LEIDSCH
DAGBLAD
Naar de volledige gelijkstelling van
de vrouw met de man?
WEERBERICHT
Zware beschuldigingen van Ulmer
tegen Djaksa Soenario
Autobus reed vau dijk
IN CAIRO VANDAAG BERAAD
HAMMARSKJOLD - NASSER
95ste jaargang
WOENSDAG 11 APRIL, 1956
No. 28803
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Twee kapiteins op de boot
Discussies over tivee systemen
Verkwistende vrouwen, maar ook... mannen
(Van onze parlementaire redacteur)
Bü de Tweede Kamer is een wetsontwerp aanhangig met het doel de bepa
lingen op te heffen volgens welke de gehuwde vrouw geen uitgaven mag
doen. geen overeenkomsten mag aangaan en zelfs niet over haar eigen
vermogen mag beschikken, zonder toestemming van de nian. Alvorens dit
wetsontwerp In openbare behandeling komt, heeft de nieuwe Minister van
Justitie, prof. mr. J. C. van Oven, het op prijs gesteld eerst een principiële
uitspraak te krijgen van de Kamer over de vraag: „Zal de man wél of niet
mede verantwoordelijk zijn voor de uitgaven enz. die zijn vrouw doet zonder
dat hij toestemming heeft gegeven?" Wijlen minister Donker antwoordde met
„niet" op deze vraag. Op dat antwoord was zijn wetsontwerp gebaseerd. De
nieuwe minister van Justitie wil op de vraag antwoorden „wel" en, zoals gisteren
bleek, wil ook de grote meerderheid van de Tweede Kamer dat doen. zodat
er dan sprake is van een volledige gelijkheid van man en vrouw in het huwe
lijk. Alleen de Anti-Revolutionairen (en waarschijnlijk de Staatkundig-Gere
formeerden) vormen met een deel van de PvdA de kleine minderheid
Wie is het meest bevoegd?
Wijlen minister Donker verwachtte,
dat de man zelden betaling uit hoofde
van handelingen van zijn vrouw zou
weigeren en hij wilde hem wettelijk
voor uitgaven van de vrouw niet aan
sprakelijk stellen. Hij had een ïngewik-
Dc meerderheid van de Kamer wenst
echter, dat man en vrouw beiden ook
aansprakelijk zullen zijn voor de uit
gaven. die de vrouw heeft gedaan. Het
is te verwachten, dat de Kamer vandaag
in deze geest een uitspraak zal doen en
binnenkort zal dan het wetsontwerp, in
overeenstemming gebracht met deze
uitspraak in openbare behandeling
komen.
Dat man en vrouw gelijkwaardig zijn,
daarmee is prof. Gerbrandy (A.R.) het
ook eens, maar het gaat voor hem om
de vraag wie het meest bevoegd is om
verantwoordelijk te zijn voor de huwe
lijksgemeenschap en dan meent hij. dat
de beslissende stem van de man beant
woordt aan het rechtsgevoel, dat in ons
volk leeft Sedert de oude Germanen is
door de eeuwen heen altijd de man op
de voorgrond getreden voor het gezin.
Altijd heeft de man voorrang gehad.
Tegen het systeem van minister Van
Oven had prof. Gerbrandy ook het be
zwaar. dat voor schuldeisers dan de
verhaalbaarheid „foetsie" is.
Vrouw nog onder curatele
Hiertegenover betoogde mevr. Stof
felsvan Haatten (VVD), dat sinds de
tijd van d^ Germanen een ontwikkeling
is ingetreden, waardoor de ongelijke
positie van de vrouw niet meer te ver
dedigen is In het huwelijk is de vrouw
thans nog gelijkgesteld met iemand, die
onder curatele staat. Maar prof. Ger
brandy zal toch niet willen beweren,
dat men aan de verstandelijke vermo
gens van de vrouw moet twijfelen om
dat ze in het huwelijk treedt? De
ondergeschikte positie van de vrouw
past niet in de eenheid van het huwe
lijk. Het is trouwens in feite zo, dat
95% van de gehuwde vrouwen de ge-
zinskas beheert. Heeft de gehuwde
vrouw zich in de praktijk zo gedragen,
dat zij het gezinsinkomen zal verbras
sen wanneer ze zonder toestemming
uitgaven mag doen? Van verbrassen is
trouwens geen sprake, want in de mees
te gevallen is men al blij indien men
kan rondkomen. Verwacht prof. Ger
brandy nu heus, dat de vrouwen naar
de winkels zullen rennen om zich met
juwelen en bontjassen te tooien? Er
zijn inderdaad verkwistende vrouwen,
maar er zijn ook altijd verkwistende
mannen geweest. Het is juist als de wet
de mensen in de gelegenheid stelt nun
eigen verantwoordelijkheid beter te be
leven. Het Was de eerste redevoering
I van mevr. Stoffelsvan Haaften nadat
ze reeds enkele maanden in de Kamer
zitting heeft.
