WIL AMERIKA TROEPEN UIT
DEEL EUROPA TERUGNEMEN?
Dit weekeinde verwacht men een
nieuwe Hongaarse regering
WEERBERICHT
Brede neutrale zone tussen
Oost en JVest
in
overweging
LUCHTBRUG VOOR HONGAREN
VAN MUNCHEN NAAR V.S.
Stacha no f-systeem opgeheven
Griekenland verwerpt Britse
voorstellen inzake Cyprus
95ste jaargang
ZATERDAG 15 DECEMBER 1956
No. 29013
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: W. Benny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel X, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Situatie schept kansen en gevaren
(Van onze correspondent in Washington)
Thans kan met zekerheid worden medegedee'd, dat de plannen
voor een eventuele terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit
Duitsland niet slechts naar voren zijn gebracht door de Amerikaanse
pers en radio, doch ook ernstig worden overwogen door de hoogste
Amerikaanse autoriteiten. Harrold Stassen, de ontwapeningsspecialist
van de huidige regering, heeft dit namelijk kenbaar gemaakt aan enkele
prominente Amerikaanse journalisten. Dit nieuws bevestigt en concre
tiseert hetgeen wij reeds hebben gemeld omtrent ernstige voorbereidin
gen van de Amerikaanse regering inzake een nieuwe aanpak, nu de
wereld kennelijk op losse schroeven staat.
Deze situatie biedt een kans op gevaren, doch opent eveneens
nieuwe mogelijkheden.
Overwegingen
Duitse eenheid
voorwaarde
Blijft Duitsland gespleten, dan wenst
Amerika West-Duitsland beslist in de
NAVO te houden. Is het evenwel moge
lijk Duitsland te verenigen, dan zou
men wellicht genoegen nemen met een
neutrale status.
Gedetailleerd :an men de Amerikaan
se plannen intussen nog niet noemen en
eerste begin volgend jaar wanneer de
ontwapeningscommissie van de Verenig
de Naties opnieuw bijeenkomt zullen
de punten op de i worden gezet.
Niet star
De Amerikaanse regering heeft echter
reeds thans de wereld duidelijk gemaakt,
niet star te zullen vasthouden aan haar
vroegere stellingen, doch open te staan
voor nieuwe initiatieven, als o.a. tot
uiting is gebracht in Boelganin's brief
van 17 november, waarin de Russen
voorstelden een wederzijdse luchtinspec-
tie uit te oefenen boven een groot ge
deelte van een min of meer geneutrali
seerd Europa.
Als Amerika zulk een initiatief in
overweging neemt, dan betekent dat na
tuurlijk nog niet dat zij de suggestie
aanvaardt, doch in Washington gelooft
men dat de Russen kampend met
moeilijkheden in midden-Europa
thans wellicht bereid zijn tot een rege
ling die hen, zonder te veel van hun ge
zicht te verliezen, uit de pijnlijke positie
zou kunnen verlossen.
Straaljager bij
Breugel neergestort
PILOOT ONGEDEERD
Gistermiddag omstreeks kwart voor
twee is een „Thunderstreak"-straal-
jager van de vliegbasis Volkel, tijde
lijk gestationeerd op de basis Eindho
ven, neergestort in Breugel in Noord-
Brabant. De piloot heeft zich met de
schietstoel kunnen redden.
Naar de Luchtmachtvoorlichtings
dienst mededeelt, waren er vier Thun-
derstreak-straaljagers van de vliegbasis
Volkel in de lucht, toen één van de
vliegers motormoeilijkheden kreeg. Hij
besloot toen een voorzorgslanding te
maken op de basis Eindhoven, kreeg
toestemming om te landen, maar bij de
nadering van de basis werd hij door
zijn volgvlieger, volgens de officiële pro
cedure in het Engels, gewaarschuwd, dat
zijn vliegtuig in brand stond. Hij ver
liet toen onmdidellijk door middel van
de schietstoel het toestel, dat van onge
veer 500 meter hoogte neerstortte en
zich vlakbij enkele boerderijen tussen
Son en Breugel in de grond boorde. Het
werd geheel vernield. De piloot kwam
op ongeveer 1 kilometer afstand van
de straaljager op de grond en was on
gedeerd. Het is de 26-jarige eerste lui
tenant-vlieger F. Hoppener uit Uden.
