Pro Patria vierde ondanks afschuwelijk
weer stijlvol liet achttiende lustrum
Prins Bernhard bij korte maar zeer goed
verzorgde parade op de Breestraal
95ste Jaargang
Donderdag 29 november 1956
Tweede blad no. 28999
Dertig uniformen door burgerij op
Pieterskerkhof aangeboden
Men kan in november nu eenmaal geen zomerweer verwachten
!(hoewel dc afgelopen „zomer" ons geleerd heeft dat de natuur wat
anders met het weer omspringt dan de menselijke kalender) en in zo
verre mag Pro Patria, de Leidse studentenweerbaarheidsvereniging,
niet mopperen over de weersomstandigheden bij het achttiende lustrum,
dat gisteren en vandaag gevierd is. Maar ideaal was het lang niet,
noch gisteren in de duinen bij de schietwedstrijden en gisteravond bij
de taptoe van de Kon. Luchtmacht Kapel, noch hedenochtend bij de
uitreiking van de uniformen namens de burgerij en de parade voor de
beschermheer van het korps Prins Bernhard, in het begin van de mid
dag voor het Leidse stadhuis.
Ondanks die weersomstandigheden heeft de Leidse burgerij waar
dit mogelijk was getoond, waardering voor het fiere jubilerende korps
le hebben en heeft dit korps getoond, deze waardering op prijs te stel
en en bovenal waard te zijn. Dit laatste kwam in het bijzonder tot
li ting bij de parade, waaraan behalve het jubilerende Pro Patria zelf
ïnige honderden leden van alle weermachtsonderdelen deelnamen.
Uitstekende taptoe
Nadat gisteren in de ochtenduren in
Ie Katwijkse duinen schietwedstrijden
ilaatsvonden tussen teams van Pro Pa-
ria en de studentenweerbaarheidskorp-
en van de andere Universiteitssteden
!s opening van de lustrumviering,
rgde de Koninklijke Luchtmacht Ka-
lel gisteravond od het Pieterskerkhof
r. ceremonieel tenue voor een uitste
en d uitgevoerde taptoe. De weersom-
tandigheden waren helaas vrij ongun-
tig. waardoor de belangstelling van het
mbliek zeer matig was. Op de tribune
ecenover de Pieterskerk hadden vele
eüniformeerde leden van Pro Patria.
enodiglen en studenten plaats geno-
lien De niet ovei^vloedige verlichting
an het plein en het front van de Pie-
Prins Bernhard neemt met een
oord van bijzondere waardering
a de parade afscheid van de para-
ccommandant. majoor F. Huizinga
(Foto L.D./van Vliet)
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
llda dr. v. W. Buljn en A. Laterveer; Adri
ja C. dr. v W. van der Kwaak en M. van
ol- Sonja. dr. v. A. Keljzer en G. van
eeuwen; Charlotte J., dr. v. C. Touten-
erg en H. J. van der Spek; Allda, dr. v. P.
irkzee en C. Hannaart; Franclscus W. J.,
i. v. J. B. Blom en M. W. Luk; Margare-
ia E. M., dr. v. C. Bouwmeester en A. J.
»n der Meer; Ronald, zn .v. J. v. d. Zwart
B. J. Jansen; Gerrit, zn. v. G. van der
las en C. Klok.
I
OVERLEDEN
IL Falie, vrouw, 59 Jr.; J. Meel, man 51 Jj, 1
terskerk gaven aan deze taptoe ondanks
kou en wind een sprookjesachtig aan
zien.
Vaandeluitreiking en
uniformen overdracht
Vanochtend begonnen de festivitei
ten met een mars van de geünifor
meerde Pro Patria-leden naar de Aca
demie. waar voor het hek de rector
magnificus prof. dr. P. A. H. de Boer
in tegenwoordigheid van de secretaris
van de Senaat prof. dr. S. E. de Jongh
het vaandel van Pro Patria uitreikte.
