Langzaam-aan-actie in Polen remt
produktie in fabrieken en mijnen
„Waarom verzet Moskou zich tegen
hichtinspectie?% vraagt Amerikaan
WEERBERICHT
Gevecht tussen partisanen en
troepen ten noorden van Posnan
Er was al eerder gestaakt
Sovjetrussische strijdkrach ten
ook na vermindering nog steeds
de sterkste ter wereld....
Dr. Willem Drees morgen 70 jaar
95ste jaargang
WOENSDAG 4 JULI 1956
No. 28873
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W Hennj DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte SmgeI l- Leiden - Gir0 no 5,°"
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.- per kwartaal; f2.35 per maand: f055 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De rust is nog niet geheel weergekeerd
Er zou thans in Polen een massale campagne van passief verzet
gaande zijn, welke zich uitstrekt van Poznan tot de kolenmijnen en
staal-fabrieken in Opper-Silezië. De Poolse arbeiders zijn een „lang-
zaam-aan-actie" begonnen, waardoor de kolenproduktie in Opper-
Silezië in de laatste twee maanden met 400.000 ton achteruit gegaan
is. Deze uiting van ontevredenheid is niet alleen gericht tegen het
tekort aan „brood en vrijheid", maar nu ook tegen arrestatie en
verhoor van de gevangen rebellen in Poznan.
Maandagavond en dinsdagochtend zouden op ongeveer 80 km.
ten noorden van Poznan gevechten geleverd zijn tussen Poolse parti
sanen en troepen. Deze strijd zou geleverd zijn nabij Schneidemühl, in
een bosrijke streek tussen Netze en Warthe. Zelfs jachtvliegtuigen
zouden aan de strijd hebben deelgenomen en de partisanen op hun
vlucht achtervolgd hebben. Men neemt aan, dat de Poolse regering
tegelijk met het onderdrukken van de opstand in Poznan een gedeelte
van de ondergrondse beweging onschadelijk tracht te maken, die sinds
het einde van de oorlog in Polen actief is. Deze ondergrondse heeft
een eervolle staat van dienst. Herhaaldelijk zijn troepentreinen,
bruggen en andere objecten opgeblazen.
tijd tenminste vijf maal is gestaakt voor
dat er in Poznan ongeregeldheden plaats
hadden.
Amerikaanse Huis eist druk
van regering om vergelding in
Polen te voorkomen
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft dinsdag een resolutie aan
genomen, waarin er bij president Eisen
hower op wordt aangedrongen om de
gebeurtenissen, die vorige week in Poz
nan hebben plaats gehad, onder de aan
dacht der V.N. te brengen. Ook vragen
de afgevaardigden de president in deze
resolutie om diplomatieke druk uit te
oefenen teneinde vergeldingsmaatrege
len tegen de bevolking van Poznan en
andere streken in Polen te voorkomen.
Tenslotte verlangt de resolutie dat de
president het Amerikaanse aanbod om
voedsel naar Polen te sturen, ten uitvoer
zal brengen.
Deze resolutie werd voorgesteld door
de fractieleiders van de democratische
meerderheid en de republikeinse minder
heid John McCormack en Joseph
Martin.
Vijftig Labourafgevaardigden van het
Britse parlement hebben een brief ge
zonden aan de Poolse president, gene
raal Sawadski, waarin zij hem vragen
„lankmoedigheid te tonen tegenover de
opstandelingen van Poznan".
In het hoofdkwartier van „Radio Vrij
Europa" is dinsdagavond te New York
verklaard, dat er in Polen de laatste
Vrouw in India duwt tijger over
rand van afgrond
Een vrouw, die over een bergpad in
de Verenigde Provincie (India) naar
huis terugkeerde met een grote bundel
gras, kwam plotseling tegenover een
machtige tyger te staan. Zij verborg
zich achter de bundel gras. welke zij als
schild gebruikte, en drukte deze tegen de
verbijsterde tijger. Zij drong het ondier
zonder dat het dat wist langzaam naar
de rand van een diepe afgrond. Toen
duwde zij met de kracht der wanhoop
zowel het gras als de tijger in de kloof
aldus meldden de bladen in Calcutta.
