BRITSE EN FRANSE TROEPEN
VANDAAG IN EGYPTE GELAND
BOEDAPEST OVERROMPELD
EN MET FOSFOR BESTOOKT
WEERBERICHT
Onderhandelaars werden
de regering-Nagy door
gevangen genomen en
Kadar c.s. vervangen
V.N. EISEN TERUGTREKKEN
VAN RUSSISCHE TROEPEN
Israël wil alleen rechtstreeks
met Egypte onderhandelen
„V.N.- politie'9
Egypte
naar
95ste jaargang
MAANDAG 5 NOVEMBER 1956
No. 28978
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
SISCHE OV
iOHGARIl
Op uiterst perfide wijze hebben overmachtige Sov-
jetrussische troepen Hongarije gisteren op de knieën
gedwongen: terwijl twee Hongaarse generaals, onder
wie de ,,held van Boedapest", Pal Maleter, met de Rus
sen onderhandelden over terugtrekken van de Russische
troepen, begingen laatstgenoemden het schelmstuk de
beide Hongaren te arresteren en tegelijkertijd een
onweerstaanbare aanval te openen op Boedapest.
Zondagochtend omstreeks vijf uur, nog voor het aan
breken van de dag, deed het gedonder van zwaar
kanonvuur de Hongaarse hoofdstad schudden. De bevol
king, volkomen onvoorbereid op deze tragische wending
in haar vrijheidsstrijd, schrok wakker door het lawaai
van geschutvuur op de heuvels aan de zuidwestelijke
oever van de Donau. Spoedig begonnen de granaten
van de Sovjetrussische artillerie ook in het centrum van
de stad neer te vallen. Hongaarse tanks hadden intussen
verdedigingsposities ingenomen, maar de Russische
overmacht ook elders in het land waren de tanks
hun opmars begonnen was veel te groot: er staan
naar schatting vijftien tankdivisies en vier gemechani
seerde divisies in het land van de poesta's, naar Ame
rikaanse schatting zesduizend tanks!
Later op de dag werd Boedapest bovendien nog
bestookt met fosfor-granaten, waardoor allerwege
enorme branden ontstonden. Om tien minuten over
negen verdween Radio-Boedapest uit de ether: er klonk
eerst nog een luid gekraak, doch toen zweeg de zender.
De laatste noodkreet van het overvallen Hongaarse volk
werd uitgesproken door een vrouwenstem, die in het
Duits de driemaal herhaalde kreet „help" liet horen.
Spoedig na de verraderlijke Russische aanval begon een
enorme stroom vluchtelingen aan de Oostenrijkse grens
te arriveren: reeds vijftienduizend mannen, vrouwen en
kinderen hebben asiel gevraagd.
Verzet tot het laatste kon niet haten
Wat er van de regering-Nagy geworden is aldus telefoneerde hedenochtend
een medewerker uit Wenen was gisteravond nog niet duidelijk. Ondanks
berichten over arrestatie van het kabinet werd het nog voor mogelijk gehouden,
dat Nagy en zijn ministers op het laatste ogenblik aan arrestatie zijn ontsnapt.
Alleen omtrent de vrouwelijke minister Anna Kethly (soc.) bestaat zekerheid:
zij verliet zondagmiddag Wenen per vliegtuig op weg naar de Algemene Vergade
ring der Ver. Naties in New York. Vast staat, dat de vrijheidsstrijders in Boeda
pest tot het laatste ogenblik verbitterd hebben gevochten: arbeiders, studenten
en vele anderen verscholen achter deuren wachtten de Russische tanks af
om er bij het passeren handgranaten in te gooien. Maar zij waren ditmaal sterk
in het nadeel: wegens gebrek aan artillerie en vanwege het feit, dat de Russen
nu ook over infanterie beschikten. Enkele geheime zenders meldden zondag
middag en zelfs gisteravond nog, dat de strijd werd voortgezet, maar veel kans
gaf men de Hongaren uiteraard niet.
