REDDERS WORSTELEN NAAR
DE RUIM 250 INGESLOTENEN
Engeland zoekt geen geweld maar
kan Nasser niet meer vertrouwen
WEERBERICHT
Pas 9 doden en 6 gewonden uit
hel van vuur en rook gesleept
Eisenhower en de verloochening
van schulden door Indonesië
„Later zal prijs voor vrijheid
hoger zijn dan thans
DRIE DOODVONNISSEN OP
CYPRUS VOLTROKKEN
95ste jaargang
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1956
No. 28904
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Grootste Belgische mijnramp
Nog steeds hoop op redding der overigen
Zeer langzaam slechts vorderen de reddingsploegen, die de bijna
driehonderd ingesloten mijnwerkers in de door een felle brand geteis
terde Belgische mijn proberen te bereiken door een hel van vuur,
hitte en rook. Tot dusver zijn 9 doden geborgen, maar ook zes ge
wonden in veiligheid gebracht.
Er bestaat nog geen verbinding met de ingeslotenen, die zich in
schachten op verschillende verdiepingen bevonden op het ogenblik
dat de brand uitbrak. De mogelijkheid bestaat, dat velen zich elders
in het afgesloten deel van de mijn in veiligheid hebben kunnen
brengen, maar anderzijds vreest men, dat dit de grootste ramp zal
worden, die de Belgische mijnen ooit heeft getroffen.
Bij de gesloten hekken voor de mijn wachten duizenden familie
leden op berichten over het reddingswerk, waaraan ploegen uit het
gehele land deelnemen met in allerijl aangevoerd reddingsmateriaal.
Oude mijn met
onvoldoende
beveiliging
(Van onze Brusselse correspondent)
De mijncatastrofe te Marcinelle, een
voorstad van Charleroi, dreigt de meest
dramatische te worden, welke België
ooit heeft gekend. De oorzaak van de
grote uitslaande brand blykt te liggen
DEM'JNRAMPINBELGIE
in de kortsluiting, welke werd veroor
zaakt door een kolenwagentje, dat in
een 765 meter diepe galerij ontspoorde
en een kabel raakte, waardoor onmid
dellijk brand uitbrak.
Nu is deze kolenmijn, de ,3ois du
Cazier" van de mijnmaatschappij Amer-
coeur gebouwd in 1880 en 1899. Het is
dus een zeer oude mijn. Bovendien be
hoort zij tot de zogenaamde derde ca
tegorie, dat wil zeggen de meest gevaar
lijke op het gebied van het mijngas.
Werd de uitgebroken brand gevoed door
het mijngas? Dit was de angstwekkende
vraag. In dat geval zou de redding van
de meer dan 250 ingesloten arbeiders
hopeloos zijn geweest.
Geen mijngas?
Gisteravond echter verklaarde de di
recteur-generaal van het mijnwezen, de
heer Van den Heuvel, aan Koning
Boudewijn, die de plaats van de ramp
bezocht, dat het mijngas in de brand
volgens de eerste waarnemingen, geen
rol speelde. Dit is overigens de reden
waarom men nog hoopt vele arbeiders
te kunnen redden. Het vuur vernielt
slechts een gedeelte van de mijngale-
rijen. Tot hedenochtend konden meteen
geïmproviseerde kabellift reeds zes ge-
worde» mijnwerkers worden bovenge
haald helaas ook 9 doden, onder wie
7 Belgen en 2 Italianen.
Ingang ingestort
De redders waren toen afgedaald tot
op 835 meter en constateerden aldaar,
dat de ingang van dé mijngalerij ingestort
was. Men is dus helaas nog zonder
nieuws van de mijnwerkers, die zich in
de verschillende tussen de 835 meter en
de 1035 meter diepe galerijen bevinden.
Een vage hoop leeft dat een honderdtal
arbeiders er in geslaagd is op eigen
middelen naar een veilig deel van de
myn te ontkomen.
Traag en tragisch
De redding vordert traag en zal waar
schijnlijk nog de gehele week in beslag
nemen. Daarom is de wanhoop in Mar
cinelle, de dichtbevolkte voorstad van
Charleroi, waar twee kolenmijnen en
een belangrijke elektrotechnisch bedrijf
Warm weer
De Bilt verwaoht tot vrijdagavond:
Zonnig en w? i v -A een zwakke
tot matige zuidoostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
10 AUGUSTUS
Zon op: 5.18 uur- onder: 20.16 uur.
Maan op: 10.48 uur; onder: 21.30 uur.
Hoogwater te Katwijk-aan-Zee te 5.41
en 18.19 uur.