Vermoedelijk door brandende stuk
ken van het vliegtuig ontstond brand
in twee boerderijen, die geheel afbrand
den. Een andere boerderij liep water
schade op. De brandweren van Son en
Eindhoven en van het vliegveld Wel
schap bij Eindhoven bestreden de
brand.
Volgens een voorlopige, globale schat-'
ting bedraagt de totale schade aan de
drie boerderijen ongeveer f. 100.000.
Onbestendig
De Bilt verwacht tot morgenmiddag:
Veel bewolking met tijdelijk regen.
Krachtige en in de kustprovincies af en
toe stormachtige zuidwestelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
16 DECEMBER.
Zon op: 8.45 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 15.34 uur; onder: 7.02 -.ur.
Hoogwater te Katwijk te 1.45 en 14.03 u.
Laagwater te 9.56 en 22.06 uur. (17/12:
Hoogwater te 2.52 en 14.48 uur, laag
water te 10.37 en 32.58 uur).
Washington overweegt thans vermin
dering van het aantal manschappen nog
vóórdat een volledige wederzijdse in
spectie in werking is getreden.
Washington is bereid een voorlopige
luehtinspectie in een beperkt gebied te i
aanvaarden, gekoppeld aan een grond-
steld.
Voorts bereidt Washington plannen
voor om te komen tot een beperkte con
trole inzake de projectielen. Dit doel
schijnt echter alleen bereikbaar, indien
een werkelijk hecht controlesysteem kan
worden ingesteld en zulks is niet een
voudig.
Een staking van de proeven met I
nucleaire bommen door de Amerikaanse I
regering wordt intussen thans niet meer
tot de onmogelijkheden gerekend.
Sterke positie
Men ziet het: de Amerikaanse auto
riteiten zijn niet afkerig van vrij revo
lutionaire wijzigingen in hun traditio
nele standpunt. De leiders van Amerika
hebben in deze periode een bijzonder
grote verantwoordelijkheid. Zij bevin
den zioh in de positie van'een schaker,
die een uitzonderlijk goede stelling heeft
bereikt.
Moreel staat Amerika sterk tegen
over Azië en Afrika. Militair bezien
heeft dat land nog altijd een voor
sprong op de Sovjet-Unie en econo
misch is Amerika dominerend ten
aanzien van Europa.
Waarlijk, de Amerikaanse schaker
heeft zware stukken op het bord.
Wellicht biedt deze periode kansen
om de partij voor de wereldvrede tot i
Ierse regering tegen
geweid
De regering van de Ierse republiek
heeft in een officieel communiqué de
gewelddaden van het Ierse republikein
se leger afgekeurd.
In het communiqué wordt gezegd, dat
,,de regering in samenwerking met poli
tie en troepen alle maatregelen zal
nemen die zij nodig en geschikt acht
- - - - een goed einde te brengen, doch SSVSSmöU™ tem^Tevëi™uen
inspectie Mais door Rossen is voorpt- zelfs de grootste schaker kan een kosten^en tot een^burgerooriog tam™
blunder begaan. leiden".
H.K.H. Prinses Beatrix
erelid Diligentia
H.K.H. Prinses Beatrix heeft het ere
lidmaatschap van de Koninklijke Maat
schappij Diligentia aanvaard. Sedert
1813 hebben alle Oranjevorsten en
-Vorstinnen het beschermheerschap,
resp. beschermvrouwschap aangenomen
en vele prinsen en prinsessen aanvaard
den het erelidmaatschap.
In 1958 totale
elektrificatie N.S.
Op het ogenblik wordt bü de Ned.
Spoorwegen voor 69% met Diesel elek
trische. 25% met elektrische tractie
gereden en nog slechts voor 6% van
stoomtractie gebruik gemaakt.
Wanneer al de in bestelling zijnde
Diesel elektrische locomotieven in
dienst zijng esteld, zullen N.S.
over 607 DE-locomotieven beschikken
en zal in begin 1958 de totale ontsto-
ming haar beslag hebben gekregen.
