OLIERIJKDOM VAN NEDERLAND
IS VERRASSEND GROOT!
FRANSE TROEPEN TIJDELIJK
OP CYPRUS GESTATIONEERD
WEERBERICHT
Gezien recente vondsten kunnen
ivij andere westelijke landen in
toekomst voorbijstreven
Engeland en Frankrijk houden
rekening met blokkering van
vrije vaart door Suezkanaal
Indien er geen nieuw Kabinet is,
zal er ook geen Troonrede zijn
95ste jaargang
DONDERÖAG 30 AUGUSTUS 1956
No. 28922
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.—
per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Prachtige olie bij Wassenaar!
Een vijfde tot een kwart der nationale
behoefte wordt reeds door N.A.M. geleverd
Nederlands olierijkdom is verrassend groot! Op grond van recente vond
sten in het westen des lands in het bijzonder IJsselmonde en Den Haag/
Wassenaar kan nu met stelligheid worden gezegd, dat het huidige nationale
verbruik (4,4 miljoen ton per jaar) voor 20 tot 25% uit eigen produktie gedu
rende een reeks van jaren gedekt zal blijven. De produktie van het Schoone-
beekveld in Drenthe met 275 putten loopt langzamerhand terug. Nog een
vijftal putten zal daar worden geslagen, doch over 70 jaar zal Schoonebeek
geen oliewinning meer hebben. De achteruitgang van de produktie (die thans
2900 kubieke meter per dag bedraagt) wordt in toenemende mate gecompen
seerd door de produktie in het westen, aldus de directie van de Nederlandse
Aardolie Maatschappij (BPM en Standard Oil New Yersey).
Hoe groot de uiteindelijke produktie in het westen zal zijn is nu nog een cijfer
met een vraagteken. Ons land is echter rijk aan aardolie gebleken, zodat na het
verlenen van een concessie aan de Nederlandse Aardolie Maatschappij voor het
westen van het land, bij verdere boringen nog verrassingen mogelijk zijn. Men
rekent daar, voorzichtigheidshalve, echter niet op. Na tien jaar exploratie en
exploitatie levert de N.A.M. een vijfde tot een kwart van de nationale behoefte
aan aardolie en haar aanbieding bedraagt een kwart van de gasbehoefte, cijfers,
waarop men zeer trots is.
Geen schade
I<n het westen deed de N.A.M. een goe
de greep op IJsselmonde bij Ridderkerk,
waar 20 ton per dag gewonnen wordt.
Men hoopt daar op vergunning voor nog
drie boor terreinen. De putten van Ber-
kel-Schiebroek, Delft, de Lier, Pijnacker,
Rijswijk en thans ook Wassenaar leveren
exploitabele hoeveelheden.
De ene spuiter van Wassenaar
men zie ook elders belooft zelfs zeer
belangrijk te worden. Hij levert prach
tige, zwavelvrjje olie uit zeer mooi olie-
zand. De verwachtingen zijn dan ook
hoog gespannen, wanneer men ten
minste verder kan boren.
Bij Monster, Ridderkerk en Zoeter-
meer zullen binnenkort ook nieuwe ver-
kenningsboringen worden gedaan. In de
Lier zal men een nieuwe -boring tot 3000
meter doen op vermoeden van een diepe
oliehoudende anticlinaal. De meeste
andere boringen toonden olie op 1200-
1300 meter aan.
De N.A.M. hoopt, zodra concessie in
het westen verkregen zal zijn, verder
te exploreren en de exploitatie der ver
kregen resultaten met kracht ter hand
te nemen. Daarbij is men er zeker van
geen schade aan bewoning, bewoners,
natuurschoon, landbouw en drink
watervoorziening toe te brengen. Trou
wens. de concessievoorwaarden, die
men t.z.t. van de Kroon verwacht, zul
len ongetwijfeld op deze kwesties ge
richt zijn.
Concessie
De 275 putten te Schoonebeek produ
ceren 2900 tot 3000 kubieke meter olie
per dag. Het totaal der putten in weste
lijk Nederland (IJsselmonde-Ridderkerk,
Berkel-Schiebroek. Delft. Pijnacker. de
Lier, Rijswijk, Wassenaar) bedraagt
thans dagelijks meer dan 400 ton en be
weegt zich in stijgende lijn.
