Israël: slaap, trots en opluchting
na de „tweede bevrijdingsoorlog"
Kinderen, in lompen gehuld, vochten
als leeuwen tegen Russische tanks
Dertig jongensoudste 15 jaar
hielden 3 dagen een huis bezet
De Belgische arbeiders zullen
welvaartspremie moeten sparen
Beroep op Ver. Naties voor
Hongarije
95ste jaargang
Donderdag 8 november 1956
Derde blad no. 28981
Eén week bliksemactie
(Van onze reisredacieur in Tel Aviv)
Een zware „El-Al" Constellation, die met gedoofde
lichten over de Middellandse Zee kruist, waar, in de
donkere cabine, thuiskerende Israëliërs Haganah-liede-
ren zingen, blauw-geverfde koplampen van auto's, die
's nachts de donkere wegen aftasten, met modder
gecamoufleerde autobussen, die troepen vervoeren,
dat zijn de eerste nachtelijke beelden van Israël in wat
hier al de „tweede bevrijdingsoorlog" heet. Maar de
volgende dag, in de warme zomerse zon van Israëls
herfst, lijkt het leven alweer gewoon zijn gang te gaan.
Alleen drommen voor de winkels, waar buiten gehangen
luidsprekers om het uur het laatste nieuws geven, de
mensen samen, mannen met de vinger de namen in de
Sinai aanwijzend, lachend omdat het nieuws, dat haast
niet beter kon, ieder uur nóg gunstiger wordt, vrouwen
een tikje strakker omdat ergens in de woestijnen van
de Sinai, geschroeid bij dag, door een ijzige kou gesto
ken bij nacht, een zoon of een man gevochten kan heb
ben. In El Arisj of in Abu Gateifa of in Khan Tunis,
waar de beslissende slagen vielen in de bliksem-actie,
waarin de Israëlische David de Arabische Goliath ver
sloeg. En al zegt de radio, dat de Israëlische verliezen
gering zijn, één naam, één Moshe, één Yehuda op de
verliest/ijst kan degene zijn, die al het andere verduis
tert. En toch, ondanks de ernst van het ogenblik hangt
er nu een diepe voldoening en een opgeluchte zorge
loosheid over Israël. Dit kleine land, acht jaar geleden
in bloed en tranen geboren, heeft zich al die acht jaar
geprovoceerd gevoeld, in de steek gelaten door de
Ver. Naties, als spion gebruikt door het Westen.
Omringd door de hese dreigementen van de Arabi
sche naburen, dagelijks geprikt door de Fedayeen
infiltranten, die kwamen als dieven in de nacht om te
stelen en te moorden, heeft het een paar keer terugge
slagen en is daarvoor publiekelijk op de vingers getikt.
Nu heeft het op zichzelf vertrouwd, toegeslagen en
gewonnen.
Na acht jaar provocatie en intimidatie
heeft de jonge staat zichzelf geholpen
Het moment had moeilijk beter geko
zen kunnen zijn. Het kleine, orthodoxe
meisje met wie ik in een taxi zat en dat
ernstig haar gebed had gezegd, zei in
haast bijbelse trant: ..De Hongaren
hebben zich opgeheven tegen Rusland.
Engeland en Frankrijk zijn teruggekeerd
van de dwalingen huns weegs. Het
machtige Amerika twijfelt. Dat zijn
vingerwijzigingen Gods aan Israël.
Israël moet optrekken en de vijand
slaan'.'
Of Engeland en Frankrijk werkelijk
van de „dwalingen huns weegs" zijn
teruggekeerd of er slechts een nieuwe
aan hebben toegevoegd, daarover kan
en zal men voorlopig nog wel discus
siëren. Het Midden-Oosten is een wes
pennest. waar stokslagen soms averecht
se effecten sorteren, maar nu alle spe
lingen van het lot plotseling Israël
gunstig waren, nu Engeland drie
weken geleden nog Israël met represail
les dreigde wanneer het een vinger uit
stak naar Jordanië ineens tot een
ander spel bereid bleek, nu het weife
lende Frankrijk zich nog een keer heeft
op willen trekken aan de droom een
grote mogendheid te zijn, ie kan nu
Israël kwalijk nemen, dat het da&rvan
heeft geprofiteerd?
