Duizenden ontevreden onderwijzers
demonstreerden voor meer salaris
Wij spraken met
r»
Drie bijeenkomsten in Den Haag
Minister Cals „in Merkwaardige discrepantie
Sterke daling sterfte
longontsteking
Europese kolenprijzen gaan per
jaar één procent omlioo
Israëlische troepen doodden
Arabieren in grensgebied
P. M. Happel
95ste jaargang
Donderdag 13 december 1956
Derde blad no. 29011
,Geen gepraat maar de daad
(Van onze Haagse redactie)
Naar schatting zevenduizend onderwijzers van het openbaar zowel
als van het bijzonder onderwijs, waren gistermiddag uit alle delen van
het land naar Den Haag gestroomd om er een „demonstratief-spoed-
salariscongres" bij te wonen. Dit congres was uitgeschreven door de
ANOF, de Algemene Nederlandse Onderwijzersfederatie, waarin de
Nederlandse Onderwijzersvereniging, de Protestants Christelijke Onder
wijzersvereniging en het Katholieke Onderwijzers Verbond zijn
verenigd.
Het doel van de bijeenkomst was op demonstratieve wijze een
verhoging der salarissen voor het onderwijzend personeel te verlangen
en uiting te geven aan de ontevredenheid over de houding van de
regering bij het daarover gevoerde overleg.
De minister van Onderwijs mr. Cals was zelf in de zaal aanwezig
en zowel de uitspraken van de drie sprekers als het donderend applaus
dat hem keer op keer onderbrak, zullen hem de overtuiging hebben
gegeven dat het salarisprobleem bij de onderwijzers sterk leeft. Dat
viel trouwens ook op andere wijze nog te constateren. De grote zaal
van het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen bevatte om kwart
over vijf al 2500 mensen, terwijl er 2200 zitplaatsen zijn. Alle gang
paden en balkons stonden vol. Nog eens 2500 onderwijzers konden er
toen worden geborgen in de Dierentuinzaal, waarheen de sprekers
zich na hun toespraak in K. en W. begaven, om vervolgens terug te
snellen naar K. en W., waar de zaal om half zeven opnieuw totaal was
gevuld
ii »-Wie dit „salariscongres" ziet als een
nnl Vïlll rif* IPPHW „onderwyzers-rock-and-roll" had beter
IlOl >dll UC thuis kunnen blyven", zo begon de heer
van Hulst zyn rede. „Wat zich hier af-
Achtereenvolgens werd het ivoord speelt is de logische resultante van een
gevoerd door de voorzitters van de waohttyd, die het menselijk psychisch
hierboven genoemde organisaties,
resp. de heren Jac. Lootsma (NOV),
J. W. van Hulst (PCOV) en J. H. M.
Derksen (KOV). Samenvattend ga
ven zij een overzicht van de onder
handelingen over de onderivijzerssa-
larissendie nu meer dan tivee jaar
duren, maar nog geen enkel resul
taat hébben opgeleverd, hoewel in
middels de salarissen bij het u.l.o.,
bij het voorbereidend hoger- en mid
delbaar onderwijs en bij het nijver
heidsonderwijs waren opgetrokken.
Eergisteren werd opnieuw over deze
kwestie vergaderd, doch wederom wer
den geen voor de ANOF aanvaardbare
resultaten bereikt. In een dinsdag
avond uitgegeven communiqué zegt de
federr.tie, dat men zo lang mogelijk de
weg van het overleg heeft willen be
wandelen. doch dat het bestuur zich
thans gedwongen zag ..door de uiterst
trage gang van de onderhandelingen
en de volkomen onvoldoende bereid
heid van de regering om tegemoet te
komen aan de salariseisen van de or
ganisaties, deze weg te verlaten en in
de openbaarheid te treden". Nog de
zelfde avond werd besloten tot het de
monstratieve congres van gistermiddag.
Elk naar eigen aard bordurende op
het stramien van deze feiten spraken de
drie voorzitters de menigten toe.
