ANTHONY EDEN IS OVERWERKT
Aarclolieverbruik wordt
met 10% verminderd
WEERBERICHT
Gematigde Butler zal voorlopig
kabinetsbijeenkomsten leiden
VS slaan Engeland en Frankrijk
met olietekort om de oren
Benzine krijgt 15% beperking:
huisbrandolie 20; stookolie 10
Sint Nicolaas - knipselprijsvraag
RIJVERBOD OP ZONDAG
95ste Jaargang
DINSDAG 20 NOVEMBER 1956
No. 28991
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
f7.-
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Engelse premier moet gaan rusten
(Van onze Londense correspondent)
Twintig minuten voor middernacht werd van Downing Street no. 10, de
ambtswoning van Engelands premier, bekend gemaakt, dat Sir Anthony Eden
aan de gevolgen lijdt van ernstige oververmoeidheid. Op advies van zijn
dokters moet hij van elk openbaar optreden in de naaste toekomst afzien.
Het is geen wonder dat Eden uitgeput is. lelden heeft iemand onder een
zo voortdurende zware druk gewerkt als Eden in de afgelopen crisisweken.
Hij sloeg elk medisch advies in de wind, om het kalmer aan te doen. Dat was
in de gegeven omstandigheden ook onmogelijk. Want Eden droeg, meer dan
iemand anders, de persoonlijke verantwoordelijkheid voor de militaire actie
in het Midden-Oosten. Hij werkte van 's morgens vroeg tot diep in de nacht.
Zo'n taak Wr>s niet
vol te houden
Vaak werd hij na enkele uren slaap
weer gewekt voor een dringend tele
gram of telefoongesprek. Dat gebeurde
bijvoorbeeld vorige week, toen 's nachts
om drie uur Boelganins boodschap bin
nen kwam. Eden begon nog, voor zijn
adviseurs te hebben geraadpleegd, met
het opstellen van een antwoord. Spoedig
daarna belde de Franse premier Mollet
op. Nu er in de spanning even een
een pauze is ingetreden, heeft Eden de
raad van zijn geneesheren opgevolgd.
Butler, de grootzegelbewaarder, die
levens vice-premier is, zal de kabinets-
büeenkomsten in plaats van Eden lei
den. Of dit een politieke accent-ver
schuiving tengevolge zal hebben, dient
te worden afgewacht. Het is immers be
kend. dat Butler in de Suez-crisis de
leider is geweest van de gematigden in
het kabinet en in de conservatieve par
tij. die zelfs met aftreden dreigde,
toen Eden aarzelde om staken van het
vuren te bevelen. Butlers houding
schijnt toen de doorslag gegeven te
hebben. Het was Butler, die de oppo
sitie, welke tevergeefs Eden ten val
trachtte te brengen, als diens opvolger
wilde.
Zwaarste tijd
Voor Eden is dit inderdaad de zwaar
ste tijd van zijn leven. Jarenlang droeg
niet hij. doch Churchill de hoogste ver
antwoordelijkheid. Sinds hij het stuur
overnam liet zijn gezondheid vaak te
wensen over. Drie jaar geleden onder
ging hij drie operaties, waarvan de
laatste in New-York, waarheen hij spe
ciaal was overgebracht. Sindsdien leek
hij weer over zijn oude veerkracht te
beschikken, maar als regeringsleider
had hij het steeds zwaar te verduren,
niet alleen door de internationale span
ningen. maar omdat hij in Engeland zelf
voortdurend het doelwit was van aan
vallen. Men verweet hem zwakheid en
er is geen twijfel aan. dat hij meerma
len blunders beging. Zijn laatste on
derneming wordt in het beste geval als
een gok beschouwd.
komst van het Suezkanaal verzekerd is.
Eden, die 59 jaar is. was sinds de zo
mer sterk vermagerd. Hij moest zijn
vakantie afzeggen en had zelfs geen
rustig weekeinde meer. want er moest
voortdurend worden geconfereerd.
Vorig najaar was Eden tweemaal
ziek. In januari reisde hij naar Wash
ington om met Eisenhower te confe
reren. In april volgde de drukte van
het bezoek van Boelganin en Kroesjtsjef
aan Londen, in juni eiste de Gemene
bestconferentie Eden op, terwijl in iuli
de crisis over het Suezkanaal begon.
Zes weken geleden werd Eden drie
dagen in het ziekenhuis opgenomen
wegens een ernstige, met hoge koorts
gepaard gaande influenza. Hij lijdt vaak
aan plotselinge koortsaanvallen. Edens
dokter is Sir Horace Evans, een van de
geneesheren van Koningin Elizabeth.
Hij is specialist voor hoge bloeddruk en
nierziekten.
