Jordanië keert zich nog scherper
tegen de Britten dan voorheen
Nieuwe Jiarde politiek van Kadar
ontaardt in golf van arrestaties
WEERBERICHT
Militaire overeenkomst met Londen opgezegd
en terugtrekking van alle troepen geëist
Israël meldt incident met Sviië
Het aantal vluchtelingen naar
Oostenrijk nadert nu de 90.000
Conservatieven in Lagerhuis in
opstand tegen de Ver. Staten
95ste jaargang
WOENSDAG 28 NOVEMBER 1956
No. 28998
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per Kwartaal; f2.35 per maand: f0.55 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Jordanië heeft meegedeeld, dat het de militaire
overeenkomst met Engeland opzegt, de terugtrek
king van alle Britse strijdkrachten uit Jordanië
eist en voornemens is diplomatieke betrekkingen
aan te knopen met „de Sovjet-Unie en andere
mogendheden".
De minister-president van Jordanië, Soeleiman
el-Naboelsi, deelde dit gisteren in de Kamer van
Afgevaardigden mede.
Jordanië, aldus de minister, is in beginsel be
sloten hulp van Egypte, Syrië en Saoedi-Arabië
te aanvaarden als compensatie voor het bedrag
van 12.550 pond sterling, dat het land thans jaar
lijks van Engeland krijgt.
De minister deed in zijn rede een scherpe aan
val op Engeland, dat de geest van de overeen
komst met Jordanië door zijn aanval op Egypte
heeft geschonden. De situatie in de wereld is, aldus
El-Naboelsi, veranderd sinds het verdrag met
Engeland werd gesloten.
(Engeland heeft op het ogenblik bases van de
R.A.F. in Mafrak en Amman en heeft een com
pagnie infanterie en een bataljon tanktroepen ge
stationeerd in Akaba).
In een nieuwsuitzending van de Israëlische omroep werd gisteravond meege
deeld, dat Turkije een legermacht van 35.000 man langs de Syrische grens heeft
geconcentreerd. Volgens Syrische diplomatieke kringen, aldus de radio, hebben
de Turken een infanteriebrigade en een bataljon tanks bij de plaats Killis op
gesteld. (Deze Turkse voorzorgsmaatregelen zouden dan betrekking hebben op
een mogelijke aanval van Syrië, dat thans volgestopt wordt met Sovjetrussische
wapens.)
Een Israëlische militaire woordvoerder deelde gisteravond in Tel Aviv mee, dat
Syriërs dinsdagmiddag hebben geschoten op een Israëlische ambtenaar, die op
een weg in Galilea nabij de Syrische grens reed. De Israëliër werd niet gewond.
In politieke kringen te Tel Aviv wijst men er echter op. dat incidenten van deze
aard zich sedert verscheidene dagen steeds veelvuldiger aan de Syrisch-Israëlische
grens voordoen.
Amerikaanse volk dezelfde grondslagen
If-kL- rvniA rlrpidl hpf! willen als wij. Maar Amerika ond er -
w f? schat onze ernst met betrekking tot de
Suezkwestie. Door zich tegen ons te
blijven keren kunnen de Amerikanen
wellicht het vertrouwen van andere lan
den winnen, maar het kan hun ons ver
trouwen in hen kosten".
Westelijk kamp te
verlaten
Nog een andere Arabische regering,
namelijk die van Libië, is min of meer
uit het kamp van het Westen getreden,
nadat Jordanië zich al meer en meer
van Engeland heeft afgekeerd. De pre
mier van Libië, Moestafa ben Halim,
heeft in het parlement de „aanval op
Egypte" aan de kaak gesteld en ver
klaard, dat hij zal aandringen op spoe
dige onderhandelingen voor herziening
van het Engels-Libische bondgenoot
schap. Als gevolg van dat bondgenoot
schap mag Engeland luchtmacht- en
grond-eenheden op Libisch grondgebied
gestationeerd houden. Ben Halim wil
blijkbaar het verdrag zien opgezegd.
De Libanon, een ander wankelend
pro-Westers en tegelijkertijd Arabisch
land probeert op koortsachtige wijze zijn
binnenlandse veiligheid te handhaven te
midden van allerlei komplotten, die het
land volledig achter Egypte en Syrië
zouden willen brengen.
De regering van de Libanon heeft be
kendgemaakt, dat er 25 personen zijn
gearresteerd - onder wie slechts twee
Libanezen - na het ontdekken van twee
munitie-depots.
Butler, de plaatsvervangende Britse
premier, heeft tegen een journalist van
het Amerikaanse blad „Newsweek"
„ronduit" verklaard dat het verkeerd is
te menen dat Groot-Brittannië zijn
troepen „na vandaag" geheel uit Egyp
te zal terugtrekken. Hij gaf dit ant
woord op de vraag van de verslaggever
of Groot-Brittannië, voor het weer in
de gunst van Amerika kan komen, in
het openbaar zal moeten erkennen dat
zijn optreden tegen Egypte onjuist is
geweest.
