3=6 Grote concerns op de voor grond FILMS Zomerzegels Rembrandtjaar '56 95ste jaargang Zaterdag 17 maart 1956 Derde blad no. 28784 (Ingez. Med.-Adv.) Thans een ruime comfortabele wagen v.a. f. 6375.- fl fl Official DKW-dealer voor Leiden en omstreken: MABEL'S Autobedrijf N.V.. Rijksstraatweg 336-340 („Den Deyl"), tel. 2545 WASSENAAR. Official DKW-dealer voor de Bollenstreek en omgeving: BARKER'S Automobielbedrijf, Hoofdstraat 133, tel. K 2532-7427 - SASSENHE1M lmp.-H3rt Nibbrig Greeve N.yj farkstraatjSl Oen Haag 700 500 e Zij zijn het meest opgewassen tegen eisen der modernisering In Amerika optimisme voor de toekomst (Van onze financiële medewerker) Er zijn twee cijfers, die de beurszeniers aan het Damrak in deze dagen voor ogen staan, n.l. 500 en 700. Het eerste is dat van het Dow-Jones-gemid- delde voor de koersen van de industriële aandelen aan de New-Yorkse beurs, dat deze week is bereikt, het laatste is de brug van zevenmaal pari, die thans door de aandelen Koninklijke wordt benaderd. Het zijn twee pieken, welke tezamen een aanduiding vormen van een nieuw conjunctuur-beursoptimisme na een pe riode van inzinking en weifeling. Tot ir een paar weken lag de top van het Dow-Jones-gemiddelde voor Amerikaanse industrials op rond 485, waarmee het jaar 1955 werd besloten, doch waaraan een daling tot 439 op 11 oktober van dat jaar was voorafge gaan. Gelijk wij de vorige week schreven heeft het opnieuw aanvaarden van een kanditatuur voor het presidentschap door Eisenhower aan de gunstige verwachtin gen voor de Amerikaanse conjunctuur nieuw voedsel gegeven en als men thans de Amerikaanse pers leest, krijgt men de indruk dat het bedrijfsleven opnieuw de vuurproef heeft doorstaan en de weg naar een verdere opgang open ligt. Ge durende de eerste twee maanden van het jaar 1956 zijn in 226 gevallen de dividen den van ondernemingen verhoogd, ter wijl het aantal gevallen, waarin het di vidend werd verlaagd, tot niet meer dan 6 beperkt bleef. Hieruit trekt men de conclusie, dat de directies van de be trokken ondernemingen de toekomst met optimisme tgemoet zien in overeenstem ming met de onlangs uitgesproken me ning van president Eisenhower. Op grond van de omvang der onuit gevoerde orders by de grote indus trieën is het volgens de president rede lijk om te verwachten dat de hoge pro- duktieniveaus, de werkgelegenheid en de inkomstenbasis gedurende het lo pende jaar gehandhaafd zullen blij ven. Een en ander heeft er toe geleid dat het indexcijfer voor industriële aandelen van Dow Jones het nooit ge kende peil van 500 heeft overschreden. Het feit dat de prijs van belangrijke metalen als staal en koper nog steeds een neiging tot stijgen hebben, wijst er op dat de thans afnemende depressie in de automobielindustrie op de grondstof- fenmarkt geen invloed heeft gehad. An dere industrieën hebben met hun aan kopen blijkbaar de verminderde vraag van de automobielindustrie een voldoend tegenwicht gevormd en de vrees voor een ernstige terugslag in de VJ5. is hier door zo al niet weggenomen, dan toch aanmerkelijk verminderd. De loonsver hogingen, welke In tal van Amerikaanse ondernemingen zijn toegestaan, doen na tuurlijk de vraag opkomen of de Ameri kaanse conjunctuur niet een inflationis- tisch karakter draagt. Ook de verhoging van de spoorwegtarieven met 6% wijst er op, dat de verhoging van de nominale Inkomens in de V.S. met een stijging van de kosten van levensonderhoud gepaard gaat. Tot dusver is echter de reële koopkracht van de Amerikaanse bevol king nog steeds toegenomen, wat na tuurlijk niet wil zeggen dat alle groepen