Volgens Radio-Moskou zou de intus
sen gevormde nieuwe regering van Janos
Kadar het Sovjetrussische opperbevel m
Hongarije hebben verzocht een reactio
naire opstand in het land te onderdruk
ken. Maar de macht van het contra
revolutionaire komplot was verpletterd
Huichelachtig voegde Radio-
Moskou daaraan toe, dat „de strijd van
het Hongaarse volk voor een democra
tisch Hongarije instemming vindt bij het
Sovjetrussische volk en alle vredelie
vende volkeren ter wereld"Volgens
Radio-Moskou is „de orde hersteld met
actieve deelneming van de Hongaarse
bevolking". Gisteravond omstreeks negen
uur kwam Radio-Boedapest weer in de
ether terug met een uitzending van
nieuwsberichten. Hierin werden de boe
ren, intellectuelen en de jeugd uitgeno
digd zich by de Democratische Boeren
partij aan te sluiten, de bandieten te
ontwapenen en het werk te hervatten..
Zowel Radio-Boedapest als Radio-
Moskou stellen het voor, alsaf reactio
naire elementen gepoogd hadden de vrij
heidsstrijd te misbruiken en het vroe
gere systeem van overheersing door be
paalde groepen te herstellen. In een ge
zamenlijke verklaring deelden de voor
naamste nieuwe ministers hedenochtend
mede, dat zij op 1 november uit de re
gering-Nagy waren getreden en begon
nen een nieuwe te vormen, omdat zij
niet konden werken in een kabinet, dat
„elke dag meer contra-revolutionair
werd".
Kardnaal Mindszehty, de primaat van
Hongarije, zocht zondagochtend met zijn
secretaris een toevlucht in de Ameri
kaanse legatie in Boedapest, aldus deel
de Cabot Lodge, de Amerikaanse afge
vaardigde, zondagochtend in New York
op een spoedvegadering van de Veilig
heidsraad over de Hongaarse kwestie
mede.
Radio-Boedapest meldde zondagavond
dat de 59-jarige Ernö Gerö, de voor
malige secretaris-generaal van de Hon
gaarse communistische partij, „op bar
baarse wijze" door de Hongaarse opstan
delingen is vermoord. GerJö, die de sta
linistische eerste secretaris Rakosi had
vervangen, werd op zyn beurt afgezet op
25 oktober, toen de verzetsstrijd in Boe
dapest op zijn hoogtepunt was. Hij werd
opgevolgd door Janos Kadar, de Titoïst,
die nu een tegenregering heeft gevormd.
Meer dan een week geleden hadden
spoorwegmensen gemeld, dat Ger dood
was, doch dit bericht werd later tegen
gesproken. In andere berichten was ge
zegd, dat hij het land had verlaten.
mededeelt, dat hy, aangezien in één
week 10.000 Hongaren om asiel hebben
gevraagd, de Hoge Commissaris om bij
stand vraagt en de overige vrije Euro
pese landen verzoekt een groot aantal
van deze vluchtelingen over te nemen.
De Hoge Commissaris heeft op dit tele
gram inmiddels gereageerd door een be
drag van 650.000 schilling beschikbaar
te stellen.
Zondagavond laat verschenen Russi
sche tanks aan de Oostenrijks-Hongaar
se grens, waar het kleine Ostenrykse
leger de wacht houd. Grensfunctionaris-
sen hadden tevoren uiting gegeven aan
hun vrees, dat de Sovjetrussische troe
pen bjj hun acties tegen anti-commu-
Oostenrijk staat voor een
onmogelijke taak
Onder de talrijke vluchtelingen die
uit Hongarije in Oostenrijk zijn aange
komen, bevinden zich veel kinderen zon
der geleide. Sommigen hebben kaartjes
om de hals met opschriften als „Zorg
voor onze kinderen, wij blijven vechten
tot het laatste".
Volgens een niet-officiële schatting
zijn zondag 15.000 vluchtelingen in Oos
tenrijk aangekomen. De stroom nam af
naarmate de Russen het toezicht aan de
grens verscherpten. In Stiermarken wor
den speciale kampen ingericht voor Hon
gaarse militairen die de grens overkwa
men.