2000 Hongaren
naar ons land
De regering, heeft besloten het in
Nederland op te nemen contingent
Hongaarse vluchtelingen, aanvan
kelijk gesteld op 1000, later ver
hoogd tot 1300, nogmaals te ver
hogen en wel tot 2000 personen.
Met dit aantal is de ter beschik
king staande opvangcapaciteit vol
ledig benut. Dit betekent, dat nog
een laatste transport van ongeveer
dezelfde grootte als de beide voor
afgaande hier te lande kan wor
den verwacht. Omtrent het tijd
stip van aankomst van dit derde
transport bestaat thans nog neen
zekerheid.
?ïuim l'/4 miljoen
op giro 999
■sloren steeg 't saldo van giroreke-
•.o 099 het nationaal comité „Hulp
verlening Hongaarse volk" te Amster
dam met f. 218.000. Het totaal der
ontvangsten is daarmee opgelopen tot
ruim f. 1.250.000. Bij dit bedrag zijn
uitsluitend opgenomen de ontvangen
stortingen en overschrijvingen en niet
de toezeggingen, die in groten getale
bij het nationaal comité binnenkomen.
Geslaagd
Hoewel de laatste dagen de publieke
opinie ten gunste van Eden is omge
slagen. zijn er nog zovele onzekerheden
in de situatie, dat het nog veel te vroeg
is om te zeggen, dat Edens ingrijpen
geslaagd is. Zijn tegenstanders spreken
over „Edens oorlog" omdat hjj de actie
tegen alles in heeft doorgezet. Zeker
is. dat zijn hoofddoel: Nasser ten val
te brengen, niet is bereikt. Of de Sov-
jetrussisc-he positie in het Midden-
Oosten werkelijk verzwakt is, kan ook
worden betwijfeld. Eveneens of de toe-
„Tass" verbetert
Kroesjtsjef
Het ófficiële Sovjetrussische persbu
reau „Tass" heeft maandag in zijn En
gelse uitzending een gekuiste lezing uit
gegeven van de rede, de partijsecretaris
Kroesjtsjef zondagavond uitsprak op
een receptie van de Poolse delegatie die
in Moskou besprekingen had gevoerd.
Zoals gemeld uitte Kroesjtsjef een zo
felle kritiek op het Westen, dat de wes
telijke diplomaten op die receptie de
ontvangstzaal verlieten.
„Tass" wijzigde de felste uitlatingen
van Kroesjtsjef aan het adres van het
Westen en gaf die de volgende vorm:
„Wij zeggen tegen de vertegenwoor
digers van kapitalistische landen: U
kunt als gast bij ons komen. Als U dat
niet wilt. kom dan niet. Het doet ons
geen leed. Maar U en wij moeten naast
elkander leven".
En over de uiteindelijke overwinning
van het socialisme verklaarde Kroesj
tsjef volgens ,Tass": „Wij Leninisten,
wij zijn ervan overtuigd, dat ons sociale
stelsel, het socialisme, op den duur over
het kapitalisme zal zegevieren".
Vannacht lichte vorst
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met enkele overdrijvende
wolkenvelden. Overwegend matige wind
tussen oost en zuidoost. Vannacht over
het algemeen lichte vorst, morgen over
dag temperaturen om het vriespunt.
(Opgemaakt te 11.15 uur
21 NOVEMBER
Zon op: 8.12 uur: onder: 16.43 uur.
Maan op: 20.07 uur: onder: 11.13 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.58 en
17.13 uur.
Laagwater te 0.45 en 13.03 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Bang voor Nassers lange tenen
Franse regering in dwangpositie - moet
meer Amerikaanse kolen gaan importeren
De Verenigde Staten gebruiken het olietekort in West-Europa als een
zweep om Frankrijk en Engeland uit Egypte te slaan, zo wordt er in diploma
tieke kringen te Washington beweerd. Men neemt daar aan, dat er onmiddellijk
weer op volle toeren aan de olieplannen gewerkt zal worden, zodra de Engelse
en Franse troepen in het Midden-Oosten zijn vervangen door een doelmatige
internationale politiemacht.
Voorlopig zal West-Europa, ondanks hoopvolle uitlatingen van Belgische
eri Franse staatslieden, het zonder Amerikaanse steun bij zijn olievoorziening
moeten stellen. Amerikaanse functionarissen hebben gisteren verklaard, dat
de plannen tot hulp niet zullen worden uitgevoerd, .zolang er niet een zekere
mate van stabiliteit in het Midden-Oosten is hersteld".
Maar hij voegde er aan toe. dat in geen
geval de olie van het westelijk halfrond
Europa vóór januari of februari in grote
hoeveelheden zou kunnen bereiken en
dat op zijn vroegst de olie-aanbodpositie
weer bij het begin van de zomer 1957
normaal zou zijn.
