Leiden ziet zijn financiële zorgen
terdege onder het oog
Kan de radio-astronoom terugzien
naar ontstaanstijd van heelal?
Parkeervraagstuk biedt Leiden
nog vele moeilijkheden
Boeiende perspectieven door
hemelvenster
een nieuw
Panda komt weer in Schouwburg
Twee jubilarissen bij Leidse
brandweer gehuldigd
95ste jaargang
Donderdag 1 november 1956
Tweede blad no. 28975
Er niet op los leven
Een laatste greep uit de bij na 500 vragen
Het College van B. en W. en dit is een gezond standpunt
wenst er met zijn financiën maar niet op los te leven. Uit menige para
graaf van de Memorie van Antwoord blijkt, dat Leiden zijn financiële
positie (zorgen) terdege onder het oog ziet. Terwijl enkele leden zich
afvragen of het College niet een te pessimistisch geluid laat horen t.a.v.
de mogelijkheden van het komende jaar, hebben B. en W. de indruk,
dat, indien zij minder zorgvol gestemd waren, dit de huishouding
van de gemeente niet ten goede zou komen.
Het zou natuurlijk gemakkelijker zijn,
aldus B. en W als wij onze zorgen maar
afwentelden op de Regering, doch wij
geloven niet, dat dit in het belang van
de gemeente zou zijn. Juist het feit, dat
wij onze zorgen zo goed kennen, stelt
ons in staat de Regering van de moei
lijkheden van onze gemeente te door
dringen Met een redenering alsof alles
nog wel' los zal lopen, kan men de Rege.
ring zeker niet overtuigen. Daarom blij
ven B. en W. de mening toegedaan, dat
de gedachten, die zij in de geleidebrief
tot uitdrukking hebben gebracht, de
juiste zyn.
B. en W. 6treven bij voortduring naar
een zekere bezonkenheid in de beoorde
ling van de vraagstukken, waarvoor zU
worden geplaatst.
B. en W. hebben de indruk, dat zij by
de instanties, die een belangrijke stem
hebben bij de beoordeling van de finan
ciën der gemeente, enige goodwill heb
ben verworven. Zij geloven, dat het aan
deze goodwill niet bevorderlijk zou zijn,
als Leiden zich ook niet een weinig zou
gaan verdiepen in de vragen, die
men van de zijde van de Regering en
de provincie aan het College met be
trekking tot het werkprogramma zou
kunnen stellen.
Verhoging gas- en
elektriciteitstarieven
Hoewel by de financiële beschou
wingen nog niet een direct standpunt
over de verhoging van de gas- en elek
triciteitstarieven wordt ingenomen,
klinkt daarvan toch wel iets door
Slechts de nutsbedrijven, aldus het
College, komen voor een verhoging
van de gemeentelijke inkomsten in
aanmerking. Ofschoon een concreet
voorstel bij het College thans nog niet
in overweging is, hebben B. en W. de
overtuiging, dat de ontwikkeling van
de kolenprys, zomede de voortdurende
styging van de bezoldiging van het
gemeentepersoneel het College zullen
dwingen eerlang voorstellen te doen
tot verhoging van de tarieven.
Ofschoon een bepaald voorstel het
betrof toen een verhoging van de be
lasting op de honden verleden jaar bij
de Raad geen meerderheid kon verwer
ven, blijven B. en W. van mening, dat
aan' het tarief van de belastingen, in het
bijzonder ook die van de retributies, de
nodige aandacht moet worden besteed.
Alvorens met bepaalde voorstellen te
komen, lykt het B. en W. nuttig de ge
voelens van de Raad te peilen.
Woonplaatsbelasfing
Het is B. en W. niet bekend, of de re
gering zich ernstig met het vraagtuk van
een woonplaatsbelasting heeft bezigge
houden. Naar buiten is daarvan althans
niets gebleken. B. en W. achtten het niet
onmogelijk, dat by de nieuwe regeling
omtrent de financiële verhouding tussen
Rijk en de gemeenten aan bedoelde be
lasting opnieuw aandacht zal worden ge
schonken.