Gistermiddag is in Den Helder I foto ziet men enkele adelborsten
de z.g. feeëntreinter gelegen- j met hun „feeën" op het perron van
heid van het driedaags assaut van i het station,
de adelborstenaangekomen. Op de
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's
en een Bijvoegsel
Elke dag vertrekken honderden Hongaarse vluchtelingen, die in
een voormalig Amerikaans kamp bij Salzburg in Oostenrijk waren
ondergebracht, van München per vliegtuig naar de Ver. Staten, die zich
bereid hebben verklaard 21.500 vluchtelingen op te nemen. De Ameri-
kaanse luchtmacht in Europa heeft speciaal voor dit doel onder de
naam „veilige haven" een luchtbrug georganiseerd, welke in schaal die
van de dagen der Berlijnse blokkade benadert.
Gistermiddag stortte een Thun
der-Streakstraaljager van de Ko
ninklijke Luchtmacht bij Breugel in
de provincie Noord-Brabant neer. afgebrand. Op de foto ziet men het
Door de rondvliegende brandende nablussingswerk van een van de
brokstukken zijn twee boerderijen boerderijen.
Onder Tildy, Szanto of Lukacs?
Oudere Hongaren mogen „emigreren'
Vijf a tien vliegtuigen van de Ameri
kaanse militaire transportdienst stijgen
per dag van het vliegveld te München
op, al naar gelang de weersomstandig
heden.
Na de overtocht die 14 uur duurt arri
veren de vluchtelingen op een militair
vliegveld dicht bij New York. Enkele da
gen blijven zij in een doorgangskamp,
waarna de Hongaren met medewerking
o a. van Amerikanen van Hongaarse af
komst aan onderdak en betrekking wor
den geholpen.
De helft van het voor Amerika bestem
de contingent vluchtelingen wordt per
vliegtuig naar de V.S. gebracht, de ande
ren gaan in Bremen aan boord van
transportschepen der Amerikaanse ma
rine, die hen naar de andere zijde van
de Oceaan brengen.
De operatie „Veilige Haven" hoopt
men nog voor de Kerstdagen te hebben
beëindigd.
Hongaarse vlag
naar Kon. Paleis
H. M. de Koningin heeft aan de
commandant der voormalige binnen
landse strijdkrachten, de reserve ge-
neraal-majoor H. Koot, de opdracht
verleend de haar, tijdens haar bezoek
aan de Hongaarse vluchtelingen in de
Jaarbeurshallen te Utrecht overhan
digde Hongaarse verzetsvlag te doen
overbrengen naar het Koninklijk Pa
leis op De Dam.
Ter uitvoering van deze opdracht zal
op zaterdag 22 december a.s. te 14.15 uur
in Amsterdam een korte bijeenkomst
worden gehouden in de Nieuwe Kerk,
waar mr. A. J. Andree Wiltens. een van
de leiders van het voormalige Neder
lands studentenverzet, zal spreken.
(Van onze Weense correspondent)
Op het ultimatum van het Hongaarse leger, dat gisteravond afliep, heeft
het secretariaat van de Hongaarse ministerraad geantwoord, met het verzoek
om de termijn met nog 48 uur te verlengen, omdat er een nieuwe regering zou
worden gevormd. Binnen twee dagen echter zal het nieuwe kabinet op het
ultimatum antwoorden.
Vooral in Boedapest is men er steeds zekerder van. dat het kabinet-Kadar
zal demissioneren. Men veronderstelt aldaar, dat Kadar niét meer als premier
zal optreden, wel echter als eerste secretaris van de communistische partij. Als
kandidaten voor het ambt van premier worden genoemd: de vroegere staats
president Tildy, de voorzitter van de kleine boerenpartij, voorts de twee mi
nisters in het laatste kabinet van Imre Nagy, namelijk 'Zoltan Szanto en prof.
Lukacs, twee jarenlange communisten, die echter overtuigde anti-Stalinisten zijn
Tevens wordt het recht van verga
deren, alsmede de vrijheid van pers
en van meningsuiting officieel erkend,
„Vrijheid" van
vergaderen
De minister van Economische Zaken,
A. Apro. zal waarschijnlijk niet terug
keren, daar hij al sinds vier dagen ze
nuwziek is en in een inrichting moest
worden opgenomen. Ook de vrouw van
Kadar heeft een zware zenuwaanval ge
had en bevindt zich in een sanatorium.
