pjp
lily n
ABSOLUTE VREUGDE
Israël streeft koortsachtig naar
economische zelfstandigheid
T* "ff
DE avond van Tweede Paas
dag wm het. Een koude
avond. Goed om de voeten
bU de haard te steken met een
stapeltje week-lectuur links en
rechts van je stoel. Wat vüegt
er In zo'n paar uur al niet aan
je ogen voorbij. Gelukkig dat we
niet hard-op denken. Soms kun
je het niet laten de overzijde
van het haardkleedje erbij te
betrekken. „Zeg. luister eens
evenDan is er een deelge
note van je verbazing, veront
waardiging of welke gemoeds
gesteldheid je ook tot spreken
dwingt.
Nu stel lk mij voor. dat U
aan de overzijde zit en zo vrien
delijk wilt zijn een ogenblik te
luisteren. Het gaat over muziek
U treft in mij geen muziek-ken-
ner of muziek-criticus. Daar
voor heb ik er veel te weinig
verstand van. Maar het interes
seert me wèl en lk hoor het
graag.
Het geval wilde, dat ik die
avond twee artikelen las over
muziek. Eerst stuitte ik nl. op
een verslag over de visite van
Hampton aan Nederland („Vrij
WOORD
VAN
BEZINNING
een poosje niet verder kunnen
'.ezen Mijn gedachten trachtten
hen te volgen naar huis en de
volgende dag naar hun kantoor-
op die avond zo meegesleept? Is
het misschien de greep geweest
naar de absolute vreugde? Niet
een beetje, niet heel veel. maar
Mies: nog meer, nog harder Is
Hampton's succes misschien, dat
hij in deze orgie van een ogen
blik. de suggestie geeft, tot de
grenzen van de absolute vreugde
door te dringen?
Het tweede artikel over mu
ziek, dat die avond my voor
ogen kwam. was van Karl Barth
over Wolfgang Amadeus Mozart
komt en door hem zijn uitdruk
king vindt".
Nu moet U de psalmen eens
doorbladeren: hoe dikwijls wordt
daar de gehele aarde opgeroe
pen zich te verheugen. God te
loven. Wie een goed psalm
kenner is. vinot daarvan iets
terug in de muziek van Mozart
Ik denk aan het slot van psalm
103. aan psalm 117. 148. 150. om
maar enkele te noemen Iets
van die absolute vreugde dringt
door in Mozarts muziek Maar
toch nog „het werkelijke leven
in zijn gespletenheid"
Bij dit woord dacht ik terug
aan de jongens en meisjes in de
Houtrusthallen. Zij willen op
hun manier de absolute vreugde
grijpen, uit de gespletenheid
wegspringen, maar ze doen het
met een krijsende negerband,
tussen de politie en op scherven
van colaflesjes. Nergens kun je
feller juist de gespletenheid van
het leven gedemonstreerd zien.
Toen zag ik weer de vrouwen
wegvluchten bij het geopende
graf vandaan, de ontsteltenis
Nederland" 31 maart 1956» Hij
is de leider van een neger-band
van 18 man. Deze band kwam
in de Houtrusthallen in Den
Haag en in het Concertgebouw
te Amsterdam. Ik las dat „in
Den Haag 5000 jongelieden wa
ren samengestroomd. 70 politie
mannen in uniform hielden de
wacht, meer dan 20 rechercheurs
zaten in de zaal". Eerlijk gezegd,
ik begreep er niets van. Waar
is dat nu voor nodig? Dat bleek
al spoedig. „Om 10.15 's avonds
gaven de Houtrusthallen dit
beeld: hossende, gillende lieden,
meisjes, die met blóte 'benen in
de stukgeworpen colaflesjes
dansten, en niets merkten, jon
gens, die smeekten om meer, om
„nog harder". Onder een foto
staat: Hampton deed met de
duizenden wat hij wilde. Hij
riep: „boe".
Ik zal U het verdere verslag
besparen. In Amsterdam moest
de politie er een eind aan ma
ken
Moet ik nu in dit woord van
bezinning iets prekerigs zeggen
over deze duizenden jongens en
meisjes? Eerlijk gezegd, heb ik
(In de Waagschaal, 31 maart
1956». Dat was een verademing
na het eerste waanzinnige mu-
ziekverhaal. Hier spreekt een
gereformeerd theoloog met de
grootste eerbied over Mozart.
HU sohrijft: „Wie hem ook maar
een beetje ontdekt heeft en dan
over hem probeert te spreken,
komt gemakkelijk tot een schyn-
baar overdadig stamelen. Soren
Kierkegaard is het zo vergaan".
