IJ
RODE INFILTRATIE IN SYRIË
WEKT SPANNING IN DAMASCUS
SINDS '45 is er in de pers,
roman en tijdschrift veel
literatuur verschenen, die de
aandacht vestigde op het mee
dogenloze leed dat drukt op het
lot der ontheemden Het be
hoefde nog niet uitgesproken
tendenslectuur te zijn om het
Communisme in zijn gevolgen
afschuwwekkend te maken: mil
joenen mensen, van huis en hof
verdreven, zonder vaderland,
zonder bezit, zonder bestaan.
De UNO, gesticht om de rech
ten van de mens in de wereld te
verdedigen en te handhaven,
riep een hele organisatie in het
leven om het vluchtelingen
vraagstuk met zijn vele aspecten
praktisch aan te vatten. Kampen
werden ingericht om deze men
sen op te vangen Bestaansmo
gelijkheden werden voor hen ge
zocht. Voor sommigen bracht
emigratie een goede oplossing,
WOORD
VAN
BEZINNING
In een moderne oorlogsroman
wordt ons van een deserteur ver
haald. die tussen de vijandelijke
legers in Niemandsland aan het
zwerven raakt Dat land blijkt
zwaar geteisterd. Overal ziet hij
de vervloekte gesel van de oor-
lor. Maar hij is immuun gewor
den, hij heeft al zoveel gezien en
meegemaakt. Alleen, een paar
beelden uit die zwerftocht raakt
hij niet meer kwijt. Langs een
klooster komend ziet hij, hoe ze
een priester op de kloosterpoort
hebben vastgenageld, met ge
spreide armen, als ware hij
ldeallteiten: schone verwachtin
gen en goede bedoelingen. Maar
de Juiste hulp zal alleen die
zijn, die dienst wil wezen met
offerzin, ongeacht, de moeilijk
heden en teleurstellingen, die
hiermee verbonden kunnen blij
ken. Want oververzadigd van
het zwerven is voor deze kinde
ren een reis naar het buitenland
zonder hun ouders niet van die
aanlokkelijkheid als voor de on
zen Bovendien zijn zij het ge
zinsleven niet meer gewend, zo
dat zich aanpassingsmoeilijkhe
den kunnen voordoen. En op
grond van al wat zij hebben
doorgemaakt zijn zij vaak geslo
ten en moeilijk te doorgronden
Zo'n kind opnemen is dus geen
sinecure. Integendeel, vraagt veel
aan liefde, zelfverloochening en
geduld, zonder dat men in slap
pe toegeeflijkheid daarbU mag
ontaarden Deze hulp vraagt de
ONTHEEMDENHULP IS CHRISTENPLICHT!^
voor de meesten moest het tot
op heden blijven bij een leven
binnen een kampgemeenschap
Het is voor de kinderen uit
deze laatste groep, dat de We
reldraad van Kerken via het in
terkerkelijk Comité A.V.V.V.
i Actie Vakantie Voor Vluchte
lingen kinderen) een ernstig
beroep doet op ons Protestant
se volksdeel hun een zestal we
ken gastvrijheid te verlenen. Bij
de geestelijke werkzaamheid is
n.l o.m. wel duidelijk geworden,
van hoe groot sociaal-pedago
gisch belang het moet heten
deze jeugd in levend contact te
brengen met gezonde, normaal
levende gezinnen om hiervan de
waarde en betekenis te kunnen
gaan beseffen. Zij vormen de
maatschappij van morgen, naar
men bij de leiding hoopt en
streeft: in eigen gezinsverband.
Christus aan het kruis En in
een platgeschoten dorp. angst
aanjagend stil en verlaten,
wordt hij ontroerd, als hu in de
ruïne van de kerk een vrouw met
een paar kinderen als enige le
vende wezens ontdekt, die daar,
genesteld in een nis, hun toe
vlucht en behoud hebben gevon
den.
