Backs Johannes Passion" riep
weer op tot diepe bezinning
JAM VONK
SHAGROKERS
Kees Brinkmann concerteerde
de Lakenhal
in
J. Barends en A. J. J. Linderliof
25 jaar bij Leidse Politie
'4 777
SïftTE (XPRESS777
V.G.L.O. kreeg nieuw handwerk
en Iiuislioudlokaal
95ste jaargang
Vrijdag 2 maart 1956
Tweede blad no. 28771
Christuslijden in tonen
Feller en dramatischer accent kan
indrukken verhogen
Annie Woud werkte voor het laatst mede
Het is met Mizée's sinds enige jaren tot edele traditie geworden uitvoering
van Bachs Johannes Passion thans wel zo gesteld, dat daarin veel wijdings
vol schoons geborgen ligt en niet veel wensen meer onvervuld blijven,
of het moet dan zijn, dat het fel-dramatische karakter van dit werk,
waarin de figuur van de Christus, in tegenstelling tot die in de Mattheus
Passion op de achtergrond staat, in de magistrale en suggestieve koren,
naar ons gevoel heviger, indringender accent zou kunnen verdragen.
Mizée is echter niet de gepassioneerde persoonlijkheid om juist daarin
de grootste kracht te zoeken, daarvoor is zijn aard te beschouwend. Maar
wat hij ten andere met zijn ontegenzeggelijk select Leidsch Madrigaalkoor,
ditmaal ondersteund door een stilistisch van groot verantwoordelijkheids
gevoel doordrongen beroepsensemble als het Residentie-Kamerorkest,
bereikte aan innerlijke doorleving en genuanceerde klankvermogen, ver
dient opnieuw bewondering.
die zich. als steeds, mede door een zui
ver eerichte concentratie, de eanse
avond een stuwende steun betoonde.
Ook Bram Martiin was ziln Dlaats aan
het imitatie-oreel wanneer komt
eindelijk het echte? waard.
Het zou te ver voeren namen te noe
men van de orkestleden. Een voor een
waren zii. met mevrouw Adrienne de
Smet vooraan. suDerieure instrumenta
listen. wier voornaam stilleevoel en
transDarant klanktimbre te Dnizen viel.
heteeen van leden van het Residentie-
Orkest niet anders te verwachten is.
Mizée mocht oprecht dankbaar ziin
voor een dereeliike betrouwbare om-
speline. wardoor hii zijn voornaam
ste aandacht op het koor kon rich
ten.
Samenvattend: de Johannes Pas
sion is ook ditmaal uitgegroeid tot
een tot diepe bezinninr oproepend
muzikaal evenement in Liidenstiid.
Wel niemand zal niet eeereoen ge
weest zitn door de innigheid waarmee
het slotkoraal ..Ach. Herr. lass dein
lieb Eneelein" eezoneen werd. Daar
vóór was reeds het mededoeen uitge
gaan naar het liiden van de Christus,
dat ons ook In deze Dassie realistisch
door klank en tekst eeschilderd wordt.
Het bllift een raadsel, hoe het mo
gelijk is. dat de Johannes Passion lane
In de vergetelheid bleef, al is daarin
thans een sterke veranderine eekomen
en weet men nu. dat zii minstens even
veel wezenlijke waarden, zll het anders
geaard, als de Mattheus Passion In
houdt.
Een zeker gebrek aan markant relief
Is dus noe ons voornaamste bezwaar
teeen Mizée's interpretatie, al kwam
daarin, evenals het vorige laar. na de
Dauze merkbaar, verandering Toen won
de .mededeelzaamheid" aan sueeestie-
ve. aanerilDende kracht, vanzelfspre
kend ook een eevole van de structuur
dezer passie op zichzelf, die naar cli
maxen stuwt, al Is het aanvaneskoor.
het machtlee van demonisch geweld en
grote uitdrukkingskracht vervulde
..Herr. unser Herrscher" reeds door
trokken van de onheilspellende snan-
nlne. die het kenmerk van de Johan
nes Passion is. hoewel ook mildere to
nen. reeds in het beein eesueeereerd
door het ..Zeie uns durch deine Pas
sion. dasz du der rechte Gottessohn"
doorbreken.
