Prof. dr. Sj. Groenman aanvaardde
Leids professoraat sociologie
I
Voor BONT
Ontwikkeling geen nivellering
maar een eenheidsverbreking
Ver. voor Pedagogiek start in
Leiden met interessante films
Sarco-globine
Kerkelijk Leven
Tweedaags Leids symposium oVer
sexuele misdadigheid
FILMS
VAN DEZE WEEK:
95ste jaargang
Zaterdag 6 oktober 1956
Tweede blad no. 28953
Uitdijende werelden'
In het Groot Auditorium van de Leidse Universiteit aanvaardde prof. Sj.
Groenman gistermiddag het ambt van buitengewoon hoogleraar in de toege
paste sociologie met het uitspreken van een oratie over „Uitdijende werelden".
Prof. Groenman tekende in deze rede de groei in omvang van de levens
gemeenschappen in ons land onder verschillende invloeden en de kenmerkende
gevolgen daarvan.
Prof. Groenman bekleedt naast dit nieuwe Leidse hoogleraarschap ook nog
een professoraat in Utrecht, waar hij sociologie doceert.
Prof. Groenman legde er de nadruk
op. dat de zo dikwijls beweerde nivelle
ring van de levensgemeenschappen so
ciologisch gezien niet afhankelijk is van
de snelheid waarmee de afstand tussen
de groepen overbrugd kan worden doch
wel'van de mate. waarin deze groepen,
hoe groot of klein hun onderlinge af
stand ook is. op elkaar betrokken zijn.
Het gaat de socioloog niet om de objec
tieve maar om de subjectieve afstand.
Zelfs een oppervlakkig sociologisch on
derzoek toont aan. dat zelfs in ons klei
ne land van een homogeniteit van cul
tuurpatroon geen sprake is.
Een systematisch antwoord op de
vraag, in hoeverre Nederland een sociaal
geheel is. kan slechts worden gegeven
wanneer wordt uitgegaan van de wijze,
waarop de enkele mens de wereld om
zich heen beleeft en structureert.
Eertijds was het zo. dat men volledig
leefde in de plaatselijke situatie: men
was er gezinslid, men had er zijn wo
ning. men had er zijn werk en was er
met anderen verbonden voor het berei
ken van verschillende doeleinden. Na
dien zijn de ruimtelijke velden, waarbin
nen de mens zijn rol speelt, uitgezet
doch in ongelijke mate.
Spreker gaf hier voorbeelden van bijv.
ten aanzien van de gemeenteclassifica
tie. de verkeerstoeneming en ook de wo
ningnood van de laatste jaren die werk
en woonplaats tot uiteenlopende ruim
tesferen heeft gemaakt.
Merkwaardig is het verschil tussen de
problemen, die zich sociologisch gezien
voordoen in grote steden en kleinere
gemeenten. Als er een probleem is van
de kleine gemeente dan is het veelal zo,
dat men van oordeel is dat deze ge
meente als doelorganisatie onvoldoende
functioneert.
Het probleem van de grote gemeente
daarentegen is, dat zij. niet meer in vol-
Europees observatorium op
Zuidelijk halfrond
LEIDSE HOOGLERAREN NAAR
STOCKHOLM
Prof. dr. J. H. Oort en prof P. Th.
Oosterhoff, resp.' hoogleraar en buiten
gewoon hoogleraar aan de Leidse Uni
versiteit zullen Nederland vertegen
woordigen op een congres van sterren
kundigen. dat op 15 en 16 oktober in
Stockholm zal worden gehouden. Voorts
maakt deel uit van de Nederlandse de
legatie de heer J. H. Bannier, directeur
van de Organisatie voor Zuiver Weten
schappelijk onderzoek.
Tijdens dit congres hoop men te komen
tot de oprichting van een organisatie,
die een gezamenlijke sterrenwacht op
het Zuidelijk halfrond voor Nederland,
België. Frankrijk, Duitsland en Zweden
zal bouwen.. Als de plannen doorgaan
zal waarschijnlijk over een jaar met de
bouw van dit observatorium worden be-
gonnén. Waarschijnlijk zal het worden
gevestigd in Zuid-Afrika. waar men al
enige jaren met voorbereidende onder
zoekingen bezig is. Het observatorium
waaraan in totaal 10 jaar zal worden
gebouwd zal na een jaar of vijf ge
deeltelijk in gebruik kunnen worden
genomen. De bouwkosten worden ge
raamd op ongeveer 15 miljoen gulden.
