BRITS-FRANS BERAAD OVER
HET SUEZ-KANAAL IN LONDEN
Informateur hoopt deze week op
een nieuw Kabinet
WEERBERICHT
Voorstel van president Nasser biedt geen
enkele basis voor onderhandelingen
Loodsen kunnen niet gedwongen
worden hun moeilijk werk tegen
hun wil voort te zetten
In ieder geval zonder P. v.d.A.
Kameruitbreiding op 3 november
95ste Jaargang
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1956
No. 28932
LEIDSCH ÉS DAGBLAD
°lre°tc": ,J' w f""5 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte Slngel L' Lelden GlJ0 no 57055
Hoofdredacteur; J. Brouwer f7__ per kwartaal. f 2.35 per maand; f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Londense correspondent)
In Londen hebben de Britse en Franse staatslieden
gisteravond de stappen onder ogen gezien, die na het
mislukken van de conferentie in Cairo noodzakelijk zijn
geworden. De premiers en ministers van Buitenlandse
Zaken van beide landen (resp. Eden en Selwyn Lloyd
voor Engeland en Mollet en Pineau voor Frankrijk) zagen
een viertal mogelijkheden onder ogen:
opnieuw bijeenroepen van de Londense conferentie
van de achttien landen, welke de door Nasser verwor
pen voorstellen hebben gesteund;
voorlegging van het geschil aan de Verenigde
Naties;
aanvaarding van een voorstel, dat president Nasser
gisteren bekend liet maken en dat onmiddellijke vorming
van een internationaal onderhandelingslichaam inhoudt;
de dingen in eigen hand nemen en met alle daartoe
geschikte middelen Egypte een regeling opleggen, bijv.
door het terugroepen van de reeds gedurende lange
tijd zwaar overbelaste loodsen.
De officiële reactie in Londen was gisteren, dat
Nassers nieuwe voorstel géén basis voor onderhande
lingen blijkt te bevatten, omdat hij zich halsstarrig blijft
verzetten tegen de oprichting van een internationale
beheersautoriteit. Ofschoon vooral de Ver. Staten druk
blijven uitoefenen op Engeland en Frankrijk om een of
andere door onderhandelingen verkregen regeling te
bereiken, wankelen deze landen echter niet en blijven
internationaal beheer eisen.
Er zijn alle aanwijzingen voor, dat besloten zal worden (het Brits-Franse over
leg zou heden, in aanwezigheid van de Australische premier Menzies, worden voort
gezet) de kwestie naar de Verenigde Naties te verwijzen en met name naar de
Veiligheidsraad, hoewel de Fransen zulks met nog groter tegenzin zullen
doen dan de Engelsen, die ook al weinig geestdriftig zjjn voor het inslaan van
deze koers, omdat op deze manier een snelle en afdoende oplossing uitgesloten
moet worden geacht. Ook Amerika staat koel tegenover deze methode, maar stemt
er mee in, omdat dit de toespitsing van het conflict verhindert.
Een ander punt is de al of niet wenselijkheid of de loodsen ook in de thans
beginnende fase van het conflict in functie dienen te blijven. De Britse en Franse
regeringen gevoelen er weinig voor hen te dwingen tegen hun wil hun werk voort
te zetten, nu er geen regeling van de Suez-kwestie in zicht is. In Parjjs zou de
Suezkanaal-maatschappij vandaag de nieuwe situatie bestuderen.
Ofschoon het waarschynlyk is, dat de „Oranje", in tegenstelling met de „Willem
Ruys" wèl door het Suezkanaal zal varen, bestaat de mogelijkheid, dat dé Mij.
„Nederland" toch nog anders beslist. Bjj de bevoorrading van het schip is rekening
gehouden met een reis om de Kaap, aldus telegrafeerde onze correspondent in
Djakarta.
maandelijks waarschijnlijk 2.500.000 tot
5.000.000 gulden oplevert.
