DULLES KWAM NAAR LONDEN, ENGELAND TOONT TANDEN P. v. d. A wijst liet programma- Romme als geheel van de hand WEERBERICHT EGYPTISCHE CRISIS VERSCHERPT Reservisten opgeroepenvloot in gereedheid gebracht Engeland aanvaardt geen compromis 4 DAGEN VERLENGD t/m zaterdag WAARDECHEQUES Is geen basis voor een Kabinet Amerika grootste producent grondstoffen voor kernenergie In Hongarije 23.000 personen gerehabiliteerd 95ste jaargang WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1956 No. 28897 LEIDSCH m DAGBLAD Directeur: J W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Sülgel 1 Leiden Glr0 no 57055 Hoofdredacteur: J. Brouwer f 7._ per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Pineau blijft volledig achter Eden staan De spanning rond de naasting van tiet Suczkanaal door Egypte neemt nog geenszins af. integendeel, al wordt voortdurend van Egyptische zijde verzekerd, dat de vrije vaart gehandhaafd blijft en al is Nasser op enige ingrijpende maatregelen teruggekomen. Het meningsverschil in het Westelijke kamp tussen enerzijds Engeland en Frankrijk die zeer krachtig willen ingrijpen en Amerika, dat het gematigder aan wil doen heeft er toe geleid, dat Eisenhower zijn minister van Buitenlandse Zaken Dulles naar Londen heeft gestuurd, waar hij vandaag met Eden. Sehvyn Lloyd en Pineau zal overleggen. De Engelse regering heeft haar vaste voornemen tot een krachtige reactie op Nassers naasting onderstreept door vlootbewegingen. die de Engelse positie in de Middellandse Zee versterken en door het oproepen van 25.000 vlootreservisten. Amerika is inmiddels de andere tegenspelers van Nasser in zoverre gevolgd, dat het de Egyptische regeringssaldi heeft bevroren. Van Egyptische zijde zijn thans ook weer enige anti-Westerse maat regelen op het economisch front genomen. (Van onze Londense correspondent). De Suez-crisis nadert thans waar schijnlijk haar ontknoping. De Britse regering schijnt vastbesloten de uit sluitende controle van het Suez-kanaal door Egypte te verhinderen, welke ook de gevolgen zullen zijn. Selwyn Lloyd. de Britse Minister van Buitenlandse Zaken, onderstreepte dit toen hij gis teravond de commissie voor buiten landse zaken van de conservatieve La gerhuisfractie toesprak en verklaarde dat de Britse Regering geen compro mis zal aanvaarden. Egypte wordt thans van de zijde van Engeland en Frankrijk bedekt onder de zwaarste druk gezet, maar de Verenig de Staten volgen slechts aarzelend. Na een onderhoud tussen President Eisenhower en Foster Dulles gaf de President de Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken opdracht zich naar Londen te begeven omdat er tijdens de Londense besprekingen ernstige verschillen gerezen zijn met Amerika over het plan om de door Nasser genationaliseerde Kanaal maatschappij internationaal onder curatele te plaatsen. De Verenigde Staten, die zelf het Panama-kanaal volledig controleren, zijn het blijk baar oneens met het door Engeland thans gepropageerde beginsel dat geen afzonderlijk land een interna tionale waterweg zou mogen beheer sen. Morgen Lager- en Hogerhuis debat Wegens de komst van Dulles in Lon den hedenochtend, is het Lagerhuis debat over Suez, dat vandaag zou wor den gehouden, naar morgen verscho ven. Ook het Hogerhuis zal morgen over Suez debatteren. Amerika blokkeert Intussen heeft de Amerikaanse Re gering het Engelse en Franse voorbeeld gevolgd door de activa van de Egypti sche Regering en van de Suez-kanaal- maatschappij in de Ver. Staten te blokkeren, hoewel de handelsvrijheid van particulieren niet is aangetast. Demonstratieve militaire maatregelen En inmiddels heeft Engeland de monstratief besloten om 25.000 vloot reservisten op te roepen en een deel van de opgelegde, zogenaamde „mot- bal"-schepen, in dienst te stellen wanneer de situatie inzake Suez niet binnen 48 uur verbetert. Drie vlieg- tuig-dekschepen, die tevens als tjoe- pen-transportschepen gebruikt wor den. en een kruiser, liggen gereed om op het eerste bevel naar het Mid dellandse Zee-gebied te vertrekken. Het Britse Departement van Oorlog heeft verder drie. uit het Verre Oosten op weg naar Londen zijnde troepen schepen. en één uit Engeland vertrek kend troepenschip bevolen het Suez- kanaal