„HU musiceerde het werkelyke
leven in zün gespletenheid,
maar desondanks op de aohter-
grondvan de goede schepping
Gods.. Mozart is universeel.
alsof in een klein, afgezonderd
gebied de hele kosmos begint te
zingen. Blijkbaar omdat de mens
Mozart de kosmos in zich heeft
opgenomen en deze aan het
zingen brengt". Nog één citaat:
„Hij wil ook niet de lof van God
verkondigen, In feite doet hu
dtl echter wel: juist in de be
scheidenheid. waarin hij. in ze
kere zin zelf slechts instrument,
alleen maar laat horen, wat hij
blijkbaar zelf hoort, wat uit
Gods sohepping tot hem door
dringt, in hem naar boven
van Petrus en Johannes. Hun
dreigde het hart te zullen bre
ken onder de overweldigende
vreugde, die op dat ogenblik
openbaar werd Een vreugde,
die heel de wereld, heel de kos
mos gelden zou ZU konden het
niet verwerken ln éne keer.
Niemand zal „in de gespleten
heid van dit leven" de absolute
vreugde kunnen verwerken. Dat
kan slechts daar. waar de ge
spletenheid van het bestaan is
opgeheven. Dat kan slechts door
Gods staatsgreep van de Paas-
morgen. Zegevierend schrijdt
de verrezen Heiland door de ge
schiedenis en vraagt om geloof.
Hy vraagt het de jongelui van
de Houtrusthallen: ook voor hen
is niet dit afschuwelUk surro
gaat van absolute vreugde. Waar
hun hart naar hunkert, is
slechts op die éne plaats te vin
den. waar in deze éne mens
Jezus de verhoging geschied is
van het menselijk zUn in de ge
spletenheid tot de ware bestem
ming: het mens-zUn voor God.
Dr. H J. VAN ACHTERBERG
Herv .predikant te Leiden.
MALLE GEVALLEN
In Dallas is een dertienjarige jongen
gearresteerd omdat hU 1500 potloden
had gestolen. Waarom hij dat ge
daan had? „Omdat de school bin
nenkort weer begint", verdedigde hu
zidh 'benepen.
„Ha. nou hebben w'em" zeiden twee
detectives in Lubbook (Texas) tegen
elkaar, toen ze een man in de gaten
kregen die verdacht uitziende fles
sen aan voorbijgangers verkocht
voor de prUs van vier gulden. Ze
volgden hem naar z'n huis, deden
een inval en vonden nog -dertig van
die flessen in de kelder. Ze konden
de man echter niets maken, want
het bleek dat er honderd procent
leidingwater in de flessen zat
Nee, hebben we uitgeroepen toen we
het volgende berichtje lazen, dat
mag men de Schotten niet aandoen.
Die zyn er achter gekomen dat in
Pakistan ook doedelzakken worden
gemaakt. Daar zou met een beetje
goede wil nog wel over heen te ko
men zyn, maar dat die doedelzak
ken uit Pakistan nu ook nog de
helft goedkoper zijn dan die uit
Schotland zelf, dat doet de deur
dicht.
Israels industrie groeit: een deel van het nieuwe
fosfaatbedrijf.
zwicht en hebben hun bedrijf in Israël
gesloten, uit vrees de Arabische markt
te verspelen! In hoeverre die vrees ge
grond was, laat zich moeilijk beoorde
len. De Franse firma Chausson, die het
been atljf hield, wordt nog steeds met
Arabische orders overladen
Anderen bijna bankroet
Al valt niet te ontkennen dat Arabi
sche boycot en blokkade Israëls econo
mie schade doen, de Arabische hoop.
dat men er Israël economisch mee op
de knieën zal krijgen, lijkt illusoir, zo
lang men niet de stroom van buiten
landse Joodse bijdragen naar Israël kan
blokkeren, Iets waar al heel weinig kans
op bestaat. Al lUkt het voor Israël voor.
lopig heel moeilyk die lang begeerde
economische zelfstandigheid geheel te
verwezenlyken, het ziet er toch naar
uit, dat het ln de niet al te verre toe
komst zijn tekorten zodanig zal kunnen
beperken, dat de resterende buitenland
se bU dragen gedekt kunnen worden.
Daarmee is zijn economische positie
sterker dan van vele Arabische landen,
die immers met uitzondering van
Libanon en de olielanden Irak en Saoe-
di-Arabië nog steeds op het randje
van het bankroet balanceren!
Een uiterst nauwkeurige chauffeur
van een autobus is met zyn voertuig
plus alle passagiers twee-en-een-
half-uur blijven wachten voor een
knipperlicht bij een spoorwegover
gang. dat het onveilig signaal bleef
geven. „Voorschrift van de Veilig
Verkeerscommissie", verklaarde hU
tegenover zijn van woede rood aan
gelopen passagiers. Pas nadat ont
dekt was. dat een goederenwagon
precies op een signaalsohakeling ge
rangeerd stond en nadat deze ver-
wUderd was, vervolgde de voorzich
tige chauffeur zUn weg. Het gebeur
de in Californië.
