MAKARIOS WAS LEIDER VAN
CYPRISCHE OPSTANDELINGEN
Raad voor woningbouw
wenst prestatielonen
WEERBERICHT
Zo nauw was hij bij terreur
betrokkendat gerechtelijke
vervolging wordt overwogen
Meer doden in
Silezië dan in
Marcinelle?
Rijwielhandelaar te Heer niet
vijf revolverschoten gedood
Ter bevordering van een
snellere woningbouw
95ste jaargang
MAANDAG 27 AUGUSTUS 1956
No. 28919
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singcl l' Leiden Glro no 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f 7._ per kwartaal; f2.35 per maand; f0 55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Onthulling van de Britse regering
(Van onze Londense correspondent)
Aartsbisschop Makarios was niet alleen medeplichtig aan de activiteiten
der Cyperse terroristenorganisatie „Eoka", maar hij was de leider daarvan.
Dit is volgens de Britse regering onomstotelijk komen vast te staan door de
ontdekking van een dagboek, dat toebehoorde aan kolonel George Grivas,
de huidige rebellen-leider. Het document werd gisteren tijdens een pers
conferentie getoond en de inhoud ervan gedeeltelijk bekend gemaakt door
Lennox-Boyd, de Britse minister van Koloniën.
Vorige week maandag was het dagboek in een grot gevonden door Britse
troepen, die het dorpje Lyssi, in de buurt van Famagusta, doorzochten. Het is
in het Grieks op een blocnote geschreven. In het begin wordt Makarios met
name aangeduid. Later wordt hij genoemd „Genikos" (,,de generaal").
Uit het dagboek blijkt, dat Makarios:
a. orders gaf aan Grivas, de Griekse officier, die de uitvoerende leiding
heeft over de terroristen-organisatie;
b. gelden verstrekte voor de aankoop van wapens in Griekenland;
c. mede de keus bepaalde van personen, die door sluipmoordenaars-
handen moesten vallen;
d. zijn zegen gaf aan de terroristen, die een plan beraamden om het
gouvernementshuis met een tijdbom op te blazen;
e. de dag aanwees, waarop de terreur zou beginnen.
Echtheid
is ontwijfelbaar
dagboek
Minister Lennox-Boyd was „volkomen
overtuigd van de echtheid van het docu
ment" en verklaarde: „Men heeft de
Britse regering scherp gekritiseerd, om
dat zy aartsbisschop Makarios naar de
Seyohellen-eilanden had verbannen, om
dat hij behoorde tot de gematigde ele
menten en wy dus de kans verspeelden
de steun der gematigden te verkrijgen.
Die kritiek is nu aan flarden gescheurd,
want uit deze papieren blijkt, dat Maka
rios persoonlijk de leider was van heel
deze tragische affaire".
Zo nauw' was Makarios bij de terreur
van de „Eöka" betrokken, dat de ge
rechtelijke autoriteiten thans overwegen,
Ook vele vrouwen en
militairen in mijn
Bij een ramp, die zich zaterdag j.l.
beeft voorgedaan in een mijn in de
Poolse plaats Chorzow, het vroegere
Königshütte, zouden meer mijnwerkers
onder wie vele vrouwen! zijn
ingesloten dan bij de mijnramp in Mar
cinelle, aldus meldt het Westberlijns
blad Berliner Zeitung", dat dit nieuws
vernomen heeft van reizigers, die uit
Opper-Silezië in Berlijn zijn gearriveerd
Onder de ingeslotenen zouden zich
ook militairen bevinden, die naar de
Oppersilezische mijnen waren gezon
den, nadat zich moeilijkheden hadden
voorgedaan met de mijnwerkers in
verband met de hoge arbeidspresta
ties, die van hen worden geëist en de
slechte omstandigheden, waaronder zij
moeten werken. Ook kinderen zijn in
de Oppersilezische mijnen tewerkge
steld. Evenals de vrouwen moeten zij
vaak tot zestien uur per dag werken
om de geëiste prestatie te volbrengen.
