Lezers schrijven
Herdenking
kerkhervorming
i
DONDERDAG 1 NOVEMBER 1956
Ds. J. van tier Wiel: Lntlier zette een
streep onder menselijke grootheid"
In de Pieterskerk en de Lutherse
kerk werd gisteravond het feit der
kerkhervorming herdacht.
Ds. J. van der Wiel, hervormd predi
kant alhier, die in de Pieterskerk her
innerde aan de geloofsdaad van Maarten
Luther, ging daarbij uit van Psalm 40
18 „Al ben ik ellendig en arm, de Here
gedenkt mijner. Gij zijt mijn hulp en
mijn bevrijder; o, mijn God, vertoef
niet".
Ds. Van der Wiel bracht 31 oktober
1517 in herinnering toen Luther zyn
stellingen aan de kapel van Wittenberg
bevestigde. Deze stellingen waren, aldus
spreker, gericht tegen de dwalingen der
R.-K. Kerk. De geschiedenis van Luther
is een teken van grootheid en moed.
„Het is voor mijn volk en dat wil ik
dienen", waren zijn eigen woorden.
Toch mogen we de held van Worms
niet als de grote man zien. Zijn hele
houding was een siddering voor God.
Hij zette een streep door de mense
lijke grootheid. Hij zag de mens geheel
ontkleed voor zijn Schepper staan. Ook
wij zijn ellendig en nooddruftig, d.w.z.
we zijn niet op de plaats, waar we zijn
moeten. We zijn pas vol van reformatie
als we de moed hebben om dit te zeg
gen. Na onze vernedering kunnen wij
Verkoopdcgan Handwerkelub
Vrijz. Herv. begonnen
Onder grote belangstelling hebben de
twee verkoopdagen van de Handwerk
elub van de Vereniging van Vrijzinnige
Hervormden hedenmorgen een aanvang
genomen. De presidente, mevrouw Reu
versMaters, verwelkomde de aanwe
zigen, onder wie het bijna voltallige be
stuur der vereniging en sprak de hoop
uit. dat ds. Hubeek. die wegens een lich
te operatie niet aanwezig kon zijn, spoe
dig zou zijn hersteld. Zij deed een beroep
op aller medewerking, een minstens
evenmooi resultaat als vorig jaar als
doel stellend.
De heer J. P. Hulsbos, tweede voorgan
ger der vereniging, zei verheugd te zijn
deze twee feestelijke dagen te mogen
inleiden, hetgeen hij wilde doen met
woorden van waardering en van opwek
king. Hij herinnerde daarbij aan een
sprookje van Grimm, waarin sprake is
van het spinnen van goud uit louter stro.
Hieraan moest spreker vaak denken als
hij de handwerkelub bezig zag en kon
zien hoe uit de restjes wol. in zijn ogen
„het erbarmelijke stro", de keurige
handwerken, „het goud", dat nu op de
uitstaltafels ligt. werd gesponnen. De
heer Hulsbos prees vervolgens hen, die
deze collectie prachtige goederen met
noeste vlijt hadden vervaardigd. En nu,
zo vervolgde de heer Hulsbos, is het aan
de gemeente en alle belangstellenden
om als de koning in het het sprookje,
het gesponnen goud re kopen voor
de gangbare munt, welke daad resul
teert in een versteviging van de kas der
vereniging en in een steun aan haar
werk. De heer Hulsbos verklaarde daar
op deze bazar voor geopend. Al dadelijk
na de opening werd er druk zaken ge
daan.
,,'t Blijf]1 onder ons"
REVUE t.b.v.
NAZORG KINDERVERLAMMING
In de slechts matig bezette Stadsge
hoorzaal werd gisteravond de revue ,,'t
Blijft onder ons" opgevoerd. De op
brengst van deze avond, die door de Ne
derlandse Stichting voor het Gebrekkige
Kind in samenwerking met de N.V.
