„DERTIG PELGRIMV ADERS" VERTREKKEN DIT JAAR WEER NAAR AMERIKA ONS MENU O, kom er eens kijken!... ZATERDAG 11 AUGUSTUS WEKELIJKS BIJVOEGSEL r4GTNA 3 Nieuwe Mayflowerzeilt dezelfde weg als in 1620 Spiegeltje, spiegeltje aan de wand... Wat u in m n koffertje vindt VAN DE WEEK Nederlandse huisvrouw is zeer gesteld op „wecken" In de stad „weckt" 30%, op het platteland 70% Sprietzeil en bezaan bron van hoofdpijn? (Bijzondere medewerking) Een schip met een bekende historische naam staat op stapel op een werf te Brixham (Devonshire). Het is een nabootsing van de „Mayflower", dus van het schip, waarmede in 1620 een aantal „Pil- grimfathers" hun Engelse vaderland verliet met bestemming Amerika. De reden van hun vertrek was, dat zij in Engeland niet, in Amerika wel hun godsdienst mochten belijden zoals zij zulks wensten. De thans op stapel staande „Mayflower" zal, als zijn beroemde voorganger, ongeveer 180 ton meten. Het schip zal de Atlantische Oceaan tegen het einde van dit jaar oversteken zoveel mogelijk langs dezelfde route, die de eerste „Mayflower" volgde. Het zal vertrekken uit Plymouth en het amker uitwerpen in een Ier havens van Nieuw-Engeland. De nieuwe „May flower" zal evenals die van 1620 een bemanning hebben van 21 koppen. Er zullen voorts 30 passagiers aan boord ztjn. Geen „echte Pelgrim vaders", doch wel mensen, die een avontuurlijke zee reis naar ouderwetse trant op prijs stellen. In Amerika zal de Mayflower" de nieuwe dus, als geschenk worden overgedragen aan het Amerikaanse volk, als geschenk en als symbool van de oude Engels-Amerikaanse banden. De kapitein aan het woord ZIJN er tegenwoordig nog zeelieden, die zo'n stoutmoedige tocht met een klein zeilschip over de At lantische Oceaan aandurven en kun nen volbrengen? Het antwoord op deze vraag luidt: „JA". Reeds is de kapitein voor de nieuwe „Mayflower" aangewezen. Zijn naam is Alan Vil- liers. Hij voldoet aan alle eisen, die men aan de schipper van een zee waardig zeilschip moet stellen. Dit heeft hij bewezen. Hij voer herhaalde lijk op zeilschepen en maakte als ka pitein met een zeilschip de „Joseph Conrad" reeds een reis om de we reld. „Die oorspronkelijke .Mayflower" vertelde kapitein Villiers „was een kleine koopvaarder, gebouwd in het NEDERLAND ontving in het begin der zeventiende eeuw ds. John Robinson en een aan tal van zijn gemeentenaren gastvrij. Zij waren uitgeweken om geloofsredenen. Eerst ves tigden zij zich in Amsterdam (1608), later in Leiden (1610). Na enige tijd verkregen zij van de Virginia-Company vrijheid van godsdienstuitoefening in de Nieuwe Wereld. In 1620 ver trokken ruim 100 hunner naar Plymouth, waar zij zich in scheepten naar Amerika. Een model van de nieuwe „Mayflower"dat in alle opzichten overeenkomt met het oude schip van die naam begin der zeventiende eeuw. Tegen woordig zeilt zo'n schip vrijwel net zo als toen. Met een goed gebouwde imi tatie-,Mayflower" de Oceaan over to steken, och, dat kan geen al te grote moeilijkheden opleveren. Ik heb op de .Joseph Conrad" gevaren en die was niet veel groter dan de thans op sta pel staande .Mayflower". Zeker ■»- vervolgde de kapitein de „Mayflower" had minder zeil dan de .Joseph Conrad". Bovendien had zij een sprietzeil (inplaats van kluivers) en een ouderwetse bezaan. Dat spriet zeil en die bezaan kunnen my mis schien nog wel eens een beetje hoofd pijn bezorgen. Ook moet ik nog erva ren, hoe het schip zich zal gedragen bij tegenwind. Ik denk, dat het wel zal meevallen, al moet je natuurlijk bij een overtocht van oost naar west met tegenwind rekenen. Ik vermoed zelfs, dat daarom de reis van de .Mayflower" in 1620 zo lang heeft geduurd, bijkans twee maanden. Het is namelijk zo, dat als je op de noordelijke Atlantische Oceaan van oost naar west zeilt, te genwind te