Het Oostenrijkse Rode Kruis doet al
het mogelijke om het leed van deze on-
gelukkigen van wie velen in lompen
zijn gehuld en op afgetrapte schoenen
lopen te verzachten, maar Oostenrijk,
dat reeds ongeveer 130.000 vluchtelingen
uit Polen, Joego-Slavië en andere lan
den onderdak heeft geboden, kan alleen
deze nieuwe stroom onmogelijk verwer
ken. Daarom heeft de minister van Bin
nenlandse Zaken, Oskar Helmer, zon
dagmiddag een telegram aan de Hoge-
Commissaris der V.N. voor de vluchte
lingen in Genève gezonden, waarin hij
Geen contact met onze
correspondent mogelijk
Onze correspondent in Wenen,
prof. dr. N. Greitemann, die er
vorige week in slaagde de Hongaar
se hoofdstad te bereiken en van
daar uit zijn voortreffelijke over
zichten van de toestand naar ons
blad telefoneerde, behoort thans
tot de groep internationale jour
nalisten. die in Boedapest zonder
verbinding met de buitenwereld zit
opgesloten. Het was hedenochtend
onmogelijk contact met hem te
krijgen. Hij zou zich in het Duna-
hotel bevinden.
Onze reisredacteur. de heer W L
Brugsma, is er intussen in geslaagd
Israël te bereiken. Hij bevindt zich
in Tel Aviv. vanwaar hij zijn eer
ste indrukken telegrafeerde Hier
voor zie men de aanhef van het
vervolg van onze berichtgeving
s,over de situatie in het Midden-
"bosten elders in dit nummer.
llinaiBBÜSllllGSBlIB
nistische verzetsstrijders de grens zou
den schenden, doch in Wenen ontvangen
berichten wijzen er op, dat de Russen
zorg-vuldig achter de grens blijven.
Muziek, een ruiker bioemen en
bijna een pak slaag
Overal in de wereld is een storm van
verontwaardiging opgestoken over het
laaghartige Sovjetrussische schelmstuk
jegens Hongarije. Hierover zie men el
ders in dit blad. Een tekenend voorval
speelde zich gisteren af in de stad
Luxemburg.
Naar aanleiding van de Russische na
tionale feestdag werd daar op de „Place
des Armes" een concert gegeven door de
muziekkapel van de groothertogelijke
wacht(!) De nieuwe Russische ambas
sadeur in Luxemburg, Mielnik, was
daarbij tegenwoordig met de voormalige
Luxemburgse gezant in Moskou, René
Blum. Er werd de ambassadeur een rui
ker rode bloemen aangeboden. De me
nigte ging echter aan het betogen tegen
de ambassadeur en nam een dreigende
houding aan. Onder bescherming van
zyn gevolg kon de diplomaat tenslotte
zijn auto bereiken
Met vijftig tegen acht stemmen en vijftien onthoudingen heeft de Alge
mene Vergadering van de Ver. Naties vannacht om twee uur in een spoed
zitting over Hongarije een Amerikaanse resolutie aanvaard, waarin geëist
wordt:
Dat de Sovjetrussische troepen worden teruggetrokken en geen verster
kingen meer naar Hongarije gestuurd worden;
dat de gewapende aanval op het Hongaarse volk en elke vorm van inmen
ging in de Hongaarse aangelegenheden wordt gestaakt;
dat de secretaris-generaal van de volkerenorganisatie, Hammerskjöld, een
onderzoek zal instellen naar de toestand in Hongarije, zoals die ontstaan is
door buitenlandse tussenkomst;
dat door Hammarskjöld te benoemen waarnemers naar Hongarije worden
gezonden;
tenslotte wordt alle V.N.-leden gevraagd aan Hongarije humanitaire hulp
te verlenen in de vorm van levensmiddelen en medicamenten.
De tegenstemmers waren de communistische landen, de onthouders waren
de landen van de Aziatisch-Afrikaanse groep, Finland en Joego-Slavië.
gevaardigde in de Ver. Naties de vrede
en protesteert hij tegen bloedvergieten
in het Midden-Oosten. Geen van ons die
streeft naar vrede in het Midden-Oos
ten, zal ooit dit „onuitsprekelijke cynis
me" kunnen vergeten, aldus Lodge, die
er verder op wees, dat Sobolef in de Ver.
Naties had gezegd, dat de Russische
troepen in Hongarije niet versterkt wa
ren en ook niet versterkt zouden worden.
De Sovjet-Unie sprak over onderhande
lingen volgens het Verdrag van War
schau, over terugtrekking van haar
troepen uit andere landen en in het bij
zonder uit Hongarije. „Welk een mislei
dend beeld was dat", aldus de Ameri
kaan.
