Statendam op proeftocht vleugellam
door moeilijkheden aan machines
MOGELIJKHEID VAN „POOLSE'
OPLOSSING IN HONGARIJE?
w
WEERBERICHT
Acht sleepboten boden hulp
Wel onderhandelingen niet Boerenpartijmaar
niet met socialistische industrie-arbeiders
Regering geeft opstand toe
95ste {aargang
MAANDAG 17 DECEMBER 1956
No. 29014
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. aenny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Tijdens de storm voor onze kust:
Vanmorgen aan de „Hoek" binnengevaren
Speciale berichtgeving)
Het leven van het nieuwe mailschip Statendam van de Holland
Amerika Lijn is niet gunstig begonnen. Het was nog geen 24 uur op zee
voor de eerste machine-proeftocht of het kwam al in moeilijkheden te
verkeren. Gistermorgen tijdens stormweer op de Noordzee kreeg het
schip zoals de eerste telegrammen meldden, een ..machinestoring"
waardoor een van de schroeven buiten werking werd gesteld. Het schip
bevond zich toen ongeveer dwars voor Hoek van Holland op 50 mijl
uit de kust. Het weer was slecht. Er stond een storm uit het zuid-zuid
westen met windkracht acht. De Statendam vroeg onmiddellijk sleep
boothulp. omdat zij vrijwel geen vaart meer kon lopen. Die hulp werd
radio'telefonisch aangeboden door het bureau Weismuller te IJmuiden
en L. Smit en Co's Internationale Sleepdienst te Rotterdam. De hulp
van Weismuller werd aanvaard. Even na het middaguur voeren vijf
sleepboten uit. Twee uit IJmuiden, twee uit de Waterweg en een uit
Vlissingen. In de loop van de avond hadden verscheidene sleepboten de
Statendam vastgemaakt. Er werd koers gezet op de Waterweg, waar
men vanochtend aankwam.
Door vijf boten gesleept
Gesleept door vijf sleepboten, en omringd door nog ettelijke slepers, kwam de
„Statendam" vanmorgen te omstreeks halfdrie in het zicht van de semafoor te
Hoek van Holland. Het schip bevond zich toen nog op een afstand van 10 mijl
ten noorden van de Nieuwe Waterweg.
Omstreeks vijf uur vanmorgen lag de Statendam „voor gaats" met vier sleep
boten aan de voorkant en één aan de achterkant, maar deze verhouding werd
omstreeks half acht gewijzigd bij het binnenlopen te Hoek van Holland. Een
van de sleepboten aan de voorzijde van de Statendam heeft losgegooid en weer
vastgemaakt aan de achterzijde.
Geleid door de loodsboot „Betelgeuze" begon de Statendam te kwart voor acht
aan de laatste etappe van zijn reis naar Rotterdam.
Vanmorgen om half .ien is de „Statendam", gesleept door de sleepboten „Titan,
„Cycloop", „Hector" en „Zeeland" van Wijsmullers sleepvaartmaatschappij de
Nieuwe Rotterdamse Waterweg binnengesleept.
echter iets dat de gehele hulpverlening
tamelijk op losse schroeven zette:
I chinekamer vond men intussen de sto
ring in de motor.
Het duikerrapport was gunstig, zodat
de Zeeland om vier uur in de middag
weer naar zee kon vertrekken. De Titan
en de Cyoloop waren haar echter ver
vooruit en naar schatting kon de eerste
sleepboot de Statendam om zes uur be
reiken. Later bleek dat de sleepboot
Maas een half uur eerder bij de Staten
dam aankwam, spoedig gevolgd door de
Blankenburg. Beide sleepboten konden
echter, daar zij niet gecontracteerd wa
ren, niet anders doen dan in de nabij
heid blijven en afwachten.