verwachten is. Bovendien moet Je vaak optornen tegen de meer In oostwaartse richting gaande Golf stroom. Geen ideale route TE zwaar (aldus de kapitein) moet je die bezwaren niet tellen. Kleine zeilschepen als de .May flower" hebben eeuwen lang die moei lijkheden met succes overwonnen. Ik zie dus geen reden, waarom wij in 1956 de tocht niet zouden kunnen volbren gen. Wat de route betreft, welke wij moeten zeilen, die is niet ideaal. De beste weg om het schip over te bren gen, zou zijn: eerst naar de Golf van Biscaje, dan zuidelijk langs Madeira, vervolgens met de noordoost-passaat westelijk koersen en dan met de Golf stroom mee naar de kust van Nieuw- Engeland varen. Dat was een gebrui kelijke route in de dagen van de zeil vaart. Voorzover wij weten, koos de .Mayflower" in 1620 een andere weg. Welke weg precies, dat weten wij niet. En ik durf wedden, dat ook de kapi tein het niet wist in 1620. Hij bekom merde zich weinig om de Juiste positie van zijn schip. Het ging hem er om, de overtocht te volbrengen. Eigenlijk had hij de Pelgrimvaders op de kust van Virginia moeten afzetten, maar de 1 Golfstroom was oorzaak, dat hij een Stuk noordelijker voor de Amerikaanse 1 kust aankwam. Het zou best kunnen zijn, dat ook wij, in 1956, noordelijker pullen komen dan het plan is. De 1 Golfstroom bestaat nog steeds, weet I U! Hoe dit zij, in ieder geval zullen I wtf wel onze positie kunnen bepalen. De bemanning EN kunt U voldoende zeelui vin den voor de tocht?" ,Ja, dat zal wel gaan (ant woordde de kapitein). Er zijn gelukkig nog altijd kerels, die weten wat een zeilschip is en hoe het te varen. Per slot van rekening is de zeilvaart nooit een zwarte of geheime kunst geweest. Ik heb de nodige mannen gevonden voor de „Joseph Conrad". Ik vond ze ook om de „Pequod" dat was een zeilschip, nodig bij de opname van films te bemannen. Ik hoop, dat ik een aantal van mijn vroegere mede werkers zal kunnen vinden voor de reis van de .Mayflower". Heb ik een maal een goede, harde en ervaren kern, dan zijn de overigen ook wel te vinden. Het is een mooi avontuur, weet U, zo'n reis per zeilschip!" (NIVANO - Nadruk verboden) Parijs, augustus 1956 „Iets aan te geven?", vraagt de douane. „Nee", zegt de volle coupé. „Nee" zegt de hele trein, die boordevol toeristen uit Italië terugkomt. En „nee" kraken de valiezen, die barsten van de souve nirs en de kleinigheden-voor-jezelf. De douane houdt niet aan, vraagt niet verder. Ze weet heus wel dat geen vakantieganger uit Italië huiswaarts keert zonder iets te hebben gekocht. Ook al heeft hij een goed deel van zijn tijd aan het landschap, dem usea en de bezienswaardigheden besteed, al heeft hij een massa tijd uitgetrok ken voor wandelen, slapen en eten, dan toch was er nog royaal tijd over voor winkelen en „markten". Geen toerist ontkomt aan die laatste bezigheid, want de winkeltjes en de marktkramen liggen en hangen vol met verleidelijkheden, waarvan hij (en vooral zij) het zijne, respectievelijk het hare, wil hebben. Je kunt nu eenmaal niet naar huis terug zonder een paar souvenirs, dingen voor jezelf, cadeautjes voor anderen vooral omdat dat alles in Italië helemaal niet het smakeloze, goedkope en nutteloze aspect heeft van de toe ristensouvenirs in andere oorden van de wereld. Alles meegebracht uit Italië De vakantieganger kan niet anders dan enthousiast zijn o.ver de mode- snufjes, die in Italië vaak zo redelijk geprijsd zijn (als je tenminste uit kijkt en desnoods afdingt), en die zo smaakvol van model, en zo keurig af gewerkt zijn. Italië is een Luilekker land van accessoires en kleine mode- dingen. En wie voor dergelijke zaken ook maar een klein beetje gevoel en belangstelling heeft, geniet er van de tassen, de schoenen (zo heerlijk ele gant, zo dun gehakt en spits geneusd en toch zóóóó