burgemeester Witschey te Alphen
overziet zijn ambtelijke loopbaan
Kanipopvoeding van Russische jeugd
herinnert sterk aan Nazi-methoden
Teleurstellingen waren niet in
staat geestdrift te doden
Augurken ivieden in de kolchoz
„in socialistische wedijver
„Sovjet nr. 11 meldt zich
iste jaargang
Donderdag 23 augustus 1956
Derde blad no. 28916
Bij het naderend afscheid
lussum is de toekomstige woonplaats
(Van onze correspondent)
„Als je zelf je eigen weg wilt gaan, moet je hem zelf maar banen
ik"» dit zijn ongeveer de woorden die destijds de vader van burge-
eester Ed. C. Witschey gezegd heeft tegen zijn zoon, toen deze geheel
gen de wil van zijn ouders in niets bleek te voelen voor het onder-
jzersvak, waarvoor zijn ouders hun zoon hadden voorbestemd. Ik
rkoos de ambtelijke weg, aldus vertelde ons burgemeester Witschey
een gezellig gesprek in zijn werkkamer in het fraaie, maar helaas
kleine gemeentehuis van Alphen, waarin gisteravond burgemeester
itschey zijn laatste officiële raadszitting voorzat. Ik heb daarvan nim-
er spijt gehad, hoewel de ambtelijke teleurstellingen mij zeker niet
spaard zijn gebleven. Het was voor mij een soort erezaak tegenover
ijn ouders, dat ik zou slagen in de maatschappij. Dit was dan ook
aarschijnlijk de reden, dat ik met een ijzeren wil bezield op 1 oktober
08 in Den Haag, na afgestudeerd te zijn, bij het ministerie van marine
functie trad; dit was op een bureau aan het Lange Voorhout.
tjdens dieze periode moest ik stude-
i, wilde ik verder kunnen komen en
endien ook al om in aanmerking te
inen komen voor een vaste aanstel
bij Marine. Zonder studiebeurs, zon-
hulp van thuis, moest ik maar zien
!d te komen en dank zij hard werken
igde ik er in de gewenste diploma's
bemachtigen. Zelfs slaagde ik met het
gst moge]#ke aantal punten als num-
r één. Dit was dus de eerste triomf
enover mijn nog steeds boze vader.
ple<
tob
7,
Teleurstellingen
Mijn eerste ambtelijke teleurstelling
reeg ik, toen ik mü ging aanmelden
oor een vrij gekomen betrekking bij
e Marine en toen men iemand anders
ing benoemen, die het belangrijk min
er had gedaan bij het examen, Hier-
ver was ik destijds zo teleurgesteld,
at ik een baan zocht en kreeg bij
et Ministerie van Justitie op het
Iein in Den Haag.
lerkwaardig was het dat na enige tijd
arine" een beroep op mij deed weer
ug te komen, voor welk verzoek ik
spoedig bezweek, waarop echter vrij
edig een aanstelling volgde bij het
lartement van Waterstaat op het
nenhof.
lit departement is voor mij onbetwist
leerschool geweest van onschatbare
irde. Hier kreeg ik de kans mij ge-
te ontwikkelen, mede dank zij het
dat ik deel heb mogen uitmaken
tal van staatscommissies, zoals de
tmissie tot reorganisatie der Rij ks-
ouwendienst en de commissie voor
vervoersvraagstuk. Het vervoers-
iagstuk was in die tijd ook al zeer
jangrijk, als men maar denkt aan de
van nieuwe waterwegen,het
ibusvraagstuk, en niet te vergeten
Zuiderzeewerken en de Zuiderzee-
iunwet, welke beide wetten ik heb
gen voorbereiden.
