In reusachtige fabriek in Oeral:
jaagsysteem „voor het volk"....
Procedure rond uitlevering van
Anneke Beekmans ex-pleegmoeder
Leuzenportretten en stukloon
Vrouwen in zware industrie
doen veel hard en vuil werk
DINSDAG 21 AUGUSTUS 1958
Nieuwe directeur
Luchtmachtstafschool
Lui tenant-fc oionel-waarnemer M. W. J.
M. Broekmeyer uit Voorburg, sedert
november 1953 directeur van de toen
wederopgerichfce Luchtmachtstafschool
te 's-Gravenhage, is met ingang van 15
september a.s. benoemd tot hoofd van
de afdeling organisatie en personeel
van het hoofdkwartier van de geallieer
de luchtmachten voor Centraal Europa
in Fontainebleau.
Met ingang van 15 september as. Is
tot directeur van de Luchtmachtstaf-
sdhool benoemd kolonel-vlieger H. C.
Gautier, tot die datum hoofd van de af
deling organisatie en personeel van het
hoofdkwartier van de geallieerde lucht
machten voor Centraal Europa in Fon
tainebleau. Kolonel-vlieger Gautier is
sedert 15 september 1954 in Fontaine
bleau werkzaam geweest.
Expositie te Bergen gesloten
AANSTOOTGEVEND?
Gisteravond heeft de burgemeester
van Bergen, dr. W. Huygens, last ge
geven de tentoonstelling te sluiten, die
zaterdagmiddag in de kunstzaal „De
Rustende Jager" te Bergen was ge
opend
Deze expositie, onder auspiciën van
het Kunstenaars-centrum Bergen, bevat
o.a. werken van een aantal moderne
schilders en fotomontages. Van ver
schillende zijden was bij de burgemees
ter geprotesteerd tegen enige werken,
die een anti-militaristische en een anti
katholieke tendens zouden hebben. Zon
dag was reeds een knipselmontage van
een gefotografeerd naakt, dat voor het
publiek aanstootgevend geacht werd in
overleg met de Officier van Justitie te
Alkmaar, van de tentoonstelling verwij
derd.
De fotomontages bestonden uit afbeel
dingen van een rooms-katholieke kerk
waarin een mis werd gelezen. Op de
afbeeldingen waren knipsels uit rooms-
katholieke tijdschriften geplakt. Uit het
geheel kwam de suggestie tot uiting, dat
de rooms-katholieke kerk er uitsluitend
is om bij de gelovigen geld in te za
melen. Een plastiek van een naakte
vrouw was volgens het bestuur omge
ven door „Freudiaanse symbolen, zo
als een witte handschoen en jarretelles"
Vergiftiging te Krommenie opgehelderd
Barium carbonaat inplaats van meel
Enige weken geleden hebben zich
naar gemeld te Krommenie geval
len van vleesvergiftiging voorgedaan,
waarvan een met dodelijke afloop.
Na een langdurig onderzoek heeft
men thans de oorzaak hiervan gevon
den. Gebleken is dat een te Gronin
gen gevestigd meelbedrijf aan een
Zaanse grossier per spoor een lading
meel had gezonden. Tijdens het lossen
der balen meel is een baal barium car
bonaat, een voor menselijk gebruik do
delijk produkt, dat gebruikt wordt in
de keramische industrie, per abuis ver
wisseld en als een baai meel bij de
grossier terecht gekomen.
Een bediende van deze grossier vulde
uit de goede zakken meel, kleinere zak
jes, dde bestemd waren voor slagers en
andere afnemers. Onwetend van hetgeen
Reisleider wilde graag in
groter trekker rijden
(Van onze Haagse redactie)
Te Den Haag is een 28-jarige
Haagse reisleider aangehouden die in 'n
bakkertrekker met aanhangwagen reed.
Deze had hij gisterochtend vroeg mee
genomen uit de Bakhuizenstraat te Den
Haag. De man verklaarde tijdens een
controle, dat hij als monteur de wagen
testte. Aangifte van vermissing was op
dat moment nog niet binnen. Toen la
ter echter aangifte werd gedaan, her
innerde de agent, die de papieren con
troleerde. zich het geval van de reislei
der. die kon worden aangehouden. Deze
verklaarde, dat hij graag eens met een
grote trekker had willen rijden. De
trekker werd later verlaten op het
Thomsonplein teruggevonden.
KOMT NU DE ZOMER?