Om de middenstand voor zich te win
nen heeft het communistische bewind
verklaard, dat Rakosi en Geroe de
kleine neringdoenden ten onrechte heb
ben geruïneerd. Terwijl er in 1949 nog
367.000 miadenstandsbedrijven waren,
telde men m 1955 nog slechts 51.000. De
hoge belastingen hadden tot gevolg, dat
de middenstanders ofwel failliet gingen,
ofwel gedwongen waren hun zaken aan
de staat af te geven. Het huidige be
wind zal nu echter steun willen geven,
vooral dooi- een rechtmatige belasting-
politiek.
zondering van een paar fabrieken, waar
neg gestaakt wordt uit protest tegen
de arrestatie van de twee arbeidersaf
gevaardigden, schijnen de meeste arbei
ders weer naar hun fabrieken en be
drijven te zijn gegaan, maar zij kunnen
er niet werken bij gebrek aan stroom en
kolen. Verschillende hotels in Boeda
pest zijn zonder licht en in enkele zie
kenhuizen kunnen de zalen niet meer
worden verwarmd.
Bloedige botsing in Miskolc
In de provincie schijnt het nog niet
rustig te zijn In de stad Miskolc is het
tot zeer bloedige botsingen gekomen,
waarbij de commandant van de A.V.H.
Sandor Oprendek werd neergeschoten.
De stad brandt op verschillende pun
ten. Tot gisteren zijn er vijfhonderd
djylen en meer dan duizend gewonden
tepetreuren.
Ook geven de berichten toe, dat steeds
meer Russische soldaten zich bij de ver
zetsbeweging aansluiten. In het Bakony-
ebergte zouden twee- tot drieduizend
de vergaderingen moeten drie Rusen naar de Partisanen zijn overge-
dagen van te voren bij de betreffende
instanties worden gemeld. Tegen over
treding wordt gedreigd met zware ge
vangenisstraf van zes maanden tot vijf
iaar.
Om de bevolking verder nog gunstig
'e stemmen, heeft Pözse. de nieuwe
plaatsvervangende minister van bin
nenlandse zaken. 42 A.V.H.-officieren
ontslagen en uit de politie verwijderd.
Ook zal 't gehate Stachanof-systeem
worden opgeheven.
De lonen zullen berekend worden
volgens werkuren en op basis van de
produktiviteit.
Er kan nauwelijks
worden gewerkt
De mijnwerkers worden herhaaldelijk
opgeroepen om zoveel mogelijk kolen af
te leveren, daar hiervan de naaste toe
komst van het land afhangt. Met uit
lopen Het grootste aantal bevindt zich
in de omgeving van Pees en vooral in
het Mecsek-gebergte waar vijf tot zes-aangebracht
duizend Rusische soldaten in contact
staan met de vrijheidsstrijders.
Ook in Boedapest schijnen Russische
soldaten te deserteren. Men spreekt daar
over vier tot vijfhonderd man. die zich j
burgerkleren hebben aangeschaft en zijn
verdwenen. Op grond daarvan is er gis- I
teren op het vliegveld van Boedapest
'n afzonderlijke afdeling Russische mi
litaire politie geland.
Vluchten met permissie
Het officiële Hongaarse persbureau
heeft bericht dat personen boven de 50
jaar met toestemming van het ontvan
gende land mogen emigreren. Aan
mannen beneden (de 45 jaar zal slechts j
in uitzonderingsgevallen een emigratie
pas worden verstrekt. Vrouwen boven
de 45 jaar kunnen in alle gevallen een
pas krijgen. Voor jongere vrouwen zal
elk geval afzonderlijk beoordeeld moe
ten worden. Wel zullen steeds vrouwen
hun man mogen vergezellen als hü
toestemming tot emigratie krijgt. Ook
minderjarige kinderen mogen mee.
In de nacht van donderdag op vrijdag
zijn 1.158 Hongaren over de grens van
de Oostenrijkse provincie Burgenland
gekomen. Elders aan de grens arriveer
den slechts weinig Hongaren, vermoede
lijk als gevolg van strenge Russische en
Hongaarse controle in het grensgebied.