Dit vaandel wordt slechts bij zeer bij
zondere gelegenheden meegevoerd bij
parades en andere plechtigheden, over
het algemeen bij lustra. De comman
dant van de peletons. luitenant C. H.
Evers, die hedenmiddag tevens parade
commandant zou zijn, leidde zijn man
nen vervolgens naar het Pieterskerkhof,
waar de symbolische uitreiking van de
door de burgerij geschonken uniformen
plaats vond.
In 1954 is het denkbeeld opgekomen,
de langzamerhand tragisch versleten
oude uniformen ten dele te vervangen
Pro Patria in de voortreffelijke
parade, hedenmiddag voor het
stadhuis door Prins Bernhard af
genomen.
(Foto LJD./van Vliet)
op kosten van de burgerij, die hiervoor
graag offers bracht.
De uitreiking der uniformen werd door
een groot aantal genodigden bijgewoond,
onder wie burgemeester jhr. mr. F. H.
van Kinschot en echtgenote en vele
burgerlijke en militaire autoriteiten en
vertegenwoordigers van studentenorga
nisaties waaronder uiteraard het be
stuur van het jubilerende Pro Patria en
het Collegium van het L.S.C.
Toen de afdeling, die in de nieuwe
uniformen was gestoken, uitgetreden was
en zich voor het podium had opgesteld,
vond de officiële overdracht plaats.
Burgerij trots op het
fiere korps
Als voorzitter van het burgerijcomité
sprak dr. ir. P. C. Lindenbergh Pro Pa
tria. toe. alvorens sabel en officiers
distinctieven aan de commandant uit te
reiken.
Spreker wees er daarbij op. dat de pe
rioden van latent bestaan, die naast die
van intens en actief verenigingsleven
voorkwamen in de historie van het
korps als regel samenvielen met tijden
waarin ook het maatschappelijk leven
een geringere belangstelling voor mili
taire aangelegenheden toonde. Voorts
dreigde de invoering van de algememe
dienstplicht de activiteit van Pro Pa
tria terug te dringen, terwijl sommigen
meenden dat de studentenweerbaar-
heidskorpsen im het geheel geen reden
van bestaan overhielden.
Gelukkig heeft men bijtijds ingezien,
dat er voor deze korpsen ook toen nog
taken te vervullen bleven. Die gewij
zigde, meer op het representatieve en
decoratieve vlak liggende taken, spre
ken minder direct tot de verbeelding
en zijn wellicht juist daardoor moei
lijker blijvend met overgave te vol
brengen.
Typerend voor de veerkracht van de
studerende jeugd is, dat telkens wan
neer een dieptepunt was bereikt, figuren
naar voren kwamen, die door hun be
zielend optreden nieuw enthousiasme
voor het werk en de doelstellingen van
Pro Patria wisten te wekken. Opvallend
is daarbij, dat dit vrijwel altijd figuren
zijn geweest die later ook in het maat
schappelijke leven een vooraanstaande
plaats hebben ingenomen. Zo dacht
spreker b.v. aan Heemskerk, de latere
minister-president, die een krachtige
oppositie ten spijt wist te bewerk
stelligen. dat tot aanschaffing van uni
formen werd besloten.
Een bron van toenemende zorg is in
de afgelopen jaren de toestand dezer
uniformen geweest. Zij gingen ernstige
slijtage vertonen doordat in de noodza
kelijke tijdige vervanging een achter
stand was ontstaan, een en ander als
gevolg van de gewijzigde tijdsomstan
digheden, die het voor tal van leden be
zwaarlijk deden zijn zich voor enkele
jaren een nieuw uniform aan -e schaf
fen.
Deze practische moeilijkheid Kwam
duidelijk tot uiting in een gesprek r.a
de gebruikelijke parade op 3 oktober
1954. Op dat moment werd het denk
beeld geopperd, dat zich hier voor ce
burgerij een bij uitstek gunstige gele
genheid voordeed om de helpende htnd
te bieden.
