LOODSEN GEMACHTIGD DEZE
WEEK WERK NEER TE LEGGEN
Prof. de Gaay Fortman
op zoek naar ministers
WEERBERICHT
Risico's rondom Suez toegenomen
Maar Nasser kan hen straffen met vijftien jaar
gevangenis negens sabotage
Eisenhower erkent recht van
geweld, maar eerst dan als er geen
andere oplossing is
Koningin Juliana bij opening van
Heusden's nieuwe Raadhuis
Ondanks bedankjes o.a. van VVD
heerst een groeiend optimisme
95ste Jaargang WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1956 No. 28933
LEIDSOH DAGBLAD
Directeur: J. W. Hermy DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Slngel L' Lelden 0110 no 57055
HoofdredacteurJ. Brouwer ,7._ per uwartaal; t235 per maand; f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze corresponden ten in Londen en Parijs)
Het Suezkanaal zal waarschijnlijk tegen het einde
van deze week ontoegankelijk zijn voor de scheep
vaart: de (niet-Egyptische) loodsen, alsmede de
technici en leden van het administratief personeel
zijn gisteravond namelijk door de oude Suezkanaal-
maatschappij in Parijs gemachtigd zich vrijdag of
zaterdag a.s. terug te trekken. In Parijs vermoedt
men, dat de grote meerderheid van het buitenlandse
personeeldat zich al meermalen officieel over de
politieke druk van de regering-Nasser had beklaagd
en dat bovendien onder zeer moeilijke omstandighe
den moet werken, dit advies van zijn maatschappij
wel zal opvolgen. Het is duidelijk, dat de toestand in
Omtrent de beslissingen, die de Engelse en Franse regeringsleiders in Londen
hebben genomen, veronderstelt men in Parijs, dat zij op het economische en
niet op het militaire vlak zullen liggen. Londen en Parijs zullen mogelijk over
gaan tot economische sancties en boycot tegen Egypte, doch de sleutel van het
succes van dergelijke maatregelen ligt in Washinton! President Eisenhower ver
klaarde gisteren op een persconferentie, dat de V.S. het recht van Groot-Brittan-
nië en Frankrijk zullen erkennen geweld te gebruiken om het Suezkanaal open
te houden, indien alle vreedzame middelen zijn litgeput en indien Egypte een of
andere daad van agressie pleegt. Eisenhower voegde hieraan echter toe, dat hij
er zeker van is, dat de Suezkwestie aan de Ver. Naties zal worden voorgelegd,
voordat er geweld zal worden gebruikt. Voorts werd in Washington vernomen,
dat Amerika de Engelsen en Fransen beloofd heeft in alle olie-behoeften van
West-Europa te zullen voorzien, voor het geval de olietoevoer uit het Midden
oosten zou worden afgesneden.
Onze correspondent in Washington telegrafeerde ons hedenochtend, dat men
in de Amerikaanse hoofdstad sterk de indruk krijgt, dat de Amerikaanse rege
ring er, bij gebrek aan een oplossing, voordeel in ziet de zaak slepende te hou
den. Hoe langer de kwestie slepende blijft .hoe meer kans er is, dat de gemoede
ren afkoelen, uiteraard met dien verstande, dat de vaart door het Suezkanaal
ongehinderd voortgaat.
De atmosfeer was rustig en openhar
tig. Nasser ging van het standpunt uit
dat dit Egypte's kanaal was en niemand
er zich mee diende te bemoeien. Men-
zies geloofde, dat Nasser de financiële
problemen onderschatte.
Egypte door deze beslissing weer ernstiger is gewor
den. De buitenlandse loodsen werken thans namelijk
voor een genationaliseerde onderneming en hun
eventuele vertrek kan door de regering-Nasser met
vijftien jaar gevangenisstraf worden gestraft. De
nieuwe maatschappij heeft dan ook al bekendge
maakt, dat vertrek van de buitenlandse loodsen als
een vorm van sabotage zal worden beschouwd.
Mocht Nasser inderdaad in deze geest op de aanbe
velingen van de oude maatschappij reageren, dan
zullen incidenten moeilijk kunnen ivorden vermeden.