van de bevolking daarvan in dezelfde mate hebben geprofiteerd. Met. name in de Amerikaanse landbouw is men ach tergebleven en ook overigens zijn er, evenals ten onzent, z.g. „vergeten groe pen", die zich de voordelen van een op gaande conjunctuur- zien ontgaan. In het algemeen kan worden gezegd, dat het vooral de grote industriële con cerns zijn, die hun omzetten en win sten in belangrijke mate hebben zien stijgen en ook bij de beoordeling van het indexcijfer voor de aandelen heeft men en rekening me ete houden dat dit cijfer door de grote fondsen wordt beheerst. In de automobielnijverheid is het ook wel duidelijk geworden dat de kleine ondernemingen de minste weerstand be zitten, hetgeen, als bekend, tot fusie heeft geleid. Men krijgt meer en meer de indruk dat 'n onze tijd de toekomst aan de grote internationale concerns is, omdat deze over de kapitalen beschikken, of wel deze kunnen aantrekken om de zeer hoge kosten van research, mecha nisering en automatisering te finan cieren. Nu arbeid schaars en duur wordt, moet in toenemende mate ka pitaal worden ingezet om een redelijke bedrijfsrentabiliteit te handhaven en grote, gerenommeerde ondernemingen zijn hiertoe beter in staat dan de klei nere, voor wie de kapitaalmarkt niet of minder gemakkelijk toegankelijk is. Ook in ons land kan men dit ver schijnsel opmerken. Een concern als dat van de Kon. Ned. Zout Industrie raamt <ie kapitaalsuitgaven voor de eerste twee Jaar op rond f 50 miljoen, mede voor de ontwikkeling van het soda-project in Delfzijl, maar zij heeft met de finan ciering hiervan geen moeite. De f. 6 mil joen nieuwe aandelen welke thans a 150% worden uitgegeven, zullen ongetwijfeld ?rif plaatsing vinden, maar boven den volgt men een zo conservatieve po litiek t.a.v. de winstuitkering, dat 70 a 80% van de jaarlijkse inkomsten in het bedrijf blijven. Ook een bedrijf als dat van Ketjen, dat in toenemende mate aan de produktie van olie-derivaten bevor derlijk is, investeert grote bedragen om niet de nog steeds voortgaande ontwik keling van de petroleumindustrie in de tas te kunnen blijven. Deze week is be kend geworden dat de Nederlandsche Ford uitbreidingen heeft geprojecteerd welke ca f. 16 miljoen zullen vergen, maar welke men geheel uit eigen mid delen hoopt te kunnen financieren. An dere grote concerns in ons land, de Ko ninklijke, de Unilever, de AJC.U. en Philips en niet te vergeten de grote scheepvaartmaatschappijen, zij allen staan voor de noodzaak enorme kapita len voor de modernisering van hun be drijven uit te geven en hun beroep op de kapitaalmarkt is niet te verg _efs. Het is, gelet op wat wy hierboven schreven, geen wonder dat men in de V.S. voor de aandelen van de grote, in ternationale concerns de meeste be langstelling aan de dag legt en ook de Nederlandse concerns niet vergeet. Men kan het betreuren dat een groot deel van het kapitaal van de Koninklijke reeds naar de V.S. is verhuisd en dat het Nederlandse publiek maar al te zeer bereid is om ook de andere Inter nationale waarden, zy het dan met een belangrijke koerswinst, aan het buiten land over te doen. Is dus de financiering van nieuwe en gTote kapitaalsuitgaven voor de grote ondernemingen minder moeilijk, vele kleinere ondernemingen hebben het hier. mee in deze tijd te kwaad. Het feit dat men in onze tijd tot de uitgfite van in aandelen converteerbare obligaties over gaat, duidt hier ook op, evenals de be langrijke stygmg van de kredieten bi) de Ned. Middenstandsbank. Hoezeer ook de algemene gang van het bedrijfsleven in ons land nog altijd gun stig mag worden genoemd, uit