Opnieuw stemmen
De christendemocratische Senator
Umberto Tupini. die bij de eerste stem
ming in de Romeinse gemeenteraad met
een absolute meerderheid tot burgemees
ter van Rome werd gekozen, waarbij hij
door de linkse en uiterst linkse raads
leden werd gesteund, is afgetreden na
heftige reacties op de wijze, waarop hij
werd gekozen, in zij eigen partij en in
die der met d'e Christendemocraten ver
bonden sociaaldemocratische, republi
keinse en liberale partijen.
Er zal nu opnieuw worden gestemd,
waarbij Tupini zich weer kandidaat zal
stellen. Bij de eerste vier stemmingen
over het aanwijzen van de burgemees
ter van Rome is een absolute, doch bij
een vijfde een gewone meerderheid voor
verkiezing nodig. De Christendemocra
ten hopen thans, dat Tupini bij een vijf
de stemming, met slechts de stemmen
van de christendemocratische, (rechtse)
socialistische, republikeinse en liberale
gemeenteraadsleden tot burgemeester
zal worden gekozen.
In mei zou in Warschau driemaal ge
staakt zijn, door arbeiders van een grote
drukkerij, door de censors en door werk
lozen. De staking der censors was prin
cipieel, wegens het ontslag van een col
lega, de beide andere stakingen waren
een protest tegen de slechte levensom
standigheden.
In april en mei zouden ook de taxi
chauffeurs van Krakow en de vrouwe
lijke arbeiders van een textielfabriek in
Bialistok (noord-Polen) gestaakt heb
ben, eveneens uit protest tegen voedsel
gebrek, woningnood en de houding van
de vakverenigingen in de bedrijfsleiding.
Radio VrU Europa" wist ook te mel
den dat in geen dezer gevallen stakers
bestraft waren.
Volgens Westerse zakenlieden, die uit
Polen in Berlijn zijn aangekomen, is de
geest van verzet in het gebied rondom
Ostravo-Kalisch, ongeveer 135 km. ten
zuidoosten van Poznan, aan het groeien.
.Raar heerst een werkelijke partisanen-
stemming, die in een openlijke revolte
kan uitbreken" zei een reiziger. „De
mensen daar spreken zich openlijk uit
tegen het Communisme".
Volgens de Oostduitse radio-omroep
heeft het centrale comité van de Poolse
communistische partij „talloze brieven
en resoluties" ontvangen, waarin „snelle
en strenge bestraffing van de provoca
teurs" in Poznan werd geëist. De om
roeper voegde eraan toe, dat de partij
een bijeenkomst heeft belegd om te on
derzoeken waarom de communistische
partij in Poznan „zo weinig waakzaam
heid had betracht en de voorgenomen
provocatie niet prompt heeft kunnen
onderdrukken".
Kort geding tegen
Linnaeushof
De president van de Haarlemse
Rechtbank heeft vanmiddag een kort
geding behandeld, dat de gewezen ad
junct-directeur van de N.V. Linnaeus
hof, de heer H. A. J. van Duuren, aan
hangig heeft gemaakt tegen de N.V.
Linnaeushof. De heer Van Duuren ver
zet zich tegen het hem ongevraagd ge
geven ontslag, omdat een ontslagaan
vrage zijnerzijds werd ingetrokken na
onderling overleg. Zijn eerste eis behelst
dan ook dat hij weer te werk zal worden
gesteld in zijn functie van adjunct-di
recteur en dat hem iaartoe kantoor
ruimte en een auto ter beschikking zul
len worden gesteld. Vervolgens eist hij
nog dat hem enige persoonlijke eigen
dommen teruggegeven zullen worden,
dat hem het hem toekomende salaris en
provisie over juni zullen worden uit
betaald en dat binnen drie maal 24 uur
na de uitspraak in een viertal dagbladen
een mededeling zal worden opgenomen
waaruit blijkt, dat er van ontslag op
staande voet geen sprake is.
Mr. Evert Corners naar
Philips
WILLEM BREDERODE DIRECTEUR
R. O.
Het bestuur van de vereniging net
Residentie-Orkest deelt mede. dat de
directeur der vereniging, mr Evert Cor-
nelis ontslag heeft gevraagd, teneinde
een functie bij Philips' Phonografische
Industrie te aanvaarden.
Het bestuur heeft dit ontslag op na
der te bepalen datum in de tweede helft
van 1956 verleend en benoemd tot direc
teur de heer Willem Brederode. thans
hoofd-administrateur van de Maat
schappij Zeebad Scheveningen.
Het tijdstip van de overdracht van
het directeurschap zal nader worden
bepaald met in achtneming van de be
langen van alle daarbij betrokkenen.
