Golden F'
In Londen géén hoop door nieuwe
Russische ontwapeningsvoorstel
Onder
ons
gezegd...
Mogelijk wil Moskou zorgen in
Midden-Europa oplossen door
vorming van neutrale gordel
EGYPTE
WILLEN
ZOU ALLE
WEGJAGEN
JODEN
Gomoelka enthousiast, maar niet
uitbundig in Warschau begroet
Djakarta is rustig na weekend van
spanning door legerkwestie
95ste jaargang
Dinsdag 20 november 1956
Derde blad no. 28991
(Van onze correspondent te Londen)
In Londen is géén nieuwe hoop gewekt door de jongste Sovjetrussische voor
stellen. Het struikelblok is nog steeds de Russische weigering voor een afdoende
controle op de bewapening.
In Londen beschouwt men de voorstellen allereerst als een poging van de
Russen om zich ondanks alles, vooral met het oog op het Aziatische publiek,
als een vredes-macht voor te doen, daarbij vooral de schijn vermijdend uit
zwakheid te handelen.
De enige werkelijke concessie, namelijk inzake Eisenhowers plan voor weder
zijdse luchtverkenning, is er waarschijnlijk op berekend om.gebruik te maken
van de verdeeldheid in het Westelijke kamp. Opgemerkt wordt namelijk, dat,
indien de tegenwoordige demarcatielijn als uitgangspunt voor luchtinspectie
zou worden gebruikt, Sovjetrussische toestellen over Londen zouden kunnen
vliegen, terwijl het Westen nauwelijks de Russische grenzen aan zou kunnen
raken!!! Het voorstel betekent daarom niet meer dan een controle van mili
taire installaties in Duitsland, hetgeen de Russen, indien zij werkelijk van plan
zijn zich te zijner tijd uit het Midden-Oosten terug te trekken, het belangrijkste
achten wegens de toenemende mogelijkheid van de herrijzenis van een Duits
beroepsleger.
vastklemmen, indien er ook maar de
minste kans is op het maken van vor
deringen. Vandaar dat de voorstellen en
hun achtergrond vanzelfsprekend
Londen grondig worden bestudeerd.
Verdeeldheid zaaien
in Westelijk kamp
Verder is men in Britse kringen
van mening, dat luchtverkenning
alléén onvoldoende is, maar dat
grond-inspectie van A- en H-bom-
jabrieken noodzakelijk zal zijn, wil
len alle risico's vermeden worden.
Het hele voorstel om A- en H-
bommen af te schaffen klinkt cy
nisch na Kroesjtsjefs opmerking,
dat de Russen sterk genoeg zijn om
het Westen zonder gebruik van kern
bommen onder de voet te lopen!
Bovendien maken de voorstellen de
indruk van afpersing, omdat dit zoge
naamde vredelievendheidsbetoon ge
paard gaat met de grofste oorlogsdrei
ging. Alleen in een atmosfeer van ont
spanning heeft het zin over ontwape
ning te praten. Nu de gemoederen in
Moskou, gezien Kroesjtsjefs dagelijkse
uitbarstingen (waarmede hij waar
schijnlijk tegenover de Stalinisten zijn
eigen hachje poogt te redden!) zo verhit
zijn. lijkt alle vredesgepraat van Rus
sische zijde nog onwaarachtiger dan het
ooit geweest is. Desondanks zal men zich
Volgens het oordeel van Britse waarne
mers toch aan iedere strohalm moeten
Weerberichten
voor de bouwvakken
Met ingang van maandag. 3 december
a s. zal het K.N.M.I. in de Bilt geduren
de de wintermaanden een weerbericht
speciaal voor de bouwvakken uitgeven.
Aannemers, uitvoerders en andere be
langhebbenden behoeven dan slechts
een bepaald telefoonnummer te draaien
om dit weerbericht te vernemen. Daar
de verschillen in neerslag, wind en
vorst in onderscheidene delen van ons
land soms vrij groot zijn. is besloten
Nederland in vier rayons te verdelen,
die elk een eigen weerbericht onder een
eigen telefoonnummer krijgen.
