LEIDSCH
DAGBLAD
EERSTE KAMER VERONTRUST
OVER DE PRIJSBEWEGING
MOSKOU VERRAST MET EEN
NIEUW ONTWAPENINGSPLAN
WEERBERICHT
Dienstplicht, geen beroepsleger
zegt Westdnitse minister Blank
95ste jaargang
WOENSDAG 28 MAART 1956
No. 28793
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.35 per maand: f0.55 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro No 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21607
Nieuwe enorme koopkracht door
loonsverhoging moet afgeremd
Suggesties om het sparen te stimuleren
(Van onze parlementaire redacteur)
De te verwachten loonsverhogingen zullen een enorme nieuwe koopkracht
veroorzaken. Prof. Molenaar (VVD) zei daarom gisteren in de Eerste Kamer te
vrezen, dat het prijspeil onder een gevoelige druk zal komen te staan, vooral
omdat sommige loonsverhogingen mogen worden doorberekend in de prijzen.
Volgens minister Zijlstra is afremming van de bestedingen reeds in studie.
Prof. Molenaar betreurde echter dat de plannen daarvoor niet gelijk met de
beslissing over de lonen bekend gemaakt zijn. Van zijn kant gaf hij enkele
denkbeelden tot beperking van de koopkracht door het sparen aantrekkelijker
te maken.
De heer Vixseboxse (CHU) betoogde
dat winstdeling beter is dan loonsver
hoging omdat dan de kostprijs niet
stijgt, terwijl de arbeider tot aandeel
houder kan worden gemaakt. De heer
Kapteijn (PvdA) vond het beter de ar
beiders in plaats van loonsverhoging
een rentedragend overheidscertificaat te
igeven voor eenzelfde bedrag. De over
heid int de loonsverhogingen en geeft
daarvoor een obligatie of een boekje
met een spaartegoed aan de arbeiders,
llit deze denkbeelden bleek wel, dat
er algemeen een zekere verontrusting
heerst over de herhaalde loonsverho
gingen, die de koopkracht vergroten
met het gevaar van waardedaling van
hel geld als de produktic niet kan vol
doen aan de vraag. De consumptie zal
moeten verminderen door beperking
van de bestedingen.
Maar er moet niet worden beperkt op
de investeringen van de industrie, waar
schuwde de heer Teulings (KvTP). want
voor de werkgelegenheid in de toekomst
van onze steeds groeiende bevolking, 's
het noodzakelijk dat de industrie, uit
breidt. De heer Teulings is trouwens
met verontrust door de beslissing over
de lonen Hij vertrouwt dat minister
Zijlstra de prijsbeweging zal kunnen
blijven beheersen, want hij is niet afge
treden als minister van Economische
Zaken, die voor de prijsbeweging ver
antwoordelijk is
Toch vond de heer Vixseboxse (CHU>
het nodig een waarschuwend geluid te
laten horen, want door de langdurise
welvaart is de aandacht meer gericht
op de verdeling van de welvaart dan
op de schepping ervan. Loonsverhogin
gen die de kosten en dus de prijzen
doen stijgen, bedreigen de export. Wan
neer de arbeiders als winstuitkering
aandelen in het bedrijf krijgen, dan zit
daarin ook een zekere dekking tegen
waardedaling van het geld.
Rust
Naar de mening van de heer Kapteyn
(PvdA) is rust in lonen en prijzen in
strijd met de industrialisatie-politiek,
want hogere lonen prikkelen tot 1
goedkopere produktic cn dat bevor-
dert de welvaart. Met rust in de prij
zen houdt men bedrijven in stand, die
on-economisch werken. Rust in de
Ionen en prijzen betekent dat wii
welvaart gaan exporteren. Met onze
lage prijzen houdt de grote vraag uit
het buitenland aan.
Ter beperking van de koopkracht be- i
pleitte prof. Molenaar 'VVD) het uit-
schrijven van een Staatslening tegen
ee n hogere rente dan de vorige. Voorts
vilde hij de ondernemingen toestaan
een belastingvrije reserve te vormen I
om een terugslag in de bedrijvigheid op
te vangen. De bedrijven komen dan
niet in de verleiding de winst beslist te
besteden. De rente van de Postspaar
bank wilde prof. Molenaar verhogen en
daarnaast zou hij spaarcertifleaten
willen uitgeven met een aantrekkelijke
belastingvrije rente Wat men spaart,
besteed men niet en dat vermindert de
koopkracht.