I.E.M.C.O. werd georganiseerd, komt de
Nazorg Kinderverlamming in ons land
ten goede. Het programma was rijk ge
varieerd en hoewel betrekkelijk oud, in
ieder geval toch wel met zorg samen
gesteld. Een groot aantal artiesten ver
leenden hun medewerking. Willy Alberti
zong met veel succes enkele populaire
liedjes, de Wama's bewezen, dat zij nog
steeds even dwaas kunnen doen en de
Kilima Hawaiians, na hun toernee door
Europa weer in Nederland teruggekeerd,
waren goede troubadours van de Zuid
zee-romantiek. Om de Corita's heeft
men zeer terecht hartelijk kunnen
lachen. Alleraardigst waren de paro
dieën op het optreden van Johnny Ray,
Marlène Dietrich enJohnny Jor-
daan (op verzoek!) Voorts verschenen
deze avond op de planken de kunstflui
ter Jan romp en de cabaretière Nelly
Wiegel. De conferences waren bij Roland
Wagter in goede handen. Aan de vleu
gel zat Dick Harris. Met muziek, zang
en spel er werden bovendien nog
enige schetsjes opgevoerd heeft het
gezelschap de aanwezigen een vrolijke
avond bezorgd.
Voor Kerstmis orgel in
Maranatha-kerk
MAAR EERST NOG EEN BAZAR
Voor Kerstmis zal de Maranatha-
kerk in het Morskwartier een prachtig
kerkorgel bezitten. Een orgel, waarop
•thans nog een schuld rust van f4200.-.
Indien de pogingen slagen is deze
schuld morgenavond om elf uur weg
gewerkt, want tot dit doel wordt van
daag en morgen in de christelijke
school aan de Hoge Morsweg een ba
zar gehouden.
Onder grote belangstelling is deze in
omvang zeer grote bazar hedenmiddag
door ds. H. J. van Achterberg, predikant
van de Hervormde Wijkgemeente „Mors
kwartier" geopend .Ds .van Achterberg,
die de offervaardigheid van hervormd
Leiden en die van zijn wijkgemeente in
het bijzonder kent in een aantal ja
ren werd reeds f24.000 vooi het orgel
fonds bijeengebracht verwachtte dat
deze bazar de laatste zou zijn, welke
voor dit doel wordt gehouden. Hartelijk
dankte hij allen, die aan de voorberei
ding zoveel maanden hadden gewerkt.
Het. verblijdde spreker, dat de gehele
wijkgemeente, jong en oud, zich voor
deze bazar liet mobiliseren. Spreker, die
er van uitging, dat deze bazar de een
heid en de gemeenschap in het. Mors
kwartier sterk bevorderen, zag in de or
ganisatie van een en ander niet alleen
een materiële, doch vooral ook een gees
telijke kant.
Nadat. ds. Van Achterberg de bazar
voor geopend had verklaard, was er
langs de stands, waarop een grote ver
scheidenheid van artikelen zelfs bloe
men, groente en fruit direct al een
levendige handel. Ook de attracties, w.o.
enkele zeer originele, vonden direct
grote aftrek. Bovendien worden er film
voorstellingen gehouden en zorgt een
Amboina-band. in samenwerking met
leden van de Jonge Kerk, voor de vro
lijke noot.
Nog maar nauwelijks geopend, kon ds.
Van Achterberg de vreugdevolle mede
deling doen. dat de eerste f40— reeds
binnen waren gekomen: een opbrenvst
van de verkoop van oud papier
Hedenavond is de bazar tot tien uur
geopend en morgen van 25 en 711 u.
pas klaar zyn, om de verlossing van
God centraal te zien.
God denkt aan ons, Hij is barmhartig
en lankmoedig. Het teken hiervan is
Jezus Christus zélf. Hij geeft aan ons,
wat wij hebben moeten, dit is de refor
matie.
God zoekt ons op, ondanks de vloek
op het leven. Hij is een vaste burcht.
Luther kon altijd in zijn leven zingen
en danken. Hij heeft in zyn leven het
Goddelyke „Maar" ontdekt.
Onze plicht is, dat we deze blijde
boodschap door moeten geven, aan het
volgende geslacht. Dan is de toekomst
van de wereld pas zeker. Gaat dan heen,
aldus eindigde ds. Van der Wiel, met
deze opdracht.
IN DE LUTHERSE KERK
Ds. H. J. A. Haan, die deze avond in
de Lutherse Kerk voorging, had zijn pre
dikatie opgebouwd uit Spreuken 18 10
„De naam des Heren is mij een sterke
toren", Daniël 12 3: „En de verstan-
digen zullen stralen als de glans van
het uitspansel", Romeinen 1 13—17 „De
rechtvaardige zal uit geloof leven" ter
wijl uit het Evangelie gekozen was Jo
hannes 2 1317 „De ijver voor Uw
huis zal Mij verteren".