In dit aanvaneskoor hadden Mizée.
noch ziin koor. noch het orkest, dat
hier de zane en wel speciaal de sopra
nen teveel overstemde, het niveau van
later gevonden.
In de koralen, die Mizée's grote liefde
bezitten, trof de fiinzlnnlee. niet over
dreven romantiserende behandeline.
waaraan de dlrieent het hart verpand
heeft en waarin hii zo veel zuiver ee-
voelde expressie weet te leeeen
Ook nu frappeerde het hoe dit be
trekkelijk kleine koor. dat over eminen
te krachten beschikt in het biizonder
de bassen vallen on zulk een welda-
die-sonore klankverzadieine bereikt,
waarbii wii het in oerfect-luchtiee rit
miek eehouden ..Lasset uns den nicht
zertheilen" niet onvermeld willen la
ten.
Koren als ..Kreuziee. kreuziee" en
..Wee mit dem" kunnen rauwer en
snijdender accent verdragen. De sterk
ste ziide van Mizée is het subtiele,
waarop hii veelal een subliem licht doet
schijnen en waarin hii immer nieuwe
détails laat> spreken.
Ziin weereave eetulet van een niet
aflatend streven tot een waardevolle
Bachlnteroretatie te komen. welke
echter bii een sterker opvoering aan
contrasten noe boeiender beeld zou
openbaren.
Voor de solisten kon onze waardering
ditmaal stellig niet onverdeeld gunstig
ziin. uitgezonderd David Hohestelle en
Meine Pot. De eerste gaf een waardige,
sobere en ingetogen vertolking van de
Christuspartiimet ziin ..Es 1st voll-
bracht" schiep hii de suggestie zich vol
komen van ziin hoge taak bewust te
ziin. Trouwens: ziin biidrage als ge
heel was indrukwekkend. Ook Meine
Pot voldeed buitengewoon in ziin Pila-
tusnartii en in diverse aria's. Merk
waardig te constateren dat hii ziin
vroegere hang naar detoneren zo eoed
als geheel heeft overwonnen, waarbii
ziin expressieve voordracht niet nalaat
indruk te maken.
Als Evangelist laboreerde de sympa
thiek klinkende, lyrische en gemakke
lijk klinkende tenor Chris van Woer-
kom vooral in het e.erste deel aan een
ontwijfelbare matheid, alsof hii ver
moeid was. Na de oauze kwam daarin
wel verandering, al bliift in het alge
meen ziin voordracht te monotoon om
bii voortduring te boelen. Tegen dra
matische passages, als de aardbevings
scène. is ziin volume helaas bepaald
niet, opgewassen.
De tenor Han le Fèvre heeft zich als
lnvaller-op-het-laatste-ogenblik ver
dienstelijk door ziin uiterst veeleisende
aria's heengeslagen hoewel het ..Ach.
mein S'nn" hem in de hogere reeionen
opvallende inspanning kostte. De in
drukken verbeterden echter in het
sotto voce gezongen ..Mein Jesu. ach.
dein Schmerzhaft bitter Leiden" Het
niet voorbereid ziin deed echter afbreuk
aan het vermogen tot een zich vrii ge
ven.
Over het bii voorkeur geschikte Bach-
stemtvne beschikt de sopraan Elisabeth
Luggt niet: zii kan niet in de schaduw
staan van in dit opzicht stiilvolle Bach-
zaneeressen. Zii zong te ooen. soms op
het scherpe af het ..Ich folge dir": in
de tedere aria ..Zerfliesse mein Herze"
vond zii echter een veel aannemeliiker
en passender instelling.
Tenslotte de scheidende, maar toch
zeker niet in de laatste plaats komende
Annie Woud lammer eenoeee gehandi
capt door een verkoudheid. Met haar
warme alt waarmee zii in de looo der
jaren dieoe ontroering schonk wist zii
desondanks nog steeds te overtuigen
van haar groot talent nadat onzuiver
heid in het ..Von den Stretchen melner
Sünden" zii het door de nood gedwon
gen. aan haar zang afbreuk had ge
daan.