Nog geen verzoeken om
subsidie kerkbouw
Verzoeken om subsidie voor kerkbouw
hebben het College nog niet bereikt.
Van de zijde van kerkgenootschappen
is wel gewaagd te bevorderen, dat de
voor de bouw van kerken nodige grond
tegen een lagere dan de normale
prijs wordt verkocht, hetgeen in wezen
op subsidiëring van de bouw neer
komt. Dit heeft B. en W. aanleiding
gegeven het vraagstuk van eventuele
subsidiëring van kerkbouw in studie
te nemen.
T.a.v. het personeelsbeleid delen B. en
W. mede, dat zij binnenkort hun stand
punt inzake de voorziening in de vaca
ture van een directeur van de Gem. Rei-
nigings- en Ontsmettingsdienst zullen
bepalen.
Het verkeer
Uiteraard wordt in sectieverslag en
M. van A. ruime aandacht besteed aan
het verkeer.
Een oplossing voor het parkeervraag
stuk in algemene zin, zo delen B. en W.
mede, is nog niet gevonden. Gezien de
tegenstrijdige belangen van de verkeers
veiligheid, van de neringdoenden in Lei
den en van de automobilisten, zal een
plaatselijke oplossing, die als geheel be-
Marebrug
Waarom nog geen
interpellatie
Zoals bekend werd, nu ongeveer een
half jaar geleden, een interpellatie aan
gevraagd en ook toegestaan over
de schuldvraag van de vertraging in de
bouw van de Marebrug.
Thans wenst men van B. en W. te
weten waarom deze interpellatie nog
steeds niet kan worden gehouden.
Het College antwoordt hierop, dat bij
schrijven van B. en W. d.d. 13 juni 1956
werd medegedeeld, dat het onderzoek
omtrent de vraag naar de schuld van de
vertraging in de bouw van de nieuwe
Marebrug nog niet was beëindigd, waar
om B. en W. het in dit stadium niet in
het belang der gemeente achtten de in
terpellatie reeds te doen houden. Hoe
wel thans, na inwinning van het advies
van de rechtsgeleerde raadsman der ge
meente en de Rechtskundige Commissie,
meer tekening in deze zaak is gekomen,
menen zy, dat deze aangelegenheid vol
ledig dient te zijn afgehandeld, alvorens
B. en W. haar aan de openbaarheid
kunnen prijsgeven.
vredigend mag worden beschouwd,
voorshands wel niet gevonden worden.
Parkeren in de Breestraaf
B. en VV. hebben de bepalingen om
trent het parkeren op de Breestraat
opnieuw in beschouwing genomen in
verband met het vraagstuk van de
autobushaltcn in deze straat. Zy heb
ben omtrent beide punten onlangs het
gevoelen ingewonnen van de Leidse
Middenstandscentrale. Een beslissing
is evenwel nog niet genomen.
Voor het gedeelte van de Diefsteeg,
gelegen tussen de Breestraat en de Lan-
gebrug (Korte Diefsteeg) bestaat, vol
gens het College, geen aanleiding om
nadere voorzieningen te treffen.
Ten aanzien van het gedeelte van de
Diefsteeg, gelegen tussen de Langebrug
en de Pieterskerkgracht, zal de nood
zakelijkheid van de geslotenverklaring
voor het verkeer met rijwielen worden
onderzocht.
Voorts delen B. en W. mede, dat tegen
het verspreiden van overmatige gassen
en geluiden door autobussen, in samen
werking met de Rijksverkeersinspectie,
zoveel mogelijk wordt opgetreden.
Het ligt in het voornemen een aantal
oversteekplaatsen voor voetgangers aan
te wijzen als wettelijk beschermde over
steekplaatsen.
Verbreding Wilhelminabrug
De verbreding van de Wilhelminabrug
moet worden bezien in verband met het
in voorbereiding zynde wegenschema,
over welk schema onder andere ook
overleg met de provincie wordt gepleegd.