Tel Aviv is momenteel een
journalistieke heksenketel. Zes
tig internationale corresponden
ten trachten iedere dag weer
met taxi's het Sinai-gebied te
bereiken, maar onveranderlijk
worden zij weer teruggestuurd.
Onze reisredacteur, de heer W.
L. Brugsma, die enkele dagen
geleden voor een speciale repor
tage Tel Aviv heeft bereikt,
geeft in nevenstaande beschou
wing zijn eerste indrukken weer.
Geslagen
„De vijand slaanwelnu, dat ls
gebeurd, de Russische steun aan Egypte,
de reorganisatie van het Egyptische
leger, de „geest van de revolutie" en de
blah-blah van Gamal Abdel Nasser
zelve, ten spijt.
Het is niet zo erg geweest als ten tijde
van Faroek. De Egyptische troepen
hebben de eerste twee dagen als man
nen gevochten, maar toen kwam de
doorbraak en daarmee de chaos.
Het gebrek aan leiders, dat alle
Arabische landen kenmerkt, weerspiegel
de zich ook in het Egyptische officiers
korps. De terugtocht werd een „redden
wat er te redden valtSoldaten
rukten zich de uniformen van het lijf
om met de witte kleur van hun onder
goed de overgave te onderstrepen of
trokken de schoenen uit om harder te
kunnen lopen. Wapens werden wegge
smeten. artillerie met stapels munitie
bleef ongebruikt, konvooien, voertuigen
werden in de steek gelaten, spiksplin
ternieuwe T-34 en Stalintanks bleven
ongebruikt in hun hangars staan, andere
bleven achter door bertzinegebrek.
Het ergste waren de Russische In
structeurs er aan toe, die een aantal
van de tanks bestuurden. Hun Egypti
sche schutters sprongen uit de geschuts
torens en de Russen konden mooi
„Nitsjevo" zeggen.
Een aardige troefkaart in Israëls
handen, als het nog eens op onderhan
delen aankomt
ANe hens
Zelfs, wanneer men in aanmerking
neemt dat de Israëlische troepen reeds
de eerste dag ondersteuning van eigen
luchtstrijdkrachten kregen, omdat de
Frans-Britse actie de taak van het
vleugellam schieten der Egyptische
luchtmacht voor haar rekening nam,
kan men veilig aannemen dat de Israë
lische opmars de annalen van de mili
taire historie in zal gaan als een voor
beeld van feilloze voorbereiding, uiterst
gebruik van een beperkt potentieel, bril
jante „planning" en bovenal van het
geen het moreel van een leger en een
volk vermag.
De Israëlische soldaten, jongens af
komstig uit 65 verschillende landen,
schoten ten aanval als bliksems uit de
hemel en iedere reservist of onmisbare
civiel stond aan de teugels te trekken
om er bij te kunnen zijn.
Wat nu
Maar wat nu? Het is een vraag die de
Israëliërs zich voorlopig nauwelijks stel
len. Zoals ieder volk in oorlogstijd leven
zij bij de dag. of drinken zij zich nu zat
aan de overwinning, want de Sinai-
campagne is op een zuiveren van het
terrein na, afgelopen. Israël is door de
Egyptische oorlogsbuit plotseling veruit
het sterkste land in het Midden-Oosten
geworden, het heeft de Gaza-strook,
doorn in de zij, uitgerukt en zal die er
nooit meer vrijwillig in laten prikken.