Tegenover de bezwaren van prof.
Gerbrandy zette mej. Tendeloo (PvdA)
uiteen, dat het systeem van prof. Van
Oven voor schuldeisers eenvoudiger is.
omdat ze de schuld kunnen verhalen op
de gehele huwelijksgemeenschap en zich
niet behoeven af te vragen of de man
of de vrouw verantwoordelijk is.
Verantwoordelijkheid
Ook de heer Van der Feltz (CHU)
constateerde, dat er in de loop van de
tijd veel is veranderd in de positie van
de vrouw.
Al is de vrouw in menig opzicht
anders dan de man, dit vond de heer
Van der Feltz geen reden om haar
ongelijkwaardig te behandelen en hij
was het daarom volkomen eens met een
volledige gelijkstelling van man en
vrouw. Dit was ook de mening van
mevr. Lips—Odinot (CPN) en de heer
Van Rijckevorsel (KVP) verdedigde het
meubelen en juwelen gaat kopen? Het
is voor man en vrouw even gevaarlijk
als zij voor eikaars schulden moeten
opkomen In de praktijk van het
systeem Van Oven zal men elkaar
evenzeer kunnen benadelen als nu de
man de vrouw.
Brandkast met twee
sleutels
Minister Van Oven antwoordde dat
hij de illusie heeft een praktische op
lossing te hebben gevonden. Aan de
uitwerking van zijn systeem wordt ge
werkt en waarschijnlijk zal men over
enkele dagen kunnen oordelen of het
systeem praktisch uitvoerbaar is. hoe
wel er natuurlijk altijd, zoals met
iedere wet. problemen zullen blijven.
De minister noemde het een daad
van eenvoudige rechtvaardigheid de
vrouw in het huwelijk gelijk te stellen
met de man en met de ongehuwde
vrouw. Een volwassen mens moet
aansprakelijk zijn voor zijn handelin
gen. In de praktijk worden de koor
den van de beurs trouwens toch al
meestal door de vrouw gehouden.
Aanhoudend koud
De Bilt verwacht tot- morgenavond:
Zwaar bewolkt met verspreide opkla
ringen. maar plaatselijk ook wat regen.
Zwakke veranderlijke wind. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.11 uur).
Zon op: 5.52 uur; onder: 19.35 uur.
Maan op: 6.07 uur; onder: 21 49 uur.
Hoogwater te Katwijk te 406 en
16.22 uur. (Springtij).
De nummer bestaat nlt 10 pagina'a
systeem-Van Oven omdat het een ver
sterking betekent van de persoonlijke
verantwoordelijkheid. De stap naar een
tweehoofdig bestuur in het huwelijk
dient volgens de heer Lemaire (ex-KNP)
te worden gezet, omdat deze past in de
gegroeide rechtsovertuiging
Praktisch uitvoerbaar
Alleen mej. Zeelenberg (PvdA) liet
een afwijkend geluid horen, hoewel zij
natuurlijk ook Voorstandster is van de
gelijkheid van man en vrouw. Maar
zij gelooft niet, dat het systeem-Van
Oven praktisch te verwezenlijken is in
een wettelijke regeling. Wie houdt de
vrouw tegen, zo vroeg zij. die een auto
gaat kopen voor rekening van de zaak-
van haar man? Wie houdt de vrouw
tegen van een vermogend man die dure
Dat is werkelijkheid. Ietwat ouder-
wetsen onder ons menen nog altijd
dat de man het vermogen beheert,
maar die tijden zijn voorbij. De wet
telijke regeling moet nu in overeen
stemming worden gebracht met de
werkelijkheid. Er komt In bet gezin
een brandkast met twee sleutels. Er
komen welbewust twee kapiteins op
het huwelijksschip omdat het huwe
lijk nu eenmaal wordt gevormd door
twee gelijkwaardige personen. Van
daag worden de replieken gehouden,
waarna zal worden gestemd voor of
tegen het systeem-Donker of het
systeem-Van Oven.
