KADAR WIJST TOELATING VAN
VN-WAARNEMERS VAN DE HAND
Eerste contingent internationale
politiemacht vertrok naar Egypte
WEERBERICHT
Russische leiders en Kadar proberen Nagy over
te halen in huidige regering zitting te nemen
Koningin en Prins genoten van
balletvoorstelling te Den Haag
Nasser stelde zijn voorivaarden
Zes doden hij autobotsing TJden
95ste Jaargang
DINSDAG 13 NOVEMBER 1956
No. 28985
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. w Hermy DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte smgel Leiaen auo 61055
Hoofdredacteur: J. Brouwer tl.- per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Boedapest, Moskou en de Ver. Naties
De Hongaarse regering-Kadar heeft gisteren
het verzoek van de Ver. Naties om waarnemers
toe te laten voor het instellen van een onderzoek,
van de hand gewezen. Kadar stelt zich op het
standpunt, dat het gaat om kwesties, die uitslui
tend binnenlandse aangelegenheden zijn, dan wel
zaken, die met de Sovjet-Unie besproken dienen
te worden, zoals het terugtrekken der troepen.
Overigens is de regering bereid bij de hulpverle
ning volledig samen te werken met de diensten
van de Ver. Naties. Secretaris-generaal Ham-
marskjöld zal, ondanks deze weigering der Hon
gaarse regering, zijn pogingen om waarnemers in
Hongarije toegelaten te krijgen, voortzetten.
Naar het oordeel van bevoegde waarnemers
is de inspectie door de V.N. waarschijnlijk op
aandrang van de Sovjet-Unie van de hand gewe
zen. Er bevindt zich namelijk een delegatie van
niet minder dan twaalf Sovjetrussische leiders in
Boedapest om met de regering-Kadar te spreken
over de vraag hoe men een einde kan maken aan
de anti-communistische opstand. De delegatie zou
onder leiding staan van vice-premier Mikojan en
mogelijk bevindt ook Kroesjtsjef zich in de Hon
gaarse hoofdstad. De Russen en Kadar zouden,
om enige steun van het volk te verwerven, trach
ten de afgezette Titoïstische premier Nagy pro
beren over te halen zitting te nemen in het huidige
bewind. Maar Nagy heeft zijn toevlucht gezocht
in de Joegoslavisch ambassade.
Onvoorstelbare verwoesting in Boedapest
Ondanks dreigementen van de Rassen en de regering-Kadar vechten geisoleerde
groepen opstandelingen door. In Boedapest werden gisteren op straat pamfletten
verspreid, waarin „de Hongaarse jeugd, die de strijd voortzet", terugtrekking eist
van de Russische troepen en herstel van de regering-Nagy. „Werk niet voor de
bezetters en de onwettige regering", aldus de pamfletten, „wij zullen onze voor
raden rantsoeneren en elkaar helpen, maar wij zullen de staking voortzetten.
Onze vrijheid en eer staan op het spel. De ogen van de gehele wereld zijn op ons
gericht". Gisteren waren in Boedapest alleen de levensmiddelenwinkels open. Al
leen de gelukkigen slaagden erin, na urenlang in de rij te hebben gestaan, een
stuk vlees te bemachtigen. Het grootste deel van de bevolking voedt zich met
brood, aardappelen en groente. De verwoesting van de stad is onvoorstelbaar.
Boven verscheidene wijken van de stad hing gisteren een dikke stofwolk. Overal
is het bovengronds net van de tram kapot. De draden hangen op het plaveisel.
Kinderziekenhuis
zou nog intact zijn
Een Russische soldaat, die met kogel-
wonden in een Hongaars ziekenhuis was
opgenomen, heeft het verplegende per
soneel medegedeeld dat hij de enige
overlevende was van de bemanning van
een Sovjetrussische tank, die geweigerd
had op ongewapende burgers te schie
ten. Na de weigering schoot de com
mandant van de gevechtswagen al zijn
onderhebbenden neer. De gewonde sol
daat wist uit de vechtwagen te ontko
men.
Er bevinden zich vele gewonde Rus
sische soldaten in ziekenhuizen van
Boedapest. Het verplegend personeel
meldt, dat velen hunner zich plat op de
vloer werpen, wanneer zy 's nachts tanks
horen naderen. Gevraagd, waarom zij
dat deden, verklaarden zij dat de ge
vechtswagens opdracht hadden op alle
verlichte ramen te schieten.