En zulke incidenten zouden mogelijk kunnen leiden
tot interventie van Engeland en Frankrijk.
worden niét als lange-afstandsvluchten
beschouwd, daar de toestellen niet ver
der vliegen dan Cairo.
Naar wij van de directie van de
Stoomvaartmij. „Nederland" vernemen
moet rekening worden gehouden met de
mogelijkheid, dat het Nederlandse
schip „Johan van Oldebameveldt", dat
onderweg is van Djakarta naar Aden,
deze thuisvaart via Kaap de Goede
Hoop zal maken. Het schip, dat de 14de
in Aden wordt verwacht, heeft repa
triërende Nederlanders aan boord.
Straf-expeditie van
Israëlische soldaten
tegen Jordanië
Jordaniërs sleepten lijken naar
eigen gebied
Een woordvoerder van het Arabische
Legioen in de Jordaanse hoofdstad Am
man deelde vandaag mede. dat een grote
groep gewapende Israëliërs in de vroege
ochtenduren van heden de grens tussen
Israël en Jordanië overschreden heeft
en een aanval gedaan heeft op een po
litiepost in het gebied van Hebron. Er
zouden negentien Jordaniërs zijn ge
dood en twee gewond, maar deze cijfers
zijn nog niet definitief. De Israëliërs
zouden gebruik hebben gemaakt van
automatische wapenen en explosieve
middelen.
Aangenomen, dat deze Jordaanse le
zing juist is, dan ziet het er naar uit,
dat de Israëliërs blijkbaar een straf
expeditie hebben ondernomen voor de
aanval ,die Jordaniërs maandag bij He-
bron hebben ondernomen op Israëlisch
gebied. Aanvankelijk was de indruk ge
wekt. dat de Joodse soldaten op Jor
daans gebied waren doorgedrongen, van
wie er zes gedooa waren. Het onderzoek
door waarnemers van de V.N. heeft in
tussen aangetoond, aldus maakte Radio-
Jeruzalem bekend, dat de Jordaniërs de
lijken van de gesneuvèlde Israëlische
militairen naar Jordaans gebied hebben
gesleept om zo de schuld op Israël te
laten vallen. De Jordaniërs zijn dus
maandag op Israëlisch gebied doorge
drongen. schoten daar zes Joodse solda.-
ten neer en trachtten op bovengenoem
de wijze de schuld op Israël af te wen
telen. Het is waarschijnlijk, dat de actie
van Israëlische soldaten van heden
ochtend als wraakmaatregel tegen deze
Jordaanse grensoverschrijding gezien
moet worden.
Onthulling epitaaf gesneuvelde inwoners
Vele duizenden uit Heusden en verre omtrek hebben gistermiddag met groot
enthousiasme Koningin Juliana verwelkomd toen zij in Heusden aankwam om
de plechtige ingebruikneming van het nieuwe stadhuis van deze gemeente bij te
wonen en de epitaaf voor de in 1944 gesneuvelde inwoners van Heusden te ont
hullen. Voor het nieuwe stadhuis, dat van een smaakvolle versiering voorzien
was. stond aan de ene zijde de schooljeugd van Heusden. feestelijk getooid en
zwaaiend met oranje en rood-wit-blauwe vlaggen, terwijl aan de andere zijde
de gilden Sint Blasius van Heusden en Sint Catharina van Erpt stonden
opgesteld.
Uit gezaghebbende Italiaanse zee
vaartkringen wordt vernomen, dat de
schepen Tripolitania en Argentina aan
de gewone dienst onttrokken zijn en in
reserve gehouden worden voor het geval,
dat de situatie in Egypte verergert. Zij
zullen dan gebruikt worden voor repa
triëring van in Egypte wonende Ita
lianen. Het stoomschip „Diana", dat
dinsdag in Napels is aangekomen, zal
daar op orders blijven wachten.
De Italiaanse consulaten in de ka
naalzone zijn dinsdag begonnen met het
registreren van Italianen die Egypte ..in
geval van nood" willen verlaten.
De Italiaanse consul in Cairo ver
klaarde, dat het slechts gaat om mensen
die mogelijk financiële hulp nodig kun
nen hebben als zij bij verergering van de
toestand zonder werk komen en naar
Italië terug willen.