Nan Merriman voor Toonkunst
Ook dit seizoen organiseert de Maat
schappij voor Toonkunst weer een se
rie concerten, ook voor de jeugd, waar
bij het principe geldt, de jongeren het
allerbeste „voor te zetten", opdat er een
binding met de klassieke muziek zal
blijven bestaan.
Als eerste op de zgn. ledenconcerten
zal zich op 17 oktober a.s. doen horen
de Amerikaanse mezoo-sopraan Nan
Merriman. die het vorige seizoen reeds
in onze stad met enorm succes optrad.
Haar terugkomst zal ongetwijfeld door
tallozen met vreugde begroet worden. Op
de andere concerten zullen optreden het
Wiener Octett en Les solistes de Zagreb.
F. 17 11voor Prinses
Irenefonds
De collecte welke op 3 oktober
gehouden is ten bate van het Prinses
Irenefonds heeft f. 1711 opgebracht.
RIJKSMUSEUM VOOR
VOLKENKUNDE
In het a.s. seizoen zullen in het Rijks
museum voor Volkenkunde de navolgen
de lezingen worden gehouden:
31 oktober 1956, dr. A. A. Gerbrands:
De Hollanders en het oude koninkrijk
van Benin. Nigeria, (met lichtbeelden);
28 november 1956. dr. R. T. Zuidema:
400 jaren ethnologïe in Peru. (met licht
beelden); 23 januari 1957, G. D. van
Wengen: Godsdienstige en sociale struc
tuur in het moderne Ceylon, (met licht
beelden) 20 februari 1957, H. H. Frese:
Over barbaren, kannibalen en kaaskop
pen. (met lichtbeelden); en 20 maart
1957. Gan Tjiang-Tek: Kracht en be
hendigheids-spelen in China, (met licht
beelden en film).
ZONDAGMORGENBIJEENKOMST
LUXORTHEATER
Zondagmorgen houdt de commissie
voor Bijzonder Kerkewerk der Leidse
herv gemeente wederom een bijeen
komst in het Luxortheater, onder de
titel „gevarieerd zondagmorgenpro
gramma". Veertien dagen geleden werd
voor het eerst een dergelijk programma
gebracht. Geleerd door fouten en erva
ringen zal zondag de variatie in de bij
eenkomst nog sterker worden doorge
voerd. Er zal nog meer muziek, ook niet
geestelijke muziek, gegeven worden. Dr.
P. L Schoonheim zal een stukje bijbel
in actuele belichting laten zien. Een
groot deel van de beschikbare tijd zal
nog worden besteed aan de bespreking
van enkele films. Aanvang half 11.
Prof. dr. Sj. Groenman.
doende mate de burgerzin der inwoners
vermag op te wekken, weshalve men nu
aan het dokteren is aan de bestuursvorm
van die gemeenten.
Zelfs de eenheid van ons land als ar
beidsmarkt is nog twijfelachtig.
Prof. Groenman concludeerde, dat de
levenskringen van de mens ruimtelijk
wel uitdijen, doch in verschillende
mate voor verschillende sectoren van
menselijke belangstelling en activiteit.
De aanduiding „nivellering" achtte
spreker niet het goede etiket voor de
sociale dynamiek die wij thans waar
nemen. Het ideaal-typische dorp van
vroeger vertoonde in tal van opzich
ten een opvallende uniformiteit en
voor de buitenstaander was het moei
lijk om er een sociale stratificatie op
te merken. ."Men zou in dat opzicht
kunnen volhouden dat zich een de
nivellering heeft voltrokken, doch ook
deze term achtte spreker niet juist.
Men dient te spreken van een anomie.
een vermenging van allerlei referen
tiepatronen en tevens een verbreking
van de eenheid der levenspatronen.
Deze anomie in een dynamische we
reld is een van de centrale onderzoe
kingsthema's van de sociologie.
Na de gebruikelijke toespraken tot
slot van de oratie vond in het acade
miegebouw een receptie plaats.
Arbeidsmarkt thans zeer
stabiel
JONGEREN WILLEN VEEL
AFWISSELING IN WERK EN HOOG
LOON
Het aanbod van werkkrachten bij het
Gew. Arbeidsbureau onderging geen
wijziging van enige betekenis en bedroeg
op 29 september 145 als geheel werkloos
ingeschrevenen.