Niettemin zullen wii deze voortreffe
lijk eerilote zaneeers. die helaas nu
reeds de tiid gekomen acht van het
podium afscheid te nemen, nod» zeer
node missen. Zi1 behoort nog tot het
tiidoerk van de zangeressen die de
l^oocste eisen aan zichzelf stelden, al
vorens zich in het openbaar te laten
horen. Daaraan ontbreekt het tegen
woordig veelvuldig: men gunt zich een
voudig de tiid niet meer tot volle was
dom te komen.
Voorzitter C. Zandbergen heeft haar
titdens de oauze in de solistenkamer
onder overhandiging van een geschenk
hartelijk gehuldigd
Speciale vermelding verdient nog
Annie Woud's subliem samengaan met
Edward Röntgen (viola da gamba) en
mevrouw GrisRitsema (klavecimbel).
(Ing<»z. Med.-Adv.)
In één flag
Uw oude matras als NIEUW
terug,
maar dan alléén bij
Behangerij - stoffeerderij
HAARLEMMERSTRAAT 81
telefoon 22580
(Ingez. Med.-Adv.)
Zojuist ontvangen ADMIRAL lichte
Engelse Virginia SHAG, in plastiek zak
85 et, por 50 gram.
Iets bijzonders.
W. WOLTERS
ZILVEREN JUBILEUM J. FALLAUX
De heer J. Fallaux, werkzaam aan de
Lichtfabrieken, herdacht gisteren het
feit. dat hij 25 Jaar geleden aan deze
fabrieken werd verbonden
Zoals gebruikelijk bij dergelijke gele
genheden, werd de heer Fallaux in de
directiekamer ontvangen en daar aller
eerst toegesproken door de directeur, lr.
Y. Ykema, die de Jubilaris met deze dag
van harte gelukwenste Hij sprak daar
bij, mede namens het gemeentebestuur,
zijn waardering uit voor de regelmatige
en nauwkeurige wijze van plichtsvervul
ling van de jubilaris en voegde daaraan
de wens toe dat de komende jaren op
dezelfde aangename en nauwgezette
wijze zullen worden doorgebracht. Ir.
Ykema overhandigde de oorkonde van
het gemeentebestuur, vergezeld van de
gebruikleijke gratificatie.
Zijn directe chef, alsook de vertegen
woordigers van de Personeelsvereniging,
sloten zich aan bij de waarderende
woorden van de directeur en roemden
eveneens de prettige wijze, waarop de
heer Fallaux In verschillende functies
zijn werkzaamheden vervuld heeft De
voorzitter der Jubileumcommissie over
handigde een geschenk namens het per
soneel
De heer Fallaux dankte allen voor de
sympathieke woorden en voor het ge
schenk.
Verschillende personeelsleden kwamen
hem daarna met deze dag gelukwensen
ACADEMISCHE EAMENS
Geslaagd voor het doet. ex Ned.
Recht de heren J, J Matthijsen (Am
sterdam I. H. C. Rijksen (Middelburg)
en C. M. S A van Oeveren (Rijswijk
Z.H.).
Diphterie, Kinkhoest
Neeninenten
Wekelijks (gratis) tijdens
het spreekuur van CJw
bulsdokter
Groot succes bij het auditorium ondanks
sterk gemengde indrukken
Onze stadgenoot Kees Brinkmann die
onder auspiciën van de Lionsclub
Leiden-Noordwqk in de Lakenhal
concerteerde ten bate van het Uni
versitair Asyl Fonds, heeft ons voor
een probleem geplaatst: het probleem
om niet onbillijk te zijn!
Niet onbillijk tegenover een kenne
lijk welwillend en vrij talrijk opgeko-
rechercheurs van politie, de heren J.
