EDEN EN MOLLET TRADEN DE
OPPOSITIE FLINK TEGEMOET
P.v.cI.A. en K.V.P. beheersen radio*'
WEERBERICHT
Britse premier ontkende beslist voorkennis
van de aanval van Israël op Egypte
Faure als ongenadig criticus
V
Tweede Kamer tegen verhoging
van de luisterbijdrage
BRITSE LUCHTMACHT THANS
UIT PORT-SAID VERDWENEN
Fokker nog geen
tijd voor F 28
95ste jaargang
VRIJDAG 21 DECEMBER 1956
No. 29018
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: j. w. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Singel L'lden Gir0 no 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.7._ per kwartaal: t. 2.35 per maand; f. 0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21dOT
Streep onder de kwestie - Egypte
(Van onze correspondenten in Londen en Parijs)
De Britse en Franse premiers, Eden en Mollet, hebben
gisteren in Lagerhuis en Nationale Vergadering uitvoe
rig gesproken over de gebeurtenissen in Egypte. Eden
ontkende met de meeste klem, dat de Britse regering
er voorkennis van zou hebben gedragen, dat Israël een
aanval op Egypte zou doen of dat de regering betrok
ken zou zijn geweest bij een oneervolle samenzwering.
Hij slaagde erin zijn reputatie te herstellen. Op zeer
besliste wijze sloeg hij de aanval van de socialisten af
en verhinderde daardoor de wanhopige poging van
Labour om hem op het laatste ogenblik, nog ten val
te brengen.
Ook de Franse premier triomfeerde door zijn krachtig
optreden, dat heel wat beslister indruk maakte dan dat
van de minister van Buitenlandse Zaken, Pineau, een
dag tevoren. Het voortbestaan van de Franse regering
heeft niet op het spel gestaan. Wel werd er gestemd
over een socialistische motie, waarin de regeringspoli-
tiek werd onderschreven en die met de ruime meerder
heid van 332 tegen 213 stemmen werd aanvaard. Een
andere resolutie, waarin de Russische aanval op Hon
garije in felle woorden werd afgekeurd, kreeg alle aan
wezige stemmen op die der communisten na.
Kort voor de stemming in de Franse Kamer vroeg de oud-premier, Edgar
Faure, het woord, die zieh liet kennen als een ongenadig criticus van het Suez-
avontuur, waarvan hij vooral de onbekwame diplomatieke en militaire voorbe
reiding geselde. Alle positieve posten, zo riep Faure uit, waarop uw regering zich
nu beroept, zijn te danken aan het kleine Israël, dat zich heldhaftig heeft gedra
gen en dat kundig werd geleid. Deze aanval van Faure was kennelijk een onaan
gename verrassing voor Mollet, maar tenslotte bleek zij geen invloed te hebben
op de uitslag van de stemming. Nieuwe gezichtspunten heeft de Franse premier
In zqn rede, die herhaaldelijk door gejuich op alle niet-communistische banken
werd onderbroken, niet geopend, evenmin als er nieuwe argumenten tegen hem
in stelling werden gebracht. Maar zijn betoog werd op zeer gedecideerde toon
voorgedragen en zo maakte hij op het parlement bepaald een veel beslister indruk
dan minister Pineau.
genomen voorafgaande aan de vijande
lijkheden tussen Israël en Egypte over
het gebruik van een veto in de Veilig
heidsraad en geen gezamenlijke beslis
sing over het gebruik van de Franse
luchtmacht voordat de vijandelijkheden
plaats hadden. Eden ontkende, dat de
Engelse regering enige voorkennis heeft
bezeten van 'een komende Israëlische
aanval op Egypte. Maar de Engelse
regering wist zeer wel, zei Eden. dat het
gevaar van een dergelijke aanval aan
wezig was. Daarom vonden er bepaalde
besprekingen plaats, die absoluut in
nrHfl niCl-OW TT11 1 - n nA.. J>'. 11-
Heb toch geduld,
zegt premier Mollet
Mollet begon nogmaals met een op
wekking geduld uit te oefenen, aange
zien men over de uiteindelijke uitslag
van de worsteling om het Suezkanaal
nog altijd niet zou kunnen oordelen.