Stopzetting uitvoer
consumptie-aardappelen
Met ingang van heden worden nieu
we machtigingen voor de export van
consumptie-aardappelen niet meer
verleend. Het ligt verder in de bedoe
ling na 21 april de export ook np ver
gunningen die eerder zijn afgegeven
niet meer toe te staan.
Hoewel de aardappelvoorraden. die in
ons land aanwezig zijn. nog ruim vol
doende zijn om de behoefte van de Ne
derlandse bevolking te dekken, wil de
minister voorkomen dat door een te
grote uitvoer de voorziening van het ei
gen land in gevaar zou komen Het ex
portverbod geldt voor alle voor con
sumptie geschikte aardappelen met uit-
zonderine van pootaaröappelen.
Gistermiddag zijn de deelnemers
can liet FIDE-Schaaktoernooi door
burgemeester mr. A. J. d'Ailly in het
Amsterdamse Stadhuis ontvangen
De burgemeester (links) in ge
sprek met de wereld jeugd kampioen
Spassky. die liij complimenteerde
met zijn overwinning op Smyslof
(midden).
Ernstige verklaringen in zaak Schmidt
Hij werd met doodstraf bedreigd
Uliner herroept alles wat hij eertijds zeide
Aan het eind van de 45ste zitting in de zaak-Schmidt heeft getuige Ulmer
de Officier van Justitie Soenario ervan beschuldigd, dat deze hem met dc
dood bedreigd 7.011 hebben. Hij toonde een patroon, die h.| in zijn ...el had
gevonden, maar waarvan hjj niet kon zeggen, hoe deze daar gekomen was.
Hy zei, dat God in deze zaak zal richten. De eerste let'ers van dc namen
an dc rechters Liem, Maengkom en Roehjani zijn de medeklinkers in de
laam Ulmer. zo zei hij.
Op deze zitting sprak Ulmer alle verklaringen, die hij voor dc politic had
afgelegd, tegen. Hij zei deze te hebben afgelegd, nadat poiitie-ambtcnaren hem
hadden geslagen.
Een dokter staat temidden van [verwoest bij een artillericduel tus-
de ruïne, die eens een ziekenhuis sen Egyptenaren en Israëliërs,
in Gaza was. Het ziekenhuis werd
Soenario vroeg, wie getuige geslagen
hadden. Ulmer antwoordde, dat hij de
gene,! die hem in de bergen sloeg, niet
kende, maar dat deze volgens Hofman
Koesnan heette. In Djakarta was hij
geslagen door adj.-commissaris Endoeh.
samen met inspecteur Bos. In Bandoeng
door een inspecteur, die volgens To-
masoa Quix heet
Op een vraag antwoordde Ulmer nog.
_at Hofman en Tomasoa zijn blauwe
plekken gezien hebben ,.U kunt hier
bij mijn rechteroog nog een litteken
ervan zien". ..Tomasoa zei me. dat er
voortaan in opdracht van hogerhand
niet meer zou worden geslagen".
De Officier van Justitie wilde nog
weten, hoe Ulmer zijn verklaringen
heeft kunnen verzinnen. Ulmer zei
daarvoor het verhaal van een roman
te hebben gebruikt Hij wist niet meer
of dat een roman over een werkloze
was, geschreven door Oppenhenn, of
een roman van Courts-Mahler.
Aan hel slot van de zitting zei Ulmer
nog iets te willen zeggen: „Ik ben het
slachtoffer van valse beschuldigingen.
Ik heb hel Indonesische staatsbur
gerschap verworpen, maar daarom
ben ik geen landverrader. Soenario
zei ine, dat ik maar wat moest zeg
gen. omdat rechter Maengkom zo
slim niet is. Soenario heeft tegen Bos
gezegd van mij: „Behandel hem niet
als een heer. hij is eigenlijk een
landverrader".
