Verdeling ministerszetels schept moeilijke problemen voor dr. Drees WEERBERICHT Dans om de stoelen bij formatie ZORIN IS ONDERMINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Moskou maakt landroof van Fins Karelië van blijvende aard Waardige Rembrandt-herdenking in de Wester kerk 95ste jaargang DINSDAG 17 JULI 1956 No. 28884 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.— per kwartaal: f2.35 per maand: f0 55 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Laatste woord stellig niet geschreven (Van onze parlementaire redacteur.) De eerste fase van de Kabinetsformatie is het opstellen van een rege ringsprogram voor de komende vier jaren. In de tweede fase komt de verdeling van de ministerszetel over de verschillende partijen. In de derde fase worden bepaalde personen gezocht als ministers. Dan kan het feit zich voordoen, dat de fractieleider een geestverwant adviseert geen ministers portefeuille te aanvaarden. Dat betekent dan, dat die partij tenslotte niet aan de vorming van een Kabinet op de breedst mogelijke basis, waar dr. Drees naar streeft, meedoet. Dat houdt niet in, dat de formatiepoging van dr. Drees daarmede is mislukt. Het kan juist bevorderen, dat de Kabinetsformateur gemakkelijker een oplossing vindt voor de verdeling van de ministerszetels. Hij zou dan echter tenslotte niet een Kabinet vormen op de basis van vijf partijen, maar van vier partijen. VVD en 2 aan de AR, omdat deze laat ste party tenslotte de grootste is van de drie. Gecompliceerde toestand De eerste fase heeft Kabinetsforma teur dr. Drees thans na een maand van hard werken zonder ongelukken achter de rug. Maar daarmee heeft die eerste fase toch niet afgedaan. Zij blijft mee spelen in de volgende etappes. Uiter aard hebben alle partijen in het overleg het een en ander moeten toegeven. Wanneer een partij in de eerste fase al veel water in de wijn heeft moeten doen, dan kan het gebeuren, dat zij tenslotte niet meedoet, omdat zy bo vendien een ministerszetel krygt aan geboden. die naar verhouding van ae andere zetels, van een te geringe poli tieke waarde wordt geacht om mee te doen. Daarom bestaat nog steeds de kans, dat de een of andere party na al het voorgaande toch niet met een geest verwante minister deelneemt aan ae samenstelling van het nieuwe Kabinet. De Kamerfracties zullen dus in het ver dere beloop van de Kabinetsformatie nog wel eens bijeenkomen om het to tale beeld te beoordelen. Onoplosbare puzzle? De zetelverdeling in het Kabinet is een moeilijk probleem. Aan de PvdA, die in de Tweede Kamer 34 zetels bezet, wil dr. Drees 5 ministerszetels toekennen en aan de KVP, met 33 zetels in de Tweede Kamer, eveneens 5 ministerszetels. Ge middeld staan dus ongeveer 7 Kamer zetels tegenover één ministerzetel. Nu komt de moeilijkheid tegenover de AR, VVD en CHU, die in de Tweede Kamer resp. 10, 9 en 8 zetels bezetten, tezamen dus 27. Tegenover dit totaal zouden vier ministerszetels staan. Maai* het is een onoplosbare puzzel, om vier ministers zetels eerlijk te verdelen over drie par tyen, die ongeveer even 6terk zijn. Dr. Drees heeft voorgesteld 1 zetel toe 'te kennen aan de CHU (minister Staf blyft dan minister van Defensie), 1 aan de Indonesisch dreigement Onzinnige politiek van Nederland De nieuwe ambassadeur van Indone sië by de Chinese Volksrepubliek, Wirjopranoto, heeft op doorreis naar zyn nieuwe post. Peking, in Singapore verklaard, dat indien Nederland door gaat met zijn „onzinnige politiek ten aanzien van „West-Irian", de Neder landse belangen in Indonesië spoedig in het niet zouden verdwijnen. Hij zei, dat Indonesië alleen niet Nederland wil samenwerken, indien Nederland bereid is „West-Irian" uan Indonesië te geven. Wirjopranoto verklaarde voorts, dat Indonesië binnenkort naar de Chinese Volksrepubliek een handelsmissie zal zenden, teneinde de mogelijkheden te onderzoeken van uitvoer van Indonesi sche rubber, tin,kopra.koffie en suiker naar