Ds. Haan betreurde het dat behalve
deze dienst nog slechts één dienst (in
de Pieterskerk) gehouden werd. Het is
toch zó dringend nodig op deze dag
samen te zijn voor bezinning op het
feit, dat Luther gebruikt was om de
ongerechtigheid en de koopmansgeest
der aflaten uit de kerk te bannen, zoals
eens Christus zelf de Tempel gezuiverd
had. Traditie en hiërarchie moesten
doorbroken worden; de zekerheid moest
plaats maken voor Gods genade en de
mens overtuigd worden een kind van
God te zijn. In de kerk moet pijn ge
leden worden omdat er een nieuw mena
moet worden geboren. Het gaat in het
leven niet om het .slagen" maar om
door Christus gegrepen te zijn, want
de gerechtigheid van God is lijdende
liefde.
Ds. Haan bad aan het einde van de
dienst met zijn gemeente voor Koningin
en Haar huis, voor Hongaren en Israë
liërs. voor de grote staatslieden en de
Egyptenaren voor allen die lijden en
de gerechtigheid begeren.
Laatste Berichten
Australië steunt
Brits-Franse actie
De Australische premier, Robert
Menzies, heeft vandaag meegedeeld, dat
Australië de Brits-Franse actie in het
Midden-Oosten steunt. Menzies ver
klaarde. dat Engeland vóór de gemeen
schappelijke Brits-Franse actie geen
overleg met de andere landen van het
Gemenebest had gepleegd. De Britse
regering was echter niet te laken, om
dat de omstandigheden zeer dringend
waren.
De Xieuwzeelandse premier, Sidney
Holland, heeft verklaard, dat hij volle
dig vertrouwen heeft in de Britse be
doelingen, wat betreft de actie in
Egypte.
NOG ZES CENT OVER NA EEN
LOSBANDIG LEVEN
(Van onze Haagse redactie)
De Haagse politie heeft een 30-jarige
Haagse behanger aangehouden wegens
verduistering van huurauto's. De man
huurde in oktober drie auto's, verkocht
er een in Leiden voor 200 gulden, een
in Rotterdam voor 900 gulden en liet
de derde onbeheerd achter in Gorkum.
Van het aldus vergaarde geld is hij
enige bijd gezellig uitgegaan, maar gis
teren kwam hij zich bij de politie mel
den met nog zes cent op zak.
<"S
tt
JSafe
OEGSTGEEST
Gemeente-avond
Ned. Herv. Gemeente
De godsdienstige opvoeding in het ge
zin was het onderwerp dat gisteravond
in Irene werd behandeld door mej. E.
Oskam. Zij werd ingeleid door ds. G. F.
Callenbach.
Het gezinsleven, aldus mej. Oskam
staat heden ten dage in de branding.
Met de godsdienstige opvoeding is het
helaas niet al te best gesteld. Van de
echte godsdienstige beleving is weinig
sprake meer wanneer, zoals zo vaak
voorkomt, het kerkgaan sleur geworden
is. Vele jongeren raken dan het spoor
bijster. Het geestelijke klimaat moet
noodzakelijk worden verbeterd en de
problemen die zich voordoen moeten in
een gezinsgesprek onder het oog wor
den gezien. Het is voor de ouders een
moeilijke taak de jeugd te begrijpen,
met hen mede te leven en richting te
geven aan hun bestaan. Toch eist het
welzijn van het kind dit. De dagelijkse
omgang met God is onmisbaar om de
godsdienstige opvoeding mogelijk te
maken.
Er was gelegenheid om schriftelijk
vragen te stellen, welke beantwoord
werden door een forum, bestaande uit
mej. Oskam, mevrouw Van Klieken, me
vrouw F. P. Cox en de heren J. Kals-
beek en J. F. van Veen.
EERSTE STEEN VOOR
55 NIEUWE WONINGEN
Na de vele moeilijkheden, die moes
ten worden opgelost alvorens de Wo
ningbouwvereniging Buitenlust met haar
8e bouwplan kon beginnen, vindt zater
dagmiddag 10 november om 3 uur een
feestelijke gebeurtenis plaats. Dan zal
op het bouwterrein aan de Floralaan
nabij de Wyttenbachweg de eerste
steenlegging plaats hebben.
Burgemeester H. L. du Boeuff zal de i
eerste steen leggen voor de bouw van
55 woningen, waarvan er 25 zullen wor
den gebruikt als dienstwoningen voor
personeelsleden van het Marine-Elek
trotechnisch Bedrijf.