V.S. kunnen ons niet
koeler behandelen,
Butler
zegt
Butler antwoordde voorts dat Groot-
Brittannië met de Ver. Naties wil sa
menwerken. maar dat ook die haar hou
ding moeten wijzigen. Volgens Butler
gaat het niet om de bataljons maar om
de geest en moet Engeland er zeker van
zijn dat de Ver. Naties van plan zijn de
overeengekomen taken uit te voeren.
De journalist had eerder gevraagd
wat Groot-Brittannië doet om het ge
schil tussen Engeland en Amerika bij te
leggen. De Britse premier antwoordde:
„Óp het ogenblik kunnen wij niet koe
ler behandeld worden door de Ver. Sta
ten. Ik ben er van overtuigd, dat de
president van de Ver. Staten en het
Buiig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met nu en dan
regen-, hagel-, of natte sneeuwbuien
Matige tot krachtige, maar langs de
kust harde tot stormachtige noordweste
lijke wind. Vrij koud met vannacht in
het binnenland plaatselijk temperaturen
om het vriespunt.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
29 NOVEMBER
Zon op: 8.25 uur en onder: 16.36 uur.
Maan op: 5.09 uur en onder: 14.53 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.35 en
13.02 uur.
Laagwater te 8.42 en 21.00 uur.
Dit nummer bestaat alt 14 pagina's
Wat moet Amerika doen?
Een andere vraag luidde: „Wat moe
ten de Ver. Staten volgens U in het
Midden-Oosten doen?"
Butler antwoordde: „Amerika zou zich
in de eerste plaats eerder op de toe
komst dan op het verleden moeten rich
ten. Ten tweede moet het pogingen doen
om de vrije vaart door het Suezkanaal
te verzekeren. Ten derde moet het
trachten het kanaal zo spoedig mogelijk
vrij te krijgen en ten vierde zou het een
grote stap moeten doen om het econo
mische leven in het betrokken gebied te
verbeteren, regelingen moeten treffen
voor de toekomst van de olie-industrie
en de buisleidingen".
Butler zei verder dat de grootse moei
lijkheid op het ogenblik het vrijmaken
van het Suezkanaal is; wat dit betreft
is Groot-Brittannië bereid zijn mate
riaal over te dragen aan de Ver. Naties,
aldus de Britse premier, die inzake de
internationale deelneming aan de ex
ploitatie van het kanaal opmerkte, dat
de zes punten waarmee Groot-Brittan
nië, Frankrijk en Egypte in oktober ak
koord zijn gegaan, voor Engeland nog
steeds volkomen aanvaardbaar zijn.
Desgevraagd antwoordt Butler, dat het
niet gemakkelijk is een regeling te tref
fen om de Russen buiten het Midden-
Oosten te houden. Wel geloofde hij, dat
er vooruitzichten zijn voor een derge
lijke regeling in het gebied van het
Suezkanaal
Tenslotte zei Butler, dat hij er volko
men zeker van is. dat de Britse conser
vatieve partij verenigd achter de hui
dige regering blijft staan ..Ik weet. dat
er veel gepraat wordt over mensen die
zich wederrechtelijk bepaalde plaatsen
toeeigenen, maar Sir Anthonv Eden is
nog steeds premier", aldus Butler.
Hongaarse regering ivil staking breken
Er gaat een golf van arrestaties door Hongarije als gevolg van de
mededeling van premier Janos Kadar inzake „misdadigers en contra
revolutionairen", die de arbeiders zouden verhinderen weer aan het
werk te gaan. Berichten, die Wenen bereiken, melden, dat de mario
netten-regering van Hongarije geen tijd verliest met het toepassen van
haar nieuwe „harde" politiek. In het gehele land hebben nieuwe arres
taties van vrijheidsstrijders plaats. De marionetten-regering heeft zelf
de eerste twee kandidaten genoemd, die voor een proces in aanmer
king komen en wel de journalist Miklós Gimes en de schrijver Andras
Szandor, beiden „Titoïsten". In de provincie hebben de Russen het
hele garnizoen van 600 man van Hegyeshalom bij de Oostenrijkse
grens gearresteerd onder de beschuldiging, dat dit de vrijheidsstrijders
geholpen heeft door vluchtelingen over de grens te helpen.
Ook merv. Puskas is
gevlucht
O
De Centrale Arbeidersraad van
Boeda-pest heeft een protest gepubli
ceerd tegen de radiorede die Janos
Kadar maandagavond gehouden
heeft. Een afschrift van het protest
is aan Kadar gezonden.