Het land ontvangt iedere maand onge
veer 15.000.000 gulden aan tolgelden, van
welk bedrag alle exploitatiekosten moeten
worden betaald. Vorig jaar beliepen deze
kosten een bedrag van 97.000.000 gulden,
terwijl bovendien nog 25.000.000 gulden
werd betaald aan Egypte in de vorm van
belasting en dergelijke.
Voor de berekening van het netto
voordeel van de naasting moeten laatst
genoemde kosten niet worden meegere
kend, daar Egypte dit geld ook thans
zou ontvangen, indien het het kanaal
niet zou hebben genaast.
Naar het Egyptische persbureau voor
het Midden-Oosten bekend maakt, zal
de Egyptische vloot van woensdagavond
a.s. af gedurende vier dagen manoeuvres
houden. Op die dagen zal de haven
van Alexandrië van zes uur 's avonds tot
vijf uur 's ochtends voor alle scheep
vaartverkeer gesloten zijn.
„Nooit versagende
solidariteit^
Bij zijn aankomst in Londen onder
streepte de Franse premier, Mollet, gis
termiddag de nooit versagende solidari
teit tussen Frankrijk en Engeland in
moeilijke situaties. De Australische pre
mier. Menzies, verklaarde op het Lon
dense vliegveld, dat Egyptes antwoord
was dat zij niets te maken wil hebben
met onze vreedzame oplossing van het
kanaal-probleem, tenzij Egypte de on
weersproken meester van het kanaal
blijft, slechts onderworpen aan de Con
ventie van 1888.
Het resultaat van de thans aan de
gang zijnde besprekingen zal waarschijn
lijk niet openbaar gemaakt worden,
voordat morgen de speciale zitting van
het Britse parlement begint.
Dulles „diep teleurgesteld"
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, John Foster Dulles, heeft
in een officiële verklaring, die maandag
in Washington is uitgegeven, verklaard,
„diep teleurgesteld" te zijn over de ver
werping van het westelijke plan voor
regeling van de kanaalkwestie.
De voorstellen die president Nasser
verworpen heeft, waren „verzoenend" en
bedoeld om een voor beide partijen pro
fijtelijke samenwerking tot stand te
brengen tussen Egypte en de landen, die
volgens het Verdrag van Constantinopel
van 1888 rechten bezitten. Alleen door
zulk een samenwerking zou het Suez
kanaal volledig kunnen voldoen aan zijn
doel, aldus Dulles' verklaring.
Wat de naasting van het
Suezkanaal Egypte oplevert
Het Britse blad „Financial Times"
heeft uitgerekend, dat de naasting van het
Suezkanaal door president Nasser Egypte
Prins Bernhard weer naar
Berg en Dal
Prins Bernhard zal in zijn functie van
algemeen voorzitter van de internatio
nale conferentie inzake menselijke ver
houdingen in de middagzitting van de
sluitingsdag op vrijdag a.s. een samen
vattend overzicht geven van het ver
loop der conferentie. De zitting zal wor
den gehouden in hotel „Erica" te „Berg
en Dal. Ook de Dlenaire vergadering op
donderdag a.s. die eveneens in hotel
Erica wordt gehouden, zal door Prins
Bernhard worden geleid.
Iets keuder
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vanavond en vannacht zwaar bewolkt
met. plaatselijk enige regen, morgen op
klaringen en op de meeste plaatsen
droog weer. Matige tot krachtig, langs
de Waddenkust tijdelijk harde wind,
aanvankelijk zuidwestelijk, later weste
lijk, iets lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
12 september
Zon op: 6.11 uur; onder: 19.04 uur.
Maan op: 15.J0 uur; onder: 23.17 uur.
E.K.
Hoogwater te Katwijk te 8.17 en 20.46
uur.
Dit nummer bestaat oit 10 pagina's.
Tweede standbeeld aan
ingang van Suezkanaal
De Egyptische Dienst voor Oudheden
heeft besloten op de pier aan de ingang
van de haven van Port Said, vlak bij het
beeld van Ferdinand de Lesseps, de bou
wer van het Suezkanaal een standbeeld
van farao Senousret III op te richten.
