Golden Fiction
Indonesië beschuldigt Nederland
van ondergrondse activiteiten
Men trachtte het land naar
de ondergang te voeren
Dezelfde toonladder voor iedereen
Nederlandse studenten willen
nood in Hongarije lenigen
95ste jaargang
Dinsdag 30 oktober 1956
Derde blad no. 28973
Van officiële züde te Djakarta is gisteren de beschuldiging uitgesproken, dat
Nederlanders hebben getracht Indonesië door ondergrondse activiteiten naar
de ondergang te voeren.
De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Soewito Koe-
Koemawidagdo, verklaarde, dat „de Nederlanders thans proberen de interna
tionale wereld zand in de ogen te strooien door de indruk te vestigen, dat zij
niet schuldig zijn geweest aan ondergrondse activiteiten tegen de wettige
Indonesische regering!
Bij zei dit in een commentaar op de jongste verklaring van Nederlandse
regeringsleiders, dat er in Indonesië rechteloosheid heerst. Hij verklaarde, dat
door de kracht van de onafhankelijkheidsstrijd van het Indonesische volk en
de morele steun van de wereld, Nederland werd gedwongen Indonesië onafhan
kelijkheid te verlenen. „De Nederlanders waren in het geheel niet gelukkig
met het verloop der gebeurtenissen en zij hebben langs verscheidene omwegen
getracht hun gezag te handhaven of tenminste een belangrijke rol in het
Indonesische politieke leven te blijven spelen'*.
partij". De heer Bouman deelde
Maengkom voorts mede dat hij,
indien nodig, steun zou zoeken bij het
Internationale Gerechtshof in Den
Haag.
Twee wegen
Hij deed de beschuldiging, dat de
Nederlanders twee wegen hadden be
wandeld om dit te bereiken: 1. langs
diplomatieke kanalen en 2. door onder
grondse activiteiten. „In hoeverre de
Nederlanders hebben getracht Indonesië
naar de ondergang te voeren door on
dergrondse handelingen is duidelijk door
het bestaan van de illegale activiteiten
van de opstandige beweging der Repu
bliek Zuid-Molukken. de opstandige
beweging van Andi Abdoel Aziz op
Celebes in 1950, de APRA van Wester
ling, die in januari 1950 een aanval op
Bandoeng deed. en andere ondergrondse
handelingen, waarin hooggeplaatste Ne
derlandse officieren, zoals generaal
Engles. betrokken zijn geweest".
De woordvoerder voegde hieraan toe,
dat ook Nederlandse elementen hebben
deelgenomen in subversieve organisaties
als de ..Nederlands-Indische guerilla-
organisatie", de „Daroel Islam" en
andere bewegingen, waarbij waargeno
men is. dat Nederlanders de leiding
hadden bij overvallen door benden van
de ..Daroel Islam".
„Thans zijn deze ondergrondse activi
teiten hard op weg om in een misluk
king te eindigen", zeide hij.
De woordvoerder zei voorts, dat „het
betrokken zijn van Nederlandse onder
danen bij subversieve activiteiten werd
bewezen door de processen tegen wijlen
Jungschlager, Schmidt en anderen".
De woordvoerder zei verder, dat Ne
derland zich nu voor de vraag ziet
gesteld, „hoe bij al deze duidelijke
feiten zich de handen in onschuld te
wassen". De Nederlanders hebben een
rookgordijn opgetrokken door aan de
wereld mede te delen, dat er rechte
loosheid in Indonesië heerst en dat
beid processen schijnprocessen zijn
geweest, gebaseerd op gefingeerde be
schuldigingen".
In een tweede verklaring aan de pers
zei de woordvoerder, dat Nederland over
het hoofd scheen te zien „dat Indonesië
in de afgelopen vijf jaren vele pogingen
heeft gedaan wederzijds begrip tussen
beide landen tot stand te brengen en de
hoofdoorzaak, die de huidige spanningen i
tot gevolg heeft gehad, uit de weg te 1
ruimen.
Deze hoofdoorzaak is de status van
West-Irian, zo zeide hij: „Als gewacht
moet worden op aanwijzigingen, dat er
goede voornemens bestaan een einde
te maken aan de gespannen ver
houdingen, dan moeten de Nederlan
ders er mee voor de dag komen".