Een telefoniste in Marshall Texas)
hoorde rare geluiden door de hoorn
van één van de abonnees die van de
haak moest liggen. Ze vertrouwde
het niet, want het waren pistool
schoten en gegil, die ln haar oren
klonken. Opgewonden vertelde zU
(natuurlUk door de telefoon» de po
litie w-at zy hoorde en vermoedde.
Even later gilden de sirenes van de
politieauto's die naar het opgegeven
adres snelden. De qolltiemensen trof
fen het gehele gezin rond het tele
visietoestel, geneitend van een span
nende gangsterfilm
Het gebeurde in een Overijsselse auto
bus t>U Staphorst. Een vrouw stapte
het vervoermiddel binnen. De chauf
feur vroeg: ..'n Retour?". Antwoord:
..Nee. ik moet een briefje hebben
voor hen en trógge".
Een boer in Oklahoma, die 's avonds
zijn koetjes in de stal bracht, vond
dat de dieren anders dan anders
deden Vrolijker. vriendelUker en...
er zijn eigenlyk geen woorden voor
te vmden. want het komt niet alle
dagen voor dat koeien in kenne-
lyke staat verkeren. De politie ver
trouwde het zaakje niet en onder
zocht waar ze die dag hadden ver
toefd. Toen kwam aan het licht, dat
ze hadden gedronken uit een ri
viertje. waarin een afvoerpijp uit
mondde. die in een clandestiene
whiskystokery begon. Hoe een koe
een haas vangt weten wy niet. maar
die mannen van dat illegale fa
briekje zitten nu in de gevangenis
te brommen (ook op die koeien).
Zaterdag 7 april 1956
i Jaargang No. 14
I oorlopig worden gaten gevuld met tijdelijke
extraatjes, maar vooruitzichten zijn gunstig
)e landontginning in Israël wekt grenzenloze bewondering: een
longaarse kibboetznik helpt de vestiging van een nieuwe ..moshav"
voorberieden.
i Tekorten zijn relatief reeds verminderd
(Van onze reisredacteur)
In de hevige strijd, die Israël al van vóór zijn geboomte om zijn
iestaan voert, zijn niet alleen de militaire en politieke factoren van
>eslissend belang. Nu de kans op een vredelievende oplossing van
i iet conflict met de Arabieren vooralsnog zeer gering schijnt, is een
•conomische vraag tenminste even dringend. Zal Israël in de nabije
eekomst op eigen benen kunnen staan, zelf de lasten kunnen dragen,
iie zijn kwetsbare positie het opdringt
Eer ik de feiten en cijfers rangschik, die daar het antwoord op
tunnen geven» moet ik voor één ding waarschuwen: de gangbare
ffiteria gaan hier niet helemaal op, want het Joodse volk heeft
tenarde omstandigheden leren doorstaan. Niets illustreert dat beter
lan het joodse verhaal, dat luidt: God had ieder geduld met het
nensdom verloren en derhalve besloten nog eens een zondvloed te
intketenen, maar nu een met dertig vadem water, zonder ark en
onder duif.
Hij zond de engel Gabriël om zijn besluit aan alle betrokkenen
:enbaar te maken. Toen Gabriël het aan de Mohammedanen had
neegedeeld, keerden deze zich naar Mekka en baden om een plezie-
ig plaatsje in het paradijs met „hoeri's" (eeuwig jonge maagden) en
vijn.
De Christenen vielen op de knieën en vroegen om vergiffenis voor
1 lun zonden op de dag des oordeels.
Maar de oude opperrabbijn, die het nieuws voor de Joden in ont-
'angst nam, krabde slechts aan zijn baard, zuchtte en zei: „Ach, ach,
it zal een moeilijk leven worden onder dertig vaam water!"
Scherts terzyde, aan de creditzijde
in Israels economisch ondernemen in
i laatste zeven jaar staan indrukwek-
ïnde posten: het bebouwd areaal steeg
tn 170.000 tot 370.000 hectare, het be-
loeide van 29.000 tot 116.000, de agra-
sche produktie werd verdrievoudigd.