Zij zou. zo werd gezegd, door het
schenken van een aantal nieuwe uni
formen bij het eerstvolgende lustrum
van Pro Patria, uiting kunnen geven
aan haar gevoelens van waardering voor
het korps. Dat die waardering bestond,
daaraan behoefde geen ogenbliK te woe
den getwijfeld.
De burgerij heeft immers altijd be
grepen, dat Pro Patria, door haar op
treden by talloze officiële gebeurte
nissen in den lande, niet slechts de
Universiteit en de studentenwereld,
doch ook wel degelijk de stad Leiden
vertegenwoordigde. Daarbij is men al-
tyd trots geweest op de wyze, waarop
deze veelal zeer eervolle opdrachten
werden ten uitvoer gelegd.
Zonder overdrijving mag gezegd
worden, dat Pro Patria altyd een aan-
zienlijke goodwill by de burgery heeft
bezeten en ook nu nog bezit.
Een geheel Leiden en omgeving ver
tegenwoordigend comité stelde zich ten
doel ten minste twintig nieuwe unifor
men aan Pro Patria aan te bieden.
Dit streven is met succes bekroond en
het was dan ook met grote voldoening,
dat spreker namens het comité kon ver
klaren. dat uit de burgerij van hoog tot
laag, alsmede van tal van zaken en in
stellingen in en om Leiden, bijdragen
zijn ontvangen, welke tezamen voldoende
waren om 30 nieuwe uniformen te
kopen.
Daarby hebben Burgemeester en
Wethouders het bijzonder gewaardeer
de en ran originaliteit getuigende be
sluit genomen om het commandants
uniform met de bijbehorende uitmon
stering voor rekening van de Ge
meente te nemen.
Het was spreker na woorden van dank
tot alle medewerkers, een groot ge
noegen de 30 nieuwe uniformen, met
inbegrip van het commandantsuniform,
namens de burgerij aan het bestuur van
Pro Patria te mogen overdragen. Hij
deed dit op symbolische wyze door de
praeses, de heer C. A. F. H. J. M.
Marchant et dAnsenbourg, de sabel en
de distinctieven van zijn rang te over
handigen.
Hij sprak hierby de hoop uit, dat
deze schenking er toe zal bydragen,
dat de band, welke er tussen de Uni
versiteit, de studenten en de burgery
bestaat, zo mogeiyk nog nauwer zal
worden aangehaald en hy eindigde
met een hartelijke gelukwens aan net
jubilerende korps.
Tegen de historische achtergrond
van het oude Gravensteen vond he
denmorgen een voor het jubilerende
..Pro Patria" eveneens historische
gebeurtenis plaats, nl. de aanbie
ding van nieuwe uniformen door de
Leidse burgerij.
Tijdens de toespraak van de voor-
ziiter van het Burgerij-comité, dr.
ir. P. C. Lindenbergh.
(Foto LJD./van Vliet)
Pro Patria en burgerij
kunnen op elkaar rekenen
De praeses, luitenant Marchant et
d'Ansenbourg prijsde zich gelukkig, dat
Pro Patria door de jaren heen steeds
op trouwe steun van de burgery heeft
mogen rekenen. De vereniging werd
daardoor gesterkt in haar idealen, al
zijn de studenten nooit in dit korps ge
roepen geweest metterdaad de wallen
van de stad te verdedigen. In 1672 heeft
een studentencompagnie wel gereed ge
staan om dit te doen, doch tot actief
optreden is het ook toen niet gekomen.
De ontwikkeling van de maatschappij
en het karakter van de moderne oorlog
voering maken het onmogelijk, dat Pro
Patria als zodanig ooit daadwerkelijk
zal optreden, doch de vereniging is van
grote waarde als geestelijke achtergrond
van de bereidheid der studenten, om
hun leven in te zetten by de verdediging
van het vaderland en vorstenhuis. Het
korps is zeer krachtig en levensvatbaar
gebleken, is geestelijk weerbaar als
nooit, tevoren, en dankt dit nu en in het
verleden mede aan de steun der bur
gerij.