Menzies ivas gisteren
somber gestemd
Onze correspondent in Londen telefo
neerde hedenochtend:
Het staat nu vast, dat Engeland en
Frankrijk het Suezconflict formeel on
der de aandacht van de Ver. Naties
zullen brengen, maar zij zullen niet vra
gen. om het op de agenda van de Veilig
heidsraad te plaatsen. Hierdoor zullen de
Westelijke mogendheden het conflict
aan de orde kunnen stellen voordat
Egypte zulks mocht doen. terwijl daar
door tevens vertragingen zullen worden
vermeden, welke waarschijnlijk zouden
volgen op een formele klacht en een
verzoek om actie. Ondanks alle beden
kingen tegen gewelddadig optreden te
gen Egypte, blijft de taal die Londen ge
bruikt fel. Eden en Mollet hebben Nas
ser gewaarschuwd, dat zij het volledig
eens zijn over verder tegen hem te ne
men maatregelen en zij spreken van een
buitengewoon ernstige situatie, welke is
ontstaan door Nassers weigering om te
onderhandelen op basis van het Londen-
se plan. Zij hebben hem laten weten, dat
zij met alle gepaste middelen zullen
antwoorden op elke willekeurige inmen
ging tegen de internationaal gevestigde
rechten van het Suezkanaal.
De Australische premier Menzies, die
donderdag Londen zal verlaten om via
Washington, waar hy president Eisen
hower zal ontmoeten, naar Australië te
rug te beren, verklaarde gisteren op een
persconferentie, dat de landen van het
Britse Gemenebest geraadpleegd worden
over de verwijzing van de Suezcrisis
naar de Ver. Naties. Hij zei voorts, dat
hij het probleem als zeer, zéér ernstig
beschouwt. Hij zei dit laatste, toen hem
gevraagd werd naar de kansen op een
vredelievende oplossing. Hij voegde er
aan toe, dat het vraagstuk niet door ein
deloos debatteren kan worden opgelost.
In het belang van iedereen moet het tot
een redelijk einde worden gebracht.
Menzies ontkende dat, toen hij een
eindeloos debat veroordeelde, bedoelde
dat oorlog een middel zou zijn tot op
lossing. Hij merkte op, dat Egypte de
enige was die geweld had toegepast.
Volgens Menzies was de positie nog de
zelfde als twee weken geleden, behalve
dat de wereld thans weet welke voorstel
len aan Nasser zijn gedaan, welke voor
stellen hij uiterst billijk en edelmoedig
noemde. Was Nasser vriendelijk, zo werd
er gevraagd. Hij sloeg niet met de vuis
ten op tafel, zei Menzies.
Veel bewolking
Veel bewolking met nu ei dan enige
regen of motregen. Tot krachtig of hard
aanwakkerende wind tussen zuidwest
en west. Iets hogerè temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
13 SEPTEMBER.
Zon op: 6.13 uur: onder: 19.02 uur.
Maan op- 15 4i uur; onder: uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.24 en 22.00
uur (Doodtij).
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Air France beperkt
diensten op Cairo
De Franse luchtvaartmaatschappij
„Air France" heeft bekend gemaakt, dat
zij op drie van haar wekelijkse lange-
afstandvluchten naar Madagascar en
Mauritius Cairo niet langer als tussen
haven zal aandoen. Dit besluit is geno
men in verband met de Suezkanaal-cri-
sis. De gewone diensten Parijs-Cairo
van de maatschappij <'s maandags en
vrijdags) blijven gehandhaafd. Deze
(Van onze parlementaire redacteur)
Prof. De Gaay Fortman is er nog niet in geslaagd VVD-ministers aan te
trekken voor zijn extra-parlementair Kabinet, dat dus geen enkele binding met
de partijen zou mogen hebben. De aangezochte dr. E. H. Ebels (VVD), oud
commissaris der Koningin in Groningen, heeft voor een ministersportefeuille
bedankt om gezondheids- en leeftijdsredenen; hij is 67 jaar. De heer H. A.
