LONG RUN
Cives Leidse Academie nader tot elkaar in
herdenking 26ste november in Pieterskerk
i i.
Waarde van de Universitaire gemeenschap
berust op beleving der grondslagen
G. F. E. Kiers gaat heen als
directeur
V olkshuis vesting
Nieuw filter geeft
volle rookgenot!
U próéft
dat u rookt!
Probeer vandaag nog
deze King Size!
95ste jaargang Dinsdag 27 november 1956 Tweede blad no. 28997
Voor het eerst in groot verband
Civitas een realiteit als erkenning van
veelzijdige gezamenlijke taken
Voor het eerst vond gistermiddag de herdenking van de 26ste
november, de dag waarop in 1940 de beroemde rede van prof. Cleve-
ringa naar aanleiding van de schorsing van de Joodse hoogleraren het
openlijk vrzet van de Leidse Universiteit tegen de Duitse geestelijke
terreur inleidde, in een bijeenkomst voor de gehele Leidse Universitaire
gemeenschap in de Pieterskerk plaats.
De rector magnificus prof. dr. P. A. H. de Boer, prof. dr. B. A. van
Groningen en prof. dr. K. Wiersma, oud-secretaris van curatoren, be
lichtten in deze bijeenkomst, die door zeer velen werd bijgewoond, ver
schillende aspecten van de Universiteit als gemeenschap en de beteke
nis van haar houding in vraagstukken over menselijke waardigheid en
vrijheid.
Des avonds werd in de Foyer van de Stadsgehoorzaal een forum
gehouden waarin hoogleraren, leden van de wetenschappelijke staf en
studenten discussieerden over enige in de Pieterskerk ter sprake ge
brachte en aanverwante problemen.
Stempel des tijds
De plannen om voortaan in afwijking
van de traditie, die de herdenking tot
dusverre tot bijeenkomsten van de oud
alumni beperkte, de gehele Universitaire
gemeenschap hierbij te betrekken waren
reeds gevormd voordat de jongste in
ternationale verwikkelingen weer scherp
de fundamentele menselijke en nationale
rechten, plichten en vrijheden in het
centrum van de belangstelling plaat
sten. De bijeeenkomst in zo groot ver
band in de Pieterskerk was dan ook
niet een gevolg van die gebeurtenissen,
doch deze drukten daarop ongetwijfeld
een stempel, dat in vele opzichten deed
denken aan de tijd, dat de 26-novem-
berrede soortgelijke problemen openlijk
als universitaire vraagstukken bestem
pelde.
Sterker dan geweld:
de geest
Prof. dr. P. A. H. de Poer, de rector
magnificus, leidde de bijeenkomst in de
Pieterskerk in met een belichting van
de achtergronden der gebeurtenissen
op 26 november 1940 en de daarop vol
gende gang van zaken. In deze dagen,
waarin wij allen weer beseffen wat
machteloosheid is en voelen hoe uit een
land alle vrijheid en menswaardigheid
verdwijnt met vluchtelingen, die de
terreur ontvlieden, en om een volk
slechts muren zonder vensters of vrij
heid of toekomst oprijzen, is het goed
zich de gebeurtenissen van de bezet
tingsjaren te herinneren en ons op hun
betekenis te bezinnen.
In die jaren vielen de vrijheden een
voor een, in een geleidelijkheidstactiek,
die het moeilijk maakte ergens een
streep te trekken. De schorsing van de
Joodse hoogleraren betekende echter
heel duidelijk een grens van het aan
vaardbare. Het protest en het verzet
van dat ogenblik waren goed op zich
zelf, al bestond er geen uitzicht op be
vrijding of direct prakisch nut: het
ging hier om iets onaantastbaars, iets
absoluuts, onafhankelijk van omstan
digheden. De gebeurtenissen in de jaren
nadien hebben voorkomen, dat de
Leidse Universiteit een werkplaats van
onderdrukking en geestelijke terreur zou
worden.
