Secretaris-generaal Hammarskjölcl vanochtend naar Egypte vertrokken Koningin begroette de Hongaarse vluchtelingen in radiotoespraak WEERBERICHT Premier Boelganin slaat een veel gematigder toon aan - Dekte hij de Russische aftocht? 1 len In Julianahal-Utrecht stonden de tranen in veler ogen TITO HEKELDE HET KREMLIN .Eerste Russische interventie een noodlottige fout 95ste jaargang VRIJDAG 16 NOVEMBER 1956 No. 28988 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W Hemiy Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week f7.— Witte Smgei 1. Leiden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 indien de houding van Groot-Brittannië, Frankrijk en Israël leidt tot „hervatting van de vijandelijkheden" tegen Egypte, deze landen dan als verantwoordelijk beschouwd zullen worden voor „samen werking tot voortzetting van de agres sie". Volgens het communiqué zullen de Arabische landen, die de conferentie te Beiroet hebben bijgewoond, in dit geval onmiddellijk „doeltreffende'stappen" on dernemen in overeenstemming met hun verplichtingen volgens het gemeenschap pelijke Arabische defensieverdrag. Hedenochtend is secretaris-generaal Hammarslcjöld van het vliegveld Capo- dichino (bij Napels) naar Egypte vertrokken. Hij maakte de reis met een door de V.N. gecharterd Zwitsers vliegtuig, dat 54 Columbiaanse militairen voor de internationale politiemacht naar het vliegveld Aboe Soewir bij Ismailia brengt. Er zijn intussen 95 officieren en manschappen (45 Denen en 50 Noren) in Egypte aangekomen. De Egyptische regering zou een aanbod van Pakistan om troepen te leveren voor de V.N.-politie niet hebben aanvaard, ofschoon Egypte zich wel verenigd heeft met een bijdrage van India. Niet zonder ironie is, dat ten tijde van de Brits-Franse operatie in geheel Pakistan pro-Egyptische betogingen zifn gehouden, waarbij in sommige gevallen Britse en Franse eigen dommen werden beschadigd. Intussen heeft de Egyptische regering aanbiedingen van verscheidene landen, waaronder de Sovjet-Unie, om .vrijwilligers" naar de Suezkanaalzone dle op weg: waren van Panama naar te zenden, van de hand gewezen, aangezien er aan hun komst thans geen GuatemaIa- zou slechts een het ongeluk Vliegramp kost 23 mensenlevens Een vliegtuig van de Mexicaanse luchtvaartmaatschappij „Guest Aero- vias Mexico", een Douglas DC-4, is gis teren nabij Puerto Somoza in Nicara gua neergestort. Van de 24 inzittenden, Boodschap minister Klompé Tot Hongaarse vluchtelingen De minister van Maatschappelijk Werk. mej. dr. Marga Klompé, heeft zich gisteravond met de volgende boodschap tot de Hongaarse vluchte lingen in Nederland gewend: „De Nederlandse regering en het Nederlandse volk hebben met grote spanning en verbijstering de dappere vrijheidsstrijd van het Hongaarse volk gevolgd en zijn met deernis vervuld over het leed, dat U land en volk heeft getroffen. Wij zijn er ons van bewust dat wij dit leed niet ongedaan kunnen maken, maar wij willen toch alles in het werk stellen, de nood al thans enigszins te verlichten. Daarom bieden wij U gaarne gastvrijheid aan in deze lage landen bij de zee, in de hoop dat U hier enigermate de rust moogt vinden, die U op het ogen blik op eigen vertrouwde vaderlandse bodem niet is gegund. God zegene U en de Uwen!" Ter gelegenheid van het eeuw feest van de Kweekschool voor Zee vaart „Abel Tasmante Delfzijl heeft Prinses Beatrix een beeld onthuld ter nagedachtenis van de gevallen oud - leerlingen van de school. Na de kranslegging be zichtigt Prinses Beatrix het beeld in gezelschap van de burgemeester behoefte bestaat vanwege de wapenstilstand. Egypte deelt dit standpunt met i hebben overleefd. Er waren negentien rioliyiil' de hoer I A F Pnp r y passagiers en vjjf leden