Na vaststelling van het wegenschema
zullen met de provincie de nodige be
sprekingen omtrent de situatie ter
plaatse worden gevoerd.
Aanwijzing van de Rijnsburgerweg als
voorrangsweg acht het College, reeds
in verband inet het incidentele karak
ter, dat deze aanwijzing zou hebben, on
gewenst.
Brandveiligheid
Zowel in de Hooglandsekerk als in de
Lodewijkskerk zal in het kader van de
restauratie-werkzaamheden een brand-
blusinstallatie worden aangebracht.
Bevolkingsonderzoek
op t.b.c.
Het bevolkingsonderzoek op tuber
culose zal in 1957 opnieuw plaats vin
den .Volgens de laatst ontvangen be
richten zal de apparatuur voor Leiden
beschikbaar komen omstreeks 1 maart
1957.
Demping Uiterstegracht:
vele moeilijkheden
Het opvangen van het sterk veront
reinigde agressieve industriewater ver
oorzaakt bij het plan tot demping van
de Uiterstegracht vele moeilijkheden.
Wanneer tot uitvoering van het plan
kan worden overgegaan, kunnen B. en
W. nog niet zeggen.
Demping Stinksloot nabij
Kanaalstraat
Het ligt in het voornemen van B.
en W. om, zodra overeenstemming is
bereikt met de eigenaren, tot dem
pen van de stinksloot, gelegen achter
de huizen van de Kanaalstraat en
Cozynstraat, over te gaan.
Oprichting fruitgrossiers-
centrum
Door de dienst van gemeentewerken
worden plannen uitgewerkt om tot op
richting te geraken van een fruitgros-
sierscentrum. Gedacht wordt aan de
bouw van overdekte hallen (op een ter
rein van de groenteveiling), waarin de
handel onbelemmerd kan plaats vinden.
Indien de financiële uitkomsten de
indruk wettigen, dat een gunstige exploi
tatie mogelijk is, kan de raad binnen
korte tijd een voorstel in bovenstaande
zin tegemoet zien.
Ophalen van vuil uit hofjes
Het ophalen van de vuilnisemmers uit
de hofjes zal slechts mogelijk zyn, in
dien het personeel van de ophaaldienst
wordt uitgebreid. Door de grote perso-
neelsschaarste is dit echter thans on
mogelijk.
Deze zaak blijft de aandacht van B.
en W. houden.
Verordening voor
televisie-antennes
Op de vraag van enkele leden of B.
en W. het niet gewenst achten, dat er
regelen worden gesteld t.a.v. het
plaatsen van televisie-antennes, ant
woordt het College, dat het de wen
selijkheid onder ogen zal zien om een
en ander by verordening te regelen.
Overwogen wordt of het voormalige
hotelgedeelte van .Den Burcht" gedeel
telijk bruikbaar kan worden gemaakt.
Een nieuwe
Rembrandtstraat
In het sectieverslag doet een lid de
suggestie om Rembrandt te eren door
aan een meer representatieve laan zyn
naam te geven. De tegenwoordige straat
komt weinig overeen met de waaide van
deze grote Leidenaar.
B. en W. stellen, met de Commissie
van Straatnamen voor om zodra zich
daartoe een passende gelegenheid voor
doet, die aan te grijpen om de nagedach
tenis van Rembrandt op betere wijze
levend te houden.
Rust- en verpleeghuizen
Op een vraag van enkele leden delen
B. en W. mede. dat de verordening op
rust- en verpleeghuizen geruime tyd ge
leden in ontwerp gereed is gemaakt. De
vraag, of onder de bestaande omstan
digheden de naleving van zodanige ver
ordening wel kan worden afgedwongen,
heeft B. en W. tot nog toe weerhouden
een voorstel terzake bij de Raad in te
dienen. Intussen hebben zij deze aange
legenheid weer in behandeling genomen
en stellen zij zich voor terzake overleg
te plegen met de Commissie voor de
Gemeentelijke Geneeskundige en Ge
zondheidsdienst.
