VELE VLIEGVELDEN GEBOMBARDEERD
Tankslag bij Aboe-Ogeila om
bezit wegen Incident met Syrië
Trots Boedapest komt langzaam op
adem en hervat het normale leven
WEERBERICHT
De Frans-Britse actie in Egypte
EERSTE OPWINDING IN V.S.
BEGINT NU TE BEDAREN
Er heerst een voorbeeldige orde
Maar het verkeer
ligt nog stil
Nu ook onrust
in Roemenië?
95ste jaargang
DONDERDAG 1 NOVEMBER 1956
No. 28975
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Britse en Franse bommenwerpers onder gealli
eerd opperbevel hebben vandaag van het aan
breken van de dag af de aanval op militaire vlieg
velden in de Egyptische delta voortgezet. Dit
luchtoffensiei begon gisteren. Vele honderden
toestellen van alle typen nemen aan de aanvallen
deel. De bedoeling is de Egyptische luchtmacht
uit te schakelen en de Britse luchtmacht te verze
keren van de volledige heerschappij in de lucht,
waarna parachutisten en luchtlandingstroepen
ingeschakeld zullen worden, die de voorhoede
zullen vormen van de infanterie en de pantser
troepen. Volgens het hoofdkwartier van de Britse
luchtmacht in Nicosia op Cyprus zijn Almaza en
Intjass bij Cairo aangevallen, alsmede de vroegere
RAF-bases Aboesoeir en Kabrit.
Er werd slechts tegenstand van Egyptisch lucht
doelgeschut ontmoet, maar niet van jagers. Vol
gens het Brits-Franse legerbericht wijst een voor
lopige beoordeling van de operatie op „het
succes en de nauwkeurigheid" van de bombar
dementen: er werden veertien Egyptische toestel
len vernield.
Een Egyptische woordvoerder deelde mede, dat
het internationale vliegveld van Cairo, de Egyp
tische militaire academie, 't ziekenhuis in Almaza,
een moskee, verscheidene militaire vliegvelden en
enige plaatsen in het district Sjoebra bij Cairo
getroffen zijn. Er vielen negen slachtoffers.
Volgens Radio-Cairo zijn zes Britse vliegtuigen
bij hun aanvallen neergeschoten.
Egypte overweegt terugtrekking uit V.N.
Hedenochtend werd in Cairo medegedeeld, dat de regering van Egypte haar
diplomatieke betrekkingen met Frankrijk en Engeland heeft verbroken. Ook over
weegt Egypte zich terug te trekken uit de V.N., „daar de jongste gebeurtenissen
de onmacht van deze organisatie om de agressie van de grote imperialistische
mogendheden te voorkomen, hebben aangetoond".
Een Syrische militaire woordvoerder meldde via Radio-Damascus een grens
incident. In de afgelopen nacht had zich een schermutseling voorgedaan tussen
Syrische en Israëlische patrouilles. Aan de zuidwestelijke grens waren Israëliërs
op Syrisch gebied doorgedrongen. Een Syrische patrouille ging naar het door hen
bezette gebied, waarna de Israëliërs trachtten de Syriërs te omsingelen. Syrische
posten openden echter het vuur en stelden de Syrische eenheden in staat zonder
verlies naar haar bases terug te keren, aldus de woordvoerder, die eraan toevoegde,
dat uit het gebeuren blijkt, dat de „Zionisten agressieve bedoelingen ten opzichte
van Syrië hebben".
neergehaald. Vanochtend werd lucht
alarm gegeven in Tel Aviv.
In een speciale uitzending in het Ara
bisch heeft Radio-Israël gisteren de
Egyptische zelfmoordcommando's, die in
de enclave van Gaza gelegerd zijn, ge
waarschuwd, dat zij bij de Israëlische
autoriteiten bekend zijn en dat degenen,
die terroristische daden hebben ge
pleegd, zwaar zullen worden gestraft.
Van Egyptische zyde werd gisteren
gemeld, dat bij een aanval op een co
lonne pantserwagens en tanks vijftien
Israëlische voertuigen zijn beschadigd.