Prof. Hellema (AR) betreurde het
dat er weer loonsverhogingen komen,
zonder dat er iets aan de huren wordt
gedaan. De heren Middelhuis (KVP) en
Oosterhuis (PvdA) hielden pleidooien
ten gunste van de PBO. waarvan prof.
Molenaar (VVD) ook altijd voorstander
is geweest ter bevordering van de sa
menwerking op sociaal gebied tussen
werkgevers cn arbeiders, maar het
blijkt dat de PBO geen belangstelling
heeft voor bevoegdheden op het gebied
van de lonen, doch veel meer vóór be
voegdheden die in een bedrijfstak de
concurrentie regelen. De consument
dreigt daardoor in het gedrang te ko
men De PBO is wel het terrein van
minister De Bruyn, maar op de bedrei
ging van het algemeen belang dient ook
minister Zijlstra het oog te houden.
Europa: één markt
In 3crband met de beheersing van
lonen en prijzen, merkte de heer Vix-
se'n»->p (CHU) op, dat dit nationaal
zeer moeilijk is. omdat de economi
sche toestand in het buitenland er
van invloed op is. Beheersing van de
bedrijvigheid zou gemakkelijker zjjn
«anneer Europa als het ware één
grote binnenlandse markt zou zijn.
Indien Frankrijk echter een Europe
se gemeenschappelijke markt, waar
voor thans weer wordt geijverd, te
genwerkt. is misschien een oplossing
mogelijk door de Benelux uit te bou
wen door aansluiting van andere
landen bij Benelux
Vanmorgen antwoordden de minis
ters Zijlstra en De Bruyn.
Luchtramp bij Londen
nauwelijks vermeden
De piloot van een Elizabethan van de
British European Airways met 23 pas
sagiers aan boord op weg van Belfast,
naar Londen, heeft door een steile duik
nog maar juist een botsing met een Vam-
pire-slraaljager kunnen vermijden. De
passagiers werden door de onverwachte
manoeuvre uit hun stoélen geworpen en
losse voorwerpen vlogen door het toe
stel. Bij aankomst-bi bonden bleek dat
verscheidene passagiers en de beide ste
wardessen eerste hulp nodig hadden
Volgens inzittenden van het vliegtuig
was dé .Vampirena eerst evenwijdig
met de Elizabethan gevlogen te heb
ben. plotseling op het passagierstoestel
afgekomen. Er wordt een onderzoek in-1
gesteld.
Sterke toenadering tot het Westen of
een wig tussen Engeland en de Ver. Stalen?
Andrei Gromyko. de Sovjctrussische onderminister van Buitenlandse Zaken,
heeft dinsdag op de ontwapeningsconferentie in Londen een ontwapeningsplan
ingediend, dat, naast vele punten uit vroegere Russische voorstellen, ook ver
scheidene nieuwigheden bevat. Het plan heeft slechts betrekking op de gewone
bewapening en bevat geen voorstellen voor uitschakeling van atoomwapens. De
Amerikaanse, Britse, Franse en Canadese afgevaardigden zijn onmiddellijk met
de bestudering van de voorstellen begonnen. De Sovjet-Unie wil beperking van
de strijdkrachten der grote mogendheden. De strijdkrachten van de Ver. Staten
en de Sovjet-Unie zouden tot 1.500.000 man elk beperkt moeten worden.
Sommige diplomatieke waarnemers geloven, dat het nieuwe Sovjetrussische
plan een wig wil drijven tussen Engeland en de Ver. Staten. Engeland heeft
vorig jaar ondanks Amerikaanse oppositie voorgesteld met gedeeltelijke ontwa
pening te beginnen door beperking van de conventionele strijdkrachten.
Moch verwacht er veel van
De voorstellen van Moskou hebben de
Westelijke mogendheden verrast. Op
het eerste gezicht schynen zij dichter
bij de door het Westen geëiste nauwlet
tende internationale controle en toe
zicht op de ontwapening te komen.
Jules Moch. de Franse afgevaardig
de. verklaarde dat. uit het plan een
..zeer grote wijziging van het stand
punt"' van de Sovjet-Unie blijkt De
Sovjet-Unie stelt ditmaal geen beslis
sende maatregelen voor op het gebied
van atoomwapens of voor beëindiging
van de bewapeningswedloop. Wat dit
betreft is er een duidelijke wijziging
in vergelijking met vroegere voorstellen
van die zijde, zo meende hij.