Hulde voer moed
De heer Lootsma begon met minister
Cals hulde te brengen voor het feit, dat
deze zich in het hol van de leeuw had
gewaagd. „U zult vanavond ervaren
excellentie, dat het hier geen tamme
leeuwen zijn", zo zei hij. „Maar wij zijn
onderwijzers en wij wensen dat wat on
der ons leeft, niet op onbehoorlijke wijze
te uwer kennis te brengen".
Als een van de argumenten voor een
salarisherziening noemde de heer
Lootsma de chaotische toestand op het
gebied van de salarisregelingen in de
sector van het onderwijs in zijn volle
omvang.
„De regering zal rekening moeten hou
den met de harde werkelijkheid, dat een
van de aantrekkelijkheden van een
maatschappelijke positie een goed sa
laris is!" zo riep de heer Lootsma uit.
„De salarisregeling zal zó moeten wor
den, dat de onderwijzer die een levens
vervulling vindt in het werk op de lage
re school, daar blijft zonder dat hij voelt
dat hij te laag wordt gewaardeerd of
zijn gezin schade berokkent!
draagvlak te boven gaat." Spreker gaf
vervolgens een beeld van de „onzinnige
fluctuaties" die in de salarisregelingen
van de onderwijzers voorkomen en hij
maakte zijn toehoorders duidelijk hoe
volgens hem deze „merkwaardige dis
crepantie in het totale salariSbeeld" is
ontstaan.
Ook de heer Derksen wees op de on
tevredenheid en de onrust die in het
gehele onderwijzerskorps heersen, op
de nood van het onderwijs en op de
noodzaak de juiste mensen bij dat on
derwijs te betrekken en te behouden.
Hij stelde vast, dat het overleg in het
verleden „geen overleg was geweest,
maar een afbraak van de afgeronde
ANOF-voorstellen." Voor de voorstellen,
die de ANCT* thans zijn gedaan, heeft
het bestuur geen goed woord over, zo
verklaarde hij. Hij voegde er aan toe dat
de onderwijzers echter mensen van de
opbouw, niet van de afbraak zijn en dat
ook zullen blijven mits de regering blijk
geeft mee te willen bouwen. „Overleg is
nodig", zei hij, „maar overleg zoals dat
totnutoe is gevoerd, wijzen wij radikaal
af."
Evenals de beide andere sprekers
werd ook de heer Derksen herhaalde
lijk onderbroken door applaus, luide
kreten van goedkeuring en geloei en
gefluit van afkeuring als het om han
delwijzen van de regering ging. De
merendeels jonge onderwijzers die
buiten op de aanvang van de tweede
vergadering in K. en W. wachtten,
droegen spandoeken mee mot de leu
zen: „Wie zoet is krygt niets", „Geen
gepraat maar de daad" en „Onderwijs
vernieuwing". waarbij het woord ver
nieuwing in vlammend rood was ge
schilderd. Het congres nam tenslotte
een resolutie aan waarin het protest
tegen de wijze van onderhandelen en
de bezorgdheid over de toekomst van
het Nederlandse onderwijs werden uit
gesproken.
In slechts 15 jaar is de sterfte aan
longontsteking in Nederland afgeno
men met 64 voor mannen en 60
voor vrouwen. Dit blijkt uit een sta
tistisch rapport van de Wereldgezond
heidsorganisatie. Eenzelfde ontwikke
ling heeft zich zij het in mindere
mate dan in Nederland in vele an
dere landen van de wereld voorge
daan. De Wereldgezondheidsorganisa
tie schrijft dit toe aan de uitvinding
van penicilline en andere antibiotica
en aan het op ruime schaal beschik
baar komen van deze middelen.
Ondanks deze snelle vooruitgang be
hoort de longontsteking toch nog altijd
tot de tien voornaamste doodsoorzaken
I in de wereld en zelfs tot de drie voor-
I naams te doodsoorzaken bij kinderen be-
j neden de leeftyd van één jaar. De afne
ming van de sterfte aan deze ziekte is
volgens het overzicht van de Wereldge
zondheidsorganisatie het sterkst bij
oudere kinderen en volwassenen, doch
de kans op sterfte aan longontsteking
neemt bij bejaarden weer toe. Niettemin
valt. ook hier een geleidelijke afneming
te constateren. Behalve in Nederland is
de longontsteking als doodsoorzaak ook
aanzienlijk gedaald in Nieuw-Zeeland.
