Adenauer dringt nog eens krachtig
aan op grotere Europese eenheid
Luistergeld omhoog, kijkgeld niet?
WEERBERICHT
Nieuw plan mag niet mank gaan
aan de kwaal van onze tijd:
perfectionismemerkt hij op
De „Eoka'" meldt zware verliezen
voor de Britten op Cyprus
VIJFTIG JORDANIËRS BIJ
VERGELDINGSACTIE GEDOOD
95ste jaargang
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1956
No. 28945
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Pleidooi van Bondskanselier in Brussel
De Westduitse Bondskanselier, dr. Audenauer, heeft gisteravond in een
rede te Brussel aangedrongen op een Europese federatie als nieuwe vorm
van Europese samenwerking. Ook Groot-Brittannië zou zijn medewerking moe
ten verlenen, want de houding van dit land is van zeer grote betekenis voor
de toekomst van Europa, aldus de Bondskanselier, die in dit verband met
voldoening verwees naar de toetreding van Engeland tot de Westeuropese
Unie in 1954, waardoor het toonde, dat zijn belangen in overeenstemming
zijn met die van de landen op het vasteland van Europa. Deze nieuwe federatie,
zo betoogde Adenauer, moet niet worden gebaseerd op het bestaande plan
tot eenwording van Europa. „Het mag niet mank gaan aan de kwaal van
onze tijd: perfectionisme (d.i. de zucht om pas dan iets aan te pakken als er
kans is, dat het tot in de perfectie tot stand kan worden gebracht). De in
stellingen van de nieuwe federatie behoeven niet altijd supra-nationaal van
aard te zijn".
rendeel bossen. België ziet dus af van
alle grenscorrecties, waarmede over
dracht van Duitsers zou zijn gemoeid.
De tekst van het verdrag zal in de
vorm van een wetsontwerp bij de Belgi
sche en Duitse parlementen aanhangig
worden gemaakt. Het voordeel van het
verdrag voor België is. dat de Duitsers
thans definitief de in 1918 geannexeerde
Duitse gebieden Eupen, Malmedy en
Sankt Vith definitief als Belgisch ge
bied erkennen.
Grote activiteit iu
belang van meer
samenwerking
Er is op het ogenblik een nieuwe ac
tie gaande om te komen tot grotere
eenheid van Europa, aldus meldt Reu
ter uit Parijs, en in de komende veer
tien dagen zullen er door ministers van
verscheidene landen besprekingen wor
den gehouden om de totstandkoming
van samenwerking op staatkundig en
handelsgebied en het terrein van de
atoomenergie te bespoedigen. Zaterdag
a.s. zullen de Westduitse Bondskanse
lier, dr. Adenauer en de Franse premier,
Guy Mollet. op de Rijn bijeenkomen
om .met name de Euratomplannen te
bespreken.
Naar de mening van Adenauer zullen
de verdragen van Euratom en de ge
meenschappelijke markt van de zes
landen van de Europese Gemeenschap
voor kolen en staal (KSG) aan het
einde van dit jaar gereed moeten zijn.
Men verwacht, dat er een mogelijkheid
zal worden gevonden om bij de opstel
ling van het verdrag voor Euratom re
kening te houden met de wens van
Frankrijk, dat geen afstand behoeft te
worden gedaan van het recht atoom
wapens te vervaardigen.
De onderhandelingen over de oprich
ting van Euratom zullen een nieuwe
stoot krijgen door de bijeenkomst van
de ministers van Buitenlandse Zaken
van de zes landen der K.S.G., die op 8.
9 en 10 oktober te Parijs zal worden
gehouden. De Franse regering heeft
van de Nationale Vergadering reeds
machtiging ontvangen om een verdrag
voor de oprichting van een autoriteit
voor de gemeenschappelijke exploitatie
en ontwikkeling van atoomenergie te
tekenen. Sedert het ontstaan van de
Suezkanaal-crisis heeft premier Mollet
herhaaldelijk de nadruk gelegd op het
belang van een Europese atoomenergie-
gemeenschap voor Frankrijk.
