POLEN REMT NIEUWE KOERS
ONDER DRUK VAN KREMLIN
WEERBERICHT
Vier Russische leiders eisten gewapenderhand
handhaving van het huidige partijbestuur
Troepen rondom de hoofdstad
Fa. D. KRET Zn.
Groningen verleent eredoctoraat
aan mevrouw M. S. Bonman
LOON- EN PRIJSSTOP IN
BELGIE AFGEKONDIGD
93ste faargang
ZATERDAG 20 OKTOBER 1956
No. 2896.
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: 4. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per Kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte SingeJ 1, Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21607
Warschau bukt voor Russisch ultimatum
In de Poolse hoofdstad Warschau ontstond gisteren
een grote opwinding door de onverwachte komst van
een viertal Kremlin-leiders, namelijk: de eerste secretaris
van de Sovjetrussische communistische partij Kroesj-
tsjef, vice-premier en voormalig minister van Buiten
landse Zaken Molotof en de vice-premiers Kaganowitsj
en Mikojan. Terstond na hun aankomst begaven zij zich
naar de vergadering van de Poolse communistische
partij, waarvan het centrale comité de „Poolse Tito",
Gomoellca en drie andere uitgestotenen weer in zijn
Volgens Poolse zegslieden, aldus het gezaghebbende Newyorkse blad, stelde
Kroesjtsjef, die na zgn aankomst vergezeld werd door vele hoge officieren van
het Russische leger in Polen, het ultimatum, dat het politieke bureau van de
Poolse communistische party in zjjn oude vorm ongewijzigd gehandhaafd
diende te worden. Om alle „misverstanden" te voorkomen, werd er door de Rus
sische leiders bijgezegd, dat maarschalk Rokossofski de vroegere officier van
net Sovjetrussische leger, die in 1949 minister van Defensie in Polen werd en
tevens opperbevelhebber van de Poolse strijdkrachten troepen bjj Warschau
had opgesteld. a
Zoals bekend, is vooral Molotof en Kaganowitsj al eens gezegd, dat zij te
genstanders zjjn van een te snelle „liberalisatie" van de Oosteuropese landen.
Dat niettemin ook Kroesjtsjef en Mikojan die juist aanhangers zouden zijn
van de nieuwe „Titoïstische" koers achter het ijzeren gordijn eveneens
van de partij waren, laat wel uitkomen, dat de hoogste Kremlin-leiders ten
aanzien van Polen dezelfde lijn trekken.
Vanochtend zijn de vier Sovjetrussische leiders per vliegtuig naar Moskou
teruggekeerd, zodat aangenomen kan worden, dat de Polen in de Russische
eisen hebben toegestemd.
Poolse Boerenpartij eist
medezeggenschap
Stefan Ignar, de vice-voorzitter van
de Poolse „Verenigde Boerenpartij",
heeft donderdag op een voltallige be-
gelederen had opgenomen. Dit was de Russen blijkbaar
niet naar de zin. Om strategische redenen wenst
Moskou geen lossere banden met Polen. Volgens de
correspondent van de New York Times, Sidney Gruson,
zou Kroesjtsjef door de legering van Russische troepen
rondom Warschau kracht hebben bijgezet aan de eisen
van hemzelf en de andere Russische leiders, dat de
Kremlin-gezinde elementen in de leiding van Polen
gehandhaafd moeten worden.
Studenten en jonge
arbeiders op de bres
voor nieuwe
stroming
Intussen zijn dezer dagen op verschei
dene massabijeenkomsten van jonge
mensen en arbeiders in Polen resoluties
aangenomen, waarin gevraagd wordt om
meer democratie en meer wijzigingen in
het land, aldus meldt Radio-Warschau.
Op 18 oktober werd te Nowa Huta, by
Krakau, een grote bijeenkomst belegd
door de arbeidersjeugd van de staalfa
briek „Lenin" en tezelfdertijd werd in
Krakau een conferentie gehouden door
studenten.
Deze twee vergaderingen wisselden
delegaties uit en namen gezamenlijk een
resolutie aan, waarin o.m. werd ver
klaard, dat „er in de gemeenschap en
de partij een strijd gaande is tussen
oud en nieuw". „Wij zijn getuige van
de botsing tussen een stroming die alle
aspecten van het leven volledig wil de
mocratiseren en een stroming die de
huidige stand van zaken wil handha
ven".
„Het tempo van de democratisering is
op dit ogenblik niet zonder betekenis",
aldus deze resolutie, waaraan werd toe
gevoegd: „Wij zien in beheer door de
arbeiders zelf een van de wegen om onze
economische toestand te genezen".
Radio-Warschau maakte ook melding
van een recente vergadering van een
fabrieksafdeling van de Poolse commu
nistische party in Wroclaw (Breslau),
waarop een resolutie werd aangenomen,
luidend: „Wij menen dat de neiging om
te democratiseren overeenkomt met de
wens van het grootste deel der Poolse
bevolking".
Herziening van de kieswet?
Een subcommissie van de „Sjem" (de
Poolse Tweede Kamerheeft volgens
Radio-Warschau aanbevolen bij de ver
kiezingen absoluut geheime stemming
verplicht te stellen. Volgens de huidige
kieswet mag de kiezer in het geheim
zijn stem uitbrengen, als hij dat wenst.
Andere voorstellen van de subcommis
sie, die de volgende week door de „Sjem"
besproken zullen worden, omvatten: in
een kiesdistrict moeten meer kandida
ten gesteld worden dan er zetels voor
dit district beschikbaar zijn; op de
stembureaus moeten verslaggevers en
„vertrouwensmannen:" van organisa
ties, die kandidaten gesteld hebben, te
genwoordig kunnen zijn.
(Ingez. .Med.-Adv
LOODGIETERS BEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rijndijk 71 Leiden
Telefoon 20023—24350
Vry veel wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaarbewolkt met enkele opklarin
gen, maar aanvankelijk wat lichte regen
of motregen. Matige tot krachtige wind
tussen west en zuidwest. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt om 10.15 uur).
21 OKTOBER.
Zon op: 7.17 uur: onder: 17.35 uur.
Maan op: 18 20 uur; onder: 9,23 uurr
Hoogwater te Katwijk te 3.58 en 16.17
uur Springtij. (22/10 te 4.34 en 16.51
uur).
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
en een Bijvoegsel.
stuursvergadering verklaard, dat de
Boerenpartij „een haar toekomend deel"
in de regering van Polen moet hebben,
aldus meldt Radio-Warschau.
„In het verleden was het de gewoonte
over de rol van onze partij te zwijgen",
zo zei Ignar. „Wij erkennen de leidende
rol van de Poolse Verenigde Arbeiders
partij, die de leidster van het volk was
bij de afschaffing van het kapitalisti
sche stelsel en die nog de leiding heeft
bij de opbouw van ons socialistische
stelsel, doch „dit betekent niet, dat de
Poolse Verenigde Arbeiderspartij zonder
haar politieke bondgenoten over alles
in Polen beslist". „Er moet nauwere sa
menwerking komen", aldus Ignar „Er
moet rekening worden gehouden met
andere politieke partijen, en waar het
kwesties van landbouw en het platte
land betreft, moet de mening van de
Verenigde Boerenpartij in aanmerking
genomen worden".
Voorts eiste Ignar verbetering van de
volksraden op het platteland en af
schaffing van politieke lessen" in dor
pen. Ook vroeg hij afschaffing van wat
hij noemde „de preventieve censuur"
Voor haar voortreffelijke verdediging der
Nederlandse gevangenen
Koningin naar
Sicilië
H. M. de Koningin is vanmorgen
van het vliegveld Soesterberg vertrok
ken om een korte vakantie te gaan
doorbrengen op Sicilië. De lange duur
van de Kabinetsformatie heeft het
H. M. niet mogelijk gemaakt eerder in
de zomer een vakantie te ondernemen.
De Koningin zal op haar reis, die een
strikt privé karakter draagt, vergezeld
worden door twee vriendinnen uit
haar studententijd, mevr. 's Jacob
Valkant en mejuffrouw M. Michelin.
De reis wordt met de regeringsdakota
gemaakt.
F rans—Egyptische
betrekkingen zeer
verscherpt
Naar wij vernemen heeft de senaat van de Rijksuniversiteit te Groningen
in zijn vergadering van gistermiddag besloten aan mevrouw M. S. Bouman
v. d. Berg, het eredoctoraat in de rechten te verlenen, wegens de voortreffe
lijke wijze waarop zij hoewel zelf geen juriste de verdediging van de it
Indonesië gevangen genomen Nederlanders Jungschlager en Schmidt heeft
gevoerd, en de bijzondere moed, die zij daarbij aan de dag heeft gelegd.
Als promotor van mevrouw Bouman zal optreden prof. mr. B. V. A. Röling
hoogleraar in het Strafrecht en het Strafprocesrecht. De dag van de promotie
zal nog nader worden vastgesteld.
(Van onze correspondent te Parijs)
De Egyptische ambassadeur in Parijs
is gisteren op de Quai d'Orsay, het
Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken, ontboden om nadere inlichtin
gen en uitleg te verstrekken over het
smokkelschin „Athos". dat twee dagen
geleden langs de Algerijnse kust werd
aangehouden. De Fransen hebben toen
een voorraad oorlogstuig in beslag ge
nomen. waarmede drie a vierduizend re
bellen volledig bewapend hadden kun
nen worden en een voorlonig onderzoek
moet al aan hef licht hebben gebracht,
dat dit materiaal in Alexandrië door
Egyptische soldaten was geladen.
De Griekse kapitein van het schip zou
een volledige bekentenis hebben afge
legd. Hij zou onder dwang van de Egyp
tische autoriteiten' die natuurlijk alles
hebben ontkend!"» het commando van
de „Athos" een voormalig Engels
schip, dat nu aan Egvnte toebehoort
op zich hebben genomen De bemanning
moest echtei onwetend blijven van de
werkelijke bestemming van de duizen
den geweren en stuks munitie, die offi
cieel in Marokko zouden worden gelost.
In werkelijkheid had de lading echter
in kleine pakken aan de Algerijnse re
bellen moeten worden afgeleverd. De
„Athos" is de rijkste buit, die de Fran
sen sedert het begin van de Algerijnse
opstand in handen is gevallen en de
zwarte waarde van het wapentuig wordt
in miljarden francs berekend.
Doch ook om andere dan alleen maar
materiële redenen hecht men in Parijs
bijzonder grote betekenis aan deze af-
-fcrtre. Men zou nu het onomstotelijk be
wijs hebben gevonden van het feit,
waarover in Parijs natuurlijk nooit ge
twijfeld werd. dat Egypte de Algerijnse
opstandelingen niet alleen langs morele
weg, maar ook met wapenen blijft steu
nen. Frankriik beschouwt die steun als
een directe inmenging in een binnen
landse aangelegenheid en hoogstwaar
schijnlijk zal deze kwestie dan ook bij
de Veiligheidsraad aanhangig worden
gemaakt!
Naar het verband, dat Parijs vervol
gens tussen deze klacht en de Suez-
kwestie hoopt te zullen kunnen leggen,
behoeft men zo lijkt ons wel niet
zo heel lang te zoeken.
Droeve klacht
De Franse communistische schrijver
Tristan Tzara, die op uitnodiging van
Hongaarse collega's een dag of tien in
dat land heeft doorgebracht, heeft er
zich bij het Hongaars persbureau te Pa
rijs over beklaagd, dat hij geen kans
heeft gekreeen om in zijn eigen partij-
pers van gijn bevindingen in Hongarije
mededeling te doen. Hij zei het zeer te
betreuren, genoodzaakt te zijn de bur
gerlijke pers te lezen om van de hui
dige politieke ontwikkeling in Hongarije
en andere socialistische landen op de
hoogte te blijven, aldus meldt „Le
Monde".
Soldaat schoot
jongen dood
Gisteravond omstreeks half zeven is
in Arnhem op de Klarendalse weg een
tragisch ongeval gebeurd. Een dienst
plichtige soldaat, die bij de Menno van
Coehoorn-kazerne op wacht stond,
werd door jongens gegooid met stenen
en geplaagd met stokken.
De soldaat raakte daarbij overstuur
en wilde de jongens verwijderen. Hy
ontlaadde zijn geweer en bedreigde er
daarna de jongens mee. Hierbij haalde
hij de trekker over. Tot zijn grote
schrik bleek toch nog een kogel in het
geweer te zijn achtergebleven. Hij trof
de achtjarige Michael Vermeer do
delijk.
De verslagenheid in Klarendal, de
Arnhemse stadswijk, waar de jongen
woonde, was zeer groot toen de droeve
tijding bekend werd.
Prinses Helena-Aslrid, de dochter
van de Graaf en de Gravin van
Parijs, brengt op het ogenblik
enige dagen vakantie door op het
kasteel van Hutdenberg. als gaste
van de ouders van haar verloofde.
Graaf Evrard van Limburg Stirum.
De foto toont de verloofden in het
park van het kasteel.
Mevrouw Rojk (Hongarije)
weigert schadeloosstelling
Het Hongaarse ministerie van Justitie
heeft de weduwe van Laszelo R>ajk een
schadeloosstelling van 200 000 forint (on
geveer 65.000 gulden) aangeboden, doch
mevrouw Rajk heeft geweigerd deze
som voor zichzelf te aanvaarden en het
geld ten geschenke gegeven aan de
volksscholen aldus heeft Radio-Boeda-
pest bekendgemaakt.
Gemengde gevoelenszotvel in arbeiders-
als in financiële kringen in Brussel
(Van onze Brusselse correspondent)
De Belgische premier Van Acker heeft gisteravond anti-inflatie-maatregelen
bekend gemaakt. Tien procent van de netto-winst van de vennootschappen zal
op een speciale rekening bij de Nationale Bank worden geblokkeerd.
Deze heffing slaat op de winsten, die 38.000 gulden overtreffen. Op vlees en
kolen komen er opnieuw maximum-prijzen. Overigens zal geen enkele prijsver
hoging worden toegestaan. In feite zijn de Belgische pryzen, met uitzondering
van de prijzen voorde geïmporteerde produkten, dus vastgesteld. Om de markt
van de huisbrand te normaliseren, worden tegen het eind van het jaar globaal
nog 1.6 miljoen ton Amerikaanse kolen ingevoerd. Reeds is een aantal Ameri
kaanse kolenschepen te Antwerpen gearriveerd, aldus zei Van Acker geruststel
lend. Enkele Belgisch industrieën, o.a. de staalindustrie, zullen de 15 gulden per
ton duurdere Amerikaanse kolen kopen, waardoor grotere tonnages goedkopere
Belgische kolen ter beschikking van de Belgische verbruiker komen.
Invoer van dure kolen uit de
Verenigde Staten
Naar de premier nog verklaarde, zal
de regering zich formeel verzetten tegen
loonsverhogingen in de vorm van spe
ciale premies Om de arbeidsmarkt te
normaliseren zal een groot aantal bui
tenlandse arbeiders worden aangewor
ven. Op een aantal courante verbruiks-
goederen wordt de omzetbelasting ver
laagd. terwijl ook de belasting op vlees
en vleeswaren zal worden gereduceerd.
Hierdoor kan de koopkracht van de ar
beiders worden gestabiliseerd Deze prijs
verlagingen geven echter geen aanlei
ding tot een verhoging van sommige be
lastingen. zoals werd gevreesd. Dé be
dragen. welke de schatkist aldus zal
moeten derven, worden door besparingen
op de gewone begroting gefinancierd.
De maatregelen zijn in het algemeen
op wat men „gemengde gevoelens"
noemt onthaald. Reeds gisteravond ver
klaarde de voorzitter van de Brusselse
afdeling van de socialistische vakbon
den. die normaal de liberaal-socialisti
sche regering moeten steunen, dat de
arbeiders nooit een blokkering van de
lonen zullen accepteren. De arbeider
zal, aldus deze socialistische voorman,
recht hebben op een deel van de winst
van de hoogconjunctuur. Het is echter
zo. dat de heffing van 10 1 op de winst
van de vennootschappen niet aan de
arbeiders uitgekeerd, maar bij de Na
tionale Bank zal worden geblokkeerd als
een appeltje voor de dorst, een reserve
voor de financiering van openbare wer
ken en de bestrijding van de werkloos
heid. op het moment dat de conjunc
tuur zal verslappen.
In financiële kringen is de indruk
evenmin gunstig. Men verwachtte
maandag een daling van de beurskoer
sen. Men verwijt de regerine voorname
lijk dat maximum prijzen in België
niet zullen kunnen worden gecontro
leerd. omdat er geen controle-ambtena
ren zijn.
Met het lijntoestel van de K.L.M.
is Z.K.H. Prins Bernhard gister
avond naar de Verenigde Staten
vertrokken. We zien de Prins hier
op het platform van de luchthaven
op weg naar de machine.
