DIJ VULVJiJLL
Tl I I I 1/
n ojnjr
Alleen Egypte sterk genoeg om met
Israël tot een compromis te komen
malle gevallen
woord
van
bezinning
r
„GERECHTIGHEID ZAL WEDERKEREN" y
Een Zoeklicht
ie jaargang no. 11
ZATERDAG 17 MAART 1956
Arabieren iveten zeer wel, dat
Ver. Naties Israels ondergang
nooit zonden toestaan
Premier Genial Abdel Masser
(Van
relsredacteur)
De felle onverzoenlijkheid van de Arabische openbare mening
jegens Israël haar omvang en oorzaken werden in een vorig artikel
geschetst - zou de buitenstaander de indruk kunnen geven, dat de
vernietiging van Israël voor de deur staat. Te meer, omdat ook de
Arabische leiders zich af en toe genoopt zien donder en bliksem te
roepen. Zal de soep werkelijk zo heet gegeten worden als zij wordt
opgediend? Wanneer de kans bestond Israël inderdaad van de kaart
te vegen, misschien wel. Maar wat is de feitelijke positie? Ondanks
alle (politiek begrijpelijke) noodkreten van Israël om meer wapens
vanwege het ..deze lente dreigende gevaar", ondanks de communis
tische wapenleveranties aan het Arabische blok. is Israël militair nog
steeds zoveel sterker, dat een tweede ronde op korte termijn wederom
tot een Arabische nederlaag zou leiden. De numerieke Arabische
meerderheid wordt teniet gedaan door politieke verdeeldheid, door
een laag ontwikkelingspeil, door een slechte militaire organisatie en
geheel ontbrekende samenwerking. De gevechtswaarde van de
gemiddelde Israëlische soldaat is vermoedelijk even groot als die van
de doorsnee Arabische officier, zij wordt nog verhoogd door het besef,
dat hij met de rug tegen de zee voor zijn leven strijdt en door het feit,
dat hij een vrij compact, modern georganiseerd gebied verdedigt. De
Arabische leiders - en zeker een militair als Egyptes president Nasser
weten dit heel nauwkeurig, enige verklaarbare grootspraak ten
spijt.
De Arabische leiders weten nóg een
ding. namelijk dat niet alleen het
Westen, maar ook de meerderheid van
de Ver. Naties nooit toe zal laten, dat
Israël, tenslotte een schepping van de
Ver. Naties, teniet gedaan zou worden
en dat er dus uiteindelijk een regeling
gevonden zal moeten worden. En daar
mee komen we van het emotionele
plan van de openbaarheid in de bin
nenkamer der praktische politiek
Wat is de prijs, aie de Arabische
leiders voor een schikking zullen be
dingen?
Om te beginnen mag niet vergeten
worden, dat er aan de huidige gespan
nen toestand bepaalde voordelen voor
de Arabieren kleven. Men heeft in
Cairo uitgevonden hoe men met groot
profijt het Oosten tegen het Westen
kan uitspelen: wapenleveranties van
de ene. de gelden voor de Assoean-
dam van de andere kant. Israël is
voorts een handige bliksemafleider
voor binnenlandse moeilijkheden en
het is een opstap voor iedere politicus
om in het zadel te komen, zowel op het
binnenlandse als op het Arabische
plan.
Op welke basis?
Het pleit voor de werkelijkheidszin
van sommige Arabische leiders, dat zij
beseffen, dat dit voordelen op korte
termijn zijn. en dat het met vuur spe
len mogelijk een wereldbrand en ze
ker communistische infiltratie ten
gevolge kan hebben. Nu mag de open
bare mening beweren, dat men des
noods als Sovjet-Arabieren Israël te
Hjf moet. maar dat is een rol waarvoor
de heer Nassei noch andere regerings
leiders veel animo zullen hebben. Zo
heeft de optelsom-van-voor-en-tegen'
hen tot een min of meer heimelijke
bereidheid gebracht om tot zaken te
komen Op welke basis? Het officiële
Arabische standpunt werpt daar enig
lioht. op Dat verlangt de tenuitvoer
legging van enige VN.-resoluties be
treffende grenswijziging, terugkeer of
schadeloosstelling der vluchtelingen en
internationalisering van Jeruzalem
In werkelijkheid ligt de vaak nog
soepeler. Verantwoordelijke Arabische
leiders ik kan uiteraard hun namen
niet noemen verzekerden mij het
volgende: men zou de bovengenoemde
resoluties als uitgangspunt voor de on
derhandelingen moeten nemen. Zij
zouden niet in haar geheel behoeven
te worden uitgevoerd, maar Israël zou
principiële concessies moeten doen.