comfortabel!)ze is verrukt van de ceintuurs, de jersey truitjes en tricot kleding, het stro en raffia (voor tassen, rokken en japon nen), het leerwerk (voor accessoires prullaria), het fijne ligeriebroderie (op blouses, zakdoekjes, nacht, en tafel goed), de paraplu's, de bijoux en de zomerhoeden (speciaal voor de toeris ten). En in de koffer, waarmee ze huiswaarts keert, vinden dan ook alle mogelijke dingen een plaats die er op de heenweg niet in lagen. Daar is bij voorbeeld de volkomen rechte, wollen tricot jurk, gestreept in turquoise en wit, die een brede, afstaande rol'kraag heeft (figuur 1). In de straten vaneen Hollandse stad zal zo'n model onge twijfeld meer worden nagekeken en meer opvallen dan in sommige, buiten landse plaatsen, waar volkomen rechte zomerjaponnen van diverse allure al lang geen unicum meer zijn. De toe- riste is tijdens haar vakantie echter aan die jurkjes gewend geraakt, ze heeft ze meer dan eens gezien en uit eindelijk leuk gevonden. Tenslotte heeft ze het er op gewaagd; ze houdt wel van iets aparts, het rechte jurkje staat haar omdat ze slank, goed gepro portioneerd en jeugdig is. Een andere aanwinst-voor-haarzelf is de haaspeld (figuur 2) de laatste dernier orl van de Italiaanse markt die de vorm heeft van een vierhoekige gesp en die in allerlei tinten imitatie hoorn verkrijgbaar is. De gesp is vrij groot en staat alleraardigst tegen op gestoken achterhoofdhaar. Met behulp van de lange, dunne naald, die los van de eigenlijke gesp is, wordt het haar in de gesp vastgezet. Ook voor de verleiding van een goed koop, maar aardig hoedje is de vakan tiegangster bezweken. Ze vond het voor weinig lires op de markt. Ze zag er allerlei modellen, in allerlei kleuren, van raffia en stro. Als aanvulling voor haar groen en blauwe imprimé pakje koos ze een even simpel als modieus potmodelletje (figuur 3) van oranje stro. En ook bezweek ze voor de ver leiding van een „gondoliershoed", eveneens een zomerse dernier cri, die niet alleen in Italië, maar ook in Ame rika op dit ogenblik veel opgang maakt. Het is een doodeenvoudige strooien hoed, die in het zonnige Toscaanse landschap evenzeer op zijn plaats is als onder de zomerhemel in een Ne derlandse stad, en die met een simpel ribslint gegarneerd werd (figuur 4). Vaak hangen de einden van dit ribslint langs de vlakke hoederand af. Ook een paraplu heeft een plaatsje gevonden in de bagage van de vakan tiegangster, die huiswaarts keert. Want ook paraplu's zijn in Italië verleidelijk en veel goedkoper dan elders. Ze koos natuurlijk een lang, elegant model, waarin ze een schroefdraad liet zetten zo deze niet aanwezig was; ze kan nu dus de steel van het scherm afschroe ven en beide delen passen zonder moeite in haar valies. Het model dat ze uit vele andere koos, heeft een scherm van oranjerode zijde en een simpele, mooie steel in zwart en wit (figuur 5). Op tassen heeft ze haar ogen uitge keken, want de keus was groot en ge varieerd. Lang heeft ze geaarzeld tus sen mooie klassieke, en aardige fanta siemodellen en vanwege het aparte wormen de laatsten het. Zo ging ze dan naar huis met de modellen 6 en 7, twee fleurige tassen voor de zomer. De eer ste heeft een hoekig, zwart benen handvat, terwijl de tas zelf gemaakt werd van wit linnen, bedrukt met een zeer modern dessin in levendige kleu ren. De tweede tas is een grote ovaal van zwart gelakt bies, waarvan de on derste helft ingenomen wordt door een dubbele, gerimpelde tas van gevloch ten raffia in effen geel (of rood). Hoewel we nog midden in de zomer zitten ruikt het ln de bossen toch al naar herfst! De paddestoelen vliegen de grond uit en de paddestoelenkenners hoeven nu niet lang te zoeken! Daar de verschillende soorten ook bij vele groentehandelaren te krijgen ztfn, kan men de paddestoel