Toen besloten werd buiten Amerika om
de aanval op Egypte te wagen had zijn
regering, zo verklaarde Mollet. gehan
deld uit anti-München-reactie. De schim
van Hitier werd vervolgens nogmaals
ten tonele gevoerd en Mollet herhaalde
er van overtuigd te zijn. dat de Duitse
dictator het indertijd nooit zo ver zou
hebben gebracht, indien Frankrijk en
Engeland toen hadden gehandeld gelijk
nu ten aanzien van Nasser was gebeurd.
Het grote gevaar, dat de Egyptische
dictator vormde, was volgens Mollet ge
legen in de steun, die hij van Sovjet-
Rusland ondervond. Op die steun had
Hitier indertijd veel langer moeten
wachten. De bijzondere verdienste, die
Mollet zjjn regering dan ook toekende,
was, dat hij de wereld nu onweerlegbaar
had aangetoond, welke omvang die Rus
sische steun aan de Egyptische kolonel
intussen al had genomen.
De Franse regeringsleider wilde ook
de consequenties trekken uit de huidige
economische, diplomatieke en militaire
situatie van Frankrijk en de andere
Westeuropese landen, die door het Egyp
tische drama nu zo duidelijk aan het
licht was getreden. En daarom stemde
hij volledig in met de opmerkingen van
Schuman en Reynaud, die de vorige
dag hadden opgeroepen tot een nieuwe
kruistocht voor een Verenigd Europa.
Tweeërlei resultaat
De voornaamste positieve elementen,
die de overigens nogal kleurloze debat
ten in de Franse Kamer hebben opge
leverd, zijn van tweeërlei aard. Ten
eerste schijnt de gedachte van de Euro
pese eenheid in Franse politieke kringen
nieuwe vooruitgang te hebben geboekt,
omdat vrijwel iedereen nu heeft inge
zien, dat zelfs Frankrijk en Engeland
alleen nog te licht wegen in de balans
der internationale krachtsverhoudingen.
En het tweede positieve resultaat zou
kunnen zijn, dat de algemene aandacht
nu op de noodzaak van een spoedige
oplossing van het probleem-Algerije
wordt gericht, een noodzaak: die vooral
door Mendès-France in het centrum der
debatten werd geplaatst. En zo moet
men dan nu maar hopen, dat regering
en parlement in Frankrijk uit die beide
feiten thans ook de daadwerkelijkecon-
sequenties zullen durven en kunnen
trekken.
„Absoluut in orde,"
verzekert Eden
Wat Engeland betreft: in zijn ant
woord op vragen van de oppositie ge
waagde Eden van de diplomatieke ge-
dachtenwisseling tussen Engeland en
Frankrijk volgende op de berichten over
een mobilisatie in Israël. Hij verklaarde,
dat er geen gezamenlijke beslissing was
orde waren. Elke regering zou dit heb
ben gedaan. In soortgelijke omstandig
heden zou de regering opnieuw hande
len, zoals zij gedaan had.
Conservatieven
zegevierden
Zoals de feiten thans liggen, lijken de
socialisten met hun geveinsde veront
waardiging over de door Eden besmeur
de eer van het land, aan het kortste
eind te trekken. Een enkeling op de
socialistische banken waagde zelfs te
veronderstellen, dat Israël helemaal niet
was gediend van een Brits-Franse mili
taire actie. Hoe het ook zij de Suez-
kwestie is van het begin af zo ongeluk
kig behandeld, dat voor- en tegenstan
ders elkaar onmogelijk meer kunnen
(Ingez. Med.-Adv.)
GOBELINSTOF
voor stoelbekleding en
gordijnen
I 30 cm. breed f 3,50
HAAR LKJDIERST RA AT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
MIDZABONNEN
voor onze clientèle.
overtuigen. Daarom was het goed. dat
de ongeduldig geworden speaker (voor
zitter) aan de discussie ruwweg een
einde maakte en het Lagerhuis dwong
over te gaan tot stemming over de
kerstverdaging, waarbij de regerings
partij glansrijk zegevierde.
Belgische regering
krijgt vertrouwen
De Belgische Kamer heeft met 104
tegen 93 stemmen bij 3 onthoudingen
haar vertrouwen uitgesproken in het re
geringsbeleid. Vóór stemden socialisten
en liberalen. De Christelijke Volkspartij
stemde tegen, terwijl de communisten
zich onthielden.
In het voorafgaande debat over de
economische politiek oefende de CVP
vooral kritiek op de heffing van 5*6%
op alle inkomsten boven 750.000 frank
per jaar.