China. Deze handelsdelegatie zal voorts onderhandelen over het invoeren in Indonesië van kapitaalsgoederen uit de Chinese Volksrepubliek, zoals tex- tielmachines. Hy zeide, dat Indonesië verwacht zijn handel met het vasteland van China in korte tijd op te voeren. Voorts zei Wirjopranoto, dat Indone sië binnenkort een overeenkomst zal te kenen ten aanzien van de 2 miljoen Chinezen in Indonesië deze zouden aan kunnen kiezen tussen Chinese of Indo nesische nationaliteit, maar zo voegde hij hieraan toe, de regering hoopt, dat de meerderheid de Indonesische natio naliteit zal kiezen. Bioscooprecette geroofd UIT CINEAC TE AMSTERDAM Uit de brandkast van de Cineac aan het Damrak te Amsterdam is zondag te middernacht door middel van een valse sleutel een bedrag van f 8787. ontvreemd. De diefstal die tussen 23.30 en 00.30 moet zijn gepleegd werd pas 's morgens om negen uur ontdekt. Het restant van de sleutel, die was afge broken, zat nog in het slot. Vermoed wordt, dat de dader(s) zich na afloop van de tweede avondvoorstel ling hebben laten insluiten. Van hem (hen) ontbreekt ieder spoor. Iets meer zon De Bilt verwacht tot morgenavond: Vannacht plaatselijk mist. Morgen op klaringen met later op enkele plaatsen een bui. Weinig wind. Dezelfde of iets hogere middagtemperaturen. (Opgemaakt te 11.15 uur) 18 JULI Zon op: 4.43 uur; onder: 20 52 uur. Maan op: 17.34 uur; onder: 0.59 uur (22 juli vm.) Hoogwater te Katwk-aan-Zee te 12 uur 's middags. Dit nummer bestaat uit 10 pagina's. Onpraktische rekensoi? In de kring van de VVD vindt men het echter onbillyk, dat de AR, die by de verkiezingen twee zetels heeft verloren, haar belde ministerszetels zou behouden, terwyl de WD, die zich by de verkiezingen heeft gehandhaafd, 1 zetel zou krijgen omdat zy slechts 1 Kamerzetel minder bezet. Daarom is van WD-zyde als bil ly ker oplossing voorgesteld (tevens als middel tot departementale bezuini ging) aan de PvdA 4 ministerszetels te geven, aan de KVP eveneens 4 en aan de AR, CHU en WD ieder één. missionaire Kabinet nog 16 ministers komen tegen 14 in het voorstel van dr. Drees, tenvijl er in het thans de missionaire Kabinet nog 1? ministers zitting hebben. Als rekensom is het denkbeeld van de VVD aantrekkelijk, maar het betekent in praktijk, (en daarom heeft het tegenvoorstel in de conferentie van fractieleiders met dr. Drees geen kans gekregen) dat een kleiner aantal minis ters zwaarder wordt belast, terwijl de droevige ervaring na de oorlog heeft geleerd, dat het ministerschap in som mige gevallen toch al zeer zwaar is ge worden en dat overbelasting niet be vorderlijk is voor een snel en doeltref fend beleid;, overeenkomstig de hoge eisen en de dynamiek van de moderne tyd. Verwacht wordt juist daarom, dat in het nieuwe Kabinet meer Staatssecre tarissen hun intrede zullen doen. Met een extra-Staatssecretaris kunnen dan wellicht de OHU en de WD enige com pensatie krygen tegenover de 2 minis terszetels van de AR. 9 Slot op pag. 2 Raadsel in Bonn opgelost Hij zal zich mogelijk gaan bezighouden met de vraagstukken inzake Duitsland (Van onze correspondent in West-Duitsland.) Het raadsel, waarom de Sovjetrussische ambassadeur in West-Duitsland, Zorin, naar Moskou teruggeroepen werd, is thans opgelost: Hij wordt daar plaatsvervangend minister, men kan ook zeggen onder-minister, van Bui tenlandse Zaken. De rode bewindhebbers in het Kremlin hebben Zorin dus op een, wij willen niet bepaald zeggen hogere, maar dan toch op een meer centrale post willen plaatsen, op welke hij misschien nog meer invloed zou kunnen uitoefenen dan hij tot dusver reeds deed. Tegelijk met ZorLi zijn in Moskou nog twee andere nieuwe plaatsvervangende ministers van Buitenlandse Zaken benoemd, zodat hun aantal thans van 4 tot 7 is ver hoogd. Men neemt hier in Bonn aan, dat Zorin hoofd van de afdeling voor Midden-Europa of misschien ook wel van een speciale afdeling zal worden, die zich in het bijzonder met