In de loop van het jaar is wel geble
ken, dat de vrij minimale omvang van
het aanbod, dat vanzelfsprekend ver
band houdt met de stabiele structuur
van de arbeidsmarkt, voorshands een
blijvend karakter heeft aangenomen.
Structurele werkloosheid doet zich niet
voor,, terwijl seizoensinvloeden niet of
nog nauwelijks merkbaar zijn. Slechts
wrijvingswerkloosheid treedt nu en dan
op.
Behoudens buitengewone omstandig
heden, zoals onwerkbaar weer en snel
lere beëindiging van campagnewerk.
zal de stand van het aanbod (arbeids
reserve) in de eerstkomende weken wei
nig verandering ondergaan.
De vraag handhaafde zich op gelijk
niveau en beliep ruim 400 geregistreerde
aanvragen,, waarvan ongeveer 13 deel
gericht is op jeugdigen (15 t/m 18 jaar)
De bemiddeling van jeugdige werk
krachten vormt een apart probleem.
Hier speelt de mentaliteit van de jeugd
een grote rol. In het algemeen wensen
zij een beroep uit te oefenen, dat naast
de nodige afwisseling, een ook zo hoog
mogelijke beloning oplevert. Dit heeft
tot gevolg, dat de behoefte van het be
drijfsleven lang niet altijd parallel
loopt men de wensen van de jeugd,
waardoor een zekere disharmonie tussen
vraag en aanbod is ontstaan. Er zijn
verschillende beroepen waarvoor bij de
jeugd in het geheel geen belangstelling
bestaat zoals o.a. schoenhersteller, kap
pers- of winkelbediende. De vraag naar
dergelijke krachten is echter vrij groot.
Het zal zonder meer duidelijk zijn, dat
het geen gemakkelijke taak is om toch
op enigermate bevredigende wijze aan
de vraag tegemoet te komen.
Het aanbod van vrouwelijke arbeids
krachten bleef vrijwel ongewijzigd en
bedroeg op 29 september 110. De vraag
nam enigszins af n.l. van 390 tot 365
waarvan er 175 betrekking hadden op
jeugdigen.
Nu de zomer voorbij is
Op naar de 500 leden!
Nu deze zomer nu ja zomer!
voorbij is gaat ook de afdeling Leiden
van de Vereniging voor Pedagogiek
weer met energie aan de slag. Een in
teressant en afwisselend programma
wacht de leden in de komende maan
den. Nadat de afdeling onder leiding
van de lieer H. A. Vriend tot her
nieuwde activiteit is gekomen en thans
315 leden telt, wil men dit aantal vóór
1 januari 1958 het jaar, waarin het
eeuwfeest van de landelijke vereniging
wordt herdacht nog op 500 brengen.
Gelet op de groei in de laatste jaren,
moet dit mogelijk zijn!
De aanvang van het nieuwe seizoen
gisteravond in „Het Gulden Vlies"
houdt een goede belofte voor de toe
komst in. De zaal was vrijwel geheel
bezet, terwijl een uitermate boeiend en
ook leerzaam filmprogramma werd ver
toond.
De voorzitter, die ondanks de slechte
weersomstandigheden dankbaar was
voor de grote opkomst, zeide, dat het
bestuur met frisse moed en groot ent
housiasme het nieuwe seizoen legen-
treedt.
Van de leden, en zij die dit nog den
ken te worden, verwacht het bestuur een
hartelijk medeleven in de verenigings
activiteiten. De plaatselijke afdeling, zo
deelde de heer Vriend mede. stelt po
gingen in het werk om de vierine van
het eeuwfeest in Leiden te doen plaats
vinden.
De start in dit nieuwe seizoen was
deze avond direct al goed. Vertoond werd
de Engelse film „Feeling of Hostelity",
een film, die de geschiedenis weergeeft
van een intelligent jong meisje Clara
Scott dat uiterlijk gezien maatschap
pelijk geslaagd is, doch dat tengevolge
van de minder gunstige ervaringen in
haar jeugd, niet tot de meest gelukkige
ontwikkeling van haar persoonlijkheid
is gekomen. Terwijl zij zoekt naar ouder
liefde, welke zij niet vond, moesten haar
prestaties op de school en in het la
tere leven het doen. Na een ogen
schijnlijk geslaagd leven, komt zy in
haar eenzame flat totdeontdekkmg.dat
zij toch niet helemaal gelukkig is. De
film eindigt met een psychiater, die aan
de hand van enkele der voornoemde
scènes uit haar leven: de afwezigheid
van haar eigen vader, de sterke gebon
denheid aan moeder, de komst van de
stiefvader, de verdringing door en ja
loezie op het broertje, de teleurstellingen
in haar lerares enz., laat zien, hoe het
leven van Clara een gelukkiger verloop
had kunnen nemen als de fouten en
moeilijkheden eerder waren onderkend.