vele jaar verslagen blijkt toch een verscherpte concurrentie. Van Vlissingen Co's Ka- toenfabrieken hebben nog een goed jaar achter de rug met grotere winsten dan die van 1954, maar in verhouding tot de stijging van de omzet zijn deze terugge gaan. Dit geldt voor de gehele textielin dustrie, die met lagere prijzen heeft te rekenen in verband met de vergrote invoermogelykheden van Japanse góede ren en de importen uit Enkele Oost- Europese, tot dusver achtergebleven lan den, die, als ze gaan industrialiseren, zich bij voorkeur op de textielindustrie toeleggen. By de beoordeling van de vraag of het Nederlandse bedrijfsleven een nieuwe loonronde kan dragen, mag men dan ook niet alle bedrijven over één kam scheren. De metaalnijverheid, de zware chemische industrie en de papierfabrieken zullen moeten over wegen of aan de thans gestelde eisen tot een loonstijging van in totaal 14% voor het lopende jaar zal kunnen wor den voldaan. Maar zeker is dat de textielindustrie op de wereldmarkt een veel moeilijker positie inneemt. En zo zullen er meer zijn. Madame de Geschiedenis van twee oorhangers CASINO Madame de (haar naam blijft verborgen) voelt zich uit stekend thuis in de uitgaande wereld. Zij gaat avond aan avond naar een bal of cocktailparty, hetzij met haar man, die generaal is, hetzij met een van haar vrienden. Door al dat uitgaan komt zij in de schulden te zitten, waarvan zij echter niets verteld aan haar man Zij besluit daarom een huwelijksgeschenk van haar man, een paar diamanten oorhangers, te verkopen. Om het ver dwijnen van deze kostbare sieraden te verklaren, veinst zij verlies of diefstal. De generaal ontdekt de ware gang van zaken, koopt de oorhangers terug en schenkt ze aan een vriendinnetje, die om een schandaal te voorkomen naar elders vertrekt. Door geldnood gedreven verkoopt dit vriendinnetje ze weer, waarna ze in bezit komen van baron Donati, die later in contact komt met Madame de en haar de oorhangers schenkt. De generaal ontdekt deze lief desaffaire. en weer verwisselen de oor- an eigenaar. Nadat dit laatste nog een keer of vijf het geval is ge weest. schenkt Madame dede han gers aan de kerk. De dood maakt aan alle moeilijkheden een einde... Rijzige Rivalen Genoeglijke woestheid LUXOR Het late midden van de vorige eeuw was voor Amerika nog niet bepaald een rustige tijd. Het ging cr allemaal nogal woest toe. tussen di blanken en Indianen die elkaar he land noch licht in eikaars ogen gun den. Voegen we daarbij wat onderlinge liefdesrivaliteit tussen twee avonturiers, een gedurfde onderneming met een for tuin als inzet, het schilderachtige land schap van Texas, Clark Gablé. Jane Russel. Robert Ryan en een goed kleu- rentechnicus. om tenslotte die pittige coktail op een cinemascopedoek uit te smeren, dan is het resultaat niet twij felachtig. De film ..Rijzige Rivalen" (een wat te letterlijke titelvertaling die er daardoor nu net helemaal naast is alleen terwil- le van de alliteratie) vertelt van twee avonturiers - een „schavuit met boord' en een stoere cowboy - die een kudde dieren van Texas naar Montana drij ven. dwars door van bandietenbenden en Indianenstammen wemelend gebied. In hun gezelschap bevindt zich ook een lieftallige schone, die tijdens de gehele tocht door de woest.emij haar boeiende en opgestreken strapless blouses blijft dragen en de twee avonturiers tot felle tegenstanders transformeert, die nood gedwongen elkander moeten blijven steunen maar op het einde hun wan gevoelens jegens elkaar niet onder stoe len of banken steken. Er komen bij dit verhaal, dat uiter aard uitstekend