Mijn tweede ambtelijke teleurstel-
Ing beleefde ik toen ik de mij toege-
tgde zelfstandige baan mijn neus
ttorbij zag gaan, doordat er juist in
ie periode een regeringswisseling
laats vond. Het „ende despereert
iet" van wijlen Jan Pieterszoon Coen
ad ik mij echter reeds eigen gemaakt,
lijn werkzaamheid en volhouden wer
en beloond, zodat ik in 1927 benoemd
erd tot secretaris van de Zuiderzee-
erken.
iet droogmaken van de Wieringer-
ïr met het bouwen van de afsluit-
heb ik als zodanig meegemaakt,
n jaar ongeveer heb ik deze functie
;en vervullen en het zou zeker nog
fer geworden zijn ware het niet, dat
toenmalige regering Colijn begon te
zelen met de uitvoering van de ver-
plannen tot inpoldering van de
derzee. Het tempo der werkzaamhe-
I moest vertraagd worden, men aar-
!e een bedrag van 300 miljoen gulden
chikbaar te stellen, een bedrag waar-
r thans tal van steden de hand niet
kaaien als het gaat om uitvoering
i belangrijke werken, waarna de li-
iatie een aanvang ging nemen. Tal
prima krachten werden naar huis
ion den en de werken werden lang-
m aan stil gelegd. Dit stuitte mij
mate tegen de borst, dat ik op 41-ja-
leeftijd besloot naar wat anders uit
zien. In de gemeente Hellendoorn
>m het ambt van burgemeester vrij,
rvoor ik een kans kreeg en op 1
ïl 1937 volgde mijn benoeming als
mig in deze Overijsselse gemeente.
Te klein
lier maakte ik de bezettingsjaren mee
al zijn moeilijkheden voor ons volk,
ar vooral ook voor de burgemeesters.
Hellendoorn met zijn beperkte moge-
neden, bleek burgemeester Witschey
vrij spoedig uitgewerkt.
de Hoge Zijde der gemeente, maar te
vens bedoeld als ontsluiting van het
industriegebied ten westen van de ge
meente, was wel een der meest ingrij
pende wijzigingen, alsook de plannen
voor aanleg van een haven ten westen
van Avifauna. Ook de plannen voor de
Koningin Julianabrug zijn mede op ad
vies van burgemeester Witschey geheel
omgewerkt. „Steeds heb ik voor ogen
gehouden de gelden der gemeenschap
zo economisch mogelijk te besteden.
Elke gulden die men van de belasting
betaler uitgeeft, moet wel degelijk ver
antwoord zijn".
Weinig burgemeesters zullen het in
een korte ambtsperiode van zes jaar be
leven, dat er drie zeer belangrijke brug
gen in hun gemeente voor het verkeer
opengesteld worden: de provinciale brug
aan Gouwsluis, de Kon. Julianabrug en
de brug in de Pieter Doelmanstraat.
Ook op financieel gebied heeft burge
meester Witschey een ware omwenteling
weten te bewerken. Alphen ontving n.l.
een schrikbarend lage uitkering uit het
Gemeentefonds, wat veroorzaakt werd
door de uiterst voorzichtige politiek van
voorgaande gemeentebesturen in de
achter liggende jaren. Ook hierin is een
voor de gemeente enorme verbetering
gekomen, zodat thans tal van grote
plannen ook gerealiseerd kunnen wor
den, zoals de straatverlichting, Avifauna,
rioolwaterzuiveringsinstallatie, sanering
water- en liohtbedrijven en nog veel
meer.
Strijd niet geschuwd
Gezegd moet worden, dat burge
meester Witschey in zün ambtsperiode
zeker niet de weg van de minste weer
stand gekozen heeft, integendeel om
zijn doel te bereiken heeft hij vaak de
strijd niet geschuwd. Mede hierdoor
mag zeker gezegd worden, dat Alphen
van een rustige gemeente bezig is uit
te groeien tot een uiterst bedrijvige
en de grootste gemeente in de Rijn
streek, met vele mogelijkheden voor de
toekomst, ook al door de prachtige
centrale ligging in de randstad Hol
land.
Hopelijk zal mijn opvolger, aldus bur
gemeester Witschey, de mogelijkheden
die hierdoor voor Alphen aanwezig zijn,
kunnen realiseren. Ieder zal hiervoor op
'I f -
H* t
de plaats waarop hij werkt, zijn taak
voor 100 moeten verstaan.
Op onze vraag wat de burgemeester
na 1 september dacht te gaan doen,
moesten wij tot onze verbazing horen,
dat het eerste wat hij ging doen was te
zorgen voor een woonhuis. Wij hadden
zo gedacht, dat iemand die 48 jaar lang
zijn beste krachten in dienst van de ge
meenschap gegeven had, op zijn 85ste
jaar wel recht zou hebben op een wo
ning. Het tegendeel is maar al te waar,
bij zijn pogen in enkele gemeenten een
woning te krijgen werd door de betrok
ken gemeenten steeds de deur voor het
echtpaar Witschey dicht geworpen. Door
aankoop van een woning in Bussum
staat het thans vrijwel vast, dat t.z.t.