Zwitserland, Italië, de V S en Zweden.
DIRECTEUR WERELDOMROEP
PLOTSELING ZIEK.
De 55-jarige heer H. J. van den Broek,
directeur van Radio Nederland Wereld
omroep is gistermorgen tijdens de ver
gadering van de commissie voor per
soneelszaken van de radio plotseling on
wel geworden.
Een direct gewaarschuwd arts achtte
onmiddellijke overbrenging naar de r.-k.
ziekenverpleging te Hilversum noodza
kelijk. De toestand van de heer Van den
Broek was later op de dag niet onbe
vredigend, al moet venvacht worden dat
met. een herstel enige maanden gemoeid
Bullen zijn.
Op een modeshow in Parijs wer
den modellen getoond voor het
komende badseizoen! Het pakje
links draagt de naam Stromboli
het pakje rechts ..Canaries". Won
derlijke namen voor overigens aar
dige strandkleding.
ungez. Med.-Adv.)
Ben Goerion betreurt
„vreselijk drama"
De Israëlische premier, David Ben
Goerion, heeft in het parlement meege
deeld, dat Israëlische grenswachten in
enkele Arabische dorpen in Israël dicht
bij de Jordaanse grens een aantal man
nen, vrouwen en kinderen hebben ge
dood. Hij zei niet hoevel mensen bij dit
incident, dat hij een „vreseliik drama"
noemde, het leven hebben verloren.
De schuldigen zullen worden gestraft,
aldus de premier, die er aan toe voegde.
da.t. aan de gezinnen van de slachtoffers
reeds schadevergoeding is betaald. Een
onderzoek heeft ertoe geleid, dat een
rechtsgeding aanhangig is gemaakt tegen
de bevelhebber van een patrouille van
de grenswacht en een aantal van zijn
mannen.
Het incident deed zich op 29 oktober
voor, aldus Ben Goerion, die verder over
de toedracht uitweidde. Israëlische
grenspolitie in het dorp Kassem had het
vuur geopend op enige dorpelingen, die
(Ingez. Med.-Adv.)
Schroeiend-brandend
Maagzuur kunt U blussen.
On-mid-del-lijk - met Rennies.
Gewoon een of twee Rennies laten smel
ten op de tong - en alle leed is geleden.
Water of zo komt er niet aan te pas en
omdat Rennies één voor één hygiënisch
verpakt zijn, kunt ge ze altijd makkelijk
bij U steken. Een prettig middel en
smakelijk bovendien. Vraag een pakje
Rennies en U bent voor lange tijd ge
wapend. Voor Uzelf - ook om een dis-
genoot-in-nood uit de brand te helpen.
Verwachting van EGKS
VERWACHTING VAN E.G.K.S.
In de komende twintig jaren zal
Europa steeds meer afhankelijk worden
van overzeese landen voor zijn grond-
stoffenvoorziening. Tevens moet een
regelmatige stijging van de Europese
kolenprijzen verwacht worden. Dit zijn
de belangrijkste bevindingen van een
bijeenkomst van de commissie voor in
vesteringen van de gemeenschappelijke
vergadering der Europese Gemeenschap
voor Kolen en Staal, welke te Luxem
burg onder voorzitterschap van de Duit
se sociaal-democraat Joachim Schoene
Regeling Hoger Onderwijs
De minister van O. K en W. heeft
een commissie ingesteld, die tot taak
heeft de herziening voor te bereiden
van het ontwerp van wet tot regeling
van het Hoger Onderwijs. In deze com
missie zijn benoemd: tot voorzitter, te
vens lid, prof. mr. C. W. van der Pot,
oud-hoogleraar aan de Rijksuniversiteit
te Groningen: tot lid: prof. mr. A. M.
Donner, hoogleraar aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam: prof. dr. F. L.