Over de ondergang van de torpedoboot-
jager Ibrahim zeggen de Egyptenaren,
dat het schip tevoren een „uitsekend
geslaagde" beschieting van Haifa had
uitgevoerd, oen werd het door 3 Israëli
sche schepen onderschept en liep ten
slotte machineschade op, waarna de
commandant besloot zijn schpi tot zin
ken te brengen.
Overal in Europa hebben scheepvaart
maatschappijen besloten, het Suezkanaal
te mijden met het oog op de toestand
in het Midden-Oosten. De „Koninklijke
Rotterdamsche Lloyd" heeft drie van
haar schepen (de Kota Agoeng, de Ben
galen en de Kote Inten) opdracht gege
ven, de route om Kaap de Goede Hoop
te volgen. Zweedse, Noorse en Deense
scheepvaartondernemingen doen het
zelfde. Schepen, die van het zuiden uit
het Suezkanaal naderden, zijn terugge
keerd.
De luchtverbindingen zijn via Istam-
boel omgelegd om Be.roet te vermijden.
In Irak, Syrië en Libië is de staat van
beleg afgekondigd, in Libanon de nood
toestand en in Jordanië een algemene
mobilisatie.
Radio-Cairo heeft vanmorgen in een
uitzending bestemd voor de arbeiders v.
alle Arabische landen, zonder uitzonde
ring, dezen aangeboord tot het vernie
len van de oliebuizen die door hun lan
den lopen, het saboteren van alle olie
installaties en het onbruikbaar maken
van alle vijandelijke vliegvelden.
De premiers en ministers van Buiten
landse Zaken van vier der bü het Ver
drag van Bagdad aangesloten landen,
t w. Perzië, Turkije, Irak en Pakistan,
zullen spoedig in Teheran bijeenkomen
om de toestand in het Midden-Oosten
i te bespreken, aldus meldt Radio-Bag-
i dad. De Sjah van Perzië en Sir Iskander
Mirza, gouverneur-generaal van Pa
kistan, zullen de bijeenkomst eveneens
j bijwonen.
Verder is officieel meegedeeld, dat
I Koning Feisal van Irak de uitnodiging
van president Sjamoen van Libanon
voor een onmiddellijke conferentie van
Arabische staatshoofden cn premiers
heeft aanvaard. Op de conferentie zal
worden gesproken over een gezamen-
I lijke militaire en politieke gedragslijn.
Washington houdt zich er huiten
President Eisenhower ivenst vriendschap
met Engeland en Frankrijk te handhaven
(Van onze correspondent in Washington)
Via alle grote radio- en televisiezenders heeft president Eisenhower gisteravond
het Amerikaanse volk kort en krachtig toegesproken. Zijn rede, die slechts een
kwartier duurde, moet stellig indruk hebben gemaakt. Hoofdzaak was, dat
Amerika zich in het Midden-Oosten van gevechtshandelingen zal onthouden en
dat door middel van de Algemene Vergadering der Ver. Naties extra morele druk
op de aanvallers zal worden uitgeoefend.
De Veiligheidsraad heeft namelijk inmiddels besloten, dat reeds hedenmiddag
de Algemene Vergadering in buitengewone zitting in New York zal bijeenkomen.
Eisenhower kon alleen over de toestand in Midden-Europa met optimisme spre
ken en hij maakte daarbij bekend, dat de Amerikaanse regering reeds sedert enige
dagen in contact staat met de nieuwe regering in Polen over economische hulp
verlening!
Pers veel rustiger
De grootste belangstelling van het pu
bliek richtte zich uiteraard op wat Ei
senhower zou zeggen over het gewapend
conflict in Egypte. En geconstateerd
moet worden, dat de Amerikaanse pre
sident hierbij blijk heeft gegeven van
grote zelfbeheersing. Want hoewel Ame
rika zeer gegriefd is over wat zich in
Egypte voltrekt, vermeed Eisenhower
toch van een samenzwering te spreken.