VOORSCHOTEN
Nieuwe vleugel
ds. Fortgensschool
in gebruik genomen
Zonder veel officieel vertoon werd gis
termiddag de nieuwe vleugel van de
tweede Hervormde school aan de Pr.
Bernhardlaan in gebruik genomen.
De voorzitter van het schoolbestuur,
ds. H. P. Fortgens. memoreerde de snel
le groei van het aantal leerlingen, wel
ke de bouw van een tweede school (in
1951) noodzakelijk maakte In dat jaar
bezochten 92 leerlingen de uit 5 lokalen
bestaande school. Thans wordt de school
bevolkt door 212 leerlingen.
Zeer erkentelijk was spreker het ge
meentebestuur voor de ondervonden me
dewerking bij de bouw van de drie nieu
we lokalen en het lokaal voor handen
arbeid. Men is er in geslaagd met deze
nieuwe vleugel een zeer mooi geheel te
scheppen.
Burgemeester van der Hoeven wenste
het schoolbestuur en het Hoofd der
School geluk met deze uitbreiding en
sprak de hoop uit dat het aan deze
school gegeven onderwijs tot zegen zou
zijn voor de jeugd van Voorschoten.
De inspecteur van het L.O. de heer
Duchateau feliciteerde eveneens bestuur
en hoofd der school. Hij merkte op dat
het petekind van ds. Fortgens wel spoe
dig volwassen was. waarop ds. Fortgens
de opmerking maakte dat het eigenlijk
nog niet tot hem was doorgedrongen dat
hij er een kind bij had gekregen.
Het hoofd der school, de heer G. v.
d Schinkel, dankte mede namens het
personeel voor de goede woorden en
sprak de hoop uit dat - onder Gods ze
gen - de school verder uit mag groeien.
De inspecteur van het Chr. Nat.
Schoolonderwijs dr. Schilp was verhin
derd. doch had een hartelijke felicitatie
gezonden.
De wethouder van Onderwijs, de
heer G Schrama alsook de gemeentese
cretaris De Boer waren aanwezig.
Maandagavond a.s. is er voor belang
stellenden van half acht tot 9 uur gele
genheid de school te bezichtigen.
Scholenbouw
In uw nummer van dinsdag 30 oktober
j.l. heb ik ondanks het vele belangrijke
nieuws uit de wereld met belangstelling
het verslag van het Vraag- en Antwoord
spel van de Leidse Raad gelezen.
Men komt dus scholen tekort. En dat
niet alleen, maar ook recreatiegebouwen.
Als we dit zo naast elkaar zien staan,
kan het niet anders of wij moeten den
ken aan de nieuwe scholen die inder
tijd door onze wethouder van onderwijs
geopend zyn. We menen de scholen met
behalve de lokaalruimten en ook nog
een hal. Een flinke hal. een kostelijke
ruimte voor allerlei doeleinden heeft
men indertijd ongetwijfeld gedacht.
Edoch, wat een teleurstellende berich
ten komen ons dienaangaande ter ore!
Het schijnt dat deze hallen praktisch
Herdenking kerkhervorming
Gisteravond vond in de Geref. Kerk
een herdenking plaats van de kerkher
vorming. Afgewisseld door gemeenschap
pelijk zingen spraken achtereenvolgens
ds. E. Saraber. de heer N. J. Schut,
hoofd Herv. School en ds. M. den Boer.
Ds. Saraber schetste hoe de bijbel in
het leven van Maarten Luther gekomen
was. Hoe hij onder de indruk was geko
men van de macht van de bijbel als
Woord van God. Wat het zo geprezen
kloosterleven hem niet had kunnen
brengen ontving hij door de Heilige
Geest: geloofszekerheid en geloofsblij-
heid. Elke poging om iets aan de bijbel
toe te voegen of daarvan af te doen
moeten wij afwijzen, aldus ds. Saraber.
Hierna sprak de heer Schut over „Lu
ther en de vrije bijbel".
Spreker ging nader in op de betekenis
van de traditie bij de Roomse kerk welke
daar gezaghebbend is. Ook de leeruit-
spraken zijn daar bindend en niet voor
discussie vatbaar. Ook bij de kerken der
Reformatie ls een traditie, doch deze is
veel minder bindend. De belijdenis be
tekent niet het laatste woord. De Heili
ge Geest is niet gebonden aan de kerk.
Ds. den Boer stelde tenslotte de vraag
„hoe lezen wij de bijbel?"