van de beman- V(M Delfzijlde heer A. t. Roe andere Arabische landen, die inzien, dat het toelaten van Russische .vrijwil ligers" in het Midden-Oosten de deur wagenwijd zou openzetten voor vernieti gende oorlogshandelingen. „Niet tegen belangen van het Westen'" Ook premier Boelganin van de Sovjet-Unie slaat thans een veel gematigder toon aan, zoals blijkt uit de brief, die hij gezonden heeft aan de premiers van Engeland en Frankrijk. Daarin spreekt hij zijn voldoening uit over het feit, dat de vijandelijkheden in Egypte zijn gestaakt, al betreurt hij dat de troepen nog niet zijn teruggetrokken. Het nadruk spreekt hij in die brief „geruchten" tegen, als zou de Sovjet-Unie in het Midden-Oosten „speciale doelen nastreven, die tegen de belangen van de Westelijke landen indruisen". Boelganin geeft voorts als zijn mening te kennen, dat Israël op uitbreiding van zijn gebied uit was. Hij zou graag samen met de Westelijke landen maat regelen nemen „om een eind te maken aan Israëls provocaties jegens de Ara bische landen". Egypte zou vergoeding moeten ontvangen voor de schade, die door de vijandelijkheden op zijn gebied is aangericht. De maarschalk stelt voor een internationale commissie te benoemen om die schade te schatten. Geen dreigementen In Londen acht men Boelganins nieuwe nota yerzoenender van toon ver geleken bij die van vorige week, welke vol sabelgekletter was. Maar hij maakt geen melding van de vele Russen, van wie beweerd wordt dat zij Nasser als vrijwilligers hebben geholpen. Het is een merkwaardige passage, waarin Boelga nin zegt dat hij tijdens zijn bezoek aan Londen Eden had gewaarschuwd voor de gevaarlijke gevolgen van agressieve mi litaire actie tegen Egypte omdat op dat moment tussen Engeland en Egypte nor male betrekkingen bestonden, hoewel Londen toen reeds bezorgd was over de Russische wapenleveranties. In elk geval zingt Moskou, ondanks hooghartige en dreigende vermaningen aan het Westen, thans een toontje lager. Er wordt niet meer gerept over atoom raketten, die eventueel op Londen zou den kunnen neerdalen, als bestraffing der agressors en evenmin over bedrei ging met „vrijwilligers". Nog vele onbeschaamd heden Boelganin bewaart echter een volko men stilzwijgen over Hongarije, waarop Engelands premier terecht Boelganins aandacht had gevestigd. Boelganins nota is nog steecL vol on beschaamdheden, bijvoorbeeld zijn eis dat Engeland schadevergoeding aan Egypte behoort te betalen. Zeker voor de Russische wapens, die door de mili taire actie werden vernietigd, zo wordt in Londen sarcastisch opgemerkt! De nota bevat ook leugens, zoals de bewering dat er duizenden onschuldige doden gevallen zijn. Nog steeds hand haaft de Sovjet-Unie een volkomen een zijdig standpunt inzake het conflict tus sen Israël en de Arabische staten, maar de Russen aanvaarden de aanwezigheid van de internationale politiemacht, zij het op een verkeerde plaats. Het feit dat de nota Moskou's anti-Westerse bedoe lingen in het Midden-Oosten weer spreekt, wordt in Tanden met het nodige voorbehoud opgevat, hoewel het mogelijk is, dat de Russen proberen op deze ma nier hun diplomatieke en politieke af- tocht te dekken. Men ziet er in elk ge- j val een aanwijzing in. dat de Russen, zoals de rest van de wereld, terugdein zen voor een groter conflict. Aanvaardt Israël desnoods gedemilitariseerde zone Abba Eban, de Israëlische afgevaar- j digde bij de Ver Naties, heeft donder dag- op een persconferentie te New York verklaard dat Israël geen oplossing van de crisis in het Midden-Oosten aan vaardt die de terugkeer van het Egyp tische leger „met zijn barbaars doel" naar de grens van Israël tengevolge heeft. ning. ,Val hen niet te veel lastig" Hij zei dat dit niet betekent