Het gaat aandeelhouders thans
naar den vleze!
FILMS
Gré Brouwenstijn triomfeert als
Leonore in de Weense Opera
95ste jaargang
Zaterdag 21 april 1956
Derde blad no. 28812
(Ingez. Med.-Adv.)
Dividenden schenken voldoening
Koninklijke verdiende 80% op het kapitaal
(Van onze financiële medewerker)
De Koninklijke heeft deze week weer van zich doen spreken. Er moge zich
dan circa 60% van het kapitaal in het buitenland bevinden, de resterende 40%
maken over het kapitaal van circa f.1,2 miljard altijd nog f. 480 miljoen uit met
een beurswaarde van meer dan t.-Zib miljard en de Nederlandse belegger is
dus nog altijd in sterke mate bij het machtig concern van de Koninklijke-Shell
betrokken. Uit dc deze week gepubliceerde cijfers is wel gebleken, dat het
concern in de strijd om de oliewinning zijn belangrijke plaats heeft kunnen
behouden en dat produktie- en prijsstijging tot een opnieuw grotere winst heb
ben geleid, waarvan slechts een zeer klein deel aan de aandeelhouders wordt
uitgekeerd.
Een dividend van 20% wil zeggen, dat ding van de winst voor en na afschrij-
Koninklijke-Shell van haar
miljoen netto-winst met meer dan £34
miljoen uitkeert en 126 miljoen in het
bedrijf houdt, ongeacht dan de afschrij
vingen, welke ongetwijfeld nog meer
hebben bedragen, want de kapitaalsuit
gaven ad 283 miljoen zijn uit afschrij
vingen en niet-uitgekeerde winst ver
kregen. De Koninklijke bezit 60% van
de aandelen der dochtermijen en haar
aandeel in de winst van het concern kan
dus globaal op £96 miljoen worden ge
schat, gelijkstaande met een bedrag van
f 1.017 miljoen bij een kapitaal van
f. 1.216 miljoen. Na aftrek van belastin
gen en forse afschrijvingen heeft de
Koninklijke in 1955 derhalve circa 80%
op haar kapitaal verdiend, dat is per
aandeel van f. 1000 een bedrag van rond-
f. 800, waarvan circa f.600 in liet bedrijf
blijft en f 200 aan aandeelhouders wordt
uitgekeerd.
De Amsterdamse beurs is dan ook
wel zo verstandig geweest zich niet op
het misschien voor sommigen teleur
stellend dividend blind te staren. Dins
dag trad reeds een koersstijging in,
maar de stimulans tot ecu verdere
rijzing moest toch van New-York uit
gaan, waar men zich niet in de eerste
plaats afvraagt wat er uitgekeerd,
maar wat er verdiend wordt, overtuigd
als men is, dat wat in het vat zit er
op de een of andere wijze voor aan
deelhouders uit moet komen, al is het
dan ook slechts in de vorm van een
hogere beurswaarde, welke het voor
deel heeft dat men er geen belasting
over betaalt.
Bovendien echter zijn oude, reeds weer
sluimerende geruchten deze week tot
nieuw leven gekomen. Het zou in de be
doeling liggen de kapitalisatie zodanis re
wijzigen, dat alle aandelen voortaan f.50
groot zullen zijn. Deze zijn er nu ook
wel en in de V. S. worden uitsluitend
stukken van f.50 verhandeld, maar ten
onzent geschiedt de handel toch meest
in de stukken van f. 1000, waarmee een
groot bedrag gemoeid is. Een kapitali
satie enkel uit aandelen van f.50 be
staande. zal aan de handel, ook aan de
internationale handel zeker ten goede
komen en een bredere kring van kopers
kunnen trekken, ook onder hen, die met
een kleiner vermogen bedeeld zijn. De
Nederlandse wet schrijft nu eenmaal
voor. dat elk aandeel een nominale
waarde moet hebben, maar het is dui
delijk dat deze nominale waarde slechts
een fictieve betekenis heeft. De balans-
waarde van een aandeel wordt bepaald
door het verschil tussen het actief en
het passief en dit verschil is zelden ge
lijk aan het nominale kapitaal. In de
V. S. hebben de meeste ondernemingen
dan ook geen nominaal kapitaal. Heeft
een onderneming 1000 aandelen uit
staan, dan vertegenwoordigt elk aandeel
1/1000ste ir. het verschil tussen actief
en passief en dit verschil wordt in dol
lars per aandeel uitgedrukt. De beurs
notering van een aandeel !s dus gelijk
aan het bedrag, dat men er voor moet
betalen.