Zaterdagochtend j.l. brak brand uit in
schacht 6 van de staatssteenkolenmijn
te Königshütte. De voornaamste toegan
gen tot de mijn werden onmiddellijk door
politie en legerwachten afgezet. De bran
dende schacht werd dichtgemetseld,
waarna er water in werd gepompt ter
bestrijding van het vuur en de geweldige
hitte. Redders, die het metselwerk had
den verricht, moesten later, als gevolg
van de grote hitte en de sterke rookont
wikkeling. naar de oppervlakte terugke
ren. Zij waren er toen in geslaagd zes
tien mijnwerkers te redden.
of hij onder beschuldiging van mede
plichtigheid aan moord gerechtelijk kan
worden vervolgd. Volgens de wet kan dit
met de doodstraf vergolden worden. Zo
dra het document geheel vertaald is, zal
het door de Britse regering worden ge
publiceerd, hetgeen waarschijnlijk bin
nen 14 dagen het geval zal zijn.
Dat minister Lennox-Boyd het nodig
oordeelde, reeds thans bepaalde gedeel
ten te publiceren, vindt zijn oorzaak
hierin, dat de terroristen gedreigd heb
ben hun activiteiten te hervatten, als de
Britse regering niet bereid is voor heden
nacht 12 uur een conferentie bijeen te
roepen op door de aartsbisschop vastge
stelde voorwaarden. Door gedeeltelijke
publikatie van het document wil de rege
ring aantonen, dat het onmogelijk is de
voorwaarden van de aartsbisschop te
aanvaarden.
Wat de echtheid van het dagboek be
treft, vergelijking met andere geschrif
ten heeft aangewezen, dat het hand
schrift dat van kolonel Grivas was. Bo
vendien worden er feiten in genoemd, die
slechts aan de hoogste leiders bekend
kunnen zijn. Het dagboek is niet geheel
compleet, doch heeft betrekking op perio
den tussen oktober 1954 en juni 1956.
Spionage in Ankara
De Griekse regering heeft zondag een
protest ingediend bij het Turkse minis
terie van Buitenlandse Zaken in ver
band met een diefstal van documenten
uit de Griekse ambassade in Turkije op
zaterdagavond. Volgens de eerste be
richten, die de Griekse regering heeft
ontvangen, worden belangrijke stukken.
waaronder die van de militaire attaché,
vermist.
De diefstal is gepleegd tussen midder
nacht en 2.30 uur plaatselijke tijd, toen
de portier het gebouw had verlaten. Bij
zijn terugkomst vond hij de deur van de
ambassade en van de safe open. De
politie van Ankara heeft zondagnacht
toegegeven, dat onbekenden vier docu
menten uit het kantoor van de militaire
attaché in de Griekse ambassade hebben
gestolen.
Volgens latere berichten heeft de politie
een Turkse portier een gebouw op de Bou
levard Ataturk, waarin de Griekse am
bassade is gevestigd, gearresteerd
Griekse Cyprioot krijgt
politiek asiel in Egypte
Een 19-jarige Grieks-Cyprioot, George
Cotzonis, heeft zaterdag politiek asiel in
Egypte gekregen. Hij was in Rhodesië
gearresteerd en werd per vliegtuig naar
Cyprus gevoerd. Tijdens een tussenlan
ding op het vliegveld van Cairo slaagde
hij erin contact op te nemen met de
Egyptische politie, via een Griekse ober
in het restaurant van het vliegveld. Zijn
verzoek om politiek asiel werd direct in
gewilligd.
Cotzonis, die werd vergezeld door twee
politiemannen in burger, was in Cairo
aangekomen met het vliegtuig van de
BOAC. Onderweg naar het Egyptische
vliegtuig, dat hem naar Cyprus zou bren
gen, rukte hij zich los van zijn begelei
ders en riep: „Help, is er hier iemand
die Grieks of Engels spreekt? De Engel
sen brengen mij tegen mijn wil naar
Cyprus. Ik wil hier blijven".