Algemeen verzorgingshuis
Omtrent een particulier initiatief tot
het stichten van een algemeen verzor
gingshuis voor bejaarden, is het College
niets bekend, althans heeft het College
geen concrete plannen bereikt.
Van de zijde van het College zijn
stappen ondernomen om te komen tot
de oprichting van een bejaardencen
trum. Hiertoe is een kleine commissie in
het leven geroepen, waarin o.a. de Fe
deratie van Woningbouwverenigingen
vertegenwoordigd is.
Crèche wederom ter sprake
Een behandeling van een gemeente
begroting, zonder dat daarin een crèche
ter sprake kwam, is de laatste jaren on
denkbaar. Ook ditmaal wordt daaraan
aandacht bseteed. B. en W. delen hier
over het volgende mede:
„In het kader van de voorbereiding
van deze aangelegenheid hebben wij een
enquête gehouden onder de bedrijven,
die een belangrijk aantal vrouwelijke ar
beidskrachten in dienst hebben, met be
trekking tot de vraag, of van die zijde
medewerking inzake de stichting van een
crèche zou kunnen worden verkregen.
Deze enquête heeft een teleurstellend
resultaat gehad. Het gebrek aan belang
stelling van de zijde van het bedrijfs
leven heeft aan onze verwachting, spoe
dig nadere mededelingen omtrent de
oprichting van een crèche te kunnen
doen, de bodem ingeslagen. Wij beraden
ons intussen nog over deze aangelegen
heid en hopen binnenkort bij de desbe
treffende commissie van bijstand advies
in te winnen".
Stationsoverkapping
Tenslotte nog één greep uit de bijna
500 vragen, welke de raadsleden in
deze begrotingstijd op het College van
B. en W. „afvuren", waarop helaas
een teleurstellend antwoord moet
worden gegeven. Het gaat over de uit
breiding van de overkapping van het
Station.
Wy hebben, aldus B. en W., in het
jongste verleden er bij de N.V. Neder
landse Spoorwegen bij herhaling op aan
gedrongen de overkapping van de per
rons te verlengen. Deze aandrang heeft
evenwel geen succes opgeleverd.
(Ingez. Med.-Adv.)
Causerie prof. dr. J. H. Oort
Het is niet onmogelijk, dat de radio-astronomie er in afzienbare tijd in zal
slagen, tot in de grootste diepten van het heelal door te dringen en daardoor
de veronderstelde eindigheid van het heelal kan aantonen. Daarmede zouden
tevens fundamentele vraagstukken om trent omvang, inhoud, groei en ouder
dom van het heelal nader tot een definitieve oplossing kunnen worden gebracht.
Technische moeilijkheden hebben ditvoor de optische astronomische waarne
ming nog niet mogelijk gemaakt.
Aldus prof. dr. J. H. Oort uit Leiden tijdens een gisteren in Den Haag vool
het Contactcentrum op Voorlichtingsgebied gehouden causerie over de perspec-
1 tieven van de radio-sterrenkunde.
waargenomen, belangrijke aanvullende
waarnemingen werden gedaan met be
trekking tot de „krabnevel", een zeer
interessant geval van een supernova uit
het jaar 1045, en voorts is men tot wel
haast onvoorstelbare diepten in het
heelal doorgedrongen. Een botsing tus
sen sterrenstelsels die zover van ons
verwijderd zyn dat zy een achttiende
van de lichtsnelheid hebben in de uit-
I dying van het heelal, kan zeer helder
worden waargenomen. Een dergelijke
botsing op vijftig keer zo grote afstand
1 zou eveneens waarneembaar zijn voor de
j radio-telescoop, en dit betekent dat men
I theoretisch verder zou kunnen zien dan
de grootste diepte die volgens de huidige
theorieën in het heelal bestaat.
Onder auspiciën van het
Leidsch Dagblad
Vele honderden Leidse kinderen be
waren nog steeds de prettige herin
neringen aan de twee voorstellingen,
welke het Rotterdams Kindertoneel ge
durende de paasvakantie in de Schouw
burg heeft gegeven van het bekende
sprookje van „Sneeuwwitje en de zeven
dwergen" en waarin de bekende Sprook
jesprinses Anneke Elro de hoofdrol ver
vulde.