vraagstukken moet bezighouden, die betrekking op Duitsland hebben. Afscheidsbezoek duurde maar twaalf minuten Zorin heeft gedurende het halve jaar, dat hy hier als ambassadeur heeft door gebracht de politieke toestanden en het nogal rumoerige partij leven in West- Duitsland van heel naby leren kennen en daardoor een zeer heldere kijk op de juiste verhoudingen in de Bondsrepu bliek kunnen krygen. Hij heeft voortdu rend kunnen zien en horen, da' Bonds kanselier Adenauer nog altijd zeer vij andig tegenover zyn land, zijn volk en het communisme staat. Men vraagt zich nu in politieke kringen in Bonn, ook in die van Adenauers onmiddellijke omge ving met enige bezorgdheid af. of het wel verstandig van de bejaarde kanse lier is geweest zijn gevoelens zo vaak de vrije loop te laten en zyn opvattingen zo dikwijls op een zo onmiskenbare wijze te hebben geopenbaard. Zonder twijfel zal dit niet zonder invloed op Zorins nieuwe werkzaamheden in de Russische hoofdstad kunnen zijn En men vraagt zich hier af. of het streven naar Duits- lands hereniging daardoor geen onher stelbare schade werd berokkend. Het afscheidsbezoek dat Zorin aan Adenauer heeft gebracht, heeft niet langer dan 12 minuten geduurd. Van officiële Westduitse zijde werd ver klaard. dat de toon van het onderhoud „koel maar hoffelijk" is geweest. Geen wonder, want de twee hadden elkaar ook heus niets vriendschappelijks of hartelijks te vertellen en geen van tweeën betreurt, dat hij de ander ver moedelijk nooit meer terug zal zien. Van Russische zijde werd bekend ge maakt, dat Zorin de kanselier op on dubbelzinnige wyze te verstaan gegeven heeft, dat men hem in Bonn in zijn eigenschap als ambassadeur niet vol doende in de gelegenheid had gesteld zijn diplomatieke taak te vervullen. Daarmee wilde hij dus zeggen, dat hij geen al te prettige herinneringen aan Bonn met zich mee naar Rusland neemt. Het is nog altijd niet bekend, of een opvolger van Zorin in de functie van ambassadeur naar Bonn zal komen. In de miniatuurstad Madurodam onthulde Gladys Dettmeyer gisteren het kleine borstbeeldje van Rem brandt. dat door een kunstminnende Haagse aan dit stadje geschonken werd. Besprekingen luchtvaart uitgesteld De hervatting van de Amerikaans- Nederlandse luchtvaartbesprekingen te Washington, die op heden was vastge steld, is tot een nader te bepalen datum uitgesteld. De Nederlandse zaakgelas tigde mr. S. G. M. baron van Voorst tot Voorst zou, aan het ministerie van Bui tenlandse Zaken te Washington wat meer tijd hebben gevraagd om de nota, die dit ministerie hem vrijdag heeft toegezonden, te bestuderen. Koningin Juliana bezocht gisteren de Westerkerk te Amsterdam waar een herdenkingsplechtigheid van Rembrandt plaats vond. De Ko ningin tussen burgemeester mr. A J. d'Ailly van Amsterdam en dr. G. Lam. vertegenwoordiger van het college van kerkvoogden van de Herv. Gemeente te Amsterdam. Twee vliegtuig- O O ongelukken in Argentinië: 24 doden In Argentinië zyn maandag tenge volge van twee vliegtuigongelukken 24 personen om het leven gekomen en zes gewond. Een DC-3 van de „Aerolineas Argen- tinas", die met achttien inzittenden op weg was van Buenos Aires naar Tucu- man. stortte nabij het vliegveld van Rio Cuarto, in de provincie Cordoba, neer en ging'in vlammen op. Alle inzittenden, onder wie twee vrouwen en een kind, werden gedood. Het andere ongeluk deed zich voor met twee „Gloster Meteors" van de Ar gentijnse luchtmacht, die in de lucht met elkaar in botsing kwamen en in een dichtbevolkte buitenwijk van Buenos Aires neerstortten op een arbeiderswo ning en een tehuis voor oude mannen. Hier verloren zes personen het leven, terwyl er vier zwaar en twee licht wer den gewond. De twee piloten wisten zich in veiligheid te stellen. Op het vliegveld Nubia, in Oost-Co- lumbia, zyn zondag vier personen om het leven gekomen en vier kinderen ge wond. doordat een groep mensen over een startbaan liep waar juist een licht