De vraag van Christus aan de schrift
geleerden „Hebt gij niet gelezen
hield een pijl in zich: zij hadden niet
goed gelezen.
Het wonder van de bijbel is dat op ge
woon papier en in gewone letters is vast
gelegd de stem van God die een bos in
vlam zet.
Wij moeten de bijbel zó lezen dat wij
daarin de stem van God horen.
WASSENAAR
De Kieviten 30 jaar
Ter gelegenheid van het 30-jarig be
staan van de Hockeyclub De Kieviten
werd gisteravond in het clubhuis aan
de Katwijkseweg een buitengewone al
gemene vergadering gehouden. De voor
zitter, de heer J. Ancion, gaf na een
welkom een kort overzicht van de ge
schiedenis van de club in de afgelopen
jaren. Begonnen werd op een terrein
aan de Maaldrift met zó weinig leden,
dat het moeite kostte een elftal samen
te stellen. Nu is de vereniging zó groot,
dat het steeds moeilijker wordt om het
contact te bewaren, vandaar dat het 30-
jarig bestaan werd aangegrepen voor
het houden van een feestavond. De
jeugdafdeling groeide van klein tot heel
groot en nu is er het probleem van de
tegenstelling tussen ouderen en jonge
ren. Ook de positie van de club in de
hockey wereld veranderde; het is een
van de oudere verenigingen en wordt
zeer gewaardeerd. De club heeft het
voorrecht van een lid in het bestuur
van de bond. De verhouding met het
gemeentebestuur is geregeld verbeterd.
Spr. besloot met het uitspreken van de
hoop, dat de lustrumviering zal leiden
tot grote binding van de leden.
Op voorstel van het bestuur werden
benoemd tot erelid mevr. R. Streef
kerkSchuitema en tot leden van ver
dienste mevr. C. van Veen, mej. T.
Adam en de heren H. Kolff en D. Nap.
De voorzitter sprak hen toe en bood
een aandenken aan.
De ere-voorzitter, de heer E. C. A.
Rijpstra, voegde hieraan nog een woord
toe en bood vervolgens het bestuur een
tafelkleed aan. waarop de leden bij een
vorige gelegenheid als presentielijst hun
handtekening plaatsten, nu geborduurd.
Hij overhandigde mevr. Streefkerk een
tekening van het clubhuis in lijst.
Hierna volgde een oudejaarsavondvie
ring.
AANRIJDING
De 9-jarige Derk de Keijzer alhier
stak op onvoorzichtige wyze per fiets de
Oostdorperweg over en werd door een
auto aangereden, waarbij hij aan zyn
rechterbeen werd gewond en zyn 5-ja-
rig broertje Wilhelm, die op de bagage
drager zat. een rechterkniefractuur op
liep. Het jongetje werd naar het Acade
misch Ziekenhuis te Leiden vervoerd
ONGELUKKIGE VAL
Bij een onfortuinlijke val in de duinen
brak de 16-jarige Hubertus Kusters uit
Den Haag zijn linkerbeen. Hij werd naar
het Gemeenteziekenhuis te Den Haag
overgebracht.
niet gebruikt worden, terwijl er toch
waarlijk nog wel een ander gebruik van
gemaakt kan worden dan alleen voor de
jaarlijkse ouderavonden! Is men er zich
wel van bewust dat deze scholen aan
zienlijk méér hebben gekost dan normale
schoolgebouwen? Bedenkt men wel dat
het een onverantwoorde investering ge
noemd moet worden zolang men de be
wuste ruimten niet intensief gebruikt?
Afgezien van het feit dat het een
schandaal is dat de urgentieverklaringen
niet onmiddellijk gegeven worden (is
scholenbouw niet minstens even belang
rijk als woningbouw?), moet men er in
de toekomst toch wel op toezien dat de
duizenden niet zo maar worden wegge
smeten!
Hoogachtend, A. K. W.
Verkeersproblemen
Het moet mjj van het hart, dat i.v.m.
het verkeer hier ter stede nog veel te
verbeteren valt. Moeten wij een toe
stand krygen zoals in Amsterdam?