Ongetwijfeld tot aller genoegen zal
hetzelfde gezelschap de volgende week
woensdag in onze stad wederom op uit
nodiging van ons Blad een tweetal op
voeringen verzorgen, doch ditmaal niet
van een sprookje, maar van een span
nend verhaal, waarin niemand minder
dan Panda de hoofdrol vertolkt. Panda
is al sedert jaar en dag de populaire
held van ons dagelijks stripverhaal,
wiens avonturen geregeld gevolgd wor
den en heus niet alleen door de jeugd.
Panda wordt in het komende toneel
stuk omringd door de bekende figuren
van Joris Goedbloet, Bruno de Beer,
Lezers van ons Panda-verhaal
zullen geen moeite hebben in het
bovenstaande tweetal twee bekende
figuren te herkennen. Het zijn
Panda en Joris Goedbloedzoals ze
de volgende week woensdag in
levenden lijve in de Leidse Schouw
burg te zien zullen zijn.
Graaf Iszengrim, Hofmaarschalk Belli-
nio en tal van anderen.
Met het oog op de grote belangstel
ling, welke in de paasvakantie voor deze
voorstellingen bleek te bestaan de
Schouwburg was tot tweemaal toe to
taal uitverkocht! zullen ook a.s.
woensdag weer twee uitvoeringen wor
den gegeven, n.l. om halftwee en om
4 uur. Geleerd door de ervaring, raden
we de aspirant-kijkers evenwel aan het
kopen van kaarten niet al te lang uit
te stellen, want het lykt ons geenszins
onmogelijk, dat het aantal gegadigden
het aantal plaatsen aanmerkelijk zou
overtreffen. En ook hier geldt dat wie
het eerste komt, het eerste maalt!
Prof. Oort belichtte enkele beginselen
van de verschijningsvorm van sterren,
sterrenstelsels en heelal en noemde de
ontwikkeling van de radioastronomie
het openen van een nieuw venster waar-
door de mens de gebeurtenissen in het
heelal kan gadeslaan.
Nederland is in de gelukkige omstan
digheid, dat het dank zy de tot nu toe i
grootste radiotelescoop ter wereld, die
in Dwingelo in Drente staat opgesteld,
een prachtige blik door dit venster kan
slaan. Met deze radiotelescoop zijn reeds
opzienbarende resultaten geboekt. De
spiraalstructuur van het Melkwegstelsel
kon worden bewezen, de rotatie en in
wendige structuurwijziging van de An-
dromeda-nevel konden onlangs worden
De algemene relativiteitstheorie van
Einstein zou dan nogmaals een beves
tiging kunnen vinden en het merk
waardige feit zou zich voordoen dat
men (doordat op de uiterste afstand
in het heelal de snelheid van de ster
renstelsels die van het licht evenaardt
en wij de straling van miljarden jaren
geleden opvangen) zou kunnen terug
zien naar de ontstaanstijd van het
heelal, naar schatting 5 a 6 miljard
jaar geleden.
Prof. Oort verdiepte zich nog in an
dere problemen en theorieën en had
daarbij de volledige gespannen aandacht
van zyn gehoor. Hij illustreerde zijn
causerie met boeiende lichtbeelden.
De heren G. Harkink en
J. Boer
Hedenochtend werden in de kantine
van de Leidse brandweerkazerne twee
leden van de brandweer gehuldigd in
verband met hun twaalfeneenhalf-ja
rige dienst bij het korps. Het waren
de heren G. Harkink. hoofdbrand
wacht, en J. Boer, brandwacht eerste
klas.
In verband met de over het algemeen
betrekkelijk korte dienstperiode bij de
brandweer als gevolg van de lage pen
sioengerechtigde leeftijd wordt in brand
weerkringen het koperen dienstjubileum
gevierd, terwijl dat elders in bedrijven
en diensten niet het geval is. Vanoch
tend waren het de heren Harkink en
Boer, oorspronkelijk afkomstig uit Lo-
chem en Mijdrecht, die zich in tegen
woordigheid van hun echtgenoten een
hulde moesten laten welgevallen.