R Sassen, hoogleraar aan de Rijksuni
versiteit te Leiden: mr. H. J. Woltjer.
raadadviseur in algemene dienst bij het
Ministerie van O K en W tot secre
taresse, tevens lid. mr. M J KochKijl-
stra, werkzaam bij het Ministerie van
O., K. en W.
gehouden werd. ter bespreking van de
algemene doelstellingen op lange ter
mijn van de gemeenschap.
Volgens de deskundigen moet, over
een lange periode, een gemiddelde stij
ging van de kolenprijs in de gemeen
schap van 1 procent per jaar worden
verwacht.
Ook Prot. Chr. Werkgevers
achter regering
INZAKE PRIJSSTABILISATIE
Ook het Verbond van Prot. Chr.
Werkgevers in Nederland heeft zich gis
teren te Scheveningen in een ledenver
gadering beraden over het advies van
de SER inzake de bestedingen
De vergadering stelde zich in begin
sel achter het door de regering op ba
sis van het SER-advies voorgestelde sta
bilisatiebeleid van prijzen en lonen. Met
aandrang werd echter het bestuur ver
zocht in het verdere overleg met de re
gering verschillende bezwaren, welke
aan de uitvoering van het prijsstabilisa-
tiebeleid, blijkens de praktijk in de af
gelopen jaren, zijn verbonden, nader on
der ogen te zien. teneinde deze zoveel
mogelijk te vermijden.
WEER ARRESTATIES
IN ZUID-AFRIKA.
In Zuid-Afrika zijn weer tien mensen
gearresteerd op beschuldiging van ver
raad. Het aantal arrestaties op srond
van deze beschuldiging, voornamelijk ge
richt tegen organisaties van niet-blan-
ken, Is hiermee gestegen tot 155.
De boer en zijn grond
SCHADEVERGOEDING
ONVOLDOENDE.
De voorzitter van de Hollandse Maat
schappij van Landbouw, de heer J. C.
Dijksen .heeft tijdens de algemene ver
gadering van de Maatschappij in
Krasnapolsky te Amsterdam aan
dacht gevraagd voor de positie van de
landbouw in het Nederlands maat
schappelijk bestel.
„De landbouw gaat, niettegenstaan
de veler inspanning, steeds sneller
achteruit. Tengevolge van de procen
tuele en numerieke teruggang van
het agrarisch bevolkingsdeel wordt de
maatschappelijke en politieke invloed
ervan langzaam maar zeker minder.
Toch levert de landbouw een grote
bijdrage tot de nationale welvaart.
Zo bedroeg het agrarische aandeel in
de totale export het vorig jaar bijna
30r;Deze bijdrage was alleen mogelijk
omdat in zeer vele gevallen de boer voor
zijn arbeid slechts ten dele werd be
loond". aldus de voorzitter. Sprekend
over het verlies van cultuurgronden
tengevolge van de industriële expan
sie en de woningbouw, zei de heer Dijk
sen. dat het hem een raadsel is waarom
aan de boer. die van zijn land wordt
verdreven, niet een ruime schadever
goeding kan worden verleend.
„Afgezien van de manier, waarop
sommige gemeenten over het bezit
van boeren menen te kunnen beschik
ken. houden zij er klaarblijkelijk
denkbeelden over schadevergoeding
op na. die kant noch wal raken", al
dus de heer Dijksen.
DIENST ONTEIGENINGEN.
Besloten is tot het instellen van een
dienst onteigeningen. Deze dienst zal
deskundigen aantrekken die by de
onteigeningen van bedrijven voor de
betrokkenen schaderapporten zullen
samenstellen.
De vergadering sprak voorts als haar
m^fcing uit dat een garantieprijs voor
melk dient te worden vastgesteld, waar
in niet alleen de gestegen kosten, maar
ook de hoge eigenaarslasten zijn ver
disconteerd. De garantieprijs zou moe
ten worden verhoogd met ten minste 5
cent per kg. melk. Het toeslagsysteem
dient naar het oordeel van de vergade
ring te worden afgeschaft.