Senousret III, de twaalfde farao van de
dynastie, die twee duizend jaar voor onze
tijdrekening over Egypte regeerde is de
eerste geweest die getracht heeft een
kanaal te laten graven tussen de Rode
en de Middellandse Zee. Sporen van dit
kanaal zijn nog te vinden in de Bitter
meren en zij hebben gediend voor de
aanleg van de vaargeul, d'ie thans wordt
gebruikt.
In tegenstelling tot geruchten, volgens
welke het standbeeld van De Lesseps zou
worden weggehaald, hebben de Egypti
sche autoriteiten besloten het te laten
staan. Met de bouw van het standbeeld
voor Senousret III zal in het begin van
december worden begonnen.
Koninklijke route op
Prinsjesdag
.Ter gelegenheid van de plechtige ope
ning van de zitting der Staten-Generaal
door H M. de Koningin op dinsdag 18
september zal de Koninklijke stoet on
derstaande route volgen: Koninklijk
Paleis a. h. Lange Voorhout, Lange
Voorhout (over het z.g. Schelppad),
Kneuterdijk, Lange Vijverberg, Korte
Vijverberg naar de Ridderzaal op het
Binnenhof
Langs dezelfde route zal de Koningin
naar het paleis aan het Lange Voor
hout terugkeren
Kahar Moezakkar geeft
zich over
OPSTANDELINGENLEIDER IN
CELEBES
Het Indonesische leger heeft aange
kondigd, dat de opstandelingenleider in
Celebes, Kahar Moezakkar, zich tezamen
met 3 compagnieën opstandelingen,
heeft overgegeven.
Kahar Moezakkar is, na Daoed Be-
roeh, wiens leger van opstandelingen in
Atjeh optreedt, de voornaamste leider
van de Daroel Islam. De overgave van
Kahar Moezakkar volgt op het overge
ven van leiders van een andere opstan
delingenbeweging in Celebes die 10.000
leden zou tellen.
In west-Java waren de opstandelingen
van de Daroel Islam dit weekeinde weer
actief, zij doodden vijf dorpelingen.
Menzies, de Australische premier
en voorzitter van de Vijf-landen-
commissie, die met Nasser heeft
gesproken, kwam gisteravond uit
Egypte in Engeland terug en bracht
onmiddellijk verslag uit aan pre
mier Eden over de vruchteloze be
sprekingen. Menzies en Eden op de
stoep van Downingstreet 10.
De nieuwe ministers moeten „keien" zijn!
(Van onze parlementaire redacteur)
Ofschoon er nog moeilijkheden zijn,
hoopt prof. De Gaay Fortman nog
deze week er in te slagen een nieuw
Kabinet in elkaar te zetten. Hij heeft
reeds een minister-president en enkele
personen hebben hem reeds telefo
nisch toegezegd dat zij minister wil
len worden, maar zolang de formatie
niet in kannen en kruiken is, willen zij
nog niet dat hun namen bekend wor
den.
Naar de opvatting van prof. De Gaay
Fortman kan hij voor ministers in een
extra-parlementair Kabinet ook put
ten uit leden van het Parlement. In
het nieuwe Kabinet zullen in geen ge
val leden van de PvdA zitting hebben.
Aanvankelijk heeft de informateur
nog wel in de socialistische hoek ge
keken om een volledig inzicht te heb
ben. maar hij heeft er van afgezien
Socialisten in het Kabinet op te ne
men. In verband met de moeilijkheden
die er nog zijn. heeft gisteren minis
ter Staf voor de informateur inlich
tingen ingewonnen. Gisteravond .tien
uur kwam hij daarover rapport uit
brengen in het Torentje. Het gesprek
duurde een half uür. Tegen elf uur
ging prof. De Gaay Fortman naar
huis.
Nadat hij vorige week de PvdA niet
voor zijn plannen, had kunnen winnen,
heeft de nieuwe formatiepoging van
prof. De Gaay Fortman zich niet zo snel
ontwikkeld als aanvankelijk werd ver
wacht De informateur heeft eerst de
consequenties onder het oog moeten zien
van diverse oplossingen.