Neen! Hier moet (en kan) tijdig inge
grepen worden. Waar het ons (hier in
Leiden) aan ontbreekt is: verkeersruim
te. Het verkeer moet zich door veel te
nauwe straten wringen (Haarlemmer
straat!) en aan parkeerruimte ontbreekt
het ons. Daarom is hier een voorstel. Er
kan een weg noord-zuid aangelegd wor
den als volgt: de Wassenaarse weg moet
verlengd worden, zodat Leiden een re
gelrechte, ruime, directe verbinding heeft
met de grote verkeersweg Den Haag
Amsterdam. Daarna het Rapenburg:
kan hier hier niet een parkeerverbod
aan de oneven kant opgelegd worden en
desnoods een verbreding van het weg
dek? Verder moet de Uiterste gracht
dicht; de volksgezondheid is hier in ern
stig gevaar. Deze toestand is een smaad
voor Leiden. Zouden wij ook niet een
paar plantsoenen in de stad kunnen
krijgen? De terreinen van de firma Tie-
leman en Dros zouden een geschikt ter
rein voor een flink park kunnen vormen.
Met hoogachting,
A. J. de Waard,
Hoefstraat 8. Leiden.
ALPHEN
Prof. dr. W. J. Buma
nam afscheid van
Chr. Lyceum
Gistermorgen hebben de leerlingen
van het chr. lyceum in een speciaal
daartoe belegde bijeenkomst in de aula
van de school afscheid genomen van
prof. dr. W. J. Buma sinds 1937 leraar
aan het lyceum. Zoals bekend is de heer
Buma benoemd tot gewoon hoogleraar
aan de Rijksuniversiteit te Groningen.
Nadat mevrouw W. BumaGroen bloe
men had ontvangen van mej. M. de Pij
per, leerlinge van de school, en Baan
Batelaan aan de scheidende leraar een
boek had aangeboden, sprak prof. Buma
enkele woorden van afscheid tot de
leerlingen. Hierbij greep spreker terug
in het verleden, tot het tijlstip dat hy
in 1937 als leraar aan de school kwam.
Hij dankte allen voor de steeds onder
vonden medewerking en het geschonken
vertrouwen. Aan het eind van de bijeen
komst sprak de heer A. J. Dekker een
woord van afscheid, waarin hij de heer
Buma een kundig leraar noemde.
Hierna namen alle leerlingen persoon
lijk afscheid van prof. Buma.
HILLEÜOM
Adjudant C. J. van Burg
verlaat Hillegom
Naar men ons meedeelde, zal de heer
C. J. van Burg, groepscommandant van
de Rijkspolitie alhier, met ingang van
15 november as. onze gemeente verla
ten. Hij gaat naar Den Haag, waar hy
het commando krijgt van de groep Par
ketwacht, die een sterkte heeft van 60
man. De heer Van Burg, die sinds de
cember 1951 alhier werkzaam is. heeft
zich in die tijd doen kennen als een rus
tig man, die kalm zijn werk heeft ge
daan, die tactisch was in zijn optreden
en die bij de burgerij in hoog aanzien
stond. Hy heeft zich vele vrienden ge
maakt.
Als per 15 november nog geen opvol
ger benoemd is dan zal de opperwacht
meester P. J. van Dyk als waarnemend
groepscommandant fungeren.
Hollanders en het oude koninkrijk Benin
Dr. A
A. Gerbrands sprak in
Volkenkunde
Als eerste In de serie lezingen, die het
Rijksmuseum voor Volkenkunde ook
deze winter weer heeft georganiseerd,
sprak gisteravond in de aula van het
museum dr. A. A. Gerbrands over „De
Hollanders en het oude koninkrijk
Benin, Nigeria".
Dr. Gerbrands begon zijn lezing met
te vertellen, dat reeds in 1593 de eerste
Nederlandse handelsschepen voor de
westkust van Afrika verschenen, aan
gelokt als zij werden door de grote han
delswinsten. die de Portugezen met de
handel in ivoor, peper, maar vooral goud
en slaven wisten te behalen. De handel
bleek zo winstgevend, dat reeds in 1610
meer dan 20 Nederlandse schepen per
jaar voor de kust verschenen. Dit was
voor die tijden een enorm aantal. Het
valt te begrijpen, aldus spreker, dat bij
een zo drukke scheepvaart de handel
behoefte had aan een vast steunpunt. In
1637 werd dan ook de hoofdvesting van
de Portugezen. Sao Jorge del Mina,
stormenderhand veroverd. Tot 1872 is
dit fort in Nederlandse handen geble
ven. om toen met de Engelsen geruild
te worden tegen Engelse belangen op
Noord-Sumatra.
Er werd, zo vervolgde dr. Gerbrands,
echter niet alleen handel gedreven.