Een schaap van een veehouder te
Nootdorp heeft twee lammeren gewor
pen, hetgeen in deze tijd van het jaar
een zeldzaamheid is. Gewoonlijk worden
de lammeren geboren vroeg in het voor
jaar en heten zij dan ook de voorboden
van de lente.
Enorme belangstelling voor de begrafenis
der slachtoffers busongeluk te Vöhringen
De belangstelling voor de teraarde
bestelling van de slachtoffers van het
verkeersongeval In Vöhringen (Zuid-
Dultsland) was gisteren in Dordrecht
en Dubbeldam buitengewoon groot.
Op de rooms-katholieke begraafplaats
van Dordrecht werden de stoffelijke
overschotten van de heer en mevrouw
E. L. J. MegensVan der Ven aan de
schoot der aarde toevertrouwd.
Het stoffelijk overschot van mej. W.
A. van der Heiden werd op de algemene
begraafplaats van Dubbeldam ter aarde
besteld. Voor deze plechtigheid bestond,
evenals voor de begrafenis van wijlen
mej. T. van Valen, en de heer P. L. In
't Veld, die in verband met het feit, dat
zij verloofd zijn geweest, in dezelfde
groeve ter ruste werden gelegd, een
enorme belangstelling. Bij beide begra
fenissen sprak de burgemeester van
Dubbeldam, de heer J. P. M. Beelaerts
van Emmichoven, een troostwoord tot
de verwanten.
Een vertegenwoordiger van de Fede
ratie van personenvervoer betuigde ook
zijn meeleven, de heer P. van Klomp uit
Dordrecht deed dit namens de buspas
sagiers, die het ongeluk hebben over
leefd. Ds. M. S. Roos, christelijk-gere-
formeerd predikant, wees bij de begra
fenis van wijlen mej. Van der Heide op
de vertroosting van het evangelie. Ds.
J. de Mars, Ned. herv. pred., deed even
zo bij de teraardebestelling van wijlen
mej. T. van Valen en de heer P. L. In
't Veld. Er spraken voorts nog enkelen
een persoonlijk woord van afscheid en
van troost. De kisten waren bedekt met
een groot aantal bloemstukken. De di
recteur van het reisbureau uit Zwjjn-
drecht, de heer C. Stok, was bij de
droeve plechtigheid aanwezig.
er in zat, heeft hij, daar de baal meel
tenslotte leeg was, een der zakjes aange
vuld met barium carbonaat, denkende
dat deze baal eveneens meel bevatte.
Een kleine'hoeveelheid hiervan beland
de tenslotte bij de slager in Krommenie,
uit wiens zaak de vleeswaren waren be
trokken.
De grossier had de baal barium car
bonaat teruggezonden, doch inmiddels
was een gedeelte reeds in de consump
tie-artikelen verwerkt.
Toegenomen uitvoer
land- en tuinbouwprodukten
Volgens het Centraal Bureau voor
de Statistiek bedroeg de waarde van
de uitvoer van land- en tuinbouwpro
dukten in het 2e kwartaal van dit jaar
1.012,5 miljoen gulden tegen 826,1 mil
joen gulden in het overeenkomstige
kwartaal van 1955 (23%)..
Deze toename komt vooral voor re
kening van een hogere uitvoerwaarde
van bacon, gecondenseerde melk,
melkpoeder, vleeswaren, granen en
verse groenten; voorts is in de stijging
ook begrepen een verhoogde uitvoer
van aardappelen ten bedrage van ruim
45 miljoen gulden, welke in het tweede
kwartaal naar het Verenigd Konink
rijk werden verscheept.
Het aandeel van de landbouw in de
totale Nederlandse uitvoer steeg van
35% tot 36% vergeleken met het over
eenkomstige kwartaal van 1955.
In het le halfjaar 1956 bedroeg de to
tale waarde van de uitvoer van land- en
tuinbouwprodukten 1.876,9 miljoen gul
den tegen 1.659,8 miljoen gulden in 1955
(13%)
Het aandeel in de landbouw in de to
tale uitvoerwaarde van het le halfjaar
1956 bleef gelijk aan dat van 1955 nl.
35%.
Kopen en niet betalen
DAT GING NIET DOOR!
Gistermiddag hebben zes Ambonese
vrouwen uit het woonoord aan de Na-
dorstweg te Middelburg in gezelschap
van haar kinderen, een poging onder
nomen om zonder betaling levens
middelen te krijgen in enige winkels.
De politie had de winkeliers echter
gewaarschuwd, zodat de vrouwen nul
op het request kregen.