Dit nummer bestaat nit 10 pagina's.
gevestigd zijn, zo groot. Honderden
vrouwen staan voor de enorme ijzeren,
maar gesloten, hekken van de kolenmijn.
Hierachter ontwaart men de gewapende
gendarmen. De Italiaanse vrouwen hui
len en jammeren luid en hartverscheu
rend, de Waalse vrouwen en meisjes kij
ken wezenloos voor zich uit. Zij weten
dat het niet de eerste mijn-catastrofe
is en waarschijnlijk helaas niet de laat
ste.
Zuurstof eerste zorg
De traag vorderende redding is een
handicap. Nu de brand niet meer zo'n
grote schade aanricht, is de hoofdzorg
van de redders de ingeslotenen van
zuurstof te voorzien. De brand wordt
niet meer zoals gisteren, door massas
in de schachten gestort water geblust,
maar wel door in allerijl aangevoerd
dubbelkoolzure soda. welk chemisch pro-
dukt veel lichter is dan water en dat
MIJNRAMPEN
IN DEZE EEUW
De grootste mijnrampen die zich
in deze eeuw hebben voorgedaan,
zijn de volgende:
1906 Courrieres (Frankrijk) 1.176
doden.
1909 Illinois (Ver. Staten) 259
doden.
1911 Whitehaven (Groot-Brittan.
nië) 136 doden.
1934 Wexham (Groot-Brittannië)
263 doden.
1942 Mantsjoerije 1549 doden.
1947 Centralia (Ver. Staten) 100
doden.
1947 Whitehaven (Groot Brittan-
nië) 100 doden.
1950 Gelsenkirchen (Duitsland)
76 doden.
1951 Easington (Groot-Brittannië)
80 doden.
1951 West-Frankfort (Ver. Sta
ten) 119 doden.
1952 Zwickau (Saksen) 47 doden.
1954 Grosseto (Toscana) 42 doden.
1955 Zongouldak (Turkije) 47
doden.
1955 Calcutta (India) 55 doden.
1955 Gelsenkirchen (Duitsland)
41 doden.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
het vuur sneller blust, terwijl het te
vens zuurstof produceert. Van overal in
België, tot van het grote vliegveld van
Meisbroek toe, werden gisteren koolzuur -
blusapparaten in allerijl naar Marci
nelle gevoerd. De catastrofe is daarom
zo angstwekkend, omdat in de oude mijn
alles zo gemakkelijk in brand vliegt, o.m.
de houten palen, die de galerijen on
dersteunen.
Slot op pag. 2
Hij iveet er te weinig van, maar legt de
nadruk op heiligheid van verdragen
(Van onze correspondent in Washington)
Op zyn gisteren gehouden persconferentie heb ik president Eisenhower de
volgende vraag gesteld: „Mynheer de president, een paar dagen geleden heeft de
regering van Indonesië plotseling haar schulden aan Nederland vervallen ver
klaard, schulden, die zij tevoren had erkend. Wat is uw mening over deze actie,
mede in verband met de algemene stabiliteit in de wereld en met het vertrou
wen in internationale overeenkomsten?
Eisenhower antwoordde daarop: „U
vraagt my om commentaar te geven over
iets waar ik heel weinig vanaf weet.
Alles wat ik kan zeggen is, dat ik geloof
in de heiligheid van verdragen Maar
wat dit speciale geval betreft wat
rechtvaardig is. hoe de schuld oorspron
kelijk is ontstaan wat dit alles betekent
tussen de twee landen ik weet er niet
genoeg van om er -ommentaar op te
geven". Het was te verwachten, dat de
president van Amerika zich uiterst voor
zichtig zou uitdrukken waar het een
geschil betrof tussen twee vreemde mo
gendheden.
Niettemin is het kenmerkend voor
de sfeer die thans in de Verenigde
Staten heerst, dat Eisenhower ter
stond de nadruk iegde op de heilig
heid van verdragen.
De actie van Indonesië wordt door di
verse Amerikaanse bladen in verband
gebracht met Nasser's actie in zake het
Suez-kanaal. Niet dat men veronderstelt,
dat Nasser en Soekarno opzettelijk het
zelfde tijdstip hebben gekozen voor hun
acties, doch in beide gevailen constate
ren Amerikaanse commentatoren, dat
het internationale vertrouwen is onder
mijnd tengevolge van een eenzijdige op
zegging van plechtig aangegane overeen
komsten.
Hoeveel slachtoffers in Cali?
De gemeente-autoriteiten van Cali
in Columbia hebben bekend gemaakt,
dat 375 mensen om het leven zijn ge
komen bij de ontploffing van 8 vracht
auto's met dynamiet.