Korthals heeft voor de eer bedankt omdat hij plaatsvervangend voorzitter is
van de VVD-fractie en daardoor een te nauw verband zou kunnen worden
gelegd tussen de VVD als partij en het Kabinet. Minder op de voorgrond
tredende leden van de VVD zouden wel kunnen toetreden tot het Kabinet
zonder dat daardoor de schijn wordt gewekt dat de partij zich bindt aan het
Kabinet. Om dezelfde reden als de heer Korthals heeft ook de heer W. J.
Andriessen voor een portefeuille bedankt, omdat hij plaatsvervangend fractie
voorzitter is van de KVP.
Te Woohvich heeft een taptoe
plaats gevonden. Op de foto ziet
men het vertrek van een ruim 90
meter lange draakdie werd be
mand door 100 soldaten en het
leest opluisterde van het 100-jarig
bestaan van het korps Koninklijke
Genie.
Gisteravond heeft prof. De Gaay
Fortman in het Torentje op het Bin
nenhof ontvangen de heer A. D. W. Ti-
lanus (CHU), directeur van de Stichting
Gelderland voor Maatschappelijk Werk
te Arnhem. Het ligt voor de hand te
veronderstellen dat hem de portefeuille
voor Maatschappelijk Werk is aangebo
den. Hij is een zoon van de fractieleider
van de CHU. Ruim anderhalf uur bleef
hij in gesprek met de informateur.
Voorts heeft Prof. De Gaay Fortman
bezoek ontvangen van prof. mr. A. M.
Donner (AR) hoogleraar in het staats
recht aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam, aan wie vermoedelijk de por
tefeuille van Onderwijs is aangeboden.
In de portefeuille-verdeling zijn ech
ter veelal onderlinge verschuivingen mo
gelijk. die ook noodzakelijk kunnen zijn
om tot een oplossing voor het geheel te
komen. Daarom staat er nog bijna niets
vast omtrent de bezetting van de minis
terszetels. Het is altijd moeilijk de juis
te mensen te vinden en zij wensen ui
teraard altijd even bedenktijd, zodat ook
de laatste fase van de Kabinetsformatie
onvermijdelijk enige tijd vergt.
Maar toch heerste er gisteravond op
timisme omtrent het slagen van prof.
De Gaay Fortman. De moeilijkheden
betreffen alleen nog het aantrekken
van enkele ministers. Om politieke re
denen wordt de informateur de voet
niet dwars gezet. Het vertrouwen
groeit dus, dat nog deze week een
nieuw Kabinet tot stand komt.
De oud-Rotterdammer prof. mr. W. C.
L van de Grinten «KVP) hoogleraar te
Tilburg, die gistermiddag een bezoek
bracht aan de informateur, wordt vice-
minister-president en zal de portefeuille
van Justitie beheren. De nieuwe minis
ter van Financiën wordt mr. Ph. C. H.
van Campen (KVP) directeur van de
Coöperatieve Centrale Boerenleenbank
te Eindhoven. Hij bracht ook gistermid
dag een bezoek aan prof. De Gaay Fort
man en er zijn geen reden, waarom hij
voor het aanbod zou bedanken.
De f 50.000 eruit!
Op 17045
In de 532ste staatsloterij vierde klas.
15e trekking, is een prijs van f. 50.000.
gevallen op lot no. 17 0 4 5.
In de ontvangstzaal van het stadhuis
werden de wethouders en raadsleden
aan Koningin Juliana voorgesteld, waar
na de vorstin, opnieuw het bordes be
trad om daar de vendelgroet van de
gilden, welke alleen aan haar krachtens
haar hoge waardigheid toekomt, in ont
vangst te nemen. Na de plechtige raads
zitting heeft Hare Majesteit in de hal
de epitaaf onthuld.
Alvorens tot deze handeling over te
gaan. zei de Koningin, dat door de op
richting van dit nieuwe stadhuis
blijkt, dat er steeds weer een toekomst
is, een toekomst, die geheiligd wordt
door het offer van hen, die ons voor
gingen. Na de onthulling las Hare
Majesteit de tekst die op de epitaaf is
aangebracht voor, waarna Ferdinand
Timmermans op het stadhuiscarillon
het „Wilhelmus" Inzette.
