WEER RUSSEN TEGEN BOEDAPEST!
DEKENS
2000 dekens
De bombardementen op Egyptische
vliegvelden duren nog voort
Sterk Hongaars leger klaar om
mogelijke aanval op te vangen
WEERBERICHT
Vannacht werd in hoofdstad zwaar geschoten
Hevige strijd in woestijn van
Sinaï - Suezkanaal geblokkeerd?
Strijd bij Gaza
95ste jaargang
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1956
No. 28976
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Nieuw gevaar bedreigt geteisterd land
(Van onze Weense correspondent, prof. dr. N. Greitemann,
thans in Boedapest)
Na twee betrekkelijk rustige dagen wordt het geteisterde en bloedende
Hongarije nogmaals zeer zwaar op de proef gesteld: de toestand is zeer
ernstig, want premier Nagy heeft verklaard, dat nieuwe Russische troepen op
weg zijn naar Hongarije. Deze mededeling werd gisteravond bevestigd door
de waarnemende minister van Defensie, Paul Maleter, die zich op zijn eigen
militaire waarnemer beriep. Er schijnen inderdaad kleine Russische eenheden
in het oosten over de grens van Hongarije te zijn gekomen, maar niemand kan
ïn Hongarije constateren, of en waar troepenbewegingen plaats hebben in de
Sovjet-Unie en in Roemenië.
Ooggetuigen hebben medegedeeld, dat aanzienlijke hoeveelheden Russische
troepen met tenminste 150 tanks in de omgeving van Miskolc geconcentreerd
zijn. Voorts is voor de zoveelste maal het gerucht verspreid, dat Boedapest
door Russische troepen zou zijn ingesloten. Dit laatste lijkt ons niet waarschijn
lijk. Wel geloven wij dat de Russen, die na de strijd in en om Boedapest ver
moeid zijn, buiten de hoofdstad op adem komen en zich consolideren.
Willen Russen aftreden van bewind-Nagy?
De grote vraag, waar het hier om gaat. is deze: willen de Russen militair in
Hongarije en dus ook opnieuw in Boedapest ingrijpen, of is dit militair optreden
bedoeld als machtsvertoon om de Hongaarse regering en ook het Hongaarse volk
met de vrijheidsstrijders onder druk te zetten. Zonder over het Hongaarse volk
te spreken, kan men wel dit zeggen, dat de verzetsstrijders beslist niet bereid
zijn voor de Russische troepen te capituleren. Na de strijd in en rondom Boeda
pest zqn zij door het nieuwe Hongaarse ministerie van Defensie krachtig
geconcentreerd, zodat op het ogenblik honderdduizend Hongaarse goed bewapende
en met tanks uitgeruste soldaten van plan zijn tegen de Russen te vechten, zodra
zij de schijn wekkery weer opnieuw tegen Boedapest op te trekken en het opnieuw
in te nemen. De persoonlijke mening van uw correspondent is, dat de verklaring,
dat de Russen door middel van een zogenaamde koude oorlog, dus onder pressie,
Nagy tot aftreden willen dwingen en daardoor misschien een nieuwe regering
krijgen, die minder hard tegen de Russen optreedt, veel waarheid bevat. Deze
opvatting wordt door een groot aantal anderen, vooral Engelse correspondenten,
hier in Boedapest gedeeld. Daartegenover staan andere journalisten, die gister
avond na de alarmerende berichten ijlings in hun auto's zijn gestapt en naar de
Hongaars-Oostenrijkse grens zijn gereden om in veiligheid te komen.
Het was voor Hongarije vandaag, Al
lerzielen, een zeer zware dag. De r.-k.
Hongaren en vooral de bewoners van
Boedapest zijn echter niet in staat ge
weest, zoals gewoonlijk, naar de kerk
hoven te gaan om bloemen bij de graven
van hun dierbaren neer te leggen en er
kaarsen bij aan te steken, omdat er geen
verkeersmiddelen ter beschikking staan
om naar de verafgelegen kerkhoven te
gaan. Daarvoor in de plaats waren gis
teravond in vrijwel iedere vensterbank
en voor vrijwel alle huizen kaarsen aan
gestoken. waarmee de bevolking van
Boedapest de vooravond van Allerzielen
inwijdde.*
(Ingez. Med.-Adv.")