toch een plaatsje in het weekmenu inruimen, ook al kan men zelf de eetbare- en niet eet bare soorten niet onderscheiden. De paddestoelen moeten zo spoedig moge lijk klaargemaakt en genuttigd worden daar ze spoedig bederven en er dan giftige stoffen ontstaan. Vers gebruikt en smakelijk toebereid zorgen ze echter voor een heel welkome afwisseling bij de warme- en broodmaaltijden. Tomaten gevuld met champignonragout; roastbeef, snijbo nen, aardappelen; citroenvla. Rest koud vlees, gebakken aardappelen, prinsessenbonen; wentelteefjes. Spaanse omelet, aardappelpuree, sla; watergruel. Varkenslapjes, andijvie, aardappelen; yoghurt met vruchten. Gebakken cantharellen, rijst, tomatensla; drie in de pan. Visragout, aardappelen, krootjes; meloen. Zomergroentesoep: warme beschuitpudding. ZONDAG MAANDAG I DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG Tot slot heeft ze niet alleen de étalages, maar ook met het interieur van de schoenewinkel kennis gemaakt, want Italië te verlaten zonder er een elegante pumps of een paar aparte sandalen te hebben verworven, moet iedere vrouw wel een grondig onvol daan gevoel geven. Wie zou bijvoorbeeld de blote-voeten-zomersandalen van fi guur 8 niet appreciëren, die zowel bü een effen zomerjurkje als bij een zwarte pantalon zo aardig staan? Ze hebben een vlakke rode leren zool, de brede wreefband is van verguld en ge kleurd leer en werd rijkelijk met ca meeën en halfedelstenen bezet (de prijs is gering!), terwijl een groot, ro- zetvormig bijoux van zilver en stenen als teenbevestiging dient. Wie ook zou niet verrukt zijn van de eenvoudige, hoogst elegante en weinig kostbare pump, die gemaakt werd van geel (of rood of wit) linnen en waarvan teen stuk en hak van wit boxcalf zijn (fi guur 9)? J. V. Recept: Spaanse omelet. Per persoon 2^ eieren klutsen met 1 eierdopje melk, 10 gr. geraspte oude kaas en iets peper en zout. In een stukje boter wat gesneden tomaat, ui en kleine stukjes sperzie bonen bakken. Dit met eierbeslag mengen en er een omelet van bakken. Voor het opdoen de omelet royaal met geraspte kaas bestrooien. Recept: Warme beschuitpudding. 12 beschuiten, 3 4 eieren, y2 liter melk, 70 gr. suiker, 150 gr. boter, 100 gr. rozijnen of gemalen aman delen, 1 theelepel kaneel of citroen rasp, boter, paneermeel. De eieren roeren met suiker en kaneel of citroenrasp. De melk toevoegen, de beschuiten met de boter besmeren en in het vocht laten weken tot het er geheel in is getrokken. De massa laag om laag met de rozijnen of gemalen amandelen in een met boter en paneermeel geprepareerde warme pud dingvorm overdoen en au bain marie gaar laten koken (iy22 uur) Het Voorllchtlugsbureau voor de Voeding meldt: Uit een aantal enquêtes, in 1952 door de afdeling Landbouw- huishoudkunde van de Landbouwhogeschool te Wageningen ge houden is gebleken, dat door zeer vele huisvrouwen groenten en vruchten worden ingemaakt: Op het platteland wordt door meer dan 70 van de ondervraagden „geweckt", in de grotere steden door meer dan 30 Ook het in-zouten en het bereiden van zuurkool is nog sterk in zwang. Het feit, dat in ongeveer 40% van de plattelandsgezinnen groenten worden ingezouten maakt het nog steeds nodig te waarschuwen tegen de gewoonte, een groot deel van de daartoe geschik te groenten op deze wijze te conserve ren. Bij het afkoken en mét het weggieten van h®t inmaakvocht gaat immers een groot deel van de oorspronkelijk aan wezige mineralen en van de in water oplosbare vitamines, B en C, verloren. Een grote voorraad vorming van „weckgroenten" verdient evenmin aan beveling. Door de lange aankook- en verhittingstijd gaat ook bij wecken veel vitamine C verloren. Wordt kook nat mee geconsumeerd, dan zijn de verliezen aan andere voedingsstoffen gering. Ook uit economisch oogpunt is