LEIDSCH
DAGBLAD
Mr. Oetoyo Ramelan doet beroep
op Nederlandse „werkelijkheidszin"
WEERBERICHT
A
94ste jaargang
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1956
No. 28764
Directeur: 3. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Oude Nederlandse voorrechten
zullen verdwijnen
Gevoelens tegenover Nederland zijn niet
verbeterd, doch ,,geen represailles"
„Wij verwachten van Nederland zoveel realiteitszin, dat men zal beseffen
dat de opzegging door Indonesië van het Uniestatuut en de daaraan gehechte
overeenkomsten de enige uitkomst van de mislukking der Geneefse bespre
kingen moest zijn", aldus mr. Oetoyo Ramelan van Indonesië, die drie maanden
geleden als „ambassadeur in bijzondere missie" naar Nederland kwam met de
speciale opdracht besprekingen te voeren, welke tot verbetering der betrek
kingen tussen beide landen zouden kunnen leiden. In de loop van deze week
vermoedelijk morgen zal hij terugkeren naar zijn land, dat thans, als
gevolg van de mislukking der Geneefse besprekingen, het Uniestatuut en alle
andere daaraan verbonden RTC-overeenkomsten eenzijdig heeft opgezegd.
In het gebouw aan de PrinsessegTacht
in Den Haag, dat thans „de Indonesi
sche vertegenwoordiging in Nederland"
wordt genoemd - het oude naambordje
..Kornisanat Agoeng Indonesia" staat
nog op de deur - ontving mr. Oetoyo
Ramelan gistermiddag de pers. enkele
uren nadat hij door de Koningin in al-
scheidsaudiëntie was ontvangen.
In Genève. zo zeide hij in antwoord op
een vraag, is de kwestie van een unila
terale opzegging der verdragen niet ter
tafel gebracht. Maar wel waren de Ne
derlanders informeel gewaarschuwd
voor de consequenties van een misluk
king der besprekingen. De reactie van
Nederlandse zijde was, dat „de soep wel
met zo heet zou worden gegeten" als zy
werd opgediend.
De zakelijke situatie lijkt mr. Oetoyo
Ramelan thans zo, dat de kort vóór de
onderhandelingen in Djakarta bekend
gemaakte „statement of policy" wordt
uitgevoerd. Dit betekent, dat Indonesië
tegenover elk land en tegenover alle bui
tenlanders dezelfde houding zal aanne
men. Er zullen geen speciale voorrechten
meer zijn elke discriminatie zal verdwij
nen. Vroeger waren er zekere posities ge
schapen, die, door de „Finec" (financieel
economische RTC-overeenkomst) waren
gecontinueerd. Wij vreesden echter - al
dus mr Oetoyo Ramelan - dat wij door
deze (Nederlandse» voorrechten geen
normale levenslijn zouden kunnen uit
stippelen. In welk opzicht de „oude" Ne
derlandse investeringen (die van vOOr
1950. de nieuwe krijgen reeds dezelfde
behandeling als andere buitenlandse)
tnans in de praktijk zouden worden ge
troffen. kon de ambassadeur niet zeggen.
Hij bleef het antwoord op onze desbe
treffende vraag schuldig.
Mr. Oetoyo Ramelan zeide er zeker
van te zijn. dat de Indonesische rege
ring maatregelen zal nemen opdat de
Nederlanders in Indonesië niet het
slachtoffer zullen worden van re
presailles e.d. In den brede zijn de ge
voelens in Indonesië jegens Nederland
echter niet verbeterd, zeide de ambas
sadeur. daarbij niet doelende op de In
dividuele verhoudingen, doch op de
politieke partijen.
De kwestie van ae arrestanten kan
door de gehele ontwikkeling in het ge
drang komen, meende mi. Oetoyo Ra
melan, waarbij hij er echter de nadruk
op legde, dat Indonesië van den beginne
af deze aangelegenheid buiten de
conferentie heeft gehouden, „deze kwes-
t'e heeft nu niet meer die actualiteit,
die zij anders zou hebben gehad"
In antwoord op vragen inzake de gis
teren door een woordvoerder der Neder-
Aanhoudend koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Enkele overdrijvende wolkenvelden. Geen
sneeuw van betekenis. Vannacht op vele
plaatsen strenge vorst, morgen overdag
matige tot lachte vorst. Zwakke tot ma
tige wind tussen noord en oost.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
Nog strenge vorst
O
Het KNMI deelt mede:
In de omgeving van Spitsbergen ont
wikkelde zich In de afgelopen 24 uur
een zeer actieve depressie, onder in
vloed waarvan de luchtdruk boven
Scandinavië aanzienlijk daalde.