„Onuitsprekelijk
cynisme", zegt Lodge
Volgens de Russische afgevaardigde
Sobolef was de bespreking van de
kwestie-Hongarije niet ingegeven door
de wens de toestand te normaliseren,
doch hem „acuter te maken en fascis
tische elementen te steunen tegen het
Hongaarse volk en zijn wettige regering".
Engeland, Frankrijk en de Ver. Staten
willen de Algemene Vergadering in de
Hongaarse kwestie verwikkelen om tijd
te winnen in Egypte, zodat de Franse
en Britse troepen met het Egyptische
volk kunnen afrekenen, aldus Sobolef.
Hij betoogde, dat Engeland en Frank
rijk het verzoek van de Ver. Naties om
hèt vuren in Egypte te staken, hadden
verworpen, daarmee de wens van 65 lan
den tartend.
De Amerikaan Cabot Lodge beschul
digde de Sovjet-Unie van „dubbelhar
tigheid" in Hongarije. De Sovjet-Unie
heeft zich overgegeven aan „groot
scheepse onmenselijkheid". Terwijl dat
gaande is, prijst de Sovjetrussische af-
Na zeer bewogen weekeinde in Midden-Oosten
De wereld heeft vanmorgen antwoord gekregen op een vraag, die haar
dagenlang in angstige spanning heeft gehouden: de Brits-Franse landing in
Egypte is begonnen De Egyptische afgevaardigde Omar Loefti deelde dit
mede in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Hij zei, dat Brits-
Franse strijdkrachten, die vandaag gepoogd hebben in Egypte aan land te
gaan, zijn aangevallen, een mededeling, welke bevestigd werd door een bericht
van de Cyprische radio, waarin er melding van werd gemaakt, dat de Brits-
Franse luchtlandingsoperaties tegen Egypte waren aangevangen. Later kwam
ook nog een bevestiging van het Britse ministerie van Defensie: de Britse en
Franse troepen zijn vanmorgen op Egyptische bodem geland
Foster Dulles ernstig
ziek
De Amerikaanse Minister van Buiten
landse Zaken, de 68-jarige John Foster
Dulles, werd zaterdag in een ziekenhuis
opgenomen op het vermoeden van een
blindedarmontsteking. Na de operatie,
die hij een uur na zijn aankomst in het
ziekenhuis onderging, werd evenwel door
het Ministerie van Buitenlandse Zaken
bekend gemaakt, dat een laboratorium
onderzoek uitgewezen had, dat een bij
Dulles verwijderd gedeelte van de dikke
darm door kanker was aangetast. Er
zijn geen aanwijzingen gevonden dat
ook andere organen aangetast zijn. Zijn
toestand schijnt thans goed te zijn.
Slot op pag. 2
Een van de vele tragische beelden
aan de Hongaars-Oostenrijkse grens.
Een Hongaarse vrijheidsstrijder, niet
meer opgewassen tegen de over
macht, heeft in een overhaaste
vlucht zijn gezin nog kunnen red
den. Met zijn schreiende vrouw en
twee kinderen verlaat hij als vluch
teling zijn land, dat opnieuw in de
diepste ellende gestort is. Links een
van de vele Oostenrijkse grens
wachten. die gisteren de handen vol
werk hadden met het opvangen van
de duizenden vluchtelingen.
Dit feit vormt een climax van een ook
in het Midden-Oosten zeer bewogen
weekeinde. De belangrijkste gebeurtenis
sen waren wel:
1. Frankrijk en Engeland hebben hun
bombardementen op militaire doelen
in Egypte met onverminderde kracht
voortgezet.
2- De Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties nam twee resoluties
aan. In de eerste werd besloten een
politiemacht van de Verenigde Naties
naar het Midden-Oosten te zenden
om de orde daar te herstellen en in
de tweede resolutie werd er bij de
betrokken partyen Op aangedrongen
het vuren onmiddellijk te staken.