Geen „schijnprocessen"
Intussen heeft de Indonesische pers i
veel ruimte gewijd aan de beschuldigin- I
gen van mevrouw Bouman. dat voor
aanstaande Indonesiërs zelf overtuigd
zijn van de onschuld van beklaagden en
dat de Officier van Justitie Soenarjo.
haar man had aangeboden de zaken te j
laten vallen voor de prijs van 300.000 1
roepiahs aan steekpenningen.
Soenarjo verklaarde, dat de beschul-
diging van mevrouw Bouman „een
volledige verdraaiing van de feiten" is
Hij zeide de doodstraf voor Jungschla
ger te hebben geëist, omdat hij van I
diens schuld overtuigd was.
De Procureur-Generaal, Soeprapto, die l
ook genoemd is in de verklaring van j
mevrouw Bouman. zeide: „Waarom zou
ik op zulke leugens ingaan?"
Maengkom. die als rechter optrad in
het -proces-Jungschlager, sprak met na
druk de Nederlandse beschuldigingen j
tegen, dat de processen tegen Neder- i
landse onderdanen „schijnprocessen"
zijn geweest.
Hij zeide, dat de Nederlandse diplo
matieke missie in Indonesië heeft toe
gegeven. dat de processen „legaal" waren
en wees er op. dat enige Nederlandse
functionarissen op iedere zitting van
deze processen aanwezig zijn geweest.
De actie van mr. Bouman
Rechter Maengkom deelde mede, dat
op 10 januari 1955 de toenmalige ver
dediger van Jungschlager, Herman
Bouman. een gesprek met hem,
Maengkom, heeft gehad. Mr. Bouman
heeft hem bij die gelegenheid onbe
wimpeld gewaarschuwd, dat hij, Bou
man. de zaak onder de aandacht zou
brengen van de gehele wereld. Hij
uitte de beschuldiging, dat Jungschla
ger werd berecht „op gefingeerde be
schuldigingen door de communistische
Deze woorden van Bouman, aldus
Maengkom, maakten het duidelijk, dat
de Nederlanders doende waren te pogen,
van het geding tegen Jungschlager een
politieke zaak te maken. Hij had tegen
mr. Bouman gezegd dat, indien de heer
Bouman stappen in die richting zou
ondernemen, hij slechts zou bereiken,
dat enige honderden Engelse en Ameri
kaanse advocaten en tien miljoen
Nederlanders hem daarbij zouden steu
nen, doch dat een dergelijke actie
schadelijk zou zijn voor beklaagde, aan
gezien 80 miljoen Indonesiërs zich zou
den verenigen in een gezamenlijke
poging om het resultaat ervan te*niet te
doen.
Hij had mr. Bouman ook gewaar
schuwd. dat deze actie gerechtelijke
behandeling van de zaken tegen de
gearresteerde Nederlanders in gevaar
zou brengen en hij had de heer Bouman
aangeraden van de zaak-Jungschlager
geen „politieke zaak" te maken. Maeng
kom zeide verder, dat hij als rechter
zijn uiterste best zou doen, bij de voort
zetting van het proces een zo recht
vaardig mogelijke houding aan te
nemen.
Maengkom uitte voorts de beschuldi
ging dat door de artikelen, die mr.
Bouman na zijn terugkeer in Neder
land heeft geschreven, de verdere
berechting van Jungschlager inder
daad heeft gestagneerd. Tengevolge
van deze artikelen, aldus Maengkom,
had hjj de behandeling van de zaak
tegen Jungschlager vier weken uit
gesteld, totdat dc door de actie van
de heer Bouman opgewekte beroering
was verdwenen.
Het plotselinge vertrek, of ontsnap
ping. van mr. Bouman. aldus Maengkom
verder, had verdere stagnatie veroor
zaakt in de afwikkeling der berechting
aangezien er toen geen verdediger voor
beklaagde beschikbaar was. Nadat de
zaak. op verzoek van mr. Bouman was
uitgesteld, hadden de Nederlanders een
verder uitstel verzocht, om tijd te heb
ben, een nieuwe verdediger aan te zoe
ken. Maengkom. die de Nederlandse
pogingen om buitenlandse juristen te
engageren in herinnering bracht zeide
verder, dat pas nadat hij medegedeeld
had, dat hij een Indonesische verdediger
zou aanwijzen, mevrouw Bouman heeft
medegedeeld bereid te zijn. beklaagde
Jungschlager bij te staan.
