HL1J
Australië is (betrekkelijk) rijk
aan letterkunde van eigen bodem
SCHULD
BOETE
Een Zoeklicht
LOUIS PAUL BOON
T T~' Ï7
O
Fe/e (Nederlandse) immigranten voelen zich
eenzaamomdat zij verzuimen die boeken te lezen
Ou verschilligheid leidt tot onwetendheid
en deze tot vervreemding
4'
P
WOORD
VAN
BEZINNING
EN
MALLE GEVALLEN
v OP DE BOEKENMARKT
j ie Jaargang no. 15
Zaterdag 14 april 1956
(Van onze correspondent ln Australië)
Onlangs kwamen wij in gesprek met een Nederlandse dokters-
nouw. die er over klaagde, dat zij zo weinig geestelijk contact had
met Australiërs. „Je kunt helemaal niet met hen over literatuur
eken, zei ze en ze bedoelde de Australiërs, die een middelbare
looi hebben afgelopen of een universitaire vorming genoten. „Het
jkt wel alsof die Australiërs nooit gehoord hebben van boeken die
lees", voegde zij er aan toe.
„Heeft U wel eens boeken gelezen, waarin Australische onder-
werpen behandeld worden, of boeken van Australische schrijvers?"
was mijn wedervraag. Neen, dat had zij nooit gedaan, hoewel zij
lier al zes jaar woont.
Deze intellectuele vrouw is niet de enige, die zo'n klacht kan uiten.
Er zijn vele Nederlandse immigranten, die de kans op een diepere
lU triendschap met Australiërs missen door onverschilligheid in hun
belangstelling voor 's lands letterkunde. Zij zien nog niet in, dat een
nieuw vaderland gevonden kan worden door een nieuwe historie te
leren. Zij menen, dat de weg naar Australië eindigde, toen zij voet
aan wal zetten in Fremantle, Melbourne of Sydney. Daar echter begint
e" pas de étappe, wanneer zij een nieuw leven in een nieuwe omgeving
n pillen beginnen. Wanneer zij de wegwijzer naar de Australische
literatuur negeren, blijven zij ronddolen met hun geestelijke bagage
it Nederland meegebracht - zonder hun rugzak hier en daar bij te
[en met de sterk geurende bloemen, die Australische schrijvers
ijls met een beetje onkruid er tussen) langs moeilijk begaanbare
ten hebben geplant.
Zo leidt hun onverschilligheid tot
ïwetendheid en de onwetendheid tot
nzaamheid. De doktersvrouw, die
ich in bedekte termen beklaagde over
ïestelijke eenzaamheid, had nog
ooit gehoord van Henry Handel Ri-
tordson, de dochter van een dokter
Australië, wiens leven zij beschre-
ii heeft in „De fortuinen van Ri-
lard Mahoney", een standaardwerk
it op knappe wijze een beeld geeft
so het leven van een pioniersgezin
Australië in de 19de eeuw. Sinds
ijn eerste verschijning in 1930 is dit
oek van 830 bladzijden altijd een
best-seller'' onder de Australiërs ge-
eest. Het wordt door hen beschouwd
Is de tegenhanger van Dostojefski's
Schuld en Boete".
De Australische literatuur, die be-
rekkelijk jong is, omdat zU een ge-
chledenis van nauwelijks meer dan
50 jaar achter zich heeft, opent een
ijkdom aan nieuwe indrukken, nieu-
e gedachten en nieuwe levenshou-
Ing. Zij biedt tevens rijke schakerin-
en ln historie-beschrijving. De histo-
le van Australië mag kort zijn, zij is
evarieerd en pakkend voor hen, die
c moeite nemen er In te graven en te
nsduinen. want deze historie is er
van avontuur en durf. die de
roeg-Amerikaanse geschiedenis even-
art.