Voordat zij naar het kamp terugkeer
den liepen de vrouwen naar het woon
huis van de burgemeester om hem geld
te vragen. De burgemeester was echter
met vakantie en het huis was gesloten.
Vervolgens ging de stoet naar de ge
meentesecretarie aan de Lange Noord
straat. waar getracht werd het stad
huis binnen te komen en daar geld te
vragen. De vrouwen kwamen echter
niet binnen.
Kort na hun terugkeer in het woon
oord hebben Ambonese kinderen negen
ruitjes ingeslagen van de vroegere cen
trale keuken. Een Nederlandse jongen,
die toevallig in het kamp was en de
kinderen vroeg waarom zij dit deden,
zag op hetzelfde moment een aantal
Ambonese mannen, die zich de gehele
middag in het kamp hadden opgehou
den, op zich afkomen, waarop hij zich
snel uit de voeten maakte.
Het meisje zelf is nog niet gevonden
U ziet het wel, de schrik slaat de
Westerse kapitalisten om het hart
bij het zien van de produktiecijjers
van de Sov\et~Unie
want er zijn geen stoute kindertjes bij".
Maar ook het feit. dat sommige grote
Nederlandse bedrijven aan him perso
neel even uitgebreide en vaak betere
recreatie-centra bieden, doet niets af
aan de indruk, dat de arbeiders van de
USSR er met veel genoegen vertoeven,
de politieke scholingsavonden, de leuzen
en de portretten ten spijt.
Want al zouden die dingen ons prik
kelen, de wekelijkse cursus in het Le-
ninisme-Marxisme is voor hen als een
normaal aanvaardde catechisatie! De
slagzin „strijdt voor de overwinning van
het communisme" windt hen vermoede
lijk niet méér op dan de reclame „Rook
Karei I" het ons zou doen en als men
het portret van de heer Kroesjtsjef ie
dere dag aan iedere muur ziet, went
men er evenzeer aan als aan Flipje van
de Betuwe, 's Lands wijs. 's lands eer...
(Vorige artikelen in deze reeks wer
den gepubliceerd in onze edities van 8,
11, 15 en 17 augustus jJ.).
Automobilist verloor macht
over stuur
EEN DODE; TWEE GEWONDEN
Gisteren is op de Rijksweg no. 2
(AmsterdamUtrecht), vlak voor de
nieuwe Utrechtse Brug nabij de
hoofdstad, een verkeersongeluk ge
beurd, dat aan de 32-jarige Amster
damse mevrouw Weiss het leven heeft
gekost. Zij werd uit de auto van de
eveneens uit Amsterdam afkomstige
42-jarige heer M. Mulder, compagnon
van haar man, geslingerd, toen het
voertuig na een aantal snel opeenvol
gende slingerbewegingen tijdens het
nemen van een flauwe linkse bocht,
sterk begon te hellen.
De heer Mulder zat aan het stuur en
reed in de richting Amsterdam. Volgens
een achter hem rijdende automobilist
reed hij veel te hard en sloeg tenslotte
over de kop. Niet alleen mevrouw Weiss,
maar ook het 12-jarig dochtertje van
de heer Mulder werd uit de auto ge
slingerd. Zij en haar vader liepen ver
wondingen aan hoofd, en benen op.
(Van onze Brusselse correspondent)
De rol van de Belgische justitie in
de zaak van de aanhouding van me
vrouw Langendrjk-van Moorst is be
perkt tot de uitlevering van deze ver
oordeelde aan het Nederlands gerecht,
overigens op verzoek van de justitie te
Amsterdam, aldus deelde ons gisteren
een woordvoerder van het gerechtelijk
parket te Luik mede. De Procureur
Generaal van de rechtbank te Luik is
met deze uitlevering begonnen na een
zeer summiere ondervraging.
Het Belgisch Departement van Justi
tie moet zich in dergelijke gevallen wen
den tot ..Buitenlandse Zaken" dat de
Nederlandse ambassade te Brussel een
nota moet doen toekomen. Gisteren was
deze nota op de Nederlandse Ambassade
nog niet gearriveerd. De Ambassade
stuurt het dossier, na ontvangst, naar
„Buitenlandse Zaken" in Den Haag.
waar de zaak dan automatisch bij het
Nederlands gerecht binnen komt. Zoals
men kan vermoeden is er dus met de
uitlevering enkele dagen gemoeid.
Hoofdzaak is overigens dat met de pro
cedure is aangevangen. Het Belgisch ge-
Kerkelijk Leven
Dr. L. D. TERLAAK POOT 40 JAAR
PREDIKANT.