Het zal geen moeite kosten het
laatste beeld binnen het kader
van bovengenoemde actie zinvol
aan te wenden Het eerste beeld
VTaagt zeker toeliohting om
sprekend bruikbaar te worden.
Het is een evangelisch motief:
de gelovige mens. die in de
dienst aan zijn Heer zijn leven
heeft gegeven.
In dit teken zal ook de hier
gevraagde hulp moeten staan.
Men kan tot helpen bereid zijn
op grond van allerlei motieven,
inzet van U zelf en een offer
van uw gezin!
GU aarzelt? Heel begrijpelijk
en goed. In die aarzeling herin
ner ik U aan de woorden van
onze geëerbiedigde Koningin Ju
liana, die zich eens. bewogen
door het lot van deze mensen,
met een boodschap richtte tot
het Amerikaanse volk en zijn
President en om. toen zeide: „De
ontheemden te helpenin een
plicht van alle Christenen!"
U aarzelt nog? Mogen Chris
tus" woorden het dan in U win
nen: „Dat hebt ge Mij gedaan"
En: „Niet een ieder, die tot Mij
zegtHere, Here, zal het Ko
ninkrijk der hemelen binnen
gaan. maar wie de wil mijns
Vaders doet."
W. J H. Hubeek.
Ned. Herv. Pred.
wat. De avond-lucht was koel. Mijn
gastheer was een interessante man,
die heel wat van de wereld had gezien,
toen hij in dienst was geweest, eerst in
het Franse leger,, later vijf Jaren lang
ln het Koloniale Legioen. Nu en dan
hoorden wij zijn vrouw nog rommelen
in het achterhuis, maar al vrij spoedig
verstoorden geen enkel geluid de stilte
meer.
Zwijgend liepen we verder. Plotse
ling begon de man binnensmonds te
laChen Ik keek op. maar in het duis
ter vielen zijn gelaatstrekken nauwe-
lijk te ontwaren
Pieker maar niet over haar, be
gon hfj. Over het eten bedoel ik. Zo
is ze nu eenmaal altijd tegenover
vreemden. Ze is heel anders dan ik.
Ze heeft hooit deze streek verlaten en
is nogal verlegen.
Hij lachte weer.
U weet hoe vrouwen kunnen zijn
over een beetje eten en zulk soort din
gen.
Dat begrijp ik best, antwoordde
ik, Van nature zal ze zich wel om
zulk soort zaken bezorgd maken.
Ja, antwoordde, hij nadenkend.
Ja, dat zal het wel zijn.
Korte tijd later liepen we terug. We
gingen zitten op een kleine waranda.
Hij haalde een fles wijn te voorschijn.
Tot het middernachtelijk uur bleven
we ritten praten, roken en drinken.
Toen bracht hij me naar mijn kamer.
Even voordat hij de deur achter rich
wilde sluiten, zei ik: Mijn dank vast.
dat ik mag blijven slapen.
Hij haalde zijn zware schouders op
en mompelde: O. dat Is niets.
De volgende morgen stonden de boer
en zijn vrouw al vroeg op en daar lk
de gewone gang van zaken niet ln ae
war wilde sturen, stond ik ook maar
op. De man was al op het veld aan het
werk, toen lk de keuken binnenkwam.
Ik zei „goedemorgen" tegen de vrouw
Ze knikte me toe en ging verder met
het klaar maken van het ontbijt alsof
ik er niet was. Ik dacht er even over
om maar vast op te stappen, maar dat
zou haar misschien nog méér versto
ren Zodra het ontbijt gereed stond,
tastte ik dus toe.
Toen ik gegeten had, ging ik naar
buiten. De zon was reeds warm. Ik liep
in de richting ven de boer. die druk be
zig was.
Nauwelljk had hij mi) gezien, of hij
strekte de rug en riep me toe: Goed
geslapen?
Heel goed, antwoordde lk En U?