afloopt, enkele pakken- VAN DEZE WEEK: de massaslachtingen te pas, evenals hoogst romantische, toneeltjes. De kleu renopnamen zijn nu en dan voortreffe lijk. „Omstreden huwelijk Liefde of conventie? Trianon Voor vele vrouwen wordt het leven eenzaam, wanneer hun man gestorven is. Dit ondervindt ook de jonge weduwe Cary Scott, wonend in een kleine Amerikaanse provincieplaats met haar „society" en haar roddelpraat. Zij bezit nog alle charmes van een be gerenswaardige vrouw: geen wonder dat er mannen zijn die haar trouwen wil len. De complicatie in haar leven komt nu in de vorm van een jongeman uit een geheel andere kring, van een „min dere" stand. Hij is de tuinman, tevens bezitter van een boomkwekerij die de bomen komt snoeien En ongemerkt bloeit er een diepe liefde tussen hen beiden. Ron is een man, die alle conven tie tart en alleen zijn eerlijke, zuivere liefde laat gelden. Nu ontstaat voor de vrouw een stroom van moeilijkheden. Moet zij bre ken met al haar vrienden en vriendin nen, met haar zoon en dochter aller eerst? De man wéét wat hij wil en maakt haar duidelijk dat niets anders er op aankomt dan het feit. dat zy el kaar werkelijk liefhebben. Van ae hier op volgende conflictstrijd tussen de overwegingen der liefdé en der conven- tie geeft deze film dan een uitne mend en scherp beeld. Dat alles ten slotte in orde komt, nadat eerst di vrouw te zwak bleek om een huwelijk aan te durven, is eensdeels een ge volg van de vastberadenheid van de man, anderdeels omdat de kinderen zelf gaan trouwen en haar weer even eenzaam laten, nadat zij zich voor hen opgeofferd heeft. En welke vrouw wil, alleen op zichzelf aangewezen, achter blijven. slechts met eep televisietoestel als enige afleiding Een gevoelig en levensecht verhaal, voortreffelijk door de beroemde actrice Jane Wvman en haar sympthieke partner Rock Hudson ten tonele ge voerd. fraai van kleur en treffend van sfeer, muzikaal op voornaam niveau om- lyst Een film, die aantoont hoe échte lief de Alles trotseren kan! Helena van Troje PAeeslepend verhaal van de strijd om een schone vrouw (Ingez. Med.-Adv.) Ter gelegenheid van het „Rembrandtjaar 1956 is de uitgave „Zomerzegels" dit jaar ontworpen in de vorm van een aantal „Rembrandtzegels". Als voor stellingen zyn gekozen details van etsen. De éénklcurige zegels zijn uitge voerd ln plaatdruk. Aan de cstetische verzorging werkten de heren S. L. Hartz te Haarlem en J. van Krimpen te Heemstede mede; laatstgenoemde tekende tevens de tekst en waardecijfers. De waarden, voorstellingen en kleuren zijn: 2 3 cent. Boer met hoge muts, blauw-grys; 5 3 cent, Jonge Tobias en Engel, groen-grijs; 7 5 cent. Pers met bonten muts, goud-bruin; .0 5 cent, De oude blinde Tobias, donker-groen; 15 8 cent, Zelfportret van 1639, bruin-rood. De zegels zijn verkrijgbaar aan de postkantoren van 23 april t/m. 22 juni 1956. Geldig voor de frankering tot en met 31 december 1957. Waarom dit schilderij in de loop der jaren de naam van „Nachtwacht" kreeg? De opdrachtgevers, ontevreden over de uitvoering, huigen het schilde rij. nadat zy er. zonder de schilder te raadplegen, aan de zijkant stukken hadden afgesneden, omdat het te groot was. in een zaal waar geregeld een groot turf-vuur brandde. De dikke laag roet. die er daardoor op kwam. maakte het. werk zo donker, dat de 18e eeuwers cr een uitrukken van de troep in het middernachtelijk uur in zagen. Van dat ogenblik af ging het in materieel en maatschappelijk opzicht met Rem brandt snel bergafwaarts. In zijn kunst echter bereikt hij een verdieping, die In vele landen wordt dit jaar het