Deze zouden grote ontspanning teweeg
brengen, want de Arabische landen
zouden in beginsel ..gelijk" hebben ge
kregen, noodzakelijke balsem op het
gewonde .Arabische „ik". Wapenaan
kopen ook In de communistische
landen zouden stopgezet worden,
de openbare mening zou kunnen kal
meren en voorbereid kunnen worden
op de aanvaarding van het onvermij
delijke: de uiteindelijke erkenning van
l9raël, gevolgd door geleidelijk nor
malisering der betrekkingen, ook op
economisch gebied, waarbij Israël ten
slotte een levensbelang heelt.
Twee strikte voorwaarden
In deze gedachtengang liggen twee
strikte voorwaarden opgesloten Ten
eerste zou Israël concessies op korte
termijn moeten doen in ruil voor de
kans op vrede op langere termijn. Ten
tweede zou alleen een uiterst sterk
staande Arabische regering hierin
kunnen voorgaan. Een Syrische rege
ring bijvoorbeeld, die het zou wagen
de publieke opinie te trotseren door
zelfs maar de mogelijkheid van een
ichikking met Israel aan te roeren, zou
zich de volgende dag op straat, zo niet
op het kerkhof bevinden. Nochtans
zou aan deze tweede voorwaarde thans
kunnen worden voldaan.
Het lijdt weinig twijfel, dat Gamal
Abdel Nassers populariteit in Egypte,
sinds hjj Oost en West zo handig te
gen eikaar heeft uitgespeeld en daar
mee zijn land op het voorste politieke
plan heeft gebracht, tot ongekende
hoogte is gestegen. Het militaire ka
rakter van zijn regiem versterkt zijn
positie. Nasser staat nu sterk genoeg
om het spel te wagen, als men hem de
bal wil toegooien en hjj Is er naar
mjjn inlichtingen lulden toe bereid.
De Syrische leiders, die nu geen ini
tiatief kunnen nemen, zouden Nasser
dan wel volgen. Iraks Noeri es Said,
eens sterk genoeg om de kat de bel
aan te binden, maar thans door het
nogal ongelukkige verdrag van Bag
dad in Arabische ogen te zeer gecom
promitteerd, zou met graagte hetzelfde
doen. Jordanië heeft alle belang bij
een definitieve regeling met Israël,
omdat het aan de huidige spanning
ten onder kan gaan. Het heeft trou
wens al eerder in het geheim onder
handelingspogingen gedaan De Liba
non zou ten hoogste wat vreesachtig
tegensputteren, vanwege dreigende
economische conourrentie en wat ten
slotte Saoedi-Arabië en Jemen aan
gaat, aan hun mening zal niemand
zich veel gelegen laten liggen.
Sleutel ligt in Cairo
De eerste sleutel voor een vredes
regeling ligt thans dus in Cairo, maar
daarmee is men er nog niet. Want de
vraag is. of de Israëliërs bereid zullen
zjjn de gok te wagen, die hun geld en
gebied zal kosten Zullen zij overwe
gen, dat op de lange duur hun positie
economisch, militair en politiek on
houdbaar zou kunnen worden, omringd
als zij zijn door een aan kracht win
nend Arabisoh blok? Of zullen zij
van hun huidige overwicht gebruik
maken om spoedig een nieuw conflict
uit te lokken, waarin zij nieuwe ter
reinwinst kunnen behalen en respijt
winnen door de Arabische legers
zware klappen toe te brengen?
En tenslotte, welke invloed zal van
buiten op de gang van zaken worden
uitgeoefend?
Het resultaat van de conferentie
tussen Eden en Eisenhower is niet
hoopgevend. Met militaire garanties
kan men een ongemakkelijke status
quo handhaven, een oplossing brengen
zjj echter niet. Waar de Arabische sta
ten overgevoelig zjjn geworden voor
verdere Westelijke inmenging moeten
de gedachten eerder gaan in de rich
ting van bemiddeling onder V.N.-aus-
piciën, bijv. door neutrale staten. De
naam Pandit Nehroe dringt zich hier
bij op. Waar zich een kans voordoet
om het gevaarlijke conflict in het Mid
den-Oosten op weg naar een oplossing
te helpen, is overweging van die mo
gelijkheid noodzakelijk.