Reciiter: Het gaat hier niet over het
staatsburgerschap
Ulmer: ..Ik ben met de dood bedreigd
en ik kan dat bewijzen Ik zal U een
brief laten horen (hij citeerde uit een
brief, waarin politiemensen werden ge
ïnstrueerd zich. in het belang van de
zaak. niet in te laten met de arrestan
ten in de zaken der Nederlanders)
Soenario. ik heb U gezegdde Here
zal ons richten. Ik heb verklarmgen
afgelegd op Instructie van Soenario en
Soelaeman Effendi onder bedreiging
met de kogel. (Hij stond op en haalde
een patroon van een tommygim voor de
dag en gaf deze aan de rechter. Dit is
Nationale schuld ruim een
miljard gedaald
Verschenen is het algemeen verslag
van de stand der Staatsschuld op 31 de
cember 1955.
Uit het overzicht van de totaalstand
van de Nationale Schuld (inclusiel de
vergoedingen wegens geleden oorlogs
schade en wegens geleden watersnood-
schade i op de ultimo's van 1954 en 1955
blijkt, dat deze in de loop van 1955 js
gedaald met f.1061 miljoen. De stand
per 31 december 1955 is f 19.688 miljoen.
Exclusief genoemde vergoedingen beliep
de daling f 245 miljoen.
het bewijs, dit heb ik in mijn cel ge
vonden.
"Soenario: „Ik heb geze'gd- „Als je
schuldig bent. zul je je schuld niet
ontgaan.
Ulmer: „Neen neen. Soenario, II hebt
V met de doodstraf gedreigd. Ik ben
protestant en ik heb voor God ge
zworen. en God richt
Dc rechter hamerde af en zei: „Allah
rielil ook. Ik wens kalmte.
Getuige zegt dus. dat hij onder be
dreiging staat. Van wie heb jc die
kogel?
Ulmer: „Dat weet ik niet. Ze hebben
hem naar mijn cel gestuurd. Ik was
me net aan het baden. Maar hij komt
van Soenario."
Rechter: „Hoe weet jc dat dan?"
Ulmer: ik heb hem horen zeggen:
„Jc bent een landverrader, jc ver
dient de kogel".
Rechter :Kom. ik heb hier geen tijd
voor. Heb je nog iets belangrijks tc
zeggen?"
Ulmer legde nog een deurknop en een
paar lappen over. maar het was niet
geheel duidelijk wat hij met deze voor
werpen wilde aantonen. De rechter
voegde de patroon bij het dossier.
Rechter: We hebben hier verder
heus geen tijd voor. Heb je nog iets0"
Ulmer: .God richt in deze zaak. Uw
naam is Roehjani: dat is een R. Rech
ter Maengkom is een M. en die vroegere
rechter in deze zaak. Liem. is een L..
LM.R. Dat zijn de drie medeklinkers
van Ulmer, en de U van Jungschlöger
komt er ook I voor.
Ook getuige Baden werd gehoord. Hij
antwoordde op vragen dat hij de
politic vijf plaatsen, waar „droppings"
waren uitgevoerd, had getoond. „Ik
heb plaatsen aangewezen, die dicht
bij de weg en vlak bij politieposten
lagen, zodat het duidelijk moest zijn,
dat daar geen „droppings" mogelijk
waren", zo zeide hij.
De plaatsen, die in het procesverbaal
worden genoemd, zijn inderdaad
plaatsen die ik heb verzonnen. Hij zei
nooit „droppings" te hebben meege
maakt.
Beklaagde Schmidt merkte op. het
vreemd te vinden, dat de politie Baden
pas 10 maanden na zijn arrestatie die
plaatsen liet aanwijzen. Bovendien
kloppen deze niet met die, welke ande
ren aanwezen.
Over het tijdstip van de volgende
zitting zei de rechter nog, zich aan de
vasten te houden, maar de behandeling
toch niet de hele maand op te willen
houden. Derhalve werd de zitting be
paald op 24 spril. Voorts zeide hij de
getuigen Baden en Ulmer niet meer
nodig te hebben.
Drie doden en elf gewonden
Drie passagiers zijn gedood toen gistermiddag omstreeks vier uur een autobus
(van „l)e Twee Provinciën"), die de dienst RotterdamUtrecht onderhoudt, bij
Nieuw-LeUkerland (Z.H.) bij het uitwijken voor een tegenligger van dc dijk ge
raakte en aan dc voet daarvan op een zijkant bleef liggen.