Rayon D (tel. nr 0.30 - 66651) omvat
de provincies Utrecht (westelijk deel),
Zuid-Holland en Zeeland.
Driemaal per dag wordt een weerbe
richt voor de bouwvakken opgemaakt;
deze berichten kan men horen van 9.00
—12.00 uur, van 13.0015.30 uur en van
16.30—22.00 uur.
Bij de weerberichten voor de bouw
vakken zal een terminologie worden ge
bruikt. die alleen voor ingewijden be
grijpelijk is, namelijk voor hen. die over
de V.R.D. '56 (voorlopige richtlijnen
voor het doorwerken bij minder gunstige
weersomstandighedenbeschikken.
Milovan Djilas
gearresteerd
Milovan Djilas, een gewezen Joegosla
vische communistische leider, Is gisteren
gearresteerd op beschuldiging van het
verspreiden van staatsvjjandige propa
ganda.
Leden van zijn familie hebben ver
klaard, dat een geüniformeerde politie
agent en vijf rechercheurs gistermiddag
Djilas' woning in Belgrado hebben door-
rocht en daarna Djilas hebben meege
nomen alsmede een tas met papieren
van hem.
De 45-jarige Djilas heeft sinds de ont
heffing uit zijn functies van vice-pre
sident en lid van het politieke bureau
van de communistische partij in januari
1954, wegens „pro-westers burgerlijk li
beralisme", teruggetrokken geleefd
In januari 1955 kreeg hij een voor
waardelijke gevangenisstraf van 18
maanden wegens staatsvijandige propa
ganda nadat hij de leiding van Joego
slavië in een vraaggesprek met de bui
tenlandse pers gekritiseerd had.
In de laatste maanden heeft Djilas ver
scheidene artikelen over internationale
zaken voor de buitenlandse pers ge
schreven.
Djilas' echtgenote heeft gisteravond ge
zegd. dat zij na de arrestatie van haar
man naar het dichtsbijzijnde perskan
toor is gegaan, op de voet gevolgd door
enkele mannen die schijnbaar wilden
verhinderen dat zij het kantoor zou
binnengaan. Mevrouw Djilas gilde en
slaagde erin, door gebruik te maken van
öe verwarring, het kantoor in te komen.
.Djilas is bevriend geweest met pre
sident Tito waarmee hij heeft samenge
werkt in het verzet tijdens de oorlog.
Buitenlandse waarnemers vragen
rich af, of zijn arrestatie erop duidt,
dat de Joegoslavische regering bevreesd
b voor binnenlandse onrust als gevolg
'an de opstand in Hongarije.
Kerkelijk Leven
Ds. J. J. MEYER OVERLEDEN.
In de ouderdom van 78 jaar is te
Enkhuizen overleden ds. J. J. Meyer,
(meritus-predikant der Ned. erv. Kerk
en in vroeger jaren in Vrijzinnig Herv.
Kring een vooraanstaande figuur.
Met twee monden.
Het kan zijn. dat het nieuwe Sovjet
russische plan meer is dan alleen maar
propaganda om zich uit de netelige po
sitie te redden, doch een poging om de
eigen crisis in Midden-Europa op te los
sen door middel van de vorming van een
neutrale gordel, waarbij de Russen dan
zouden bereiken, dat. terwijl zij zelf po
litiek gedwongen worden hun greep op
de door hen militair beheerste gebieden
los te laten. Amerikanen en Britten het
vasteland zouden verlaten. Het is on
waarschijnlijk dat de Russen bereid
zullen zijn hun troepen uit Polen terug
te trekken, zolang Duitsland niet volko
men geneutraliseerd is.