Adenauers verblijf in de Belgische
hoofdstad, waar hij zijn pleidooi voor
grotere Europese eenheid uitsprak,
houdt verband met het nieuwe grens
verdrag. dat tussen de regeringen in
Bonn en Brussel tot stand is gekomen
en maandag in de Belgische hoofdstad
is ondertekend. Het verdrag voorziet in
teruggave van de dorpen Bildchen en
Losheim door België in ruil voor een
met bos bedekte Duitse strook land met
een oppervlakte van 1000 hectare. In
een te Brussel uitgegeven communiqué
van Belgen en Westduitsers gezamen
lijk werd de ondertekening van het
grensverdrag „een bijdrage voor de
zaak van de Europese samenwerking"
genoemd. Verder werd in dat commu
niqué gezegd, dat „het vraagstuk van
de Europese eenheid het voornaamste
onderwerp uitmaakt van de besprekin
gen tussen de Belgische en Westduitse
ministers".
Vraag maar in Den Haag
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde ons:
De ondertekening in Brussel van het
Belgisoh-tDuits grensverdrag werd ge
plaatst in het kader van een vernieuw
de Belgisch-Duitse verstandhouding en
Adenauer dankte hiervoor speciaal de
Belgische minister van Buitenlandse
Zaken, Spaak, daar deze sedert 1948 alles
heeft gedaan om Duitsland opnieuw in
de kring van de beschaafde volkeren te
dopn opnemen.
Spaak verklaarde op een persconfe
rentie. dat de tijd voor annexaties van
bevolkingen voorbij hoort te zijn. Het
Belgisch-Duitse grensverdrag brengt
met zich mede. dat België een kleine
gehipdsaanwas krijgt van amper 485
hectare, waarop echter geen enkele
Duitser woont. Het zijn voor het me-
Iets minder warm
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vannacht en morgenochtend plaatse
lijk mist. Overigens veranderlijke be
wolking, in het oosten van het land mo
gelijk "wat regen. Zwakke later matige
wind uit westelijke richtingen. Dezelfde
temperaturen als vandaag of iets lager.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
27 SEPTEMBER
Zon op: 6.36 uur; onder: 18.29 uur.
Maan op: 23.13 uur; onder: 14.34 uur.
Hoogwater te Katwijk te 7.41 uur en
20.08 uur.
Dit nummer bestaat dit 12 pagina's
Een Duits journalist vroeg aan
Adenauer of Nederland, als Bene-
luxpartner van België, eenzelfde houding
zou aannemen als de Belgische rege
ring, dat wil zeggen of Nederland even
eens de grenscorrecties bij Elten teniet
zou doen. Voor Adenauer de kans kreeg
te antwoorden, repliceerde Spaak: „Die
vraag moet U niet hier, maar aan de
Nederlandse minister van Buitenlandse
Zaken stellen". Adenauer bleek over dit
antwoord van Spaak zeer verheugd te
zijn en Von Brentano, de duitse minis
ter van Buitenlandse Zaken, en zijn
staatssecretaris. Hallstein, knikten na
drukkelijk met het hoofd. In ieder geval
bleek uit Spaaks antwoord, dat er inzake
de grenscorrecties geen eensgezind Be-
nelux-optreden is geweest.
Model voor Nederland
Een diplomaat zei ons, dat Spaak
reeds in 1948 Den Haag had gewaar
schuwd. dat. hij de Nederlandse rege
ring niet zou kunnen volgen in de zaak
van de grenscorrecties. Maar, aldus deze
waarnemer, hoe men in Den Haag of
Brussel gedacht mag hebben, het ware
waarschijnlijk voor beide landen veel
voordeliger geweest, indien zij tegenover
Bonn een gemeenschappelijke lijn had
den getrokken.