te vermijden en om de Kaap te varen. Ook dit kan waarschijnlijk als een demonstratie worden uitgelegd. Amerika niet bereid tot scherpe reactie Het ziet er naar uit dat wanneer Amerika niet bereid is om tot enige actie over te gaan indien Nasser wei gert zijn medewerking te verlenen aan de internationalisering van het ka naal. Engeland al of niet in samen werking met Frankrijk zelf de krach tigste maatregelen tegen Egypte zal nemen. Frankrijk heeft overigens reeds ver klaard dat het bereid is Engeland vol ledig te steunen. De Britse regering is van plan om midden augustus verte genwoordigers naar Londen te roepen van ongeveer 25 landen, die in belang rijke mate bij het Suez-kanaal betrok ken zijn. Verwacht wordt dat deze conferentie tien of veertien dagen zal duren. Egyptischs garantie De Egyptische Regering heeft gis teren aan alle betrokken landen ter wereld een nota gezonden, waarin wordt beloofd dat het scheepvaart verkeer door het Suezkanaal geen strobreed in de weg zal worden ge legd. In de nota wordt gezegd dat Egypte zich zal houden aan het verdrag van Konstan tinopel (1888). waarin werd overeengekomen dat alle soorten sche pen van alle landen in oorlog en vrede het Suezkanaal mogen gebruiken. Handel krijgt de klappen De commerciële handel in sterling en Franse franken te Port Said is gis teren stil komen te liggen als resultaat van nieuwe Egyptische deviezenvoor- schriften. Volgens Barclay's Bank te Port Said hebben de nieuwe voorschriften tenge volge. dat ongeveer een derde van de normale handel van Egypte thans stil ligt. O Slot op pag. 2 (Ingez. Med.-Adv.) Bij aankoop van elke f 10. ontvangt U een waardecheque van f 1. U ontvangt op onze lage prijzen dus nog een EXTRA KORTING van 10 HAARLEMMERSTRAAT HOEK DONKERSTEEG Kefauver trekt zich terug ten bate van Stevenson Senator Estes Kefauver heeft zich als gegadigde voor de benoeming van Jemocratisch kandidaat voor het Amerikaans Presidentschap terugge trokken en zfjn aanhangers opgeroe pen Adlai Stevenson te steunen. Hij verklaarde, dat hij na de voorver kiezingen de toestand „op realistische wijze 'in ogenschouw had genomen en zo tot zijn besluit was gekomen. Bij de vorige Presidentsverkiezingen in 1952 was Stevenson de officiële kandi daat van de democraten Hij werd toen verslagen door Eisenhower. Tijdelijk regen De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend zwaar bewolkt met tijde lijk regen. Vrij krachtige tot krachtige, langs de kust tijdelijk harde wind rui mend van zuid naar west, weinig veran dering in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur) 2 AUGUSTUS. Zon op: 5.05 uur; onder: 20.30 uur. Maan op: 0 22 uur; onder: 17.04 uur. Hoogwater te Katwijk-aan-Zee te 10.42 en 23.27 uur. Dit nummer bestaat alt 10 pagina's. Een vormloze massa verwrongen staal is alles wat er overbleef van de slanke, op ijsbreken berekende boeg van het Zweedse lijnschip „Stockholm"Het schip ligt op hei ogenblik in het dok van de Bethle- hem Steel Company te Brooklyn waar de schade zal worden bepaald en daarna zal worden hersteld. Men neemt aan. dat het mogelijk is, <jat zich in de stalen chaos nog stoffe lijke resten van opvarenden be vinden. NIET MINDER AMER. SOLDATEN IN EUROPA De Verenigde Stalen zijn niet van plan de Amerikaanse troepen sterkte in Europa te verminderen. Dit is gisteren officieel in Washing ton bekend gemaakt. Een woord voerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken herhaalde voorts de verklaring van admiraal Radfords, die op 26 juli mededeel de: ..De Verenigde Staten zulten geen eenzijdige verandering aan brengen in de verplichtingen die zij jegens de NAVO-leden op zich hebben genomen". Indonesische regering besprak schulden aan Nederland. Het Indonesische Kabinet heeft de aanbevelingen bespro- ~"^SÊ/KÊÊÊÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊÊL~- ken. die de sub-commissie voor de schulden van de staatscommissie ter bestudering van de gevolgen van de opzegging der R.T.c.