Nieuw wetsontwerp tot
opheffing der Unie
De nieuwe Indonesische regering heeft
gisteravond besloten, om het wetsont
werp ter verbreking van de Unie. dat
door het vorige, voorlopige. Parlement
was goedgekeurd, in te trekken en een
nieuw wetsontwerp met dezelfde
strekking in te dienen.
De minister van voorlichting Soebldjo,
zei, dat een wetsontwerp zou worden
ingediend, volgens welke alle verdragen
met Nederland, die gesloten werden op
de conferentie van 1949 toen Indone
sië zjjn onafhankelijkheid verkreeg
opgezegd zouden worden. Het eerstge
noemde ontwerp was nog steeds niet
door de president getekend. Toen het
door het Parlement aangenomen werd,
verlieten naar gemeld de leden
van de oppositie de zaal, omdat zij van
mening waren, dat de parlementaire
regels niet nagekomen waren. Tegen de
opzegging van de Unie werd geen be
zwaar gemaakt.
Schraal
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog en overwegend zonnig weer,
maar in het zuiden van het land nu en
d in overdrijvende wolkenvelden. Matige
ttldeltyk krachtice oostelijke wind. Wei
nig verandering in temperatuur. (Opge
maakt te 11.15 uur.
29 MAART
Zon op: 6.24 uur; onder: 19.11 uur.
Maan op: 23.12 uur: onder: 7.13 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.02 en
17.19 uur.
Dit Had bestaat uit 14 pagina's.
Extra-treinen met Pasen
De N. S. delen mede. dat op dins
dag 3 april in de voormiddag de kans
bestaal dat niet in alle treinen vol
doende plaats zal zijn. In deze voor
middag moeten nl. de militairen, die
met paasverlof zijn geweest, per trein
naar hun garnizoenen worden terug-
gevoerrt.
Overigens zullen op zaterdag 31
maart en maandag 2 en dinsdag 3
april voor het burgervervoer talrijke
extra treinen rijden.
Malenkof, bewonderaar van
de Schotse dichter Burns
Malenkof heeft van zyn' bezoek aan
Schotland gebruik gemaakt om het ge
boortehuis van zijn lievelingsdichter
Robe:: Burns, tc bezichtigen. Toen hij
bij het verlaten van het huis een groepje
werklieden zag. drukte hU hun de hand
met het verzoek een Schots liedje voor
hem te zingen, het traditionele „Auld
lang Syne". Zoals bij het zingen van dit
lied gebruikelijk is vormden zij een
kring, waarvan ook Malenkof deel uit
maakte HU scheen zeer aangedaan,
want er blonken tranen in zijn ogen.
Deze verdwenen echter spoedig, toen
een jongetje hem even later vertelde
nooit van Rusland gehoord te hebben.
Londen geeft bijna
400 miljoen voor de
welvaart van Cyprus
Dinsdag zjjn twee Britse militairen te
Frenaros. ten zuiden van Famagusto, uit
een hinderlaag beschoten en gedood. Het
aantal Britse militairen, dat tot dusver
door verzetslieden is gedood bedraagt
thans 21. In Limassol is een Griekse
douane-ambtenaar op straat doodge
schoten. Verder zijn er bomaanslagen op
Britse patrouilles en kazernes gepleegd.
Sir John Harding, gouverneur van Cy
prus. heeft bekend gemaakt, dat. on
danks de noodtoestand op het eiland,
Engeland met „volle kracht" voort zal
gaan met de uitvoering van zijn plan
voor de ontwikkeling van Cyprus, waar
mede een bedrag van 38 biljoen pond
(bijna 400 miljoen gulden) gemoeid zal
zijn.
Sir Jr.hn Harding sprak de hoop uit.
dat het volk van Cyprus zich duidelijk i
voor ogen zal stellen, wat het plan. dat
eind 1961 voltooid zal zyn. zal betekenen I
voor de toekomstige werkgelegenheid en
welvaart van het eiland daar het de i
I grondslagen zal leggen van een modern
en efficiënt land.