Zouden alle aandelen van de Ko
ninklijke f. 50 groot worden en, zoals
ook nu reeds met de thans bestaande
aandelen van die grootte het geval is,
in z.'g. eensgevend geld worden ver
handeld, dan zou een aandeel Ko
ninklijke. dat nu zeg 740%, noteert,
f. 370 per stuk kosten en daar er dan
rond 24 miljoen aandelen van een
zelfde coupure zouden uitstaan, zou
een aanmerkelijke verbreding van de
marktpositie der aandelen worden
verkregen.
Dit is ook daarom van belang, omdat
in deze tijd op verschillende wijze aan
dacht wordt geschonken aan de popula
risering van het aandeel als een beleg
gingsobject ook voor de smallere beur
zen, welke zich tot dusver uitsluitend of
voornamelijk tot de obligaties beperkten.
De industriële ontwikkeling van de laat
ste tientallen jaren en het deskundig en
conservatief beleid van vele directies,
heeft meegebracht dat tal van bedrijven
Nsijn uitgegroeid tot concerns, welke een
stevige financiële basis hebben gekre
gen, zodat ze tegen de wisselingen van
de conjunctuur beter bestand zijn. Het
aandelenrisico is uiteraard altijd groter
dan dat van obligaties doch naarmate
de basis van de bedrijven wordt ver
breed en versterkt, neemt dat risico af
en daarmee het bezwaar tegen het aan
deel als beleggingsobject.
Daar komt bij dat vele directies óf
van de Vereeniging voor den Effecten-
uit eigen beweging, öf op instigatie
handel en de pers er toe overgaan
jaarverslagen te publiceren, waarin
meer uitvoerige en volledige gegevens
worden verstrekt en dc jaarcijfers zo
worden gegroepeerd, dat ook minder
geschoolde lezers zich over de be-
drijfsuitkomstcn en de financiële posi
tie een oordeel kunnen vormen.
De grote concerns als de Koninklijke,
de Unilever, de A.K.U. en Philips, zijn
hierin voorgegaan en allengs volgen nu
andere. Wij doelen hier op de vermel
dingen en belastingen, de verhouding
tussen het eigen en het vreemd vermo
gen, de aanschaffingswaarde en de boek
waarde van de vaste activa en de jaar
lijkse investeringen, zomede een over
zicht van de liquiditeit, gegevens, welke
de aandeelhouder een inzicht geven in
de intrinsieke waarde van het aandeel
en waardoor het speculatief karakter er
van kan worden verminderd.
Voorts rijpt ook ht inzicht dat wel
iswaar de intrinsieke waarde van het
aandeel voor de aandeelhouder van be
lang is en een krachtige reservepositie
daarom ook door hem moet worden toe
gejuicht en gewaardeerd, doch dat aan
de andere kant de vruchten van het be-
drijf hem ook weer niet al te spaarza-
melijk moeten worden toegemeten.
De doorgaans vaste stemming op de
aandelenmarkt van de laatste weken
houdt zeer zeker verband met het
feit dat tal van ondernemingen een
wat ruimere dividendpolitiek gaan
volgen. De Rotterdamsche Bank heeft
becijferd dat van 88 maatschappijen,
welke in het eerste kwartaal van 1956
het dividend hebben gepubliceerd,
niet minder dan 49 tot verhoging van
de uikering zijn overgegaan, terwijl
37 het op het percentage van 1954
hebben gehandhaafd en slechts 2 met
een lagere uitkering voor den dag
kwamen. Gevolg hiervan is dat het
gemiddeld rendement op 199 Neder
landse aandelen, dat uit. september
1955 tot 4.4 was gedaald
december 1955 4.6 bedroeg,
maart 1956 tot 4.7 was gestegen,
waarin ook tot uitdrukking komt dat
het gemiddeld koerspeil van de aan
delen, hoewel sinds de laatste tijd weer
wat gestegen, toch nog altijd lager
ligt dan eind september 1955.