Soms ruw en hard
De Australische literatuur is op en-
Ie vooraanstaande werken van mo-
ie, jonge schrijvers na, weliswaar
len openbaring van vreemde woord-
ius en psycho-analytische karakter-
tleding volgens het stramien van
(en Vestdijk of een Blaman, maar zij
kj Pin elk geval eerlijk,
te blijk van hoe sluimeren-
Ie krachten plotseling naar buiten
pjn getreden om dit vreemde conti-
Pent met zijn bevolking, die gegroeid
e- p uit een conglomeratie van banne-
°_l flgen en vrije kolonisten, filmisch
Ut te beelden.
st I Soms is hun taal vloeiend als de
d, pelden van de film in haar beste
2» form uit de zwijgende periode. Soms
tr', hun taal ruw. want dit land was -
8- P is voor een deel nog - een hard
en
of la de boeken van de Australische
phrijvers komt dit tot uiting. De ka-
Pkters zijn hard, stug, ruw. De le
renshouding is er een van een vechter
er Rfa een meedogenloze natuur, van
p strijder en bouwer in één verenigd,
Ni Robinson Crusoe op ongekende en
t 'fgeten plekken, van de rover ook en
pa de corruptie, van de politieke ont-
kaking en van de groei (met stuipen)
st Ltst
staatkundige eenheid.
We rustiger literatuur wil lezen,
ka terecht bij Australische schrijvers,
land en bevolking schilderen in
^beschrijvingen, die pakkend zijn
haar eenvoud. Zij doen hem
r- *«n l
wondere landstreken ontdekken, waar
de lezer zijn stoutste verbeelding voor
zich ziet ontplooien tot een wonderwe
reld van bijzondere schoonheid en mi
raculeuze vormen.
Arthur Groom, de onlangs overle
den auteur uit Queensland, is daar
van in zijn „Ik zag een vreemd land"
een exponent. Sommige schrijvers zijn
gegroeid uit de bannelingen - zoals
James Tucker, die in zijn kort geleden
ontdekte manuscript ..Ralph Rash-
leigh" (thans in boekvorm versche
nen) een schrijnende en rauwe be
schrijving geeft van de verschrikkin
gen dezer vroegere strafkolonie, waar
Hitier zijn leerschool had kunnen vin
den.
Van veedrijver tot auteur
Wie de boeken leest van Ion Idriess.
een vroegere veedrijver en mijnwer
ker. ziet een nieuwe wereld voor zich
opengaan ..Het land van Jedda" en
„Robert Tudawali" (heeft U de film
Jedda al gezien?) beginnen onder zijn
pen te leven.
De gemiddelde immigrant, die nooit
in de verlaten uitgestrekte woestijn
gebieden van zijn nieuwe vaderland
komt. voelt zich bij het lezen ervan
ineens opgenomen door een heel con
tinent. En wie Frank Clune's reizen
door Australië leest, leert niet alleen
het land. maar ook ontelbare mensen
kennen, uit het verleden en het he
den. En over hen kunt U met de
Australiërs praten.
Ondanks haar zesjarig verblijf in
Australië had onze Nederlandse dok
tersvrouw nooit een boek over Austra
lië gelezen!! Zij wist niets af van het
bestaan van Ernestine Hill. Eleonora
Dark. Catharine Gaskin. Aeneas
Gunn. Katharine Pritchard. Ruth
Park en prof. Elkin. allemaal namen
van schrijvers, met wie elke Australiër
bekend is en over wie men met hen
lange gesprekken kan houden. Wie
geestelijk contact met Australiërs van
enige ontwikkeling wil hebben, zal
moeten beginnen met te spreken over
de literatuur van hun land.
Ijverige boekenlezers
De Australiër is een ijverig boeken
lezer. Op elke 14.000 mensen is er ten
minste één boekwinkel (tegen 30.000
In Engeland en 160.000 in de Ver. Sta
ten). Iloewel de statistiek hier niet zo
volgroeid is als in Nederland, kan toch
op grond van verzamelde gegevens
worden aangenomen, dat 60 procent
van alle volwassen Australiërs één
boek per veertien dagen leest! Sinds
1939 Is het aantal mensen dat hoeken
koopt, verdrievoudigd. Van Nicolas
Monscrrat's „De wrede zee" werden
75.000 exemplaren in Australië ver
kocht, van Nevil Shute's „Een stad zo
als Alice" 45.000 en van „Strijd om
Europa", geschreven door de Australi
sche auteur Chester Wilmot, 60.000.
De specifiek Australische boeken
(van Australische auteurs met een
Australisch onderwerp) bereiken soms
oplagen van 50.000 exemplaren, zoals
met" Ion Idriess' boeken het geval Is.
Frank Clune, die evenals Idriess al
aan zijn vijf en dertigste boek toe ls.
kan er steeds zeker van zijn. dat er
vijftienduizend van elk zijner geestes
kinderen aan de man worden ge
bracht De verkoop van boeken in
vreemde talen is minimaal, maar
tacfitig procent van de gehele boe-
kenaanvoer uit binnen- en buiten
land komt uit Engeland. In verband
met de dollar-positie zijn hier vrij
wel geen boeken uit Amerika op de
markt.