Er ontstond een breuk in het langge
rekte hogedrukgebled dat zich uitstrekte
van Rusland tot het noordelijke gedeelte
van de Oceaan. Deze ontwikkelingen
hadden mede tot gevolg dat de oostelijke
wind in onze streken in kracht afnam.
Daardoor daalde de temperatuur in
ons land vannacht bij heldere hemel
weer aanzienlijk. Op de vliegvelden
Deelen. Soestcrberg en Volkel werd
een minimumtemperatuur van min
20 graden gemeten.
Intussen is er ook een actieve depres
sie aangekomen bij de zuidwestpunt van
Spanje. Deze storing zal de luchtdruk in
het Middellandse Zeegebied en Zuid-
Frankrijk opnieuw doen dalen.
De aanwezigheid van een depressie in
het noorden van Europa en een in het
zuiden zal tot gevolg hebben dat de
weerstoestand In onze streken niet be
langrijk verandert.
Voor de komende nacht wordt op vele
plaatsen weer strenge vorst verwacht.
24 FEBRUARI
Zon op: 7.41 uur: onder: 18.11 uur.
Maan op: 16.34 uur: onder: 6.26 uur.
Hoogwater te Katwijk te 150 uur en
14 10 uur.
Laagste temperatuur in afgelopen
nacht te Lelden —16 graden C.
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's.
landse regering afgelegde verklaring zei
de Indonesische ambassadeur niet te ge
loven. dat de opzegging der RTC-over
eenkomsten Indonesië in de ogen der
wereld kwaad zal doen". „Alle mogelijk
heden zijn gecalculeerd", verklaarde hij.
De positie van graaf van By landt in
Djakarta achtte mr. Oetoyo Ramelan
thans zeer „onduidelijk". Maar hetzelfde
geldt natuurlijk voor de heer Kwee Djie
Hoo. de Indonesische zaakgelastigde in
Den Haag, zo voegde hij hier aan toe In
elk geval blijven zij echter de officiële
vertegenwoordigers van hun regeringen;
zij behouden hun positie in het corps di
plomatique.
In antwoord op een vraag betreffen
de Nieuw-Guinea, zeide de vertrek
kende ambassadeur tenslotte, wel te
verwachten, dat deze kwestie thans
door Indonesië met meer nadruk naar
voren zal worden gebracht.
Ons land licht V.N. in
De Nederlandse regering heeft giste
ren, door bemiddeling van haar perma
nente vertegenwoordiger bij de V.N.,
de Verenigde Naties op de hoogte
gesteld van het feit, dat de Indone
sische regering eenzijdig verdragen
tussen Indonesië en Nederland heeft
opgezegd, welke indertijd werden
gesloten met medewerking van de
commissie der Verenigde Naties voor
Indonesië en die bij de Verenigde
Naties werden geregistreerd.
Moet zij Djakarta verlaten?
Acties tegen mevrouw Bounian
Wederom scherp Nederlands protest
De acties tegenover de verdedigster in
het proces Jungschlager, mevrouw
Rouman. hoofdzakelijk door Indone
sische (communistische) jongeren zijn
nog in volle gang. Men probeert haar.
nu het proces teneinde loopt en zq
met het pleidooi bezig is, het verblijf
in Djakarta onmogelijk te maken.
Reeds meldden wij, dat mevrouw
Bouman bespuwd en met rotte vruch
ten bekogeld werd. terwijl haar ook op
andere wijze talrijke bedreigingen ten
deel vielen Een en ander is voor graaf
van Bylandt reden geweest, wederom
een scherp protest in te dienen, waarin
hij van zijn verontwaardiging de Indo
nesische regering in kennis stelt.