De raad besloot gistermiddag, dat
de radiorede ..niet in het belang van
De leden van de V.N.-troepen
macht in Egypte hebben het geluk
kig nog bijzonder rustig. De boven
ste foto toont Noorse soldaten, die
na een verfrissend bad in de Middel
landse Zee op het strand terugke
ren. de onderste foto een internatio
nale troep, die door generaal Burns
wordt toegesproken.
het Hongaarse.' volk is en een vreed
zame oplossing in de iveg staat".
Op een vraag, welk gedeelte van de
rede speciaal bezwaren ontmoette, ant
woordde een woordvoerder van de raad:
„Wij hebben bezwaar tegen alles wat hij
zeide en ook tegen de algemene toon van
de rede. Kadar verwerpt nu consequent
iedere eis der arbeiders, en de argumen
ten die hij gebruikt ontleent hij aan de
hulp van 5.000 Russische tanks".
De enige eis der arbeiders van Boeda
pest. die Kadar scheen in te willigen,
was het verlangen, een eigen pers te
hebben. Dat althans zou Kadar de mi
nisterraad voorstellen - zeide hij
De woordvoerder van de raad ver
klaarde echter, dat de arbeiders niet zul
len toegeven, ondanks de „hardere" po
litiek die Kadar lijkt aan te kondigen.
„De terugkeer van Imre Nagy is en
blijft onze eerste eis en tenslotte zul
len wij onze zin krijgen", aldus de
woordvoerder.
Vluchtelingen gedood
Hongaarse vluchtelingen, die hier de
vrijheid bereikten, hebben gisteren
verteld, dat zij minstens 20 lijken van
vluchtelingen hebben gezien, die door
Russische of Hongaarse grenswachten
waren doodgeschoten.
Die lichamen zijn gezien in velden
nabij Boecsoe. in Hongarije, dat gele
gen is tegenover het Oostenrijkse grens
dorp Rechnitz in de provincie van het
Bur genland.
Volgens de vluchtelingen, die veilig en
wel over de grens kwamen, moeten die
landgenoten van hen neergeschoten
zijn op maar enkele tientallen meters
binnen de Hongaarse grens. De vluchte
lingen vertelden ook. dat de plaatselijke
Hongaarse autoriteiten verboden de lij
ken te begraven, omdat zij „als af
schrikwekkend voorbeeld moesten die
nen voor andere Hongaren", die uit het
„Hongaarse Sovjet-paradijs" zouden wil
len ontsnappen
Mevr. Puskas, de echtgenote van de
beroemde Hongaarse voetballer Ferenc
Puskas, heeft gisteren echter nog naar
Oostenrijk kunnen vluchten. Zij is van
plan haar echtgenoot op te zoeken, die
op toernee is met Honved. zijn voet
balclub. door Europa.
Het totaal aantal vluchtelingen naar
Oostenrijk bedraagt nu bijna 90.000.
Guerilla
Ruim 1500 studenten van de univer
siteit van Sarospatak zijn in de bossen
in de omqeving ondergedoken ten einde
de guerilla tegen het Russische leger
voort te zetten. Volgens zegslieden, die
met deze jongelui nauwe contacten on
derhouden. hebben de studenten vol
doende voedsel, wapenen en munitie,
o.a. twee 85 mm kanonnen, die zij door
een list op de Russen hebben buitge
maakt.
Men is er van overtuigd, dat deze jon
gelui de strijd vrijwel onbeperkt kunnen
volhouden. In het woeste en oneffen ter
rein kunnen de Russische pantsers niets
uitrichten.
Een correspondent vernam over het
bestaan van deze partisanengroep in het
stadje Tukaj, dat dicht bij de universi
teit ligt. Zijn pogingen, tot het door de
studenten beheerste gebied door te drin
gen. mislukten daar de wegen zyn afge
zet door Russische tanks, pantserwagens,
artillerie en mitrailleurs.
Het was de grootste concentratie van
Russische strijdkrachten sinds de slag
om Boedapest ten einde is.
De studenten hebben de kanonnen,
die zij nu hebben, buitgemaakt door de
Russische manschappen die erop moes
ten passen dronken te maken. Ze heb
ben wel niet veel munitie voor dit ge
schut. maar het enkele feit. dat de Rus
sen weten dat zij de kanonnen hebben,
houdt ze van pogingen af, het rebellen-
„fort" te bestormen.
Koningin Juliana heeft gistermid
dag voor het Paleis Soestdijk een
deputatie Hongaarse vluchtelingen
ontvangen van het laatste contin
gent. dat in ons land aankwam. Met
de deputatieleden van het Rode
Kruisbestuur en Prinses Margriet
sloeg zij het défilé van vele andere
vluchtelingen gade.