Het ontwikkelingsplan voorziet in ver
betering van de wegen, havens en vlieg- j
velden, de bouw van scholen, ontwik-
I keling van de landbouw en betere water-
len elektriciteitsvoorziening. I
Dit enorme stalen geraamte is de
onderbouw van 's werelds grootste
radio-telescoop, die op het ogenblik
bij fodrell Bank in het Engelse
Graafschap Cheshire wordt gecon
strueerd. De beide torens aan de
zijkanten zijn ruim zestig meter
hoog en zullen de beweegbaar op
te hangen parabolische ..telescoop"
dragen, die een doorsnee krijgt van
bijna 85 en een diepte van ruim
twintig meter. De kosten van het
gevaarte schijnen 5 miljoen gulden
te gaan bedragen. De telescoop zal
tegen het einde van dit jaar voltooid
zijn.
Spaans- en Frans Marokko
spoedig verenigd
Zeshonderd Marokkanen uit de Spaanse
zone zyn maandag in de Marokkaanse
hoofdstad Rabat aangekomen. Hun
tocht is bedoeld als een bewijs, dat Sul
tan Möhammcd V rekenen kan op de
steun van alle Marokkanen nu hij op
het punt slaat aan Spanje erkenning van
de Marokkaanse eenheid tc vragen. De
leider van de groep zei: „Wü hopen dat
er over enkele dagen geen sprake meer
zal zjjn van een noord- en een zuidzone
(resp. Spaans en Frans) maar dat ge
heel Marokko verenigd zal zijn onder de
keizerlijke troon".
Groepen van het Marokkaanse „Be
vrijdingsleger", die zich in de omgeving
van Taza verzameld hebben (naar schat
ting ongeveer 1500 man) steken zich
thans in uniform. Zij verwisselen hun
linnen sandalen voor schoenen, en zü
groeperen zich in gedisciplineerde een
heden. Het ziet er naar uit dat deze
voormalige opstandelingen als ware sol
daten voor de dag willen komen, wel
licht met het oog op de vorming van een
Marokkaans leger in de naaste toekomst,
Aldus meldt „Le Monde".
Een overzicht tijdens het leggen
van de laatste hand aan het Haagse
Madurodam. dat woensdag weer
voor het publiek is opengesteld.
Joegoslavisch protest tegen
„laster van het Vaticaan"
De Joego-slavische minister van Pin-
nenlandse Zaken,Stefanovic, heeft dins
dag het Vaticaan beschuldigd van het
verspreiden door middel van radio en
pers van „laster en verzinsels" betref
fende Joego-Slavië en het aanzetten van
bisschoppen om de betrekkingen met de
staat te bederven. In het parlement zei
de minister, dat nog steeds een zeker
aantal hoge r.-k. geestelijken in Joego
slavië geen regeling van de verhouding
tussen kerk en staat wenst.
Voorts maakte Stefanovic bekend, dat
er in 1955 1394 personen wegens misda
den tegen de staat en het volk. de
menselijkheid en het volkenrecht zijn
veroordeeld151 van hen waren beschul
digd van oorlogsmisdaden. Elementen
van de Kominform hadden in Joego-Sla
vië intussen een „volledige politieke en
morele nederlaag" geleden.
„Ome Piet": 104 jaar
Op Goede Vrijdag zal de heer P. van
Stuwenberg te Bussum zijn 104de ver
jaardag viren. Ome Piet zoals de
heer Van Stuyvenberg wordt genoemd,
is op een na dc oudste mannelijke in
woner van ons land en opvolger in jaren
van Opa Kip. die vorige week 105 jaar
is geworden. De heer Van Stuyvenberg
is de laatste tyd slecht ter been en zit
daarom de gehele dag op zijn stoel. Ook
het kranten lezen heeft hij moeten op
geven. Het feest zal in intieme kring
worden gevierd omdat de oude heer
niet meer in de publieke belangstelling
wil staan.
Grote tegenzin onder de bevolking, maar
Bonn moet NAVO-verplichtingen nakomen
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
De Westduitse minister van Defensie. Theodor Blank, heeft met nogal veel
nadruk verklaard, dat het volgens hem absoluut noodzakelijk is dat in West-
Duitsland de algemene militaire dienstplicht wordt ingevoerd. En dat de diensttijd
niet korter zal mogen zijn dan 18 maanden.
Hü heeft gemeend dat hij verplicht was dit te zeggen, want in de laatste tijd
is duidelijk gebleken, dat er in brede lagen van de Westduitse bevolking grote
tegenzin tegen het invoeren van de dienstplicht bestaat.