Spaak scheen dit gemis aan Benelux-
solidariteit in een belangrijke kwestie
van buitenlands beleid niet te betreu
ren. Wel werden de Nederlandse instan
ties. naar ons in Belgische kringen werd
verzekerd, geregeld op de hoogte gehou
den van de vorderingen van deze Bel
gisch-Duitse onderhandelingen. Volgens
diplomatieke waarnemers staat het vast,
dat Bonn zal trachten met Den Haag
te gaan praten over de grenscorrecties
en het Belgisch precedent zal door Bonn
natuurlijk als een model worden gepre
senteerd.
Het Belgisch-Duits grensverdrag wordt
aangevuld door een cultureel akkoord,
dat even belangrijk zal zijn als het
Belgisch-Amerikaans, ja. zelfs als het
Belgisch-Nederlands cultureel akkoord.
Adenauer liet zich zeer optimistisch uit
over de regeling van de Saar-kwestie,
Jaarlijks 400.000
bedrijfsongevallen
In het Veiligheidsinstituut te Amster
dam zal van 25 februari tot en met 1
maart een tweede veiligheidsbeurs wor
den gehouden.
Jaarlijks doen zich in de Nederlandse
bedrijven circa 400.000 ongevallen voor
80% daarvan wordt veroorzaakt door
menselijke schuld en de kosten daar
van worden geraamd op rond 200 mil
joen gulden per jaar. Dit bedrag is 25
miljoen gulden hoger dan het aanleg
gen van de Ringdijk met de bijbeho
rende sluizen en gemalen enz. van oost
Flevoland heeft gekost (f. 175.000.000),
aldus de directeur van het veiligheids
instituut, ir. E. Spaan.
Van de 200 miljoen gulden gaan 50
miljoen gulden naar de getroffenen, en
de rest, drie kwart, wordt gevormd door
schade aan machines, materiaal en tijd
verlies. Het aantal bedrijfsongevallen
is de laatste tijd min of meer statio
nair gebleven, doch het ligt relatief 10
a 20% hoger dan vóór de oorlog. Eén op
de zeven arbeiders in ons land „loopt"
per jaar in de Ongevallenwet.
Officier bij mijnontploffing
gerfoori
Bij proefnemingen met mortiermijnen
op het circuit van de schietbaan Witten
bij Assen is gistermiddag een mijn voor
tijdig ontploft. Tengevolge daarvan
kwam kapitein W. J. Th. Vleghert uit
Wezep om het leven. Deze was comman
dant van de B-compagnie van het 101ste
legerkorps geniebataljon te Wezep. 36
jaar oud en gehuwd.
De 21-jarige ongehuwde korporaal G.
L Gijsbertsen uit Ede kreeg een zware
vleeswond aan een schouder.
De mortiermijnen zijn een maand ge
leden door de genie gelegd Zij moesten
op waterdichtheid beproefd worden.
waarover hij zaterdag a.s. op de Rijn
zal confereren met de Franse premier
Guy Mollet. De Euratom en de gemeen
schappelijke markt zullen eveneens wor
den besproken. Deze beide Europese
plannen, aldus verklaarde Adenauer,
zijn thans ver genoeg gevorderd en men
moet zo spoedig mogelijk tot de onder
tekening van de verdragen komen, liefst
nog voor het einde van het jaar.
De kosten worden te hoog
Alleen een invoering van de commerciële
televisie kan een belangrijke verruiming
van de zendtijd tot gevolg hebben
Het ziet er naar uit, dat de radio-luisterbijdrage binnen afzienbare tijd
verhoogd zal worden, terwijl het kijkgeld voor de bezitters van televisietoestel
len op hetzelfde niveau gehandhaafd zal blijven. Dit kan geconcludeerd worden
uit de woorden van minister Cals in de Memorie van Toelichting op de begro
ting van O. K. en W.