Onder de uitgeslapen handelaars waren
er ook, die ondanks de enorme moeilijk
heden van het ongezonde klimaat, tijd,
gelegenheid en lust vonden van allerlei
over land en volk op te tekenen. Zo
komt het, dat over het oude koninkrijk
van Benin in Nigeria, en de geheimzin
nige bronsgietkunst, die daar beoefend
werd. de oudste berichten uit Neder
landse bron afkomstig zijn. In 1602
verscheen reeds de eerste beschrijving
van Benin, ook thans nog van veel
waarde; in 1668 vermeldt de bekende
Dapper voor de eerste maal de bronzen;
in 1701 nogmaals de even bekende Bos
man. Aan de hand van talrijke lan
taarnplaatjes van Benin-bronzen. o.a.
uit de belangwekkende collectie die het
Rijksmuseum voor Volkenkunde daarvan
bezit, toonde spreker vervolgens aan. dat
de oude berichtgevers scherpe opmer-
kers waren en dat hun waarnemingen
het mogelijk maken thans na zovele
eeuwen een inzicht te krijgen in functie
en betekenis van deze zo fascinerende
kunst.
SASSENHEIM
Jaarvergadering
Ned. Prot. Bond
De afdeling Sassenheim van de Ned.
Prot. Bond hield haar jaarvergadering
in het kerkgebouw. De opkomst was
goed te noemen.
Bij de aanvang herdacht de voorzitter
het oevrlijden van de heer Langendonk,
die een trouwlid van de afdelingis is ge
weest. Uit het jaarverslag bleek, dat het
ledental iets vooruitgegaan was.
De rekening en verantwoording van de
pennigmeester, was door de kascommis-
sie in orde bevonden. Er is een batig
saldo.. De heer Zuidema werd als pen
ningmeester herkozen.
Tot lid van de kascommissie werd be
noemd mevr. Metzger.
Na een korte pauze werd afscheid ge
nomen van de heer Kranenburg, die 9
jaar de kerkdiensten met zijn orgelspel
beleidde. De voorzitter dankte hem
voor alles. Als aandenken bood hij hem
een vulpen aan.
Het winterprogramma werd uitvoerig
besproken. Besloten werd het werk van
de voorganger uit te breiden. Ook het
werk van de dameskring werd op waar
derende wijze besproken.
Na de rondvraag sprak de voorzitter,
de heer J. P. Hulsbos, een kort woord,
naar aanleiding van de Hervormingsdag.
Kardinaal Mindszenty, de Hon
gaarse primaat, die door Hongaarse
opstandelingen uit de gevangenis
werd bevrijd, onder geleide van zijn
bevrijders bij de aankomst aan het
paleis te Boedapest.
Haringseizoen voor treilers in
Kanaal begonnenx
Vier treilers: Abraham, Maria van
Hattum, Curasao en Claesje; twee log
gers: Sch. 143 en Kw. 101, zorgden er
woensdag voor, dat de LJmuidense vis-
afslag werd voorzien van een totale aan
voer van 6.824 kisten verse vis en 670
stijve kabeljauwen. Er waren 4.800 kis
ten verse haring, 460 kisten schelvis,
400 kisten gul, koolvis en kabeljauw,
110 kisten wijting, 915 kisten makreel en
155 kisten stokkebit.
BEURSOVERZICHT
Stemming valt mee;
Scheepvaart vast
Amsterdam, 1 november.
Gezien de flauwe stemming in Wall-
street gisteren en de lagere koersen in
het telefonische avondverkeer hier is
het verloop ter beurze vanmiddag be
trekkelijk meegevallen. Bij de interna
tionale soorten was weliswaar aan een
daling niet te ontkomen .doch de reac
tie bleef beperkt. Zo kwam Kon. Olie
van 787 op 775, terwijl gisteravond de
koers tot 765 was gedaald. Unilever en
Philips verloren beide ca. 4 punten. Aku
vormde een uitzondering. Het rayonbe-
drijf was goed gevraagd en verbeterde
aanvankelijk 4 punten tot 232, slot 230*4
Dit werd in verband gebracht met het
voorstel de omzetbelasting op textiel nu
voorgoed af te schaffen. Ook de locale
textielindustrieën lagen een kleinigheid
hoger.