Volgens verklaringen van een der uit
Djakarta teruggekeerde getuigen dc
heer Leebeek, die het leven voor de
Nederlanders op het ogenblik in Dja
karta volkomen ondraaglijk noemt, en
die uitvoerig vertelt over de relletjes,
die zich telkens weer rond mevrouw
Bounian afspelen, is er thans rond haar
een „luchtledig" ontstaan. Van de
weinige vrienden en kennissen, die tot
voor kort haar gezelschap durfden zoe
ken. mijdt een deel thans haar omge
ving. Hij noemt haar een moedige
vrouw, zij geniet geen enkele bescher
ming van de politie en ook in de buurl
van baar flatje staan mensen samen -
gegroept, die weinig goeds voorspellen
en met gebalde vuisten staan te zwaaien
Tijdens de zittingen worden voor het
gerechtsgebouw dikwijls spreekkoren en
gejoel aangeheven Men tracht ook de
rechter op alle mogelijke wijzen te be
ïnvloeden.
Massa-demonstraties
Op een massa-bijeenkomst van jon
geren organisaties op het „Merdcka"-
plcin Ie Djakarta, georganiseerd door
het „Anti van Empcl Comité" is een
resolutie aangenomen. uaarin dc
doodstraf voor Jungschlager cn
Schmidt cn het onmiddellijk vertrek
van mr. Van Empcl uit Indonesië
wordt geëist. Dc bijeenkomst werd
o.a. toegesproken door de kroongetui
ge in het proces tegen Schmidt.
Manoppo. Vandaag is deze resolutie
overhandigd aan president Soekarno.
Ook te Semarang werden op een bij
eenkomst van jongeren soortgelijke eisen
geformuleerd, waarbij tevens geëist
werd. dat de verdedigster van Jung
schlager en Schmidt, mevrouw Boumah.
zal worden gearresteerd als gijzelaarster
voor haar gevluchte echtgenoot Voorts
werd te Semarang geëist, dat de Neder
landse Hoge Commissaris, graaf van
Bylandt. tot persona non grata zal wor
den verklaard.
Opdracht van Eisenhower
40.000 kg Uranium 235 komt voor
ontwikkeling vreedzaam gebruik
kernenergie beschikbaar
Totale waarde 1 miljard dollar
President Eisenhqwer heeft gisteren opdracht gegeven om 40.000 kilogram
Uranium 235 beschikbaar te stellen voor de ontwikkeling van het vreedzame
gebruik van kernenergie. De waarde van het uranium bedraagt I miljard
dollar. Uranium 235 wordt gebruikt als brandstof in kernreactors.
In een verklaring, welke van uit het
vakantieverblijf van de president oe-
kendgemaakt werd. wordt gezegd, dat de
Verenigde Staten hiermede hun vertrou
wen te kennen geven In de mogelijkheid
van ontwikkeling van de kernenergie
voor niet-milltaire doeleinden „Wij
vertrouwen ernstig, dat het atoom een
machtig instrument ter bevordering van
de wereldvrede kan worden." aldus de
verklaring
Het is volgens president Eisenhower
niet de bedoeling, dat landen, welke op
Tragisch ongeval te Leeuwarden
Moeder en haar zoontje door
giftige rioolgassen gedood
De vader deed de ontstellende ontdekking
(Speciale berichtgeving)
In Leeuwarden is eergisteren de 33-jarige mevrouw H. RodenhuisWierda
bijna tegelijkertijd overleden met haar 9-jarig zoontje Bertus tengevolge van
het inademen van giftige rioolgassen. Aanvankelijk bestond grote onzekerheid
omtrent de doodsoorz.aak. Men dacht aan giftige medicamenten, want de heer
en mevrouw Rodenhuis en twee hunner kinderen, de 12-jarige IJsbrand cn
Bertus lagen met griep te bed. De twee jongste kinderen waren bij familie on
dergebracht. Het gezin woont in dc grote Kerkstraat te Leeuwarden.