Een Griekse kelner van het restaurant
Koningin spreekt
te Nijmegen
Op conferentie menselijke
verhoudingen
Koningin Juliana zal dinsdag 4 sep
tember, in de ochtendbijeenkomst van
de internationale conferentie inzake
menselijke verhoudingen, die in „De
Vereeniging" te Nijmegen zal worden
gehouden, een toespraak houden.
Op die dag wordt de conferentie, welke
van 3 tot 15 september in Nijmegen
zal worden gehouden, officieel ge
opend.
De ochtend, en middagzitting op de
openingsdag zullen worden gepresideerd
door Prins Bernhard.
In de oohtendbijeenkomst zal voorts
het woord worden gevoerd door de voor
zitters van deze conferentie, t.w. dr
Manuel Chavez, ambassadeur van Mexi
co bij het Nederlandse hof, sir Muham-
med Zafrulla Khan, rechter van het In
ternationale Gerechtshof en dr. Albert
de Smaele, oud-minister van Economi
sche Zaken van België.
Tenslotte zal in de ochtendbijeenkomst
ook spreken prof. dr F J Th Rutten,
hoogleraar aan de R-K Universiteit te
Nijmegen.
's Middags wordt de eerste plenaire
zitting gehouden, met als onderwerp:
„Verandering en weerstand tegen ver
andering in de menselijke verhoudin
gen".
De zittingen op de beide laatste dagen
der conferentie, 13 en 14 september, zul
len eveneens door Prins Bernhard wor
den geleid.
hoorde hem en riep de hulp in van de
Egyptische politie. Volgens Cyprische
kringen is Cotzonis een achterneef van
Michael Karaolis, die in maart wegens
verzetsdaden op Cyprus werd terechtge
steld.
Enkele buien
De Eilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met enkele
buien plaatselijk met onweer. Overwe
gend matige wind tussen zuid en west.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
28 AUGUSTUS
Zon op: 5.47 uur; onder: 19.38 uur.
Maan op: 22.19 uur; onder: 13.45 uur
Hoogwater te Katwijk te 7.04 uur en
19.29 uur.
IX t nummer bestaat nit 10 pagina's.
Om 20.000 gulden
Vier arrestaties o. tv. vrouw van vermoorde
In de nacht van zaterdag op zondag is te Heer bij Maastricht de 50-jarige
rijwiel- en motorhandelaar J. Mohnen in zijn woning aan de Akenersteenweg
door revolverschoten zodanig gewond dat hij later in het ziekenhuis aan de
bekomen verwondingen overleed. De politje werd gewaarschuwd door buren
die gekerm hadden gehoord. Voordat het slachtoffer naar het ziekenhuis „Sint
Annadal" te Maastricht werd vervoerd kon hij nog meedelen dat hij in zijn
woning door een tweetal jongemannen was overvallen en neergeschoten. De
politie heeft gistermorgen beiden gearresteerd.
De man had vier schotwonden, waarvan die in de buikholte de dood heeft
veroorzaakt door inwendige verbloeding. De zwaargewonde heeft de politie nog
kunnen meedelen dat vrienden van zijn knecht hem overvallen en neergeschoten
hadden. De rijkspolitie heeft toen in de vroege morgen van gisteren de 18-jarige
handlanger J. van Golde en de 22-jarige garagebediende M. Smeets, beiden te
Maastricht, van hun bed gelicht en in arrest gesteld. Bij het voortgezet onderzoek
heeft de politie aanleiding gevonden om ook de 45-jarige echtgenote van het
slachtoffer aan te houden en later ook de 18-jarige winkelbediende H. J. Nicolaas.
