Zal Kabinetsformatie deze week
beslist worden?
WEERBERICHT
Het politieke spel staat voor
de ontknoping
V.V.D. slaat het geamuseerd gade
Nog geen spoor gevonden van de
Russische atlete Ponomareva
BRUG IN INDIA BEZWEEK
ONDER TREIN: 112 DODEN
Studente Beatrix van Oranje
nam liaar intrek in Leiden
95ste jaargang
MAANDAG 3 SEPTEMBER 1936
No. 28925
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Singel uLelden Glr0 no 87055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; fo.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze parlementaire redacteur)
Deze week valt vermoedelijk de beslissing of er nog een kabinet
komt op brede basis. Zowel de P. v. d. A. als de K. V. P. zouden dan
een bittere pil moeten slikken. Daarom kan deze week ook een beslis
sing vallen of de P. v. d. A. of de K.V.P. buiten het Kabinet blijft. Het
resultaat is nog volkomen onzeker. Er is trouwens alweer vertraging
ontstaan doordat het vliegtuig, waarmede Gouverneur J. v. Tilburg uit
Suriname naar Nederland komt, aanzienlijke vertraging heeft gehad,
zodat hij pas vanavond op Schiphol aankomt, een volle dag later dan
de verwachting was.
Inmiddels heeft de informateur gisteren te zijnen huize in Den
Haag ontvangen mr. J. Cramer (P. v. d. A.), Commissaris der Koningin
in Drenthe en oud-lid van de Eerste Kamer, die hij zou kunnen hebben
gepolst als minister van verkeer en waterstaat.
ai cialist die buiten de politieke striid van
Algemene spanning de laatste maanden heeft gestaan zou
1 de heer Van Tilburg voor de KVP wel
Er heerst thans in de partijen, die bij aanvaardbaar zijn.
de Kabinetsformatie zijn betrokken,
top-spanning. Zij hebben feitelijk wel
niets te maken met de ministers in een
extra-parlementair Kabinet, maar tij
dens de formatiepoging van prof. Lief-
tinck is wel gebleken, dat partijgenoten
toch kunnen worden weerhouden minis
ter te worden. Daardoor had prof. Lief-
tinck geen succes. Hij stuitte op verzet.
De vraag is nu of alle belanghebbende
partijen deze week prof. De Gaay Fort
man wel zijn gang zullen laten gaan en
een neutrale houding zullen aannemen,
zodat partijgenoten niet worden weer
houden zitting te nemen in een extra
parlementair Kabinet.
In de huidige situatie schuilt er iets
raadselachtigs in de rust, die er in de
kring van de KVP heerst.
In de ruim elf weken, die de formatie
nu reeds duurt, heeft prof. Romme eni
ge malen formatiepogingen doen mis
lukken omdat hij blijkbaar betere kan
sen zag voor de KVP. Dat is het recht
van een politicus. De KVP is uit de ver
kiezingen gekomen met drie Kamerze
tels winst, maar het heeft er steeds naar
uitgezien, dat de positie van de KVP in
een nieuw Kabinet zwakker zou worden
omdat de KVP zes ministerszetels thans
bezet en totnutoe evenals de PvdA niet
meer dan vijf zetels heeft aangeboden
gekregen.
Volgens hetgeen er is uitgelekt over
de plannen van prof. De Gaay Fortman
heeft deze de KVP ook slechts vijf ze
tels toegedacht en daarbij zijn niet de
zetels, die in deze tijd als de belang
rijkste worden beschouwd: Financiën,
Economische Zaken, Sociale Zaken. De
ministersportefeuille van Economische
Zaken is weer bestemd voor prof. Zijl
stra (AR) en die van Sociale Zaken
weer voor de heer Suurhoff (PvdA).
Ofschoon de KVP aanvankelijk bij dr.
Drees de portefeuille van Financiën
heeft gevorderd, hoort men thans in
KVP-kring zonder een woord van pro
test of afkeuring als minister van Fi
nanciën de heer Hofstra (PvdA) noe
men, tegen wie de KVP altijd de
grootste bezwaren heeft gehad omdat
hij te dogmatisch zou zijn. Het is
vreemd, dat men in KVP-kring geen
woord van teleurstelling hoort, dat de
KVP na elf weken van worstelen toch
schijnt te moeten berusten in een ver
zwakking van haar positie in het Ka
binet.