Alleen merkte hij op. dat Amerika
niet gekend of geraadpleegd is ten aan
zien van de acties van Israël. Engeland
en Frankrijk.
Eisenhower ging in zijn matiging zelfs
zo ver. dat hij zei: „Het is kennelijk het
recht van al deze landen zulke beslis
singen te nemen en tot zulke daden over
te gaan".
Deze ruimheid van opvatting kwam
overigens vrijwel in tegenspraak met de
stelling, die Eisenhower verderop po
neerde. door te zeggen: „De daden, die
zijn ondernomen laten zich nauwelijks
in overeenstemming brengen met de
principes en doelstellingen van de Ver.
Naties".
De president achtte de rol van de Ver.
Naties niet beëindigd. Hij wenste de
De eerste dag in een vrije stad
Volgens recente berichten uit Tel
Aviv wordt bij Aboe Ogeila, een
belangrijke Egyptische basis op de
weg van El Auja naar Ismailia, een
tankslag geleverd om het bezit van
de wegen. Een Israëlische woord
voerder maakte voorts bekend, dat
de Egyptische basis Rafa in Sinai
is veroverd. Verslagen Egyptische
troepen zouden zich daar in wan
orde terugtrekken, waardoor het
lot van de Egyptenaren in ..de zak
van Gaza" zo goed als bezegeld
zou zijn. (Rafa is een Egyptische
plaats in het zuidelijk deel van de
strook van Gaza. bij de kust en de
voornaamste kustweg naar Gaza.)
Voorts zouden vele militaire voer
tuigen zijn vernield bij vliegtuig-
aanvallen op konvooien, die van
Ismailia in oostelijke richting naar
de berg Loebni trokken. Heden
ochtend vroeg werd uit Israëlische
regeringsbron gemeld, dat eenheden
gisteravond dicht bij het Suez
kanaal waren, doch niet binnen een
afstand van 16 km. In het gebied
ten oosten van het Suezkanaal werd
een slag geleverd tussen twee
Egyptische divisies en een Israë
lische strijdmacht, waarvan de
sterkte niet werd genoemd. Verder
naar het zuiden, op nog geen uur
rijden van Suez, zou een Israëlische
strijdmacht zich reeds geruime tijd
in een „ingegraven" positie be
vinden.
De berichten over het aantal neerge-
sohoten vliegtuigen lopen, zoals gebrui
kelijk, uiteen. De Israëliërs zouden vol
gens eigen zeggen geen enkel straal
vliegtuig verloren hebben, terwijl de
Egyptenaren het getal van zeven noe
men. De Israëliërs zeggen, dat zij negen
Egyptische straalvliegtuigen hebben
Veel minder koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met nu en dan wat
regen of motregen. Overwegend matige
noordwestelijke wind. Veel minder koud.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
2 NOVEMBER.
Zon op: 7.39 uur; onder: 17.12 uur.
Maan op: 7.24 uur; onder: 16.53 uur.
(n.m.).
Hoogwater te Katwijk te 2.35 en 14.55 u.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
(Van onze Weense correspondent, prof. dr. N. Greitemann,
(thans in Boedapest)
De Russische troepen zijn grotendeels reeds uit Boedapest vertrok
ken De nog aanwezige tanks staan niet meer in aanvalsformatie,
doch in lange rijen, soms 30 a 40 achter elkaar, wachtend op het bevel
om te vertrekken Dan ratelen zij met een snelheid van 40 kilometer
per uur in oostelijke richting
In de stad krioelt het nu van mensen, maar zij nemen geen notitie
van de Russen, die gaan nu eenmaal weg Daarvan is men zeker,
daarom prikkelt men hen ook niet. De winkels, kantoren en fabrieken
zijn nog gesloten, omdat de mensen eerst op adem willen komen en op
zoek gaan naar hun vrienden. Honderden staan geduldig in de rij voor
het hoofdpostkantoor om hun familie door middel van een telegram
gerust te stellen. De orde is voorbeeldig.
geheeldNu gaan zeer velen even
een kerk binnen
Alle mensen gaan te voet, het ver
keer ligt nog stil. Maar op de Donau
varen reeds de sleepboten met een
rij aken achter zich aan. 's Morgens
schijnt de zon en de mensen voeren
de duiven op het Marchusplein bij de
Donau. De stad begint weer te ade
men. Het leven in de hotels ivordt
beteren ook duurder.