Hij maakte een grimas ln de rich
ting van de keuken en zei toen een
beetje wrang: Niet slecht, niet
sleöht
Het, spijt me, als
Nee. nee. Interrumpeerde hij di
rect, Maakt u zich maar geen zor
gen
Mag ik vast afrekenen vroeg lk.
Hoeveel krijgt u van mij?
Dat was het moment, waarop hij zei.
Vierhonderd, nee. tweehonderd,
maar vertel mijn vrouw dat Je vier
honderd hebt gegeven.
We lachten en schudden elkaar de
hand. Ik liep terug naar het huis en
lachte verg.noegd. De vrouw trof lk in
de bijkeuken. Ik vertelde haar. dat lk
vierhonderd had betaald, en bedankte
haar Ze zei echter nog steeds niets, fk
liep toen naar mijn kamer en haalde
mijn koffertje
Juist toen ik de deur wilde uitgaan,
kwam ze de kamer binnen Eerst zei ze
niets, maar ik zag aan haar blik, dat
ze mU iets wilde vertellen. Tenslotte
drukte ze mi) plotseling twee biljetten
van honderd francs ln de handen
Het was te veel, zei ze schuchter,
maar vertel het niet aan mijn
man....
4e jaargang no. 10
ZATERDAG 10 MAART 1956
Onevenwichtige militairen flirten
met het Communisme
Een van Damascus' elegantste blanke moskeeën
(Van onzg relsredacteur)
In een grote groene oase ligt, half-leunend tegen het gebergte
de blanke koningin van het midden-oosten: Damascus, hoofdstad van
Syrië. Sindse euwen heeit zij het hart verheugd van de karavaan
reizigers, die, na lange tochten door de grimmige woestijnen, eindelijk
aankwamen in de door zeven rivieren besproeide weilanden. Zij
bewonderden het albast van de oude stad met haar slanke minaretten,
vooral wanneer zij in de lente haar bruidskleed droeg: witte bloesem
van perzik, amandel en abrikoos.
Tot op heden heeit Damascus die sereniteit behouden, de
moderne stadswijk stoort in kleur en bouw het beeld niet. En nog
steeds zingt in de prille ochtendschemering de oproep tot het eerste
gebed van de minaretten over de ontwakende stad, een koor van
vervagende en weer aanzwellende hoge stemmen in de klaaglijke
ootmoed van de Islam.
Maar vandaag zijn het niet meer de muezzins die op de smalle
omlopen van de ranke torens de handen aan de mond zetten. De roep
dat Allah groot en eeuwig is, wordt nu geslaakt door langspeelplaten
uit Eindhoven, via luidsprekers die eveneens door Philips zijn
geleverd
Pijnlijke modernisering
De modernisering van een islami-
l?ch land. op zichzelf al een pijnlijk
foces. brengt nóg meer spüsverterings-
noeilijkheden met zich mee, wanneer
b'n land zoals Syrië op een kruis-
|unt van botsende beschavingen, religies
Ji economische belangen ligt.
.In de Syrische woestijn staan nog
hlmyra's ruines, in Damascus is de
Straat genaamd de rechte" waardoor
raulus ging, nog nauwelijks veranderd.
>p de ruige bergtoppen ln het westen
Iroont het norse kasteel, van waaruit de
trulsvaarders hun aanvallen deden op
let bolwerk van de islam, Damascus.
En nu zijn de ogen van de wereld weer
>p de Syrische hoofdstad gericht De
feden? Achter de besneeuwde top van
Ie berg Hermon, die ik uit mijn hotel-
lamer kan zien, ligt Israël. En op de
pens. of liever frontlinie, nog geen 80
Ulometer weg, wordt de stilte van een
«gemakkelijk bestand verscheurd door
het geratel van mitrailleurs ln de nacht.