Men zweert bij Shakespeare
Ondanks de slechte reputatie, die de
Australische kranten vanwege hun
sensationele karakter onder de Neder
landse immigranten genieten, brengen
zij elke week uitstekende literaire kri
tieken en artikelen. Voor geen enkele
Nederlander in Australië behoeft er
daarom reden te bestaan om in gezel
schap van Australiërs een gesprek
over de literatuur te mijden, al moe
ten wij erkennen dat Goethe en Schil
ler niet geschikt zijn om als entree tot
zo'n literaire maaltijd te dienen en
ook als dessert weinig in trek zijn.
Men zweert hier nu eenmaal bij
Shakespeare. Maar wie de maaltijd
liever opent met d'Arcy Niland en Jon
Cleary zal zijn Australische gastheer
bijzonder genoegen doen. zoals wij in
Nederland het zouden waarderen,
wanneer onze vreemde gast spreekt
over Jan de Har tog of Vondel.
In Australië echter is Grand Rajah
of Regal Forest 'renpaarden, weet
U!) als oester-entree of als het pêche
melba-dessert van niet minder bete
kenis.
Verboden boeken
Op één punt is Australië heel arm:
het kent een lijst van verboden boe
ken. Een commissie van vier leden
adviseert de regering over toelating
van boeken uit het buitenland. De
douane-ambtenaren kunnen elk boek.
dat zij ongewenst achten, in beslag
nemen en ter beoordeling naar de
commissie sturen als het nog niet op
de index staat. Zo stonden onder an
dere „Vrouw van Rome" en een boek
van Arthur Schnitzler. waarover nie
mand in Europa zich meer druk
Nu heb Ik ook al geen blanco
strafregister meer Op een
plaats, waar Je stoppen moet,
reden we met een matig gange
tje door. zo ln de val. Het was
iets nieuws die stopplaats. Maar
Ja. wat helpt het? Je bent ln
overtredingI Je hebt schuld!
Dus Je krijgt boete Het was
overigens een vriendelijke a-
gent. Hij Informeerde zelfs nog
of mijn vrouw en lk op hetzelf
de adres woonden. Een beetje
verwonderd knikten we van Ja.
Dat hoorde er zeker zo bU. We
voelden ons echt wel schuldig.
Juïst de vorige dag had Lk in de
preek nog een paar dingen ge
zegd over het gebod der naas
tenliefde en zo Daar was het
verkeersprobleem ook op de
proppen gekomen En een colle
ga van mij had er zelfs een hele
preek aan gewijd. Hij eiste „rl-
goreuze" maatregelen En daar
had Je het nu: tweemaal f5
op hetzelfde adres Ik vond het
wel wat rigoreus. Op de kansel
klinkt het heel anders dan op
een giro-biljet aan de arrondis
sementsrechtbank te 's-Graven-
hage. Enfin, laten we hopen dat
het de verkeersveiligheid in den
lande ten goede komt. En ik had
tenminste het gevoel, dat het
niet alleen bij woorden was ge
bleven. Je voelt het tenminste
het beste als het in je eigen
vlees snijdt of een hap uit Je
egien portemonnaie bijt
Dat doet me nu Ineens den
ken aan Stalins schuld. Dat is
nu achteraf pas gebleken. Die
zijn dwarvgschool doorliepen en
hem dienden met slaafse trouw,
wagen het nu eerst het .schul
dig" over hem uit te spreken.
Jammer, dat hij niet meer op de
bon kan. Hier op aarde kan hij
het niet meer boeten .want geen
enkele rechtbank reikt tot over
de dood heen. Al zijn wandaden
hebben hem nu nog niet eens 'n
tientje gekost. Maar gelukkig
zijn zijn volgelingen er nog. Al
is Stalin tot hoofdschuldige ver
klaard. er zijn nog vele andere
schuldigen. Er is een epidemie
uitgebroken van schuldbekente
nissen.
Welnu .het boetekleed siert de
mens. Als men voor het wereld-
forum schuldbeleiden gaat, is
het altijd de moeite van het
aanhoren waard. Wie weet. toe-
veel waarheid er in steekt.