Doch ook voor Clara was nog hulp mo
gelijk, waardoor haar persoonlijkheid een
rijkere ontplooiing kan vinden. Een
film, die ongetwijfeld vele ouders en
opvoeders tot nadenken stemde.
Niet minder interessant was de tweede
film Shyness welke deze avond
vertoond werd. Een onderwijzer, die in
deze film alleen aan het woord is. denkt
na over de verantwoordelijkheden van
leerkrachten. Wat zij kunnen doen om
kinderen, die geheel anders zyn inge
steld, te doen uitgroeien tot harmonische
persoonlijkheden. Tn het spel verband
van deze film worden wij geconfronteerd
met drie kinderen, die allen door een
onderwijzer worden geobserveerd. Ro
bert is vaak actief geconcentreerd met
iets bezig, hii verzamelt of experimen
teert en ofschoon hij vaak alleen is,
schijnt hij zich gelukkig te voelen.
Anna lijkt niet gelukkig. Zij staat
juist overal naast, zij zou graag willen
spelen, zou graag geaccepteerd willen
worden maar ze weet niet hoe het in
het vat te gieten. Ze gaat alleen naar
huis, met hunkerende ogen naar de
groepjes kijkend.
Jimmy schijnt in niets geïnteresseerd,
ook niet in de andere jongens, tenzij zij
hem te dicht naderen. En hoewei de
klasgenootjes hem nooit kwaad hebben
gedaan, barst hij in tranen uit en vlucht
weg als ze in zijn buurt komen.
Een psychiater van een medisch op
voedkundig bureau neemt alle drie on
derhanden en besprak daarna zijn be
vindingen met de leerkrachten. Lang
zaam aan komt er dan een kentering en
wordt dit drietal, dat een inzicht heeft
gekregen in eigen situatie, in de groep
van eigen klasgenootjes opgenomen. Ook
hier hadden wij te maken met een film,
welke vooral opvoeders tot nadenken
stemt. De Vereniging voor Pedagogiek
deed met deze films een goede greep!
Tegen de veertig arbeiders wer
den bedolven toen een in aanbouw
zijnd huis van drie verdiepingen in
de stad Jackson in de Ver. Staten
instortte. Een overzicht van de
puinhoop tijdens de reddingswerk
zaamheden.
HAANTJE WORDT OP TOREN
HOOGLANDSE KERK GEPLAATST
Hoogste punt van restauratie bereikt
A.s. maandagmorgen om tieh uur zal
het haantje op de toren van de Hoog
landse Kerk worden geplaatst. Aange
zien hiermede het hoogste punt van de
restauratiewerkzaamheden wordt be
reikt, zal dit met een korte plechtig
heid gepaard gaan.
F. J. GROOT ENZERINK
HERBENOEMD
Onze oud-stadgenoot, de heer F. J.
Groot Enzerink is met ingang van 16
oktober a.s. opnieuw benoemd tot bur
gemeester der gemeente Maasland.
ZANGAVOND BIJBEL-KIOSK-VER.
De Bijbel-Kiosk-Vereniging houdt
woensdag in de Maranathakerk aan de
Lage Morsweg een zangavond. Het Ma-
ranathakoor o.l.v. mevr. Massaarvan
Driel en uit de radio bekende zanger
Kees Deenik verlenen deze avond hun
medewerking. De organist de heer Adri-
aan Blankenstein zorgt voor de bege
leiding.
Ds. H. J. van Achterberg en ds. C. v.
d. Weele zullen het woord voeren.
(Irigez. Med.-Adv.)
jVepveuze,
bleke kinderep..
hebben iets extra's nodig. Geef zo
Sarco-globine. Dit preparaat bevat
alle stoffen voor de opbouw en ver-
- sterking van bet jonge lichaam.
VRAAGT UW APOTHEKER OF DROGIST
Voor Itinderen $pec>
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Ouderkerk a,, d. IJssel, J.
I Hovius te Dordrecht,
j Beroepen te Lexmond R. de Bruin te
Barneveld.
