WEER RUSSEN TEGEN BOEDAPEST! DEKENS 2000 dekens De bombardementen op Egyptische vliegvelden duren nog voort Sterk Hongaars leger klaar om mogelijke aanval op te vangen WEERBERICHT Vannacht werd in hoofdstad zwaar geschoten Hevige strijd in woestijn van Sinaï - Suezkanaal geblokkeerd? Strijd bij Gaza 95ste jaargang VRIJDAG 2 NOVEMBER 1956 No. 28976 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Nieuw gevaar bedreigt geteisterd land (Van onze Weense correspondent, prof. dr. N. Greitemann, thans in Boedapest) Na twee betrekkelijk rustige dagen wordt het geteisterde en bloedende Hongarije nogmaals zeer zwaar op de proef gesteld: de toestand is zeer ernstig, want premier Nagy heeft verklaard, dat nieuwe Russische troepen op weg zijn naar Hongarije. Deze mededeling werd gisteravond bevestigd door de waarnemende minister van Defensie, Paul Maleter, die zich op zijn eigen militaire waarnemer beriep. Er schijnen inderdaad kleine Russische eenheden in het oosten over de grens van Hongarije te zijn gekomen, maar niemand kan ïn Hongarije constateren, of en waar troepenbewegingen plaats hebben in de Sovjet-Unie en in Roemenië. Ooggetuigen hebben medegedeeld, dat aanzienlijke hoeveelheden Russische troepen met tenminste 150 tanks in de omgeving van Miskolc geconcentreerd zijn. Voorts is voor de zoveelste maal het gerucht verspreid, dat Boedapest door Russische troepen zou zijn ingesloten. Dit laatste lijkt ons niet waarschijn lijk. Wel geloven wij dat de Russen, die na de strijd in en om Boedapest ver moeid zijn, buiten de hoofdstad op adem komen en zich consolideren. Willen Russen aftreden van bewind-Nagy? De grote vraag, waar het hier om gaat. is deze: willen de Russen militair in Hongarije en dus ook opnieuw in Boedapest ingrijpen, of is dit militair optreden bedoeld als machtsvertoon om de Hongaarse regering en ook het Hongaarse volk met de vrijheidsstrijders onder druk te zetten. Zonder over het Hongaarse volk te spreken, kan men wel dit zeggen, dat de verzetsstrijders beslist niet bereid zijn voor de Russische troepen te capituleren. Na de strijd in en rondom Boeda pest zqn zij door het nieuwe Hongaarse ministerie van Defensie krachtig geconcentreerd, zodat op het ogenblik honderdduizend Hongaarse goed bewapende en met tanks uitgeruste soldaten van plan zijn tegen de Russen te vechten, zodra zij de schijn wekkery weer opnieuw tegen Boedapest op te trekken en het opnieuw in te nemen. De persoonlijke mening van uw correspondent is, dat de verklaring, dat de Russen door middel van een zogenaamde koude oorlog, dus onder pressie, Nagy tot aftreden willen dwingen en daardoor misschien een nieuwe regering krijgen, die minder hard tegen de Russen optreedt, veel waarheid bevat. Deze opvatting wordt door een groot aantal anderen, vooral Engelse correspondenten, hier in Boedapest gedeeld. Daartegenover staan andere journalisten, die gister avond na de alarmerende berichten ijlings in hun auto's zijn gestapt en naar de Hongaars-Oostenrijkse grens zijn gereden om in veiligheid te komen. Het was voor Hongarije vandaag, Al lerzielen, een zeer zware dag. De r.-k. Hongaren en vooral de bewoners van Boedapest zijn echter niet in staat ge weest, zoals gewoonlijk, naar de kerk hoven te gaan om bloemen bij de graven van hun dierbaren neer te leggen en er kaarsen bij aan te steken, omdat er geen verkeersmiddelen ter beschikking staan om naar de verafgelegen kerkhoven te gaan. Daarvoor in de plaats waren gis teravond in vrijwel iedere vensterbank en voor vrijwel alle huizen kaarsen aan gestoken. waarmee de bevolking van Boedapest de vooravond van Allerzielen inwijdde.* (Ingez. Med.