Stiekeme hulp
Syrië acht zich evenwel te trots om
zUn nieuw verworven onafhankelijk
heid te „verzwakken" door onverhulde
hulp, maar het kan ook anders. Voor
herbouw van de pelgrimsspoorweg
naar Mekka schreef een Poolse firma
In voor nog geen miljoen gulden. De
scherp concurrerende Japanners kon
den het niet voor mnlder dan 2 en een
half miljoen doen, de solide Duitsers
begrootten vier miljoen!
Deze taktfek van subsidies op zo
genaamde particuliere Inschrijvingen
is ook door de Russen toegepast bij
hun aanbod tot bouw van een olie
raffinaderij, een vriendelijk Sovjet-
russisch gebaar, dat het Westeji echter
hoofdpijn bezorgt, aangezien men on
gaarne enige tientallen Russische
technici over de pijpleidingen van
Iraq Petroleum Company zou zien
flaneren. Maar ja, Syrië heeft steun
nodig om zijn agrarische rijkdom
te ontwikkelen en de Russen stellen
niet de zakelijke, laat staan dc poli
tieke voorwaarden, die het Westen zo
graag aan zijn hulp verbindt.
Stroom van wilde emoties.
Niet alleen om economische redenen
Is Damascus een uitgezochte plaats voor
Russische manipulaties Het Syrische
wantrouwen tegen het Westen is oud.
De Geallieerde belofte ln de Eerste We
reldoorlog aan Sjerlf Hoessein om tot de
vorming van een grote Arabische natie
te komen, als beloning voor de door
Lawrence op touw gezette .Arabische re
volte" tegen de Turken, is niet nage
komen Het Arabische Midden-Oosten
werd als een verjaardagstaart ln stukjes
gesneden. De Britten kregen Irak,
Transjordanie en Palestina als pleeg
kinderen. Palestina waar later de doods
vijand Israël geboren werd. de Fransen
gingen de scepter zwaaien in Syrië en
Libanon. En het Franse beheer in Syrië,
dat tot 't einde van de Tweede Wereld
oorlog duurde heeft zich gekenmerkt
door dezelfde brute onderdrukking en
kortzichtige verdeel-en-heers-slimmig-
heisjes, die de Fransen zich kortelings
met even fatale gevolgen ln Noord-Afri-
ka hebben gepermitteerd.
Nu is Damascus de hoofdstad van een
geamputeerd rijk en van een volk van
drie en een half miljoen bijzonder wan
trouwige mensen. De oude. door erva
ring gematigde beroepspolitici als de
huidige president Sjoekrie el Koeatli en
Deze spanning uit zich in veel diplo-
jnatieke activiteit in de kanselarijen van
pamascus, vooral in de Russische, Pool-
je en Tsjechische, 'sinds het communis
tisch blok besloten heeft in het troebele
kater van het Arabisch-Israëlitisch ge-
Ichil te gaan vissen. Elr zijn Tsjechische
papenileveranties geweest, dreigende
toorbodes van een tweede ronde in het
Heilige Land. Die wapenleveranties zijn
leiolgd door verleidelijke aanbiedingen
lan technische en economische hulp
De binnenplaats van het paleis Azem. waar de sinaasappel
bomen zich spiegelen in het water van de fontein.
zijn concurrent Khaled el Azm, zijn er
nog. maar zij weten dat zij slechts bij de
gratie van „de straat" kunnen regeren,
zodat zij mee moeten varen op de
stroom van wilde emoties. Dat is een ge
vaarlijke zaak bij een volk, dat tot nu
toe alleen met betogingen en revolutie
zUn zin heeft gekregen en die wapens
met voorliefde hanteert. Zelfs de kleu
terscholen sloten hier om mee te mani
festeren tegen het Verdrag van Bagdad
of andere Westelijke politieke manoeu
vres. En al demonstreert Damascus te
genwoordig niet meer tegen maar
vóór zijn regering, men staakt of steekt
even opgewekt een paar auto's of trams
in de brand om de regering aan te moe
digen op de ingeslagen weg voort te
gaan. Kostbare aanhankelUkheidsbetul-
glngen
Nassers-in-den-dop
Zwaarder en nog gevaarlijker dan de
druk van de anti-Westeltyke Moham-
madaanse traditionalisten, die „anti-
alles-wat-vreemd-is" zijn. is de pressie
uit een modernere hoek. die van de jon
ge officieren. Ook Syrië heeft rijn Nas-
sers-in den-dop.