KIES NU
uit de grootste collectie.
Rijkdom aan dessins
Regenboog van kleuren
Keuze in elke prijsklasse.
Meer dan
Wie nu koopt heeft de
meeste keuze.
Meer dan 81 jaar
DEKEN- EN
BEDDENSPECIALIST
HET LEIDSCHE
WOLLEN DEKENHUIS
HAARLEMMERSTRAAT
hoek DONKERSTEEG
Scheepsramp voor de
Japanse kust
38 vissers verdronken
Het Japanse vissersvaartuig „Hyoei
Maroe" is woensdagavond nabij Sendai
op het eiland Hondo op een golfbreker
gestoten en gezonken. Van dc 45 op
varenden worden 38 vermist. Zeven
vissers wisten zich tp redden.
„Staakt het vuren!"
Elders in dit nummer treft men
een kort verslag van onze corres
pondent in New York aan over het
resultaat van de Algemene Verga
dering der Ver. Naties te New York.
waar een voorstel van de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse
Zaken. Dulles, dat beoogt het vuren
in Egypte te doen staken, met grote
meerderheid van stemmen is aan-
genomen.
Vele arrestaties in Boekarest?
Radio-Boedapest meldt, dat in Boeka
rest, de hoofdstad van Roemenië, velen
zijn gearresteerd na „incidenten". De
incidenten zouden zijn ontstaan nadat
scholieren hadden geëist, dat er Frans
op de scholen zou worden onderwezen
in plaats van Russisch.
Gedeelde Nobelprijzen
In een gedeelte van onze oplaag heb
ben wij gisteren nog kunnen berichten,
dat de Britse professor Sir Cyril
Hinshelwoord van de universiteit van
Oxford en de Sovjetrussische professor
Nikolai Semjenof. directeur van het In
stituut voor Chemische Natuurkunde te
Moskou, de Nobelprijs 1956 voor schei
kunde mogen delen. De Nobelprijs-1956
voor natuurkunde is aan drie Ameri
kaanse geleerden toegekend: W. Shock-
ley. J. Bardeen en W. Brittain. Dit heeft
heel wat voeten in de aarde gehad.
Men wilde eerst twee prijzen voor schei
kunde beschikbaar stellen en de natuur
kunde voor één jaar maar de natuur
kunde laten. Maar nog juist enkele da
gen geleden droeg de directeur-generaal
van de Zweedsche posterijen de drie
Amerikanen voor. Door hun uitvinding
en ontwikkeling van de punt-contact-
transistor stonden zij al enkele jaren
op de nominatie voor een Nobelprijs.
Ditmaal 'werd het realiteit.
„Vriendjes" vluchten.
Gisteren heeft een groot aantal Rus
sische troepen, uitgerust met tanks, twee
vliegvelden nabij Boedapest omringd.
Naar de Russen verklaarden, deden zij
dit om him vrienden en degenen, die
tot het Russische leger behoren, naar
de Sovjet-Unie te brengen. De vroegere
communistische leiders Gero, Hegedüs
alsmede de vrouw van Rakosi zijn bij
deze gelegenheid met een vliegtuig in
veiligheid gebracht naar de Sovjet-Unie.
Doch te controleren viel dit uiteraard
niet. Het kan dus ook een gerucht zijn.