Gehoor en sprekers internationaal
Door het Strafrechtelijk en Criminologisch Instituut van de Leidse Univer
siteit is een tweedaags symposium georganiseerd, dat gewijd is aan de sexuele
misdaad. Zes sprekers uit ons land, Engeland en Duitsland belichten tijdens
dit symposium verschillende aspecten op dit criminologisch terrein aan de hand
van landelijke gegevens en als samenvatting van het probleem als geheel. Aan
dit symposium nemen ongeveer zestig juristen, leden van politie-organisaties,
sociale werkers en belanghebbenden bij het gevangeniswezen deel, in hoofd
zaak uit Nederland, doch ook uit andere Europese landen.
„The Glenn Miller Story"
Nog een week!
CASINO „The Glenn Miller Story"
is geprolongeerd. Deze Amerikaanse
rolprent brengt enkele episoden uit het
leven van de in de oorlogsjaren omge
komen bandleider Glenn Miller voor
treffelijk in beeld. James Stewart en
June Allyson spelen de hoofdrollen.
Liefhebbers van goede amusementsmu
ziek kunnen in het theater aan de Ho
ge woerd nog één week terecht!
„Politie zonder wapens"
Scotland Yard in actie!
LI DO Londen bij nacht. Langzaam
maar zeker sluipt een inbreker naar de
brandkast van een groot kantoor in Bow
Street eri slaat dan zijn slag. Enkele
duizenden Engelse ponden wisselen op
dat ogenblik van eigenaar. Scotland
Yard is er als de kippen bij en het op
sporingswerk neemt een aanvang. On
danks de vele tegenslagen, die zich tij
dens het onderzoek voordoen, laten de
rechercheurs zich niet ontmoedigen.
Talrijk zijn de gevaren, die de mannen
van de politie bedreigen vooral wanneer
de dief zich in het nauw gedreven voelt.
Ongewapend doen zij echter hun plicht.
En dat de leden van Scotland Yard hun
vak goed verstaan, hebben de makers
van „The long arm" op duidelijke en
onderhoudende wijze in beeld willen
brengen. Zij zijn daarin volkomen ge
slaagd en onder regie van Charles Frend
is een boeiende rolprent zonder enige
sensatie met in de hoofdrol Jack Haw
kins tot stand gekomen. Kortom een po
litiefilm. welke ver boven de middel
maat uitsteekt!
„De man in het
donkergrijze pak
Hoog niveau
LUXOR Een hoog en nobel niveau
als in „De man in het donkergrijze
pak", wordt in de filmwereld slechts bij
uitzondering bereikt. Het handelt hier
over de „gewone man", met zijn diep
menselijke problemen, in dit geval een
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te St. Jansklooster, M. Vllet-
stra te Eemdfjk. Te Tholen H. C. van der
Ent te Werkendam.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Werkendam P. van der Bijl,
laatstelijk chr. geref. predikant te Leer
dam. Te Kampen H. v. Gilst te Dirksland.
GEREF. KERKEN (onderh. art. 31 K.O.)
Aangenomen naar Gorinchem, A. H.
Algra, missionair pred. voor de samen
werkende kerken van Bedum, Groningen
e.a. te Kampong Raeng pos Ngabang
(West-Borneo).
(Ingez. Med.-Adv.)
met betaalbare exclusiviteit.
Gistermiddag werd het symposium.dat
plaats vindt in de filmzaal van de Leidse
Academie geopend door de voorzitter
prof. dr. D. Wiersma, hoogleraar te Lei
den in de forensische psychiatrie
Prof. Wiersma verwelkomde in het bij
zonder de buitenlandse sprekers, wier
deskundigheid op gespecialiseerde en
nationaal afgescheiden terreinen van de
sexuele criminaliteit grote faam heeft
verworven.
Deze sprekers van buiten ons land zijn
prof dr. L. Radzinowicz, hoogleraar te
Cambridge die gistermiddag sprak over
de tegenwoordige aspecten van de sexuele
misdaad in Engeland en Wales, prof. dr.