Een ander uitstel in de behandeling
was. volgens Maengkom. veroorzaakt,
doordat de lijst van getuigen a décharge,
die uit Nederland zouden komen, eerst
in december 1955 gereed was. In af
wachting van hun komst was de verdere
behandeling gedurende twee maanden
opgeschort.
Het is duidelijk.
Maengkom stelde voorts dat de Neder
landse beschuldiging, dat het proces
slechts een schijnproces is geweest, op
niets steunt. Volgens hem is gedurende
de behandeling duidelijk geworden, dat
er ondergrondse activiteiten zijn ge
weest, „Ondergrondse activiteiten van
de Ned. Indische guerilla organisatie
zijn in West-Java ter kennis van de
autoriteiten gebracht sedert 1950. In
1952 heeft de Nederlander Baden aan
de politie melding gemaakt van het
bestaan van een ondergrondse bewe
ging", aldus rechter Maengkom. De ge
tuigen in de zaken, waarin deze onder
grondse activiteiten werden behandeld,
waren leden van die organisatie zelf. en
niet Indonesiërs, behorend tot. de leger -
politie of tot de militaire politie.
Maengkom bracht in herinnering dat
in zaken, waarin hij te Soekaboemi en
Tjiandjoer als president van de recht
bank was opgetreden, bekentenissen zijn
afgelegd door de opstandelingen, vol
gens welke sommige overvallen op gou-
vernements-ondernemingen door Neder
landers waren geleid.
Maengkom zeide verder, dat onderzoe
kingen ter plaatse in de zaak-Juiigschla.
ger op de ondernemingen Dramaga en
Serpong hebben aangetoond, dat de
getuigen die in deze zaken waren ge
hoord. niet hebben gelogen. Maengkom
zeide ervan overtuigd te zijn, dat onder
grondse activiteiten, waarbij Nederlan
ders betrokken zijn geweest, duidelijk
zijn aangetoond in de verschillende
zaken, die hij in West-Java had berecht.
Maengkom eindigde met uiteen te zet
ten, dat de Indonesische rechters er
naar streven, de rechtsbedeling in
Indonesië op een hoog peil te houden.
„Wij, die een vooroorlogse opleiding
hebben gehad, zullen er naar streven,
het peil van de rechtsbedeling, zoals
het voor de oorlog was nog te verbe
teren.
(Ingez. Med.-Adv.)
Woest en wild-opzwependCarmen. Toch, Bizet in al zijn
stralende verscheidenheid werkte maar met een zeer simpel
thema: het Do, Re, Mi. Zijn vaardig genie deed onverganke
lijke variaties ontstaan.
Ook de samensteller van Golden Fiction is gebonden aan
één gegeven: 's werelds tabakken. Het beste daaruit wordt
gekozen, maar het zijn talent en vaardigheid, die het resultaat
bepalenDie Golden Fiction maken tot een sublieme
compositie. Tot een meesterlijke sigaret.
E£N GULDEN GENIETING VOOR 80 CENT
VERGADERING EERSTE KAMER
De Eerste Kamer zal dinsdag 6 no
vember om half twee 's middags bijeen
komen. In deze vergadering zal verslag
worden uitgebracht over de geloofsbrie
ven van voorzitter en leden en zal de
tijd van aftreden der leden door loting
bepalen.
Wederom bloedplasma Raar
Hongarije
Zondag hebben, zoals gemeld, twee
Dakota's van de Kon. Luchtmacht een
hoeveelheid bloedplasma voor ongeveer
duizend personen naar Wenen gebracht,
ten behoeve van slachtoffers van de ge
beurtenissen in Hongarije. Morgenoch
tend, om half negen, zal wederom een
hoeveelheid bloedplasma door een Da
kota van de Kon. Luchtmacht van Val
kenburg naar Wenen worden gebracht.
Twee doden te Heeze
Een ernstig verkeersongeval op de
Rijksweg EindhovenWeert onder de
gemeene Heeze heeft gisteravond twee
doden en twee zwaargewonden geëist.
Omstreeks 10 uur reed een personen
auto in de richting Weert in volle vaart
op een geparkeerde 40-tons trekker
met oplegger, die wegens oliegebrek
niet verder kon. Van de inzittenden uit
de personenauto, allen uit Eindhoven
afkomstig, werden twee op slag gedood
en twee anderen zwaar gewond.