De correspondent van Reuter meldde
maandag voorts, dat de Russen ten on
rechte van de vernietiging van een kin
derziekenhuis bij de Kiliankazerne be
schuldigd zijn. Het ziekenhuis is nog
intact, hoewel de muren sporen van ko
gels en granaatscherven dragen. Geen
der kinderen is tijdens de strijd om de
kazerne om het leven gekomen.
Minimum eisen van de
Hongaarse intellectuelen
De Federaties van schrijvers, toneel
spelers, filmspelers, architecten, musici
en kunstenaars, de revolutionaire comi-
té's van studenten en intellectuelen, de
employé's van de Hongaarse radio en
de Hongaarse Academie van weten
schappen hebben gisteren een gezamen-
lyke resolutie aangenomen, waarin vol
gende eisen gesteld worden:
1. Hongarije dient een neutraal land
te zijn, vrij van iedere buitenlandse mo
gendheden; eerste voorwaarde hiertoe is
dat de Russische troepen het land ver
laten.
2. Socialisme, gebouwd met democra
tische methoden en rekening houdend
met nationale tradities, dient het so
ciaal en economisch systeem van Hon
garije te zijn. Wij steunen de landher
vorming van 1945 en de naasting van fa
brieken, mynen en banken.
In de resolutie wordt de eis voor meer
partijen en vrije verkiezingen verworpen
en gezegd wordt „in onze tegenwoordige
historische situatie wordt de nationale
eenheid, de grootste prestatie van onze
vryheidstrijd, niet gediend door de be
langen van politieke partijen". Er wordt
in seprotesteerd tegen „alle soorten van
terreur en willekeurig optreden en het
herstel van de dictatoriale methoden van
het verleden".
De resolutie is aan de reering-Kad&r
overhandigd, als zijnde de minimum
eisen van deze groepen, die vrijwel de
gehele intelligentia van Hongarije om
vatten.
Meer wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
j Overwegend zwaarbewolkt met later
enige regen en aanvankelijk plaatselijk
mist. Zwakke to» matige later aan de
I kust krachtige wind. in hoofdzaak tus-
i sen zuidwest en west. Iets hogere tem
peraturen 'Opgemaakt te 11.15 uur).
14 NOVEMBER.
Zon op: 8 00 uur; onder: 16.52 uur.
1 Maan op: 14.52 uur: onder: 3.26 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.02 en 12.25
uur. Laagwater te 8.01 en 20.14 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Nog veel vluchtelingen
Er komen elke dag nog steeds een
tweeduizendtal Hongaarse vluchtelingen
Oostenrijk binnen. De meesten hunner
steken in het duister de grens over, die
zy langs eenzame landwegen of door ak
kers bereiken. Volgens een officiële
Weense schatting zijn tot nu toe waar
schijnlijk bijna twintigduizend Hongaar
se uitgewekenen Oostenrijk binnengeko
men.
Radio-Boedapest heeft omgeroepen,
dat de Hongaarse grenspatrouilles, die
thans niet by machte zyn de stroom van
vluchtelingen naar Oostenrijk in te
dammen, mogelijk zullen worden ver
sterkt.
Een Oostenrijkse socialistische afge
vaardigde, Peter Strasser, die zondag j.l.
uit Boedapest in Wenen is teruggekeerd,
verklaarde tegenover journalisten, dat
er een volslagen wanorde in de Hon
gaarse hoofdstad heerst.
„De Russen zijn niet in staat een re
gering of een bestuur op touw te zetten.
Z?ij kunnen slechts met hun tanks door
de straten rijden en wegversperringen
oprichten", verklaarde hij.
Strasser zei, dat vele, tot oordelen
bevoegde inwoners van Boedapest hem
hadden medegedeeld dat de huidige pe
riode van betrekkelijke rust in Hongarije
slechts een tydelyk karakter draagt.
„Zodra de mensen weer over levensmid
delen en munitie beschikken, gaan de
poppen weer aan het dansen. Men levert
zjjn wapens niet in. Volgens sommigen
kan over twee weken een nieuwe op
stand worden verwacht", aldus Strasser
over zyn in Boedapest verkregen inlich
tingen.