In regeringskringen werd het bericht
tegengesproken, dat nochtans in het
socialistische hoofd-orgaan „Le Peuple"
werd gepubliceerd dat twee liberale
ministers ontslag hadden genomen. Het
is echter volgens politieke waarnemers
duidelijk, dat de regering in het laat
ste jaar voor de verkiezingen en er
wordt nog steeds.over vervroegde ver
kiezingen gepraat rekening zal dienen
te houden met de liberale opinie, welke
iedere verhoging van de belastingen be
schouwt als een teken van slecht bud
getair en economisch beleid.
Stand giro's 777 en 999
bijna 8 miljoen
Op girorekening 999 ten name van het
Nationale Comité Hulpverlening Hon
gaarse volk is tot heden ontvangen:
f. 3.728.443.99. Het Ned. Roode Kruis ont
ving op haar speciale girorekening no.
777 tot nu toe f. 4.094.087.10.
TT aar is de democratie
(Van onze parlementaire redacteur)
,,De P. v. d. A. en de K.V.P. beheersen de politiek in de radio. De minister
moet zich eens indenken in de plaats van een lid van de C.H.U. of de V.V.D.
die in de radio wordt bestempeld als een min mannetje en niets terug kan
zeggen. Waar is de democratie in de radio-wereld?" vroeg gisteren freule
Wttewaal van Stoetwegen in de Tweede Kamer. ,,ln een democratisch
bestel is het diep beschamend, dat alleen de P. v. d. A. en de K.V.P. in de
omroep staatkundige voorlichting kunnen geven",betoogde mevr. Fortanier
De Wit (V.V.D.). „Er is geen eerlijke en sp^. t'E: c. v3r!c.Ming;siri{d meer moge
lijk. Als de kleine partijen in de radio moeten zwijgen is het voor de grote
partijen een koud kunstje om de verkiezingen te winnen, maar het is ook een
kunstje waar men in een democratisch land koud van wordt".
„Vrije meningsuiting"
„Bij de verdeling van de kostbare
zendtijd is de verdelende rechtvaardig
heid zoek." aldus mevr. Fortanierde
Wit (VVD). Maar men moet wel be
denken, dat hier het grondrecht van de
vrije meningsuiting in het geding is. De
PvdA en de KVP hebben door hun
samenspel met de VARA en de KRO
onbeperkte mogelijkheid tot politieke
voorlichting. Reeds tien jarenlang is de
staatkundige voorlichting in de radio
rooms-rood gekleurd. Van de vijf om
roepverenigingen zijn er drie gebaseerd
op een geloofsovertuiging, een is alge
meen en de VARA heeft een politieke
basis. In alle onderdelen van het VARA
programma is de socialistische politiek
aan bod. Dat de VARA op de 70ste ver
jaardag van prof. Oud vijf minuten
zendtijd beschikbaar heeft gesteld voor
de VVD, is op zichzelf natuurlijk een
charmant gebaar, dat wordt gewaar
deerd. maar dat gebaar tekent de toe
stand. Een democratisch staatsbestel is
niet mogelijk zonder alzijdige staatkun
dige voorlichting.
Het recht van de vrije meningsuiting
moet in de omroep geen voorrecht zijn
van uitsluitend de PvdA en de KVP.
De hoop bestond, dat dit jaar tijdig
voor de verkiezingen een oplossing
zou worden gevonden voor de verde
ling van de politieke zendtijd. Maar
neen. het advies van de radio-raad is
gekomen na de verkiezingen.
Op een interruptie van de heer Van
Sleen (PvdA) antwoordde mevrouw
Fortanier—de Wit (VVD): IJ hebt de
verkiezingen gewonnen, maar niet
met sportieve middelen, want dat zou
betekenen: gelijke kansen voor alle
partijen.
De heer Peters (KVP) vroeg zich af
of in het huidige radio-bestel de verde
ling van de politieke zendtijd een taak
is van de regering. Is er geen oplossing
mogelijk in de particuliere sector? Is
het onmogelijk, dat politieke partijen
bij naastliggende geestverwanten on
derdak krijgen voor politieke uitzendin
gen? De heer Van Sleen (PvdA) was
van mening, dat AR en CHU zendtijd
zouden kunnen krijgen van de NCRV
en de VVD van de AVRO.