Dr. L. D. Terlaak Poot te Callanteoog
viert maandag 27 augustus a.s. zijn
veertigjarig ambtsjubileum als predi
kant in de Ned. Herv. Kerk.
Dr. Lourens Dirk Terlaak Poot, die op
17 december 1890 te 's-Gravenhage werd
geboren, d'aar het christelijk gymnasium
bezocht en aan de Rijksuniversiteit te
Leiden en later aan de Gemeentelijke
Universiteit te Amsterdam studeerde,
diende de gemeenten van Noordwijker-
hout (19161920), Amsterdam (1920
1926), Haarlem (19261930), Amsterdam
(19301933), en 's-Gravenhage (1933
1946). Hij werd toen, in algemene dienst,
hoofdscheepvaartpredikant voor de bin
nen- en zeevaart. In 1950 werd hij ha
venpredikant in Amsterdam en algemeen
scheepvaart-predikant voor de zeevaart.
Op 1 mei 1955 werd hij op 65-jarige leef
tijd emeritaat verleend. Te Callantsoog
is hij thans werkzaam als bijstand in
het pastoraat.
Di\ Terlaak Poot heeft in de loop der
jaren vele bestuursfuncties vervuld en
zitting gehad in tal van commissies. Zo
was hij eerst secretaris en naderhand
voorzitter van de Nederlandse Zeemans
centrale, waarvan hij met jhr. S. B. Ortt
en jonkvr. M. Ortt in 1928 een van de
oprichters was. Als vertegenwoordiger
van de Hervormde Zeemansraad was hij
lid van de Raad voor de herderlijke zorg
lid van de Hervormde Emigratiecommis
sie. Verder was hij lid van het hoofd
bestuur van de Confessionele Vereniging
en bestuurslid van het hospitaal kerk
schip „De Hoop". Tal van geschriften
verschenen van zyn hand.
recht verleent verder assistentie in het
terugvinden van Anneke Beekman. Vo
rig jaar werd in dit verband daarmede
een grote razzia gehouden in Banneux,
het roomskatholieke Maria bedevaart
oord, waar in de buurt nogal wat kloos
ters zijn. De taktiek bestaat thans ech
ter voornamelijk in het in het oog hou
den van enkele rooms-katholieke ge
meenschappen in het Vlaamse land,
voornamelijk in de Ardennen. Door een
of andere onvoorzichtigheid zal men op
die manier wellicht meer resultaten boe
ken dan door spectaculaire razzia's.
Het is intussen lang niet zeker dat
het meisje, dat thans 16 jaar is, nog
in België verblijft. Misschien zal de
ondervraging in Amsterdam nog enig
resultaat opleveren. Men is van oor
deel dat de rooms-katholieke klooster
gemeenschappen in België steeds gro
tere moeilijkheden zullen hebben om
een zestienjarig meisje te verbergen...
Ds. H. O. MOLENAAR 25 JAAR
PREDIKANT.
Ds. H. O. Molenaar te Scheveningen
viert donderdag 30 augustus a.s. zyn
zilveren ambtsjubileum als predikant in
de Ned. Herv. Kerk. Hij werd op 26 april
1905 te Arnhem geboren, studeerde te
Utrecht en stond achtereenvolgens te
Idsegahuizen in de classis FranekerSint
Pancras en te Houtrijk en Polanen
(Halfweg), vanwaar hij op 8 oktober
1947 als opvolger van dr. R. B. Evenhuis
naai* Scheveningen vertrok.
Tijdens zijn verblijf in Noord-Holland
was ds. Molenaar vele jaren secretaris
van de Vereniging voor Inwendige Zen
ding in Noord-Holland en te Schevenin
gen bestuurslid van het Hospitaal kerk
schip „De Hoop". In de bezettingsjaren
heeft de jubilaris veel illegaal werk ge
daan en op zeer intensieve wijze aan
het verzet deelgenomen. Hij werd door
de S.D. gevangengenomen en een half
jaar in Amersfoort gevangen gehouden.
Hij dook later onder in zijn eerste ge
meente Idsegahuizen in Friesland en
werd daar toen direct weer in de ille
galiteit opgenomen. Na de bevrijding
keerde ds. Molenaar in juli 1945 weer in
zijn gemeente te Halfweg terug, waar
hij toen evenals later te Scheveningen
geestelijk verzorger van kampen voor
politieke delinquenten is geweest.
Ds. Molenaar deelde ons tenslotte
nog mede, dat hij donderdag 30 augustus
a.s. met zijn gezin uitstedig zal zijn.