Intussen heeft de Hongaarse regering
gisteren bekendgemaakt, dat er geen
Alg. Vergadering
in nieuwe zitting
De Algemene Vergadering van de
V.N. is maandag in nieuwe zitting bij
eengekomen. Zij zal de kwesties-Hon-
garije en het Midden-Oosten met voor
rang behandelen. Van de 76 aangesloten
landen zijn er bijna veertig vertegen
woordigd door de minister van Buiten
landse Zaken. Voor vele afgevaardigden
is deze zitting een voortzetting van de
spoedzitting, waarop de afgelopen twee
weken gesproken is over Hongarije en
het Midden-Oosten. Prins Wan van Siam
is tot voorzitter van de Assemblee ge
kozen. Soedan, Marokko en Tunesië zijn
met algemene stemmen als nieuwe le
den aanvaara waardoor het aantal aan
gesloten landen op 79 komt.
De Peruaan Victor Belaunde is tot
voorzitter gekozen van de politieke
commissie. Ook voor een aantal andere
commissies zijn voorzitters gekozen.
Deze foto laat zien hoe 2 Hon
gaarse meisjes, van wie de ouders
reeds enige jaren in Nederland ver
blijven. de zevenjarige Theresia
Nobizs uit Zaandam en de 13-ja
rige Mathild Kaczander uit Amster
dam bloemen aanbieden aan de Ko
ningin terwijl Prins Bernhard toe
keek.
rantsoenering van levensmiddelen inge
voerd behoeft te worden, maar dat Hon
garije wel hulp van „Westelijke organi
saties" zal aanvaarden, aldus meldt Ra
dio-Boedapest. De voedselsituatie is de
afgelopen paar dagen als gevolg van de
getroffen maatregelen verbeterd, aldus
de radio. Er zijn genoeg voorraden, doch
de grote moeilijkheid vormt het vervoer,
dat grotendeels gedesorganiseerd is.
Hammarskjöld houdt toezicht
De eerste groep van 45 man van de internationale politiemacht der
Verenigde Naties is vanmorgen om 4 uur op het vliegveld van Aboe
Soeweir in de Suezkanaalzone geland. Andere Zwitserse vliegtuigen
met ongeveer 20 man worden in de loop van de dag in Egypte ver
wacht. De secretaris-generaal der volkerenorganisatie, Dag Hammars
kjöld, zal vandaag eerst naar Napels vliegen, waar hij de onderdelen
van de politiemacht zal inspecteren en vervolgens met een der deta
chementen naar Egypte zal meereizen „om erop toe te zien dat alles
goed zou verlopen". Immers, voor de eerste maal in de geschiedenis is
een werkelijk internationaal politieleger opgericht.
in gedrang komt. Maar hij heeft ook
andere voorivaarden gesteld:
1. terugtrekking van de Israëlische
troepen uit Sinai tot achter de be-
standsgrens van 1948;
2. het Suezkanaal behoort aan
Egypte en moet door Egypte geëx
ploiteerd worden
3. Egypte staat niet toe, dat het
Suezkanaal vrijgemaakt en hersteld
wordt, zolang „nog een buitenlandse
soldaat op Egyptische bodem staat";
4. wanneer de volledige terugtrek
king van de Brits-Franse troepen is
gewaarborgd, moet de internationale
politiemacht van de zone van het
Suezkanaal verplaatst worden naar
de grens tussen Egypte en Israël.
De Israëlische regering heeft hierop
gereageerd met de verklaring „dat zij
haar troepen uit Egypte zal terugtrek
ken na het bereiken van een bevredi
gende regeling met de Ver. Naties over
de internationale politiemacht". In deze
bekendmaking werd echter niet gezegd
of deze terugtrekking ook geldt voor het
gebied van Gaza. Hammarskjöld heeft
in aansluiting daarop de Israëlische mi-
minister van Buitenlandse Zaken, me-
Geen land heeft
bijdrage geweigerd
Zoals bekend heeft Nasser erin
toegestemd, dat dit leger der Ver.
Naties in Egypte aan land gaat, mits
de soevereiniteit van zijn land niet
Een pauze in de gevechten om
Port Said is voor de Britse solda
ten aanleiding om zich te verfris
sen in het kanaal onder het toe
ziend oog van een gewapende sol
daat.
vrouw Meir, verzocht onmiddellijk mee
te delen op welke voorwaarden Israël
zijn troepen uit Egypte wil terugtrek
ken.
Ver gevorderd
De secretaris-generaal heeft ook ver
klaard, dat de besprekingen met de
Egyptenaren over de plaats van legering
van eenheden der internationale politie
macht „zeer ver gevórderd" waren. Geen
land had een bijdrage aan deze macht
geweigerd. Twintig landen hadden zich
tot. dusver bereid verklaard, maai- er zijn
praktische overwegingen in het geding
gekomen. De legermacht moet even
wichtig worden samengesteld.