Een aantal passagiers is, toen dc autobus van de dijk buitelde, uit de bus ge
slingerd en er onder terecht gekomen.
Om het leven kwamen dc 31-jarige passagier C. vau Dam uit Meerkerk (Z.H.),
mevrouw Vogelenzang-Van 't Aardwijk en de 38-jarige mevrouw Groenendijk-
Keesinaat beiden uit Alblasserdam. Er werden twee personen zeer ernstig ge
wond: een van hen is de 41-jarige chauffeur van dc autobus T. Schcrpenisse,
uit Amcidc. Nog negen andere minder ernstig gewonden zijn overgebracht naar
het ziekenhuis tc Alblasserdam. Zwaar gewond is ook mej. Schakel uit Gicsscn-
Oudekerk.
Dc autobus waarin zich 25 personen bevonden, was om 15.10 uur uit Rotterdam
naar Utrecht vertrokken.
Arabische Liga zegt steun toe. maar
Egyptische pers pocht over sabotage-actic
in Israël
Secretaris-generaal Hammarskjöld van de Verenigde Naties is gisteren In de
Egyptische hoofdstad Cairo aangekomen voor bespreking met de leiders van
Egypte van dc spanning in het Midden-Oosten. Hammarskjöld heeft gisteren
in aanwezigheid van hoofdwaarnemer generaal Burns besprekingen gevoerd
met de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken Tevoren had de Ameri
kaanse ambassadeur in Cairo met premier Nasser gesproken. Nasser zou
Hammarskjöld vandaag, woensdag, ontvangen. Het politieke comité van de
Arabische Liga heeft gisteren een motie goedgekeurd, waarin gezegd wordt, dat
alle Arabische landen naar vermogen de taak van dc heer Hammarskjöld zul
len vergemakkelijken. 'ntussen heeft generaal Burns aai. premier Nasser ver
zocht de commando-activiteit in Israël te doen staken en hem te laten weten
wanneer aan dit verzoek is voldaan. Israël heeft de Veiligheidsraad officieel
medegedeeld, dat het zich vrüheid van handelen voorbehoudt zolang Egypte zich
niet onvoorwaardelijk bereid verklaart vijandige daden achterwege te laten.
niet te schaden. „El Akhbar" schreef In
een hoofdartikel: .De commando's zijn
de nieuwe Veiligheidsraad, zij hebben
de rol van de Ver. Naties overgenomen
tot deze herleefd zullen zijn"
De Libanese minister van Defensie
heeft dinsdag in het parlement gevraagd
om aanvullende kredieten van 800.000
gld. voor versterking van de grens met
Israël.
Het Franse ministerie van Buiten
landse Zaken maakt dinsdag in Parijs
bekend, dat minister Pineau zijn ambas
sadeurs in Cairo en Tel Aviv opgedragen
heeft de regeringen van Egypte en Israël
op de hoogte te brengen van de ernstige
ongerustheid van de Franse regering
over de toestand aan de Israëlisch-
Egyptische grens.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Foster Dulles heeft dins
dag anderhalf uur met veertien Congres-
leiders zeven republikeinen en zeven
democraten beraaf slaagd over de toe
stand in het Midden-Oosten. Hierbij is
ook de mogelijkheid ter sprake geko
men. dat de regering het Congres zal
verzoeken president Eisenhower speciale
bevoegdheden le verlenen, opdat hU in
geval van een acute crisis in dit gebied
onmiddellijk handelend zal kunnen op
treden Officieel heeft de minister een
dergelijk verzoek echter niet gedaan, al
dus hebben genoemde Congreslciders na
hun bespreking aan dc pers medege
deeld. ZU wilden verder niets over het
besprokene zeggen.
Foster Dulles overlegde met
veertien congresleiders
De Egyptische pers publiceerde dins
dag in grote opmaak berichten over de
Egyptische commando's. Volgens som
mige bladen opereren 300 commando's
op Israëlisch gebied van de Neseb in het
zuiden tot aan Haifa. De Israëliërs ver
bergen hun verliezen, aldus deze be
richten. om het moreel van de bevolking