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Grollo P. C. S. v. d. Hoff
te Donkerbroek. Te Dorkwerd (toez P.
H Borgers, kand te Apeldoorn.
Bedankt voor Stellendam W. A. S.
Laurense te Hoevelaken.
Aangenomen naar Rotterdam (vac. W.
A. Zeydmer) G. Julius, vlootpred. aldaar.
GEREF. KERKEN.
BAPT. GEMEENTEN.
Beroepen te Zandbulten Th. Lindeman,
kand. te Hengelo (O.).
Hier klopt het hart van de USSR
(Van onze reisredacteur)
(V)
Uit de gloeiende vuren van de gietovens schie
ten vlammende tongen, een pers bonkt, dat de
muren ervan schudden, er is geratel van grote
kranen, het gesis van stoom, de harde klappen
van mechanische smeedhamers, het hevig geluid
van staal op staal en de Russen, die ons begelei
den, kijken en luisteren ernaar met innig genoegen
en stille trots. Want dit is zware industrie, dit is
het, waarvoor de Sovjet-Unie dertig jaren krom
heeft gelegen, waarvoor alles opzij werd gezet:
betere kleren, beter eten, meer comfort. Dit is,
waar de vijfjarenplannen van spraken: voorrang
voor de zware industrie die van de Sovjet-Unie
een wereldmacht maakt. De ogen van de Russische
diplomaat naast mij beginnen te glinsteren, als hij
op de zware pers wijst, die daar met geweld staat
te stampen in de Oeralmachinefabriek in de stad
Sverdlosk, veilig beschut achter de brede rug
van het Oeralgebergte. «Hier klopt het hart van
de Sovjet-Unie" zei hij.
Om Lenin en Stalin, de portretten
van de „helden van de arbeid" op
het fabrieksplein van de Stalin-
textielfabriek in Tasjkent.
Helden van de arbeid
met strak gezicht....
Het beeld van die zwoegende vrouwen,
die wij overal in iedere fabriek op ie
der bouwwerk en op het platteland aan
troffen. is mij nochtans blijven vervol
gen. Evenals trouwens het jaarsysteem,
dat in leder bedrijf de produktie op
moet voeren. Dat begint met de leuzen,
in witte letters op rode borden, die bo
ven iedere werkbank hangen.
„Strijdt in socialistische wedijver voor
een hogere produktie", ..Arbeidt voor de
glorieuze overwinning van het commu
nisme".
Het zet zich voort aan de fabrieks-
muren. waar, gegroepeerd om een por
tret van Lenin. Stalin of Kroestsjef. op
een met rood pluche gedrapeerd ere-
plateau de foto's hangen van de „hel
den van de arbeid". Ernstige gezichten:
Wassili Koetnetsov overtrof zijn norm
met 300 procent. Vera Perevalova goot
172 procent schalen extra. En het ein
digt tenslotte daar. waar men het het
beste voelt: in het loonzakje.
Ongeveer 75 proeent van de Sovjet-
rnssische arbeiders werkt, op stukloon.
Als zij hun norm niet halen worden zij
beboet; overtreffen z>: haar dan krygen
ze premies. „Dat is", zei ik tegen een
fabrieksdirecteur, „wat onze vakbonden
een jaagsvs(eem uit de. vroeg-kapitalis-
tische periode zouden noemen en waar
ze zich met hand en tand tegen zouden
verzetten". „Nu ja", zei hij. „daar zou
den zij gelijk in hebben, want bij U
werken ze ten bate van enige kapitalis
tische uitzuigers, hier arbeiden zij ten
behoeve van hun volk". Ik keek naar de
strakke gezichten van Wassili Koeznet-
sov en Vera Perevalova aan de muur en
bedacht, dat men in een Nederlandse
fabriek ook een speciale naam voor hen
zou hebben, al zou die uiteraard niet
„helden van de arbeid" zijn!!
„En bovendien moet U niet vergeten",
zo vervolgde mijn dorent-in-de marxis-
tische-produktieteehniek „dat wij nog
slechts in een socialistische maatschap
pij leven, waarin het motto luidt; „van
ieder naar zijn vermogen, aan ieder
naar zijn behoefte". „En wanneer zal
dat gaan gebeuren?", vroeg ik hem. Hij
keek mij een ogenblik aan en zei toen:
„Wanneer het Amerikaanse produktie-
peil voorbij gestreefd is".