De langzaam- dalende produktie van
Schoonebeek wordt dus in toenemende
mate aangevuld door de putten in het
westen, die. naar men met grote mate
van waarschijnlijkheid aanneemt, de
dagproduktie op minstens 3000 tot 3500
kubieke meter zullen kunnen houden.
Dit betekent, dat ons land zichzelve
voor een vijfde tot een kwart van de
tegenwoordige behoefte aan aardolie
en aardolieprodukten kan bedienen en
dat zelfs de mogelijkheid van stijgii^
van dit aandeel geenszins is uitge
sloten. Dit echter kan pas vaststaan,
indien de noodzakelijke nieuwe putten,
voornamelijk op IJsselmonde en in
Den Haag-Wassenaar geslagen zijn.
Daartoe echter wil de NAM begrij
pelijkerwijze eerst de zekerheid ener
concessie hebben.
Jaap Stotijn verlaat
Residentie-Orkest
Naar wij vernemen, zal de bekende
Haagse hoboïst Jaap Stotijn, die ook
als dirigent van het studentenmuziek
gezelschap „Sempre Crescendo" te
Leiden een uitstekende naam bezit, op
22 september a.s. de pensioengerech
tigde leeftijd bereiken en dan het Re
sidentie-Orkest verlaten.
Wij zullen dus in het komende seizoen
helaas niet meer van zijn subliem spel
althans als orkestlid kunnen ge
nieten. doch hopen dat hij nog niet
voorgoed zijn „lier" aan de wilgen zal
hangen!
Aanhoudend koel
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Opklaringen, maar ook enkele verspreid
voorkomende buien. Weinig wind en de
zelfde temperaturen als vandaag of iets
hogere. (Opgemaakt te 11.15 uur).
31 AUGUSTUS
Zon op: 5.52 uur; onder: 19.32 uur.
Maan op: 0 13 uur; onder: 16.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.25 uur en
23.08 uur.
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's
Nederland:
102 miljoen ton p.
De Nederlandse raffinagebedrijven
verwerken op het ogenblik ruim 12 mil
joen ton aardolie per jaar tot diverse
produkten. Ruim de helft daarvan wordt
uitgevoerd naar andere landen van
West-Europa. Ons werelddeel voorziet
zichzelve slechts voor plm. 8 met
aardolie.
Het Nederlandse produkt is voor de
raffinaderijen, die veel zwavelhoudende
grondstof uit Venezuela en andere lan
den verwerken, mede daarom zo belang
rijk, omdat vermenging van de zwavel-
vrije Nederlandse residuen met de zwa
velhoudende van elders, verdere ra-
titonele verwerking mogelijk maakt. De
afwezigheid van zwavel in het produkt
uit het westen maakt de verwerking bo
vendien voor de bevolking niet onaan
genaam.
De Nederlandse produktie van 1.02
miljoen ton per jaar is geringer dan
die van Duitsland met 3.16 miljoen
ton per jaar en van Oostenrijk met
3.67 miljoen ton per jaar (cijfers
1955). Per vierkante kilometer van de
landsomvang echter produceert Oos
tenrijk 40 ton, Nederland 32 ton.
Duitsland 12 ton en Roemenië 29 ton
tegen de Ver. Staten 42 ton. Het is,
gezien de recente vondsten, niet on
mogelijk, dat ons land op het Ameri
kaanse niveau zal komen en daarmee
in deze verhouding de andere Europe
se landen voorbij zal streven, waar
mede het dan het rijkste olieland van
het westelijk continent zal zijn. In de
naaste toekomst zullen verdere borin
gen moeten bewijzen, of deze progno
se juist is.
Het westen levert op het ogenblik 13^r
van de totale nationale nroduktie te
gen 8 in 1955 en 0.3 in 1953. Het
staat nu wel vast. dat, ondanks de
langzame achteruitgang van Schoo
nebeek, de nationale produktie door
de vondsten in het westen minstens
op peil zal kunnen blijven gedurende
een reeks (minstens 20) jaren.
Bonn wil eindelijk
Duitse eenheid
In politieke kringen te Bonn wordt
het niet uitgesloten geacht, dat de
Bondsregering binnen afzienbare tijd
het initiatief zal nemen tot het bijeen
roepen van een internationale conferen
tie over het herstel van de Duitse
eenheid.