De Koningin heeft zich daarna enkele
minuten onderhouden met enige nabe
staanden van slachtoffers van de ramp
in 1944. Na een bezoek aan de Ned.
Hervormde Kerk, waarvan de restaura
tiewerkzaamheden in volle gang zijn, en
waar de Koningin door de architect de
Minister Staf treedt af
Functie in het bedrijfsleven
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Staf van Oorlog en Marine
stelt zich niet meer beschikbaar. Reeds
lang was bekend dat hy liever een
functie in het bedrijfsleven zou wensen.
Vanmorgen heeft prof. de Gaay Fort
man niemand ontvangen, maar uiter
aard heeft hy na de bedankjes van gis
teren nieuwe afspraken gemaakt, zo
dat vanmiddag nieuwe kandidaat-minis
ters in het Torentje kunnen worden
verwacht. De formatie duurt nog even,
maar prof. de Gaay Fortman slaagt wel.
Val van acht meter
- De 68-jarige O. H. Wicht uit Rot
terdam is gistermiddag van de tweede
etage van zijn huis aan de Van Diest-
straat in de 8 meter lager gelegen tuin
gevallen Hij was op slag dood. Men
neemt aan. dat hij zijn evenwicht ver
loren heeft toen hij de veranda aan
het schilderen was. en daa^i>*1 over de
balustrade leunde.
De foto geeft een beeld van de
plechtige eerste raadszitting. In het
midden achter de tafel H.M. de
Koninginrechts op de foto de
Commissaris der Koningin in
Noord-Brabant, prof. dr. J. E. de
Quay, links de heer A. van Delft,
burgemeester van Heusden. Rechts
op de achtergrond W. J. Baron van
Heeckeren van Molecaten. particu
lier secretaris van H.M. de Koningin
heer F. Jantzen uitvoerig werd voorge
licht over de historie van dit gebouw en
de wijze waarop de restauratie geschiedt,
werden aan Hare Majesteit ten stad-
huize verscheidene fraaie geschenken
aangeboden, waaronder namens de mid
denstand een maquette van het stad
huis, in suiker uitgevoerd, en namens de
boerenbevolking een enorm sierstuk, sa
mengesteld uit produkten van het boe
renbedrijf.
Na haar bezoek aan Heusden, begaf de
Koningin zich naar 's-Hertogenbosch,
waar zij zich 's avonds in het Gouverne
mentshuis heeft laten voorlichten over
de onderzoekingen op het gebied van
sociale „planning" en onderwijsaange-
legenheden, welke in de provincie Noord-
Brabant zijn en worden verricht.
Inleidingen werden gehouden door
prof. Zeegers. directeur van het Kaski,
het bureau dat het grote sociale onder
zoek in de provincie Noord-Brabant ver
richt, de heer Souren, die de leiding had
bij het onderzoek naar de situatie bij
het lager onderwijs en de heer Godefroy,
van het Kaski, die speciaal het voort
gezet onderwijs belichtte. In een geani
meerde discussie werden de opgeworpen
problemen nog nader besproken. De
Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Brabant, prof. dr J. E. de
Quay leidde de bijeenkomst in en sprak
ook het slotwoord, waarin hij Hare Ma
jesteit bijzonder bedankte voor de be
langstelling in de problemen ln zijn pro
vincie.
Prinses Beatrix
?e Berg en Dal
Gisteravond heeft Prinses Beatrix,
vergezeld van haar secretaresse, mej.
mr. M Meurs, de internationale
conferentie inzake menselijke verhoudin
gen bezocht, welke in Berg en Dal bij
Nijmegen gehouden wordt.
Zij werd in de hal van hotel „Berg en
Dal" verwelkomd door de professoren
dr. F. Rutten en E. de Vries, waarna zij
de inleidingen volgde, die door prof. ir.
J. Th. Thijsse, directeur van het Wa
terloopkundig Laboratorium te Delft, en
door de heer A. J. Venstra. socioloog
bij de directie Wieringermeer. gehou
den werden over de problemen der men
selijke betrekkingen in nieuwverwor-
ven land, waar de bevolking als het ware
kunstmatig is samengesteld.
Omstreeks half elf verliet de Prinses
de conferentie.