Vreemd is het slechts, wanneer
het als op commando schijnt te
gebeuren Ik vraag mij af, of Je
op commando schuld belijden
kunt Het blijkt te kunnen .maar
dan blijft de vraag, welke ge
dachten in de schuldbelijder
aanwezig zijn. Want schuld
maakt iemand klein. Een heel
grote schuld maakt een mens
heel erg klein.
Is het schuld tegenover de
mensen of tegenover het sy
steem? In dat geval blijft het
een gesprek van de mens met
zichzelf .een monoloog dus.
Want in de mede-mens her
kennen wij in diepste instantie
de mede-schuldige. En het sy
steem is ons eigen bedenksel.
Tegenover de medemens worden
wij niet werkelijk klein en te
genover het systeem behoef je
nog niet eens te zeggen: „sorry",
want het is Je eigengemaakte
godheid.
maakt, op de verboden lijst, totdat de
openbare mening zo'n heftige kritiek
liet horen, dat de verantwoordelijke
minister ze tenslotte heeft vrijgege
ven.
Maar wanneer U naar Australië
komt. als emigrant of als bezoeker,
moet U Kathleen Winsor's ..Forever
Amber" thuis lateen, want dèt is als
..zedebedervend" boek al sinds jaar en
dag verboden!
Het kruiersberoep valt niet mee. Dat
heeft Ray Ellltt op de luchthaven
van Manchester ondervonden, toen
hij een vrachtje in een Brits vlieg
tuig moest dragen. Met veel moeite
tilde hu de lading op. Hij gleed ech
ter uit en het kwam zo hard aan,
dat hij nu twee voortanden moet
missen Het vrachtje bestond uit een
tandartsuitrusting!
Boontje's Reservaat 2 en 3, Menuet,
Wapenbroeders, Niets gaat ten on
der. Alle verschenen by de Arbei
derspers Amsterdam 1955—1956.
Wat mag het raadsel van uw
[arbeid wezen?
Muur van den Geest, waar die
[van de Chlneezen
:e kort bij schiet O. Tegenpool
|van Bloem'
O, Gij. die sneller schrijft dan
|God kan lezen l
Dit amusante kwatrijn is A. Roland
Holst uit de pen gevloeid naar aanlei
ding van de grote produktiviteit van
Simon Vestdijk Het zou de dichter
wellicht niet ontvallen zijn, indien m
1950 Louis Paul Poon reeds in het licht
van de publiciteit gestaan had, zoals
dat nu het geval is. Er dient overigens
wel gezegd dat behalve een overeen
komst in produktiviteit, Vestdijk en
Boon niets gemeen hebben
Hier liggen dan vijf boeken van Boon
voor m\j die alle, als ik mij niet ver
gis, na september 1955 verschenen zijn.
Het voordeel van deze lawine is. dat
men een goed overzicht krijgt van de
variaties, waarop Boon zijn thema
weet voor te dragen. Hoewel dat the
ma zelf eender blijft weet de auteur
zoveel afwisseling aan te brengen, dat
men eigenlijk tien dagen lang van 's
morgens tot 's avonds zijn teksten kan
gaan zitten lezen en zich mee laten
slepen in de tomeloze vaart van deze
zeggingsdrang. Na afloop komt men
ademloos boven om lucht te scheppen,
want, zodls ik ••eeds gezegd heb naar
aanleiding van de roman „De Kapel-
lekensbaan", het lezen van Boons werk
is een wedstrud op de lange baan, die
altijd door de schrijver gewonnen
wordt.
Met wie gaat de lezer de wedloop
aan? Met de figuur, die telkens weer
optreedt, de toeschouwer, de commen
tator. Deze toeschouwer troont echter
niet in Olympische rust en beschouwt
het gekrioel aan zijn voeten.
Integendeel. Boon is de man op het
zeepkistje. De man die zich geroepen
voelt de omstanders hartstochtelijk
en driftig te wüzen op de maat
schappelijke ongerechtigheden. Hij
stort zich als een havik op de zeker-
heden, waaruit de maatschappelijken
hun alledagsleven hebben gebouwd
en rukt aan de kaartenhuizen van
fatsoen en succes. HU is de hartstoch
telijke aanklager, de ambtenaar O.M.
als het ware, met de maatschappU
op het beklaagdenbankje.