M
Burgemeester Witschey in zijn
werkkamer ten gemeentehuize.
(Foto Lux/Alphen.)
burgemeester Witschey naar deze ge
meente in het Gooi zal vertrekken.
Van vroeg tot laat
Nog even noemde burgemeester Wit-
sohey de vele functies die aan het bur
gemeesterschap van Alphen ambtshalve
verbonden zijn. Het waren er zeer vele,
die alle hun afzonderlijke belangstelling
en aandacht vroegen, maar die alle bij
elkaar mede de oorzaak zijn, dat een
burgemeester van Alphen zeker niet met
Commissaris der Koningin
bezocht Woerden
„EEN GROTE TOEKOMST"
De Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, heeft
gisteren een werkbezoek gebracht aan
Woerden, waarvoor hij van 's morgens
9 tot 's avonds 6 uur in deze gemeen
te vertoefde. In die tijd bezocht hij
een aantal industriën, was aanwezig
op een openbare raadsvergadering,
terwijl hij 's morgens begonnen was
met de feestelijke kaasmarkt officieel
te openen.
Bij deze gelegenheid werd de Com
missaris er opmerkzaam op gemaakt
dat de aanvoer van kaas in Woerden
vele malen groter is dan die in Alk
maar terwijl de kaasmarkt daar jaar
lijks ongeveer f. 25.000 subsidie ont
vangt, tegen Woerden niets. Tijdens de
redevoeringen in de raadsvergadering
en ook bij de ontmoetingen met ver
tegenwoordigers van de burgerij en in
dustrie werd gevraagd de remmen van
Woerden's ontwikkeling weg te nemen.
Mr. Klaasesz verklaarde o.m., dat het,
aangezien een verdere uitbreiding van
de grote steden in de Randstad Holland
grote gevaren met zich meebrengt, waar
voor de regering zeker niet blind is,
vast staat dat voor centrumgemeenten
als Woerden aan de rand van de pro
vincie een grote toekomst is weggelegd.
de armen over elkaar behoeft te gaan
zitten. Integendeel het vraagt de gehele
mens van de vroege morgen tot de late
avond. Dat burgemeester Witschey deze
arbeid nimmer geschuwd heeft weet een
ieder, die met hem in aanraking komt.
Met het vertrek van burgemeester
Witschey zal natuurlijk ook mevr. Wit-
schey-van Unen uit het openbare le
ven treden. Vooral de oudjes van de
Bejaarden-sociëteit in het IJsclubge-
bouw zullen de zorgen van Alphens
eerste burgeres node missen, terwijl
ook de vrouwenorganisaties, zoals de
UW straks afscheid zullen moeten
nemen van haar presidente.
Een dag vakantie in een pionierskamp
(Van onze reisredacteur)
(VI)
Het meer lag diepblauw tussen de heuvels, waarop donkergroene dennen
groeiden. In de late zomermiddag klonken verre kreten van spelende kinderen,
een riem van een roeiboot sloeg kletsend in het water, de vliegen zoemden
traag tussen de bomen en het warme zonlicht viel door een keukenraam, waar
een dikke kokkin stapels dikke boterhammen stond te smeren.
Toen blies iemand een trompetsignaal en het grote zandige plein tussen
de vriendelijke houten barakken begon zich te vullen met toestromende kinde
ren, lachende jongens en meisjes met bruine gezichten. Het was het beeld
van een vakantie in een jeugdkamp, zoals men het overal ter wereld zou kunnen
vinden, waar kinderen uit een grote grijze stad naar buiten trekken om er het
avontuur te beleven van bos en water in de zon. Maar er was één verschil:
de kinderen droegen rode halsdoeken over hun witte blousjes, want zij waren
„pioniers", zij behoorden tot de jongste garde van de communistische partij
van de Sovjet-Unie.