Tweemaal na de oorlog heeft Syrië
?en militaire staatsgreep en een militair
regiem gekend en kolonel Sjishakly
wacht in Parijs op een nieuwe kans. Het
is. gezien de ervaringen ln Egypte, mo
gelijk dat een energiek regiem van Jon-
:e officieren het gestagneerde land eer
der op stoot zou brengen, maar het
brengt hier extra-gevaar van commu
nistische infiltratie mee. Weliswaar ver
zekeren deze jonge officieren, die thans
De Straat genaamd de rechte" in Damascus, reeds in het Nieuwe te*en •.•poiltl.cl van de oude
- school met nadruk, dat zij geen com
munisten zijn, dat in een islamitisch
Testament genoemd in de geschiedenis van Paulus
Ons kort verhaal
Vertel het niet aan mijn man
door Frank Driscoll
Vierhonderd francs, zei hij, toen
lk hem vroeg hoeveel lk hem verschul
digd was.
Het mag mijn gezichtsuitdrukking
zyn geweest, of het lange zoeken in
mijn zakken, ik weet het niet. maar
voordat ik het geld te voorschijn had
gehaald, voegde hu er plotseling aan
toe: Geef maar tweehonderd, waar
op hij snel en vertrouwelijk liet volgen:
Maar zeg mijn vrouw, dat je vier
honderd hebt betaald.
Ik knikte begrüpend en gaf hem
twee biljetten van honderd francs; de
twee andere biljetten stopte ik direct
weer in mijn portefeuille.
Ik had slechts één nacht op de boer
derij doorgebracht maai «v lk ln zyn
schoenen had gestaan, had ik precies
hetzelfde gezegd. Het had me de vo
rige avond nauwelyks een tiental mi
nuten gekost om tot die gevolgtrekking
te komen
Ik was nagenoeg platzak en dwars
door Frankrijk op weg naar Engeland
In Marseille had ik een lift gekregen
tot Aix en vandaar was ik verder ln
noordwaartse richting gelopen.
Hét was bijzonder warm en erg stof
fig en niemand was bereid mij een lift
te geven. Ze kunnen me nog meer
vertellen, daoht ik toen wagen na wa
gen mij voorbij snelde, ik zal wel lo
pen.
En dat deed ik dan ook: de gehele
dag, totdat de zon ter kimme neeg en
de krekels ln de bossages, die de weg
omzoomden, stil waren geworden.
Toen viel mijn oog plotseling op de
boerderij, die in een schaduwrijk dal
gelegen was, ongeveer een honder-en-
vijftlg meter van de weg. Het was de
land 't Communisme nooit een voet aan
de grond zou krijgen, maar deze oneven
wichtige vernieuwers ontkomen toch niet
geheel aan de perverse attractie van een
kleine flirt met het Communisme En.
belangrijker nog. de brandende schaam
te over de smadelijke nederlaag tegen
Israël schroeit hen zozeer de zied. dat zU
iedere bondgenoot aanvaarden en zon
der aarzeling bereid zouden zijn te pro
beren de duivel met Beëlzebub uit te
bannen!
Te vuur en te zwaard.
Zo hangen er vreemde spanningen in
het oude Damascus, waar de grammo
foon de muezzin heeft verdrongen, waar
het brocaat nu op moderne machines
wordt geweven, waar de witte, goud-be-
stikte en groene doeken om de fez van
Oelama's. hadji's en afstammelingen
van de Profeet zich nog in het gebed
neigen naar de dikke tapijten van de
Omajad-moskee, maar ook jonge offi
cieren in kaki-uniform van de Ara
bische wedergeboorte te vuur en te
zwaard dromen.