3% EN ONDERWIJZEND PERSONEEL
Minister Cals heeft meegedeeld, dat
ook het onderwijzend personeel, dat in
1955. doch niet op 1 mei 1956 bij het
laser onderwijs werkzaam was. een uit
kering ingevolge de 3%-regeling zal
kunnen ontvangen. Richtlijnen daarvoor
zullen dezer dagen aan de gemeente- en
schoolbesturen worden toegezonden.
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Over het algemeen veel bewolking
met tijdelijk enige regen. Matige tot
vrij krachtige zuidwestelijke wind. De
zelfde of iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
5 juli
Zon op: 4.29 uur; onder: 21.03 uur.
Maan op: 1.42 uur; onder: 18.18 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee te 12
uur 's middags en 0.39 uur.
Dit nummer bestaat dit acht pagina's
Henry Cabot Lodge, Amerika's vertegenwoordiger in de Ontwapeningscommissie
der Verenigde Naties, heeft gisteren de Sovjetrussische afgevaardigde Gromyko
de volgende vragen voorgeklegd:
1. welke zijn de ware redenen der Sovjet-Unie voor haar voorstel tegen een
op hedelyke basis uitgevoerd toezicht op de bewapening?;
2. begrijpt de Sovjet-Unie niet, dat velen zullen denken, dat verzet tegen
luchtinspectie voortspruit uit het verlangen iets te verbergen?;
3. is de Sovjet-Unie soms „tegen", omdat zij op haarzelf geen degelijke waar
borg tegen het uitbreken van een oorlog toegepast wenst te zien?;
4. waarom brengt Sovjet-Rusland het werk der Ver. Naties om tot ontwape
ning te komen, in diskrediet?
„Ik doe een beroep op de Sovjet-Unie met de Ver. Staten samen te werken by
het ontwikkelen van een eerlijke en grondige inspectie vanuit de lucht, zodat
wederzijdse luchtmachten in feite vredesmachten zouden worden', vervolgde Cabot
Lodge. „De Ver. Staten verwelkomen de mededeling, dat Sovjet-Rusland de sterkte
van zijn strijdkrachten met 1.200.000 man wil verminderen, wij moeten hier echter
bü opmerken, dat ook dan de Sovjetrussische strijdkrachten de sterkste ter wereld
zullen blijven".
In V.N.-commissie is thans
ontwapeningsvoorstel van het
Westen ingediend
Cabot Lodge wees met nadruk op het
belang van inspectie vanuit de lucht, zo
als voorzien in Eisenhowers plan. „Niet
elke vorm van een verrassingsaanval zou
door toepassing van dit plan onmogelijk
worden, doch het zou bijdragen tot het
ontdekken van bepaalde voorbereidingen,
zonder welke geen grootscheepse verras
singsaanval kan worden uitgevoerd",
verklaarde hij
Vervolgens diende de Britse vertegen
woordiger, Anthony Nutting, namens
Groot-Brittannië. de Verenigde Staten.
Frankrijk en Canada een resolutie in.
waarin de grondbeginselen voor inter
nationale ontwapening waren vermeld,
zoals deze door de Westerse landen op
de besprekingen, die zij in het afgelopen
voorjaar te Londen met de Sovjet-Unie
hebben gevoerd, naar voren zijn gebracht.
Deze zijn:
Een in fasen uit te voeren ontwape-
ningsprogramma
uitvoering hiervan moet beginnen
onder doelmatig internationaal toezicht,
de sterkte der strijdkrachten moet aan
zienlijk worden verminderd, hetgeen ge
paard dient te gaan met overeenkom
stige verminderingen van de gangbare
bewapening en der militaire uitgaven;
op een daartoe geschikt tijdstip en
onder de vereiste waarborgen moet wor
den opgehouden met het aanleggen van
voorraden van kernwapens;
het instellen van een krachtige toe-
zichtsorganisatie, met het recht van
controle-uitoefening, onder meer vanuit
de lucht te verrichten:
het op beperkte schaal in toepassing
brengen van de controlemaatregelen zal
volgens de Westerse mogendheden bij
dragen tot het in het leven roepen van
een afdoend werkend toezichtsstelsel;
in het internationale ontwapenings
programma moet worden bepaald dat dit,
hetzij geheel, hetzij gedeeltelijk zal wor
den opgeschort, indien een grote mogend
heid in gebreke zou blij ven haar verplich
tingen uit te voeren, of in geval van
oorlogsdreiging.