Een feit is echter, dat gisteren als
gevolg van het alarmerende oprukken
der Russische troepen tot rond de twee
vliegvelden nabij Boedapest, waarbij
echter niet geschoten is geen énkel
vliegtuig van de Rode-Kruisactie, in
Boedapest is geland om medicamenten
en vóedselpakketten te lossen. De ver
keersleiding van het vliegveld heeft de
vliegtuigen bericht, dat zq niet konden
landen. Het is overigens onjuist zo
als enkele berichten het gisteren deden
voorkomen dat het vliegveld gebom
bardeerd zou zqn. Wel is er vannacht
in Boedapest vrij zwaar geschoten:
mitrailleurs en vrq zwaar artillerie-ge
schut waren hoorbaar.
Mijnramp in Canada
Bij een ontploffing in een kolenmijn
te Springhill in de Canadese provincie
Nova Scotia raakten 108 mqnwerkers
ingesloten. In de afgelopen nacht wer
den drie doden en acht zwaargewonden
naar de oppervlakte gebracht.
Lagere temperaturen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Enkele verspreide opklaringen, maar
ook hier en daar wat regen en óp vele
plaatsen mist. Zwakke tot matige wind
uit oostelijke richting, maar in Zeeland
aanvankelijk nog krachtige noordelijke
wind. Lagere teihperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
3 NOVEMBER
Zon op: 7.40 uur; onder: 17.10 uur.
Maan op: 8.36 uur; onder 17.28 uur.
Hoogwater te Katwqk te 3.19 en 15.37 u.
Dit nummer bestaat uit 30 pagina's.
Situatie blijft onoverzichtelijk
Egyptische luchtmacht is vernietigd''
De Britse admiraliteit heeft gisteren
ook bekendgemaakt, dat het Egyptische
fregat, dat woensdag in de Golf'van
Suez door de Britse kruiser ..Newfound
land" tot zinken is gebracht, de „Do-
miat" is. Britse schepen hebben 69 op
varenden van het Egyptische oorlogs
schip aan boord genomen.
De „Domiat" had mijnen aan boord,
die kennelijk in het genoemde zeegebied
hadden moeten worden gelegd, aldus de
Britse admiraliteit.
Terwijl de Franse en Britse vlootstrijdkrachten zowel van de Middellandse
Zee als van de Golf van Suez uit het Suezkanaal naderen, gaan de bombarde
menten op de Egyptische vliegbases voort In een Brits legerbericht wordt
het vermoeden uitgesproken, dat er meer dan vijftig Egyptische vliegtuigen
op de grond zijn vernield en tenminste veertig zwaar beschadigd
Zowel van Israëlische als van Franse zijde werd vanmorgen verklaard, dat
,,de vernietiging van de Egyptische luchtmacht voltooid is
Ook in het gebied van Gaza woedt de strijd nog in onverminderde mate.
Te Tel Aviv werd gisteravond officieel bekend gemaakt, dat de Israëlische
troepen het gebied van Gaza geheel ingesloten hebben, de troepen bereikten
de Middellandse Zee. De Egyptische strijdkrachten zouden ongeveer 5000 man
j j j l ll i x --i j i troepen dan ook aan de wapens neer te
aan doden, gewonden en krijgsgevangenen hebben verloren, terwijl de Israe- leggen
liërs minder dan honderd man aan vloden verloren. Uit Tel Aviv werd heden
morgen nog gemeld, dat het garnizoen van Gaza zich heeft overgegeven.
De situatie blijft nog vrij onover
zichtelijk. Wel heeft het hoofd van
de Egyptische legervoorlichtings-
dienst, majoor Hamad el Dib, giste
ren op een persconferentie medege
deeld, dat hij geen berichten had
ontvangen over ontscheping van
Britse of Franse troepen op Egyp
tisch grondgebied. Hij zei tot de jour
nalisten, dat zodra er troepen geland
zijn, de journalisten op de hoogte
zouden worden gesteld.
Maar de iuchtoperaties tegen Egypte,
die onder de algemene leiding staan van
de Britse generaal Hubert Leonard
Patch, opperbevelhebber van de Britse
strijdkrachten in het Midden-Oosten,
zqn gisteren voortgezet. Zij hebben ten
doel de Egyptische luchtmacht uit te
schakelen en zijn gericht op het aan
vallen van afzonderlijke vliegtuigen en
vliegvcldinstallaties. Volgens de Britse
Iegcrberichten zouden deze operaties met
succes bekroond zijn; Egypte meldde in
tussen dat er ook Britse toestellen wa
ren neergeschoten.