Slot op pag. 2
250 personen aan boord
Zaterdagmorgen was de Statendam
van de werf Wilton Feyenoord te Schie
dam vertrokken, voor het maken van
een tweedaagse proeftocht tot beproe
ving van de machines. Het schip was in
de loop van de morgen buitengaats,
waar het weer slecht was. Gedurende
de hele dag en de daarop volgende nacht
werd op de Noordzee gevaren. Aan boord
van de Statendam bevonden zich 250
personen, o.w. alle directeuren van de
Holland-Amerika Lijn en van Wilton-
Feyenoord, enkelen vergezeld van hun
echtgenoten, en een aantal technici van
rederij en werf.
Het staat nog niet vast wat er pre
cies is gebeurd. De Statendam meldde
in de loop van gistermorgen dat er
moeilijkheden met een van de hoofd
machines waren. Ook de andere
hoofdmachine scheen niet in orde te
zijn, zodat het schip nog maar een
geringe vaart kon lopen.
Uit de telegrammen was op te maken,
dat de Statendam langzaam in noorde
lijke richting stoomde, met een snelheid
van vier mijl per uur. Men zou hieruit
kunnen concluderen, dat het schip, dat
voor de storm wegliep, zelf maar zeer
geringe vaart kon maken. Geen wonder
dat direct sleepboothulp werd gevraagd.
Zoals hierboven gezegd was de aangebo
den hulp van het bureau Weismuller
aanvaard. Daarbij zal ook wel een rol
hebben gespeeld, dat Weismuller drie
sleepboten, waaronder de nieuwe sterke
sleepboot Zeeland en de sleepboten Ti
tan en Cyclooo. beschikbaar kon stellen
L. Smit en Co's Internationale Sleep
dienst had alleen de sleepboten Maas en
Blankenburg disponibel. De andere
sleepboten van L. Smit en Co. zijn op
een lange reis of op weg naar hetSuez-
kanaal met bergingsmateriaal Ondanks
het feit dat de directie van Wilton
Feyenoord van boord van de Statendam
af de aangeboden hulp van het bureau
Weismuller accepteerde, voeren de sleep
boten Maas en Blankenburg toch de
Waterweg uit, omdat zij dichter bij de
Statendam waren dan de sleepboten van
Weismuller. En van Vlissingen vertrok
de Belgische sleepboot Soaldis. Even na
het middaguur begon de wedloop door
de stormzee naar de Statendam. Als
eerste vertrok uit IJmuiden de sleepboot
T'tan. weldra gevolgd door de sleepboot
Cvcloop Om twee uur volgde de sterke
sleepboot Zeeland. Toen gebeurde er
Een luchtopname van ANP-Foto
van de Statendamtijdens de tech
nische proefvaart op de Nieuwe
Waterweg, voordat het schip op de
Noordzee in moeilijkheden kwam.
De Zeeland" gestrand
Toen de Zeeland even buiten de
pieren van IJmuiden was, viel een van
de motoren uit. Het schip kon geen
kracht genoeg ontwikkelen om op zee
te blijven. Het dreef met de storm snel
terug naar de Noorderpier en het
stootte daar op de stenen. Andere
sleepboten waren spoedig in de nabij
heid om de Zeeland te helpen. Voor
het schip ernstige beschadigingen had
kunnen oplopen, was het weer vlot.
Het keerde echter in de haven van
IJmuiden terug voor onderzoek. Een
duiker ging te water om na te gaan of
de bodem beschadigd was. In de ma-
Beperking
overlieidsui tgaven
Afremming dure werkobiecten
'Van onze Haagse redactie)
Wegens de drastische beperking van
de overheidsuitgaven hebben de minis
ters van Sociale Zaken en van Finan
ciën besloten de uitvoering van de
werkgelegenheidsobjecten af te rem
men. Deze maatregel geldt voor het
winterseizoen 19561957 en is intussen
ter kennis gebracht van de provinciale
commissies voor de werkgelegenheid.
De loon-intensieve (zogenaamde
„goedkope") objecten zullen in verband
met de arbeidsvoorziening niet worden
afgeremd. Het gaat hier om de mate
riaal-intensieve (zogenaamde „dure")
objecten. Wel mogen nog die werken
worden uitgevoerd, welke voor 5 decem
ber 1956 aan aannemers worden gegund
of als regie-werk reeds zijn begonnen.