De Sovjetrussische afgevaardigde, Gro
myko, was van mening dat de bewape
ningswedloop nimmer gevaarlijker is ge
weest dan thans. „De Sovjet-Unie heeft
haar onbwapeningswil getoond door de
sterkte harer strqdkrachten te vermin
deren en haar bewapening te beperken,
doch de Verenigde Staten hebben geen
enkele feitelijke ontwapeningsmaatregel
genomen", verklaarde hij. (Hij vergat te
vermelden, dat Amerika en Engeland
terstond na de oorlog veel verder ont
wapend waren dan de Sovjet-Unie thans,
maar dat „Korea" sindsdien tot andere
maatregelen had genoopt. Red. L.D.)
Gromyko zei voorts dat internationale
ontwapening niet afhankelijk moet wor
den gesteld van een regeling van poli
tieke problemen als het Duitse vraag
stuk. „De grote mogendheden moeten
het initiatief nemen tot vermindering
van de sterkte hunner legers, tot beper
king van bewapening en tot het inkrim
pen der militaire uitgaven, zonder te
wachten op de totstandkoming ener al
gemene ontwapeningsovereenkomst. De
Sovjet-Unie heeft hierin het voorbeeld
gegeven", aldus de Sovjetrussische afge-
yaardigde.
Gromyko legde de ontwapeningscom
missie vervolgens het ontwerp voor een
verklaring, waarin de staten-leden der
Ver. Naties plechtig verzekeren geen
geweld te zullen toepassen by het rege
len hunner geschillen, terwijl zij zich
tevens verplichten af te zullen zien van
het gebruik van atoomwapens.
Volgens het Sovjetrussische voorstel
zou de Algemene Vergadering alle staten,
die niet bij de internationale organi
satie zyn aangesloten, moeten vragen
deze plechtige verklaring te onderschrij
ven.
Het Koninklijk Paar en Prinses
beatrix hebben gisteravond in
Utrecht de galavoorstelling van het
lustrumspel ..Xerxes" bijgewoond.
Bij hun aankomst werden de
Koninklijke gasten welkom geheten
door de praeses van de Lustrum
commissie. de heer P. A. C.
Beelaerts van Blokland en mej.
Bierens de Haan. die Hare Majesteit
bloemen aanbood.
Eenvoud en gematigdheid zijn kenmerkend
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister-president dr. W. Drees wordt morgen 70 jaar. By deze mylpaal
nu hy de leeftyd der sterken heeft bereikt, moge worden geconstateerd, dat
hy ons land vooral na de bevrijding onschatbare diensten heeft bewezen omdat
hij, enerzijds door zijn eenvoud en anderzijds door zyn gematigdheid, in alle
kringen der bevolking vertrouwen genoot, waardoor in de moeilijke tyd na
de oorlog, die bovenal een rustige sfeer vereiste, in harmonie kon worden ge
werkt aan het herstel.
Door zijn eenvoud en dat mag gerust worden gezegd (want in ons land houdt
men niet van persoonsverheerlijking) doet dr. Drees wel eens tekort aan de
„stralenkrans", die men rond de figuur van een minister-president verwacht.
Maar diezelfde eenvoud was ook oorzaak, dat iedereen hem gemakkelyker be
greep en vertrouwen in hem stelde.
De vice-premier en minister van
Binnenlandse Zaken prof. dr. L. J.
M. Beel heeft gistermiddag in de
Tweede Kamer de buitengewone
zitting van de Staten-Generaal ge
opend. waarin de voorstellen tot
grondwetswijziging in tweede lezing
worden behandeld. Prof. Beel
tijdens het uitspreken van zijn
openingsrede.
In een grote eenvoud kan ook een vorm
van ijdelheid schuilen, maar dr. Drees
is alleen maar eenvoudig, omdat hy
zichzelf te eenvoudig vindt om gewich
tig te doen. Hy houdt niet van uiterlijk
vertoon, zijn redevoeringen zijn zonder
opsmuk, hij wil vooral niet de schijn
wekken dat hij zichzelf een groot man
vindt. In zijn lange leven, als volwas
sene steeds werkzaam in het bestuur
van het land. provincie en gemeente,
is hij met zoveel grote mannen in aan
raking gekomen, dat hij met zyn aan
vankelijk bescheiden ontwikkeling wel
heeft geleerd zich mets te verbeelden en
liever gewoon wilde blijven, zonder een
meer zelfverzekerde wijze van optreden,
die hij zich gerust zou mogen veroor
loven. Met die bescheidenheid doet hij
eigenlijk tekort aan zijn rijke bestuurs-
ervaring en kennis op allerlei gebied,
maar aan „de eenvoudige Drees" kan hij
zich niet vertillen. Velen noemen dr.