Van het algemene hoofdkwartier van
de Egyptische strijdkrachten kwam het
bericht, dat „alle scheepvaart door het
Suezkanaal is geblokkeerd als gevolg
van het tot zinken brengen van het
Egyptische tanklandingsvaartuig „Aka"
door het Frans-Britse luchtbombarde
ment op de kanaalzone. Volgens een te
Nicosia gepubliceerd communiqué echter
heeft de Britse Marineluchtvaartdienst
op het Timsehmeer - een der meren,
waardoor het Suezkanaal loopt - een
Egyptisch vaartuig tot zinken gebracht;
in deze Britse kringen werd aangeno
men, dat het wrak buiten de bebake-
ning van het kanaal ligt. In het bericht
werd nadrukkelijk bepaald, dat het hier
niet ging om een poging van Britse zijde
tot blokkering van het kanaal.
Zelfs werd later verklaard „dat een
door Brits-Franse bommenwerpers aan
gevallen Egyptisch schip na de aanval is
weggesleept en thans het Suezkanaal ge
deeltelijk blokkeert".
Rafa veroverd
Intussen duurt ook de strijd tussen de
Iraëlische troepen en de Egyptische
strijdkrachten in de woestijn onvermin
derd voort. Een woordvoerder van het
Israëlische leger deelde gisteren mede,
dat de Egyptische basis Rafa was ver
overd. De verslagen Egyptische troepen
zouden in wanorde terugtrekken. Hier
door was het lof van Nassers mannen in
„de zak van Gaza" zo goed als bezegeld.
De Israëlische regering raadde deze
Gisteravond kwam het bericht uit Tel
Aviv. dat het gebied van Gaza geheel
was ingesloten De Israëlische troepen
zouden de Middellandse Zee hebben be
reikt. de Egyptenaren in het gebied van
El Arisj - waarvan het vliegveld in Is
raëlische handen is - trekken zich in al
lerijl en in wanorde terug. De Israëlische
operatie wordt gesteund door de lucht
macht, terwijl de Egyptische vliegtuigen
slechts een onbetekenende rol in deze
strijd konden spelen Ook op het schier
eiland Sinai zouden de Egyptische troe
pen op de vlucht zijn geslagen. Volgens
de Israëliërs heeft president Nasser per-
Hoewel de atmosfeer in de Hon
gaarse hoofdstad nog lang niet ge
heel gezuiverd is en door de nieuwe
Russische troepenbewegingen weer
aanzienlijk is vertroebeld, heeft de
bevolking toch reeds een aanvang
gemaakt met het in orde brengen
van de chaosdie de gevechten
hebben achtergelaten. Dat dit niet
onnodig is, toont deze foto over
duidelijk aan
Duitse ministers
onder elkaar
(Van onze correspondent in
West-Duitsland)
De tot de CDU behorende Westduit-
se bondsminister voor het Vluchtelin-
genwezen, prof. dr. Theodor Oberlan-
soonlijk de algemene terugtocht gelast.
De Egyptenaren laten het grootste deel
van hun uitrusting in de steek. Zo kon
een honderdtal tanks, merendeels van
Russische en Tsjechoslowaakse makelij,
worden buitgemaakt. Een deel van het
Egyptische léger op Sinaï, aldus de
woordvoerder van het Israëlische leger,
is geliquideerd, een ander deel gevan
gen genomen en de rest tracht nog in de
richting van het Suezkanaal te ontko
men.
Zwaarste gevechten
Hij zei, dat de zwaarste gevechten tot
nu toe ziin geleverd op een punt ten
oosten van het Suezkanaal. aan de weg
naar Ismailia. De strijd van de Israëli
sche tanks tegen een Egyptische brigade,
die de onmars wil blokkeren, verloopt
goed.