Zolang het Russische optreden tegen
Hongarije voortduurt, kan er volgens
Londen geen sprake van zijn, dat de
Sovjetrussische voorstellen ernstig in
discussie kunnen worden gebracht. Het
is duidelijk, dat de Russen sinds Sta
lin met twee monden spreken, hetgeen
hun onderlinge verdeeldheid onder
streept. Hun .aanvankelijke mildheidsbe-
toon kan zeker ook alleen maar camou
flage geweest zijn, waartoe zij door de
omstandigheden waren gedwongen. Naar
mate de moeilijkheden echter toenemen,
zullen de leiders zich wanhopiger dan
ooit aan elkaar moeten vasthouden. Hun
plannen in Midden-Europa en het Mid
den-Oosten zijn grondig in de war ge
stuurd en er is nauwelijks hoop voor
hen dat ze de tijdelijke breuk tussen
Engeland en de Ver. Staten kunnen uit
buiten.
Onzekerheid blijft echter. In Londen
heerst de opvatting, dat het Westen met
Stalin tenminste wist waaraan het toe
was. met de grillen van het collectieve
leiderschap is dit niet het geval. Boven
dien hoedde Stalin zich er voor om te
ver te gaan als het te riskant werd. Het
is de vraag .of zijn opvolgers deze wijs
heid bezitten. Met acht het alarmerend
dat op een ogenblik van grote spanning
Kroesjtsjef niet kon worden verhinderd
om zijn gasten en de landen welke zij
vertegenwoordigen, te beledigen.
„Uitbarstingen van volkswoede" verwacht
en
inbeslagneming
van Joods bezit
ter waarde van tien miljard gulden
(Van een bijzondere medewerker)
Egyptes veertigduizend Joden wacht een nieuwe, zware beproeving. Niet al
leen zal dezer dagen het thans slechts gedeeltelijk toegepaste huisarrest hen allen
treffen, maar de Egyptische regering heet nu van zins hen zonder uitzondering
uit het land te sturen. Volgens de thans in voorbereiding zijn de maatregelen
zouden alle Joden, onafhankelijk van hun nationaliteit, Egypte moeten verla
ten met achterlating van hun gehele bezit.
Dit zou een sterke ommezwaai zijn van de totnutoe tamelijk liberale houding,
die de Egyptische regering jegens haar Joodse burgers in acht heeft genomen,
een ommezwaai die uiteraard veroorzaakt is door de nederlaag, die het Israëli
sch leger de Egyptenaren in de afgelopen weken heeft toegebracht. Hoewel de
Egyptische Joden nog goeddeels onkundig zijn van het lot dat hun wacht,
hebben geruchten hieromtrent reeds de diepste bezorgdheid bij hen gewekt. De
vrees voor uitbarstingen van de volkswoede, die door de nieuwe maatregelen nog
vergemakkelijkt zou kunnen worden, neemt hand over hand toe. Een Joodse in
woner van Cairo zei: „We zullen allemaal vermoord worden", en dat vertolk
te vermoedelijk wel de algemene beduchtheid.
Dr. Fawzi op Schiphol
Egypte zal niet beginnen met het
weder-bevaarbaar-maken van het
Suez-kanaal, voordat de militaire ac
ties van Engeland en Frankrijk >en Is
raël niet alleen zijn stopgezet, maar
ook de troepen van deze landen uit
Egypte zijn teruggetrokken en er geen
gevaar voor nieuwe actie meer bestaat.
Dit zei gisteravond dr. M. Fawzi,
Egyptisch minister van Buitenlandse
Zaken op Schiphol, waar hij op weg van
Cairo naar New York enkele uren ver
toefde. „Nog steeds", zo verklaarde de
minister, „voeren Engelse en Franse
troepen in Port Said acties uit".
De „agressors", zoals dr. Fawzi Enge
land en Frankrijk noemde, hebben naar
zijn inzicht niets te maken in Egypte.
„Op de algemene vergadering heeft men
trouwens al gezegd, dat ze zich onver
wijld terug dienen te trekken". „In
Port Said en de Kanaalzone is een
enorme schade aangericht", aldus de
minister. „Opruimen van de obstakels
in het Kanaal zou waanzin zijn," zo
stelde hij nogmaals. .Morgen kunnen
de „agressors" nieuwe schade aanrich
ten".
Op een vraag hoe hü dacht over de
uitlating van Eden, of Engeland geen
vergoeding voor de in de strijd aange
richte schade zal geven, antwoordde dr.