De 155 officieren en manschappen van
het internationale politieleger uit Co
lumbia. Noorwegen en Denemarken, die
in Napels op hun vertrek naar Egypte
wachtten, kregen versterking van een
voorhoede van 35 man van het Cana
dese contingent. Zij zijn gisteren van
het vliegveld van Montreal naar Italië
vertrokken.
De zware wapens voor deze V.N.-
macht in Egypte, zoals jeeps, machine
geweren, pantserafweermiddelen en der
gelijke zullen per Zwitsers schip vanuit
Genua naar Egypte worden getranspor
teerd. De troepen, die per vliegtuig ver
voerd worden namen alleen hun gewe
ren, machinepistolen en lichte machine
geweren mee. Een groep Noorse genie
troepen zal naar Egypte worden over
gevlogen om in het voormalig strijdge
bied onderkomens voor de troepen in
gereedheid te brengen. Men vermoedt,
dat ook zij vandaag vertrekken.
De bevelhebber van het V.N.-leger,
generaal Burns, is na besprekingen met
president Nasser in Egypte gisteren
weer naar zijn hoofdkwartier te Jeruza- 1
lem teruggevlogen. Er werd geen verkla
ring over de gevoerde besprekingen uit
gegeven.
Slot op pag. 2
Koningin Juliana en Prins Bernhard
woonden gisteravond in het Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen te
Den Haag een uitvoering van het
Nederlandse Ballet bij, dat gegeven
werd ten bate van de Hongaarse
slachtoffers.
Het Koninklijk echtpaar werd ontvan
gen door de voorzitter van de Stich
ting „Het Nederlandse Blindenwezen"
de heer W. C. A. Riem Vis en mevr.
Riem Vis, alsmede door de bestuurs
leden van de stichting en dc directeur,
de heer F. G. Tingen. Het dochtertje
van het echtpaar Tingen bood de
Koningin bloemen aan.
Toen het Koninklijk echtpaar de
Koninklijke loge betrad speelde het
Amsterdams Kunstmaandorkest. dat de
balletvoorstellingen zou begeleiden, het
Wilhelmus, dat uit volle borst werd
meegezongen.
Nadien hield de heer Tingen een toe
spraak, waarin hij vertelde, waarom de
Stichting Blindenwezen de baten van
deze avond overdroeg aan het Nationaal
Comité Hulpverlening. Immers, zo zeide
hij, het Hongaarse volk dreigt te storten
in een nacht van slavernij Daarom was
hij blij. dat ook de blinden en hun in
stellingen het hunne mogen bijdragen
om het leed ietwat te verzachten.
Spreker begroette de minister van
Maatschappelijk Werk, mej. dr. M.
Klompé; de Staatssecretaris van ociale
zaken, mr. dr. A. A. van Rhijn. de am
bassadeur van Zuid-Afrika en de deken
van het corps diplomatiqué kolonel P. I.
Hoogenhout en vertegenwoordigers van
de Belgische ambassade.
Met veel enthousiasme heeft het zeer
talrijke publiek de première begroet van
het nieuwe ballet Concerto Barocco, naar
het concert voor twee violen van J. S
Bach met choreografie van George
Balanchine. Voordien gingen het Diver
tissement uit Doornroosje en het Dessins
pour les six van Tsjaikofski. De voor
stelling werd besloten met het ballet
„Tij en Ontij" op muziek van Lex van
Delden en als „uitsmijter" de Polo-
wetserdansen- uit de opera „Prins Igor"
van Borodin.
Twee wagens werden totaal vernield
Vijf militairen en een burger zyn gisteren tengevolge van een botsing
tussen een personenauto en een vrachtauto te Uden (N.-Br.) om het leven
gekomen. Een zesde militair werd zwaar gewond en een zevende licht.
Het ongeluk is 's middags kwart over twaalf gebeurd. Een als taxi ge
bruikte vierpersoons auto, bestuurd door de heer Sleddens uit Gemert, waar
mede zeven militairen naar de vliegbasis Volkel werden vervoerd, kwam in
botsing met een militaire vrachtauto uit Harderwijk.
De gevolgen waren verschrikkelijk:
vijf militairen die zich in de personen
auto hadden bevonden, waren gedood,
evenals de chauffeur van deze auto.