Op zijn vroegst pas
a.s. zomer normaal
Deze functionarissen vestigen er de
nadruk op. dat het Suezkanaal is ge
blokkeerd als gevolg van de Engels-
Franse aanval op Egypte. De houding
van de Verenigde Staten schijnt dus
erg nauw samen te hangen met de
kwestie van de terugtrekking der ge
allieerde troepen uit Egypte.
Weliswaar maakt de Amerikaanse
regering zich zorgen over de gevolgen,
die een olietekort kan hebben op het
economische leven en de defensiepro
gramma's der Westeuropese landen,
maar men is niet bereid iets te doen.
dat president Nasser van Egypte in het
harnas zou kunnen jagen en dat „sto
rend zou kunnen werken op de voor
bereidingen voor de legering van een
internationale politiemacht in Egypte".
Het ziet er dus niet naar uit. dat de
Franse minister van Financiën. Paul
Ramadier, gelijk zal krijgen, toen hij
beweerde ervan overtuigd te zijn. dat de
onderhandelingen met de Verenigde
Staten over de levering van olie aan
West-Europa succes zouden hebben.
Inmiddels doen de gevolgen van het
olietekort zich in West-Europa steeds
sterker gevoelen. Ook in West-Duits-
land, maar daar worden nog geen
maatregelen overwogen. Anders liggen
de zaken in België, waar de minister
van Economische Zaken een autorij
verbod voor de zondagen heeft bekend
gemaakt. Wel zijn er vele uitzonderin
gen op deze regel toegestaan, maar in
het algemeen kan men toch van een
rijverbod spreken. Vanmiddag zouden
ook in Nederland en Luxemburg verkla
ringen worden afgelegd over de benzine
voorziening.
In Frankrijk worden de energieke
pogingen om over te gaan tot andere
brandstoffen voortgezet. De Franse
regering heeft besloten de invoer van
Amerikaanse!kolen te vergroten ten
einde in deze behoefte te voorzien. Het
ligt nog niet in de bedoeling het ver
bruik van kolen of elektriciteit te be
perken.
De vermindering van de aanvoer van ruwe aardolie en aardolieproduk-
ten als gevolg van de gebeurtenissen in het Midden-Oosten maakt het
noodzakelijk het binnenlandse verbruik te beperken, zo deelt het ministerie
van Economische Zaken mee. Deze beperking, die voor zover thans valt
te overzien gemiddeld 10 dient te bedragen, betreft benzine, gas- en
dieselolie en stookolie. Petroleum, waarvan het gebruik in verhouding tot
de genoemde aardolieprodukten beperkt is, zowel als smeerolie en vetten,
vallen er buiten. De regering streeft ernaar in 't belang van het openbare
vervoer, het binnenlandse vrachtvervoer en van andere vitale verbruikers
de voorziening met gas- en dieselolie voor deze sectoren zoveel mogelijk
op het peil van het huidige verbruik te handhaven. In verband hiermede
is het noodzakelijk de aflevering van benzine te beperken met 15 en
van huisbrandolie met 20 De beperking van stookolie bedraagt 10
Teneinde het normale vervoer op
werkdagen zo weinig mogelijk belem
meringen in de weg te leggen, zal de be
perking voor het totale benzineverbruik
met 15 gedeeltelijk worden gereali
seerd door een zondagsrijverbod voor
motorrijtuigen (men zie elders).
Gezien de mate der genoemde beper
kingen en het belang gedetailleerde ad
ministratieve maatregelen zoveel moge
lijk te vermijden, heeft de regering er
vooralsnog van afgezien de noodzakelij
ke vermindering van het verbruik tot
stand te brengen door een systeem van
bonnenrantsoenering. Zoals bekend zijn
voorbereidingen getroffen om daartoe,
indien nodig, op zeer korte termijn over
te gaan. Het beperkingssysteem, dat nu
in werking treedt, zal worden uitgevoerd
door een globale beperking van de afle
veringen der aardoliemaatschappijen
aan de handel met genoemde percenta
ges. Het Bureau voor Aardolieprodukten
houdt in nauw overleg met deze maat-i
schappijen en de organisaties der han
delaren toezicht op een juiste uitvoering.
De minister van Economische Zaken
doet een beroep op alle verbruikers
(Ingez. Med.-Adv.)
In Sluiskil in Zeeuws-Vlaande-1 meter lange gevaarte, waarvan 55
ren is de grootste kolentransport- meter over het water steekt, is in
brug van Euroqa geplaatst. Het 110 gedeelten og din paait gebracht.