Soms is het weerzien op straat
ontroerend. De Hongaren zijn in dit
opzicht overvloeiend van hartelijk
heid. Ook mannen kussen elkaar met
tranen in de ogen. Men is blij en
trots, maar niet uitgelaten. Dat komt
pas later, wanneer de toonden zijn
Men handelt weer in dollars. Alleen
cafetaria's, apotheken, bakkers, groen
ten- en comestibleszaken zijn geopend.
Tussen deze steen- en zandheu-1 verbitterd gevochten tussen Israë- j hier en daar wordt de droge vlakte
veis van de Sinai-woestijn wordt\lische en Egyptische troepen. Slechts\door een plekje groen onderbroken.
Groene zeep tegen tanks.
De correspondent van het West-
duitse persbureau DP.A. meldt uit H
Boedapest, dat in de afgelopen da-
gen opgeschoten jongens de Rus- n
sische tanks met zeep bestreden
hebben. Zij lieten de tanks vast- g
lopen in een dikke laag zachte
zeep, die zij op straat uitgesmeerd
hadden. De gestrande tanks wer-
den met benzine overgoten en in
brand gestoken
Deze correspondent meldde giste- M
ren ook, dat de nationalistische
opstandelingen water pompen in
de onderaardse gangen tussen het
ministerie van Binnenlandse Zaken
en het hoofdbureau van politie in n
Boedapest, waar de laatste man- n
nen van de gehate veiligheidspo-
litie zich verschanst hebben en
vechten voor hun leven. m
Men eet taartjes, drinkt zwarte koffie
uit een glas en koopt een fles wijn of
likeur, want een week lang was er geen
sterke drank te koop en men hield zich
aan dit bevel, alleen al uit zelfbehoud.
Elders staan weer lange rijen voor een
gebouw, waar levensmiddelen gratis
worden uitgedeeld. De mensen gaan zeer
armelijk gekleed. De vrouwen en meisjes
dragen bijna allen lange broeken en
donkere pullovers
Hier en daar wordt er nog geschoten
door in het nauw gedreven geheime
staatspolitie, die weet dat haar laatste
uur is gekomen. Bij de vroegere AVH-
kazerne hoort men nog klopsignalen on
der de grond, waarschijnlijk oók van de
geheime staatspolitie. De ingang ligt
onder het puin en de bunker is van zeer
zwaar beton dat men niet uit elkaar kan
krijgen. Jonge verzetsstrijders patrouil
leren overal om te voorkomen, dat hun
vijanden op het laatste ogenblik kun
nen ontvluchten.
In de buurt van de Nederlandse lega
tie staat de villa van Rakosi, waar zijn
vrouw niets te eten heeft. Rakosi zelf zit
waarschijnlijk met Geroe ergens in de
Sovjet-Unie en hij kan nu Kroesjtsjef
verwijten, dat dit alles, niet zou zijn ge
beurd. wanneer hij niet was afgezet.
Grote haat
Op sommige punten van de Uelloei-ut
liggen nog lijken van de geheime staats
politie. Zij zijn gruwelijk verminkt, de
opgekropte haat tegen deze verraders
was grootOnder deze verminkten
bevinden zich ook Griekse communisten,
die men hier voor het systeem had la
ten strijden!
Daartegenover zijn de strijders voor
de vrijheid reeds begraven. Soms ziet
men midden in de stad een kleine graf
heuvel met verse bloemen voor deze hel
den. Soms kinderen van 15 en 16 jaar...
Zakenmensen zijn al druk aan het
werk om hun winkels weer van glas
splinters, kalk en vuil schoon te maken.