Bijdrage sinds 1941
ongewijzigd gebleven
De financiële moeilijkheden bij de
radio-omroep zijn aanleiding tot deze
luisterbij drageverhoging. Immers, in
de komende jaren zal het met de hui
dige gang van zaken niet meer moge
lijk blijken de uitgaven uit de op
brengst van de luisterbijdrage geheel
te dekken. En de minister geeft er de
voorkeur aan deze bijdrage te verhogen
inplaats van een principiële wijziging
aan te brengen in de financiering van
de radio-omroep gedurende het huidige
overgangsbestel en vooruitlopend op de
behandeling van de aanhangige omroep
wet. De minister herinnert er boven
dien aan, dat de bijdrage sinds 1941 on
gewijzigd is gebleven. Dit was moge
lijk. daar de toeneming van het aantal
luisteraars de verwachtingen heeft over
troffen. Maar nu het peil der uitgaven
dit nodig maakt, lijkt het niet onrede
lijk, aldus de minister, deze bijdrage op
te trekken tot een bedrag, dat het mo
gelijk maakt het radiobedrijf ook in de
toekomst op verantwoorde wijze te
voeren. Over het bedrag van de verho
ging is nog overleg gaande. Er is bo
vendien een wettelijke regeling voor
nodig.
Televisie
Ook de financiële behoeften van de
televisie vertonen een belangrijke stij
ging. Dit wordt hoofdzakelijk veroor
zaakt door de belangrijke uitbreiding
van het zendernet en het tot stand ko
men van de straalzenderverbindingen,
waardoor een goede ontvangst in het
gehele vaderland gegarandeerd wordt.
Maar deze meerdere kosten kunnen
worden opgevangen uit een toenemende
opbrengst van de kijkgelden.
De zendtijd van de N.T.S. zal in 1957
evenwel niet boven de 12 uur uitkomen.
In dit verband merkte de minister ech
ter op: „Zonder op een beslissing om
trent toelating van reclame in de tele
visie te wile vooruitlopen, kan men er
op wijzen, dat de invoering van com
merciële televisie wél een belangrijke
verruiming van de zendtijd zal kunnen
brengen,, waaraan voor het Rijk geen
kosten verbonden zouden zijn.
Reclame T.V.
De toelating van de commerciële te
levisie zou derhalve kunnen leiden tot
een niet onaanzienlijke beperking van
de te verwachten vermeerdering van de
Rijksbijdrage aan de televisie.
Intussen is deze belangrijk materie
nog in behandeling bij de Radioraad.
De kwestie vertoont vele facetten, ook
op internationaal gebied, omdat een
beslissing op dit terrein in het ene land
de situatie in de andere landen zou
kunnen beïnvloeden.
Aartsbisschop Makarios moet terug en
gouverneur Harding moet verdwijnen
In de eerste veertien dagen van september zijn op Cyprus elf Britse solda
ten gedood en dertien gewond door acties van de verzetsbeweging Eoka, aldus
is gistermiddag in een communiqué van deze beweging bekendgemaakt. Het
was door de leider Dighenis ondertekend en werd te Nicosia op straat verspreid.
Volgens het geschrift worden in de officiële Britse communiqué's onjuiste
gegevens bekendgemaakt. „Wanneer de feiten verborgen worden gehouden voor
het publiek, betekent dat, dat iemand bang is voor de waarheid", aldus Dighe
nis. In de ochtenduren van dinsdag waren reeds pamfletten van de „Peka" te
Nicosia verspreid, waarin andermaal werd gezegd, dat alleen aartsbisschop
Makarios kan onderhandelen over de toekomst van het eiland. Verder werd
in dit vlugschrift gesteld, dat geen overeenstemming mogelijk is zolang veld
maarschalk Harding, de gouverneur van de kolonie, bljjft. Naar men aanneemt
is de „Peka" het politieke orgaan van de „Eoka".
Weer een arote bosbrand kend> dat twee Franse militairen op
Cyprus vermist worden. Men acht het
De verzetsbeweging op Cyprus heeft niet uitgesloten dat zij als verstekeling
dinsdag een Brits militair voertuig in aan boord zijn gegaan van een der sche
de lucht laten vliegen. Eén Brit werd pen in de haven van Famagusta.
hierbij gedood en tien gewond. Aan het westelijk uiteinde van de
In Famagusta werd dinsdagavond be- bergketen in het noordelijk deel van het
Een beeld van de conferentie van
de Arabische Grote Drie in Dam
man. waar het probleem van het
Snez-kanaal besproken werd. Om
de tafel Koning Ibn Saoed van
Arabïè. President Nasser van
Egypte en President Sjoekri van
Syrië met hun adviseurs.