Bij herhaling heeft de AVRO echter
bekendgemaakt, volstrekt geen contact
te wensen met een politieke partij en
het vorig jaar heeft prof. Oud in de
Tweede Kamer nog uitvoerig uiteen
gezet, dat de AVRO geen liberale om
roep is en dat er tegen bepaalde Avro-
uitzendingen van VVD-zijde beslist be
zwaren bestaan.
Minister Cals bezint zich thans op
het advies van de radio-raad over de
verdeling van de zendtijd. Voor politie
ke uitzendingen.
I Aangedrongen werd op een spoedige
beslissing.
9 Slot op pag. 2
fhr. dr. C. G. C. Quarles van
Ufford heeft gisteren afscheid van
de Staten van Gelderland genomen
als Commissaris der Koningin in die
provincie. De heer C. Kleywegt
rechtsbood hem namens de Sta
tenleden een geschenk aan.
Wachten op de laatste militair
Blijven Britten toch voor bergingswerk?
Alle vliegtuigen van de Britse luchtmacht zijn thans uit Port Said ver
trokken. De laatste toestellen stegen gisteren op van het vliegveld Gamïl,
dat momenteel in handen is van de V.N.-troepen. En nu maar wachten
Wachten tot ook de laatste Britse en Franse militairen uit Egypte
zijn verdwenen. Eerst dan zal begonnen worden met de vrijmaking van
het Suezkanaal. Beslist niet eerder, al liggen de gedetailleerde plannen
gereed en al is het hoofdkwartier voor de bergingsoperaties woensdag naar
Ismaïlia overgebracht. De nadrukkelijke voorwaarde van Nasser moet eerst
voldaan zijn, anders begint generaal Wheeler niet met zijn werk.
Port Said wordt een
vrij handelsgebi ed
Inmiddels bestaat er nog steeds een
zekere geheimzinnigheid rond de even
tuele deelneming van Britse vaartuigen
aan het grote werk in het kanaal. De
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met in het
uiterste noorden tijdelijk wat regen.
Elders hier en daar mist en overwegend
droog weer. Zwakke of matige wind in
hoofdzaak uit richtingen tussen west ep
noord. Weinig verandering in tempe
ratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur).
22 DECEMBER
Zon op: 8.48 uur; onder: 16.33 uur.
Maan op: 23.10 uur; onder: 11.21 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.23 uur
en 18.45 uur.
Laagwater te 2.06 en 14.32 uur.
Dit nummer bestaat alt 14 pagina's
In Engeland, waar dikwijs grote
vrachtwagencolonnes over lange
ajstanden vrachten vervoerenheeft
men een nieuw middel gevonden
voor benzinebesparing: op de een van de twee wagens, die anders
(lege) terugweg geven de wagens op de terugrit gebruikt wordt, uit-
elkaar een lift. Men heeft berekend,
dat dit de helft van de benzine voor
spaart.
Britse Marine zou gisteren vrijwilligers
gevraagd hebben om de hulpschepen
voor de bergingsvloot te helpen beman
nen en volgens een hoge Britse Marine
officier zouden alle bemanningsleden
van de Britse bergingsvloot erin hebben
toegestemd ook na het terugtrekken der
verbonden strijdkrachten uit Port Said
te blijven voor bergingswerk.
De vloot bestaat uit tien Britse sche
pen met 1100 bemanningsleden. De bur
ger] eden onder de bemanning zouden
echter om gevarengeld gevraagd hebben.
Zij vrezen de toestand, zoals die zal
worden na het terugtrekken van de
Britse militairen. Ook de bemanningen
van twee grote Duitse bergingsvaartui
gen hebben geen al te groot vertrouwen
in de directe toekomst. Op hun aan
drang zullen de schepen Port Said ver
laten en naar de zuidelijker gelegen be
standslinie bij El Cap varen tot de eer
ste storm is geluwd.
De Egyptische minister van Handel
heeft gisteren verklaard, dat van geheel
Port Said een vrijhandelsgebied zal wor
den gemaakt, vrijgesteld dus van douane
en andere rechten. Tevens kondigde hij
aan, dat voortaan in deze stad van 29
oktober tot en met 17 december een
jaarbeurs gehouden zal worden.