In die jaren hebben we geleerd te
beseffen, dat er iets sterkers is dan
geweld: het besef van de menselijke
waardigheid. Wjj leerden weer besef
fen, dat wij tot een geestelijk rijk be
horen, waarin de mensen het kwaad
niet kunnen dulden. De rede van 26
november was een beroep op onze wil.
Erfgenamen en erflaters
van gewetens-waarden
Prof. dr. B. A. van Groningen gaf in
zijn rede een visie op de taak van de
Leidse Universiteitt, waarin hij stelde,
dat ware wetenschap steeds opbouwend
is, ook in het afbreken van het on
deugdelijke.
Ware wetenschap is echter niet al
leen het werk van het intellect, al is
dit er steeds bij betrokken. Het intel
lect alleen is geen garantie voor weten
schap. Wie scherp snijdt, 6njjdt nog
niet steeds recht.
Ware wetenschap is ook, en in hoge
mate, een kwestie van het geweten.
De Universiteit heeft echter meer te
doen dan wetenschap beoefenen uit
intellect en naar geweten. De burgers
van de academie zijn erfgenamen doch
ook erflaters. Zij vormen met het ver
leden de Leidse Universiteit, zij bouwen
deze verder uit voor de toekomst. Het
voorbeeld der ouderen is daarbij van
eminent belang naast de wetenschappe
lijke en persoonlijke vorming van de
jongste generatie alumni.
Voorts legt de Universiteit haar ge
meenschap de taak op, vruchtbaar
samen te werken en ieder individueel
de taak, anderen vruchtbaar werken
mogelijk te maken. Dit geldt zowel
zowel materieel als geestelijk.
Een vierde taak zag prof. Van Gro
ningen in het dienen van idealen en
het pal staan waar idealen aangetast
worden. Dit heeft, door de gewetens
basis van de wetenschap, alles met de
Universiteit te maken.
Daarom moeten wij ook in deze dagen
nu verbittering over terreur en bewon
dering voor de moed van velen om de
vrijheid te bevechten, moreel en mate
rieel achter hen staan, die blijk geven
deze geestdrift voor gewetensvrijheid
met ons te delen.
Het Libertatis Praesidium is een kost
bare erfenis, die ons tot schande wordt
wanneer wij ook nu niet tonen, haar
te verdienen.
De toepassing der normen
Prof. dr. K. Wiersma, sprekende over
de toepassing der normen, trok de con
sequenties uit het gesprokene voor wat
betreft de studie zelve. Hij wees op de
Leidenaar gaat met pensioen
In 10 jaar kwamen onder zijn directoraat in
Zuid-Holland 60.000 woningen tot stand
Vrijdag zal onze stadgenoot, de heer G. F. E. Kiers, hoofdingenieur-directeur
van de Volkshuisvesting en de Bouwnijverheid in de provincie Zuid-Holland,
wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd op verzoek uit zijn
ambt worden ontheven.
De heer Kiers, die voordien van
februari 1925 tot 1 oktober 1935 direc
teur van de Leidse dienst van Bouw
en Woningtoezicht was, heeft in Zuid-
Holland, waar hij het grootste deel van
zijn leven heeft gearbeid, op velerlei ge
bied belangrijk werk verricht. Vele fa
cetten op het gebied van de woning
bouw en de stedebouwkundige planning
hadden zijn belangstelling. Deze ging
ook uit naar de plaatsing van volledige
en bevoegde krachten bij de technische
diensten van de kleinere gemeenten.
Onder het directoraat van de heer
Kiers, die vrijwel uitsluitend „in wo-
G. F. E. Kiers..
woningen.K
denkt in
(Foto L.D./van Vliet)
ningen denkt", kwamen in de laatste
tien jaren in de provinci eZuid-Holland
circa 60.000 woningen tot stand. In
feite is dit aantal hoger, doch hier
over strekte zjjn directe bemoeienis
zich niet uit.
De heer Kiers is op 3 november 1891
te Kampen geboren. Na het verlaten van
de HBS studeerde hij aan de KMA te
Breda. In 1913 werd hij tweede luite-
Leidse Academiebegrip en reali
teitrustend op geweten en mense
lijke waardigheid.