Dat is meer vertoond, zal men zeg
gen. Inderdaad, de schrijver-aanklager
is niet nieuw. De realisten hadden er
gewoonlijk een tik van beet en ook on
der hen waren er geen of weinig, die
niet schreven van een drang tot getui
gen uit. Het valt dan ook niet te ver
wonderen. dat Boon een grote bewon
dering heeft voor het werk van Miller
en Joyce, aanklagers van de bovenste
plank en evenals Boon. schrijvers met
een flu de paroles, dat door de pen
bijna niet bij te houden moet zijn. Het
onderscheid tussen de oude realisten
en deze nieuwe is eigenlijk alleen, dat
de tegenwoordige alle taboes van de
oude overboord gezet hebben. Dat is
geen prestatie van hen al denken
zij dit soms wel maar gewoon een
tijdsverschijnsel
„Reservaat IÏ" wordt hoofdzakelijk
gevormd door een verslag van een
tocht, die drie jonge mannen al liftend
door Engeland maken, terwijl „Reser
vaat III een goed staal is van Boon in
volle vaart, commentaar leverend op
alles en iedereen in zijn omgeving.
Alsof Boon aan zijn zelfgeformuleer-
de beschuldigingen tegen zijn beklaag
de nog niet genoeg leeft, vult hij het
bovenste derde gedeelte van het papier
waaróp de novelle „Menuet" gedrukt
is. met een eindeloze reeks gemengde
bèrichtoa ovev ongeluk misdaad en sa
dlsme. Dit ls waarschijnlijk de verza
meling krantenknipsels, die „ik" uit
het verhaal bijeen gebracht heeft om
zich te overtuigen van de maatschap
pelijke verwording Deze hoofdpersoon
is werkzaam in een vrieskelder, waar
hij koud en eenzaam moet zorgen voor
het onder peil blijven van de tempera
tuur. In zijn kelder dagdroomt hij.
Miezerig zijn die dagdromen, over een
miezerig huwelijk met als enig straaltje
licht het jonge, krachtige meisje, dat
bij het echtpaar in dienst is. Geen
wonder dat die dromerige man en dat
met ironie gewapende meisje elkaar
gaan beminnen en de vrouw, die altijd
vindt dat er iets gedaan moet wor
den, dat men vooruit moet in de we
reld, in de kou laten staan. De grote
verdienste van deze novelle, die uit drie
delen bestaat, is dat de vrouw ook haar
verdediger krijgt of beter, dat de au
teur als zodanig optreedt
Tenslotte is de roman „Niets gaat
ten onder" Frans Ghoedels is een on
gelukkig schepsel. Door de wijze waar
op Boon hem van zijn veertiende jaar
af presenteert, zou men de indruk krij
gen met een willoze idioot te maken te
hebben, een debiele. Maar men hoort
dat deze Frans met goed gevolg exa
mens aflegt, ingenieur wordt en ver
volgens directeur van het internaat
met de werkplaats voor metaalbewer
king annex, waar hij als Jongen ge
plaatst was. Nu ls het wel zijn heks
van een vrouw, die hem het huwelijk
ln sleept en vervolgens achter zijn vod
den zit, maar bij zo'n sterk geval van
gestoorde aanpassing zou men een gro
tere geestelijke achterstand verwach
ten. Twee liederlijke wezens van goeden
huize drijven de stakkerd, die op
seksueel gebied al evenzeer van initia
tief gespeend is, tot razernij.
Tegenover dit naargeestig niet-leven
bloeit de werkplaats Constructa. dank
zij eerlijke en oneerlijke middelen. Di
recteur Frans heeft een auto, een goed
huis met badkamer e.d.. doch zelfs deze
simpele dingen kunnen hem geen
spoor van de platste burgermanstevre
denheid geven.
Een sinister verhaal vol verraad,
misdaad cn harteloosheid, waarin de
schuldge, de maatschappU, zich niet
herkennen zal, zodat de ambtenaar
O.M. zUn doel wat voorbU heeft ge
schoten.
CLARA EGGI.NX
Van schuld, die werkelijk klein
maa-kt. kan alleen sprake zijn
ln een dialoog. Wanneer men
niet staat tegenover de mede
mens of tegenover een systeem,
dus ln wezen weer zichzelf ont
moet. maar wanneer men te
genover de grote Ander staat.
Tegenover Hem zijn wij verant
woording schuldig van al ons
doen en laten, van ons verach
ten of vereren van mensen, van
onze systemen en stelsels, van
geheel ons leven Want op Zijn
aarde leven wij en bewegen wU
ons, en Zijn mensen, het maak
sel Zijner handen zijn wij.