Van deze drie was de Oeralmach ove
rigens veruit de indrukwekkendste. Wij
maakten er kennis met de hoofdinge
nieur Serge Iwanovitsj Samoilof. een
kalme bekwame leidersfiguur, die als ar
beider begonnen is en die het in het
Westen zeker tot een hoge functie zou
hebben gebracht. Samoilof. die 5000 roe
bel per maand plus premie verdient,
met vrouw en drie kinderen, een vierka-
merflat bewoont, een auto van de fa
briek heeft, vorig jaar met vakantie
naar de Kaukasus ging en dit jaar
Karlsbad in Tsjecho-Slowakije hoopte
te bezoeken, gaf ons het volgende beeld
van de Oeralmach: gebouwd onder het
eerste vijfjarenplan, „met toestemming
van het gehele Sovjet-volk" (hetgeen
niet betekent, dat men er een referen
dum over heeft gehouden, maar zo is nu
eenmaal de communistische woordkeus),
begonnen in 1928, gereed in 1932. Het
bedrijf bouwt zware machines voor an
dere machinebouwfabrieken en is dus
een soort moederbedrijf De produktie
omvat o.a. walsen, hoogovens, ertsmo
lens, kranen, staalpersen, turbines en
grote excavatoren. De graafmachines
voor het Wolga-Donkanaaï, die met één
greep 20 kubieke meter aarde oppakken,
kwamen hier vandaan. Twintig procent
van de produktie is voor uitvoer be
stemd. vooral naar China en andere
„volks-democratieën" De staalfabriek,
die B en K. aan India hebben aange
boden wordt hier ook gebouwd. De
waarde van de jaarproduktie bedraagt
800 miljoen roebel, de winst wordt aan
de staat afgedragen.
Van de 15.000 arbeiders zijn 28 pro
cent vrouwen en 12 procent hoofdarbei-
Veel „cultuur"
Zo'n cultuurpaleis - het woord „cul
tuur" ligt iedereen in de USSR voorop
op de lippen! - is een combinatie van
ontspanningslokalen voor ouders en kin
deren. Er wordt aan toneel, film, zang,
schaken en schilderen gedaan en er is
een bibliotheek en gelegenheid voor po
litieke vorming, alles doorgaans onder
gebracht in een inderdaad nogal pa
leisachtig gebouw met indrukwekkende
gevel. De portretten en de leuzen ont
breken er evenmin en in Westerse ogen
maakt dit soort ontspanning een nogal
plichtmatige indruk, zo van „en we zin
gen en we springen en we zijn zo blij.
Maar in de schafttijd wacht de
arbeidsters een zonnig en bloemrijk
aangelegd park. Waar het overigens
ook niet aan leuzen ontbreekt!
„Moederbedrijf"
Nu. met alle respect voor de presta
ties van de Sovjetrussische industrie,
mag men op grond van dat criterium
nog wel enig geduld hebben met de in
stelling van die paradijselijke toestand!
Want in de fabrieken, die men ons
toonde, en dat zullen niet de slechtste
zijn geweest, namelijk de Zilfabriek in
Moskou (auto's, trekkers, fietsen, ijs
kasten e.d.). de Stalin-textielfabriek in
Tasjkent en de Oeralmach in Sverd
lovsk. vestigden outillage en efficiency
op zijn hoogst een niet al te moderne
Europese indruk en zeker geen Ameri
kaanse! 1
In het hevig gedruis van de fabriekshallen gingen de mannen en vrouwen,
die er werkten, ernstig hun gang. Want de vrouwen doen er hetzelfde werk
als de mannen, zij drijven kranen, werken in de gietery, staan aan draaibanken,
doen zwetend in hun dunne jurken met handschoenen en voorschoot aan, de
haren door een hoofddoek beschermd, vuil en zwaar werk, de jonge meisjes
stil en ingespannen, de oudere vrouwen met harde gewoontegebaren. Is dat de
glorie van de arbeid, waarover de auteur Ilja Ehrenburg op comfortabele af
stand in zyn comfortabele villa gezeten, zyn vulpen warm doet lopen? Ik vroeg
het de werkmeester. Hy haalde zyn schouders op: „We hebben tien miljoen
mensen verloren in de oorlog. Wy hebben arbeidskrachten nodig".
ders. Het bedrijf heeft zijn eigen ener
gie-centrales. behoorlijk ingerichte kli
nieken en eigen kantines, zijn eigen
woonwijken, sportstadion met overdekt
zwembad (er werken enige wereldkam
pioenen) en natuurlijk zijn eigen cul
tuurpaleis.