(Foto L.D./van Vliet)
nant der genie. Twee jaar daarna eerste
luitenant en in 1922 kapitein. Hij had
de leiding bij de bouw van vele kazer-
nementen en wijdde in de eerste wereld
oorlog zijn zorgen aan de stichting van
het vluchtelingenkamp te Ede. Van 1923
tot 1925 was hij, als kapitein van spe
ciale diensten, directeur van de scholen
van het regiment genietroepen.
In 1925 vroeg en verkreeg de heer Kiers
eervol ontslag als beroepsofficier, maar
bleef tot 1948 voor de genie beschik
baar. Op 19 juli 1948 werd hem de titu
laire rang van reserve luitenant-kolonel
der genie verleend.
De heer Kiers aanvaardde in 1925 een
benoeming als directeur van Bouw- en
Woningtoezicht te Leiden. Gedurende
zijn tienjarig directeurschap werden in
Leiden duizenden woningwetwoningen
gestioht, waardoor mede een sanering
in de binnenstad mogelijk werd.
In 1935 werd de heer Kiers benoemd
tot inspecteur van de Volksgezondheid
voor de Volkshuisvesting, met als ambts
gebied de provincie Zuid-Holland. Van
1 augustus 1946 af is hij in zijn huidige
functie werkzaam geweest.
Van de hand van de heer Kiers zijn
in vele tijdschriften artikelen versohe
nen. In de periode van 1930 tot 1940
verzorgde hij de Kroniek Volkshuisves
ting in „Gemeentebestuur". In 1924
verscheen zijn „Recht en wet voor de
technicus".
VELE NEVENFUNCTIES
De heer Kiers. die in Leidse Her
vormde kringen een bekende figuur is,
bekleedt tal van nevenfuncties. Reeds
dertig jaar maakt hij deel uit van de
Diaconie der Hervormde Gemeente.
Voorts heeft hij zitting in de Hervorm
de Commissie Vreewijk en het kinder
huis Voordorp, in het bestuur van 'het
Diaconessenhuis en de Ver. voor Chr.
(Herv.) Onderwijs, is hij voorzitter van
de Federatie van Herv. Diaconieën in
de classis Leiden en maakt hij deel uit
van de Gemeentelijke Commissie voor
Bejaardenzorg en Hofjes. Ook in tal
van landelijke organisaties heeft de
heer Kiers zitting.
Hiervan noemen wij het sanatorium
„Zonnegloren", de Hervormde Diaconale
Raad, sectie Bejaardenzorg, de Her
vormde Bouwstichting en de Bouw- en
Restauratiecommissie der Ned. Herv.
Kerk.
AFSCHEID
Vrijdagochtend zal de heer Kiers,
wiens verdiensten op zo verschillend
terrein indertijd werden gehonoreerd
met zijn benoeming tot officier in de
Orde van Oranje Nassau, in het ge
bouw Mauritskade 29 te Den Haag af
scheid nemen van de dienst, waarna in
de middaguren (van 25 uur) voor ver-
tegenwoodigers van overheidsinstanties
gelegenheid bestaat om van hem af
scheid te nemen.
Ir. J. Mackenzie, thans in gelijke
functie werkzaam in de provincie Qrente,
aal de heer Kiers opvolgen.
vele aspecten van de tegenwoordige
Universitaire gemeenschap die de een
heid dreigen aan te tasten. Ondanks die
verbrokkelende invloeden is de Civitas
een reëel bestaand goed. Allereerst is
dit duidelijk wanneer de hoogste waar
den op het spel staan, doch ook buiten
dien is het een realiteit in de harten
en hoofden van hen die bewust korter of
langer tijd deel willen uitmaken van de
Universitaire gemeenschap.
Deze Civitas is geen doel op zichzelf,
doch een realisatie van het besef dat
alle cives verbonden zijn door bepaalde
reële taken, zoals prof. Van Groningen
die had omschreven.
Veel is er in Civitasverband reeds ge
daan op materieel en ideëel gebied, nog
veel blijft er echter over om gedaan te
worden, waarvoor de medewerking van
grote groepen cives nodig zal zijn.