IDe Officier van Justitie heeft medege
deeld, dat Van Golde en Smeets een vol
ledige bekentenis hebben afgelegd. Zij
hadden, zo zeiden zij, van de bediende
Nicolas, die tot voor kort in dienst was
bij het slachtoffer, een sleutel ontvan
gen van de woning van het slachtoffer
alsmede een revolver, welke achteraf
bleek toe te behoren aan de heer Moh
nen. ZU zouden van de bediende, die een
verhouding met de echtgenote zou heb
ben. en die na de moord vrij spel meen
de te hebben om het geld van de ver
moorde in de wacht te slepen, f20.000
krijgen voor het neerschieten van de
rijwielhandelaar.
De jongemannen zijn de woning bin
nengedrongen en hebben daar aan de
slaapkamerdeur geklopt, waar zij de
bewoner overvielen en nadat een van
hen met een ploertendoder de man een
klap op het hoofd had gegeven, heeft
de ander (Van Golde) vijf schoten ge
lost, waarvan er vier het slachtoffer
troffen. De aangehouden Nicolas en de
vrouw ontkennen hardnekkig elke
schuld aan het gebeurde. De vier aan
gehoudenen zullen aan de Officier van
Justitie worden voorgeleid. Van Golde
en Nicolas staan beiden zeer ongunstig
bij de politie bekend.
Een sloep met Koninklijke gasten
uit geheel Europa vaart van de
Achilleus naar het eiland Korfoe.
waar leden van de koningshuizen
een vakantie doorbrengen op uit
nodiging van het Griekse Konings
paar. Op de voorgrond van links
naar rechts Prinses Irene van Ne
derland, Prinses Irene van Grieken
land en. getooid met een genoeg
lijke zonnehoed. Prinses Beatrix.
Een aardige opname van de
Zweedse Kroonprins Karei Gustaaf
tijdens zijn vakantie, toen hij deel
nemer mos aan een kamp. Zelf je
potje koken en desnoods je mond
branden aan een bovendien nog
aangebrand stukje vlees is voor hem
net zo goed als voor iedere andere
jongen lekkerder dan het fijnst ver
zorgde diner.
Neimi bekeerde zich
tot het Westen
Gesprek ir.et Sarcgcsf
Pietro Nenni, leider van de links
socialisten in Italië, heeft zaterdag in
de Franse plaats Pralognan een ge
sprek gehad met Giuseppe Saragat, de
leider van de democratisch-socialisten in
Italië.
De party van Nenni (75 Kamerzetels,
tegen Saragat i9), die lange tyd nauw
met de communisten heeft samenge
werkt, heeft zich, naar van betrouwbare
zijde te Rome wordt vernomen, thans
tot de buitenlandse politiek van het
Westen bekeerd. De ommekeer begon na
de publikatie van het rapport over
Stalin op hel jongste partijcongres in
Moskou.
Nenni zou Saragat hebben meegedeeld
dat hij geen pogingen meer zal onder
nemen om samen met de Communisten
een „VolksfronC'-regering te vormen.
Saragat heeft na zyn terugkeer in
Italië tegenover het blad „La Stampa"
verklaard, dat het gesprek met Nenni
zeer hartelijk is geweest. Over alle
vraagstukken in verband met de bui
tenlandse en de binnenlandse politiek
bestond eensgezindheid.
Het ziet er naar uit, dat thans de
eenheid onder de Italiaanse socialisten
kan worden hersteld.
De Raad voor de Woningbouw, die werd ingesteld op 10 december
1955, heeft over de onderwerpen, waarvan de bestudering daartoe aan
leiding heeft gegeven, aan de minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting vier aanbevelingen gedaan.
De Raad stelt dat de gemeenten steeds een voldoende hoeveelheid
bouwrijpe grond voor uitgifte beschikbaar moeten hebben. Vroeg
tijdige samenwerking tussen architect, uitvoerder en opdrachtgever
waarborgt een betere uitvoerbaarheid der plannen. De derde aanbeve
ling betreft de unificatie der bouwvoorschriften. In een algemene maat
regel van bestuur zouden bepaalde technische voorschriften moeten
worden geünificeerd. De vierde aanbeveling heeft betrekking op pres
tatiebeloning in het bouwbedrijf.