dat zijn land weigert afstand te doen van het m 1 11 schiereiland Sinai en de strook bij Gaza, X ClCfifFctlll V311 CicIllK maar wel zal de Joodse staat krachtig 1 weerstand bieden aan ieder plan tot terugkeer van de Egyptische strijdkrach ten naar hun oude posities. De persconferentie was belegd om een afschrift van een brief aan de Ver. Naties te laten circuleren met fotoko pieën van een inbeslaggenomen Egyp tisch leger document. Eban verklaarde dat dit document be wijst, dat de Egyptische legers „klaar stonden voor agressie en niet voor ver dediging" en optraden in samenwerking met andere legers met het doel Israël te vernietigen. Hij voegde hieraan toe,dat het nood zakelijk is de gewijzigde militaire situa tie te bespreken en liet doorschemeren dat een gedemilitariseerde zone aan vaardbaar zou kunnen zijn. Een woordvoerder van de Egyptische delegatie bij de Ver. Naties zei later tegen verslaggevers, dat hij officieel kon verklaren, dat de documenten, die ver strekt waren door Eban, „vervalste pa pieren" zijn. Als. dan. Radio-Cairo heeft meegedeeld, dat de „topconferentie" van koningen en lei ders der Arabische landen donderdag te Beiroet een communiqué heeft uitge geven, waarin wordt geëist, dat de Britse Franse en Israëlische troepen zich in overeenstemming met de besluiten van de Ver. Naties, onvoorwaardelijk uit Egypte terugtrekken. In het communiqué wordt gezegd dat, Met zwaar materiaal is men gis teren de gehele dag bezig geweest om de sporen vrij te maken bij de spoorbrug over de Nieuwe Haven te Maassluis, waar de boottrein uit de rails liep. Een van de ontspoor de wagens in de takels. „Wij hebben nooit zo'n liefde ontmoet". H.M. Koningin Juliana heeft gister avond, ter begroeting van de Hon gaarse vluchtelingen, over de beide Hilversumse zenders de volgende rede uitgesproken: ,,Het is mij een voorrecht, de Hon garen, die deze dagen in ons land aankomen, namens het Nederlandse volk, van ganser harte welkom te heten in ons midden. Ik zal proberen, het in het Hongaars te zeggen: Isten hozott benneteket Hollandiaba. Velen onzer kunnen, uit persoonlijke ervaring, begrijpen hoe zwaar het onze gasten te moede is bij hun aankomst in deze vreemde omgeving. Zij denken aan hen, die hun dierbaar zijn thuis, en aan heel hun volk, met een marte lende onzekerheid en komen hier met steeds voor hun ogen wat zij hebben zien gebeuren en denkend aan hen die vielen. Ik weet niet, of zij dadelijk beseffen kunnen, met een hoe grote hulpvaardig heid wij voor hen zijn vervuld en hoe vele banden gelegd van blijvende vriend schap. Voortdurend Onze gedachten zijn de laatste weken j voortdurend bij de Hongaren geweest. 1 sinds heel het volk in uiterste nood met zo grote moed opkwam voor zijn vrij- I „Goed gebruik" garen daardoor begrypen, door eigen smartelijke ervaring. God helpe hen in hun tragisch uur ieder van hen. Wij dragen hen op aan God. die de wereld reeds overwonnen heeft." De rede werd hierna in het Hongaars herhaald. Doodse stilte De toespraak werd in de Julianahal van het Jaarbeursgebouw te Utrecht met grote aandacht gevolgd. Er heerste een doodse stilte in het gebouw, waarin 600 vluchtelingen aan lange, houten tafels zaten. Hoewel de Hongaren de Neder landse tekst niet verstonden, legden zij krant en rookgerei neer en er viel een eerbiedig zwijgen in het gebouw. Zicht baar ontroerd waren de vluchtelingen, toen zij de vertaling hoorden van de toe spraak en velen van hen lieten de tra nen de vrije loop. wanhoop heeft laten inspireren door de moedige en grootse gedachte, dat het niet nodig is. te hopen om te beginnen, noch te slagen om te volharden. De eensgezindheid van Nederland die er wel altijd is, maar die zich vertoont in tijden van