En deze spanningen hebben de deur
geopend voor de vreemde stille mannen
met harde gezichten en vierkante pak
ken, die op de diplomatieke lijst ais at
tache's van communistische landen te
boek staan.
enige woning, die ik na een uur wan
delen langs de verlaten weg had ge
zien. Aan beide zijden stonden slanke
cipressen, die hoog de lucht in priem
den. De terras-vormige velden, die
rond de boerderij lagen, werden om
zoomd door wijnstokken en olijfbomen.
Alles ademde rust en tevredenheid
Zij deed de deur open toen ik ge
klopt hod: een fors gebouwde vrouw
met een licht-bruin verbrande huid.
Ze was barre-voets.
Ja? Wat wilt U? vroeg ze enigszins
korzelig.
Ik vroeg me afehof ik
hier misschien zou kunnen slapen.
Hier slapen?
Ja, graag. Kan ik voor vannacht
een kamertje huren? Ik wil er graag
voor betalen.
Ze keek me argwanend aan.
Dat zal ik mijn man moeten vra
gen Wacht U maar even
Zé liet de deur op een kier staan en
liep naar de achterkamer, waar ae vrij
luid in een dialect, dat ik niet kon
volgen, begon te spreken.
De avond was al gevallen en behalve
het gezoem van de auto's, die op de
weg terzijde voorbusnelden. en het ge
kwaak van de kikkers in het nabij ge
legen moerasje, vielen slechts de stem
men in de helverliohte aohterkamer
te horen.
Na enige tijd kwam de man naar de
voordeur. Hij had een olielamp bij zich
en hief die zo hoog mogelU'k boven het
hoofd.
U wilt hier de naoht doorbren
gen?
Ja. antwoordde ik. knipperend in
het sohelle licht Ik ben op weg naar
Parijs.
Ik kon de man nauwelijks rien, om
dat het licht van de lamp pal ln mijn
ogen scheen, maar lk voelde dat hij
me van top tot teen opnam.
Engelsman?, vroeg hij tenslotte.
Ja antwoordde lk
HU liét de lamp zakken, deed enkele
stappen achteruit en opende de deur
verder
Komt u binnen, zei hij vriendelijk,
We hebben wel een kamertje voor u.
Toen ik in de keuken kwam, zag ik
dat zij Juist klaar waren met de
avondmaaltijd. De vrouw was ln het
achterhuis bezig met het opruimen
van borden en schalen.
De man, die, evenals zijn vrouw, vrij
lang was, maar nogal gebogen liep,
bood me een stoel aan en riep zijn
vrouw om mU wat eten te brengen. Ze
antwoordde echter niet Nadat wU een
sigaret hadden opgestoken, begonnen
we over koetjes en kalfjes te praten,
terwijl de vrouw in de bijkeuken rom
melde met pannen en borden. Ten
slotte kwam ze met een stuurs gezicht
binnen en zette twee borden op tafel:
één met soep en de ander met gestoof
de aubergines.
Ze keek geen van ons beiden aan en
keerde direct weer terug naar de bij
keuken. mijn .merci beaucoup" ver-
ontachtzamend. De man richtte even
een blik op mij en er verscheer, eer.
geruststellende glimlach op zijn gelaat
Ik begreep, dat ik kon toetasten.
Die avond zag ik zUn vrouw 'niet
meer. Nadat ik gegeten had en we een
glas landwUn hadden gedronken, vroeg
hU me of hU me soms de boerderij zou
laten zien. Op ons gemak liepen we
over de stoffige, droge grond, tussen
de rijen wUnstokken door, voorbU de
olijfbomen. We rookten en praatten