Men kan dus wel zeggen dat het de
aandeelhouders, dooreen genomen, thans
naar den vleze gaat, niet alleen wat de
resultaten van „hun" ondrenemingen be
treft, maar ook ten aanzien van wat zij
er als dividend van ontvangen. In bij
zondere mate geldt dit van die aan
deelhouders, welke een deel van het
dividend, sommige zelfs het'gehele di
vidend (Scholtens Aardappelmeel) uit
de agio-reserve ontvangen, wat wil zeg
gen dat daarover geen inkomstenbelas
ting behoeft te worden betaald.
Dit betekent geen verzwakking van
de resenvepositie van de maatschappij
als het dividendbedrag ten laste van de
winst weer aan de reserve wordt toege
voegd. Men heeft wei bezwaar gemaakt
tegen de uitgifte van aandelen boven
pari, waardoor immers een asioreserv
ontstaat, maar als deze, zonder de re
servepositie van de maatschappij aan te
tasten, kan worden gebruikt om aan
deelhouders geheel of ten dele een be
lastingwij dividend te kunnen uitkeren,
zullen velen er ongetwijfeld vrede 'mee
hebben. De directie van de Hollandsche
Bank Unie heeft trouwens gelijk als zij
zegt dat de uitgifte van aandelen pari
tenslotte tot een verzwakking van de
reservepositie van de maatschappij leidt,
welke niet altijd verantwoord is.
Maar hoe dit zij de dividendaan
kondigingen van deze week hebben
vele kringen van aandeelhouders
doening geschonken en in de meeste
gevallen heeft dc beurs zich daarbij
niet onbetuigd gelaten.
„Porgy and Bess" naar
Amsterdam
De directie van Gershwins negeropera
„Porgy and Bess" heeft besloten de
aanvankelijke tournee door Duitsland uit
te stellen en onmiddellijk na het optre
den in Noorwegen weer naar ons land
terug te keren om in het Amsterdamse
Carré en wel van 19 mei tot en met 3
juni a.s., een reeks voorstellingen te
geven.
Hierna reist „Porgy and Bess" naar
uit. Wenen.
Een keerde niet terug
Strijd van de partizanen
in Italië
Lldo Deze film behandelt een bekend
thema uit de jongste oorlogsgeschiede
nis: een majoor van de Amerikaanse
luchtmacht-, gestationeerd op Corsica,
wordt boven Italië neergeschoten: hij
wordt gered door een meisje, dat tot een
ondergrondse groep behoort, sluit zich
gedurende korte tijd bij de partisanen
aan en helpt terloops een Duitse batterij
luchtafweer opruimen om tenslotte,
dank zij de hulp van de plaatselijke
geestelijke, zijn basis weer te bereiken.
Natuurlijk is er liefde gegroeid tussen
majoor Steve Pitt en het partisanen-
meisje Nina en na de oorlog komt eerst
genoemde naar het kleine Italiaanse
bergdorpje terug om zijn geliefde in de
armen te sluiten. Bijzonder origineel is
dit gegeven niet en de overigens span
nende verfilming (in kleuren) ls niet
vrij te pleiten van nogal breed uitmeten
van het noodzakelijke, maar daarom niet
minder afschuwelijke oorlogshandwerk.
Duivels spel
Ontstuimig verhaal
Rex Er wordt deze week weer flink
gevochten in de film. die in Rex draait.
Er zijn vuurgevechten en er is handge
meen, waarbij het allerminst zachtzin
nig toegaat. Ben Martms speelt met zijn
leven, omdat hij terugkeert in de stad
waar mén hem verdenkt van moord.
Hadden de inwoners hem in handen ge
kregen. dan zou hij zeker aan de galg
zijn gekomen. Maar ja, het meisje zijner
dromen woont er nog steeds en wanneer
je jong bent, waag je daar heel veel
voor. Ben is geen moordenaar en hij
tracht de ware toedracht van de zaak
te vinden. Dat het er daarbij vaak slecht
voor hem uitziet valt te begrijpen. Zijn
vriend verschijnt echter steeds op het
goede ogenblik, zodat de situatie telkens
weer gered wordt Eenmaal kan hij ook
zijn vriend van een wisse dood redden.
Na vele bange avonturen kan Ben
zijn meisje meenemen naar een ander
land. waar hij een bestaan hoopt op te
bouwen, ver van het vcor hem niet altijd
prettige verleden.