Fawzi; „Een land, dat in de positie van
Egypte verkeert, kan niet meer vragen
dan recht te mogen wedervaren". Over
zijn onderhoud met Hammarskjöld zei
dr. Fawzi. dat dit opportuun en zeer
vruchtbaar was geweest.
„Nooit hebben wij er een geheim van
gemaakt, dat wij Russische wapens
kochten. Trouwens, wij zullen wapens
kopen, waar we ze krijgen kunnen",
verklaarde voorts dr. Fawzi. Toen hem
werd gevraagd wat zijn verklaring was
voor het feit, dat de Egyptische troe
pen klaarblijkelijk nog niet goed met
de Russische wapens konden omgaan,
aarzelde de minister, ging verzitten en
antwoordde: „U wilt dat ik met u
vragen van techniek ga bespreken? Ik
kan onmogelijk onthullen wat wjj wel
en wat wij niet hebben gedaan", was
's ministers reactie op de vraag of
Egypte een beroep op Russische vrij
willigers had gedaan.
Informaties naar
Hongaarse vluchtelingen
Bjj het informatiebureau van het Ne-
derlandsche Roode Kruis. Jan Evert-
straat 9 te Den Haag, kan geïnformeerd
worden
1. of er zich onder de Hongaarse
vluchtelingen, die thans in Nederland
en in andere landen zijn en nog zullen
worden ondergebracht, bepaalde fami
lieleden of bekenden bevinden.
2. naar familieleden of bekenden, die in
Hongarije vertoeven. Voor deze catego
rie zal getracht worden de gevraagde
inlichting in Hongarije in te winnen,
waartoe thans een speciaal bureau van
het internationale comité van het Rode
Kruis in voorbereiding is.
Belanghebbenden dienen,, zowel voor
categorie één als voor categorie twee een
briefkaart te zenden aan het informa
tiebureau, waarop in drukletters ver
meld staan: familienaam (onderstreept)
en voornamen van de gezochte perso
nen, alsmede het laatst bekende adres
en eventueel datum en plaats van ge
boorte. De reeds aan het informatie
bureau toegezonden aanvrage om in
lichtingen of opsporing behoeven niet
te worden herhaald. Deze zullen auto
matisch in behandeling worden geno
men. Volgens verkregen inlichtingen is
het voorlopig uitgesloten, dat brieven
voor Hongarije kunnen worden bezorgd.
De reeds aan het informatiebureau toe
gezonden brieven zullen worden aange
houden tot een eventuele gelegenheid
tot verzending zich mocht voordoen.
(Ingez. Med.-Adv.)
...toch maar liever
Een pulden genieting
voor 80 cent
Zal Polen ook bij de Westelijke landen
om financiële steun komen aankloppen
Enthousiast, maar niet uitbundig heeft de bevolking van Warschau
gisteravond de man begroet, waarvan men eigenlijk gevreesd had, dat hij
niet meer zou terugkeren van zijn Moskouse reis: de Poolse communis
tische partijsecretaris Gomoelka. In zijn zak droeg hij de overeenkomst
met Rusland, waarin Polen als een vrij land ivordt erkend, al blijven de
rode troepen nog binnen de Poolse grenzen. Maar de schulden aan Rus
land zijn geannuleerd, Gomoelka heeft de verzekering gekregen dat er
1.400.000 ton graan geleverd zal worden en dat een lening verstrekt wordt
op lange termijn tot een bedrag van 700 miljoen roebel. Een enorme stap
vooruit dus voor een volk, dat jarenlang gezucht heeft onder de Russische
knoet.
A nti-Zion istisch
ivordt anti-joods
De verwachte maatregelen van de
Egyptische regering volgen op de eerder
liquidatiebesluiten van Joodse. Franse
en Britse maatschappijen. Deze troffen
uiteraard vooral de welgestelde Joden,
zoals de schoonvader van Mendès-
France, Cicurel, die grote warenhuizen
in Egypte beheert. De inbeslagneming
van al dit bezit, dat de Egyptische rege
ring, naar zij meent, tienmiljard gulden
zal opleveren, zou de verliezen van de
recente gevechtshandelingen moeten
dekken.