feit herdacht, dat een van 's werelds groot ste kunstenaars, de Nederlander Rem brandt Hannenszoon van Rijn, 350 jaar geleden te Leiden geboren werd. Op 15 juli 1606 kwam hij ter wereld als zoon van een welgestelde molenaar. Rembrandt heeft een zeer bewogen leven gehad. Vooral in ziin jonge jaren tot ongeveer 1642) heeft hij de grootste waardering van zijn tijdgenoten ge kend. hetgeen vooral tot uiting kwam in de vele en grote opdrachten voor portretten. In die jaren schilderde Rembrandt in een barokke stijl, de rijke kooplieden van zijn dagen, in hun luxueuze omgeving; de opdrachtgevers waren tevreden met de uitvoering om dat zij cr „prachtig gelijkend" op ston de en omdat de portretten een Indruk van grote welvaart gaven. Het Jaar 1642 is voor Rembrandt van geweldige betekenis geweest. Zijn vrouw Saskia van Uylenborch. een Friese erf dochter. wordt ziek en sterft na enige maanden aan tuberculose. In hetzelfde jaar. kort voor Saskia s dood. krijgt hij opdracht tot het schilderen van een portret van de officieren van het Schuttersvendel van kapitein Banning Cocq. Het is dit portret, waarin we voor het eerst geconfronteerd worden met de ommekeer, die er langzaamaan in de grote schilder heeft plaatsgevonden. Zijn diep gravende geest vindt geen voldoening meer in de prachtige por tretten in de geijkte stijl; Saskia's ziek te en dood hebben hem hevig aange grepen en Rembrandt gaat op zóek naar de mens Als dc meester het schilderij oplevert, is het voor de opdrachtgevers een des illusie Tn plaats van een conventioneel portret van de officieren om een fees telijke tafel heeft Rembrandt de heren geschilderd zoals ze in de middag hun kazerne verlaten. Hier toont Rembrandt zich de groot meester in het clair-obscuur. De zon,die op dit tijdstip op zijn hoogtepunt staat, belicht helder de officieren, die de poort reeds verlaten hebben; de anderen be wegen zich in een duister waas naar de uitgang voort. In dié jaren ook komt de tweede vrouw in zijn leven, de vrouw die jaren lang zyn model, huishoudster, keuke- meid en verzorgster van zijn zoon is geweest en die later ook de moeder van Rembrandts dochtertje Cornelia werd: Hendrickje Stoffels. Ontzetting over dit laatste feit waarde door Amsterdam. Rembrand ts schuldeisers stortten zich op hem en alles wat hij bezat, werd verkocht. In de twaalf jaren, die hem dan nog resten, werkt hij hard. Opdrachten krijgt hij weinig; de Staalmeesters" bevredigt de opdrachtgevers niet. Maar zijn genie neemt de hoogste vlucht. De armen uit zijn omgevmg. de lammen, de kreupelen, en de blinden bekleedt hij met bijbelse gewaden en beeldt zo de verhalen van het oude en nieuwe Testament uit. Talloos zijn de prachtige etsen uit die periode. Een van zijn laatste schil derijen. het portret van Titus en zijn bruid, dat ten onrechte het ..Joodse bruidje" heet. is wellicht het schoonst van al. Dat is. zoals Hendrik Willem van Loon zegt. geen schilderij meer, het is vloeibaar licht geworden. 'ÜM. DONKER GROEN BRUIN-ROOD JVPËL£ Lido Het was vroeger gebruikelijk, dat de opgroeiende jeugd ook in ge zinnen, waar de ouders geen klassieke opleiding hadden genoten de span nende verhalen van oud-Griekse Ilias en Odyssee te horen kreeg, zoal niet in een vertaling, dan toch in de hoofdza ken Wy betwijfelen of veel jongeren van tegenwoordig buiten degenen die een gymnasium bezoeken die bewo gen romantiek van duizenden jaren te rug nog lezen of horen vertellen: er zijn zovele andere dingen, die de aandacht vragenHoe dit zei, nu de film zich ev meester van gemaakt heeft is er nau welijks een excuus onbekend