-Adv.") KIES NU uit de grootste collectie. Rijkdom aan dessins Regenboog van kleuren Keuze in elke prijsklasse. Meer dan Wie nu koopt heeft de meeste keuze. Meer dan 81 jaar DEKEN- EN BEDDENSPECIALIST HET LEIDSCHE WOLLEN DEKENHUIS HAARLEMMERSTRAAT hoek DONKERSTEEG Scheepsramp voor de Japanse kust 38 vissers verdronken Het Japanse vissersvaartuig „Hyoei Maroe" is woensdagavond nabij Sendai op het eiland Hondo op een golfbreker gestoten en gezonken. Van dc 45 op varenden worden 38 vermist. Zeven vissers wisten zich tp redden. „Staakt het vuren!" Elders in dit nummer treft men een kort verslag van onze corres pondent in New York aan over het resultaat van de Algemene Verga dering der Ver. Naties te New York. waar een voorstel van de Ameri kaanse minister van Buitenlandse Zaken. Dulles, dat beoogt het vuren in Egypte te doen staken, met grote meerderheid van stemmen is aan- genomen. Vele arrestaties in Boekarest? Radio-Boedapest meldt, dat in Boeka rest, de hoofdstad van Roemenië, velen zijn gearresteerd na „incidenten". De incidenten zouden zijn ontstaan nadat scholieren hadden geëist, dat er Frans op de scholen zou worden onderwezen in plaats van Russisch. Gedeelde Nobelprijzen In een gedeelte van onze oplaag heb ben wij gisteren nog kunnen berichten, dat de Britse professor Sir Cyril Hinshelwoord van de universiteit van Oxford en de Sovjetrussische professor Nikolai Semjenof. directeur van het In stituut voor Chemische Natuurkunde te Moskou, de Nobelprijs 1956 voor schei kunde mogen delen. De Nobelprijs-1956 voor natuurkunde is aan drie Ameri kaanse geleerden toegekend: W. Shock- ley. J. Bardeen en W. Brittain. Dit heeft heel wat voeten in de aarde gehad. Men wilde eerst twee prijzen voor schei kunde beschikbaar stellen en de natuur kunde voor één jaar maar de natuur kunde laten. Maar nog juist enkele da gen geleden droeg de directeur-generaal van de Zweedsche posterijen de drie Amerikanen voor. Door hun uitvinding en ontwikkeling van de punt-contact- transistor stonden zij al enkele jaren op de nominatie voor een Nobelprijs. Ditmaal 'werd het realiteit. „Vriendjes" vluchten. Gisteren heeft een groot aantal Rus sische troepen, uitgerust met tanks, twee vliegvelden nabij Boedapest omringd. Naar de Russen verklaarden, deden zij dit om him vrienden en degenen, die tot het Russische leger behoren, naar de Sovjet-Unie te brengen. De vroegere communistische leiders Gero, Hegedüs alsmede de vrouw van Rakosi zijn bij deze gelegenheid met een vliegtuig in veiligheid gebracht naar de Sovjet-Unie. Doch te controleren viel dit uiteraard niet. Het kan dus ook een gerucht zijn. Een feit is echter, dat gisteren als gevolg van het alarmerende oprukken der Russische troepen tot rond de twee vliegvelden nabij Boedapest, waarbij echter niet geschoten is geen énkel vliegtuig van de Rode-Kruisactie, in Boedapest is geland om medicamenten en vóedselpakketten te lossen. De ver keersleiding van het vliegveld heeft de vliegtuigen bericht, dat zq niet konden landen. Het is overigens onjuist zo als enkele berichten het gisteren deden voorkomen dat het vliegveld gebom bardeerd zou zqn. Wel is er vannacht in Boedapest vrij zwaar geschoten: mitrailleurs en vrq zwaar artillerie-ge schut waren hoorbaar. Mijnramp in Canada Bij een ontploffing in een kolenmijn te Springhill in de Canadese provincie Nova Scotia raakten 108 mqnwerkers ingesloten. In de afgelopen nacht wer den drie doden en acht zwaargewonden naar de oppervlakte gebracht. Lagere temperaturen De Bilt verwacht tot morgenavond: Enkele verspreide opklaringen, maar ook hier en daar wat regen en óp vele plaatsen mist. Zwakke tot matige wind uit oostelijke richting, maar in Zeeland aanvankelijk nog krachtige noordelijke wind. Lagere teihperaturen. (Opgemaakt te 11.15 uur). 3 NOVEMBER Zon op: 7.40 uur; onder: 17.10 uur. Maan op: 8.36 uur; onder 17.28 uur. Hoogwater te Katwqk te 3.19 en 15.37 u. Dit nummer bestaat uit 30 pagina's. Situatie blijft onoverzichtelijk Egyptische luchtmacht is vernietigd'' De Britse admiraliteit heeft gisteren ook bekendgemaakt, dat het Egyptische fregat, dat woensdag in de Golf'van Suez door de Britse kruiser ..Newfound land" tot zinken is gebracht, de „Do- miat" is. Britse schepen hebben 69 op varenden van het Egyptische oorlogs schip aan boord genomen. De „Domiat" had mijnen aan boord, die kennelijk in het genoemde zeegebied hadden moeten worden gelegd, aldus de Britse admiraliteit. Terwijl de Franse en Britse vlootstrijdkrachten zowel van de Middellandse Zee als van de Golf van Suez uit het Suezkanaal naderen, gaan de bombarde menten op