Zeer veel dank bracht spreker aan
allen, die medewerkten en offers
brachten voor de nieuwe uniformen,
in het bijzonder het comité en voor
zitter Lindenbergh. De spontane steun,
van zovele zijden verleend, heeft Pro
Patria gesterkt in de overtuiging
steeds op de burgerij te kunnen reke
nen. Op zijn beurt legde spreker er de
nadruk op. dat omgekeerd de burgerij
steeds in de toekomst zoals in het ver
leden op Pro Patria rekenen kan.
Na de toespraken trad de nieuw ge-
uniformeerde ploeg in het gelid terug,
waarna Pro Patria afmarcheerde om in
de Doelenkazerne zich te voeg bij de an
dere troepen, die deel zouden uitmaken
van de parade.
Ontvangst in Burgerzaal
In de Burgerzaal van het Stadhuis
werden kort voor het begin van de pa
rade vele genodigden ontvangen door het
gemeentebestuur. Onder hen schaarde
zich na enige tijd ook Prins Bernhard,
die als inspecteur-generaal van de Kon.
Landmacht en als Beschermheer van
Pro Patria naar Leiden was gekomen
voor het afnemen van de parade. Hij
werd by de trap van het bordes begroet
door het collegium van het L.S.C.waar
na hy zich in de Burgerzaal met ver
schillende autoriteiten onderhield.
Uitstekende parade
Na de officiële ontvangst ten Stad-
huize, werd op de Brecslraat het de-
filé afgenomen door de beschermheer
van „Pro Patria", Z. K. H. Prins
Bernhard. Precies te 12.20 uur bereikte
de kop van de stoet het Stadhuis.
Voorop liep de Koninklijke Militaire
Kapel in het prachtige ceremoniële
tenue. Tydens het voorby trekken van
groepen speelde K.M.K. de Marine-
defileermars en de Cadetten-defileer-
mars.
Als eerste volgde daarna uiteraard
„Pro Patria" met de nieuwe uniformen.
Bij de parades, die in Leiden worden ge
houden vormt .Pro Patria" altyd een
zeer aparte groep, door de bijzondere
uitmonstering met witte enkelstukken,
witte handschoenen en witte pluimen op
de kepi's. Ook nu weer trok deze groep
speciaal de aandacht van de honderden
belangstellenden, die ondanks het on
gebruikelijke uur van de parade, naar
de Breestraat waren gestroomd.
Er waren trouwens nog meer afdelin
gen. die opvielen door hun speciale
tenue. In de eerste plaats was daar een
compagnie adelborsten in zondagse te
nue van het Kon. Instituut voor de
Marine te Den Helder. Vooral van ach
teren gezien maakten de fel rode kragen
een aardige indruk. Van de Koninklijke
Marine liep verder een compagnie ma
trozen van het Marine vliegkamp te
Valkenburg mee.
De Koninklijke Landmacht was ver-
I tegenwoordigd met twee pelotons cadet-
ten in parade-tenue van de K.M.A. te
Breda, een compagnie fuseliers van het
Garderegiment fuseliers „Prinses Irene"
te Arnhem in het prachtige ceremoniële
tenue met de indrukwekkende helmen,
en een compagnie van de Koksschool te
I Leiden. Ook het derde onderdeel van
het leger: de Koninklijke Luchtmacht
I was aanwezig. Voorop liep een squadron
De rector magnificus, prof. dr.
P. A. H. de Boer reikt bij het hek
van het Academieplein hel nieuwe
vaandel uit aan een lid van de vaan-
delwacht.