En aan de bomen aan weerszijden van de oprijlaan van het kamp hingen
de grote portretten: Marx, Engels, Lenin, Kroesjtsjef, Boelganin, Malenkof,
Mikojan, Kaganovitsj en Molotof keken met uitgestreken gezichten over al
die spelende kinderen heen en er wapperden rode spandoeken in de wind met
„strijd voor de wereldvrede", „pioniers moeten leren, werken en blij zijn", en
„pionier, wees bereid tot de strijd voor de zaak van de communistische partij".
spelen In bos en hel en dansen en liedjes
zingen, eer ze al spelende, trouw tot in
de dood zwoeren aan de vlag van het
nationaal-socialisme.
Kinderen vinden dat een heerlijk
spel en de goed-geschoolde jeugdleider
hoeft ze er maar nauwelijks bij aan te
moedigen. Ik persoonlek vind het gees-
teiyke-ontucht-met-minderjarigen en ik
kon niet nalaten dat tegen een van onze
Russische begeleiders te zeggen. Hjj
keek verbaasd en zei: „Maar wij voe
den gewoon onze kinderen in onze
geest op'. En toen had ik hem wel
I kunnen zeggen, dat de liberale demo
cratie zoveel respect voor de mens heeft,
dat zij het verwerpelijk acht een kind
al aan een politieke overtuiging vast j
te klinken eer het de tjjd heeft er zélf
Genoeg lijke
stemming van
toeschouwer heel
spoedig verdwenen
Op het moment dat ik dèt zag. viel
de genoeglijke stemming van mij af,
want ik herinnerde mjj een soortgelijk
beeld: uit Nazi-Duitsland. Ook daar
waren van aie kampen, alleen heetten
de pioniers daar „Pfimpfe". Maar ze
hadden ook witte blousjes en aardige
bruine gezichtjes en ze mochten ook
Kamp-appèl: „towarsisj presi
dent" rechtsmeldt de kampsterkte
aan de jeugdleider.
er al vroeg ingebracht. Daarom vulden
zij slechts vormen met klei en als die
de bakoven uitkwamen, stonden er met
een honderden hondjes en paardjes en
poesjes in de rij!! .Uiterst smakeloos,
maar uiterst efficient. En dat vrjjelük
uitleven van de kinderziel is tenslotte
maar een van de decadente uitvindingen
van de Westerse psychologie
Socialistische wedijver
Bij de opvoeding tot produktieve bur
gers behoorden ook werkexcursies. Ik
las een verslag van zo'n uitstapje naar
een kolchoz, dat een van de jongens
voor de muurkrant had opgesteld. Het
begon met: „Wij zijn gisteren allemaal
moe maar voldaan in het kamp terug
gekeerd" Nu. dat zou een 12-jarige bij
ons ook zo geschreven kunnen hebben.
Maar ik betwijfel of zo'n landgenootje
van ons niet aan het giechelen zou zijn
geslagen, wanneer hij de volgende zin
had gelezen: „Wij hebben ons in de
kolchoz in brigades verdeeld en zijn toen
in socialistische wedijver aan het augur
ken wieden gegaan. Brigade twee heeft
gewonnen". Om zulke dingen wordt in
de pionierskampen van de U.S.S.R. vol
strekt niet gelachen, want zij behoren
tot de dodelijke ernst en de onwankel
bare zekerheden van het systeem. Even
als trouwens de organisatie van het
kamp, die de kinderen zelf in handen
hebben, uiteraard onder toezicht van
een aantal jeugdleiders van de komso-
mol, de partij beweging van de rijpere
jeugd
Het bljjft allemaal geheel in stijl.
Iedere barak kiest zün eigen „sovjet" en
voor het hele kamp is er een soort op
perste sovjet, die vergadert in een ka
mer met rood laken op de bestuurstafel
en een aantal trommels en trompetten,
alsmede enige leuzen en wederom de
conterfeitsels van de grote leiders aan
de muur;; Die Opperste Sovjet stelt
voor het verblüf van één zo'n groep van
850 kinderen een „vier weken-plan" op
met een aantal doelstellingen en aan het
eind van de vakantie wordt dan uiter
aard in een resolutie ernstig geprocla
meerd, dat die doelstellingen met zeker
50 procent zijn overtroffen! Het mogen
dan kinderen van 716 jaar zün, zü
hebben de „techniek" al geheel onder
de knie....