Cairo's nieuwe besluiten houden een
totale wijziging in van het tot nu toe
gehuldigde officiële standpunt, dat
Egypte niet anti-Joods maar slechts
anti-Zionistisch was. Nu hiermede de
laatste remmen zijn weggevallen voor
anti-Joodse acties van de bevolking, kan
met reden worden gevreesd dat deze in
derdaad haar woede op de weerloze
groep Joden gaat koelen.
De Egyptische regering schijnt ove
rigens geen rekening te houden met het
feit. dat Israël sinds de verovering van
de Gaza-strook. waar honderdduizend
I Arabieren wonen, thans 460.000 Arabie-
ren binnen zijn grenzen heeft en dus
I eventueel zeer wel tot represailles in
staat zou zijn. De belangstelling, welke
1 de Egyptische regering tot dusverre voor
de Palestijnse Arabieren aan de dag
heeft gelegd, betrof trouwens toch voor
namelijk hun waarde als politieke pion
nen Anti-Joodse manifestaties in Egyp
te zouden inmiddels zeer wel een weer
slag in andere Arabische landen kunnen
hebben, vooral in Syrië, overigens zijn
grote aantallen Joden reeds uit Irak,
Tunesië en Marokko naar Israël ge-
I emigreerd.
Er hebben zich geen incidenten voorgedaan
Er is in het afgelopen weekeinde in Djakarta hoogspanning geweest naar
aanleiding van plannen van een groep officieren van het Indonesische leger
om een „staatsgreep" uit te voeren.
De militairen van het garnizoen van Djakarta waren naar de kazernes terug
geroepen om op „alle •eventualiteiten" voorbereid te zijn. De rgelijke voorzorgs
maatregelen waren, naar verluidt, ook door de Marine, de Luchtmacht en de
leiding van de Staatspolitie genomen. Er hebben zich echter geen incidenten
voorgedaan.
I Het modernste sanatorium van
1 Europa werd dezer dagen in Neuf-
moutiers-en-Brië in Frankrijk door
president Coty geopend. De voor
gevel van dit sanatorium, bestemd
voor studenten en scholieren.
Premier Ali Sastroamidjojo, die tevens
de portefeuille van Defensie beheert, is
I in het weekeinde door vice-premier
1 Mohammed Roem en de stafchef van
het leger, generaal-majoor Abdoel Haris
Nasoetion, op de hoogte gebracht van de
jongste ontwikkelingen in het leger.
Roem was waarnemend premier gedu
rende het bezoek van Ali Sastroamidjojo
aan Nieuw Dehli, waar deze aan de
conferentie van de premiers van de
Colombo-landen. met uitzondering van
Pakistan, heeft deelgenomen.
De Indonesische premier had zater
dagavond bij zijn terugkeer in de hoofd
stad verklaard, dat hij slechts weinig
op de hoogte was met de ontwikkelin
gen. die politieke en regeringsleiders
..zeer gevaarlijk" hadden genoemd.
Een woordvoerder van het leger ver
klaarde gisteren, dat de regering zich
nu met de „legerkwestie" zal bezig hou
den en dat zij binnenkort hierover in
het Parlement een verklaring zal afleg
gen.
Volgens het nationalistisch#» blad „Be-
rita Minggoe" zou kolonel Loebis ge
poogd hebben de regering omver te
werpen en een militaire junta in te
stellen. In Augustus en oktober j.l.
zouden plannen hiertoe zijn mislukt.
Het blad voegde hieraan toe, dat zich
zaterdag j.l. een sterk bewapende
compagnie speciale troepen uit Ban
doeng bij Djakarta had gelegerd. Deze
troepen waren evenwel intussen naar
hun kazernes bij Bandoeng terugge
keerd.
In Djakarta was het gisteren rustig.
Weer 2 officieren ontslagen
Een woordvoerder van het Indonesi
sche leger heeft gisteren bekendgemaakt
dat er nog twee legerofficieren wegens
„indisciplinaire actiees" zijn ontslagen,
n.l. majoor Saleh Sadeli van he: korps
cavalerie en kapitein Zainul Arifin van
de afdeling opleiding van het leger.