(Foto L.D./van Vliet)
luchtvaarttroepen in veldtenue van het
Marine-vliegkamp Valkenburg en daar
na volgde een excercite-detachement uit
Nymegen in het tenue van ere-squadron,
met de zeer opvallende lichtblauwe uit
monstering.
Het gehele défilé maakte een zeer
verzorgde indruk en alle afdelingen
zetten hun beste beentje voor. Een zo
goede parade heeft men in Leiden nog
maar zelden gezien. De paradecom
mandant was de majoor F. Huizinga.
Het défilé werd gade geslagen door
tailrijke burgerlijke en militaire autori
teiten, onder wie de staatssecretaris van
Oorlog, mr. F. J. Kranenburg, de groot
meester van het Huis der Koningin, mr.
G. C. D. baron van Hardenboek, burge
meester jhr. mr. F. H. van Kinschot, de
rector magnificus, de Nederlands Terri
toriaal Bevelhebber, lt.-gen. D. C. Buur
man van Vreeden, de chef van het mi
litair Huis der Koningn, de comman
dant van het korps mariniers, de chef
staf Zeemacht Nederland, de comman
dant van het Marine-vliegkamp, de com
mandant van het Kon. Instituut voor
de Marine, de gouverneur van de K.M.A.
en de militaire attaché's van Canada en
de Ver. Staten, alsmede het bestuur van
Pro Patria en de lustrumcommissie.
Na afloop van het défilé begaf men
zich naar de Sociëteit Minerva voor een
lunch, die gedeeltelijk door Z.K.H. Prins
Bernhard werd bijgewoond.
„Rijnland" stelde begroting
vast
OMSLAG OPNIEUW BEPAALD.
Het Hoogheemraadschap van Ryn-
land heeft gisteren zijn begroting voor
het jaar 1957 vastgesteld. Hierin kon
met de recente reglementswijziging re
kening worden gehouden: tengevolge
van een en ander is de omslag voor het
grootste deel der ongebouwde eigendom
men bepaald op f. 12 per hectare, voor
de met tuingewassen enz. beteelde boe-
zemlanden op f.36 per hectare, voor de
plassen in de polders op f.6 per hec
tare en voor de gebouwde eigendommen
op f. 1.63 per f. 100 belastbare opbrengst,
terwyl de geheel buiten Rijnland lozende
gebouwde eigendommen worden vrijge
steld en de gedeeltelijk buiten Rijnland
lozende gebouwde eigendommen de halve
omslag zullen betalen (dus f. 0,82 per
f.100 belastbare opbrengst).
De meeste vrijdommen, die voorheen
golden zyn afgeschaft; zo zullen ook
de gebouwen, die niet in de grondbe
lasting zijn aangeslagen, voortaan wèl
aan Rijnland betalen.
De 6 salarisverhoging wordt voor
het personeel van Rijnland met ingang
van 1 sept. 1956 ingevoerd; een amen
dement om de ingangsdatum op 1 juli
te stellen werd met 17 tegen 15 stem
men verworpen.
De vergadering verenigde zich met
het plan tot ka de verbetering in het
ruilverkavelingsgebied Ade: de Staat
zal 70% van de verbeteringskosten dra
gen, Rijnland 15% en de resterende 15%
blijven ten laste van de direct belang
hebbenden. Over dit plan werd overigens
het een en ander opgemerkt. De verbe
tering der Dwarswatering wèl in de be
groting voor 1957 geraamd, werd voor
alsnog aangehouden. Grote werken lig
gen overigens niet in het voornemen,
afgezien van de regelmatig voortgaande
boezem, en kadeverbeteringen.
Stichting Vluchtelingenhulp
opgericht
Onder leiding van prof. mr. J. C. van
Oven is hier ter stede een Stichting
Vluchtelingenhulp opgericht.
Van heden af kan men op giro-num
mer 9200 - ten name van de Amster-
damsche Bank te Leiden, onder ver
melding van „hulp aan vluchtelingen"
- bijdragen, o.a. van uurloonacties,
overmaken.