R. Sieverts van de Universiteit te Ham
burg die deze problemen ten aanzien van
Duitsland behandelde in de bijeenkomst
van gisteravond, en prof. dr. M. Grün-
hut, hoogleraar te Oxford, die vanoch
tend een voordracht hield over strafrech
telijke vervolging en andere corrigerende
maatregelen tegenover sexuele misdadi
gers. De andere sprekers in het sympo
sium zijn de voorzitter, prof. Wiersma,
de Leidse hoogleraar in het strafrecht,
prof. mr. J. M. van Bemmelen die heden
ochtend een reeks feitelijke gegevens op
het gebied van de sexuele misdaad in
Nederland en commentaar daarop en een
beschouwing daarover ten beste gaf, en
prof. mr. W. H. Nagel uit Leiden, hoog
leraar in de criminologie en penologie,
die hedenmiddag aan de hand van een
recapitulatie tot de opsomming van
voorlopige conclusies zou komen.
Prof Wiersma schetste in zijn openings
woord, na verwelkoming van deze spre
kers, de noodzaak van een vaststelling
en onderkenning van de feiten en ach
tergronden op dit criminologisch terrein
alvorens conclusies worden getrokken
omtrent de houding die op preventief en
correctief gebied moeten worden geno
men. Het gaat hier over zeer ernstige en
zeer gecompliceerde problemen.
De statistieken voor Nederland tonen
een geleidelijke stijging van de sexuele
criminologie aan sinds het begin van
deze eeuw, met uitzondering van de
twee oorlogsperioden waarin de om
vang van deze misdadigheid afnam.
De laatste jaren is er een ver
mindering in de omvangsstyging merk
baar, doch hieruit mag niet worden
geconcludeerd dat men een oplossing
van het probleem nadert.
Niet alle soorten van sexuele crimina
liteit immers tonen deze tendenz van de
laatste jaren. Daaruit blijkt ook, dat de
verschillende soorten nauwkeurig moe
ten worden onderkend en de invloeden
die op hun frequentie werken niet paral
lel lopen, derhalve afzonderlijk moeten
worden bekeken.
Van belang achtte spreker, dat de
hypocrisie ten aanzien van sexuele pro
blemen met de ontwikkeling van de
maatschappij is afgenomen. Van even
groot belang is een algemene regeneratie
van het maatschappelijk leven, waar
door zowel de beoordeling van de sexuele
misdaad op een ander niveau komt te
liggen als de aanleiding daartoe wordt
verminderd.
TURFMARKT II LEIDEN TEL 21744
Toenemend buitenlands
hotelbezoek
Het bezoek van buitenlanders aan
de Nederlandse hotels neemt nog
steeds in omvang toe. Blijkens gege
vens van het Centraal Bureau voor de
Statistiek werden in het eerste half
jaar van 1956 in de hotels 1.128.000
overnachtingen van buitenlandse be
zoekers geregistreerd. Vergeleken met
de overeenkomstige periode van 1955
nam het aantal overnachtingen toe
met 110.000 of wel met rond 11%.
De stijging van het aantal overnach
tingen deed zich bij vrijwel alle landen
voor. Belangrijk was de toeneming van
het bezoek van geallieerde militairen
uit Duitsland (plm 25.000). van het be
zoek uit de V.S. (plm 24.000» uit Enge
land en Schotland (plm. 20 000) en uit
Duitsland (plm. 20.000). Alleen in het
aantal bezoekers uit Zwitserland en uit
Zweden viel een lichte daling te con
stateren.
Amsterdam trok een belangrijk deel
van de buitenlandse bezoekers tot zich.
De hotels in deze stad registreerden in
genoemde periode 754.000 overnachtin
gen van buitenlanders, d.i. 39 van
alle overnachtingen in heel Nederland
Voor Den Haag bedroeg het aandeel
15% en voor Rotterdam 11%
iJlllllllllllllllllllllllllllllillllllilllllllllllilllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllill)
man, die na de oorlog de aansluiting
met de burgermaatschappij moeilijk kan
vinden. Een man met een lieve vrouw
en drie kinderen van wie hij houdt.
Herinneringen uit de oorlogsjaren dui
ken telkens op: gruwzame herinneringen
uit de strijd, maar ook een mooie, name
lijk aan een tijdelijke liefde, opgebloeid
in Rome. die echter haar spoor heeft
nagelaten. Dat de eerlijkheid, de op
rechtheid in het leven te allen tijde, ook
tussen de man en de vrbuw in het hu
welijk, tenslotte de overwinning behaalt,
is de strekking van deze film. Niet dat
deze strekking met te grote nadruk
wordt geponeerd, maar zij wordt als een
logische vanzelfsprekendheid aangeduid.