de Egyptische vliegbases voort In een Brits legerbericht wordt het vermoeden uitgesproken, dat er meer dan vijftig Egyptische vliegtuigen op de grond zijn vernield en tenminste veertig zwaar beschadigd Zowel van Israëlische als van Franse zijde werd vanmorgen verklaard, dat ,,de vernietiging van de Egyptische luchtmacht voltooid is Ook in het gebied van Gaza woedt de strijd nog in onverminderde mate. Te Tel Aviv werd gisteravond officieel bekend gemaakt, dat de Israëlische troepen het gebied van Gaza geheel ingesloten hebben, de troepen bereikten de Middellandse Zee. De Egyptische strijdkrachten zouden ongeveer 5000 man j j j l ll i x --i j i troepen dan ook aan de wapens neer te aan doden, gewonden en krijgsgevangenen hebben verloren, terwijl de Israe- leggen liërs minder dan honderd man aan vloden verloren. Uit Tel Aviv werd heden morgen nog gemeld, dat het garnizoen van Gaza zich heeft overgegeven. De situatie blijft nog vrij onover zichtelijk. Wel heeft het hoofd van de Egyptische legervoorlichtings- dienst, majoor Hamad el Dib, giste ren op een persconferentie medege deeld, dat hij geen berichten had ontvangen over ontscheping van Britse of Franse troepen op Egyp tisch grondgebied. Hij zei tot de jour nalisten, dat zodra er troepen geland zijn, de journalisten op de hoogte zouden worden gesteld. Maar de iuchtoperaties tegen Egypte, die onder de algemene leiding staan van de Britse generaal Hubert Leonard Patch, opperbevelhebber van de Britse strijdkrachten in het Midden-Oosten, zqn gisteren voortgezet. Zij hebben ten doel de Egyptische luchtmacht uit te schakelen en zijn gericht op het aan vallen van afzonderlijke vliegtuigen en vliegvcldinstallaties. Volgens de Britse Iegcrberichten zouden deze operaties met succes bekroond zijn; Egypte meldde in tussen dat er ook Britse toestellen wa ren neergeschoten. Van het algemene hoofdkwartier van de Egyptische strijdkrachten kwam het bericht, dat „alle scheepvaart door het Suezkanaal is geblokkeerd als gevolg van het tot zinken brengen van het Egyptische tanklandingsvaartuig „Aka" door het Frans-Britse luchtbombarde ment op de kanaalzone. Volgens een te Nicosia gepubliceerd communiqué echter heeft de Britse Marineluchtvaartdienst op het Timsehmeer - een der meren, waardoor het Suezkanaal loopt - een Egyptisch vaartuig tot zinken gebracht; in deze Britse kringen werd aangeno men, dat het wrak buiten de bebake- ning van het kanaal ligt. In het bericht werd nadrukkelijk bepaald, dat het hier niet ging om een poging van Britse zijde tot blokkering van het kanaal. Zelfs werd later verklaard „dat een door Brits-Franse bommenwerpers aan gevallen Egyptisch schip na de aanval is weggesleept en thans het Suezkanaal ge deeltelijk blokkeert". Rafa veroverd Intussen duurt ook de strijd tussen de Iraëlische troepen en de Egyptische strijdkrachten in de woestijn onvermin derd voort. Een woordvoerder van het Israëlische leger deelde gisteren mede, dat de Egyptische basis Rafa was ver overd. De verslagen Egyptische troepen zouden in wanorde terugtrekken. Hier door was het lof van Nassers mannen in „de zak van Gaza" zo goed als bezegeld. De Israëlische regering raadde deze Gisteravond kwam het bericht uit Tel Aviv. dat het gebied van Gaza geheel was ingesloten De Israëlische troepen zouden de Middellandse Zee hebben be reikt. de Egyptenaren in het gebied van El Arisj - waarvan het vliegveld in Is raëlische handen is - trekken zich in al lerijl en in wanorde terug. De Israëlische operatie wordt gesteund door de lucht macht, terwijl de Egyptische vliegtuigen slechts een onbetekenende rol in deze strijd konden spelen Ook op het schier eiland Sinai zouden de Egyptische troe pen op de vlucht zijn geslagen. Volgens de Israëliërs heeft president Nasser per- Hoewel de atmosfeer in de Hon gaarse hoofdstad nog lang niet ge heel gezuiverd is en door de nieuwe Russische troepenbewegingen weer aanzienlijk is vertroebeld, heeft de bevolking toch reeds een aanvang gemaakt met het in orde brengen van de chaosdie de gevechten hebben achtergelaten. Dat dit niet onnodig is, toont deze foto over duidelijk aan Duitse