Summer Madness
Prachtige oonamen
Trianon De film „Summer Mad
ness" voert de toeschouwers mee naar
het zonnige Italië en met name naar
de stad Venetie. In de mooiste kleuren
wordt het stadsschoon op het witte doek
geschilderd: men heeft inderdaad niet
geschroomd de camera van de hoofd
personen af te wenden en te richten op
de bezienswaardigheden van deze stad.
Trouwens ook wanneer de sprekers op
het doek verschijnen is er nog veel te
genieten van de omgeving. Venetie is als
het ware een groot décor, waarvoor zich
het verhaal afspeelt.
Het verhaal heeft niet veel om het
lijf. het is een zomerzotheid, die slechts
korte tijd duurt. Een Amerikaans meis
je, juffrouw Hudson, heeft lang gespaard
voor een reis naar Venetie, en als ze
daar is geniet ze veel van de prachtige
stad. Toch voelt ze zich niet gelukkig:
zij is eenzaam „Liefde-op-het-eerste-gè-
zlcht" komt haar te hulp Het duurt
echter niet lang of zij doet een onaan
gename ontdekking en dan is het ge
daan met haar innerlijke rust; en volgt
een voortijdig vertrek.
VAN DEZE WEEK:
Bijzonder vermakelijk is het spel van
het kleine Venetiaanse jongetje, dat
miss Hudson, de stad laat zien. Een
grappig vroeg-wijs ventje. „Summer
Madness" is een film die waardering zal
vinden om de prachtige opnamen!
yyMacoumba
Opmerkelijke documentaire
over de mysterieuze binnen
landen van Zuid-Amerika
Casino In het Casino-theater draait
deze week een bijzonder opmerkelijke
film, welke een beeld geeft van de my
sterieuze binnenlanden van Zuid-Ame
rika. De film Macoumba, bekroond te
Cannes en te Berlijn, is een documen
taire in natuurlijke kleuren en opgeno
men door de Italiaanse regisseur G. G.
NapoLitano met zijn drie medewerkers,
die In twee half-amfibische voertuigen
een voor ons vrijwel onbekend gebied
van boeiende en soms huiveringwekken
de schoonheid hebben opengelegd. Deze
vier mannen, die 12.500 km. door het be
toverende Bahia, Brazilië, Paraguay en
Bolivia hebben gereden, de gevaren van
de onheilspellende jungle, van de verra
derlijke moerassen, van het koude An-
desgebergte en van de onmetelijke vlak
ten trotserend, komt alle hulde toe.
Hoogtepunten in dit. zowel artistiek als
technisch, schitterende filmwerk zijn de
verboden dans van de Macoumba, die
tot zulk een exaltatie leidt, dat wij Euro
peanen ons er slechts over kunnen ver
bazen, het afgrijselijke wrede slangen-
duel, de doortocht van een kudde vee
dooi een brede rivier en het Boliviaanse
bruilofstfeest. Verder zijn er nog verras
send mooie opnamen van bruisende wa
tervallen, nóg imposanter dan die van
de Niagara, terwijl men de camera ook
gericht heeft op leguanen, jaguars, papa.
gaaien, krokodillen, jararaca's en nog
vele andere vreemdsoortige dieren.
Zeer illustratief is ook de muzikale
omlijsting van de diverse elkaar snel op
volgende beelden.
D: directie van het Hogewoerd-theater
heef bovendien voor nog een verrassing
gezergd. In het voorprogramma draait
n.l. een documentaire over de interna
tionaal beroemde foto-tentoonstelling
„Wij mensen", die momenteel in Am
sterdam gehouden wordt. Slechts enkele
ogenblikken voor de eerste avondvoor
stelling van gisteren werd de fiimkopie
m het theater afgeleverd, daar deze
's middags door Koningin Juliana, di?
momenteel een officieel bezoek aan de
hoofdstad brengt, is bewonderd.
f erwend publiek bracht haar een ovatie
bij open doek Aan het einde werd
zij twaalf maal voor voetlicht geroepen
(Van onze Weense correspondent)
Onze landgenote Gré Brouwenstijn is woensdagavond voor het eerst In de
Weense Opera opgetreden als Leonore in de opera „Fidelio" van Beethoven.