Men vraagt zich daarom af of deze
gelatenheid haar oorzaak vindt in een
vast vertrouwen, dat het regerings
program van de protestants-christelij
ke informateur voor de PvdA toch on
aanvaardbaar zal zijn.
Dr Drees opofferen?
Afgezien van het regeringsprogram
zal het voor de PvdA toch al bezwaar
lijk zijn met de plannen van de infor
mateur akkoord te gaan omdat het nu
wel zeker is dat gouverneur J. van Til
burg gevraagd zal worden minister-pre
sident te worden inplaats van dr. Drees.
Van de zijde van de KVP is prof. De
Gaay Fortman duidelijk gemaakt dat
als hij wil slagen met een extra-parle
mentair Kabinet los staande van de
partijen, hij niet moet komen met een
vooraanstaande partijpoliticus als dr.
Drees voor het minister-presidentschap
of met een andere karakteristieke so
cialist, als minister Suurhoff bijvoor
beeld. die als leider van een Kabinet een
zefde populariteit zou kunnen opbou
wen als dr. Drees. Als gematigd so-
Secretariaat Prinses Beatrix
De particuliere secretaresse van H.K.H.
Prinses Beatrix deelt mede. dat het secre
tariaat van de Prinses gevestigd is Noord
einde 68 te Den Haag.
Plaatselijke opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt met plaatselijk opkla
ringen en hier en daar enkele buien. In
de ochtend verspreid voorkomende mist.
Dezelfde temperaturen als vandaag of
iets hogere. Zwakke tot matige wind
tussen zuid en west.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
4 september
Zon op: 5.58 uur; onder: 19.23 uur.
Maan op: 5.36 uur; onder: 18.44 uur
(N. M.)
Hoogwater te Katwijk te 2.33 en 15.01
uur.
Het is een prijs voor de brede basis
die waarschijnlijk niet alle Socialisten
na de verkiezingsoverwinning van dr.
Drees zullen willen betalen. En hoe
moeten de kiezers, die op dr. Drees
hebben gestemd er over denken als hij
zich zonder verzet opzij laat schuiven
omdat hij toch niet zoveel animo
heeft weer minister-president te wor
den? Het opofferen van dr. Drees is
voor de kiezers moeilijk aanvaardbaar
te maken.
Toch zal de PvdA in de gegeven om
standigheden na ruim elf weken vruch
teloze Kabinetsformatie voor een eind
oordeel ook het regeringsprogram in be
schouwing willen nemen om aldus het
gehele complex af te wegen. Het is ech
ter de vraag of de passage in het rege
ringsprogram over de bezitsvorming
voor de PvdA aanvaardbaar zal zijn. En
wat staat er in het program over het
ontslag aan de huwende ambtenares en
over de door de PvdA gewenste af
schaffing van het schoolgeld ook voor
de niet meer leerplichtige jeugd? Als in
het program te sterk zou zijn tegemoet
gekomen aan de verlangens van de KVP
dan zou de PvdA partijgenoten beslist
weerhouden zitting te nemen in het Ka
binet.
Maar dan komt de PvdA er buiten te
staan! Men kan niet eindeloos blijven
proberen een Kabinet te vormen op bre
de basis. De tijd begint te dringen. Prof.
De Gaay Fortman heeft opdracht een
onderzoek in to stellen naar de moge
lijkheid tot het vormen van „een Kabi
net". Daarin behoeven niet volstrekt fi
guren uit de PvdA of de KVP te zitten.
Slot op pag. 2
A ffaire geen stap nader tot oplossing
gekomen Aanklacht van modemagazijn
zal mogelijk worden ingetrokken
(Van onze Londen se correspondent)
De affaire-Nina Ponomareva Is nog steeds geen stap nader tot haar oplos
sing gekomen. Voorzover bekend bevindt zij zich nog altijd „ergens
in Engeland". Zondagochtend was er op haar naam een plaats geboekt in een
B.E.A.-Viscount, bestemd voor Kopenhagen. Maar hoewel de politie het toestel
doorzocht en toezicht hield op de instappende passagiers, was er geen spoor
van Nina te bekennen. Men neemt nu aan dat de een of andere grappenmaker I
de B.E.A. heeft opgebeld om een plaats voor Nina te bespreken. Even na de
Viscount vertrok een T.U. 104, een vanRusland's modernste straalvliegtuigen,
van Londen Airport met bestemming Moskou. Verscheidene leden van het
Russische sportteam begaven zich aan boord, maar van Nina was geen spoor
te bekennen.