De Sinai is geneutraliseerd tot nader
order. De andere Arabische landen
weten dat zij op ieder gewenst moment
van Israël een pak slaag op maat kun
nen krijgen. Israël heeft zijn onderhan
delingspositie enorm versterkt. Alles
wrok tegen Israël, nu misschien tijdelijk
gedoofd, zal straks weer oplaaien.
Een Syriër zei mij eens: „Onze geheu
gens zjjn net zo lang als die van onze
kamelen". Ook als Nasser valt, zal het
met de met horten en stoten groeiende.
Arabische solidariteit, de onderstroom
van het Arabisch nationalisme, niet zijn
gedaan.
Misrekening
Ik kan mij niet onttrekken aan de
vrees, dat de Frans-Britse actie geba
seerd was op de gedachte, dat alles in
kannen en kruiken zou zijn. wanneer
eenmaal met Nasser was afgerekend.
Als die vrees gegrond blijkt, hebben
de Fransen en Britten een onnozele
misrekening gemaakt.
Niet genoeg kan worden onderstreept,
dat Nasser niet de aanstoker maar het
produkt is van het Arabisch nationa
lisme. dat gevoed wordt door jaloezie en
schaamte over eigen achterstand, door,
zij het dan een opgerichte, vernieu
wingsdrang. En de ironische factor ls
dat Frankrijk en Engeland, die jaren
lang hebben nagelaten op een sterk
moreel en legaal punt. de bescherming
van Israël, weerstand te bieden aan
Nassers chantage, hem thans attaqueren
op een manier, die in de ogen niet alleen
van de Arabieren maar ook op vele
(Ingez. Med.-Adv.)
plaatsen elders een verkrachting van
ieder internationaal rechtsbeginsel ls.
Ik voorspelde in april van dit jaar in
dit blad Nassers nationalisatie van het
Suezkanaal, wanneer het westen inzake
Israël het been niet stijf zou houden.
Dat het twee zwakke regeringen zijn,
die thans te laat met deze gevaar
lijke actie zijn begonnen, geeft weinig
reden tot hoop in de toekomst.
Andere zaken
Ik zei het al. dit zijn dingen waarmee
de Israëliërs zich momenteel niet bezig
houden.
Voor hen gelden nu andere zaken: de
De kleine heldenvan Boedapest
(Van een speciale medewerker)
Aan de grens bij Szopron Men staat aan de rood-wit-rode slag
boom tussen door slaap gekwelde douane-beambten, jonge koeriers van
het Oostenrijkse leger en gendarmes, wier ogen vochtig worden, wan
neer zij al deze ellende zien, die uit het oosten naderbij stroomt. Daar
komen ze: grijsaards, kleine kinderen, vrouwen en soldaten. Alleen
half-volwassenen komen niet, geen enkele jongen of meisje tussen 13 en
23 jaar overschrijdt de grens. Maar ik weet waar ze zijn
Ik heb in Szobron met studenten gesproken, die korte tijd daarna
de Russische opmars 10 uur lang opgehouden hebben en nu gevallen
zijn. Ik heb in Györ jonge vrouwen gezien, studentes, kantoorbedien
den, leraressen, steno-typistes, die het nu kapot-geschoten raadhuis
bewaakten, waarin het Nationale Comité heeft vergaderd. Ik heb de
kinderen van Boedapest, die kleine helden, gezien en ik zal dat nooit
vergeten
pistolen in de arm, in lompen of Rus
sische gewatteerde jacks gekleed, ston
den zy daar. Door middel van een tolk
knoopte is met hun commandant een
gesprek aan. Hy was veertien, zei hij my.