Hulde voor de Londense mevrouw
Rosa Phipps (47 jaas), die zich zelf
heeft verdedigd tegenover de rech
ter. die had te beslissen, of zij wel
of niet uit haar huis zou worden ge
zet. Toen zij enige tjjd geleden ver
moedde, wat haar boven het hoofd
hing, liep ze naar een advocaat en
die raadde haar aan. rechtskundige
bijstand te nemen. Zoveel geld had
zij echter niet. Ze ging naar de open
bare bibliotheek en begon rechten te
studeren. En met succeswant
mevrouw Phipps houdt het ver
trouwde dak boven haar hoofd
Meneer Perrüey Parker in Mill-lane.
in het Britse graafschap Bucks, is
do) op rododendrons. Hij besteedt
veel zorg aan zjjn tuintje en de
struiken staan er dan ook goed voor.
Op een ochtend, toen meneer Par
ker zijn (slaperig) hoofd uit het
venster stak om zijn ..lievelingen"
te aanschouwen, ontdekte hij tot
zijn grote schrik, dat onverlaten des
nachts enkele rodendendrons had
den weggekaapt. Daar heeft hij nu
een stokje voor gestoken of liever
gezegd een ketting met hangslot
waarmee hij de struiken aan een
ijzeren paal en een boom heeft ver
ankerd.
OPNIEUW WORDEN wij,
wanneer wü verder dan
de eigen gezichtskring
zien naar wat in de wij
dere mensenwereld geschiedt,
zeer verontrust Er zijn na
men van landen en personen,
die geladen zijn met springstof.
Cyprus en Algerije. Israël en de
Arabische staten. Ook. wat ons
als Nederlanders beroert: hèt
proces Dan weten we meteen
wat en wlè we bedoelen. De zaak
van de beklaagde Jungschlager.
..Echt-Hollands hebben we die
zaak eerst wat op haar beloop"
gelaten Al brak in persoonlijke
gesprekken soms plotseling ons
oordeel te voorschijn. Nu het
doodvonnis door de officier van
Justitie geëist is. schieten wij in
het geweer. Verontwaardiging
barst los. Adressen, protesten,
ingezonden stukken bü de vleet!
Vaak met de beste oprechtste
bedoelingen opgesteldSoms
vertroebeld door minder zuivere
elementen. Laat ons wel weten,
dat ongeremdheid, ook bij de
nobelste verontwaardiging,
schaadt. Het geldt allereerst
voor de betrokken beschuldigde
zelf. dat wij nu heel goed heb
ben te weten, wat wij wèl en wat
wij op dit ogenblik niet behoren
te zeggen en te schrijven Een al
te snel opgezette, voorbarige
tegen-actie kan meer bederven
dan redden. Wij hebben juist nu
bezinning nodig, nuchtere, dap
pere gelovige bezinning. Dat is
heel iets anders dan bevreesde
ste, boven-menselijke instantie:
op God zelf. Niemand onzer
weet. of dit beroep in even grote
ernst is aangehoord en ver
staan Helaas is in onze wereld
de heilige Godsnaam ook door
Christenen menigmaal mis
bruikt voor de verwezenlijking
van onheilige doeleinden Zodat
zelfs deze naam niet steeds op
klaring tot stand kan brengen in
door hartstocht bedorven om
standigheden.
Bovendien moeten wij be
denken. dat de gerechtigheid
nooit zal zegevieren door een
wonderdaad Gods buiten onze
menselijke levenspraktijk om.
Zijn Gerechtigheid roept óns op
om haar dienaren te zijn en haar
te verwezenlijken in goede èn
kwade dagen, in onze vaak door
onrecht bedorven verhoudingen.
En haar triomf moet soms zelfs
worden bevochten ten koste van
hem, die haar tracht te reali
seren. Dat is het uiterst zware
deel van de mens. wie de zaak
der gerechtigheid meer ter harte
gaat dan het eigen bestaan. Op
deze wijze draagt als een wil
lig instrument bij tot haar over
winning.
fase is in de strijd om de over
winning van recht en waarheid.