Premier Mollet krijgt krachtige
steun van partij
De Nationale raad van de Franse soci
alistische partij heeft zondag met grote
meerderheid het beleid van de regering-
Mollet goedgekeurd. De stemverhouding
was 3247 voor 270 tegen en 78 onthoudin
gen.
Mollets slagen was verzekerd, toen de
afgevaardigden op de vergadering op
stonden en .langdurig appaudisseerden
nadat Mollet in 'n rede van twee-en-een-
half uur het beleid van zijn regering had
verdedigd tegen kritiek van de linkerzij
de der partij.
De minister met standplaats Algiers,
Lacoste, deelde in Mollets overwinning,
want de krietiek was voornamelijk ge
richt op de politiek van de regering in
Noord-Afrika
Aanhoudend zacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met af en
toe enige regen, later ook plaatselijk op
klaringen. Matige, tijdelijk krachtige
zuidwestelijke wind. Aanhoudend zacht.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
18 DECEMBER
Zon op: 8.46 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 17 45 uur; onder: 9 04 uur
Hoogwater te Katwijk te 3.18 en
15.33 uur.
Laagwater 11.21 en 23.47 uur.
Dit Dommer bestaat alt 12 pagina's
De twee jaar oude Tatiana Siac-
zok helpf haar moeder bij het dicht
maken van de koffers, waarmee zij
uit Engeland naar Amerika, naar
huis zouden reizen, nadat mevr.
Siaczok er in was geslaagd het kind
terug te krijgen van de man van
wie ze gescheiden was en dit het
kind naar zijn vaderland Rusland
wilde meenemen. In Londen werd
het kind van boord gehaald en na
twee maanden juridische strijd aan
de moeder toegewezen.
(Van onze Weense correspondent)
Na de algemene staking en de heftige botsin
gen van de afgelopen week schijnt er kans te be
staan van een zekere ontspanning in Hongarije.
Een belangrijke factor is, dat de arbeiders na
de jongste krachtproef langzamerhand weer aan
het werk zullen gaan, omdat zij nu eenmaal geld
moeten verdienen om levensmiddelen te kopen.
Op deze basis en vooropgesteld ,dat orde en rust
zijn hersteld, zouden de regering en de Sovjetrus-
sische instanties bereid zijn een oplossing te zoe
ken in ..Poolse" trant, met behoud echter van de
leiding van de communistische partij. Daarnaast
zouden dan, evenals in Polen, de boeren en de
partij van de kleine grondbezitters worden toege
laten, niet echter de socialisten. Om de arbeiders
voor deze „oplossing" te vinden zou men zoeken
naar enige communistische politici, die een zekere
populariteit genieten, zoals Losonczy en Szanto,
die beiden met Nagy ontvoerd zijn, maar over
wier vrijlating nu onderhandeld zou worden.
Voorts zouden de Russische troepen zoveel mo
gelijk uit het stadsbeeld gaan verdwijnen.
Men zal nu moeten afwachten hoe de arbeiders op deze voorstellen zullen
reageren. Er zal in enige bedrijven voorlopig nog wel gestaakt worden, zoals in
de Belojannys-fabriek, waar de arbeiders niet aan het werk gaan zolang de twee
bestuursleden van de Centrale arbeidersraad niet zijn vrijgelaten. Ook de mijn
werkers gaan maar schoorvoetend aan de arbeid: het partijblad heeft zelfs toe
gegeven, dat van de 83.000 mijnwerkers in geheel Hongarije zaterdag j.l. slechts
23.000 man verschenen warenDe jacht op „terroristen" en partisanen gaat
onbarmhartig voort. En zijn nu militaire rechtbanken in actie, die vrijwel op
staande voet doodvonnissen kunnen uitspreken. In Boedapest zijn er reeds twee
geveld, waarvan een is voltrokken. Eindelijk heeft de regering nu ook erkend, dat
er nog verscheidene duizenden „contra-revolutionairen" in de provincie strijden.