vliegtuig opsteeg. De bestuurder wist het'toestel op te trekken en op een na burig terrein aan de grond te zetten. De slachtoffers werden gedood door een schroef van het toestel. Watersnood in Japan: tientallen doden De hevige regenval, die reeds eerder uit het gebied ten noorden van Tokio werd gemeld, duurt nog steeds voort en veroorzaakt hevige overstromingen. Tot nu toe heeft men 40 doden en tientallen vermisten geteld, zodat men vreest, dat het aantal slachtoffers nog zal stijgen. Op het schiereiland Wajima hebben der egens opgehouden. Men is daar be gonnen de 15.000 bewoners vanuit de lucht met levensmiddelen te voorzien. Zogenaamd met een economisch doel": om de landbouw vooruit te helpen De Opperste Sovjet heeft besloten de Karelisch-Finse republiek als „auto nome republiek Karelie" in de federale Sovjet-republiek Rusland, de grootst® republiek van de Sovjet-Unie, op te nemen. De by voeging „Fins" heeft men laten vervallen, omdat de Finnen een „onbetekenend deel" van de bevolking van 173.000 zielen vormen (vergeten wordt erbij te vertellen, dat zeer talrijke Kareliërs naar Finland zjjn gevlucht en vervangen door Russen. Red. L.D.). De president van de thans voormalige Karelisch-Finse republiek, Otto Kuusinent. verklaarde, dat het op zijn voorstel en met algemene stemmen genomen besluit een economische bedoeling heeft en dat hierdoor de regerings vorm vereenvoudigd wordt in overeenstemming met de Leninistische begin selen en de besluiten van het congres van de communistische party van fe bruari. De president, wiens dochter leidster van de Communisten in Fin land is, voegde hieraan toe. dat de republiek sinds vele jaren er niet in ge slaagd was, de staatsplannen naar behoren uit te voeren, en dat de landbouw in het gebied zeer achter is by de rest van het land. Joego-Slavië heeft nu andere mening Tito kiest de zijde van Moskou tegen Poznan! (Van onze Weense correspondent) Drie jaar geleden koos Belgrado nog partij voor de arbeiders, die op 17 juni in Berlijn protesteerden. Na de verzoe ning met Moskou echter beschouwt Joego-Slavië de voorvallen in Poznan als acties van „reactionaire kringen". Bovendien is het optreden van de Poolse arbeiders volgens de correspondent van het Joegoslavische blad „Politika" een protest geweest tegen de buitenlandse en vooral tegen de Duitse bezoekers, die in grote auto's rondreden, met geld smeten en in lokalen zaten, die voor de Polen te duur zijn. Over de eigenlijke motieven van de opstand zwijgt men nu in het land van Tito en daarom neemt men zijn toevlucht tot bewuste leugens. Het is duidelijk aan welke kant de Joegoslavische leider nu staat Uitvoering van koorwerk „Clair obscur" Met een plechtige bijeenkomst in de Westerkerk te Amsterdam, die werd bijgewoond door Koningin Juliana, is gisteren het feit herdacht, dat Rem brandt 350 jaar geleden werd geboren. Burgemeester mr. A. J. d'Ailly sprak een openingswoord. Prof. dr. J. Q. van Regteren Altena, hoogleraar aan de hoofdstedelijke universiteit, sprak een rede uit over „Rembrandt en Amster dam". - Amsterdam, zo zei spr., heeft van Rembrandt eei» stigma ontvangen en is zo door hem getekend, dat de schilder en de Amstelstad onlosmakelijk met elkaar zyn verbonden. Rembrandt heeft de onderlinge verhouding van kleur en toon vastgelegd, uitgaande van het primaat van het licht boven de kleur. Hiermee heeft hy tegenover het schoonheidsideaal van de oudheid een eigen maatstaf gevonden. De grootheid van Rembrandt wordt bepaald door zyn gebruik van dit magi sche middel. De alt Aafje Heynis zong na deze rede met orgelbegeleiding van Simon C Jansen drie liederen, op een tekst van Jan Luyken, °n getoonzet door B. van den Sigtennorst Meyer. De beeldhouwer O. Kokoschka (Oos tenrijk). die met de beeldhouwer Henry Moore lEngelar.d) en de schilder Mark Csagall (Frankrijk) als eregast voor deze herdenking was uitgenodigd, sprak vervolgens ais vertegenwoordiger van de buitenlandse