3. Israël, dat de succesvolle bliksemactie
tegen Egypte als beëindigd beschouwd
tegen Egypte als beëindigd beschouwt
heeft op deze resoluties van de U.N.O.
direct gereageerd met de verklaring,
dat het bereid is rechtstreeks met
Egypte over een wapenstilstand te
onderhandelen, maar weigert terug te
keren naar de bestandsbepalingen,
zoals deze voor de militaire actie gol
den, waardoor het Egypte mogelijk
zou worden zijn terreurdaden tegen
de jonge staat voort te zetten.
4. Strijdkrachten van Syrië, Irak en
Saoedi-Arabië zouden Jordanië zijn
binnengetrokken om steun te verle
nen bij een eventueel optreden tegen
Israël. Zij zouden onder Egyptisch
opperbevel staan.
De Syrische afgevaardigde bij de Ver
enigde Naties heeft echter verklaard
„dat uit officiële berichten tot nu toe
niet is gebleken, dat Syrische troepen
Jordanië zijn binnengerukt. Niette
min zou liet volledig gerechtvaardigd
zijn, gezien de dreiging van een Isra
ëlische aanval
De landing
Volgens de Egyptische radio zijn de
landingen vanmorgen om half zeven
Nederlandse tijd begonnen in Port
Said en drie andere punten in de buurt
n.l. Port Foead, Garni! en Baz Gahha-
nah. ,,Het leger, de politie en de
plaatselijke bevolking hebben de val
schermtroepen volkomen vernietigd"
zo werd er aan deze bekendmaking
toegevoegd.
In een Brits-Frans legerbericht wordt
gezegd, dat Port Said niet tevoren was
gebombardeerd ,,om schade en slacht
offers onder de burgerbevolking te
vermijden"
Het hoofdkwartier op Cyprus meld
de later op de dag, dat ondanks enig
luchtajweervuur alle transportvlieg
tuigen zijn teruggekeerd. De operatie
is volgens plan verlopen. De landin
gen zijn door jagers gesteund.
Slot op pag. 2
De Algemene Vergadering der
Ver. Naties heeft met 57 stem
men voor, bij negentien onthou
dingen waaronder de Sovjet-
Unie, Frankrijk en Engeland) .be
sloten een V.N.-opperbevel voor
een internationaal leger in te
stellen om eèn staking der vijan
delijkheden in Egypte te bewerk
stelligen en te controleren"
Canada, Noorwegen, Nieuw-
Zeeland en Columbia hebben al
troepen aangeboden. Deze reso
lutie is oorspronkelijk van Canada
afkomstig. Hammarskjöld heeft
voorgesteld, dat de Canadese
generaal Burns, voorzitter van de
Bestandscommissie der V. N. in
Palestina, hoofd van het opper
bevel zal zijn. Burns zal gemach
tigd worden onmiddellijk een
kleine staf samen te stellen uit de
waarnemers der Bestandscommis
sie en rechtstreeks uit de leden-
staten de verdere officieren aan
te werven. In beginsel zullen geen
troepen gerecruteerd worden uit
de landen, die het permanente
lidmaatschap van de Veiligheids
raad bezitten, te weten de Sovjet-
Unie, Engeland, Frankrijk, de Ver.
Staten en China.
Daarmede omzeilt men veel
klippen, want men kan zich voor
stellen, dat de troepen van Enge
land en Frankrijk door sommigen
onaanvaardbaar worden geacht,
terwijl vele andere landen be
zwaar zouden hebben, indien de
Russen op deze manier zouden
binnendringen in het Midden-
Oosten. En tenslotte bestaat er
in Amerika, na de ervaringen met
Korea, slechts matig enthousiasme
om opnieuw bij te dragen door
het beschikbaar stellen van man
schappen. Lodge heeft evenwel
toegezegd, dat Amerika zal hel
pen met het transport door de
lucht, en anderzins, alsmede met
de materiaalvoorziening.
rummini
Iets koudere nacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Half- tot zwaarbewolkt met op de
meeste plaatsen enige egen. Matige tot
krachtige, tijdelijk echter zwakke tot
matige wind, in hoofdzaak tussen west
en noordwest. Vannacht in het binnen
land iets kouder. Morgen overdag onge
veer dezelfde temperaturen als van
daag. (Opgemaakt te 11.15 uur).
6 NOVEMBER
Zon op: 7.46 uur; onder: 17.05 uur.
Maan op: 11.29 uur; onder: 19.53 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.17 en
17.33 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