Want de zege van deze beide
moet vaak zeer duur betaald
worden Er zijn tijden, dat hier
voor persoonlijk geleden en ge
offerd moet worden. Zo moeilijk
is het om het trage geweten der
wereld te wekken.
Zeker, wij moeten blijven ho
pen en er zelf hard voor wer
ken, dat gerechtigheid ook hier
zal wederkeren, zónder dat het
persoonlijk levensoffer ervoor
moet worden gebracht. Onze
daad. onze houding, onze ge-
daohtenconcentratie moet zich
in die richting blijven bewegen
Wanneer dan hetgeen wü
hoopten, niet geschiedt, moeten
wij echter ook weten, dat de
mens. die door onrecht overwel
digd wordt, ziohelf geeft om de
goede zaak te dienen, om waar
heid en recht aan het licht te
brengen. Wii mogen dit zeker
niet makkelijk en in koelen
bloede zeggen. Nogmaals: de
protesteerders in Nederland lo
pen het minste risico. Maar hoe
waardiger, hoe beheerster hun
actie is. hoe meer zij die weten
te zuiveren van vertroebelende
of reclame-achtige elementen,
des te groter kracht zal daarvan
uitgaan. Het is nodig, dat wij
ons in deze dagen laten door
dringen van het innerlijk ge
bed: O Heer, help ons de gerech
tigheid te doen wederkeren,
ginds èn hier bij onszelf, in ons
eigen volk.
voorzichtigheid, die zich aan
geen koud water durft branden.
Maar een onbeheerst protest
kan averechts werken; slechte
consequenties hebben voor de
mens. die wfj helpen willen; ter
wijl wij zelf buiten schot blijven
staan
Wij dienen reëel te erkennen,
dat de Nederlandse stem ginds,
in Indonesië een kwade klank
heeft gekregen We kunnen dit
betreuren, we kunnen dit onge
grond en ongerechtvaardigd
achten: het feit ligt er. Onze
woorden worden gewantrouwd,
onze visie werkt voortdurend
achterdocht. In zulk een atmos
feer is elke uiting onzerzijds
verdacht, zeker iedere tegen-
uiting.
Wat ons in deze gespannen
situatie allevi getroffen moet
hebben, is de sobere toon, de
redelijke argumentatie in de
verdediging van de beschuldigde
zelf. Hij heeft blijk gegeven van
een grote zelfbeheersing, ook van
een sterk geloof in het gezag
van de waarheid. Was het niet
daarom, dat hij in alle bewogen
heid toch zo rustig zijn onschuld
aan het tenlaste gelegde staande
hield' Tenslotte, na geappel
leerd te hebben aan het rechrs-
en waarheids besef van zijn
rechter, doet Jungschlager het
uiterste beroep, waartoe een
mens bij machte is, op de hoog-
Daarom zien wij zonder enigs
zins de persoonlijke strijd te
vergeten die gevoerd moet wor
den om deze éne mens te redden
uit zijn onverdiende nood, toch
nog verder naar het groot ge
heel.
In deze dagen speelt mij tel
kens een zin door het hoofd, die
voor komt in een illegaal gedicht
uit de bezettingstijd. Het is de
ontroerend-gelovige uiting van
een mens die met tientallen en
anderen de onrechtmatig opge
legde celstraf moest ondergaan,
die ook maandenlang moest
leven onder de zware druk van
de doodsdreiging In vaste regel
maat worden daarin deze woor
den herhaald: Gerechtigheid zal
wederkeren.
Betekent deze roep dat de ge
vangene meende, dat hijzelf zou
vrijkomen? Dacht hij. dat de
eigen redding uit de benauwenis
het teken en de waarborg was
van de wederkerende gerechtig
heid? Of openbaren deze bewo
gen woorden de stellige over
tuiging, dat een mens inderdaad
zelf door ongerechtigheid ver
pletterd kan worden, maar dat
de zaak der gerechtigheid daar
mee toch niet wezenlijk versla
gen wordt? De besten van het
mensengeslacht hebben moeten
ervaren, dat de vernietiging van
hun eigen leven op een gegeven
ogenblik een onvermijdelijke
Wij móéten de hoop behouden
op een goed resultaat. Dat zijn
wü aan Jungschlager. aan zijn
moedige verdedigster, ook aan
zjjn rechter en de Indonesische
bevolking verschuldigd. Indien
die hoop niet in vervulling
mocht gaan. zo wordt ons diep
ste vertrouwen nochtans niet
beschaamd
Opnieuw komen enkele regels
uit „cel-droom" mij voor de
geest:
„Geplaagd, gemarteld, dodelijk
(bezeerd,
staan wij, bevrijd en van
onszelf genezen;
gerechtigheid is weergekeerd!
wil rijn haar willig
(instrument!"