kunsteraars. Hij betoogde, dat Rembrandt juist daarom de eerste plaats onder de beeldende kunstenaars aller tijden inneemt, omdat hij het „mens-zijn" ter volle tot zijn recht had laten komen in een tyd, waarin de waarde van de mens als zodanig door strijd om woorden en begrippen in het gedrang was geraakt. Als laatste spiak prof. Ch. F. Roelofs va® de Rijksacademie voo- Beeldend? Kunsten, vertegenwoordiger van de Nederlandse kunstenaars. Als stramien voor zijn betoog had deze het „Onze Vader" gekozen; hij bezag het verband tussen dit gebed en de figuur van Rembrandt. Het sluitstuk van deze Rembrandt- herdenking was de uitvoering van Choros V „Ciaii Obscur" voor koor, drie trompetten, vier trombones, pauken en orgel, in opdracht van het comité Rem brandt-herdenking 1956 door dr. Anthon van der Horst geschreven op tekst van P. C. Boutens. Het werk werd uitge voerd door de Kon. Chr. Oratoriumver - eniging en de organist Klaas Bolt. Na afloop van de plechtigheid werden verschillende autoriteiten aan de Ko ningin voorgesteld^ B. en W. van Amsterdam hebben gis teravond in het Amstel-hotel ter gele genheid van de Rembrandt-herdenking een groot aantal Nederlandse beeldende kunsten aan Mn een feestdis onthaal* „Goed nieuws", zegt Cabot Lodge Ontwapeningsresolutie in de Ver. Naties aanvaard De Ontwapeningscommissie van de Verenigde Naties heeft maandag een resolutie aangenomen waarin een be roep wordt gedaan op de vyf leden van de subcommissie (Amerika, Sovjet-Rus land, Engeland, Frankrijk en Canada) een nieuwe poging te doen om tot over eenstemming inzake de ontwapening te komen. De Sovjetrussische onderminis ter van Buitenlandse Zaken, Gromyko, stemde tegen de resolutie (die door Peru was ingediend), omdat zy geen reke ning hield met de Russische ontwerp resolutie van 3 juli j.l., waarin er op aangedrongen werd af te zien van het dreigen met of het gebruik van geweld en van het gebruik van atoomwapens. De Amerikaanse permanente gedele geerde bij de Verenigde Naties, Henry Cabot Lodge, heeft gisteren in de V.N.- ontwapeningscommissie verklaard, dat, als het besluit van de Sovjet-Unie om zijn strijdkrachten te beperken is, wat het schjjnt te zijn (n.l. dat de Sovjet- Unie nu bereid is de Westelijke voor stellen over de maximum-sterkte van de strijdkrachten te aanvaarden), „dit goed nieuws is". Lodge zei: „toch moeten we beden ken, dat de Sovjet-Unie een effectieve internationale controle met de modern ste middelen waaronder een of an dere vorm van controle uit de lucht tot nu toe nog niet heeft aangenomen. Daarom kunnen we nog niet zeggen of de nieuwe Russische verklaring een flinke stap in de richting van ontwa pening betekent, of dat het louter een holle frase is." Lodge beloofde, dat de Verenigde Staten nooit atoomwapens of gewone wapens zouden gebruiken anders dan voor het afslaan van een aanval Hy verklaarde tenslotte, dat de Ver. Staten teleurgesteld zyn over de groeiende Russische tegenstand tegen president Eisenhowers voorstel voor wederzijdse luchtverkenning. Ziekenhuis van rebellen ontdekt bij Algiers Franse troepen hebben bij een grote zuiveringsoperatie in de bergen bij Bli- da, op minder dan 100 km ten zuiden van Algiers, een ziekenhuis van de op standelingen ontdekt. Het was gevestigd in een huis met vijftien kamers. Bij de gevechten zijn 25 opstandelin gen. onder wie een dokter, gesneuveld. Meer dan duizend verdachte personen, onder wie drie meisjesstudenten die de gewonden verpleegden, zijn aangehou den. In de hoofdstraat van Miohelet is maandag een Europese politieman door een verzetsman doodgeschoten. Te Te- bessa werd een politieman bij een aan slag ernstig gewond. Voorts zyr maan dag de lyken gevonden van twee Euro peanen. die enige dagen geleder bij Ain Sefra ontvoerd werden. Bij Djidjelli tussen Constantine en Bone is zondag een vuurtorenwachter door verzetslie den om het gebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1