»e produktie van de elektrische ener-
le klom van 97 miljoen tot 270 miljoen
ru. De industrie breidde zioh koorts-
:htig uit: cement, textiel, leer, plas-
ca, chemische produkten, buizen, pa-
Ier, auto's, de lUst wordt dagelyks lan-
l W. De ontginning van delfstoffen
roeit, er worden fosfaten gemijnd, Ko-
1 Ing Saloma's kopermijnen in de Negev
omen weer in produktie, er is olie ge.
onden. de eerste bron produceert 300
irrels (50.000 liter) per dag, men hoopt
1 p grotere vondsten. Het jaarinkomen
l er hoofd van de bevolking staat op
1575.—, het hoogste van het Midden-
tosten.
Dit neemt niet weg, dat Israëls han-
elsbalans hevige zorgen blyft baren,
n 1949 dekte Israëls uitvoer slechts
oor 12 procent de invoer! Dit cijfer
j nu tot 33 procent gestegen, maar
et blyft een bijzonder onbenijdens-
'aardige positie. Israël vangt dit tekort
»n vijfhonderd miljoen gulden mo-
ienteel op door Duitse herbetalingen
160 miljoen). Amerikaanse hulp (80
uljoen) en Joodse hulp uit het buiten-
»nd, voornamelijk uit de VB., in de
orm van leningen en giften.
De Duitse herstelbetalingen houden
a 1962 op, op de Amerikaanse hulp
an men niet eeuwig re kenen, de Jood-
t bijdragen zullen, gaandeweg wel
»an afnemen.
Over zeven tot tien jaar op
eigen benen
Oit bovenstaande cijfers hoeft men
nochtans geen al te sombere conclusies
te trekken. Ondanks de massale immi
gratie van de laatste jaren Is het tekort
stabiel gebleven dus relatief vermin
derd. Voorts is een derde van de bui
tenlandse geld-injectles aan produkfcieve
investeringen besteed, zodat aanzien-
lyke bedragen, die thans aan de ver
keerde kant compareren, straks ln de
vorm van nieuw inkomen aan de goede
zijde zullen verschijnen
Uiteraard heeft de Israëlische rege
ring onder klassiek-inflatoire omstan
digheden een scherpe strijd tegen in
flatie moeten voeren. Het Israëlische
pond is door een devaluatie tot 20 pro
cent van zyn vroegere waarde terug
gebracht, men hanteert byzonder
scherpe krediet-beperkingen «eerder
vermeldde ik al, dat zelfs de kibboet-
zl-m, troetelkinderen der regering, tot
12 procent interest moeten betalen op
leningen met een looptUd van 8 jaar)
en hoopt daarmee een balans te vin
den tussen de eisen van ontwikkeling
en stabiliteit. De prijzen stijgen thans
met ongeveer 5 procent per Jaar
De Israëlische economen verwachten,
dat het land binnen 7 k 10 jaar op
eigen benen zal kunnen staan en ach
ten dit een voorzichtige schatting, ge
baseerd op de huidige tendenzen van
Industriële en agrarische ontwikkeling.
Grote olie-vondsten zouden die zelf
standigheid natuurlijk sneller teweeg
brengen. En uiteraard zijn deze bere
keningen gebaseerd op voortduring van
de bestaande toestand ln het Midden
oosten. Het uitbreken van een oorlog
zou deze opzet radicaal omverwerpen,
een toeneming van oqrlogsdreiging met
scherpe stijging van de overigens ge
heim gehouden defensielasten evenzeer.
De Arabieren beseffen dit heel goed,
en het ls zeker een van de redenen voor
hun zenuwenoorlog tegen Israël.
Internationale inbreuken
Een „uitbreken van de vrede" zou een
even snelle wijzing ten gunste met zich
meebrengen. Niet alleen kan dan op
het defensie-budget worden bespaard,
maar normale economische betrekkin
gen met het Arabische Midden-Oosten
zouden Israël sneller op de been hel
pen. De abnormale betrekkingen van
thans manifesteren zich in de Arabi
sche boycot, die Israël zowel van na-
tuurlUke grondstoffenleveranciers als
afzetmarkten afsnijdt, en veel ern
stiger in de 'blokkade van het Suez-
kanaal, die het of onmogelyk of zeer
kostbaar maakt om Israëlische goede
ren naar Azië te verschepen.
Blokkade, die overigens een chroni
sche schending door de Egyptenaren
van de wapenstilstandsovereenkomst Is,
die immers uitdrukkelUk vijandige
handelingen verbiedt.
Een even duidelijke inbreuk op he<
Internationale recht is de aan chan
tage grenzende pressie der Arabieren
op buitenlandse firma's om geen zaken
met Israël te doen. De Philips-fabrie-
ken bijvoorbeeld zün voor deze druk ge-
Van bijbelse tijden naar de twintigste eeuw: deze twee
Jemenieten hebben lassen geleerd, maar onder hun loskap
dragen zij nog steeds de oude pijpekrullen!