Bedreigde staat bijt van zich af
Israël nam bloedig wraak voor recente
Jordaanse aanvallen op zijn gebied
Israëlische troepen hebben gisteravond stellingen van het Jordaanse leger in
het gebied van Hoessan ten zuiden van Jeruzalem bestormd: ongeveer vijftig
Jordaniërs werden bij deze aanval gedood. Een versterking van de Jordaanse po
litie werd opgeblazen en twee Jordaanse pantserwagens werden in brand gesto
ken. Militaire waarnemers van de V.N. voor toezicht op naleving van de wapen
stilstand bezochten hedenochtend bij het aanbreken van de dag het toneel van
de strijd.
Hoessan ligt op 8 km afstand ten westen van Bethlehem in de onmiddellijke
omgeving van Ramat Rachel, de plaats, waar zondag vier Israëliërs werden ge
dood en zestien gewond bij een Jordaanse aanval op een archeologisch gezelschap.
Gisteren was in een speciale zitting van het Israëlische Kabinet besloten tot een
vergeldingsactie voor de jongste Jordaanse aanvallen. Hoessan ligt ook niet ver
van het dorp Aaminadav, waar maandag een Israëlische vrouw, die bezig was met
het plukken van olijven, door Jordaniërs werd doodgeschoten.
zij er zelf belang bij hebben üat een
einde komt aan de agressiedaden. Is
raël zal zijn verplichtingen volgens de
bestandsovereenkomst getrouwelijk na
komen, mits er een einde komt aan de
Jordaanse aanvallen op zijn gebied".
Een Israëlische militaire woordvoerder
heeft medegedeeld, dat vijf Israëlische
soldaten bij deze aanval werden gedood
en negen gewond. Aan Israëlische zijde
speelde het verrassingselement geen rol;
de laatste tijd worden de Jordaanse
troepen permanent n.l. paraat gehouden.
Bovendien hadden de Jordaniërs sinds
een week troepen in het aangevallen ge
bied samengetrokken. De strijd duurde
vijf uur.
Geen regering ter wereld kan
werkloos toezien
Het Israëlische ministerie van Buiten
landse Zaken heeft een verklaring uit
gegeven, waarin o.m. gezegd wordt, dat
bij Jordaanse aanvallen in het afgelo
pen halfjaar 36 Israëliërs werden ge
dood en 51 gewond. De meeste slachtof
fers waren burgers. Behalve de aanval
op de archeologen en op de olijvenpluk-
kende jonge vrouw, moeder van een
meisje van tien jaar, hebben de Jorda
niërs maandag opnieuw de grens over
schreden en een Israëlische tractorbe
stuurder vermoord en een ander ver
wond.
Het communiqué verwijt de Jordaanse
leiders, onder wie Koning Hoessein en
de chef van de Jordaanse generale staf,
dat zij in steeds sterker mate een cam
pagne van oorlogsophitsing en het zaai
en van haat tegen Israël ten uitvoer
leggen. Voorts wordt gezegd, dat de ge
mengde Israëlisch-Jordaanse bestands
commissie in resoluties herhaaldelijk een
beroep op Jordanië heeft gedaan maat
regelen te nemen om de bestandsschen
dingen te doen eindigen.