ministers onder elkaar (Van onze correspondent in West-Duitsland) De tot de CDU behorende Westduit- se bondsminister voor het Vluchtelin- genwezen, prof. dr. Theodor Oberlan- soonlijk de algemene terugtocht gelast. De Egyptenaren laten het grootste deel van hun uitrusting in de steek. Zo kon een honderdtal tanks, merendeels van Russische en Tsjechoslowaakse makelij, worden buitgemaakt. Een deel van het Egyptische léger op Sinaï, aldus de woordvoerder van het Israëlische leger, is geliquideerd, een ander deel gevan gen genomen en de rest tracht nog in de richting van het Suezkanaal te ontko men. Zwaarste gevechten Hij zei, dat de zwaarste gevechten tot nu toe ziin geleverd op een punt ten oosten van het Suezkanaal. aan de weg naar Ismailia. De strijd van de Israëli sche tanks tegen een Egyptische brigade, die de onmars wil blokkeren, verloopt goed. Voorts deelde deze woordvoerder mee. dat aan boord van de Egyptische torpe- dobootjager Ibrahim el Awal. die woensdag in de baai van Haifa door de Israëliërs werd heroverd, drie doden en achttien gewonden zijn aangetroffen. Israëlische vliegtuigen hebben gisteren boven het gebied van Gaza met pamflet ten gestrooid waarin de bevolking wordt aangeraden binnenshuis te blijven. Het Egyptische leger is op de vlucht, aldus de pamfletten, wq brengen slechts vrede. Slot op pag. 2 'STRIJDTONEEL IN DE SINAI WOESTIJN der is danig in zijn wiek geschoten. De socialistische minister van Binnen landse Zaken van 't bondsland Hessen, Heinrich Schneider, heeft namelijk be weerd, dat Oberlander onder Hitiers regiem „Obergnippenführer" bij de SS geweest is. Dat is niet waar, houdt Oberlander vol, hij was nooit bij de SS en heeft het daar dus ook niet tot „Obergrup- penführer" kunnen brengen Minister Schneider heeft intussen in gezien, dat h\j zich heeft vergist en dat heeft hij ook toegegeven. Minister Ober lander heeft echter wel een hoge positie bij de S.A. en nog enkele andere belang rijke functies in het derde rijk bekleed, zo zeide hij. De Hessische minister heeft de Bonnse bondsminister nu laten we ten, dat hij bereid is dezelfde kringen van mensen, aan wie hij verteld had, dat Oberlander een functie bij de SS had gehad, mee te delen dat het niet de S.S., maar de S.A. is geweest. Ober lander heeft intussen nog niet van zijn voornemen willen afstappen om een klacht wegens smaad tegen de Hessische minister in *te dienen, maar wij vermoe den dat het niet tot een proces zal ko men. De bondskanselier is namelijk niet op dergelijke processen gesteld en er zijn hier wel meer opzienbarende affaires de doofpot ingegaan. De thans 51-jarige Oberlander, wiens officiële titel ,3ondsminister voor ver dwenen Vluchtelingen en Oorlogsinva liden" is, heeft een vooraanstaande rol in de in 1950 opgerichte Vluchtelingen- partij, de B.H.E., gespeeld. In 1953 werd hij, na de algemene verkiezingen, bondsminister in Adenauers tweede kabinet. Toen zijn partq tengevolge van een paleisrevolutie in twee groe pen uiteenviel, behoorde hij tot het gedeelte van de bondsdagfractie, dat Adenauer en de coalitie trouw geble ven is. Daarna ging hq tot de CDU over. „Wij zullen strijden van dorp tot dorp", zegt Nasser „Ieder van u is soldaat in het leger", aldus verklaarde Nasser gistermiddag in een radiorede tot de Egyptenaren. „Wij zullen strqden van dorp tot dorp, van plaats tot plaats. Wij zullen ons niet overgeven". Nasser sprak zqn rede op rustige wqze uit en hij verhief zqn stem alleen om nadruk te leggen op belangrqke passa ges Hq zei, dat de Indonesiërs. Algerij nen en Cyprioten voor hun onafhanke lijkheid en vrqheid streden en dat het nu de beurt van de Egyptenaren is om voor dezelfde doeleinden te strijden „Een van uw strijdgroepen werd tij dens de Palestijnse oorlog vier maanden te Faloega belegerd, doch zij weerstond de aanvallende Joodse strijdkrachten. Ik was bij deze troepen, wq gaven ons niet over". Vervolgens ging hq de gebeurtenissen na, welke tot het Brits-Franse ultima tum leidden en die hun hoogtepunt kre gen in de „luchtaanvallen tegen Egyp tische steden".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1