De Bondsraad (Eerste Kamer) die door vertegenwoordigingen van de deel
staten wordt gevormd, heeft zich vijf dagen geleden weliswaar uitvoerig met het
probleem van algemene dienstplicht of een leger van beroepsmilitairen bezig
gehouden, maar er werden zo veel argumenten voor de ene en voor de andere
mogelijkheid te berde gebracht, dat de heren zich tenslotte niet in staat achtten
een defintief standpunt in te nemen. Wel hebben zij verklaard, dat, wanneer het
tot invoering van een algemene dienstplicht zou komen, volgens hen een diensttijd
van 12 maanden voldoende zal zijn.
Diensttijd niet korter dan
achttien maanden
Blank wees er op. dat het niet moge
lijk is een leger van 500.000 man op de
been te brengen, dat alleen maar uit
vrijwilligers zou bestaan, want er zullen
zich niet voldoende vrijwilligers aan
melden. En kleiner mochten, zo meende
hij, de West-Duitse strijdkrachten in
verband met de N.A.V.O.-overeenkomst
niet zyn.
Een leger van een half miljoen man
zou maar 1 procent van de gehele be
volking van West-Duitsland uitmaken.
Sleohts in Italië was het percentage ge
ringer, n.l. 0.6 maar in Frankrijk be
draagt dit 2 in België 1.66 To, in En
geland 1.5 in Nederland 1.2 en in
de Verenigde Staten 1.8 Tc. In alle bjj
de N.A.V.O. 'Noordatlantische Ver
dragsorganisatie) aangesloten landen
en in alle rode satelliet-staten bestaat
de militaire dienstplicht.
Wanneer men een leger van beroeps
soldaten heeft, kan men niet zoals by
een leger, waarin telkens weer nieuwe
jaargangen onder de wapens worden ge
roepen. reserve-troepen vormen en men
zou deze, in geval van oorlog, toch ze
ker nodig hebben.
Een beroepsleger is volgens Blank ook
veel duurder dan een leger van dienst
plichtigen, want na verloop van enige
Jhr. Beelaerts herdacht
IN DF. RAAD VAN STATE
Sedert vele jaren is het vaste gewoon
te. dat bij begrafenissen van leden van
de Raad van State niet namens de Raad
het woord wordt gevoerd. Geheel over
eenkomstig de opvattingen van de nu
overleden vice-president heeft ook dit
maal overeenkomstig het gebruik de
herdenking plaats gehad in een ver
gadering van dc Raad. In de gewone
wekelijkse vergadering van dc Raad
heeft gistermiddag het oudste lid. dr.
A. A. L. Rutgers, optredend als waar
nemend vice-president, m een rede de
heer Beelaerts van Blokland herdacht.
De begrafenis van het stoffelyk
overschot van jhr. mr. F. Beelaerts van
Blokland is bepaald op zaterdag a.s.
om 11 uur op Oud Eik en Duinen te
's-Gravenhage.
tyd zouden jaarlijks circa 40.000 be
roepsmilitairen de dienst moeten verla
ten en men zou daarna nog voor hen
moeten zorgen.
De dienstplichtigen zullen hoofdzake
lijk bij het landleger ondergebracht
moeben worden, want volgens de plan
nen zal 80 van de luchtstrijdkrach
ten en niet minder dan 95 van de
marine door vrijwilligers worden ge
vormd.
Een dienstplicht van slechts 12 maan
den acht Blank tekort, omdat het in die
tyd niet mogelijk zal zyn de recruten
te leren alle moderne wapens te be
heersen.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
Keukenhof luidt het
bollenseizoen in
Gistermiddag werd min of meer
geruisloos het zevende Keukenhof
seizoen geopend. Oorspronkelijk
zou dit eerst heden geschieden,
maar dr. Kortenhorst, die de
opening zou verrichten, was ver
hinderd zodat men de plechtig
heid naar gisteren verschoof, toen
de bfhnen- en buitenlandse pers
naar de bollenstreek waren geto
gen om te horen, wat Hollands
lentetuin dit jaar te bieden heeft.
En dat bleek heel wat te zijn.
Elders in dit blad schrijven wij
daarover uitvoerig.
Eisenhowers gemberbier was
niet vergiftigd
Het staatslaboratorium voor hygiëne
te Charleston (V. S.) verwerpt de theo
rie, dat het gemberbier in de trein van
Eisenhower vergiftigd was. De slacht
offers. aldus het laboratorium, lyden
kennelijk aan „bacteriologische besmet
ting" en bacteriën kunnen „vrijwel ze
ker" niet in dichte flessen met koolzuur
houdende drank leven.