De Raad komt hierbij tot de volgende
conclusies:
1. een verantwoord tariefstelsel be
hoort het sluitstuk te zijn van een goe
de interne bedrijfsorganisatie. Wanneer
het bedrijfsbeheer niet aan redelijke ei
sen voldoet, is invoering van dit stel
sel zeer moeilijk te realiseren, zo niet
onmogelijk; 2. samenvoeging van het op
verscheidene plaatsen reeds aanwezig
materiaal en ervaringen en coördinatie
van de initiatieven is een onmisbare
voorwaarde hiervoor: 3. invoering van
een systeem van prestatiebeloning
vraagt een aanloopperiode, gedurende
welke alle hierbij betrokken personen
intensief worden voorgelicht en opge
leid; 4. ten aanzien van de loonvorming
zullen zowel de loonhoogte als de dif
ferentiatie der lonen moeten worden
herzien; 5. de zekerheid behoort te wor
den geschapen, dat de tarieven worden
vastgesteld op basis van objectieve tijds-
studies. door een door het bedrijfsleven
Vrachtauto doodde jongen
MET HOOFD ONDER ACHTERWIEL
(Speciale berichtgeving)
Op de Laaerfse weg te Woudenberg
vond een auto-ongeluk plaats, waarby
een 7-jarige jongen van de familie C.
G. de Kruif, te Woudenberg, vrywel
op slag overleed.
De jongen zat schrijlings op zijn stil
staande fiets voor de uitrit van de ouder
lijke woning te wachten om een melk-
auto, die melk aan de boerderij van zijn
vader had afgeleverd, te laten passeren.
De bestuurder van de melkauto had de
Jongen wel gezien en ook voldoende
ruimte om te passeren. Op nog onopge
helderde wijze is de knaap-komen te val
len. toen de auto langs reed en met zyn
hoofd onder een achterwiel terecht ge
komen. Kort na het ongeluk is het slacht
offer overleden.
in te stellen orgaan, de mogelijkheid
van toezicht op de toepassing van het
systeem in de praktijk moet aanwezig
zijn; 6. tenslotte ware de mogelijkheid
te overwegen de opdrachtgevers aan te
bevelen zich bij de keuze van uitvoe
rende aannemersbedrijven mede te la
ten leiden door de omstandigheid of
door de betrokken maatschappijen op
verantwoorde wijze gebruik gemaakt
wordt van het stelsel van prestatiebelo
ning.
De raad is van mening, dat een goed
functionerend stelsel van prestatiebe
loning kan bijdragen tot opvoering
van de produktiviteit in de woning
bouw. Hij verstaat onder prestatiebe
loning, een beloning gebaseerd op
een langs objectieve weg gemeten
tarief, waarbij voor een prestatie,
die boven een uniform vastgestel
de norm ligt, een premie wordt
betaald. In de industrie is dit
een algemeen gebruikt middel, in het
bouwbedrijf wordt een dergelijk sys
teem in verscheidene ondernemingen
reeds toegepast.
De Raad stelt uitdrukkelijk vast, dat
hij in het vroeger gebruikte systeem van
„aangenomen werk" geen aanvaardbare
vorm van prestatiebeloning kan zien.
Zelfs wanneer rekening wordt gehouden
met de bijzondere moeilijkheden, waar
aan een verantwoord stelsel van pres
tatiebeloning bij de bouwnijverheid
bloot staat, wordt, naar de mening van
de Raad. zulk een stelsel nog veel te
weinig toegepast.
De Raad geeft aan, aan welke voor
waarden moet worden voldaan voor
overgegaan kan worden tot invoering
van een verantwoord stelsel van presta
tiebeloning (organisatie van het werk op
de bouwplaats, een loonbeleid. aange
past aan de bijzondere omstandigheden
in het bouwbedrüf. de loonadministra
tie) en de voorwaarden, waaraan de ta
riefstelling mnat ycJdoeB.