Sprekend over de te Londen gehouden
Suezconferentie zei minister van Bui
tenlandse Zaken Von Brentano woens
dag voor de radio, dat de Duitsers zich
afvragen, of ook niet eens een „confe
rentie van vrije volkeren" zich met de
aangelegenheden van Duitsland moet
bezig houden.
Of het voorstel tot bijeeenroeping
van een dergelijke conferentie is opge
nomen in de nota, welke de bondsre
gering binnen tien dagen te Washing
ton, Parijs, Londen en Moskou zal
laten overhandigen, is nog niet bekend.
Naar verluidt zal Bonn in deze nota
de Sovjet-Unie uitgebreide veiligheids
garanties aanbieden.
De Westduitse regering heeft echter
haar standpunt, dat er niet met het te
Oost-Berlijn zetelende bewind over de
hereniging van Duitsland kan worden
gesproken, niet gewijzigd.
Uitstel in zaak
Anneke Beekman
De ex-pleegmoeder van Anneke Beek
man, die op 19 augustus j..l. te Monce-
vaux door de Belgische Rijkswacht werd
aangehouden omdat zij in Nederland
nog gevangenisstraf moet ondergaan,
zou vandaag hebben moeten verschij
nen voor de Luikse kamer van inbe
schuldigingstelling. Deze kamer moet
aan de Belgische regering advies uit
brengen over de geldigheid van het
verzoek van de Nederlandse regering tot
haar uitlevering. Daar sommige stuk
ken nog niet door het ministerie van
Justitie werden overgemaakt, zal de
Kamer van inbeschuldigingstelling
daarop moeten wachten en aldus kon
nog geen datum voor de bijeenkomst
worden vastgesteld. Er dient evenwel
aan herinnerd te worden, dat het bevel
tot voorlopige inhechtenisneming 21 da
gen geldig is.
Verrassend bericht uit Londen en Parijs
stemd".
(Van onze Londense correspondent)
Groot-Brittannië heeft Frankrijk toegestaan troepen
te stationeren op het eiland Cyprus. Bovendien zal er
een gezamenlijk Brits-Frans commando worden opge
richt om voorbereid te zijn op alle gebeurlijkheden
rondom het Suezkanaal. Zowel in Londen als in Parijs
werden gisteravond laat communiqué's gepubliceerd,
waarvan de tekst luidt: „De Franse regering heeft de
Britse regering medegedeeld, dat zij, gezien de ontwik-
Dit bericht kwam als een volkomen verrassing. Wel was bekend, dat er sinds
Nassers naasting van het Suezkanaal besprekingen waren gehouden tussen hoog
geplaatste Franse en Britse officieren, maar men meende, dat deze slechts dien
den om een gezamenlijk plan van actie te ontwikkelen zo wapengeweld noodzakelijk
mocht blijken. Men leidt uit het communiqué van gisteravond af, dat deze coördi
natie-plannen reeds in een vergevorderd stadium van ontwikkeling zjjn gekomen.
De Franse troepen zullen niet deelnemen aan de beveiliging van Cyprus tegen
het optreden der terroristen, doch slechts in gereedheid worden gehouden om
zonodig in de Suezkanaal-zone op te treden. Zowel Engeland als Frankrijk houdt
rekening met de mogelijkheid, dat de vrije doorvaart door het Suezkanaal b.nnen
14 dagen geblokkeerd zal worden, hetzjj door gebrek aan ervaren loodsen, hetzij
door politieke ontwikkelingen in Egypte. Men wenst Menzies en zjjn Commissie
van Vijf het beste toe, doch is erop voorbereid dat Nasser zal weigeren de voor
waarden der achttien mogendheden als basis voor onderhandelingen te aanvaar
den. In dat geval is het niet uitgesloten, dat men gedwongen zou zijn tot actie
over te gaan.
spreking te hebben met de op de Lon
dense conferentie over de Suezkaal-
kwestie ingestelde Vijflanden-comimssie.