De kranten in Columbia blijven ech
ter spreken van 1200 slachtoffers.
De gisteren ingehuldigde Haagse i ren boden hier de ..Koningin" haar
Bloemenkomngin hield 's middags scepter, een bos bloemen, aan.
op Het Pleineen receptieKinde-1
De mijnramp in België. Een over-1 grond de familieleden en collega's j wachten op de laaste berichten,
zicht van de mijn met op de voor-1 van de ingesloten mijnwerkers, die
Eden voor radio en televisie:
Geruchten dat Rusland naar Londen komt
(Van onze Londense correspondent)
Na Eden's gisteravond gehouden toespraak voor alle radio- en televisiezenders
welke de vastberadenheid van de Britse regering inzake de Egyptische crisis
duidelijk tot uitdrukking bracht, is de ernst van de situatie thans tot de huis
kamers doorgedrongen. Sir Anthony zeide, dat de kanaalkwestie een daad was
van leven of dood, welke elk gezin raakte, niet alleen in Engeland maar ook in
vele andere landen. Kolonel Nasser had beloofd, dat nationalisatie geen inbreuk
zou maken op de scheepvaart door het kanaal, maar gezien zijn daden in het
verleden kunnen wij hem niet vertrouwen. De premier legde er de nadruk op, dat
er geen conflict bestaat met Egypte en minder nog met de Arabische wereld,
maar met kolonel Nasser. Hy heeft getoond een man te zijn, van wie niet kan
worden vertrouwd, dat hy zich aan een overeenkomst houdt. Wij kunnen niet
toestaan, aldus Eden. dat een roofdaad. welke het dagelijkse bestaan van vele
landen bedreigt, succes zal hebben. Eden had vertrouwen, dat de internationale
conferentie haar doel zal bereiken. Hij gaf de verzekering, dat Engeland geen
oplossing zoekt door geweld, maar door de breedst mogelijke internationale over
eenstemming.
maar het zal waarschijnlijk aan de con
ferentie deelnemen.
Een gehoor van
25 miljoen
Eden's :ede werd rechtstreeks uitge
zonden naar de Ver. Staten, het Mid
den Oosten en Australië. Hij had het
grootste gehoor sinds de beroemde in
oorlogstijd door sir Winston Churchill
uitgesproken toespraken.
Minstens 25 miljoen mensen hoorden
of zagen de uitzending. Een aantal bui
tenlandse stations zal later televisie
opnamen van de toespraak doorgeven.
Eden sprak korter dan een kwartier op
een intieme huiselijke manier. Hij
bracht onwillekeurig de dreigende jaren
voorafgaande aan de tweede wereldoor
log in herinnering, toen hij Nasser's
daad ais fascistisch beschreef.
Eetlust groeit
Wanneer hem de uitsluitende controle
over het kanaal zou worden toegelaten,
zou het bestaan van miljoenen aan zijn
genade ziin overgeleverd. Veelbeteke
nend waren Eden's woorden, toen hij
zeide, dat de prijs, welke aan dictators
betaald moet worden, later altijd groter
is. Hun eetlust neemt steeds toe. Op het
ogenblik is Nasser voorzichtig, maar als
hij de kans krijgt zal hij verder toe
slaan.
Zwichten of vechten
Eden zeide in zijn rede niets over
eventuele toepassing van geweld, wan
neer Nasser internationale controle ver
werpt. Maar uit enkele passages uit zijn
betoog, kan dit worden afgeleid. Eden,
de diplomaat bij uitnemendheid, geeft
zich in dit stadium echter nog niet
bloot, vooral omdat hij vertrouwt, dat
een internationaal systeem kans heeft
te worden verwezenlijkt.
Het Britse standpunt blyft, dat Nas
ser tenslotte voor de wereldopinie zal
zwichten. Het is echter de vraag, of, als
dit niet zal gebeuren, de wereldopinie
gebruik van geweld van de tegenover
Nasser staande mogendheden zal toe
staan, vooral nu de Ver. Staten zich af
zijdig houden.
In Engeland heerst bezorgdheid over
het feit. dat Amerika op het ogenblik
geheel door de presidentsverkiezingen in
beslag wordt genomen en nauwelijks be
langstelling koestert voor de Suez-kwes-
tie.
Komt Rusland?
Er waren gisteravond onbevestigde be
richten, dat de Sovjet-Unie ook de uit
nodiging om naar Londen 'e :rnrn zou
hebben aangenomen. Me: het
waarschijnlijk, dat Egypte nige
land zou zijn. wat weigert naar Londen
te komen. Griekenland wenste uitstel
en een andere plaats van by eenkomst,
Eisenhower heeft
goede hoop
President Eisenhower heeft op zijn
persconferentie verklaard goede hoop te
hebben, dat de kanaal-kwestie langs
vreedzame weg zal worden opgelost. Hij
kon zich niet indenken, dat met geweld
een goede oplossing kon worden bereikt.