Zo noemde prof. Wiersma op het ge
bied van de vorming de wenselijkheid
van een nauwer contact tussen hoog
leraren en studenten op wetenschap
pelijk terrein. Spreker zag een moge
lijkheid daartoe in het officieel
bewuster inschakelen van de disputen
in de wetenschappelijke vorming.
Voorts wees prof. Wiersma op de
noodzakelijke vergroting van de zorg
voor de persoonlijkheidsvorming.
Maatschappelijke verschijnselen als
woningnood en spoorstudentschap ver-
CHR. HANDELSREIZIGERS
Hielden feestelijke contact-avond.
Teneinde het onderlinge contact te
bevorderen en daarin de dames ook te
doen delen, hield de afdeling Leiden
van de Ned. Chr. Handelsreizigersver
eniging in „De Harmonie" een feestelijke
bijeenkomst.
In zijn inleidend woord sprak de voor
zitter, de heer Trijselaar, zijn vreugde
uit over de goede opkomst, waarin hij
een aanwijzing zag om op de ingeslagen
weg voort te gaan. Spreker deed een be
roep op de dames haar mannen steeds
op te wekken de maandelijkse vergade
ringen te bezoeken.
Tijdens deze vergadering wees het
hoofdbestuurslid, de heer Van Kamp uit
Den Haag, op de betekenis van de
christelijke vakbeweging en wekte hij op
tot het voeren van een krachtige leden
werfactie. Als voorbeeld stelde spreker
het verzet der Hongaarse vakorganisa
ties tegen de onderdrukking. De avond
werd verder gevuld door muziek, zang
en beschaafde humor, waarvoor het be
stuur zich de medewerking had verze
kerd van een conferencier en een pia
nist-accordeonist. Tot slot was er een
gratis verloting, met voor ieder een
prijsje.
Koningin bezoekt Hilversum
Koningin Juliana is voornemens vrij
dag a.s. een informeel bezoek te bren
gen aan de gemeente Hilversum, ten
einde verscheidene instellingen door
eigen aanschouwing nader te leren ken
nen. Na een korte ontvangst ten stad-
huize, waar de heer W. M. Dudok een
voordracht zal houden over de stede-
bouwkundige problemen van deze tijd,
zal de Koningin het flatgebouw voor
werkende vrouwen „Corversbos" bezich
tigen.
De lunch zal worden gebruikt ten
huize van de burgemeester, waarna de
Koningin 's middags het bejaardencen
trum „St. Joseph" alsmede het sanato
rium „Zonnestraal" zal bezoeken.
oorzaken, dat slechts een deel der
alumni deze vruchten van de Leidse
studie oogst waardoor een kloof tussen
hen en de minder bevoordeelden ont
staat. Deze veelal vooralsnog niet te
vermijden verschijnselen moeten binnen
de perken worden gehouden op straffe
van een in de Universitaire gemeen
schap binnentredende onduldbare dis
criminatie. Deze gemeenschap moet in
dit opzicht de norm hoger stellen dan
zich louter te conformeren aan de
maatschappelijke situatie op dit gebied.
Deze twee problemen zullen naar
sprekers inzicht het toekomstig beeld
van de Universiteit en haar gemeen
schap in hoge mate bepalen. Aller
aandacht voor die problemen is nodig,
om tot een aanvaardbare oplossing te
komen.
Strijdlied der oorlogsjaren
De plechtigheid werd opgeluisterd
door muzikale medewerking van de heer
Adr. Blankenstein, orgel, en de heer D.
T. Meursing, fluit.
Tot slot werd het laatste couplet van
het Wilhelmus gezongen, dat prof. De
Boer in zijn sluitingswoord bestempelde
tot het „strijdlied" van de hoogleraren,
die in de oorlogsjaren in hun verzet
tegen de onderdrukking de hoogste
idealen en waarden van de Universitaire
gemeenschap verdedigen.