God weet. wat dit willig-in-
strument-zijn van de gerechtig
heid dit keer zal inhouden.
Wü echter vergeten niet de
vrome woorden van het lied. dat
zo velen onzer volksgenoten in
drukkende omstandigheden en
zware strijd tot troost en kracht
is geworden:
maar Gód zal mij regeren
als een goed instrument
Zün regering ls en blijft de
heerschappij der gerechtigheid.
Het ls de enige regering,
waaronder wü wèl-bewaard zijn
en verlost worden van den boze!
E. B. A. POORTMAN,
Rem. Geref. pred. te Leiden.
v OP DE BOEKENMARKT
David Unwln. „De vrouw van de
gouverneur". H. P. Leopold, Den
Haag. 1955
De waarde Van de gemiddelde ver
taalde roman op de Nederlandse boe
kenmarkt is van het standpunt van de
lezer uit bezien problematisch. Het
komt maar al te vaak voor, dat er uit
de buitenlandse boekproduktie romans
ter vertaling worden gekozen, die niet
anders zün dan wat men „leesvoer"
pleegt te noemen. Aan de andere kant
kan men ter verdediging aanvoeren,
dat Juist het soort werken, dat valt
onder het begrip „lectuur" in Neder
land schaars geschreven wordt en, in
dien zü al geproduceerd worden, dik-
wüls ver beneden het peil blyven dat
een land als Engeland b.v. in dit genre
bereikt heeft. Dat echter, alles welbe
schouwd. het aantal vertalingen, dat
hier verschünt, te groot is en een zware
concurrentie vormt voor de Nederland
se prozaschrijver, valt niet te betwij
felen.
Gerechtvaardigd is eigenlük alleen
die vertaling, die gekozen is om een
buitengewone literaire waarde of om
dat in het gekozen boek een onder
werp behandeld wordt en dan nog
zeer goed behandeld dat de belang
stelling van de beschaafde lezer heeft.
Bü beide soorten zou het dan een ver
eiste moeten zün, dat deze buitenland,
se romans eigenschappen bezitten, die
in Nederland niet berèikt zijn resp. niet
te bereiken zün. Doch dit alles is wat
men een vrome wens pleegt te noemen
en de lawines vertalingen, die jaarlüks
over de lezende Nederlanders worden
uitgestort, zullen om deze woorden zelfs
niet met één verminderd worden. Het
is daarom aan de lezer zich goed te
bezinnen voor hü een keuze doet uit
geïmporteerde romans.
Zonder twüfel is de roman „De
vrouw van de gouverneur" van David
Unwin een boek, dat niet warm ge
noeg ter lezing aanbevolen kan wor
den. Het ls het debuut van de zoon
van Sir Stanley Unwin, de leider van
de grote Engelse uitgeverij Allen and
Unwln. Niet alleen is dit boek uitste
kend en onderhoudend geschreven,
het werpt ook licht op een verwarde
kwestie, waar heden ten dage een
ieder belangstelling voor heeft, maar
waar bijna niemand juiste gegevens
over heeft ontvangen of kan ver
schaffen, n.l. de koloniale kwestie in
Oost-Afrika.
Beter dan gemeenlijk gesohiedt in
klanten- en tüdschnftenartikelen is
deze auteur er met zün roman in ge
slaagd. belangrüke kernproblemen bloot
te leggen en ze met uitzonderlüke
rechtvaardigheid en luciditeit onder
woorden te brengen.