Drees gaarne „vader Drees", maar hij
is zeker niet vaderlijk in de zin van goe
dig en toegeeflijk. Hij is een beste vader,
maar streng.
Gematigdheid en redelykheid heeft
dr Drees in zijn leven ?e'e"rd doordat
lege van B. en W., waarin toen ook
grote figuren zaten als de latere minis
ter De Wilde, deed hij weer een enorme
bestuurservaring op. In 1933 werd hy lid
van de Tweede Kamer. Wederom ver
diepte hy zijn blik in bestuurszaken. In
1919 was hij al lid geworden van Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland en
sinds 1927 was hij bovendien lid van het
partijbestuur van de SDAP. Van 1945 af
heeft hij onafgebroken deel uitgemaakt
van de verschillende Kabinetten, sinds
1948 als minister-president, hoewel zijn
naam misschien de meeste bekendheid
heeft gekregen doordat hij als minister
van Sociale Zaken de noodwet-ouder
domsvoorziening indiende, die de Tweede
Kamer met algemene stemmen aannam,
maar waarvoor toch alle eer dr. Drees
toeviel.
Dr. Drees beschikt al met al over
een enorme bestuurservaring, waarvan
ons land, mede door het vertrouwen,
dat alom in hem werd gesteld, on
schatbaar heeft geprofiteerd na de be
vrijding. Hij is nu 70. maar heeft nog
pas verklaard, dat hij zich niet met
de Franse slag van de Kabinetsforma
tie probeert .af te maken om rustig
verder te kunnen leven. Hy heeft ten
slotte de leeftyd der sterken bereikt.
Dr. Drees wil zijn uiterste best doen
om met zyn formatie-pogine te slagen
en minister-president te blyven.
Minister-president dr. W. Drees
hy van jongs af aan altijd heeft ver
toefd in de wereld van bestuurszaken.
Van 1907, toen hy maar net meerder
jarig was. tot 1919 was hij stenograaf by
de Staten-Generaal. Reeds toen leerde
hij zich verdiepen in de argumenten van
politieke tegenstanders Zijn onstuimig
heid moest worden getemperd door de
redelykheid.
Van 1919 (33 jaar oud) tot 1933, 14
Jaar lang, was hy wethouder van Den
Haag. Het dragen van verantwoordelijk
heid dwong ook tot matiging van zfjn
idealen. In de samenwerking in het col-
Dr. L. G. Kortenhorst
weer Kamervoorzitter
(Van onze parlementaire redacteur)
Op de voordracht aan de Koningin
voor de benoeming van een voorzitter
heeft de Tweede Kamer gisteren als
nummer één geplaatst dr. L. G. Kor
tenhorst met 87 van de 98 uitge
brachte stemmen. Voor de benoeming
van tweeoe voorzitter kreeg de heer H.
van Sleen iP. v. d. A.) 92 van de 95
uitgebrachte stemmen.
Ter vervanging van prof. Gerbrandy
is als derde voorzitter op de voordracht
geplaatst de neer A. B. Roosjen met
95 van de 97 uitgebrachte stemmen.
Eden en beloften in
Tweede Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer kwam gisteren voor
het eerst na de verkiezingen bijeen. Er
waren 98 leden aanwezig, van wie 79 de
vereiste eden en 19 de vereiste beloften
voor de toelating als lid aflegden.
De leden van de K.V.P., A.-R. C.H.U.
en V.V.D legden de eed af. Van de 34
leden van de P. v. d. A. legden 19 de eed
en 15 ae beloften af. De belofte spraken
uit de heren Drees. Suurhoff Mansholt,
Bommer Goednart, De Kadt, v. Lien-
den. Nederhoist, Peschar. Roemers,
Vondeling. Everi Vermeer en zfjn broer
Anne Vermeer, alsmede mevr. Ploeg
Ploeg en mevr. Heroma—Meilink.
De vier communisten, de heren
De Groot, Gortzak. Wagenaar en Reut®»-
legden allen de belofte af.