Toen ik hem schertsend uitdagend
toevoegde, zoals men wel tegen een leer
ling was de tweede klas zegt: „Je kunt
nog niet eens schrijven",: „Je kunt nog
niet eens schieten", riep hij iets in het
Hongaars, een hele groep van gewa
pende dwergen stortte zich op mij, pakte
mij aan de arm en sleepte mij voort
opgewonden op de geblakerde ruïne wij
zend en als een papegaaientroep kwet
terend. De tolk verklaarde mij: „Zy to
nen u het huis, waarin 30 jongens, de
oudste pas 15 jaar, rich drie dagen lang
tegen de veiligheidspolitie verdedigd
„Ik zag ze ik zal
het nooit vergeten'"
Het hoofdkwartier van het revolutie-
commando in Boedapest bevond zich in
een kleine zü straat tegenover de zwart
geblakerde Corvin-bioscoop. Jonge par-
tisanen hadden zich hier tegen de vei
ligheidspolitie verdedigd, het huis was
büna uitgebrand, ervoor stond een om
geworpen stuk geschut. Een spotvogel
had er een bioscoopplakkaat aan gehan
gen: „Wegens enorm succes geprolon
geerd".
Voor de ingang van het commando
gebouw stonden kinderen op wacht. Met
handgranaten in hun gordel, machine-
Van onze correspondent in
Wenen, prof. dr. N. Greitemann,
die zoals bekend in Boedapest
vertoefde, ontbreekt tot nu toe
elk bericht. Daar gisteren echter
door het ministerie van Buiten
landse Zaken werd bekend ge
maakt dat alle Nederlanders in
de Hongaarse hoofdstad het
goed maken, kan worden aange
nomen, dat ook de heer Greite
mann in veiligheid is. Een
vriend van hem, een Oostenrijks
journalist, die tot kort voor de
komst der Russen in Boedapest
verbleef, schreef voor ons blad
bijgaand artikel over „de klei
ne helden" van deze stad. Het
werd vertaald door onze huidi
ge medewerker in Wenen.
Canada verwezenlijkt een groot
project: een olieleiding dwars door
het land van oost naar west. Daar
bij wordt van de nieuwste techni
sche middelen gebruik gemaakt.
Enorme tractors leggen geweldige
secties van de gelaste stalen buis
leiding naast een tevoren gegraven
leiiiiKopusiue exxuxxxx vcxölcxm-. axics i
akkoord, maar dan.De Arabische Sleuf. Daarna komen andere ma-
hebben". Toen ik 15 was, speelde
nog met tinnen soldaten
Niet te geloven
Ik hoorde en zag in Boedapest dingen,
die ik niet geloven zou, als een ander me
het zou vertellen. Ik zag straten, die door
kinderen dik met zeep was besmeerd,
zodat de Russische tanks aan het glyden
raakten en niet verder konden. Uit de
huisdeuren stormden de kleine helden
op de pantsers af en wierpen handgra
naten door de kykspleten. Ik zag een
dreumes op een straathoek zitten en
flesjes en benzineblikken hanteren. Of
ik wel wist wat een Molotof-cocktail
was? vroeg hij my, zoals een kind an
ders een volwassene vraagt. „Weet je wel
waar Amerika ligt?"
Toen myn auto over de ring reed
voorby autowrakken, opgeworpen bar
ricades en omgegooide tanks, begon
plotseling enige honderden meters voor
mij een schietpartij. Als geschoolde in
fanteristen wierpen de jongens zich op
de grond, een dwergje verwees onmid
dellijk mün auto naar een zystraatje en
voorbygangers naar de huisdeuren: een
nest van de veiligheidspolitie was ont
dekt en ieder van deze jongens wist zyn
taak. Er is een foto, een Duitse collega
heeft hem gemaakt, die een paar van
deze kinderen toont. Daar sta ik, voor
mij een jongen, die het geweer geschou
derd heeft en met de loop tegen het
topje van myn neus stoot. Zo opgewon
den verzekerde hij my „al dertien" te
zijn, dat ik er van overtuigd ben, dat hij
nauwelijks meer dan 11 jaren oud is ge
weest.