Sebastian Pole, die een dienstreis
maakt om advies uit te brengen aan
een groep Londense financiers betref
fende een irrigatieproject, is een mens
dat zeldzaam vrij is van vooroordelen
Daarom staat hü als het ware open
voor alle zijden van de rassen- en vrij.
heidsproblemen, die zozeer aan de orde
zijn in de Engelse protectoraatsgebie-
den en in de Republiek van Zuid-
Afrika. Hij ziet de zich in een barricade
van traditie veiligstellende kolonisten,
de verlichte bestuurders, de oude ge-
zagsminnaars. de naar vrüheid snak
kende ontwikkelde Afrikaan. Maar geen
moment vergeet hij. dat iedere zaak
twee kanten heeft en hü ontziet zich
nooit ieder beeld om te keren en eT
de bezwaren en gevaren van te tonen.
Het lüdt geen twijfel of David Unwln
heeft zich grondig in alle levensver
schijnsels in deze streken ingeleefd en
hij bezit de discretie geen geneesmiddel
aan de hand te willen doen. doch alleen
door kennis te komen tot begrip. Dat
zijn voorkeur uitgaat naar'de humane
gouverneur en zijn vrouw, mensen die
bhjker.3 hun opvattingen hun tijd voor
uit zijn, is duidelijk, doch dat belet hem
niet ook deze wijze bestuurder te laten
vallen als slachtoffer van opstand en
ingekankerd wantrouwen. Niemand zal
zich verwonderen, dat het conglomeraat
van botsingen, dat de kern van de ro
man uitmaakt, eindigen moet in de
catastrofe, die het slot van het boek
vormt. Wie echter enigermate op de
hoogte is van de toestanden in Kenya,
Uganda of de buurstaten zal overtuigd
zijn van het feit, dat dit boek in zijn
waarheidsgetrouwheid even onthutsend
als meeslepend is.
Karen Aabye. „Brand in het
Magasin du Monde". Zuid-Holl.
Ultgeversmü-. Den Haag z.J.
Deze roman van de Scandinavische
schrijfster Karen Aabye heeft goede
kwaliteiten. Het boek is opgebouwd
volgens het patroon van het befaamde
„The bridge of San Luis Rey" en vangt
dus aan met een ongeluk, de brand in
een magazijn dat wij ons kunnen voor.
stellen als een pendant van de Büen-
korf. De hoofdstukken na de beschrij
ving van de brand grijpen terug in het
bestaan van de slachtoffers. De reeks
geschreven portretten, die ieder op
zichzelf een kleine roman vormen, ls
over het algemeen boeiend en getuigt
van veel mensenkennis. Wel zün niet
alle verbeeldingen even goed uit de
verf gekomen, maar het geheel is boei
end, menselijk en toont humor en in
zicht. De levensgeschiedenis van me
vrouw Brun, van de vliegenier, van de
misdadiger genaamd de Jakhals, van
Hertha Lindegaard zün zo aandoenlük
in hun tragiek van kleine levens, dat
men de één of twee kitschverhalen
gaarne op de koop toe neemt.
Aster Berkhof. „De dood In Na
pels". Nederlands Boekhuis. Til
burg z.j.
Voor boeken als deze dood in Napels
zou ik gewoon willen waarschuwen. Bij
na vier gulden te geven voor zulke
nietswaardige rommel is zonde en
jammer, want het is heus niet alles
plastic wat er glimt.
Volgens het bericht van de uitgever
verschuilt zich achter de naam Aster
Berkhof, een 35-jarige wereldreiziger
en filoloog dr. Louis van den Bergh.
Deze heer is mü volkomen onbekend
en van zün wereldreizigerschap wil ik
dus niets zeggen. Dat de man „filoloog"
zou zün meen ik in twüfel te moeten
trekken, althans dat hy een Nederland,
se filoloog ?ou zün. Filologen plegen
nu eenmaal uitstekend op de hoogte
te zün van hun moedertaal en
spreken dus niet van „oud-modisch",
van „Ha. als je dat maar denkt", van
„ziedaar de kern van heel onze zaak",
van „arsenic". Bovendien is het woord
„iudasoogje" geen Nederlands voor een
kijkgaatje in een celdeur. Wel eChter
noemt de Fransman dat voorwerp ken
tekenend „Judas". Een en ander geeft
te denken omtrent de oorspronkelük-
held van dit toch al waardeloze boek
werk. Nee. die paspoortspeurderromans
zün werkelijk niet waar wü op zaten
te wachten.
OLARA EGG INK