Geen wereldberoering voor
een onnozele 15 gulden
Sinds de Russen van het „Foreign Of
fice" (Ministerie van Buitenlandse Za
ken) een beleefd maar beslist „onmo
gelijk!" ten antwoord kregen op hun
verzoek de aanklacht tegen Niria Pono
mareva in te trekken (zij werd beschul
digd van het stelen van vijf dames
hoedjes uit het modemagazijn van C. en
A. in Oxfordstreet), zijn er geen diplo
matieke pogingen meer in het werk ge
steld om voor Nina ontheffing van
rechtsvervolging te krijgen. Misschien
beginnen de Russen thans te begrijpen
dat htt Foreign Office in deze zaak
volkomen machteloos is. daar het zich
in geen enkel opzicht mag of kan be
moeien met de rechterlijke macht. Er
zijn slechts twee mogelijkheden dat
Nina van rechtsvervolging wordt ont
slagen: öf de betrokken firma trekt
haar aanklacht in. öf de rechter her
roept het bevel tot inhechtenisneming.
Verscheidene Londense bladen hebben
de heer B. Brenninkmeyer, hoofd van
het C. en A.-concern die te Hilversum
verblijft, opgebeld. Doch deze zei: „Ik
moet deze zaak geheel aan de directie
in Londen overlaten". Persoonlijk ech
ter was hij. volgens de News Chroni
cle. van oordeel, „dat wij de wereld niet
in beroering moeten brengen voor een
onnozele 15 gulden".
Te Amalfi in Italië is zaterdag de
90-jarige Antonio Vitale in het huwelijk
getreden met de 90-Jarige Felicia Coppola.
Dertien inzittenden van Italiaanse bus
bij val in diep ravijn omgekomen
Op ongeveer honderd kilometer van Haiderabad, in India, is zaterdag een
brug onder een passerende trein bezweken: 112 personen kwamen daarbij om het
leven. Van de trein, die op weg was van Secoenderabad naar Dronachalam, kwamen
de locomotief, de kolenwagen en twee rijtuigen in het water terecht. De reddings
werkzaamheden werden ernstig bemoeilijkt door overstromingen. Het eerste rijtuig
van de trein, dat in de rivier viel, was overvol. Van de inzittenden van dit rijtuig
heeft niemand de vreselijke val overleefd. Twee jaar geleden vonden 139 mensen
de dood, toen een trein in een gezwollen rivier stortte nadat de brug, waarover
hü reed, het had begeven. Dit ongeluk gebeurde nabij Jangaon, ongeveer 160 km.
van Haiderabad.
Bij Vicenza in Italië is zaterdagavond een autobus met 27 Italianen in een
300 meter diep ravijn gestort. Dertien inzittenden zijn om het leven gekomen en
velen liepen verwondingen op.
In het Olympisch Stadion te Am-1 corso zijn hoogtepunt in een parade
sterdam vond zaterdag het negende van de sierlijk opgetuigde wagens,
na-oorlogse Aalsmeerse bloemen-1
Dit nummer bestaat nft 13 pagina's
Vanmiddag omstreeks kwart voor een heeft Prinses Beatrix als studente
haar intrede in Leiden gedaan. Zij arriveerde bij de woning, waar zij voor
de komende tijd haar intrek neemt, Rapenburg 45, dus in het hart van
de Sleutelstad in de onmiddellijke nabijheid van de Academie.
In dit huis woont de adjunct-secretaris van het college van curatoren
mr. J. Drijber met zijn gezin. Indertijd is de keuze van dit gezin en huis
als verblijf voor de Prinses tijdens haar Leidse studie gemaakt mede op
grond van het feit dat H. M. de Koningin een verblijf van haar oudste
dochter in een gezin met nog jonge kinderen op prijs stelde.