Helden of kinderen
Zyn dit helden of kinderen? Voor hel
den had ik sigaretten by mij, voor kin
deren chocolade. Toen ik de chocolade
voor de dag haalde, vroeg een jongen
my „Sweis"? (Zwitsers). Toen ik hem
verzekerde „Ja, Schweiz", toen lachte
deze held, zoals alleen een kind zich
over chocolade verheugen kan
Geen van hen heeft de grens over
schreden. Terwyl de Oostenrijkse neu
traliteit door beide strijdende partijen
streng gerespecteerd wordt en er aan
de grens slechts op verre afstand stryd-
rumoer te horen is, meldt de vrijheids
zender Rakoczy, die met tussenpozen
weer te horen is. verwoede gevechten in
verscheidene delen van het land De
Boedapester Baross-kliniek ligt onder
zwaar Russisch vuur, artsen, verpleeg
sters en patiënten zijn gewond, genade
loos wordt om de achtste wijk van Boe
dapest gestreden.
Ik weet evenwel dat deze dreumessen,
die met de Zwitserse chocolade zo ge
lukkig waren, in de voorste linies staan.
Onbegrijpelijk is het, dat zij het
zijn die in lompen op de barricaden
voor Europa sterven, terwyl Europa's
groet door de radio van een zoon in de
Sinai en het aan de gang houden van
de economie van het land. En dat laat
ste lukt, al lopen de meeste mannen en
vrouwen nu rond met vertrokken gezich
ten van de slaap omdat zij overuren
maken tot zij niet meer kunnen.
Men ontkomt niet aan éen diepe be
wondering haast een zekere afgunst
voor dit oude volk in dit kleine land
dat ook nu zyn traditie van menselyk-
heid bewaart. Ik at met vrienden in het
huis van de jonge vrouw van een van
Israëls officieren. Toen. onverwachts,
knerpte het grint op het tuinpad, de bel
ging en in de deur stond haar man, een
boom van een gebruinde kerel, die later
met enige gerechtvaardigde zelfverze
kerdheid het weinige vertelde dat hij
vertellen mocht. Eén verhaal gold een
gehele Egyptische compagnie, die de zee
in was gevlucht en met het hoofd onder
water had geprobeerd te wachten tot de
Israëlische tankcolonne voorbij was.
Iedereen grinnikte, want het móet een
gek gezicht geweest zijn. Toen viel er
het eerst bij de vrouw en de officier zelf
een licht beschaamde stilte in het
gezelschap. Men had zich herinnerd dat
zelfs zulke aspecten van een oorlog in
feite niet erg leuk zijn
De sympathie tussen Nederlanders en
Israëliërs is overigens wederzijds. Een
kruier die mijn zware bagage had ver
sleept. weigerde een cent aan te nemen,
toen hij hoorde dat ik Nederlander was.
„Jullie hebben zoveel voor ons gedaan,"
zei hij. „In de Ver. Naties en nu nemen
jullie de zorg voor onze krijgsgevange
nen in Egypte weer op je. Van zulke
mensen kan ik geen fooi aannemen...!!"
Een appeltje voor cle dorst
Om inflatoire invloeden tegen te gaan
De Belgische regering, de vakbonden en de werkgevers schijnen
het deze week eens geworden te zijn over een welvaartspremie van
duizend frank of te wel 76 gulden Maar de werknemers kun
nen over dit geld niet beschikken, het zal voorlopig worden geblok
keerd om te voorkomen, dat deze premie inflatoir gaat werken. Iedere
nieuwe koopkracht van de verbruikers zal immers onmiddellijk de prij
zen doen stijgen. Dus krijgen de arbeiders deze premie in de vorm van
een spaarbonWanneer de zaken in België eens minder goed
zullen gaan, kunnen deze bonnen worden omgezet in bankbiljetten. Een
appeltje voor de dorst dus
Stakingen afgelast
De sociaal-economische conferentie,
welke door de Belgische regering was
bijeengeroepen om de vakbonden, het
Verbond der Belgische Nijverheid, de
boeren en de middenstanders de gelegen
heid te geven kritiek en suggesties te ge
ven over de anti-inflatoire maatregelen
van de regering, behoort tot het verle
den. De vakbonden en de werkgevers
zouden hun besprekingen hervatten en
trachten een formule te vinden om de
arbeiders een welvaartspremie te betalen
uit de winsten van de hoogconjunctuur.