Centra van dit verzet zijn Kecskemet en Miskolc, welke laatste stad volgens een
nieuwe illegale zender van Russische troepen gezuiverd zou zijn. Steeds sterker
worden ook de geruchten omtrent Russische soldaten, die gedeserteerd zijn.
Volgens de Britse „Observer" hebben zich in de bergen rondom Borsod vijf
tienduizend Russen bij de Hongaarse partisanen aangesloten. Vooral in de
Oekraine worden veel gevallen van desertie gemeld. Ook weet Hongaars trein
personeel te berichten dat Oekrainische partisanen in de Karpathen een gedeelte
van de spoorweg aldaar hebben opgeblazen zodat het verkeer over Roemenië
moet worden omgeleid.
nisterie van aflevering van de landbouw-
produkten alsmede het ministerie van
staatsgoederen opgeheven. Het stelsel
van de kolchosen en van de sovchosen
echter, blijft gehandhaafd. De boeren
mogen dus de eigendommen van de col
lectieve boerderijen niet onder elkaar
verdelen. Van de andere kant echter
krijgen deze bedrijven een grotere be
wegingsvrijheid, dat wil zeggen: zij zul-
Minder rechten voor
arbeidersraden
De regering bliji. zoveel mogelijk op
haar standpunt staan, wetend dat zij
het pleit verloren heeft zodra zij de po
litieke eisen van de arbeiders inwilligt.
Enerzijds heeft zij verklaard dat de op
heffing van de arbeidersraden nodig was
om de onrust en de wanorde weg te ne
men, die door een aantal „onverant
woordelijke functionarissen" in de rijen
van de arbeiders waren ontstaan, ander
zijds wordt het principe van de arbei
dersraden als zodanig door het commu
nistische blad „Nep Szabadsag" een van
de grote veroveringen van de ar
beidersklasse genoemd, waardoor zij in
het bezit is gekomen van de fabrieken
en van de genationaliseerde bedrijven.
De regering heeft daarom besloten nieu
we arbeidersraden te laten verkiezen,
maar him bevoegdheden heeft zij danig
beperkt. Het zal hun taak zijn om voor
de levering van grondstoffen te zorgen,
deoroduktie op te voeren en te zoeken
noir nieuwe afzetgebieden. Volgens re-
gëringsopvatting spelen zij dus in het
geheel geen politieke rol. ook hebben zij
geen invloed op het beleid van de rege
ring en zelfs bezitten zij de bevoegdhe
den niet waarover de vakbonden be
schikken. Het bestuur van het vakver
bond daarentegen schijnt communis-
tisch-geinfiltreerd te zijn en heeft daar
om van de regering de opdracht gekre
gen contact met de arbeiders op te ne
men en hen van de juistheid van het
regeringsstandpunt te overtuigen Di
plomatieke waarnemers in Boedapest
verwachten zelfs dat er binnenkort een
monsterproces tegen de twee leden van
de centrale arbeidersraad Racz en Bali
zal worden geopend.
Kadar is toeschietelijk
tegenover de boeren
Terwijl de regering dus tamelijk hard
blijft tegenover de arbeiders, die haar
bestaan werkelijk in gevaar brengen, is
zij toeschietelijk ten opziehte van de
boeren. Vandaar ook de onderhandelin
gen met de boerenpartij, maar niet met
de socialisten. Daarom werden het mi-
len niet meer zo sterk gecentraliseerd
zijn en aan de boeren staat het vrij om
lid van de kolchose te blijven of niet.
Zij worden dus. als zij willen, zelfstan
dig en kunnen het land exploiteren zo
als zij zelf willen. Daar de landbouw
lange tijd heeft stilgelegen, moeten de
contracten met het buitenland inzake
de levering van landbouwprodukten
herzien worden, aldus verklaarde de mi
nister van Landbouw.