Al dagen van tevoren waren alle plaatsen uitverkocht cn er heerste in de
grote feestelijke zaal een stemming en een spanning, zoals bij een première.
Men moet namelijk niet vergeten, dat het nieuwe opera-gebouw juist met dit
werk in november 1.1. was geopend cn men kan gerust zeggen, dat het Weense
publiek deze opera als het ware uit het hoofd kent en dat het daaraan de
beste herinneringen bewaart, omdat zangeressen als Flagstadt en Mödl In
deze rol een bijna onovertroffen hoogte hebben bereikt. Toch kon deze op
voering iedere vergelijking met de première doorstaan, want Gré Brouwen
stijn schiep zowel in haar zangtechniek als in haar spel cn vooral In haar
geslalte een Leonore, die onvergetelijk is geworden.
Gisteren werd de grootste zand
zuiger ter wereld, de Brasilge
bouwd op een scheepswerf te
Hardinxveld. officieel in gebruik
gesteld. Dit zeventig meter lange
schip kan ook de diepste bestaande
havens vrij houden van zand.
Tomeloze geestdrift
Aanvankelijk scheen zij haar stem
nog te sparen en het leek wel, alsof zij
de enorm grote zaal eerst aftastte, om
als het ware te voelen of zij tot in de
verste hoeken gehoord kon worden,
maar toen zij, na haar eerste grote aria:
..O. konun". haai zekerheid had gevon
den wist zij haar stem uit te zetten en
bereikte zij een zo vol en zuiver klank-
volum. dat het publiek haar onmiddel
lijk bij open doek een ovatie bracht!
Onder de uitstekende leiding van de
dirigent Hollreiser en begeleid door het
Weens Philharmonisch Orkest, zong zij
vooral na de pauze zo schoon, dat men
niet wist wat meer te bewonderen viel:
het volle sterke forte of het zuivere
piano.
Zulk een Leonore was ook voor Wenen
iets ongewoons. Dat bleek ook aan het
einde van de voorstelling toen het pu
bliek voortdurend bleef applaudisseren
en Gré Brouwenstijn gedwongen werd
tot twaalf keer toe voor het voetlicht
te verschijnen In dit applaus deelden
vooral ook Anton Dermota als Florestan
en Sena Jurinac als Marzelline. maar
de allesoverheersende figuur van deze
Indonesisch
regeringsproram
goedgekeurd
Het Indonesische Parlement heeft
gisteren met algemene stemmen
zijn goedkeuring gegeven aan een be
sluit het Kabinet van mr. Ali Sastroa-
midjojo „gelegenheid tot werken" te
geven. Volgens Indonesisch parle
mentair gebruik krijgt een nieuwe
regering geen motie van vertrouwen,
maar slechts een „gelegenheid tot
werken".
De Indonesische premier kondigde
o.a. aan. dat dc Staatscommissie voor
dc voltooiing van de opheffing van de
R.T.C-overeenkomsten met Nederland
niet alleen uit minister, maar ook uit
Parlementsleden zal bestaan De samen
stelling van de commissie zal binnen
enkele dagen worden bekendgemaakt.
avond was en bleef toch Gré Brouwen
stijn. Het Weense publiek had welis
waar vroeger reeds gelezen met hoeveel
succes zij vooral in Bavreuth was op
getreden. maar nu men haar zelf hier
had gehoord, kende de geestdrift geen
grenzen meer. Onze landgenote heeft
het Weense publiek met één slag voor
zich gewonnen. A.s. zaterdag zal "zij als
Amelia in de opera „Maskenball" op
treden. Het succes is nu reeds verzekerd.
,To catch a thief
Grace Kelly
Luxor De grote attractie van Alfred
Hitchcock's film „To catch a thief" (met
dieven vangt men dieven) is het vertol
ken van een der hoofdrollen door Grace
Kelly, wier naam in de afgelopen weken
in het brandpunt der belangstelling heeft
gestaan. Nog aardiger is het indien men
weet, dat Grace's sprookje met prins
Rainier begonnen is tijdens het opnemen
van deze film aan de Rivièra. Bovendien
is „To catch a thief" een onderhoudende
geschiedenis, hmr en daar voorzien
een humoristische noot, gezoet met wat
romantiek en gepeperd met een ferme
dosis spanning als tegen het slot de
thriller-koning Hitchcock op dreef raakt.