In de kantine werden zij in aanwezig
heid van vrijwel het voltallige korps toe
gesproken door burgemeester jhr. mr. F.
H. van Kinschot, die hun trouw, hun ge
degen vakkennis en hun toewijding
prees.
Hij reikte de jubilarissen de bronzen
medaille van de Nederlandse Vereniging
van Brandweercommandanten uit.
De commandant van de Leidse brand
weer de heer S. W. Hagedoom, wees in
zijn huldigingstoespraak eveneens op de
vakbekwaamheid en op de collegialiteit
van de jubilarissen.
De secretaris van de personeelsvereni
ging De Vlam. de heer C. Godthelp,
bood na een toespraak waarin hij in het
bijzonder de grote kameraadschap van
de jubilarissen prees, aan de heer Har
kink een paar handschoenen en aan de
heer Boer een aktentas aan.
Na de huldiging bleef men nog enige
tijd gezellig bijeen De jubilarissen, die
DISTRICT LEIDEN VAN DE ARJOS
Zaterdag houdt het district Leiden van
de Arjos een propaganda-avond in „Het
Gulden Vlies". De avond is bedoeld voor
de jongeren uit Leiden, Leiderdorp,
Oegstgeest en Voorschoten. Spreker is
de heer G. Puchinger. De heer T. Hop
man. provinciaal voorzitter van de Ar
jos, zal een kort slotwoord spreken. De
avond zal verder 0evuld worden met
muziek en declamatie.
thans de functie van bankwerker-chauf
feur en chauffeur-monteur bekleden,
hebben zich in hun diensttijd vooral
toegelegd op de technische arbeid, ver
bonden aan de bediening en verzorging
van de brandweerwagens, spuiten en an
der materiaal.
Zilveren jubileum
J. G. FILIPPO aan de S.L.F.
De heer J. G. Filippo. werkzaam aan
de Stedelijke Lichtfabrieken, herdacht
gisteren het feit. dat hij 25 jaar geleden
in dienst trad van de S.L.F. Door ver
hindering van de directeur, ir. Y. Ykema
ontving de hoofdingenieur ir H. J. G.
Klinkert niet dan lof; door zijn regel-
feliciteerde de heer Filippo namens
directie en gemeentebestuur met deze
dag. Voor zijn prestaties had de heer
Klinkert niets dan lo; door zijn regel
matig karakter en zijn prettige om-
gangswijze met de collega's is hij een
graag geziene figuur. Spr. hoopte dat de
heer Filippo de resterende jaren op
dezelfde actieve en aangename wijze zal
mogen doorbrengen en overhandigde de
fraaie oorkonde van 't gemeentebestuur,
vergezeld gaande van de gratificatie. Ook
andere woordvoerders prezen zijn vak
manschap en de goede samenwerking
met de heer Filippo en sloten zich bij
de waarderende woorden van ir. Klin
kert aan.
Namens de jubileumcommissie sprak
de voorzitter, die eveneens de goede
verstandhouding tussen chefs en colle
ga's prees, waarbij hij de wens uitsprak
dat het inmiddels aangeboden geschenk
nog menigmaal zal herinneren aan deze
dag.
Ook een vertegenwoordiger van de
vakorganisatie van de heer Filippo. de
Alg. Bond van Ambtenaren, wenste de
heer FUippo namens deze organisatie
geluk en voegde daaraan nog de beste
wensen voor de toekomst toe.
In de kantine hadden zich de naaste
collega's verzameld en ook hier moest
de heer Filippo vele gelukwensen in
ontvangst nemen.
Hij dankte vervolgens Gemeentebe
stuur, directie, chefs en collega's voor
de goede wensen en stoffelijke blijken
van belangstelling, waarin hij ook de
Personeelsvereniging betrok.