Voor wat. hoort waf'. Van deze
gedachte was de commissie van de
Sociëteit ..Minerva' vervuld, toen
zij gisteravond in deze sociëteit als
gestvrouwe optrad. Gasten waren
ditmaal de commandant van de
brandweer, de heerS. W. Hagedoorn
en het brandweerpersoneel .dat in
dc vroege zondagochtend van
21 oktober het gebouw, waarop drie
verdiepingen, brand was uitgebro
ken. voor een totale vernietiging
wist te bewaren. Tijdens een ge
noeglijk borreluur sprak het bestuur
zijn dank uit voor het voortreffelijke
en snelle optreden van de brand
weer. die daarbij getoond heeft vol
komen voor haar taak berekend te
ziin. Men zocht het deze avond in
een zeer originele vorm: de brand
weer. zo redeneerde de Sociëteits
commissie. moet men op een
..fikkie" onthalen want anders is zij
niet in haar element. Welnu, het
fikkie was er en daarmede ook de
feestdronk en een sfeer van grote
hartelijkheid. Ditmaal kon brand
weercommandant Hagedoorn. links
gezeten naast de praeses van Socië
teit ..Minerva", de heer A. E. du
Perron, er hartelijk om lachen.
Rechts kijkt brandmeester J. v. d.
Broek door een rookgordijn er
grinnekend op toe.
(Foto L.D./Van Vliet.)
Bezinning op waarde
geestelijke vrijheid
De Nederlandse Studenten Raad, het
overkoepelend orgaan van de Nederland
se erkende mannelijke studenten vereni
gingen heeft ir^, een gisteren te Leiden
gehouden Spo vergadering over een
mogelijke reactie op de gebeurtenissen
in Hongarije een korte verklaring opge
steld waarvan de inhoud op het volgende
neerkomt:
De Nederlandse Studenten Raad is
diep onder de indruk van de ernst der
gebeurtenissen in Hongarije. Het geble
ken verlangen naar vrijheid, o.a. geuit
in streven naar vrije meningsvorming
en -uiting aan de Universiteiten, heeft
de Raad doen besluiten om steun te ver
lenen ter leniging van de nood in Hon
garije.
De raad wekt alle Nederlandse studen
ten op zich in te zetten voor een actie
tot bestrijding van de nood, voortgeko
men uit deze vrijheidsstrijd. Deze „blik
semactie" van vijf dagen neemt donder
dag a.s. een aanvang en zal o.a. omvatten
een algemene inzameling van gelden.
Deze actie gaat uit van de verwachting
dat iedere Nederlandse student de waar
de inziet van de strijd om de geestelijke
vrijheid.
Amerikaans smaldeel
bezoekt Rotterdam
IN TOTAAL 4000 MAN.
Terwijl 21 saluutschoten over 't water
dreunden, de kustbatterij van Hoek v.
Holland deze welkomstgroet beant
woordde en 1250 officieren en man
schappen op dek stonden aangetre
den, voer het Amerikaanse vliegdek-
schip „Antietam" gisteren de pieren
van Hoek van Holland binnen op weg
naar de Waalhaven te Rotterdam.
Deze Amerikaanse oorlogsbodem
maakt deel uit van dc zg. „Hunter
Killer group 2", een smaldeel, waartoe
ook behoren zes torpedobootjagers en
twee onderzeeboten. Het is speciaal
uitgerust voor de bestrijding van on
derzeeboten.
In totaal zijn aan boord van de Ame
rikaanse oorlogsbodem 33 vliegtuigen,
waarvan zeven hefsohroefvliegtuigen
i waaronder zes S-58'st. Het schip is als
eerste vliegdekschip ingericht met een
vliegdek, dat een hoek van ongeveer 10
graden maakt met de lengteas van
het schip, hetgeen de deskundigen een
verbetering achten ten opzichte van de
tot dusver in gebruik zijnde vliegdekken
op dergelijke schepen. De commandant
van het smaldeel, schout-bij-nacht Paul
L. Dudley, zei, dat met dit dek meer
vliegtuigen dan anders gebruikt kunnen
worden en zelfs andere types, zoals
straalvliegtuigen.
Het smaldeel, een kleine 4000 man in
totaal omvattend, hoopt tegen Kerst
mis weer in Amerika terug te zjjn. Er
zullen echter nog bezoeken worden ge
bracht aan Hamburg. Lissabon, Malta,
een Spaanse en een Italiaanse haven.
Voor de opvarenden zijn uitstapjes
georganiseerd en aan boord van enkele
schepen zullen kinderfeesten worden
gegeven.