Ten aanzien van de garantieprijs
voor aardappelen werd gesteld dat deze
moet overeenkomen met lbc.c van de
werkelijke kostprijs. De suikerbietenprijs
zal met ruim f 10— per ton moeten
worden verhoogd. De tarweprijs zal in
het vervolg ten minste 29.75 per 100 kg.
moeten bedragen.
Verkoopster verloor f 3222.50
Een 22-jarige verkoopster heeft gis
teren in de Rijnstraat te Amsterdam
een blauwe nylon tas verloren, waarin
zich een bedrag van f. 3222.50, een giro
biljet. een boek, een pakje brood bevon
den. De verkoopster moest het geld in
opdracht van haar baas op de giro
storten. Zij had de tas op de bagage
drager van haar fiets gebonden.
in alle onschuld na het ingaan van de
in het grensgebied van kracht zijnde
avondklok naar hun huizen terugkeer
den.
Ben Goerion verklaarde, dat de rege
ring erop zal toezien, dat een dergelijke
afschuwelijke daad niet meer zal voor
komen. De Arabieren in Israël zijn bur
gers, die dezelfde rechten als alle ande
ren hebben, aldus de premier, die er
aan toevoegde, dat de Arabieren en Be-
doeinen in Israël zich tijdens de opera
tie tegen Egypte rustig hadden gehou
den.
Dode en zwaargewonde bij
ongeval bij Oldebroek
Gisteravond is op de Zuiderzee
straatweg te Oldebroek een verkeers
ongeluk gebeurd waarbij een persoon
werd gedood en een vry ernstig ge
wond.
Een dame uit Zwolle reed in een per
sonenauto. samen met haar vader, de
80-jarige heer P. M. J. Hackenberg uit
Zwolle, op de straatweg in de richting
Zwolle. Bij het inhalen van enige voor
liggers is zij tegen een tegenligger, een
militaire vrachtauto, gebotst. De heer
Hackenberg werd op slag gedood. Zijn
dochter werd vry ernstig gewond naar
het ziekenhuis in Zwolle overgebracht.
op tafel kon leggen. Toen ik dit
werk vier jaar had gedaan, kreeg
ik er zo'n hekel aan .dat ik ontslag
nam en naar een wijnkoperij in de
stad ging. Hier bleef ik tot mijn
twintigste jaar toen ik moest loten
voor militaire dienst. Ik was toen
zo gelukkig vry te loten. Op ver
zoek van myn ouders en de heer
Goedewagen trad ik daarna weer
In dienst bij deze pypenfabriek.
Talloze pijpen
Negentig jarige
te Woubrugge
De lucht in Woubrugge blykt erg
gezond te zijn, want enkele maan
den geleden konden wij over de
negentigste verjaardag van de be
kende oud-toneelspeler Marie van
Warmelo schrijven, en deze maand
namelyk op 28 december hoopt op
nieuw een inwoner van deze ge
meente aan de Heimanswetering
deze respectabele leeftijd te berei
ken. Dit keer is het de heer P. M.
Happel, die reeds meer dan 22 jaar
bij zijn dochter inwoont en die on
getwijfeld in het teken der belang
stelling zal komen te staan.
De heer Happel, die geboren is in
Gouda, vertelde ons, dat hy gedu
rende zijn gehele leven slechts twee
bazen heeft gehad en ook slechts
in twee gemeenten gewoond heeft.
Hij werd in 1866 geboren in het
gezin van de pijpenmaker Happel,
die zyn brood verdiende bij de toen
reeds bestaande pijpenfaforiek van
Goedewagen in Gouda. Wij waren
toen met zijn zessen, aldus ver
telde ons de heer Happel. vier meis
jes en twee jongens. De lagere
school doorliep de heer Happel met
veel gemak en met gerechtvaar
digde trots wees hy er op, dat hij
het zelfs bestaan heeft in één jaar
tyd tweemaal verhoogd te worden.