-overeenkomsten i Dertien mensen kwamen om het I de Irawadi tegenover de stad h Dfe ministers «aren niet bereid na 'f™ de Puinhopen van de arbei- Mandalay in Birma, toen zich hier de vergadering enige verklaring af te derswoningen rondom deze vrijwel s nachts een hevige aardbeving leggen. a geheel vernielde Sinmvasjin-pagode i oordeed. Iln hiiponknmct Hinirri» meer nan I te Sagaing. gelegen aan de rivier De bijeenkomst duurde meer dan drie uur. „Een beetje Drees en een beetje Romme" maar onder een andere formateur? (Van onze parlementaire redacteur) De Kamerfractie van de P. v. d. A. heeft gisteren besloten het regeringsprogram van kabinetsformateur prof. Romme als geheel van de hand te wijzen, zodat het voor de P. v. d. A. niet als basis kan dienen om geestverwanten te adviseren zitting te nemen in een Kabinet. Schriftelijk is dit ter kennis van de formateur gebracht. Een discussie over het geheel nieuwe en zeer gedetailleerde pro- gram-Romme zou volgens de P. v. d. A. alleen tijdverlies veroorzaken en daarom wil men er niet aan beginnen allerlei wijzigingsvoorstellen in te dienen. P. v. d. A. en K.V.P. kunnen elkaar dus nog niet vinden. Men vraagt zich nu af of formateur Romme naar aanleiding van de brief van de P. v. d. A. vandaag naar de Koningin zal gaan of alsnog een uitnodiging tot mr. Burger, als fractieleider van de socialisten, zal richten om toch nog eens met hem te komen praten. De P. v. d. A.-fractie heeft het initiatief daartoe aan Prof. Romme gelaten, hoewel mr. Burger ook eigener beweging naar de formateur had kunnen gaan, want deze had schriftelijk of mondeling antwoord gevraagd. Voorwaarde voor het slagen van een Kabinetsformatie zoals die tot nu toe is nagestreefd, is over eenstemming tussen P. v. d. A. en K.V.P. en een gesprek tussen prof. Romme en mr. Burger zou dus zeer nuttig kunnen zijn omdat daardoor voor de verdere gang van zaken duidelijk zou kunnen worden waar de schoen precies wringt. Dan weet een eventuele opvolger als formateur of een informerende bemid delaar beter hoe hij de zaak moet aanpakken om een kabinetsformatie weer op gang te krijgen. Thans is de zaak vastgelopen en het valt moeilijk te zien hoe de partijen weer tot elkaar kunnen worden gebracht zonder „gezicht" te verliezen. de komende vier jaar het denkbeeld van een huurbelasting in elk geval van de baan is. In het algemeen is het program van prof. Romme meer uitgewerkt en over de wenselijkheid daarvan heerst nu het meningsverschil. Misschien kan men het in een gesprek tenslotte eens worden over „een beetje Drees en een beetje Romme", maar dan onder een andere formateur. Dan zou er echter alleen nog maar over eenstemming zijn over het programma en nog niet over de verdeling van de ministerszetels. Kritiek stadium Compromis nog mogelijk Nog steeds lijkt het dat de verschillen niet zo groot zijn. dat op grond van het program een compromis uitgesloten moet worden geacht. In de kring van de PvdA zegt men trouwens voor vele punten van het program-Romme waardering te heb ben. Tal van punten uit het program van dr. Drees heeft prof. Romme over genomen. maar dan zijn zij veelal verder uitgewerkt. Het invoeren van een jaar lijkse vermogensaanwasbelasting heeft prof. Romme bijvoorbeeld als feit aan vaard. Steun van de overheid aan min der draagkrachtigen zoals weduwen en wezen wil prof. Romme uitbreiden, maar daartegen terugdringen voor degenen, die de hulp van de overheid kunnen mis sen. Het achterblijven van de Staatsuitga ven bij de stijging van het nationale in komen heeft prof. Romme in zijn pro gram opgenomen, maar alleen voor een tijdperk van welvaart, overeenkomstig dè opvatting van dr. Drees. Ten aanzien van de defensie-uitgaven heeft prof. Romme het akkoord Drees-Staf overge nomen. De handhaving van de Neder landse soevereiniteit van Nieuw-Guinea wordt in het program vermeld, maar het wordt in het midden gelaten hoe en wanneer dit standpunt naar buiten tot uiting zal worden gebracht. Op deze punten behoeft een compro mis niet onmogelijk te zijn. Natuurlijk heeft prof. Romme de bevordering van de bezitsvorming voor de kleine man verder uitgewerkt en hij heeft ook in zijn program opgenomen dat bij verde re huurverhoging steeds de helft van de verhoging wordt geblokkeerd. Niet zonder P. v. d. A. Indien prof. Romme vandaag naar de Koningin zou gaan om ontheffing van zijn opdracht te verzoeken, ziet nie mand direct een oplossing. Men gelooft niet, dat