Het is het, verhaal van een ex-juwelen-
dief (Carry Grant), die dank zij zijn rol
in het verzet kwijtschelding van zijn
wandaden op erewoord heeft verkregen
en als man-in-bonus in een luxueuze
villa zijn rustige dagen slijt. Als er in
de hotels van de Rivièra opnieuw eer-
serie juwelendiefstallen (volgens zijn sy
steem) wordt gepleegd, begint de politie
hem echter weer op te jagen en moet
hij, -noodgedwongen om zijn naam te
zuivereii. zelf jacht gaan maken op zijn
imitator. Van een man van Lloyds krijgt
hij een lijst los met namen van rijke
gasten en wordt hij door deze in contact
gebracht met de Amerikaanse mevrouw
Stevens, die rijkelijk is voorzien van ju
welen. Haar knappe dochter Francie
(Grace Kelly) komt echter achter de
identiteit van de voormalige inbreker,
vindt de zaak machtig interessant en
waar dat op uitdraait kan men gemak
kelijk raden.
Naast dit te voorziene happy-end tus
sen de twee hoofdfiguren komt echter
de ontmaskering van de dief als een ver.
rassen de ontknoping.
Mr. Michaël naar ons land
terug
JOG SCH
IK IN A
(Van onze correspondent te Djakarta)
Eerst thans is bekend geworden, dat
op 9 april j.I. mr. L. S. Michael
met vrouw en kind per vliegtuig naar
Nederland is vertrokken. De heer Mi
chael, die in Djakarta een advocaten
praktijk had, behoorde tot de groep
Nederlanders, die in januari 1954 in
Djakarta cn Bandoeng werd gearres
teerd op beschuldiging van subversie
ve acties tegen de Republiek Indone
sië.
Hij werd einde vorig jaar uit de voor
lopige hechtenis ontslagen, doch mocht
Djakarta niet verlaten en kreeg mel
dingsplicht opgelegd. Vrij onverwacht
heeft mr. Michael van de Procureur-
Generaal Soepraptop toestemming ge
kregen om Indonesië te verlaten. Van
mr. Michael is lange tijd beweerd, dat
hij Bos (of Bosch) zou zijn, een met de
Daroel Isdam in West-Java samenwer
kende Nederlander. Tot die bewering
droeg bij. dat mr. Michael in de gevan
genis snor en baard had laten staan en
ook de min of meer legendarische Bos
een baard zou dragen.
Na dc vrijlating van mr. Michael en
het overlijden van dc heer Jungsehla-
ger bevinden zich van dc hoofdgroep
der destijds gearresteerde Nederlan
ders (dat is dus exclusief de gearres
teerde Nederlanders en gewezen Ne
derlanders, die in processen als ge
tuigen optreden) nog in arrest de ex-
KNIL-bapitein Schmidt, wiens pro
ces lopende is cn de heer A. H. Door
nik, gewezen assistent-resident en la
ter adviseur van het Indonesisch De
partement van Binnenlandse Zaken,
die 18 december 1953 werd aangehou-
oor de huishoudelijke
aangelegenheden van de Tweede Ka
mer heeft indertijd de kunstschilder
Sierk Schroder te Wassenaar opgedra
gen een portret te schilderen van de
oud-Kamervoorzitter mr. J. R H. van
Schaik. Deze heeft zich inmiddels van
zijn taak gekweten De voorzitter der
Tweede Kamer stelt zich nu voor het
portret namens de Kamer in ontvangst
te nemen na afloop van de openbare
vergadering van woensdag a.s- in tegen
woordigheid van de heer Van Schaik.
Iw'i v/
U. zuil tó wA. opAm.
in. Ojihtxxó.jnsiVoQil
vóc/c btudieva-jhtói.
Jn Uüslw komt wxMmxü -
tfillieq mat.. (TvöaQeJt
Eotaoj'Cwoc oufomc ÜlZA&i)
Leïótn opat wuuSjaortijk-
se SWrott- ytcjs vo«
SJOobaschittoaiiMsn..
(jemscrtte. yztóOTHZiJ.
uitkcxintj vim
£"5% 'jmx IOjS'. -
InlLocscfiotznkieldfiJzt
CjtoeraikmLi dn pat-
^oxofxósaheo.
Ü.oot qjiatl
(f^nuMsid (iS par paccggj.)