nood. triomfeert weer, om dat wij hun nood als de onze voelen. Ik weet, dat op uw aller medewerking gerekend mag worden, om het Hongaarse volk zijn zware lot te helpen verlichten. Laat onze drang tot helpen zich nu zo uiten, dat wij allen trachten ons re kenschap te geven, waaraan onze gasten die vol vertrouwen bij ons gekomen zijn, de grootste behoefte voelen. Allereerst zullen zij tot zichzelf willen komen en hebben dus rust nodig, en zullen moed en krachten willen verzamelen om ver der te leven. Ik zou daarom allen willen verzoe ken hen niet lastig te vallen, noch met onnodig bezoek, noch met te veel vragen. Zij hebben vervolgens nodig een inzicht te krijgen in de situatie, waarin zij hier zijn en in de mogelijkheden die wij hen bieden kunnen. In de opvang-centra verheugd wij zijn, nu onze gastvrijheid te I waar zij binnenkort zullen vertoeven, zul- kunnen aanbieden naast de hulp die wij ^en ZÜ die nodige rust kunnen vinden, Hongarije trachten te sturen. Wij zijn I za| hun een hartelijk welkom met al het er ons zeer van bewust hen als volk van eerst noodzakelijke voor leven en gezond- vroeger nog goed te kennen toen tal- heid gegeven worden, en kan hun een rijke Hongaarse kinderen lange tijd in «»"«vht in verdere verblyfmogelijkheden onze huizen woonden, daardoor werden worden verstrekt. De vrijwillige hulp, die hiervoor no dig is, is van alle zijden ruimschoots aan geboden. Zeer velen willen ook gaarne onze gasten in eigen huis ontvangen. Verschillende gemeenten hebben bo vendien woningen ter beschikking ge steld. Van dat alles zal een dankbaar en goed gebruik gemaakt worden. Dit „goed gebruik" zal echter even tijd vergen. Laat deze tijd ons echter niet ongedul dig maken, noch onze eerste spontane liefde doen verflauwen. De mensen, die tot ons kwamen, zul len dan ervaren, dat onze gevoelens op- recht zijn d.w.z. vol respect, vol beschei- heid en zelfstandigheid. Hoezeer kennen denheid en van blijvende aard M,d«4;e dapperheid die eenvoudig geen versagen e/n ïreugdevól helpen' dat een „WU Hongaren, met tranen in de ogen T aten zii beeriinen dat zii in het land ieder die nodiS blÜkt *e ziJn. hereid is en oneindige dankbaarheid in het hart, 7 i i na an gekomen dat zich ^tiiden van zijn taak te doen- maar dat °°k a,len die hebben geluisterd naar uw majesteit, de zyn aangekomen, dat zich in tyaen van een aanbod hebben gedaan bereid bHj_ Koningin Wy hebben in ons Ieven nog ven, de hulp waaraan later en zelfs nog nooit zo'n goede wil en liefde ontmoet, gedurende lange tijd, behoefte zal zyn, Plechtig beloven wy, dat wy alles, wat van harte te geven. Want wat in ons hart leeft, is een ge voel voor saamhorigheid met wie strij den en lijden voor in wezen dezelfde goede zaak waarvoor ons volk heeft ge streden en geleden. Wij kunnen de Hon- Een diepe indruk hebben de woorden van de Koningin op de vluchtelingen ge maakt. Toen de landsvrouwe uitgespro ken was, was het even stil in de Juliana hal. Maar toen werd een driewerf „Hoera" op H.M. de Koningin uitge bracht. Direct na afloop verzonden de Hon gaarse vluchtelingen een telegram aan de Koningin: in ons vermogen ligt. zullen doen, om dit ook te verdienen als vrije mensen. Wjj willen hiermede onze liefde en dank baarheid bewyzen aan uwe majesteit de koningin en de bevolking van Neder land." Niet verantwoordelijk voor Hongarije Veranderlijke bewolking De Bilt verwacht tot morgenavond: Veranderlijke bewolking met aanvanke lijk hier en daar nog enkele buien, in hoofdzaak in de kustprovincies. Weinig verandering in temperatuur. Matige tot zwakke wind tussen noord en west. (Opgemaakt te 11.15 uur). 17 NOVEMBER Zon op: 8.05 uur; onder: 16.48 uur. Maan op: 16.16 uru; onder: 7.03 uur. Hoogwater te Katwijk te 2.08 en 14.24 uur. Laagwater te 10.21 en 22.35 uur. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's President Tito heeft de Oosteuropese beschuldiging, als zou hy verantwoor delijk zijn voor de gebeurtenissen in Hongarije in een rede, die hij zondag te Pula hield, doch die eerst gisteren door Belgrado werd bekendgemaakt, van de hand gewezen. „Deze verraderlijke neiging komt van de in het Stalinisme vast- gewortelde eliementen, die er in geslaagd zijn nog steeds hun posities ln de ver schillende communistische partijen te behouden en die hun heerschappij gaarne willen versterken", aldus Tito, die felle kritiek leverde op het Kremlin. Na de dood van Stalin begonnen de Sovjetrussische leiders de fout Stalin en zijn po litiek te veroordelen, maar daarbij de nadruk te leggen op de persoonsverheer lijking in plaats van het systeem, dat voor de misslagen verantwoordelijk was. Maar tweede alleen „een dwaling" Tito kwalificeerde de eerste Russische tussenkomst in Hongarije, waarom de voormalige partijleider Geroe had ver zocht als „volstrekt verkeerd". „Het was een noodlottige fout op een tijdstip, dat de betogingen in Hongarije nog steeds aan de gang waren". De sterk reactio naire groep in dit land begon toen een overheersende rol te spelen in het ver zet. Als Imre Nagy energieker was op getreden en minder had geaarzeld, mis schien zouden de Russen niet voor de tweede maal tussenbeide zijn gekomen, aldus Tito, die vrklaarde, dat Joego-Sla. vië altijd tegen gewapende interventie is, al kon hy dit tweede optreden van de Russen rechtvaardigen. „Want wat is het minst erg: chaos, burgeroorlog, tegenrevolutie en een nieuwe wereld oorlog of: interventie door de Russen? Het eerste is een ramp, het tweede een dwaling Tito zei, dat de Russen in Hongarije in een moeilijke situatie verkeren. Zij zien, dat zij niet alleen tegen de reac tionairen vechten, maar tegen arbei ders en het hele volk. Dat de Russi sche leiders een „verkeerde en ge brekkige kijk" op de toestand hebben, was hem reeds bij zijn ontmoeting met Kroesjtsjef gebleken. Tito beschouwde dit echter niet als .tragisch", omdat niet alle leiders in het Kremlin het standpunt Innemen, dat hun door en kele is opgelegd. „De leiders", aldus Tito, „die niet akkoord gaan met de huidige politiek, zyn niet zwak, maar sterk, te oordelen naar bepaalde teke nen en gesprekken Militaire staatsgreep in Indonesië verijdeld Het in Djakarta verschijnende na tionalistische dagblad „Merdeka" meldt, dat een Staatsgreep door enige Indonesische officieren van de land macht. die zou worden gesteund door „een groep politieke leiders", door een tijdig optreden is verijdeld. Volgens het blad beoogden de samen zweerders de regering omver te werpen, zich meester te maken van het bevel over de land-, lucht- en zeestrijdkrach ten. die zich tegen hen verzetten, pre sident Soekarno te „onderwerpen" en „de ideologie van de Staat te veran deren". „Merdeka" publiceerde dit bericht na een mededeling van de zyde van het leger, dat twee kolonels zyn gestraft wegens schending van de krijgswetten. Op de dag in augustus, waarop vol gens het blad de Staatsgreep zou wor den uitgevoerd herriep de chef-staf van het leger een order van de militaire commandant van West-Java tot arres tatie van de Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, Roeslan Abdoel- gani. toen deze op het punt stond naar Londen te vertrekken ter bijwoning van de Suezkanaal-conferentie. Verwacht wordt, dat generaal Nasoe- tion vanavond in een radiotoespraak een uiteenzetting zal geven over de toe stand in de landstrijdkrachten. Oospronkelijk zou de datum voor de staatsgreep zijn vastgesteld op 13 augus tus.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1