prof. Romme een Kabinet zal willen vormen zonder de PvdA. Dat wordt ook afgeleid uit zijn antwoord op de vraag van de VVD waarom zij niet is uitgenodigd zich uit te spreken over het verlenen van me dewerking aan een Kabinet op basis van het program-Romme. De formateur heeft aan de VVD mee gedeeld. dat hij (zoals naar zijn mening blijkt uit het feit van de toezending van zijn program aan de voorzitters van de vijf fracties) een vijf par tijenkabinet niet uitsluit, doch dat hij over de juiste breedte van de „brede basis" niet eerder zal kunnen beslissen dan nadat hij de reacties der vijf fractievoorzitters op zijn brief van 28 juli met het daarbij gevoeg de regeringsprogram zal hebben leren kennen. Politici lezen hieruit, dat hij eventueel de VVD niet nodig heeft maar wel de andere vier partijen: PvdA. KVP. AR. en CHU, want van deze partijen had hij wel een antwoord op prijs gesteld of zij bereid zijn medewerking te verlenen aan een Kabinet op basis van het program- Romme. Maar de VVD kan tenslotte ook meedoen als de andere fractieleiders er mee akkoord gaan. Nog veel geduld Vanmorgen heeft de VVD aan de for mateur schriftelijk haar oordeel kenbaar gemaakt over het regeringsprogram. De VVD heeft op bepaalde punten bezwaren zoals tegen de algemene grondwetsher ziening en het verlenen van in juridisch opzicht gelijke rechten aan kapitaal en ai-beid in de naamloze vennootschappen. Imhet algemeen beoordeelt de VVD het program niet ongunstig, maar ook we gens het ontbreken van bepaalde punten is men er evenmin direct enthousiast over geweest. Op de vraag van de formateur aan de heer Tilanus (CHU) of hij geestverwan ten zal kunnen adviseren zitting te ne men in een Kabinet op de basis van het toegezonden program, heeft de heer Ti lanus (net als prof. Oud en dr. Drees) gezegd, dat hij pas een definitief ant woord zou kunnen geven aan de hand van de eventuele samenstelling van het Kabinet. In het program vond de heer Tilanus de zakelijke grondslag voor een bevestigende beantwoording van de vraag wel aanwezig. In het algemeen heeft de AR-fractie, die gisteravond vergaderde, evenmin als de KVP-fractie overwegende be zwaren tegen het program-Romme. AI met al ziet het ernaar uit, dat voor de oplossing van de Kabinetsformatie na zeven weken nog steeds veel geduld wordt vereist. Belangrijke nieuwe vindingen De Verenigde Staten hebben de laatste zes maanden vooruitgang geboekt bij het oplossen van een aantal problemen, die zich voordoen bij het vreedzame en mi litaire gebruik van kernenergie, zo heeft de atoom-energiecommissie gisteren in zodat in haar halfjaarlijks verslag onthuld. „Ernstig machtsmisbruik sinds 1948" De Hongaarse procureur-generaal Gyorgy Non heeft gisteravond in een radio-uitzending van Radio-Boedapest gereleveerd dat in Hongarije de laatste tijd 23.000 personen zijn gerehabiliteerd. In een inleiding tot Nons uitzending verklaarde de radio dat onlangs 4.184 personen uit Hongaarse „internerings kampen" zijn vrijgelaten. Non zei dat de staatsveiligheidsdiensten na 1948 ern stig misbruik van hun macht hadden gemaakt ,maar dat men sedert 1853 ge tracht heeft de rechtsorde te herstellen. Dit is thams beëindigd, verklaarde Jk>n. De produktie van ruwe kernbrandstof, uranium en uraniumconcentraten uit alle niet-communistische vindplaatsen is het eerste halfjaar van 1956 nog ge stadig gestegen. Volgens het verslag zijn de Verenigde Staten nu de belangrijkste niet-com munistische producent. De Amerikaanse produktie van uraniumerts bedraagt bij na drie miljoen ton per jaar en zal waarschijnlijk tot vijf of zes miljoen ton per jaar oplopen. (Dit zou er op dui den dat Amerika thans meer grondstof fen voor kernenergie produceert dan de Belgische Kongo. Red. L.D.) Er is voor uitgang geboekt in de ontwikkeling van kleinere atoommotoren voor duikboten. Ook het onderzoek naar en de ontwik keling van nethoden voor aanwending van kernenergie voor de luchtvaart maken „bevredigende vorderingen". Ten aanzien van de vreedzame toe passing van atoomenergie merkt de commissie nog op dat bij toeval in no vember j.I. bii haar experimentele zuil in Argonne belangrijke vindingen waren opgedaan-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1