In dit woonhuis Rapenburg 45 heeft indertijd prof. mr. B. M. Telders
gewoond, de jonge rechtsgeleerde waarvan de Leidse Universitaire ge
meenschap nog zoveel verwachtte, doch die kort voor de capitulatie van
Duitsland in een concentratiekamp van uitputting om het leven kwam na
een jarenlange gevangenschap op grond van zijn vurige verdediging van
recht en vrijheid tegenover de Duitse bezetters.
Prinses Beatrix, of beter gezegd de studente Beatrix van Oranje, arri
veerde met een hof auto (niet haar eigen auto) en legde ten behoeve van
enkele fotografen en filmoperateurs de laatste meters tot haar nieuwe
woning te voet af. Overigens was er zeer weinig publiek, geheel in over
eenstemming met haar wens zoveel mogelijk als gewoon studente in Lei
den te verblijven.
De foto toont Prinses Beatrix op de stoep van haar woning.
Foto L.D./Van Vliet
Opgewonden jeugd in
Essex krachtdadig
tot orde geroepen
(Van onze Londense correspondent)
In vier bioscopen in de provincie Es
sex grenzende aan het noorden van
Londen, zijn gisteravond relletjes uit
gebroken, die door de politie met kracht
onderdrukt moesten worden. Verschei
dene jeugdige personen werden gear
resteerd. In elk dezer bioscopen werd
de Amerikaanse film „Rock around the
world" vertoond. Het is een musical,
die een oerritmische jazzmuziek brengt,
die bekend is geworden als „Rock 'n
roll". Zij oefent vooral op het jongere
geslacht zulk een opwindende invloed
uit. da' velen der aanwezigen zich niet
kunnen beheersen.
In de bioscopen begon het met het
op de maat der muziek in de handen
klappen en met de voeten stampen,
doeh aldra werd de jeugd zo baldadig.
dat zij stoelen begon af te breken en j
stoelbekleding kapot te snijden! Er
werd gehost en gedanst. Vechtpartijen
ontstonden, zodat de politie gealar
meerd werd. Meer dan 400 baldadige
jongens en meisjes werden op straat
gezet en verscheidene tientallen „ted
dy-boys" werden gearresteerd. Meisjes
spuugden de politie in het gezicht en
daar de vechtpartijen op straat werden
voortgezet. werd het verkeer totaal
ontwricht. Het is niet de eerste maal
dat „Roek 'n roll" een deel van Enge-
lands jeugd buiten zichzelf van opwin
ding brent. Uit alle delen van Londen
komen er klachten, dat de muziek de
jeugd tot de ergerlijkste baldadigheden
opjaagt.
De 100.000 op No. 2144
In de vierde klasse van de 532ste
Staatsloterij is vanochtend bij de ne
gende trekking de hoofdprijs van
f. 100.000 uitgeloot. De prijs viel op
het nummer 2144. De series van dit
lot zijn verkocht in Bussum, Den
Haag. Zeist, Amsterdam en Haarlem.
Weer kind ontvoerd
in de Ver. Stalen
In de Amerikaanse staat Connecticut
wordt door politie en vrijwilligers koorts
achtig gezocht naar Cynthia Ruotolo,
een kind van zes weken, dat zaterdag
uit de kinderwagen werd weggenomen,
die de moeder voor een winkel in Ham
den had neergezet, waar zij bood
schappen deed.
De autoriteiten geloven niet, dat het
kind ontvoerd is met het oog op een
losprijs. Tot dusver hebben de
ouders althans geen boodschap ontvan
gen. waarin een dergelijke prijs wordt
geëist. De politie neemt aan, dat het
kind gestolen is door een kinderloze
vrouw, of door iemand, die het aan
kinderloze ouders wil verkopen.
Via de plaatselijke radio- en televi
siestations worden voortdurend oproepen
van de ouders uitgezonden om het
neisje terug te brengen.
Aan de nasporingen wordt door leden
van de federale recherche (F.B.I.),agen
ten van de plaatselijke en staatspolitie
en ongeveer duizend vrijwilligers deel
genomen.