Politiek van „zwaar gewicht"
Een Kabinet zonder socialistische mi
nisters zal uiteraard voortdurend bloot
staan aan felle aanvallen van de PvdA
Wanneer dat Kabinet is gevormd zon
der enige verantwoordelijkheid van de
andere partijen, dan zullen deze zich
niet geroepen voelen het Kabinet te ver
dedigen. De PvdA zou dan een gemak
kelijke kans op succes hebben.
De nieuwe ministers zullen dus
..keien" moeten zijn, niet alleen vak
kundig, maar ook terdege thuis in de
politiek om zich sterk te kunnen ver- i
dedigen. Zulke mensen vindt men niet
onder degenen, die prof. De Gaay
Fortman aanvankelijk als ministers
wilde aantrekken, namelijk figuren die I
niet in de politieke strijd op de voor-
grond zijn getreden. Daarom is hij er j
toe overgegaan figuren van zwaarder
politiek gewicht te overwegen.
Met politiek lichte figuren zou de
PvdA in de Kamer succes op succes
kunnen behalen omdat de andere par
tijen niet in de bres zouden springen
voor de ministers. Als zij het wel zouden
doen. zou de PvdA de andere partijen
met het Kabinet vereenzelvigen. Dat zal
de PvdA trouwens toch doen. In dat ge
val is het voor de andere partijen aan
trekkelijker sterke ministers achter de
ministerstafel te zien, ook al hebben zij
dan zitting genomen in overleg met de
niet-socialistische partijen.
Omtrent die zwaardere politieke figu
ren heeft de informateur vrijdag prof.
Zijlstra (AR) en prof. v. d. Grinten
Huis van Brits bevelhebber
op Cyprus vernield
Het huis van de opperbevelhebber van
de Britse strijdkrachten voor het Mid
den-Oosten. dat te Episcopi op Cyprus
werd ingericht en over enige weken klaar
zou zjjn, is maandag vrijwel geheel ver
nield door een zware ontploffing, ge
volgd door brand. Men vermoedt, dat de
ontploffing te wijten is aan sabotage.
Te Episcopi, ten westen van Limasol,
is het Britse hoofdkwartier voor land
en luchtmacht in het Midden-Oosten
gevestigd. Een gedeelte van het hoofd
kwartier is in gebruik, de rest is nog in
aanbouw.
Veel vrijwilligers voor nieuwe
Westduitse leger
Een woordvoerder van het westduitse
ministerie van verdediging heeft maan
dag meegedeeld, dat tot nu toe 220 000
man zich als vrijwilliger voor de nieuwe
westduitse strijdkrachten hebben aange
meld. De strijdmacht zal mettertijd
500.000 man omvatten.
Volgens deze woordvoerder is men op
het ministerie vol vertrouwen dat aan
het einde van dit jaar het streefgetal
van 96000 man onder de wapenen zal
zijn. hoewel er op het ogenblik nog maar
58.000 man in dienst zijn.
Onder de 350 man. die zich voor ran
gen hoger dan kolonel hebben aange
meld, bevinden zich 50 generaals, 279
kolonels en 21 luitenanten-kolonel uit de
voormalige Duitse weermacht.
Prof. De Gaay Fortman: deze week
nieuw Kabinet
(KVP) geraadpleegd. Zij hebben tegen
deze opzet geen bezwaar gemaakt in
dien zij zouden toetreden tot het Ka
binet. De CHU staat tegenover een
dergelijke opzet huiveriger. Hiermee
in verband is waarschijnlijk minister
Staf nader gepolst, ook met het oog
op het aantrekken van een of meer
andere christelijk-historische minis
ters.
Np. het bezoek van minister Staf gis
teravond ziet prof. De Gaay Fortman
thans werkelijk de mogelijkheid nog
deze week een Kabinet in elkaar te zet
ten. hoewel het moeilijk is de juiste per
sonen in voldoende aantal voor het mi
nisterschap te winnen. Want zij weten
dat hun taak niet gemakkelijk zal zijn.