Later, in een verduidelijking, zei de
president, dat hij niet wil zeggen, dat
onder geen beding gebruik van wapens
moet worden gemaakt. „Elke belang
rijke kwestie waarbij meer dan één
land is betrokken, dient echter door on
derhandelingen tot een oplossing te
worden gebracht", aldus de president.
Nehroe denkt dat
Egypte niet komt
De Indiase premier, Nehroe, heeft gis
teren zoals gemeld in het parlement
meegedeeld, dat India de conferentie
over het Suez-kanaal te Londen zal
bijwonen.
Hij verklaarde echter tevens in te
zien, dat Egypte niet aan de conferen
tie zou kunnen of zou willen deelne
men.
0 Slot op pag. 2
Prof. Lieftinck
toetst verder
Urenlange conferenties
(Van onze parlementaire redacteur)
Prof. Lieftinck heeft gisteren nog
geen definitieve voorstellen gedaan
aan de fractieleiders ter oplossing van
de Kabinetsformatie. Teneinde de mo
gelijkheid open te laten voor een even
tuele wijziging in een nader gesprek,
heeft hij gisteren de fractieleiders Al
leen gepolst omtrent zijn denkbeelden,
die tot overeenstemming zouden kun
nen leiden.
Naar aanleiding van de diverse ge
sprekken zou hij vandaag zyn con
clusies trekken.
Het gesprek van prof. Lieftinck met
prof. Romme is gistermiddag na twee
uur confereren, afgebroken, omdat
prof. Romme op reis moest. Vanmor
gen kwart over negen is het gesprek
voortgezet. Het duurde weer uren.
Ook de conferentie tussen prof. Lief
tinck en mr. Burger, de fractieleider
van de P. v. d. A., heeft gisteravond
lang geduurd. Zij begon te 8 uur en
duurde tot *s nachts half één.
Vrees voor represailles door Eoka en
voor onlusten in Griekenland
De drie Grieks-Cyprioten, die op Cyprus wegens verzetsdaden
ter dood waren veroordeeld, zijn hedenochtend tussen 2 en 3 uur
plaatselijke tijd in de gevangenis van Nicosia terechtgesteld.
Patatsou (22 jaar) was veroordeeld wegens moord op een Turks-
Cyprische politieman. Zakos (25) en Michael (22) wegens een over
val op Britse troepen.
Het doodvonnis werd door ophanging ten uitvoer gebracht.
De terechtstelling was het sein voor
een byna waanzinnig oproer, ontke
tend door de overige gevangenen.
Militairen hebben de gehele nacht in
de omgeving van de gevangenis ge
patrouilleerd. De straten van Nicosia
waren verlaten en de winkels geblin
deerd. Het leek, alsof in de stad de
staat van beleg was afgekondigd.
By wyze van speciale veiligheids
maatregel is het de Cyprioten verbo
den auto's, motorfietsen of fietsen te
gebruiken.
Uit goede bron vernam men gisteren
in Nicosia dat de Britse overheid op
Cyprus aan alle troepen en burgers in
overheidsdiensten bevel had gegeven
tenminste een week lang 's avonds na
zeven uur binnen te blijven. Dit zou
een voorzorgsmaatregel zijn tegen mo
gelijke represailles van de Eoka voor de
terechtstellingen. Ook zouden de solda
ten overdag op straat steeds minstens
met zijn tweeën moeten zijn.
Een groep Grieks-Cypriotische natio
nalisten heeft gisterei. een mislukte
massale uitbraakpoging ondernomen uit
het politieke gevangenenkamp te Pyla.
De gevangenen werden door wachtpos
ten gestuit nog voor zij de buitenste
prikkeldraadomheining van het kamp
hadden kunnen bereiken. Er bevinden
zich ongeveer 150 gedetineerden in het
kamp. dat dicht bij Larnaca ligt.
De politie en militairen in geheel
Griekenland hebben opdracht gekre
gen, zich tot nader order paraat te
houden. Deze maatregel is genomen
uit voorzorg tegen mogelijke onge
regeldheden na de terechtstelling van
de drie Cyprioten.
Na de terechtstelling van twee Cyprio
ten in mei zijn bij onlusten in Athene
vier mensen gedood.
Griekenland had Engeland verzocht
de terechtstelling van de drie Griekse
Cyprioten af te gelasten.