Vooral geen twijfel
De pioniers zingen.
een te kiezen, doch ik zweeg maar lie
ver, want er zijn ogenblikken in de
Sovjet-Unie, waarop men moedeloos be
seft, hoe diep de kloof Is.
Produktieve arbeid
.Overigens hadden de kinderen het daar
best in dat kamp. Zij waren zoontjes
en dochtertjes van arbeiders in de
Oeralmach-fabriek, die hier 26 dagen
kwamen doorbrengen raison van 90
roebels (de resterende 62 roebel worden
door de vakbond betaald) en naast hun
grauwe fabrieksstad Sverdlovsk moet dit
zonnige kamp hun wel het paradijs
hebben geleken. Zij konden er roeien
en zwemmen, vissen en volleyballen en
voor regenachtige dagen was er han
denarbeid.
Men liet ons vol trots de boetseer-
afdeling zien, waar overigens niet
lekker met klei geknoeid mocht worden
en geen vreemde beestjes mochten wor-
den gekneed, want de verantwoorde-
lijkheid van do produktieve arbeid wordt
In eenzame hoogte boven dit alles
troont de president van de <_>{9perste
Sovjet, in d»t geval een levendig kereltje
van een jaar of 14, die duidelijk de lie
veling was van de jeugdleiders en er uit
zag alsof hij al heel precies begreep,
dat men met twijfelen in de Sovjet-
Unie niet ver komt. Op hem rustte de
belangrijke taak het kamp-appèl af te
nemen voor ons groepje bezoekers, dat
op een speciaal podium had plaats ge
nomen. De kampjeugd had zich in carré
opgesteld en om de beurt kwam een
klein jongetje of meisje met ernstig ge
zicht naar het midden, waar het presi
dent je stond opgesteld, groette met de
rechterarm voor het gezicht en riep
dan: „Towarisj president, sovjet No. 11
meldt zich compleet, 54 kinderen".
Kameraad president riep dan heel hard,
dat het in orde was en meldde ten
slotte het gehele effectief aan zijn
kampleider. Deze trad vervolgens zelf
naar voren om een spontane hulde aan
de buitenlandse bezoekers te commande
ren, waarbij hij met luide bevelen eerst
de wereldvrede en vervolgens de Neder
lands-Russische vriendschap voor enige
strak-geregisseerde „hoera's" in aan
merking deed komen.
Kleine zanghulde
En daarna werd volgens plan een ieder
de ontroering tc machtig, aardige kleine
meisjes snelden aan en drukten ons bos
sen bloemen in de handen, eer zü ons
lachend en blü meetroonden naar een
zitje in het bos voor een kleine zang-
hulde. Daar werd in ernst de ontroe
ring mü haast te machtig. Een man
trok een paar mineur-akkoorden uit zijn
harmonica en de ronde gezichtjes van
de jongens onder hun kaalgeschoren
hoofdjes en die van de meisjes, om
kranst door vlechtjes, kwam een trek
van toegewijde ernst. En daarna zongen
zij een van die vreemde Russische lied
jes, die net als de ziel van dit volk
zijn, die van mineur naar majeur open
barsten en dan ineens weer terugzwen
ken naar mineur, die zachtjes wegglijden
en dan ineens weer hartstochtelük op
springen en die de onbestemde tragiek
vertolken van dit land, dat altüd zoveel
beter heeft verdiend dan het gekregen
heeft.
Er waren maar een paar woorden te
verstaan: „sovjetskaja" bijvoorbeeld, en
„krasny", dat rood betekent, en die
kinderen zongen dat zo ernstig en ge
lukkig, dat men voelde dat zfj trots en
tevreden dachten de avant-garde te
zijn van hun grote vaderland en een
nieuwe geluksdroom voor de hele mens
heid. Zo zongen zij, die kleine pioniers,
kinderen nog die niet weten, dat men
ze van hun vrijwilligheid heeft be
roofd, dat zij geen pioniers maar ge
vangenen van die droom zijn. En
daarom liep mij op die warme zomer
middag een koude huivering over de
rug!
(Vorige artikelen in deze reeks
werden gepubliceerd in onze edities
van 3, 11, 15, 17 en 21 augustus j.l.).
Sovjeirussische jeugd met vakantie:
onder het alziend oog van Marx
en Engels!