Gisteravond overhandigde de Egyptische
ambassadeur in Londen dit antwoord
aan de Australische premier, Menzies,
die. zoals men weet. voorzitter van de
kelingen in Egypte en de Suezkanaal-zone, graag in een
zodanige positie wil verkeren, dat zij Franse onderdanen
in het oostelijk Middellandse-Zeegebied en hun belan
gen kan beschermen. Zij heeft daartoe toestemming
verzocht Franse troepen tijdelijk op Cyprus te mogen
stationeren. De Britse regering heeft hierin toege-
Nasser sal de Vijf
maandag ontvangen
Intussen heeft president Nasser ermede
ingestemd maandag a.s. te Cairo een be-
Commissie van Vijf is. Zondag a s. zul
len Menzies en de meeste commissie
leden per vliegtuig naar Cairo vertrek
ken.
Het is nog steeds niet bekend hoe
Nasser op de voorstellen van de Suez
conferentie zal reageren. Hij heeft zich
echter vanaf het begin verzet tegen een
regeling, die „aantasting van Egyptes
waardigheid en soevereiniteit" inhoudt,
zodat er weinig reden is om aan te ne
men, dat hij de voorstellen der 18 als
basis van onderhandeling wenst te aan
vaarden. De toon van de onder strenge
censuur staande Egyptische pers en
het plotseling ontketende spionage-pro-
ces, doen evenwel vermoeden, dat Nas
ser weinig bereidheid aan de dag zal
leggen water in zjjn „kanaalwijn" te
doen. Krisja Menon, Nehroes afgevaar
digde ter Suezkanaal-conferentie, ver
toeft momenteel voor besprekingen met
Nasser in Cairo. Bij zjjn aankomst ver
klaarde hij van mening te zijn, dat de
situatie reeds aanmerkelijk verbeterd
was en nog beter zou worden nu Nasser
zich bereid verklaard heeft Menzies te
Een beeld van het vlechten van
de wapening vün een spoorwegtun
nelmoot aan de Velsertunnel. De
verbinding tussen beide oevers via
de autotunnel is hedenmiddag in
tegenwoordigheid van minister
Algera tot stand gebracht.
ontmoeten. Uit Cairo afkomstige berich
ten zeggen, dat Menons optimisme ech
ter geenszins door politieke waarnemers
in Cairo wordt gedeeld.
Nu ook Sovjetrusslsche en
Amerikaanse loodsen
Voor de dienst in het Suezkanaal heeft
thans een aantal Sovjetrus6ische lood
sen zich opgegeven, aldus heeft de Egyp
tische ambassadeur in Moskou gisteren
medegedeeld. Het aantal wilde hij niet
noemen en ook werd gezegd, dat de Rus
sen nog niet officieel in dienst zijn ge
nomen. Tezamen met de loodsen die in
andere landen worden aangeworven,
zouden er nu genoeg zijn om de vaart
in het kanaal te ondertiouden. In Weste
lijke kringen is men van mening, dat de
Sovjetrussische autoriteiten waarschijn
lijk druk hebben geoefend op de „vrijwil
ligers". die, naar men aanneemt, ver
moedelijk ervaring op de Russische rivie
ren hebben opgedaan.
Volgens de Egyptische consul-gene
raal De San Francisco hebben in Cali-
fornië zich al zes personen aangemeld
om- als loods in het Suezkanaal dienst
te doen. Van de zijde van de Bond van
zeevarenden kon dienaangaande geen
bevestiging worden verkregen. Het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft laten weten, dat er geen
bezwaar tegen bestaat, dat Amerikanen
in dienst treden van de nieuwe Suez-
kanaal-maatschappij
In haar eigen nieuwe auto. een
geschenk van haar vader in verband
met haar stagen voor het eind
examen aan het Baarns Lyceum,
arriveerde Prinses Beatrix gisteren
op het terrein van het internationale
concours-hippique te Rotterdam,
waar tevoren Prins Bernhard met
Prinses Irene in zijn wagen reeds
was aangekomen.
Toelating Europese
Universiteiten
OVEREENKOMST BEKRACHTIGD
De Raad van Europa heeft medege
deeld dat Nederland de overeenkomst
betreffende de gelijkstelling der in de
verschillende Europese landen voor
toelating tot universiteiten vereiste
diploma's heeft bekrachtigd.