R.-K. artsencongres geopend
De minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, J. Suurhoff, heeft gis
teren het 7de internationale congres
van katholieke artsen, dat tot 15 sep
tember in het Kurhaus te Schevenin-
gen wordt gehouden, officieel geopend.
Dit congres heeft tot thema ..De arts
en het recht" Er nemen 300 buiten
landse artsen en juristen, afkomstig uit
21 landen en een evengroot aantal Ne
derlandse geneesheren en rechtsgeleer
den aan deel. Meer dan 60 inleidingen
zullen worden gehouden over actuele
vraagstukken zoals „de biologische oor
logvoering". ..Het medisch geweten en
de A B C oorlog", de euthanasie en de
geboortebeperking.
De deelnemers aan dit congres zijn
gisteravond ontvangen in de Ridderz .al.
Ter gelegenheid van het congres heeft
de Paus vanmorgen via Radio Vaticaan
en de KRO een radiotoespraak gehou
den.
Benoeming leden Tireede Kamer 1.3 oktober
Hel watervliegtuig ..Tradewind"
van de Amerikaanse marine is uit
gerust met installaties om 4 straal
jagers tegelijkertijd van nieuwe
l-'andstof te voorzien. In lotaal kan
deze Convair-machine acht jagers
in de lucht bijtanken. De vleugels
van hei vliegtuig zijn geheel gevuld
met brandstoftanks. Amerika heeft
nog tien van deze toestellen in de
maak.
Bij K.b. is bepaald, dat de 50 nieuwe
leden, waarmede de Tweede Kamer in
gevolge de bepalingen der gewijzigde
Grondwet dient te worden uitgebreid,
door het Centraal Stembureau voor de
verkiezing van de leden der Tweede
Kamer op zaterdag 13 oktober a.s.
zullen worden benoemd verklaard. Te
vens is vastgesteld, dat de verkiezin
gen voor de leden van de uitgebreide
Eerste Kamer in elke provincie zullen
worden gehouden op donderdag 11
oktober. Aan de commissarissen der
Koningin is machtiging verleend de
Staten van hun provincies daartoe in
een buitengewone zitting bijeen te roe-
pen. De kandidaatstelling voor de ver
kiezing van de leden der Eerste Ka
mer geschiedt op dinsdag 18 septem
ber.
In een wijziging van het kiesbesluit,
zijn voorschriften opgenomen betreffen
de de bij de kandidaatstelling te gebrui
ken formulieren. Hierop mogen thans
de namen van ten hoogste 15 kandida
ten (tevoren 10) worden geplaatst. De
In het kiesbesluit vastgestelde termijn
van drie weken, gedurende welke deze
formulieren kosteloos ter Provinciale
Griffie worden verkrijgbaar gesteld, is
in verband met de korte tijdsduur, welke
aan de kandidaatstelling voorafgaat,
voer dea» verkiezing ktmen te navallen.
Als gevolg van de thans vastgestelde
data zullen de beide Kamers met in
gang van zaterdag 3 november zijn
uitgebreid. De Tweede Kamer zal dan
uit 150 leden bestaan, de Eerste Kamer
uit 75 leden.
Suiker dit jaar later
Export niet toegestaan
Tengevolge van de slechte weers
omstandigheden van de afgelopen
maanden zal de suikerbietenoogst 2
a 3 weken later dan normaal kunnen
beginnen, zodat de suiker van de
nieuwe oogst wat later beschikbaar zal
komen dan gewoonlijk.
Teneinde de voorziening in de over
gangsperiode niet te laten stagneren,
heeft de overheid voor dit doel 10.000
ton buitenlandse suiker voor binnen
landse consumptie bestemd. Ook dient
voorkomen te worden dat suikerbieten
uit Nederland naar het buitenland wor
den verkocht. Volgens een beschikking
van de minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening, gepubliceerd in
de Ned. Staatscourant van gisteren, kan
export ook jaar niet wórden toeg<*
latex.