Bovengenoemde oplossing kwam uit de
bus.
De regering deed concessies aan de ko
lenhandel, welke onmiddellijk de leve
ringen aan de bevolking heeft hervat.
Ook de slagers, die ontevreden waren
over de maximum-prijzen van het vlees
kregen een soepelere werking van het
ministeriële besluit toegezegd. De vak
bonden zouden zich beijveren de drei
gende stakingen in de gas- en elektrici
teitssectoren tegen te houden, terwijl
een verzoeningscommissie een einde
moest gaan maken aan de staking van
ongeveer 15.000 metaalarbeiders in
Vlaanderen.
De regering heeft dus op het gebied
van de arbeidsvrede een groot succes
geboekt, maar het kabinet zal aan de
andere kant waarschijnlijk de heffing
op de winsten moeten laten vallen.
Tijdens de conferentie hebben de
werkgevers zich namelyk categorisch
verzet tegen een 10 heffing op de
winsten der vennootschappen. Zij be
schouwen deze verplichte heffing na
melyk als een soort collectivisme en
een anti-economische maatregel.
NEDERLANDSE DESKUNDIGEN IN
MIDDEN—OOSTEN IN GOEDE
WELSTAND.
Van het bureau voor internationale
technische hulp van het ministerie van
Buitenlandse Zaken wordt vernomen,
dat de deskundigen van de V.N. en an
dere gespecialiseerde organisaties, werk
zaam in Egypte, Israël, Syrië en Jorda
nië, met hun familieleden naar Rome ge-
evacueerd worden.
Het V.N.-personeel uit Egypte is per
schip in Napels gearriveerd. Voor zover
bekend bevinden alle Nederlanders on
der hen zich in goede welstand.
chines langs rijden om de buis vol
ledig schoon te maken en te bespui
ten met een zwaar vochtwerend lok
middel. Tenslotte worden de secties
in de sleuf neergelaten, waarna deze I diplomaten in geklede jassen over nota's
machinaal wordt gedicht. Een beeld "«raadslagen. Wanneer eens de tijd ge-
van deze zeer snel verlopende
arbeid.
j[llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Het bestuur van de Nederlandse Studentenvereniging voor Wereld-
1 rechtsorde heeft het initiatief genomen tot het inzamelen van
1 handtekeningen ter ondersteuning van onderstaand telegram, dat
I verzonden zal worden aan de secretaris-generaal van de Verenigde
1 Naties. Het bestuur verzoekt elke Nederlander door het onder-
1 tekenen van dit telegram uiting te geven van zijn gevoelens van
1 medeleven met het Hongaarse volk. De vijf grote democratische
1 partijen, de P. v. d. A., K.V.P., C.H.U., A.R.P. en WD staan
1 achter deze actie.
(Verzenden als drukwerk in open enveloppe aan:
Actiecomité Hongarije N.S.W., Tilburg)
Ondergetekende(n), kennis genomen hebbende van de ontstellende
gebeurtenissen in Hongarije verzoekt (en) de Verenigde Naties met
al haar organen en instellingen alle middelen die haar volgens
het Handvest ten dienste staan, voorzover deze noodzakelijk zijn,
te gebruiken met het doel de vrijheid van het Hongaarse volk te
herkrijgen en te verzekeren, en de ontstane nood te lenigen.
Naam (namen en adres(sen)i Handtekening (en)
komen zal zyn om ter nagedachtenis
van de Hongaarse helden gedenktekens
op te richten, dan mag een monument
voor het onbekende Hongaarse kind niet I
ontbreken.
NllllllllllllllllllllllllllllllllUUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllliliiiiiiiiiiiiiiiïilij
