Eenheid van Britse
alléén door
Socialisten
links houden
Verminderde, docli ongemotiveerde
betekenis van Amsterdamse beurs
melk meer mans ZZ7ZZ 6S
Bevans zege kwam te laat; lüj
kan waarschijnlijk geen nieuwe
denkbeelden meer bijdragen
Franse staatslening bracht ruim
tweemaal zo veel op als verwacht
Door snellere belastinghef f ing
sommige bedrijven in het nauw
(üoeH fot vjat maet
95ste jaargang
Zaterdag 6 oktober 1956
no. 28953
(Ingez. Med.-Adv.)
m
wd
/nsfyvl li
«f
Verjongingskuurvan Labour
(Van onze Londense correspondent)
De verkiezing van de aanvoerder der Socialistische rebellen, Aneurin Bevan,
tot partij-penningmeester op het congres in Blackpool, betekent onmiskenbaar
een doorbraak naar links, welke de orthodoxe Labour-leiders zo lang mogelijk
hebben trachten tegen te houden. Het is echter een doorbraak, welke in de
tegenwoordige omstandigheden inderdaad beoogt de partijeenheid te verzeke
ren en daarmee voor de onontbeerlijke voorwaarde voor een kans op de ver
kiezingsoverwinning, welke nu al jarenlang door tweedracht verspeeld werd.
De tegenstelling tussen links en rechts is slechts betrekkelijk van aard. Het
is vooral een kwestie van temperament en tempo en niet van beginsel. De
individualist Bevan is zeker geen bondgenoot van de Communisten, al wil hij
op forse wijze een groot aantal nationaliseringen invoeren.
Oxide strijdbaarheid
is
weergekeerd
Na lange weifeling heeft Labour door
de verjongingskuur der afgelopen maan
den en vooral door Edens zwakke op
treden. zijn oude strijdbaarheid terug
gevonden. Deze kan alleen behouden
worden door voortdurend de tegenstel
lingen met de Conservatieven te drama
tiseren.
Attlee heeft dit zel
den gekund, Gaitskell
lukt het beter, zoals
hij in de Suezkwestie,
heeft aangetoond,
was zijn omzwaai po--
litiek minder elegant.
Plotseling was voor
hem niet langer Nas.
ser, maar Eden de
„kwaje pier". Die
omzwaai op zichzelf
was een toegeven aan
de radicalere stem
ming in de partij,
hoofdzakelijk weer
het gevolg van het!
falen der regering om
het inflatiespook te J
verjagen en de po-
gingen om Labour
daarvoor verantwoor
delijk te stellen. Mi- j
nister Mac Millan
staat tegenover de
weigering van de
vakbeweging om de 5
kastanjes uit het
vuur te halen, zoals
duidelijk gemaakt
door de vlammende
rede van Frank Cou
sins, de nieuwe se
cretaris van de
machtige Transport
arbeidersbond op het
congres van het Brit
se vakverbond.
Klopjes op de
schouder
Labour is er thans
van overtuigd, dat
zij de verkiezingen
zou winnen, indien
deze thans gehouden
zouden worden. On
gelukkig voor de So
cialisten liggen die
nog ruim drie jaar in
het verschiet, tenzij
natuurlijk een crisis
de regering zou dwin
gen zich eerder tot
de kiezers te wenden.
Dat de Conserva
tieven nog altijd
krachtdadig econo
misch ingrijpen tegen
de inflatie uit den
boze achten, geeft
de Socialisten de kans om zich als red
der uit de nood aan te dienen. Maar of
het land inderdaad bereid is hen met
open armen te ontvangen, is de vraag,
gezien de nog maar geringe procen
tuele voorsprong, welke Labour volgens
het jongste opinieonderzoek kon boe
ken.
De Socialisten bevinden zich echter
in een dergelijke door zelf hypnose ont
stane overwinningsroes, dat links bereid
is de zo kort geleden nog verguisde
Gaitskell en rechts de niet minder ver
afschuwde Bevan te omarmen! De con
sequentie zal moeten zijn dat Gaitskell
en Bevan zelf elkaar tenminste een
zacht klopje op de schouder geven
Oude vete bijgelegd
Het behoeft niet te verwonderen, dat
het congres de ene dag Bevan en de
volgende Gaitskell onstuimig toejuichte.
Hoe anders dan nog maar een jaar ge
leden, toen beiden nog verbeten tegen
over elkaar stonden en Gaitskell de
aanstormende Bevan de weg naar het
leiderschap versperde, zoals hij dat ook
het voorafgaande jaar gedaan had! Het
duel tussen beiden was al in 1950 be
gonnen, toen alle twee deel uitmaakten
van de Labourregering. Bevan nam zijn
ontslag als minister uit protest tegen
het feit dat Gaitskell besloot het En
gelse volk voortaan te laten betalen
voor zijn brillen en gebitten, welke tot
dan kosteloos door de nationale ge
zondheidsdienst werden verstrekt. Vol
gens Bevan had Gaitskell de sociale
voorzieningen opgeofferd aan de bewa
pening.
Vorig jaar nog werd Bevan door de
Labourfractie in het Lagerhuis ge
schorst, omdat hij de partij discipline
overtrad door zich door stemonthouding
tegen de Duitse bewapening te verzet
ten. Wanneer Attlee hem niet had ge
red, zou hij waarschijnlijk uit de partij
gestoten zijn, zoals dat ook in 1939
tezamen met Stafford Cripps gebeurd
was.
Uitgedroogde rekenmachine
Bevan is echter een te grote figuur
om zonder meer aan de kant te worden
ANEURIN BEVAN
penningmeester
geholpen, nadat hij als gewoon kandi
daat voor het bestuur door de plaatse
lijke afdelingen gewipt was'
Alleen bij hevige crisis
In het parlement is de verhouding
echter nog altijd hoogst ongunstig voor
Bevan, al is soms de helft van de frac
tie op zijn hand. Gaitskell kan er zeker
van zijn. dat zijn leiderschap besten
digd wordt. Zou hij op de duur door
Bevan worden verdrongen, dan zou de
laatste automatisch als toekomstig pre-
Grootste succes in bijna een eeuiv tijd
(Van onze Parijse correspondent)
Hoewel de cijfers van de Franse staatslening voor Algerije, die op 10 september
j.l. geopend werd, nog niet officieel bekend zijn, neemt men in financiële kringen
al aan, dat het eipdbedrag aan ingelegde gelden meer dan 300 miljard frans (drie
miljard gulden) zal bedragen. Daarbij zal de staat dan over ruim het tweevoud
beschikken van de som van 150 miljard, die minister Ramadier tekort kwam om
aan de kosten van de Algerijnse oorlog het hoofd te kunnen bieden. In economi
sche kringen wordt deze lening dan ook het grootste succes genoemd, dat door de
Franse staat sedert de obligatie van 1870 voor de bevrijding van het grondgebied
ooit mocht worden geboekt. Dat resultaat is te treffender, wanneer men in aan
merking neemt dat de vervaldatum met bijna drie weken werd vervroegd. De
reden van die vervroeging was gelegen in het feit, dat minister Ramadier de attrac
ties van de lening zo hoog had opgevoerd, dat hü aan de inschrijvingen wel enige
paal en perk moest stellen om te voorkomen dat de staatskas in de toekomst al
te zwaar zou worden belast.
Bovendien werd vervaldatum
met drie weken vervroegd
Of men, zoals in regeringskringen al
wel wordt gedaan, aan dit succes ook een
politieke betekenis mag hechten, valt in
tussen te bezien. Dat al'le inschrijvers,
waarbij de kleine spaarders een belang
rijk percentage vormen, nu zulke harte
lijke bewonderaars van de Franse poli
tiek in Algerije zouden zijn, durven we
inderdaad te betwijfelen. Het succes lijkt
eerder op het financiële dan op het poli
tieke plan te moeten worden gezocht.
Doch. hoe dat zij, opmerkelijk blijft het
dat de socialistische regering aan haar
beroep op de spaarzin zoveel garanties
en attracties heeft willen verbinden dat
haar lening die van het conservatieve
ministerie Pinay uit 1952 in succes nu
nog ver heeft overschaduwd. Deze lening
heeft zo het bewijs geleverd, dat de
Socialisten, die aan de macht zijn, bij
het ..kapitaal" geen wantrouwen meer
verwekken en die conclusie is zeker weer
wèl van politiek belang!
mier moeten worden beschouwd. Maar
zover is het nog niet.
Pas wanneer de economische en so
ciale toestanden een ongekende ver
scherping zouden hebben ondergaan,
zullen de Britse kiezers bereid zijn om
een Labourregering onder Bevan te aan
vaarden.
Voor Bevan zit er daarom niets an
ders op aan door zijn aanwezigheid in
Transport House waar de partij ze
telt te trachten Gaitskells leider
schap te beïnvloeden. Tot op zekere
hoogte is dit al gebeurd door klimaats
verandering in de partij. Bevan, hoe
groot zijn oratorische talenten en
scheldcapaciteiten ook zijn, mag vooral
niet worden overschat. De crisis, waar
voor Labour nog altijd staat, al hangt
zij aarzelend het bordje „eenheid" bui
ten de deur, is niet die tussen de ver
ouderde tegenstelling tussen links en
rechts. Ook Bevans opvattingen wijken
vaak slechts weinig af van degenen, die
als rechts worden gedoodverfd. De kleine
Bevan-groep met uitgesproken „kliek"-
karakter is ook al lang afgebrokkeld.
Geen oplossing
Wat de partü nodig heeft is nieuwe
denkbeelden, welke getuigen van wer
kelijkheidszin in een zich snel wijzigen
de wereld. Of de 59-jarige Bevan in deze
richting nog iets wezenlijks heeft bij te
dragen, moet worden betwijfeld. Ook hjj
Frauderende sergeant
deserteerde
(Van onze Haagse redactie)
Een sergeant eerste klas, beroepsmi
litair en werkzaam op het bureau sport
van de inspectie opleidingen der Kon.
Landmacht te Den Haag is. tien dagen i
geleden gedeserteerd. Begin vorige week
verscheen hij niet op zijn bureau en
sedertdien is hij nergens meer te vinden.
Inmiddels is gebleken dat hij fraude
heeft gepleegd. Een dergelijk langdurig
wegblijven, zonder opgaaf van redenen,
wordt op het ogenblik nog steeds als „de-
sertie in oorlogstijd" aangemerkt.
Het bureau Sport regelt o.a. de uitzen-
ding van militaire atleten naar het bui-
tenland. In welk opzicht en in welke i
mate de sergeant daar heeft gefrau-
deerd, kan de marechaussee met het oog
op het onderzoek nog niet zeggen.
zit vastgeroest in het verleden. Het liefst
zwaait hij met het aloude socialistische
partijprogram, dat door rechts zou zijn
verraden Maar weinigen geloven nog dat
dit een oplossing biedt in een gans nieu
we situatie. Bevans overwinning, meer
voortgevloeid uit een verlangen naar een
einde van de tweedracht dan om links
extremisme bot te vieren, lijkt voor hem
te laat gekomen, vooralomdat de na hem
komende generatie reeds aan bod is!
Fiscus konxt wel in kwade reuk te staan
(Van onze financiële medewerker)
Het is voor ons als commerciële mogendheid wel beschamend dat de Am
sterdamse beurs in stemming en koersverloop haar New-yorkse zuster door
gaans op de voet volgt, zoals een oude poedel zijn baas naloopt. Men kan dit
nog verwachten van de Amerikaanse afdeling, waar de arbitrage voor nivel
lering van de koersverschillen zorgt. En ook is het slaafs volgen New-York
begrijpelijk voor aandelen Koninklijke, omdat de omzetten in dit fonds daar
reeds geruime tijd aanmerkelijk groter zijn dan hier. Het is symptomatisch, dat
ook aan de Amsterdamse beurs veelal niet meer van Koninklijke", maar van
„Royal Dutch" wordt gesproken. Maar dat de z.g. lokale markt, de Nederlandse
industriële aandelen, de Scheepvaartwaarden en andere rubrieken met de won
derlijke capriolen van Wallstreet op en neer gaan. is toch eigenlijk al te mal.
Temeer omdat ze, blijkens de berichten uit het bedrijfsleven, met de conjunc
tuur en de conjunctuurbeschouwingen in de V.S. vaak niets te maken hebben,
maar aan allerlei manipulaties en vermoedelijk niet in de laatste plaats aan
verkiezingsmanoeuvres moeten worden toegeschreven.
HUGH GAITSKELL
partijleider
gezet. Toen Churchill zijn troef uit
speelde door ijlings verkiezingen uit te
schrijven om het twistende Labour de
genadeslag toe te brengen, werd de
Bevan-vete met dezelfde spoed begra
ven. Bevan kreeg weer een plaats in het
schaduwkabinet, waar hij met de be
handeling van koloniale vraagstukken
werd belast. In het afgelopen jaar gaf
Bevans optreden niemand aanleiding
tot .klachten. Hij zat broederlijk naast
Gaitskell, dien hij no^ kort te voren had
uitgemaakt voor „uitgedroogde reken
machine"!!
Bevan met zijn grote gaven wordt in
derdaad als-een aanwinst voor zijn par
tij en de politiek in het algemeen be
schouwd, zolang hij zijn felle gemoed
weet te beheersen. Dat is dan ook de
reden, dat hij thans voor het pennings
meesterschap waardig werd gekeurd.
Bevan trad drie jaar geleden uit het
hoofdbestuur, omdat hij daarin opnieuw
gekozen wilde worden niet slechts zoals
tot dan door alleen de politieke vleugel
van de partij, de Labourafdelingen en
de kiesdistricten, maar door de hele be
weging, inclusief de vakbonden.
Het is Bevan een doorn in het oog
en hem niet alleen dat de vakbonden,
welke federatief van de Labourpartij
deel uitmaken, een te grote invloed be
zitten. vooral door de stoomwals van de
z.g. blokstemmen 'elke bond brengt
evenveel stemmen uit als er leden zijn).
Het waren de vakbonden, die Gaitskell
als penningmeester in het zadel hadden
Van een eigen, zelfstandig beursleven
is er aan het Damrak nog nauwelijks
sprake, in tegenstelling bijv. met de
Brusselse beurs, waar men tegen het eind
van de vorige week een ontspanning in
de internationale politiek constateerde
en hierop met een verbeterde beurs-
stemming reageerde, omdat de econo
mische factoren in België gunstig wor
den beoordeeld, gelet op de hoge bedrij
vigheidsgraad bij vele ondernemingen.
De Amsterdamse beurs heeft haar vita
liteit verloren en in de loop van dit
jaar haar omzetten in sterke mate zien
dalen. September geeft wel een zeer
droef beeld met een aandelenomzet van
f. 29 miljoen tegen f. 34 miljoen in
augustus en f. 94 miljoen in september
van het vorig jaar: En voor de eerste
negen maanden is de omzet van f. 633
miljoen tot f. 374 miljoen teruggegaan.
Nu zeggen deze cijfers niet alles wat
de effectenhandel in ons land betreft.
Want in de eerste plaats is de werkelijke
omzet op de aandelenmarkt groter dan
uit de statistische gegevens blijkt, door
dat hierin de fondsenhandel op de voor-
en nabeurs niet is verwerkt. Gedurende
de laatste tijd is dezv. niet van grote
omvang en zij heeft doorgaans slechts
betrekking op de internationale fondsen, j
maar er zijn ook perioden, waarin voor I
en na de officiële beursiiren' nog een MH||i HPi
levendige handel wordt gedreven. Van uitgaat, hetgeen deze week wel weer dui-
veel groter betekenis voor de Amster- delijk is gebleken. Want hoezeer er in
damse beurs is evenwel de interne ver- de Nederlandse conjunctuur thans on-
handeling van fondsen, welke plaats zekere factoren zijn, van tal van fond-
vindt doordat de grote banken de orders sen kan toch worden gezegd dat ze tot
van hun talrijke kantoren, over het een koerspeil zijn gedaald, waarin de
gehele land verspreid, z.g. in elkaar slui- moeilijkheden, welke er thans voor vele
ten, waarbij dus wel van de beurskoer- bedrijven bestaan, wel zeer zwaar tot
sen, maar niet van de beurs wordt ge- uitdrukking worden gebracht, terwijl aan
bruik gemaakt. In welk een omvang dit gunstige bedrijfsberichten vaak geen
„clearen" plaats vindt, valt niet na te aandacht wordt geschonken,
gaan, maar dat op deze wijze een groot Overigens moet worden gezegd dat de
aantal koop- en verkooporders aan de lusteloosheid op de Amsterdamse beurs,
effectenbeurs wordt onttrokken staat wat de aandelenmarkt betreft, voor geen
wel vast. gering deel verband houdt met de nog
altijd krappe geld- en kapitaalmarkt,
waarvan de jongste weekstaat van de
In de V.S. komt dit „clearen" niet, of Nederlandsche Bank weer duidel ik bliik
slechts zeer sporadisch voor. Alen heeft gegeven Het Rijk heeft haar te-
stelt zich daar terecht op het stand, goec bij do centrale barkinstelling kui-
punt dat op een markt, waar de prij
zen van het te verhandelen goed door
vraag en aanbod worden vastgesteld,
alle vraag en alle aanbod dan ook op
de beurs terecht moet komen. Alleen
op deze wijze immers is een reële
koersvorming mogelijk en zal de
beurskoers een werkelijk beeld van
vraag en aanbod kunnen geven. De
omvang van de beurshandel zal in
dat geval aanmerkelijk worden ver
groot met het gevolg dat ook de „ver
handelbaarheid" van de verschillende
fondsen groter wordt. Het is aan de
New-Yorkse beurs zelfs zó. dat een
makelaar, die gelijktijdig een koop-
en verkooporder voor het zelfde fonds
ontvangt, deze via de beurs moet uit
voeren en een strenge commissie van
controle zorgt er voor dat aan deze
voorschriften nauwlettend de hand
wordt gehouden. Ten onzent gaat
slechts een deel van de fondsenhandel
naar de beurs en naarmate de con
centratie van banken en effectenza
ken toeneemt, wordt dat deel uiter
aard steeds kleiner.
Dit is wel zeer te betreuren, ook omdat,
naarmate de omvang van de beurshandel
afneemt, deze gevoeliger wordt, voor de
invloed, welke van de New-yorkse beurs
nen versterken, maar dit is ten koste I
van de banken gegaan, die in de week,
geëindigd 1 october niet minder dan 1
f. 100 miljoen hebben moeten opnemen, i
terwijl zij bovendien nog f. 49 miljoen I
schatkistpapier bij de Nederlandsche
Bank hebben ondergebracht en hun ver
plichte kasreserve met f. 70 miljoen
I hebben verminderd. In totaal hebben ze
dus f. 220 miljoen opgenomen, waarvan
een deel in 's Rijks kas is gevloeid in de
vorm van belastingen, welke thans, als
bekend, in sneller tempo moeten wor
den betaald dan voorheen.
I M
Ongeveer een jaar geleden is im
mers bepaald dat de voorlopige aan
slagen voor de Vennootschapsbelas
ting niet meer na negen, maar na
zeven maanden van het lopende jaar
worden opgelegd en dat deze voorlo
pige aanslagen niet meer 50%, maar
75% van de belasting over het vorig
boekjaar zullen bedragen. Bovendien
is de bepaling vervallen dat de voor
lopige aanslagen niet eerder invorder
baar zijn dan nadat het boekjaar ge
heel is verstreken. Thans moeten ze
een maand na de ontvangst van de
voorlopige aanslag worden voldaan.
En de fiscus is ditmaal met zijn voor-
Ionige aanslagen niet karig geweest.
Alleen voor de Vennootschapsbelas
ting werd in augustus voor een bedrag
van f. 511 miljoen opgelegd, waardoor
het totaal nog in te vorderen bedrag
tot weinig minder dan f. 1 miljard is
gestegen. Voegt men de opgelegde be
dragen voor de Inkomstenbelasting
hierbij, dan blijkt dat een bedrag van
ruim f. 1600 miljoen door de fiscus is
opgelegd en daar een groot deel hier
van in sneller tempo moet worden be
taald. is het alleszins begrijpelijk dat
wel hot Rijk hierdoor ruimer in zijn j
geld komt te zitten, maar dat de ban- j
ken het zien wegvloeien.
Tenslotte moeten deze gelden voor
een groot deel aan het bedrijfsleven
worden onttrokken, waarbij het als een
onbillijkheid wordt gevoeld dat belas
ting moet worden betaald over winsten,
welke niet alleen nog niet zijn vastge
steld, maar zelfs nog niet eens zijn ge
maakt. Dat na zeven maanden van het
lopende jaar 75% van de belasting over
een vorig jaar moet worden betaald kan
tot gevolg hebben dat over het lopende J
boekjaar, als de winsten tenslotte blij
ken tegen te vallen, te veel wordt be
taald.
Al wordt dit t.z.t. gerestitueerd, het
is duidelijk dat sommige bedrijven i
hierdoor met hun liquiditeit in het
nauw kunnen komen. Dit is een te
grotere moeilijkheid omdat zich in
vele bedrijven het verschijnsel voor
doet dat aan de ene kant de winst
marges kleiner worden, maar aan de
andere kant de omzetten stijgen en
grotere voorraden moeten worden aan
gehouden om een geregelde afzet mo
gelijk te maken. Het spreekt wel van
zelf dat onder zulke omstandigheden
de versnelde en verhoogde belasting
een zwaardere druk op het bedrijf
uitoefent. Waar dan nog bij komt dat
het opnemen van kapitaal moeilijker
en duurder is geworden en de voor
waarden van de uitgifte van aandelen
■n de meeste gevallen niet aanwezig
rijn.
De fiscus is in vennootschapsland
nooit een persona grata geweekt,
maar kom» nu bij de bedrijven wel i£
een zeer kwade reuk te staan.
d^dopenweek was 'tand?,-
.UfiSWÓA*rat
Op 2 ottober wecden.
ui laldon dm 88 aiaem
S ucKa.s,Pcpcce)<l"
t.'
C?»y, JT:/
'i
Op 3
cte. PinnflATS tad. van.
O? d ofcAcbdï sum. arkkr
OfibuiXzeac^oed
vi£cstaanbaA«
r
65?"-
Q8000O
ïJOCGSaföe
3ofctcberkater
Vinkt looxan at ptopa-
^a>uta avonden van da
Lidsche. Ptelk handel
o-
Entl uctdi bedaniei
LUabijdiiu^c aa/i hit
Ctünses ïtena bonds.