Het ingrijpen van Engeland en Frank
rijk in het Mid den-Oosten werd op de
Scheepvaartsector gunstig geïnterpre
teerd. Vryiwel alle scheepvaartmaat
schappijen boekten een winst van 3 tot
5 punten, waarby tevens enige vraag
voor buitenlandse rekening viel te con
stateren. Cultures stil en ruim prijshou
dend. Guldensbeleggingen onveranderd.
De handel had de gehele middag weinig
te betekenen mede wegens het feit dat
vele bedrijven wegens Allerheiligen ge
sloten blijven.
WISSELKOERSEN
Amsterdam, 1 november Londen
10.58%—10.5834, New York 302fi—
3 8212, Montreal 3.933/4—3.94, Parys
10800—1.0810. Brussel 7.61 17.61
Frankfurt 90.6414—90.6914, Züruch 86 91
—86 96, Zürich (vr. fres) 89.27%—80.32%.
Stockholm 73.64%—73.69%. Kopenhacen
54 80*2 54.8514, Oslo 53.00%—6301%,
Milaan 60.60*'2—60.65%.
Beurs van Amsterdam
Donderdag 1 november
ACTIEVE OBLIGATIES
- Staatsleningen ad f. 1000.
Vorige Slotkoers
koers v. heden
Ned. '53 3% 93% 93%
Grootboek obl94 88V»
Ned. '51 3% 93% B
Ned. '53 (3%) 91% 91%
Ned. '56 3% 91% 91A
Ned. '48 3% 87% 87%
Ned. '54 3% 87H 87%
Ned. '55 3% 87% 87%
Ned. '55 II 3 89% 89ft
Ned. '47 3% (3) 90ft 90%
Ned. '37 3 86% 86%
Dollarlng '47 3 93 93%
Investeringscert. 3 92 9118
Ned. 62-64 3 91% 91%
Indië A3 89% 89%
Grootboek '46 3 87%
ACTIEVE AANDELEN
Clt. Handl. en Ind. B 50 51
Nat. Handelsbank 110 108%
Ned. Handelsmij. 173 174
A.K.U228% 230%
Philips 267 263%
Unilever386% 380%
Wilton Feyenoord 328% 325
Biliton 2de r222% 222
Kon. Olie (f.50.—) 402
Kon. Olie 787 775*4
Amst. Rubber 76% 76%
Holl. Amer. lyn 191% 195
Kon N. Stoomboot173% 175%
Ned. Scheepv Unie 166% 169%
H.V.A. 94% 95%
Java Cult. 56 55%
Deli Mij en (Ver.) 102% 103%
Senembah65 65%
NIET-ACTIEVE OBLIGATIES
Prov.- en Gem. leningen
A'dam '47 (3%) 3 91% 92%
Den Haag 1937 1 3..
Leiden 1947 93%
R'dam -37 I-UI 3% 91%
Industr. Obligaties
Philips Öollarlng '51 99% 99%
Premieleningen
98%
98%
A'dam '56 I 2%
95%
95%
A'dam '56 II 2%
101%
101%
Eindhoven '54 2%
98%
98%
Enschede '54 2%
94
Den Haag '52 I 2%
107%
106
idem II 2%
103*4
103
R'dam '52 I 2%
107%
108%
idem II 2%
107%
Utrecht '52 2%
109%
111%
NIET-ACTIEVE AANDELEN
Bank- en Credietinstellingen
Amst. Bank 215
Rott. Bank 190
Twentsche Bank 191
Industrie Ondernemingen
Ned. G. en Sp fabr 208
Kon. Ned. Grofsm. 112%
Rott. Droogdok Mij. 597
Tieleman «en Dros 11%
Handelsondernemingen
Borneo Sum. H. Mij
Internatio
Diversen
Albert Heyn
Ned Mij Walv.vrt.
Spoorwegen
Deli Spoorweg Mij.
Amerik. fondsen
Anaconda
Shell Oil Comp
84
99%
284
70%
75%
78
215
190%
191
207
112%
575
283 L
71
75%
77%
Nog enkele fondsen uit Leiden
en omgeving
Aandelen
VK.
31/10
Holl. Constructie
441
Ing bur v Bouwnijv
123
Int Kunststoff Ind
62
58%
Kon Ned Edelmet
70
Pref w a idem
68
67%
Textiel Gebr v Wyk
76
80B
Leidsche Wolspinn
285
280L
Ned Electrolasm.
Sikkens Lakfabr '53
469
Ver. Touwfabrieken
163
162%
Wernink's Betonm.
94GB