De 100.000 en de
50.000 er uit!
In de Staatsloterij is vandaag de
honderdduizend gevallen op lot num
mer 2 6 54. Het lot is verkocht in Am
sterdam en Harderwijk.
De vijftigduizend is vandaag even
eens uitgeloot en wel op lot nummer
8 550.
Stand 999 eu 777
4% miljoen
De stand van giro 999 van het Na
tionaal Comité Hulpverlening Honga.
rije te Amsterdam was gistermorgen
f. 1.968.039,44.
Op giro 777 van het Roode Kruis was
tot gistermorgen f. 2.503.698,70 binnen
gekomen.
„Amerika's houding brengt het Atlantische
bondgenootschap in ernstig gevaar
(Van onze Londense correspondent)
Londen is pijnlijk getroffen door het feit, dat men in Washington de Britse
minister van Buitenlandse Zaken, Selwyn Lloyd, die opheldering wilde vragen
over de Amerikaanse politiek in het Midden-Oosten, eenvoudig op de mat heeft
laten staan. In het Lagerhuis hebben gisteravond 130 conservatieven, bijna een
derde van de fractie, een motie ingediend, waarin zij de resolutie van de Ver.
Naties, welke onmiddellijke terugtrekking van de geallieerde strijdkrachten eist,
en de houding van de Ver. Staten betreuren. In de motie wordt gezegd, dat Ame
rika het Atlantisch bondgenootschap ernstig in gevaar brengt.
Verklaring van minister
Selwyn Lloyd verwacht
Het is veelbetekenend, dat in de
motie hulde wordt gebracht aan mi
nister Selwyn Lloyd voor zijn pogingen
om internationale controle over het
Suezkanaal te verzekeren, omdat de
ernstigste kritiek op de Britse regering
juist is geweest, dat zij voor dat doel
een militaire actie heeft toegepast, daar-
Pleidooi voor meer
vluchtelingen
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer heeft giste
ren de heer van Lier PvdAer bij
do regering op aangedrongen meer
dan 2000 Hongaarse vluchtelingen
op te nemen. Wij zijn zo goed be
gonnen. zei hij. maar wij dreigen nu
tekort te schieten. Ook de heer de
Kort (KVP) vond 2000 niet de ui
terste grens. Onze bereidwilligheid
om te helpen moet meer worden ge
ïnspireerd door de hulp. die nodig
is en niet door hetgeen wij in ver
band met onze overbevolking kun
nen bieden
Intussen zullen er nog 3000 Hon
gaarse vluchtelingen in ons land
worden toegelaten, wanneer vast
staat, dat deze binnen korte tijd
door andere landen zullen worden
overgenomen.
by echter steeds weer de nadruk op an
dere motieven leggende. De kritiek op de
Ver. Staten neemt onder de conserva
tieven thans steeds scherpere vormen
aan. Ook van liberale en Labour-zijde
werden moties ingediend, waarin aan
gedrongen wordt op verbetering van de
Brits-Amerikaanse betrekkingen. Selwyn
Lloyd wordt vandaag in Londen terug
verwacht. Hij zal waarschijnlijk morgen
in het Lagerhuis een volledige verklaring
afleggen over zijn onderhandelingen
met Hammarskjöld betreffende terug
trekking van de Britse strijdkrachten
uit Egypte. Deze verklaring zal van het
grootste belang zijn. omdat de oplossing
van de internationale crisis over het
Midden-Oosten er rechtstreeks mee ge
moeid is. De kwestie, waarover het ka
binet vandaag zal moeten beslissen is:
onmiddellijke terugtrekking als een ge
baar van goede wil, of wachten totdat
de V.N.-macht is opgebouwd en geble
ken is. dat de Ver. Naties de Brits-
Franse taken kunnen overnemen vol
gens de richtlijnen van de resolutie van
2 november.
0 Slot op pag. 2
„Een klein aantal"
Het Sovjetrussische persbureau Tass
heeft dinsdag verklaard, dat slechts
„een klein aantal" Hongaarse burgers
naar Oostenrijk is gegaan na de „onder
drukking van de contra-revolutionaire
opstand".
In een commentaar op de „drukte,
die door de Westelijke pers en radio
over het probleem der Hongaarse vluch
telingen in Oostenrijk" is gemaakt, zegt
het persbureau, dat de bedoeling hiervan
is de mensen tegen de Sovjet-Unie en
het „Volksdemncratische regime in
Hongarije" in te nemen.
Tass zegt, dat een steeds groter aan
tal Hongaarse urgers in Oostenrijk de
„valse westelijke propaganda" doorziet
en de „enige juist weg k'°st de weg
terug naar huis, naar vreedzaam schep
pend werk".