Veel étalages in de binnenstad en de ze
vende en negende wijk zijn zwaar be
schadigd, maar er wordt niet geplunderd
Een zakenman, wiens etalage totaal
kapot Is, etaleert weer keurig een paar
blousjes, kousen en pullovers en daar
voor legt hij een stuk papier met de
woorden: „Zo plunderen Hongaren"!
Slot op pag. 2
zaak in de Algemene Vergadering te
brengen, waar het veto niet geldt en
waar de aanvallende partijen onder de
druk der wereldopinie kunnen worden
gebracht.
Vergeleken met tal van fe.le opmer
kingen aan het adres van Engeland en
Frankrijk, die men in Washington Ln
officiële kringen kan beluisteren, is de
toon van de grote Amerikaanse bladen
betrekkelijk gematigd.
Ook Eisenhowers rede gaf trouwens
blijk van de kalmering, die begint in te
treden.
De president zei, dat Amerika de
vriendschap met Engeland en Frankrijk
wenst te handhaven. Nu de eerste op
winding begint te bedaren, beseft men
immers in Amerika wel, dat een zekere
vorm van samenwerking met Engeland
en Frankrijk noodzakelijk blijft. Men
heeft wel een moment overwogen de mi
litaire steun aan deze staten stop te
zetten, doch heeft dit plan woensdag
weer laten varen.
Na de ervaringen van de laatste dagen
zullen evenwel de pogingen om in de
NAVO tot meer politiek overleg te gera
ken, door vele Amerikanen stellig met
schamperheid worden bezien.
En de isolationisten in de Ver. Staten
zullen door de Brits-Franse actie onge
twijfeld in htm streven zijn gesterkt.
Volgens reizigers uit Roemenië, die
gisteren in Wenen zijn aangekomen,
hebben zich enkele dagen geleden te
Cloej incidenten voorgedaan, toen stu
denten betoogden voor afschaffing van
de Marxistisch-Leninistische cursussen
en vervanging van het Russisch door
Frans. Er werden arrestaties verricht.
Ook in de Roemeense hoofdstad Boe
karest werden mensen aangehouden.
Buitengewone
Kabinetszitting
OVER TOESTAND IN
MIDDEN-OOSTEN
Het Nederlandse kabinet is vanoch
tend om elf uur in buitengewone zitting
bijeengekomen ter bespreking van de
toestand in het Midden-Oosten.
Desgevraagd van officiële zijde was
reeds medegedeeld, dat de Nederland
se regering, „overvallen door de radio
berichten over de gebeurtenissen in
Egypte", de ontwikkelingen met span
ning en grote ongerustheid volgt.
Eveneens werd er aan herinnerd, dat
de Nederlandse regering haar reeds
eerder ingenomen standpunt hand
haaft, dat een oplossing dient te wor
den gevonden door besprekingen in de
Ver. Naties.
Inmiddels stelt de regering alles in het
werk de Nederlandse onderdanen en
eigen lommen in het Midden-Oosten
te beschermen, waartoe besprekingen
zijn en worden gevoerd met Neder
landse scheepvaart- en luchtvaart
maatschappijen en de diplomatieke
en consulaire vertegenwoordigers.
Gedistilleerd en
benzine worden
duurder
De regering wil de tijdelijke vrij
stelling van omzetbelasting voor
texlielprodukten per 1 januari 1957
in een definitieve omzetten. Een
wetsontwerp hiertoe zal met spoed
worden voorbereid. Verlenging van
de beslaande vrijstelling van omzet
belasting voor suiker kan niet wor
den verwacht.
Een wetsontwerp, waarin een
verhoging van hel bijzonder invoer
recht op benzine en van het accijns
op gedistilleerd is voorzien, zal op
korte termijn kunnen worden tege
moet gezien, aldus minister Hofslra
in zijn Memorie van Antwoord
Rijksbegroting 1957.
Voorts meent de regeringdat de
consumentensubsidie op melk en
suiker thans spoedig moeten worden
afgeschaft.
Gezien de consequenties van deze
afschaffing acht zij verder overleg
daarover echter noodzakelijk. Defi
nitieve beslissingen wil zij uitstellen
totdat advies van de S.E.R. is ont
vangen.