Barends en A. J. J. Linderhof, die beide
ook een vooraanstaande plaats in het
Leidse organisatielcven innemen de
heer Barends is voorzitter van de af
deling Leiden van de Ncd. Politiebond
en de heer Linderhof voorzitter van de
afdeling Leiden van de R.K". Politie
bond St. Michael herdaehten het
feit. dat zü vóór 25 jaar hun intrede
in het Leidse korps deden. Beiden re
cipieerden in de middaguren in hun
woning, resp. gelegen in de Evertsen-
straat en de Borneostraat. Een en an
der was aanleiding, dat er deze middag
een ongebruikelijk druk politioneel ver
keer tussen beide adressen plaats vond.
Ondanks deze gedeelde vreugde heeft
het beide jubilarissen niet aan belang
stelling ontbroken.
Reeds ln de oohtenduren had de wnd.
Commissaris van Politie, de heer D. W.
v. d. Wal (de Commissaris was uitstedlg)
zijn gelukwensen aangeboden en de
beide jubilarissen bedankt voor de wijze,
waarop zij hun dienst aan de gemeen -
sohap uitoefenen.
Onder de velen, die in de middaguren
de heer Barends een woord van lof en
waardering niet onthielden, was o a. de
heer J. C. Hofstede, hoofd-inspecteur
van Politie Spreker, die zeer veel waar
dering had voor de speurzin en grote col
legaliteit van de heer Barends. bood hem
namens de afdeling recherche een ca
deau aan. De heer Hofstede, die tevens
in zijn kwaliteit van vlce-voorzitter van
de afdeling Leiden van de Ned. Politie
bond het woord voerde en dit ook deed
namens het hoofdbestuur van deze Bond,
bracht de heer Barends dank voor het
vele werk. dat hij op het terrein van het
organisatie-leven heeft verzet. Namens
het hoofdbestuur overhandigde hij de
heer Barends een enveloppe met Inhoud,
waaraan de Leidse afdeling een fruit
mand toevoegde.
Voorts voerden deze middag het woord
de heer F .1 Teunissen, voorzitter van
het Leids Politie Muziekgezelschap, ad
judant A. Koerten, die deze gelegenheid
tevens benutte om te wijzen "op de har-
Ondanks alte feestelijke drukte
vond de lieer Barends (links)
gisteren nog even gelegenheid om
zijn mede-jubilerende collega, de
lieer A. J. Linderhof. geluk te
gaan wensen, in het midden mevr.
Linderhof.
(Foto L D/Van Vliet.)
telijke samenwerking, die er bestaat tus
sen de Rijkspolitie te Oegstgeest en de
Leidse recherche, inspecteur D J. Ver
zijden, die de felicitaties aanbood van
de algemene dienst en de L.P.S.V., de
heer M van Dijk, voorzitter van de Po-
iitie Amusementsvereniging inspecteur G.
A. N Cornelissen van de afdeling ver
keer en mej. mr. M. J. Zeelenberg, in-
spectrice van de Kinder- en Zedenpoli
tie.
Behalve zeer vele collega's kwamen ln
de loop van de middag nog zeer vele
bekenden en vrienden van de Jubilaris,
die talrijke geschenken kreeg aangebo
den. ter receptie
Ook in de woning van de heer Lin
derhof was het deze middag een komen
en gaan van tal van collega's en vrien
den.
Een delegatie van St. Michael kwam
haar sympathieke voorzitter de geluk
wensen aanbieden.
Kapelaan A. H. Schram», aalmoeze
nier. tekende de Jubilaris als een harte
lijk, eenvoudig en rustig mens. die ook
trouw en zonodig kracht aan de dag legt
als politie-functionarls. als huisvader
en als katholiek. De heer G. van Bavel.
2de voorzitter van het hoofdbestuur van
Sint Michaèl, zei dat de heer Linderhof
alle eigenschappen in zich verenigt, die
een voorzitter moet hebben. Hi) heelt
een sterk geloof in de organisatie. Hij
is trouw gebleven aan zijn keuze en
heeft steeds met bijzondere toewijding
zijn werk gedaan. Namens het hoofdbe
stuur speldde hij hem de bronzen pla
quette van Sint Michael op, een onder-
schelding die slechts weinig voorzitters
tot op heden ontvingen.
men auditorium, dat het gebodene
..mooi" vond. Niet onbillijk tegenover
de belangeloze filantropische medewer
ker Brinkmann. Niet onbillijk tegen
over de pianist Brinkmann. die ons was
aangekondigd als gediplomeerd solist en
leerling van Van der Pas. Andriessen
en zelfs del Pueyo.