een grote „weckvoorraad" ongewenst, ten zij men de produkten zeer voordelig kan verkrijgen. Met de mogelijkheid dat een deel van de inmaak bederft moet men rekening houden bij het maken van een kostprijsberekening. ENKELE FOUTEN Bederf van inmaak is in vele ge vallen te voorkomen. Uit genoemde en- quete is nl. gebleken dat door ettelij ke huisvrouwen onnodige fouten wor den gemaakt, zoals: te kort sterilise ren, in het waterbad laten afkoelen, te vlug (vóór algehele afkoeling) ver wijderen van de klemmen. Hieraan zouden kunnen worden toe gevoegd: gebruik van niet geheel gave of overrijpe produkten, onvoldoende schoonmaken en wassen van de pro dukten en inmaak-materiaal, vullen van de glazen met rauwe groenten. Vele huisvrouwen, die in de inmaak bederfsymptomen constateren, spre ken er hun verbazing over uit dat de glazen, waarin de bedorven inmaak zich bevindt, gesloten zijn. Dit is ech ter niet zo verbazingwekkend: bepaal de bacteriën kunnen zich ontwikkelen buiten aanwezigheid van vrije lucht dus ook in een dichte fles. Zijn de bac teriën niet of weinig gasvormend dan zal de druk die zij in de glazen teweeg brengen, niet voldoende zijn om de druk van de buitenlucht te overwin nen en de deksels van de glazen los te maken. De inmaak van vruchten met hun lage zuurgraad geeft gemakkelijker goede resultaten. Een punt van bete kenis hierbij is het behouden van een mooi uiterlijk. Verkleuring van vruch ten met licht vruchtvlees kan soms worden voorkomen wanneer men as- corbinezuur aan de vruchtenmassa of de opgiet toevoegt voor het sterilise ren. Per literglas kan 125 mg ascorbl- nezuur (al of niet in tablet vorm) wor den genomen. Veiliger wat bederfkan- sen betreft dan het steriliseren bij 100° C is het steriliseren onder druk. INMAKEN LN EEN HOGEDRUKPAN Het inmaken onder hoge druk kan tot steriliteit van de inmaak leiden. In sommige buitenlandse publiikaties wordt voor groenten zelfs alleen nog maar 't inmaken onder druk genoemd, dus niet eens meer het inmaken in waterbad bij 100° C. In vele gevallen zal het 'n bezwaar zijn dat slechts een zeer klein aantal glazen of flessen te gelijk in de huishoudelijke „drukpan" geplaast kan worden. De steriliseertijd voor vruchten be draagt 5 15 minuten bij de laagste druk, voor groenten 20 k 45 minuten bij de op een na laagste druk, afhan kelijk van de aard van het produkt. INMAKEN IN DE OVEN Een gelijkmatig- verwarmde oven kan gebruikt worden voor het inma ken van groenten en vruchten. Een nadeel van deze inmaakmethode is dat men soms niet goed kan controleren wanneer de vereiste temperatuur bin nen in de glazen is bereikt. Dit nadeel doet zich vooral gelden wanneer de glazen met koude vulling in de oven worden geplaatst. Het ver dient volgens Bachra de voorkeur, de vruchten in de glazen met kokende suikeroplossing of water te overgieten en in een voorverwarmde oven te plaatsen. De oventemperatuur kan 150° O bedragen (warme oven). De glazen, die natuurlijk noch elkaar, noch de ovenwanden mogen raken, dienen afhankelijk van de soort vruchten 30 a 80 minuten verwarmd te worden. Deze methode vergt meer brandstof dan het inmaken in water bad. GEBRUIK VAN ZELF- INGEMAAKTE WECKGROENTEN Het is geboden de inmaak die fris ruikt en er goed uitziet slechts na tenminste 15 minuten koken te con sumeren. Groenten die niet fris meer lijken en twijfelgevallen dienen weg gedaan te worden. Koud proeven om te weten te komen hoe de groentenin- maak zich gehouden heeft, moet af geraden worden. Voor fruit gelden de ze maatregelen niet. Het bewaren van produkten in glas dient te geschieden op een koele, droge donkere plaats. In sommige gevallen zullen de kelder en de zolder dus on geschikt zijn als bewaarplaats van de inmaak.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 13