Het Oostenrijkse blad „Bild Telegraf"
meldt, dat in de afgelopen drie dagen 50
leden van de A.V.O., de Hongaarse ge
heime politie, in Oostenrijkse vluchtelin
genkampen zijn ontdekt. Zij moesten de
„clandestiene repatriëring" van bepaalde
vluchtelingen voorbereiden Verscheidene
van hen zijn door andere vluchtelingen
De Griekse regering heeft de Britse voorstellen voor een oplossing
van de Kwestie Cyprus van de hand gewezen. De Britse minister van
Koloniën, Lennox-Boyd, had deze voorstellen uiteengezet. Hij was don
derdag onverwacht0 in Athene aangekomen.
In Griekse officiële kringen verklaarde men, dat Griekenland mo
gelijk zijn standpunt zal wijzigen, als het Britse plan, dat nu onvolledig'
wordt geacht, wordt gewijzigd.
Achter de Hongaarse verzetsvlag be
geven de in de kerk aanwezigen zich
daarna naar het Nationaal Monument
op De Dam. Nadat men bij het mo
nument is aangekomen, worden de beide
volksliederen gespeeld als symbool van
de Hongaarse en de Nederlandse vrij-
hf idsgeest.
Na deze plechtigheid wordt de verzets
vlag overgebracht naar het Koninklijk
Paleis en opgesteld achter de nooide-
lijke ingang.
Tenslotte zal langs de vlag worden
gedefileerd, waarbij tevens aan de bur
gerij de gelegenheid zal worden ge
boden zich aan te sluiten en een bijdrage
te storten ten bate van de Hongaarse
slachtoffers.
Looncompeusatie
voor A.O.W.-premie
De Staatscourant van gisteren be
vat een beschiking van het College
van Rijksbemiddelaars, waarbij toe
stemming wordt gegeven voor een
loonsverhoging ter gedeeltelijke com
pensatie van de premiebetaling voor
de Algemene Ouderdomswet.
Aan werknemers van 15 jaar en
ouder, doch niet ouder dan 65 jaar,
wordt door de werkgever boven de
rechtens geldende lonen een bijdrage
uitgekeerd. Deze bijslag bedraagt
5.6 van het rechtens geldende loon
en wordt afgerekend bij de loonuitbe
taling in de gebruikelijke betalings
periode. Hierbij dient er rekening mee
te worden gehouden, dat de bijslag
niet meer zal bedragen dan f. 386.40
per jaar.
Indien verwerking van de bijslag in
de loonschalen, respectievelijk lonen
plaatsvindt en daarbij afrondingen
worden toegepast, dienen bedragen van
minder dan een halve cent naar bene
den en bedragen van een halve cent of
meer naar boven te worden afgerond
op hele centen.
Deze beschikking treedt in werking
met ingang van het eerste loontijdvak,
dat na 31 december 1956 eindigt.
Indien verwerking va nde bijslag in
C.A.O.'s en bindende loonregelingen om
bijzondere redenen wenselijk wordt ge
acht, kunnen voorstellen hiertoe wor
den voorgelegd aan het College van
Rijksbemiddelaars.
Voor bedrijfstakken of groepen van
werknemers, wier bijzondere loonstruc-
tuur daartoe aanleiding geeft, kan door
het College van Rijksbemiddelaars, ge
hoord de Stichting van de Arbeid, een
afwijkende regeling worden getroffen.
Wohlgemut komt niet
getuigen in zaak John
De voorzitter van het Westduitse fe
derale hooggerechtshof te Karlsruhe,
waarvoor thans het proces wordt ge
voerd tegen dr. Otto John. gewezen
hoofd van het Westduitse „bureau ter
bescherming van de grondwet", de offi
ciële naam voor de spionageafweerdienst
heeft medegedeeld een brief te hebben
ontvangen van de als getuige gedag
vaarde arts Wolfgang Wohlgemut,
waarin deze zegt het vrijgeleide naar en
uit Karlsruhe, dat hem is aangeboden
om in de zaak-John te getuigen, niet
te vertrouwen. Dr. Wohlgemut woont
in Oost-Duitsland, sinds hij. in 1954,
met dr. John naar Oost-Berlijn reisde.
Het hof heeft tevoren verklaard dat het
„bekend is, dat Wohlgemut niet geheel
vrij in zijn bewegingen is".