Ongaarne hanteert de recensent de
onhoffelijke toon van de tegenspraak.
Maar een kritiek die blindemannetje
speelt, komt toch met zichzelf in te
genspraak.
Wij geloven nu eenmaal niet. dat
voor Brinkmann. gelet op de huidige
staat van zijn veruiterlijkingen, toe
komst op de concertpodia ligt. Deze
mening dienen we te verantwoorden.
Natuurlijk is begaafdheid voorhan
den. en dit doelt op techniek en geheu
genwerk. Dit imponeert. Wat er bij ont
breekt is de schouderklop van de Muze
Met Chopin. Debussy. Milhaud en Bar-
tok ln „de schaduw der titanen" treden
Is riskant!
Notenbeelden kunnen worden afge
beeld en ze kunnen worden uitgebeeld.
Nu is Brinkmann afbeelder. Hij re
produceert. doch vertolkt niet. Er is in
zijn speelwijze geen avontuur van de
geest.
Is hij een zoeker, die nog van het
podium, als de strengste leermeester,
een antwoord vraagt? Dit antwoord
moet hij dan vernemen zowel van de
kritiek ate van de zelf-krltiek
HfJ wijdde de eerste programmahelft
aan Chopin: vier préludes, vier etudes,
de 3de Ballade en de treurmars-sona
te met de fabuleus moeilijke unisono-
triolen in het Presto.
Wanneer Cortot zon Presto speelt, is
er als een mysterieus-lugubere wind die
kerkhoven doorwaait, door zijn treur
mars gaat een hartbeklemmeride aan
zwelling bij het luiden van de doods
klokken. Is dit vergelijken onbillijk?
Grote voorbeelden werpen een licht
om te volgen. In geen der dertien Cho-
pin-stukken heeft zielebewogenheid
doorgeklonken. Chopin behoeft een
steeds wisselend spel van subtiele nuan
ceringen.
Brinkmann's spel. met minimaal pe
daal. is te arm aan plastiek en intimi
teit Hem- staat de heldere toon. die een
deugd kan zijn. als een ondeugd in de
weg. Middel werd doel. Bezwaar heb
ben wc voorts tegen de grillige omgang
met tempi in Etudes en Preludes, met
versnellingen in octavengangen. Rem
mingen en het krampachtige wijzen op
innerlijke onzekerheid.
Lag aan de Ballade het visionaire
ten grondslag? Bezit Brinkmann visie?
Confronteerde hij niet steeds met frag
menten van het toonbouw fragmen
ten waarin hij overigens stalen uitstal
de van welluidende toonpareling
Op zijn credit staat dat hij pathe
tiek. effect, dreunend forte niet voor
staat. En eenmaal was er een Chopin,
(Inerz. Med.-Adr.)
Voor
my
de héérlijk-zachte
SWE (XPRESS
met de
nieutve mé lang
(2)ct. (Vu zo zacht
In Leiden
Voor de openbare VGLO-school aan de Oude Vest was het gisteren een
blijde dag. Leerlingen en onderwijzend personeel konden twee praehtig ge
restaureerde lokalen - xen handwerk- en huishoudlokaal - in gebruik nemen.
Vertrekken, die niet alleen in vrolijke kleuren zijn geschilderd en aan de be
hoeften zijn aangepast, doch waarin ook het gloednieuwe materiaal een be
langrijke aanwinst vormde.
Alvorens de genodigden, ow de
Rijksinspecteur van het Onderwijs, de
heer J Machielsen. de wethouder van
Onderwijs, de heer J C. van Schaik.
de heer B Swanenburg. gemeentelijk
inspecteur en mr dr. J. Roosenschoon.
chef van de afdeling Onderwijs, in de
gelegenheid worden gesteld het resul
taat van deze restauratie in ogen
schouw te nemen en zich van de vor
deringen der leerlingen op de hoogte te
stellen - er was ook een tentoonstelling
ingericht - vond een korte plechtigheid
plaats.