Uitwisseling
In kringen van het V.N.-leger is gis
teren in Cairo vernomen, dat vandaag
of morgen 471 Britse burgers, die door
de Egyptenaren geinterneerd waren, uit
gewisseld zouden worden tegen een 400
Egyptische krijgsgevangenen. Alles was
in gereedheid gebracht, de bussen ston
den reeds gereed om de Britse burgers,
in hoofdzaak technici voor het onder
houd van de vroegere Britse bases in de
kanaalzone, weg te brengen, toen er nog
een kink in de kabel kwam. De Britten
mochten niet vertrekken, omdat er be
richten binnengekomen waren volgens
welke 132 Egyptische gevangenen door
de Franse naar Cyprus waren overge
bracht, hetgeen tegen de bestandsbepa
lingen zou zijn.
Handen vol aan Friendship
De directie van de Fokkerfabrieken
ambieert weliswaar het ontwerpen en
de bouw van een F 28, maar op het
ogenblik vergt de serie-produktie van
de F 27 („Friendship") alle krachten,
zodat van enig definitief plan om in de
naaste toekomst ontwerpen op papier
te gaan zetten voor een volgende
machine, een F 28, nog geen sprake is.
Dit is de kern van hetgeen prof. ir. E. v.
Emden. directeur van de N.V. Kon. Ned.
Vliegtuigenfabriek Fokker, gistermiddag
op een vergaderlunch van het Departe
ment Amsterdam der Ned. Mij. voor
Nijverheid en Handel in Krasnapolsky
te Amsterdam over een eventuele F 28
heeft opgemerkt.
In zijn rede noemde prof. Van Em
den het volkomen juist, dat zelfs in
ons kleine land een zelfscheppende
vliegtuig-industrie bestaat, al brengt
zo'n industrie met de bijzonder snel
stijgende en telkens wisselende ontwik
keling grote financiële risico's met zich.
Hij sprak in dit verband over de „ijzeren
wet van 7 jaar", een periode die nodig
is om een nieuw toestel te ontwerpen,
te bouwen, het prototype te beproeven
en tenslotte om tot de serie-bouw te
komen. Hij vond het jammer, dat de
vliegtuigindustrie over de gehele wereld
geen kans ziet efficiënter te werken. In
de Fokkerfabrieken is men er thans van
overtuigd, dat de nieuwe ..Friendship"
ook commercieel, aan de verwachtingen
zal voldoen. Er wordt naar gestreefd 72
..Friendships" per jaar te produceren,
er zijn er reeds meer dan 100 besteld.
„Het is van groot belang, dat de F 27
een succes wordt", zei hij, „want de
staat heeft in de ontwikkeling ervan 25
miljoen gulden gestoken". Het proto
type. dat thans ruim een jaar oud is en
waarmee talloze vluchten zijn gemaakt,
heeft thans zqn kinderziekten overwon
nen en voldoet volkomen. Het tweede
toestel zal naar gehoopt wordt in febru
ari a.s. de lucht in gaan. Een derde en
vierde toestel zijn in aanbouw. Het laat
ste zal een jaar lang beproefd worden
op materiaal-vermoeidheid (waaraan de
oorspronkelijke Comet in Engeland op
zo fatale wijze bleek te lijden).
5 mei-viering zonder
moeilijkheden
(Van onze parlementaire redacteur)
In antwoord op vragen over de viering
van 5 mei heeft minister-president dr.
Drees gisteren in de Tweede Kamer me
degedeeld, dat er dit jaar geen moeilijk
heden zullen zijn omdat 5 mei op zon
dag valt. Over het vrijaf geven op 5 mei
wil hij overleg blijven plegen met het
bedrijfsleven, maar hij verwacht, dat er
in de toekomst nog enige uitbreiding zal
kunnen worden gegeven aan het aantal
vrije dagen, waarbij dan ook rekening
kan worden gehouden met de viering
van 5 mei.
De administratieve commissie van de
Ver. Naties heeft besloten dat de eerste
tien miljoen dollar van de kosten van
het politieleger in Egypte door alle le
den-staten zullen worden gedragen naar
rato van hun normale contributies.
Een desbetreffende resolutie van 25
landen is met 57 tegen 8 (communisti
sche) stemmen, bij 9 onthoudingen, door
de commissie aangenomen.
Voor de verdeling van de uitgaven bo
ven de tien miljoen wordt een subcom
missie ingesteld, waarin de volgende ne
gen landen zitting hebben: Amerika, de
Sovjet-Unie. India, Canada, Zweden, El
Salvador, Chili, Liberia en Ceylon.