Deze wagen werd totaal vernield.
Om het leven zijn gekomen: de 32-
jarige. gehuwde, tijdelijk wachtmeester
F. de Veth, uit Sittard, die dienst deed
bij de 135ste afdeling lichte luchtdoel
artillerie territoriaal wachtmeester
De Veth was zondag 32 jaar geworden;
de 21-jarige ongehuwde dienstplichtige
soldaat N. H. Schillings uit Obbicht
(L.), ook van de 135ste afdemg
lichte luchtdoelartillerie: de eveneens
21-jarige ongehuwde dienstplichtige sol
daat P. T. Smits uit Creijl 'gem. Heeze)
IN.-Br.)de 20-jarige ongehuwde
dienstplichtige soldaat M H. M. Bours
uit Wessem (L.) en de 18-jarige onge
huwde beroepskorporaal M. L. W. Felix
uit Maastrich' Laatstgenoemde drie
behoorden tot de Kon. Luchtmacht.
De omgekomen burger, is de 28-jarige
heer G. Steenbeek uit Vlaardingen.
Zwaar gewond is de 20-jarige dienst
plichtige korpooraal T. P. van Haaren
uit Maastricht, van de Kon. Lucht
macht; lichtgewond is de 21-jarige be
roepskorporaal P. H. A Leunissen
uit Maastricht, eveneens van de Kon.
Luchtmacht. Korporaal Van Haaren
is opgenomen in het ziekenhuis te
Veghel; korporaal Leunissen is naar
het hospitaal op de vliegbasis Volkel
overgebracht
Nog meer ongelukken
Op de verkeersweg Beilen—Assen vond
gistermiddag te Hooghalen een ernstig
verkeersongeval plaats, waarbij de 17-
jarige schildersknecht Lutte Epping uit
Grolloo, gemeente Rolde, om het leven
kwam. De jongeman die per fiets op
weg was naar de Ambachtsschool te
Assen, werd bij het oversteken van de
autoweg geschept door een uit de rich
ting Béilen komende personenauto. Hy
kwam op de motorkap van de auto te
recht en wera over een afstand van 20
meter meegesleurd. Het slachtoffer liep
zeer ernstige verwondingen op en moest
worden overgebracht naar het zieken
huis te Assen, waar hij korte tijd later
overleed.
De 44-jarige B Koopmans uit Gorre-
dyk, gehuwd en vader van drie klndpren,
Burgemeester Van Walsum
bedankt voor bezoek aan Riga
,Kan niet in overweging
genomen worden"
Speciale berichtgeving)
Naar aanleiding van een uitnodiging
van de burgemeester van Riga tot een
bezoek aan diens stad. heeft de burge
meester van Rotterdam, mr. G. E. van
Walsum. hem het volgende antwoord
verzonden:
„Door bemiddeling van de chargé
d'affaires van de ambassade van de
Unie van socialistische sovjet Repu
blieken te Den Haag bereikte mij uw
uitnodiging tot een bezoek aan Riga.
Kon misschien na de ontwikkeling van
de laatste tijd hier en daar nog de
gedachte postvatten dat dergelijke
uitwisseiingsbezoeken in de toekomst
weer mogelyk zouden worden, na de
gebeurtenissen in Hongarije is het
duidelijk, dat daarvan in het geheel
geen sprake meer kan zijn. Verwacht
mag worden, dat daarvoor met name
in een land als het uwe begrip zal
bestaan.
Het is mij dan ook onmogelijk uw
uitnodiging zelfs maar in overweging
te nemen. De be\-oIking van Rotter
dam zou het niet kunnen begrijpen als
ik een ander standpunt zou innemen"
aldus de brief van mr. G. E. van Wal
sum.
Is op slag gedood toen h\j met zijn mo
tor slipte en tegen een boom reed. Teza
men met hun echtgenotes hadden hij
en zijn vriend Hettinga een bezoifc ge
bracht aan Lange Zwaaa. Op wea naar
huis troffen zy een auto. die pech had,
langs de weg aan. Zij brachten eerst de
dames naar huis en sleepten toen de
gestrande wagen naar Jubbega. Op weg
naar huis slipte Koopmans in de S-
bocht van de nieuwe weg. Hij reed tegen
een boom en werd tegen de weg ge
smakt. Toen de vriend het achterlichtje
zag verdwijnen, stopte hij en vond
Koopmans levenloos op de weg liggen.
Zyn motor lag 25 meter verder