Verdienen
Toen hy dan ook zover was, dat
hy de school kon gaan verlaten,
verzocht de „bovenmeester" de va
der van Paul te spreken .Deze, den
kende dat de zoon kattekwaad uit
gehaald had, meende hem daar
voor bij voorbaat reeds onderhan
den te moeten nemen, of de jongen
bij hoog en laag al beweerde niets
gedaan te hebben. De „bovenmees
ter" stelde vader Happel echter voor
Paul verder te laten leren. Jammer
genoeg had men echter in het ge
zin Happel reeds uitgezien naar de
eerste verdiensten van de jongen;
met andere woorden hy moest zo
snel mogelijk meehelpen voor het
gezin te verdienen, waaraan ook
m der Happel toen zelfs nog mee
hielp.
Het gevolg was, aldus de heer
Happel. dat ik voor myn twaalfde
jaar ook de pijpenfabriek inging. Ik
werkte toen reeds van 's morgens
halfzeven tot des avonds negen uur
en was maar wat trots als ik dan
zaterdagsavonds zo ongeveer f2 50
Vyftien jaar heb ik toen nog zelf
ook pijpen van allerlei soort en
grootte gemaakt. Daarna werd ik
benoemd tot meesterknecht en
kreeg niet minder dan 32 knechts
onder mij.
In die dagen rookte ieder, die
rookte een pyp, aldus dc heer Hap
pel, en dan het liefst een stenen
pijp. ,U, kent ze nog wel die mooie
doorrokers", aldus de heer Happel.
Sigaretten waren er toen nog niet
en sigaren maar zeer sporadisch.
Toen de heer Happel 25 jaar was
trouwde hij en uit dit huwelijk wer
den zes kinderen geboren.
Meer dan 52 jaar totaal heeft de
heer Happel by de fa. Goedewa
gen gewerkt. Bij zijn gouden ar-
beidsjubileum is hij bijzonder har
telijk gehuldigd en werd hem na
mens H.M. de Koningin de bron
zen medaille verbonden aan de
Orde van Oranje Nassau uitgereikt.
Met trots vertelde de heer Hap
pel hoe hij by een bezoek van de
regerende Koningin Emma de eer
genoot de Koningin in de fabriek
te mogen rondgeleiden.
Winter van 1890
Dat ook de uitzonderlijk strenge
winter van 1890 nog tot de heer
Happel spreekt, zal niemand ver
wonderen. Het moet toen wel heel
erg geweest zyn! Reeds begin de
cember in dat jaar kwam Koning
Willem III te overlijden. Nog her
inner ik mij, aldus de heer Happel.
dat de trein waarin het stoffelijk
overschot van Z.M. van Utrecht
naar Den Haag vervoerd werd het
station Gouda passeerde. Uren had
ook ik met duizenden aan de ach
terkant van het station op het ys
staan wachten, zo hard had het
toen reeds gevroren. Gelukkig was
de brandstof toen nog niet zo duur
als nu, voor 30 ets. kocht men al
een half mud. Daar moet men nu
eens mee aankomen, verzuchtte de
heer Happel.
De heer Happel voelt zich in
Woubrugge best thuis. Met voldoe
ning spreekt hy over de bejaarden
sociëteit in Woubrugge, waar hy
elke veertien dagen maar wat graag
naar toe gaat.
Hoewel hij zelf nooit aan veld-
sport heeft gedaan, blykt de heer
Happel thans een vurig aanhanger
van de voetbalclub in Woubrugge,
waarvan hij de verrichtingen elke
week op het terrein, dat vlak bij
de woning van zyn dochter ligt.
gadeslaat.
Te gevaarlijk
Met smaak deed de heer Happel
ons nog het verhaal, hoe zijn zoon
eens geprobeerd heeft hem fietsen
te leren; het leek hem echter een
dermate gevaarlyke onderneming,
dat hij de pogingen maar spoedig
opgaf. In onze jonge jaren, aldus
de heer Happel, gingen wy uit met
paard en wagen of met de stoom
boot de „Volharding". Eens per
jaar maakten wij met de pandoer-
club een uitstapje met de diligence.
Het wil ons voorkomen, dat het
de nog byzonder vitale heer Happel
op zyn negentigste verjaardag niet
aan belangstelling zal ontbreken.