Des avonds was er grote belangstel
ling voor het forum in de foyer van de
Stadsgehoorzaal, waar de aangesneden en
aanverwante problemen besproken wer
den.
De gebruikelijke oud-alumni-bijeen
komsten werden in het gehele land ge
houden. In Leiden vond deze na de
bijeenkomst in de Pieterskerk plaats in
het Prytaneum.
Koningin bij samenkomst'
in Hilversum
De bijeenkomst In het Palace Hotel
te Hilversum werd evenals in vorige
jaren bijgewoond door Koningin
Juliana als oud-alumna van Leiden.
Gouden ambtsjubileum H. van Woudenberg
Gisteren herdacht de heer H. van
Woudenberg, chef van de Interne con
trole aan de Sted. Lichtfabrieken, zijn
50-jarig jubileum in overheidsdienst.
In de directiekamer, waar hij werd
gehuldigd, waren o.m. aanwezig de bur
gemeester, jhr. mr. F. H. van Kinschot,
de wethouder van de bedrijven, de heer
D. v. d. Kwaak, de directeur der Licht
fabrieken, ir. Y. Ykema en vertegen
woordigers van de Personeelsvereniging.
De burgemeester, die de jubilaris dank
bracht voor al zijn activiteiten, zowel
in als buiten zijn eigenlijke werkkring
(de jubilaris is o.a. ook lid van de Prov.
Staten van Zuid-Holland) en diens ac
curatesse en zijn belangstelling voor de
menselijke verhoudingen roemde, deelde
hem, zoals wij gisteren reeds hebben
gemeld, mede, dat het H.M. de Koningin
had behaagd hem te benoemen tot Rid
der in de Orde van Oranje-Nassau.
Wethouder Van der Kwaak sprak
eveneens in waarderende trant en prees
het aangenaam contact, dat menigmaal
tussen hem en de jubilaris bestaat.
De directeur wees op het werk, dat de
jubilaris in zyn functie aan de fabrie
ken presteert en prees de prettige ver
standhouding met hem als voorzitter
der Personeelsvereniging en als lid van
de Medezeggenschapscommissie.
Verder voerden net woord de heer
Boersma als afdelingschef en de heer
A. van Slooten namens de groep Licht
fabrieken van de „ABVA".
Namens de Personeelsvereniging sprak
de heer J. J. C. Snel. Hy maakte zich
tot tolk van het voltallige bestuur dooi
de voorzitter met zijn jubileum en hoge
onderscheiding van harte geluk te wen
sen. Hij stelde de bijzonder aangename
wijze van optreden van de jubilaris als
voorzitter in het licht en prees zijn
prettige opvatting van zyn overkoepe
lende functie, waardoor de Personeels
vereniging praktisch alle werknemers der
Lichtfabrieken telt. Als blijk van sym
pathie werd hem een schilderstuk en
mevr. Woudenberg een boeket bloemen
aangeboden. Ook de vice-voorzitter, de
heer Wittenaar, sloot zich bij de vorige
spreker aan.
In de kantine werd daarna de gele
genheid tot felicitatie gegeven voor het
personeel en andere belangstellenden,
waarbij de heer J. C. Schüller, voorzit
ter van de afd. Leiden van de Algem.
Bond van Ambtenaren, van welke afde
ling de heer Woudenberg bestuurslid is,
hem op hartelijke wijze toesprak en
daarbij een passend geschenk namens
deze Bond overhandigde.
De burgemeesterjhr. mr. F. H.
van Kinschot (rechts) wenst de
heer H. van Woudenberg, chef van
de interne controle bij de Sted<
Lichtfabrieken, geluk met zijn be-
noeming tot ridder in de Orde van
Oranje Nassau. Links mevr. van
Woudenberg.
I
Nu kunt u een filter-sigaret
roken en toch genieten, echt
genieten als van een gewone
sigaret. Steek op zo'n nieuwe
Long Run met het acetaat
filter. Dank zij dit filter proeft
u de rijpe geurige tabakken,
volledigWat een intens
genoegen deze filter-sigaret
King Size Filter 85 ct
(Ingez. Med.-Adv.)