In Boedapest is het zaterdag en zon
dag rustig geweest. Volgens de Hongaar
se radio zóu men zelfs in één theater
hebben gespeeld. De opera echter werd
gisteren niet geopend, omdat er met sa
botage was gedreigd. De eerste voorstel
ling aldaar zal nu op 25 december a.s.
plaats hebben. De steenkolen, die daar
door worden gespaard, heeft de directie
van de opera" nu aan de ziekenhuizen
van de stad ter beschikking gesteld, wat
wel een bewijs is van de beklagenswaar
dige toestand op dit gebied.
Mevr. Anna Kethly, de vroegere
Hongaarse minister, die tijdens de
opstand naar het Westen uitweek,
heeft zondag een beroep op de Ver.
Naties gedaan in Hongarije te doen
„wat zij in Suez hebben gedaan" en
wel een internationaal politieleger
zenden. Mevr. Kethly betoogde te
genover journalisten in New York,
dat de V.N. de Hongaarse delegatie
van Kadars regering moeten uitsto
ten omdat die klaarblijkelijk nie
mand anders dan het Kremlin zelf
vertegenwoordigt"
Slot op pag. 2
Hinderlagen in
Algerije: 17 doden
Franse troepen zijn zaterdag op 50
kilometer van Algiers in een hinderlaag
gevallen: twaalf manschappen, van wie
een officier, kwamen hierbij om het le
ven.
In het gebied van Sidi bel Abbas is
zondagmiddag een Franse patrouille in
een hinderlaag gevallen: vijf Fransen
sneuvelden en verscheidenen werden ge
wond. Ook de opstandelingen leden ver
liezen
Opstandelingen hebben te Medrissa. in
het departement Oran. een gezin van
acht personen levend verbrand. In een
westelijke voorstad van Algiers bescho
ten opstandelingen vanuit een auto een
politiepost. Een politieman werd gedood,
terwijl er twee zwaar werden gewond.
Bij gevechten in het departement van
Constantine en in het gebied van Al
giers verloren 32 rebellen het leven.
In Boefarik 35 km van Algiers, wierp
een opstandeling zondagr een handgra
naat in een bioscoop. Tien mensen wer
den gewond. In Oran zijn zondag bij
aanslagen een Europeaan en een Mo
hammedaan om het leven gekomen.
Abdoelgani weer vijf uur
verhoord
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken. Abdoelgani is zaterdag
voor de derde maal in deze week door
de Procureur-Generaal, Soeprapto.
verhoord in verband met de tegen hem
ingebrachte beschuldiging betrokken
te zün in een corruptieschandaal. Het
verhoor duurde ongeveer vjjf uren.
Geen emigratie van
afgestudeerden,
die uitstel genoten
(Van onze Haagse redactie)
Naar wij vernemen zal het voor af
gestudeerden, die tijdens hun studie
uitstel voor de militaire dienst hebben
gekregen, onmogelijk worden onmid
dellijk na het beëindigen van hun
studie te emigreren. Zij zullen zo
spoedig mogelijk onder de wapenen
worden geroepen en dienen hun
diensttijd vol te maken. Een uitzon
dering geldt hier wanneer de afge
studeerde deel uitmaakt van een
gezin, dat in zijn geheel naar Canada,
Nieuw-Zeeland, Australië of de V.S.
vertrekt.
Deze maatregel welke binnenkort van
kracht wordt, zal dan zijn genomen om
tg voorkomen dat afgestudeerden zich
naar het buitenland begeven om eerst
terug te keren, wanneer zij niet meer
voor een militaire functie in aanmer
king komen. De leeftijrtsgrens. waarop
men niet meer onder de wapenen kan
worden geroepen, ligt thans bij 35 jaar.
Twee Israëliërs gedood bij
Jordaanse overvallen
Drie Jordanier& hebben zaterdagavond
by een overval jp het Israëlische dorp
Tel Mond, dat zeven kilometer van de
Isralisch-Jordaanse grens ligt, een Israë
liër gedood en diens vrouw en kind
zwaar gewond.
In hetzelfde gebied Is ook een Israë
lische grenswachter omgekomen.