Een van de grote onderdelen aan de
enorme kraan.
om door een zuinig verbruik binnen
de aldus gestelde grenzen een zo re
gelmatig en evenwichtig mogelijke
voorziening van het economische le
ven met aardolieprodukten te helpen
bevorderen. Dit zal het mogelijk kun
nen maken met een minimum aan for
meel ingrijpen en met voorkoming van
ernstige moeilijkheden aan de situatie
die door de verminderde aanvoer van
aardolieprodukten is ontstaan, het
hoofd te bieden.
Koningin juliana heeft gisteren
een bezoek gebracht aan de Jaar-
beursgebouwen te Utrecht, waar
de Hongaarse vluchtelingen voor
lopig zijn ondergebracht. De Ko
ningin met haar opperkamerheer
baron F. C. C. van Tuijll van Se-
rooskerken (rechts) en dr. A. Vrij
landt (links) tussen de Hongaarse
kinderen.
Havenstaking
V.S.
breidt zich nog uit
De „Vereniging van Amerikaanse
Spoorwegen" heeft maandag alle goede
renverkeer naar de oostkust verboden
met het oog op de havenstaking, waar
door sinds vier dagen het werk in alle
havens van Maine tot Texas stil ligt.
De perschef van president Eisenhower,
Hagerty, las te Washington voor de pers
een verklaring voor, waarin wordt ge
zegd, dat de staking een weerslag heeft,
die tot ver buiten de scheepvaartindus
trie reikt. Op de twee partijen in het
geschil wordt een beroep gedaan om
spoedig tot een vergelijk te komen.
Aan de oostkust ligt op meer dan
honderdvijftig vracht, en passagiers
schepen het werk stil. Intussen hebben
maandag de havenarbeiders aan de
Amerikaanse westkust een 24-uurstaking
gehouden, uit solidariteit met hun col
lega's van de oostkust. Hierdoor konden
ongeveer honderd schepen niet worden
geladen of gelost.
In ons nummer van morgen, 21 november, wordt een Sint
Nicolaas Knipsel-prijsvraag opgenomen, welke' ontleend is aan
alle zaken-advertenties, in ons nummer van vandaag 20 november.
Om aan deze prijsvraag te kunnen meedoen, is het dus nood
zakelijk, dat U de courant van vandaag in haar geheel bewaart.
Voor de prijswinnaars stellen wij een bedrag van totaal f. 600.-
beschikbaar, dat zal worden uitgereikt in de vorm van waarde
bonnen, welke uitsluitend besteed kunnen worden in de zaken van
de bij deze prijsvraag betrokken adverteerders.
Bewaar dus de courant van vandaag en lees de nadere aankon
diging over deze prijsvraag in ons nummer van morgen.
In de Staatscourant van vandaag
is een beschikking gepubliceerd van
de minister van Economische Za
ken. waarbij op grond van de aard-
oliedistributiebeschikking een zon
dagsrijverbod wordt ingesteld van
's morgens 5 uur tot 's avonds 12
uur voor motorrijtuigen. die ben
zine als brandstof gebruiken. Dit
zondagsrijverbod gaat in op zondag
25 november a.s.
Het geldt niet voor militair ver
keer; politieverkeer; brandweer
auto's; ziekenauto's; taxi's en huur
auto's met chauffeur; invalidewa-
gtns; autobussen zowel op lijndien
sten als voor groepsvervoer; motor
rijtuigen. die blijkens hun kenteken
aan het Koninklijk Huis. buitenlan
ders of buitenlandse missies toebe
horen en bromfietsen.
Auto's, die gebruikt worden ten
behoeve van het vervoer van goede
ren en krachtens artikel 4. 2e lid.
van het Rijtijdenbesluit op zondag
mogen rijden, vallen evenmin onder
het verbod. Ook huisartsen, artsen
specialisten. verloskundigen en vee
artsen mogen op zondag, voor de
uiloefening van hun beroep, van hun
motorrijtuig gebruik maken, mits zij
zich bij controle ter plaatse kunnen
legitimeren.
Andere bezitters van motorrijtui
gen. die menen om bijzondere rede
nen aanspraak te kunnen maken op
ontheffing van het zondagsrijver
bod dienen zich schriftetijk te wen
den tot het Bureau der Rijksver
keersinspectie in de provincie wnai
zij wonen.
Ook in België en Luxemburg
Ook in België en Luxemburg zRn
soortgelijke maatregelen genomen als
thans in Nederland. Ook daar is een
rijverbod op zondag afgekondigd als
mede beperking van de leverantie van
olie, zoals hier te lande.
De heer H. Hagenaar naar
ons land
Het hoofd van de Nederlandse diplo
matieke vertegenwoordiging in Djakarta,
de heer H. Hagenaar, die wegens ziekte
tijdelijk vervangen wordt door de Neder
landse consul-generaal te Singapore, de
heer D. G. E. Middelburg, zal voor ver
lof naar Hongkong en Nederland reizen
alvorens eind december zijn functie
weer op te nemen.