Als Hij voor ons treedt, wordt
schuldbelijden nog heel iets an
ders. Luthers eerste stelling van
31 oktober 1517 luidde: Wan
neer onze Heer en Meester Je
zus Christus zegt: „Doet boete"
(Matth. 4 17 luidt in de
nieuwe vertaling: „bekeert u")
dan wil Hij. dat het gehele le
ven van Zijn gelovigen op aarde
één voortdurende boete zal zijn.
Tegenover Hem zijn wij als
een volk, dat in een land vol
verkeersborden woont, maar
dat de betekenis ervan niet
kent In zo'n geval zijn de over
tredingen niet van de lucht en
de ongelukken niet te overzien.
Maar wie Gods verkeersborden
leerde lezen, ls geschrokken van
zidhzelf en van zijn medemen
sen.
Het ls daarmee een wonder
lijk ding. Op het moment, dat
Je ze leerde zien en begrijpen,
werd je als agent langs de weg
gezet om ook anderen op Gods
geboden te wijzen. De meesten
zie Je onverschillig voorbijgaan,
een enkele schrikt op Maar met
elkaar heb Je al een schuld, die
met geen giro-overschrijving
meer goed te maken is.
Voor ons en de schuldbelijders
uit het Oosten heeft Jezus dat
gedaan. Alleen in dialoog met
Hem kan er sprake zijn van
wérkelijke schuld en wérkelijke
boete.
Ds. H. J. VAiN ACHTERBERG
Herv. predikant te Lelden.
Geluk bij een ongeluk I Linda Kohl
(vier jaar)) in het Amerikaanse Li
vingstone weet er van mee te pra
ten (of althans van mee te brabbe
len) Zij kwam de kamer binnen met
in haar beide handen een el, zonder
gevaar te zien in de pas gewreven
vloer. Boem! Ze ging onderuit. De
eieren ook. Uit een van die pluim-
veeprodukten rolde een parel zo
groot (of zo klein) als een erwt. Het
huilen vergat Linda maar. Iedereen
was te zeer verbaasd door de schat,
die daar op de grond lag. Juweliers
hebben gezegd, dat het een echte
parel is Gemalen oesterschelpen
zijn een lekkernij voor kippen, maar
hoe dat ding in een ei is terecht ge
komen.... tja, daar gaan we het
hele weekeinde eens over peinzen.
Twee boeren, die op een scooter een
ritje door de omgeving van het Ita
liaanse Ragusa maakten, zagen tot
hun grote schrik, dat de weg ver
sperd was door een aantal varkens.
Guiseppe Zafarana en Giovanni
Marcolilo slaagden er niet in bütjjds
te stoppen en reden midden op de
troep in. De varkens geraakten in
paniek door deze plotselinge „aan
val" en renden zenuwachtig en luid
knorrend over beide mannen heen.
De onfortuinlijken moesten met ge
broken benen en verscheidene kneu
zingen in het ziekenhuis worden op
genomen. De knorders liepen geen
letsel op
.,Zü ls mijn eerste meisjeverklaarde
Kenneth Ashton uit Wakefield 'En
geland) blozend tegenover stations-
beambten. Onze vriend moest dit ge
heimpje wel verklappen, want hij
was zo verdiept in de afscheidskus
van zijn geliefde, dat hij nog op de
treeplank stond, toen de trein het
station uitreed
De chauffeur van een autobusbedrijf
in Nuneaton (weer Engeland) had
een gezellige bul. Eerst deelde hij met
zfjn conducteur een fles port, daar
na reed hU de autobus tot driemaal
toe voor een café en stapte hü uit
om vlug een glaasje te drinken. Om
de passagiers tevreden te stellen,
nodigde hij ze ook uit wat te drin
ken. Dat had een averechtse uitwer
king. Deze laatste daad was zo ge
zegd de laatste druppel, die het
glaasje deed overlopen. De politie
rechter veroordeelde hem tot een
zware boete.
Kruidenier Tom Seagrove in Pekcham
(Engeland) heeft schoon genoeg van
zijn klanten die hun schuld niet be
talen Als de (geachte) clientèle niet
in ha^r beurs tast, plakt Tom op zijn
etalageruit de namen van de wan
betalers. En dat hU met zUn systeem
succes heeft bewees wel het bezoek,
dat een klein meisje hem bracht en
die netjes de schuld van haar moe
der betaalde. „Ik vind het niet pret
tig dit te doen," zei Seagrove. „lk ben
een vredelievend man, maar som
mige rekeningen zijn al zo oud