Zowel wanneer het er op aan komt de
houding tegenover de meerdere te bepa
len, als wanneer de man zich eindelijk
gedrongen voelt aan zijn vrouw te ver
tellen, wat daar vroeger in Rome zich
heeft afgespeeld, toen zij in de oorlog
met angst op hem wachtte en aan ver
twijfeling over zijn langdurig stilzwij
gen ten prooi was. Twee soorten man
nen worden tevens uitnemend gety
peerd: degeen, die zijn gezin boven al
les, zelfs boven zijn werk stelt en hij,
die ten koste van alles iets „opbouwen"
wil.
Het heeft nauwelijks zin. het uitvoe
rige en afwisselende verhaal gedetail
leerd te bespreken. Het gaat er hier om.
dat begrip en inzicht, mits men open
hartig tegenover elkaar staat, de groot
ste moeilijkheden uit de weg kan rui
men. vooral als men in staat is tot een
opofferende liefde. Talrijke volkomen
menselijke figuren spelen hier belang
rijke rollen, met Gregory Peck en Jenni
fer Jones in het centrum. Nogmaals:
het. niveau, dat hier bereikt wordt, con
stateert men zelden. Deze belangrijke
film verdient door een stroom van be
zoekers gezien te worden. Niet slechts
om de waardevolle inhoud, maar ook om
het spannende en boeiende verloop.
Dodencel 2455
Misdadig lever
REX Caryl Chessman is de man.
die reeds jaren geleden ter dood werd
veroordeeld en sinds die tijd wacht op
het voltrekken van het doodvonnis in de
Amerikaanse gevangenis San Quentin.
In zijn cel no. 2455 in de dodengang gaat
hij zich verdiepen in de rechtenstudie,
teneinde zichzelf te kunnen verdedigen
en telkens uitstel van de terechtstelling
te verkrijgen. Zoals bekend heeft Chess
man reeds verschillende malen op het
laatste moment uitstel gekregen.
Chessman is overtuigd van zijn schuld,
en in dat opzicht zou hij misschien geen
bezwaar hebben tegen zijn straf, maar
hij is van mening dat hij - opgesloten
in een cel - voldoende gestraft kan wor
den. „Dood is dood", zegt hij in de film
tegen de gevangenisdirecteur, en hier
in de cel kan ik een waarschuwing zijn
voor anderen". Die waarschuwing heeft
hij gegeven in zijn boek, dat een miljoe
nenoplaag bereikte in Amerika. Eén
vraag, die hem voortdurend bezig houdt
is „Hoe komt het dat ik hier zit". Is het
de schuld van zijn ouders, van de maat
schappij, van hemzelf?
In de film maken wij kennis met
Chessman, zoals hij in zijn dodencel
aan het werk is. Zijn gedachten volgend
ziet men dan enige beelden uit zyn le
ven: zijn eerste diefstal, zijn berovingen,
zijn ontvluchtingen voor de politie,
waarbij hij snel gebruik maakt van znn
revolver. Uit alles blijkt wel dat Chess
man een groot misdadiger is, die inder
daad een zeer zware straf heeft te on
dergaan, afgezien van de vraag of dat
nu de doodstraf moet zijn.
Een goede film over het misdadige le
ven van een Amerikaanse jongeman, die
"vecht voor zijn leven om toch nog in één
opzicht nuttig te zijn; een waarschu
wing voor anderen.
Safari
Afrikaanse natuur als
achtergrond van
menselijke hartstochten
TRIANON Tegen de achtergrond
van de boeiende Afrikaanse natuur spe
len zich de drama's af van de mense
lijke hartstochten en gevoelens: de bloe
dige overvallen van Mau Mau-ers op
planters en andere blanken en de ont
luikende liefde tussen een jonge weduw
naar en een zeer knap meisje uit het
Britse moederland. Aangezien dit alles
in kleuren (Warner color) is opgenomen
en op het brede doek wordt geprojec
teerd. ontstond een typisch Amerikaans
produkt, dat „elck wat wils" geeft. Vic
tor Mature en Janet Leigh spelen de
hoofdrollen en zij deden dat op een
wijze, die volkomen past in het karakter
van dit werk: hij een door het noodlot
geslagen „he-man", zij een aantrekke
lijke blondine, die nieuwe perspectieven
opent voor een tweede huwelijk. Het is
alles erg mooi en schoon in deze film:
ook in dit opzicht komt de romantiek
ten volle aan haar trek. Niettemin een
film. die zeker een groot publiek zal
trekken.