De legerchef had hen, tezamen met
nog drie officieren uit Bandoeng, ont
boden om zich te verantwoorden wegens
.schending van de militaire wetten". De
woordvoerder verklaarde niet te weten,
of ook de andere drie officieren uit
Bandoeng zyn ontslagen.
Scherp protest van
journalisten
In een brief aan de vice-premier, mr.
Mohammad Roem, de minister van
Buitenlandse Zaken, Abdoelgani, en
de minister van Voorlichting, Soedib-
jo, heeft de Vereniging van buiten
landse correspondenten in Indonesië
een scherp protest bij de Indonesische
regering ingediend over het feit, dat
de buitenlandse correspondenten in
Indonesië van de grote persbureaus
United Press, Reuter en Associated
Press worden gehinderd in hun pogin
gen tot het verzorgen van een objec
tieve berichtgeving over Indonesië
Gomoelka werd hartelijk toegejuicht
bij zijn aankomst in Warschau. In een
korte toespraak, die telkens door ge
juich werd onderbroken, zeide de partij
leider. dat de Sovjetrussische leiders al
het niet-normale, dat zich met de jaren
in de betrekkingen met Polen had op
gehoopt. overboord hadden gegooid. Go
moelka zag er vermoeid uit toen hij
deze woorden uitsprak.
De Russische hulp aan Polen zal
slechts de helft van de dringende eco
nomische behoeften van Polen dekken
en in Warschau zinspeelde men er gis
teravond reeds op. dat de Poolse rege
ring wel eens financiële hulp in het
Westen zou kunnen zoeken.
Dat het overigens nog niet overal rus
tig is in Polen, zou kunnen blijken uit
een berichtje, dat in een Pools avond
blad verscheen. Een groep ..avonturiers"
zou zondag aanslagen gepleegd hebben
in de stad Bydgoszcz. Jongelui hadden
na een aanval op politieagenten het ra
diozendstation van de stad in brand ge
stoken. Daarna staken zij een woning in
brand.
Maar in het parlement van de Poolse
volksrepubliek, waar tot dusver steeds
de wetsontwerpen vrijwel zonder debat
eenstemmig werden aanvaard, is thans
voor het eerst een wetsontwerp met een
meerderheid van 117 stemmen, bij 94
onthoudingen goedgekeurd. Het ging om
een voorstel om het plafond van de be
lastingvrije salarissen te verhogen. Vol
gens het wetsontwerp zullen de salaris
sen boven dit plafond zwaarder worden
belast dan tot dusver.
Half-december
Benelux-conferentie
<Van onze Brusselse correspondent)
De eerste ministeriële Benelux-confe
rentie sedert de ambtsaanvaarding van
de nieuwe Nederlandse regering zal in
het midden van december te Brussel
worden gehouden. Die dag zal ook de
commissie van de harmonisatie der
landbouwpolitiek in het gebouw van het
secretariaat-generaal van de douane
unie een zitting hebben. De agenda van
de conferentie is nog niet bepaald, maar
men vermoedt, dat de ministers speciaal
hun aandacht zullen besteden aan de
gemeenschappelijke handelspolitiek, de
interne economische en monetaire toe
stand der drie landen, de werking van
de interparlementaire raad, en de werk
zaamheden van de commissie van ju
risten, welke momenteel het ontwerp
verdrag van de economische unie redi
geert.
met betrekking tot de gebeurtenissen
rondom het leger.
De drie correspondenten zijn door het
basis-commando van Djakarta Raya
ondervraagd.
Zij kregen bevel om nogmaals op het
hoofdkwartier van de militaire politie
te verschijnen voor een nieuwe onder
vraging die - volgens de brief - echter
uitgesteld werd. naar het scheen wegens
gebrek aan tolken.
De brief eindigde met de opmerking
dat „dit onderzoek door het leger
slechts tot een ongunstige indruk over
Indonesië in de ogen van de wereld
opinie zal leiden".