Twaalf der zestien Staten-leden van
de Raad van Europa hebben deze
overeenkomst nu bekrachtigd. In deze
landen kunnen zii. die in hun eigen
land aan de vereisten voor het volgen
van een universitaire studie voldoen,
zonder meer de universiteiten van de
overige elf staten bezoeken.
Tijdnood gaat rol spelen
Miljoenennota verschijnt in ieder geval
(Van onze parlementaire redacteur)
De Kabinetsformatie zit gelijk gemeld volkomen in de knoop en de
informateur, prof. De Gaay Fortman, is niet optimistisch omtrent een spoedige
afloop. Het ziet er naar uit dat de Kabinetsformatie nog wel enige weken in
beslag zal nemen. Het zal daardoor onmogelijk zijn voor het nieuwe Kabinet
(in overeenstemming met zijn beleid voor de toekomst) nog iets te doen aan
de Rijksbegroting voor 1957, die volgens de Grondwet op de derde dinsdag
van september bij de Tweede Kamer moet worden ingediend. Alleen al het
drukken van de honderden staten met toelichtende cijfers vergt tenminste
10 dagen en uiterlijk 8 september zou het nieuwe Kabinet de miljoenennota
uitgewerkt gereed moeten hebben. Op 8 september zal echter zal nog niet
eens een nieuw Kabinet geformeerd zijn. Maar de jaarlijkse miljoenennota
verschijnt in ieder geval. Daarvoor zorgt het thans demissionaire Kabinet.
Natuurlijk kan het nieuwe Kabinet daarna nog altijd wijzigingen aanbrengen.
Men kan zich voorstelleji dat het de
missionaire Kabinet uitg^.-en op de be
groting voor 1957 zet. die het nieuwe
Kabinet beslist niet zal willen doen. Na
tuurlijk kunnen die uitgaven alsnog
worden geschrapt en overigens is geen
enkele minister verplicht alle gelden te
besteden waartoe het parlement hem
heeft gemachtigd
Men kan zich ook voorstellen dat het
nieuwe Kabinet uitgaven wil doen (of
inkomsten wil verhogen) die het de-
missionarie Kabinet niet in de begroting
heeft -opgenomen. Daartoe kan het
nieuwe Kabinet altijd een aanvullende
begroting indienen.
Natuurlijk zou de Rijksbegroting voor
1957 van het demissionaire Kabinet als
gevolg van de omstandigheden maar een
zeer voorlopig karakter hebben. Dan
wordt het voor de Kamerleden moeilijk
een dergelijke begroting in beschouwing
te nemen. Direct na de indiening kijkt
ieder Kamerlid naar de hoofdstukken
waarvoor hij als specialist de meeste
belangstelling heeft en in oktober wordt
omtrent een aantal hoofdstukken reeds
een schriftelijk oordeel opgesteld, waar
op de betreffende ministers nog
schriftelijk antwoorden alvorens in no
vember en december de openbare be
handeling begint.
Tnriipn er op 18 september toch nog
een nieuw Kabinet is gevormd, kan de
indiening van de miljoenennota, die
door het demissionaire Kabinet is opge
steld. nog vergezeld gaan van een aan
vullende nota, die een juister beeld geeft
van de plannen van het nieuwe Kabi
net en de daaraan verbonden financiële
consequenties.
Indien er op 18 september geen nieuw
Kabinet is. moet men maar afwachten
Dan zal ook niet de gouden koets
naar buiten komen bij de opening van
de nieuwe zitting van de Staten-Ge-
neraal. Die plechtigheid zal dan ook
niet gepaard gaan met het uitspreken
van de Troonrede door de Koningin
omdat er dan immers geen Kabinet is
met plannen voor de nieuwe parle
mentaire periode. De opening van de
nieuwe zitting der Staten-Generaal
wordt dan namens de Koningin ver
richt door de demissionaire minister
van Binnenlandse Zaken ad interim
met een zeer korte slechts formele
rede.
Alles gaat dus door, maar de langdu
rige Kabinetsformatie veroorzaakt toch
een zekere tijdnood Daarom lijkt het
erop dat voor het behalen van succes
bij de Kabinetsformatie een rol begint
te spelen wie de sterkste zenuwen heeft,
onyiftt zeer veel gedjgM wordt vereist.