Besloten wordt met: „Geen regering
ter wereld kan werkeloos blijven toe
zien, hoe haar burgers bij georganiseer
de moordovervallen vanuit een aangren
zend land worden gedood. De Israëli
sche troepen hebben thans een Jordaan
se basis, van waaruit militaire aanval
len op Israëlisch gebied werden georga
niseerd. aangevallen, opdat het de Jor
daanse autoriteiten duidelijk worden dat
eiland Cyprus, is een grote bosbrand
uitgebroken. In de afgelopen dagen heb
ben veiligheidsstrijdkrachten in dit ge
bied gezocht naar verzetslieden. Volgens
berichten uit Kyrenia woedt het vuur
op twee toppen van de bergketen en be
dreigt het de bossen aan de noordzijde
van de hellingen. Men bericht dat de
hulp van Britse troepen is ingeroepen
om tezamen met Cyprische dorpelingen
het vuur te bestrijden.
Bijna een miljoen
voor polio
In Nederland bestaat - in vergelijking
met de andere landen in West-Europa
- een duidelijke achterstand ten aan
zien van de mogelijkheid tot behande
ling en nabehandeling van patiënten,
die getroffen ziin door kinderverlam
ming, wanneer deze ziekte in iets uit-
gebreidener mate zou gaan optreden.
Het Nationale Fonds voor de Bestrij
ding van Kinderverlamming zal voor de
inzameling en - na deskundig advies -
voor de besteding van gelden zorgdra
gen. Daar dit Fonds echter niet over
voldoende middelen beschikt, stelt de
minister van Sociale Zaken voor op de
begroting van 1957 een bedrag van
f. 974.000 te zetten, waarvan f. 400.000
voor de aanschaffing van instrumenta
rium en f. 345.000 voor bijdragen in de
kosten van behandeling van patiënten,
teneinde met de revalidatie een begin
te kunnen maken.
De Poolse MIG-straaljager. die
op het Deense eiland Bornholm is
geland, waarbij het landingsgestel
liet begaf. De piloot heeft om poli
tiek asiel gevraagd.
Voor emigratie:
28 miljoen
35.000 personen verlaten
ons land
Op de begroting van Sociale Zaken
voor 1957 is een bedrag van 28 miljoen
gulden uitgetrokken voor de emigratie
van 35.000 personen, die volgens de ver
wachtingen ons land volgend jaar zul
len verlaten.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Oud woordenboek
Een man, die in een buitenwijk
van Bremen langs de weg stond,
vroeg aan voorbijgangers naar de
„Pferdebahn", de dichtsbijzijnde
„Pferdebahn". De mensen dachten
dat de man gek was, of ontsnapt
uit een inrichting voor geesteszie
ken en zij mengden de politie in
het geval. Toen die de man oppik
te, barstte de vreemdeling vloei
end en krachtig in een vreemde
taal uit. Niemand snapte er iets
van, totdat de man een Zweeds
paspoort liet zien. Er kwam een
politie-tolk bij en toen bleek, dat
de Zweed de weg had willen vra
gen naar de dichtsbijzijnde halte
van de tram, dus van de „Stras-
senbahn". Maar omdat hij geen
Duits kende, had hij het woord
opgezocht in een woordenboek.
Dat woordenboek nu was de oor
zaak van alle ellende. De Zweed
had het namelijk bij een antiquair
in Malmö gekocht en daar hoorde
het blijkbaar heel goed thuis: van
daar dat de Zweed tot verbazing
van de Bremers naar een „paar-
detram" had staan vragen inplaats
van naar een tram-zonder-meer!
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiih
Opening Rotterdamse
luchthaven
Maandag a.s. zal de luchthaven Rot
terdam officieel geopend worden.
's Morgens zullen vliegtuigen met ge
nodigden uit binnen- en buitenland
aankomen. Onder de genodigden be
vinden zich 50 Engelse journalisten. De
aanvang van de openingsplechtigheid
is op kwart voor elf bepaald.
Van 12 uur tot kwart over een worden
vliegdemonstraties gegeven, waarna het
hele gezelschap naar het Willemsplein
vertrekt, waar het m.s. ..Erasmus" ge
reed ligt voor een rondvaart door de
haven.
De luchthaven Rotterdam zal ge
opend worden door de commissaris der
Koningin in de provincie Zuid Holland,
mr. J. Klaasesz.