Na een inleidend woord van het
hoofd der school, de lieer J. G Wilter-
dink. wees wethouder Van Schalk op de
grote verbetering in de outillage en de
werkmethode van deze school, vergele
ken bij circa tien jaar geleden.
Een verandering, welke cr o a. toe
heeft geleid, dat het absentisme der
die waarlijk zong: in het Scherzo der
sonate.
Het succes was groot. Reeds voor de
pauze kwam een toegift: de posthume
treurmars, die de elegische breedte ver
kreeg van al de eerdere langzame de
len.
We zijn kort over het vervolg na de
pauze. In Milhaud's Braziliaanse „Sau-
dades" en Bartok's Roemeense Dansen
gaat het minder om „interpreteren".
Het zijn speelstukken en Brinkmann
wist ze wat aannemelijker te presente
ren. Soms ontstond virtuoziteit van on
vertroebelde allure. Echter was de rit
miek te slap
Vraag is of Debussy Debussy werd in
zes voorgedragen Préludes. Deze vergen
rijke aanslagvariabilltcit, sensibel pe-
daalgebruik. poëtisch raffinement, ge
voel voor natuurmystiek. Brinkmann
kleurt onvoldoende, \ersluiert niet. kan
niet 'door zn helderheid'i over de
vleugel het waas neerleggen van de
sourdine op de viool. Gelukkig sprak hij
zowel zichzelf als ons tegen in de slot-
toegift: de „Cathédralc" Hier verrees
uit onwezenlijkheid de kleur, hier leef
de de klank en ware de ritmiek er
strak gebleven, we zouden in onver
mengde bewondering zijn gevangen!
leerlingen sterk is afgenomen. Kwam
het in verleden tijden nog wel eens
voor. dat 30 tot 50'i van de leerlingen
verstek liet gaan. thans is dit nihil. De
heer Van Schaik leidde hieruit af. dat
het vglo bij ouders en leerlingen is in
geslagen, hetgeen spreker mede toe
schreef aan de voor enige jaren geno
men proef met het symbiose-onderwijs.
dat de jongens in staat stelt enkele
uren per week de ambachtsschool te be
zoeken. Dank zij deze proef hebben
vele jongeren een technische studie
richting gevonden.
Nadat de heer Van Schalk nog aan
dacht geschonken had aan de grote be
tekenis van het vglo. dankte hij allen,
die aan deze restauratie hun krachten
hadden gegeven
De Rijksinspecteur, de heer J Ma
chielsen. die eveneens zeer veel waar
dering had voor de wijze, waarop deze
restauratie was uitgevoerd, sprak als
zijn mening uit. dat de leerlingen van
het onderwijs, zoals dat op deze school
wordt gegeven, ontzaggelijk veel kun
nen profiteren.
Ook spreker achtte de indertijd geno
men proef met het symbiose-onderwijs
een gelukkige vondst.
Voor de vglo-school aan de Oude
Vest die thans in zulk een nieuw kleed
is gestoken had spreker nog één wens.
een spoedige verbetering van het sani
tair.
Tenslotte boden nog hun gelukwen
sen aan de heer J. Paulussen namens
de afdeling Leiden van de Vereniging
van Hoofden van Scholen, de heer Dool
voorzitter van de Ouderraad cn de heer
P Klinkhamer namens de afdeling
Leiden van de Ned. Onderwijzersver
eniging.
De heer Wilterdink. die een kort
woord van dank sprak betrok daarin
ook het personeel van de school, dat er
in geslaagd is om in de schoolgemeen
schap zulk een voortreffelijke team
geest te brengen.
Na declamatie van enkele leerlingen
bezichtigden de genodigden de geres
taureerde lokalen, die deze middag in
vol bedrijf waren.
Leerlingen druk aan de arbeid
in de gerestaureerde huishoud
school.
(Foto LD./Van VUet.)