Voorts deelde deze woordvoerder mee.
dat aan boord van de Egyptische torpe-
dobootjager Ibrahim el Awal. die
woensdag in de baai van Haifa door de
Israëliërs werd heroverd, drie doden en
achttien gewonden zijn aangetroffen.
Israëlische vliegtuigen hebben gisteren
boven het gebied van Gaza met pamflet
ten gestrooid waarin de bevolking wordt
aangeraden binnenshuis te blijven. Het
Egyptische leger is op de vlucht, aldus
de pamfletten, wq brengen slechts vrede.
Slot op pag. 2
'STRIJDTONEEL IN DE SINAI WOESTIJN
der is danig in zijn wiek geschoten. De
socialistische minister van Binnen
landse Zaken van 't bondsland Hessen,
Heinrich Schneider, heeft namelijk be
weerd, dat Oberlander onder Hitiers
regiem „Obergnippenführer" bij de SS
geweest is.
Dat is niet waar, houdt Oberlander
vol, hij was nooit bij de SS en heeft
het daar dus ook niet tot „Obergrup-
penführer" kunnen brengen
Minister Schneider heeft intussen in
gezien, dat h\j zich heeft vergist en dat
heeft hij ook toegegeven. Minister Ober
lander heeft echter wel een hoge positie
bij de S.A. en nog enkele andere belang
rijke functies in het derde rijk bekleed,
zo zeide hij. De Hessische minister heeft
de Bonnse bondsminister nu laten we
ten, dat hij bereid is dezelfde kringen
van mensen, aan wie hij verteld had,
dat Oberlander een functie bij de SS
had gehad, mee te delen dat het niet de
S.S., maar de S.A. is geweest. Ober
lander heeft intussen nog niet van zijn
voornemen willen afstappen om een
klacht wegens smaad tegen de Hessische
minister in *te dienen, maar wij vermoe
den dat het niet tot een proces zal ko
men. De bondskanselier is namelijk niet
op dergelijke processen gesteld en er zijn
hier wel meer opzienbarende affaires de
doofpot ingegaan.
De thans 51-jarige Oberlander, wiens
officiële titel ,3ondsminister voor ver
dwenen Vluchtelingen en Oorlogsinva
liden" is, heeft een vooraanstaande rol
in de in 1950 opgerichte Vluchtelingen-
partij, de B.H.E., gespeeld. In 1953
werd hij, na de algemene verkiezingen,
bondsminister in Adenauers tweede
kabinet. Toen zijn partq tengevolge
van een paleisrevolutie in twee groe
pen uiteenviel, behoorde hij tot het
gedeelte van de bondsdagfractie, dat
Adenauer en de coalitie trouw geble
ven is. Daarna ging hq tot de CDU
over.
„Wij zullen strijden van
dorp tot dorp", zegt Nasser
„Ieder van u is soldaat in het leger",
aldus verklaarde Nasser gistermiddag in
een radiorede tot de Egyptenaren. „Wij
zullen strqden van dorp tot dorp, van
plaats tot plaats. Wij zullen ons niet
overgeven".
Nasser sprak zqn rede op rustige wqze
uit en hij verhief zqn stem alleen om
nadruk te leggen op belangrqke passa
ges Hq zei, dat de Indonesiërs. Algerij
nen en Cyprioten voor hun onafhanke
lijkheid en vrqheid streden en dat het
nu de beurt van de Egyptenaren is om
voor dezelfde doeleinden te strijden
„Een van uw strijdgroepen werd tij
dens de Palestijnse oorlog vier maanden
te Faloega belegerd, doch zij weerstond
de aanvallende Joodse strijdkrachten. Ik
was bij deze troepen, wq gaven ons niet
over".
Vervolgens ging hq de gebeurtenissen
na, welke tot het Brits-Franse ultima
tum leidden en die hun hoogtepunt kre
gen in de „luchtaanvallen tegen Egyp
tische steden".