TELEGRAM VAN ARTSEN AAN
DE KONINGIN.
Op het driedaagse congres van de
Kon. Ned. Maatschappij tot bevordering
van de geneeskunst is het volgende te
legram verzonden aan H.M. de Koningin:
.De Nederlandse artsen, leden van de
Kon. Ned. Maatschappij tot bevordering
van de geneeskunst, in jaarlijks congres
te Nijmegen bijeen, betuigen Uwe Ma
jesteit hierbij hun trouw en warme aan
hankelijkheid".
Leidse Civitas roept op
tot steun
Het Consilium van de Leidse Civitas
waarin zitting hebben vertegenwoor
digers van curatoren, academische se
naat, wetenschappelijke staf, oud-alum
ni. Leidse universiteitsfonds, studenten-
gézelligheidsverenigingen, faculteitsver
enigingen. confessionele verenigingen, de
Christen 'studenten Raad, benevens de
studentenpastores en de studentende
caan, heeft in een gisteren gehouden
vergadering naar aanleiding van de ge
beurtenissen in Hongarije een resolutie
aangenomen.
Het Consilium, zich bewust van het
feit, dat gedurende vele jaren de Neder
landse universitaire gemeenschap zelf
door totalitaire machten onderdrukt is
geweest en dat in vele landen der we
reld de academische vrijheid nog steeds
wordt onderdrukt, en zeer getroffen
door de ernst der gebeurtenissen in Hon
garije, doet in deze resolutie een beroep
op alle universitaire gemeenschappen
zich rekenschap te geven van de achter
gronden van deze gebeurtenissen, voor
zover zij uitdrukking geven aan de strijd
om geestelijke vrijheid, die eerste ver
eiste is om volledige steun te verlenen
aan de hulpacties, die thans worden
ondernomen tot leniging van de nood.
Kerkelijk Leven
Ds. H. A. Enklaar overleden
In de ouderdom van 72 jaar is te
Nunspeet overleden ds. H. A. Enklaar,
emeritus predikant der Ned. Herv. Kerk
en voorganger van de afdeling Nunspeet
van de Ned. Protestantenbond.
Ds. Enklaar werd in 1884 te Deventer
geboren. Hij studeerde theologie aan de
Rijksuniversiteit te Leiden. In 1909
werd hij kandidaat in Gelderland en 27
februari 1910 aanvaardde hij het pre
dikambt te Hekelingen. Ds. Enklaar was
achtereenvolgens predikant te Berk
hout, Almelo. Oudkerk en Roodkerk en
van 1929 tot aan zijn emeritaat op 15
April 1946 te Den Helder. Hij vestigde
zich daarna te Laren, waar hij voor
ganger was van de Ned. Protestanten
bond en van de Remonstrantse Kring.
Sedert 1954 was hij als voorganger
van de Ned. Protestantenbond te Nun
speet werkzaam.
Ds. Enklaar heeft vooral bekendheid
verkregen door de morgenwijding, die
hij voor de AVRO verzorgde.
Zijn stoffelijk overschot zal morgen
om 2 uur ter aarde worden besteld op
de Nieuwe Begraafplaats te Nunspeet.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Zegveld Iz. Kok. kand. te
Veenendaal.
Beroepen door de generale synode tot
predikanten voor buitengewone werk
zaamheden J. Batelaan, voorheen Zen-
dingsdlrector van de Geref. Zendlngsbond
te Utrecht (als geest, verzorger gedeti
neerden Strafgestlchten Den Haag) en A.
Pijnacker Hordijk te Buurse (Gld.) (luoht-
machtpredikant)
Aangenomen naar Nljkerkerveen C. C. T.
Postma te Den Bommel
Bedankt voor Koudekerk a. d. Rijn,
A. Oliemans te Noordlaren-Glimmen. Voor
St.-Maartensdijk, J. C. Stelwagen te Hil-
legersberg Voor Sneek H. A J. Smits te
Akkerwoude.
CIIR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Amsterdam-west (als pred.
onder de schippers) L. Klelsen te Utrecht,
laatstelijk legerpredlkant. Te Bussum N.
de Jong te Katwijk aan Zee.
Bedankt voor Tholen H. C. v. d Ent te
Werkendam.
GEREF. KERKEN (ond. art. 31 K.O.)
Bedankt voor Oegstgeest-Valkenburg D
Deddens te Wetsinge-Sauwérd.
BAPTISTEN GEMEENTEN