te zijn met die titanenstrijd tussen Grieken en Tro janen en de zwerftochten van de held Odysseus. Het nadeel is, dat het witte doek. al brengt het die oude verhalen veel dichterbij dan door lezen alleen mogelijk is, er haar eigen eisen op na houdt en dus wel eens afwijkt van wat Homerus! in dichtvorm heeft ver haald. Dit neemt niet weg, dat „Helena van Troje" (op het brede doek en in voortreffelijke Warnercolor) een film is geworden, waarin de spanning tot het laatste ogenblik bewaard blijft. De Tro jaanse Prins Paris haalt zich door -zijn verhouding met de schoonste vrouw op aarde, Helena, echtgenote van Koning Menelaos van Sparta de woede op de hals van de gezamenlijke Griekse vor sten, die met een machtige vloot naar de stad aan de Hellespont (tegenwoordig Turkije) oversteken om de ontvluchte vrouw terug te halen. In werkelijkheid is het hun erom te doen een concurrent uit. te schakelen en rijke buit te verza melen. Tien jaar duurt de strfid en het gaat er ook zonder atoombommen! in de strijd voor de muren of van man tegen man vaak wreed toe. Na tien jaar zyn de Grieken nog geen stap ver der. maar de sluwheid van Odysseus helpt hen (door de list met- het ver maarde houten paard!) tenslotte aan de overwinning. Helena keert, diep ge> schokt door de dood van Paris, met Me nelaos naar Sparta terug en Troje wordt door de op wraak beluste Grieken met de grond gelijk gemaakt. Men ga deze film, waarin indrukwekkende massa scènes voorkomen, zien, hetzij ter ver gelijking met het oorspronkelijke Grieks, dan wel om kennis te nemen van een heroïsche strijd, die zich tientallen eeu wen geleden in het oostelijk bekken van de Middellandse Zee afspeelde. De span ningen daar zijn niet van vandaag of gisteren „De laatste der Sioux" Spannende Indianenfilm Rex Een kleurrijke en opwindende Indianenfilm is het Amerikaanse pro- dukt „Chief Crazy Horse". Het verhaal speelt zich af op de Zwarte Heuvels van Dakota, in welke streek de fiJrn ook op genomen is. Naast veel soanniiAg en actie kan men dus ook van een behoor lijke dosis natuurschoon genieten. De robuste acteur Victor Mature speelt op een hem geheel eigen wijze de rol van de Indiaan, die zich reeds op zeer jeug dige leeftyd geroepen voelde de ver spreide stammen der Lakota's te vereni gen om beter het hoofd te kunnen bie den aan de steeds verder naar het Wes ten oprukkende blanken. Hij werd een zeer machtig leider en kwam herhaal delijk als overwinner uit de strijd. Kou de, honger en ziekte van zijn vrouw, de den hem later echter tot. overgave aan de blanken besluiten. De vrouwelijke hoofdrol wordt in deze rolprent gespeeld door Suzan Ball, die vorig jaar na een langdurig ziekbed op nog jonge leeftijd kwam te overlijden. Liefhebbers kunnen deze week in Rex hun hart weer eens ophalen. Een aardig programma vooraf. \V\ \A\\' ga» 1 - - v - S Vevxjeat U vo ooi rüetr dat 21 maax. t ds. (anJOi boajuni:. r?f^È ioiv. Gnfc w&ke- ta-u} zaq ujurt fcün oyer \*A !///c Zcrnaat: midrtoiin de, uaakütótaedan uk rtaaz ïïuXsLnd-riadaiiojad.,. jnintWvwWnWEBLWiS I ifnyitni. iaridiaauJte tjatecodjauu veei snoepgoed Jddse Amakiijc(okoapx- kaS<an <ioaz Op initiatief van de Hervormde Ge meente van Dordreoht zijn vertegen woordigers van vrijwel alle kerkgenoot schappen in de Merwestad op een ver gadering bijeen geweest om na te gaan hoe en in hoeverre het mogelijk is tot eenheid te geraken. De besprekingen hadden tot resultaat, dat een plan tot stichting van een „Dordts kerkelijk over leg" aan de deelnemende kerkeraden voorgelegd zal worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 9