Eergistermorgen kwam het oudste wilde brengen, constateerde hij tot zijn
kind. die bij zijn broertje Bertus sliep
bij zijn vader met de mededeling, dat
hij zich erg ziek voelde en dat Bertus
zo koud was. De vader begaf zich naar
de slaapkamer van zijn kinderen en
vond zijn zoontje dood in bed Toen hij
de onheilstijding aan zijn echteenote
grote ontsteltenis, dat ook deze was
overleden Onmiddellijk werd een on
derzoek ingesteld. Bij sectie op de belde
lichamen bleek dat zich daarin giftige
gassen bevonden Deskundigen van de
gemeentelijke lichtbedrijven constateer
de gisteren dat rioolgassen door een
lek in de woning van de familie Roden-
huls zijn binnengedrongen en dat de
gassen via een gootsteen de slaapkamers
bereikten. Daar het gezin aan griep
leed. was de weerstand ondermijnd met
het gemelde noodlottige gevolg Het
oudste jongetje is naar een ziekenhuis
te Leeuwarden overgebracht. Zijn toe
stand baart geen zorgen. De heer
Rodenhuis is bij familie ondergebracht.
Vandaag zal de straat by de woning
van de familie Rodenhuis worden
opengebroken om het lek te herstellen.
het ogenblik Uranium 235 produceren,
of de Sovjet-Unie en de van haar af
hankelijke landen, een deel van de voor
andere landen dan de Verenigde Staten
beschikbare hoeveelheid van 20 000 kilo
gram zullen krygen. Beze 20.000 kilo
gram zullen verdeeld worden door ver
koop of verpachting en ten gebrulse
voor vreedzame doeleinden hoofdzake-
iyk voor de opwekking van stroom en
voor gebruik in onderzoeksreactors De
totale hoeveelheid van 40.000 kg zal over
een aantal jaren verdeeld worden en op
door de Amerikaanse regering vast te
stellen voorwaarden hetzy gekocht of
Precies zoals elf iaur geleden zijn
vorige week weer vele Amerikaanse
soldaten en mariniers door talrijke
landingsvaartuigen uitgebraakt op
de stranden van het destijds zo fel
omstreden eiland Iwo jima in de
Stille Oceaan, waar weer ..vijande
lijke" mortier- en machinegeweer-
vuur raasde en waar ditmaal zelfs
..atoom-paddestoelen" van zwarte
rook boven dreven. Stelt U zich
echter gerust: het gold ditmaal ge
lukkig slechts een grootscheepse
oefening. ..Operatie Navmarlex"
genoemd, waarbij 40.000 man aan
troepen betrokken waren en waar
aan ook een 70 oorlogsschepen en
enige honderden vliegtuigen deel
namen.
gepacht kunnen worden. Binnen de
Verenigde Staten zullen daarvan 20UO0
kg beschikbaar worden gesteld door
verpachting en ten gebruike voor alle
toegestane niet-militalre doeleinden.
Vier-merentocht van 90 km
zaterdag als wedstrijd
Iedere dag scholierentochten
Het Merendistrict van de Zuidhollandse Ijsbond heeft be
sloten, de vier-merentocht van negentig kilometer, die thans als
schaatstoertocht georganiseerd is, zaterdag a.s. als wedstrijd te
laten rijden. Dit zal de tweede maal zijn, dat deze wedstrijdtocht
wordt gehouden.
De start vindt om negen uur bij de Driegatenbrug plaats,
maar de wedstrijdrijders moeten zich reeds voor half negen mel
den in Bellevue aan de Steenstraat te Leiden. Vandaar worden
zij met bussen naar de Driegatenbrug gebracht. De wedstrijd
rijders moeten dus niet op eigen gelegenheid direct naar de
Driegatenbrug gaan.
Overigens is eveneens besloten, de twintig- en veertig kilo
meter merentoebten de drie komende dagen ook weer als scho-
lierentocht te laten rijden, dus in school-groepsverband, even
veel onder leiding van leerkrachten.
Tot en met zondag gaan de gewone toertochten normaal
door, ondanks wedstrijd- en scholierentochten.
Westerling in
Brussel aangehouden
Over de grens gezel
Naar Reuter uit Brussel meldt is
Westerling in een nachtclub te Brussel
aangehouden. Hij is als ongewenst
vreemdeling over de grens gezet, na
ondervraagd te zijn. Westerling bevond gehandlmafd bleef werd in de buiten
zich niet in het bezit van papieren wijken, die door dit hogedruknet gevoed
(U.P.) worden, weinig of geen hinder onder-
Storing in Leidse gaslevering
Gasverbruikstoestellen moeten regelmatig
gecontroleerd worden!
Tengevolge van de strenge koude en de felle oostenwind trad
gisteravond omstreeks kwart over zes uur bij een van de Leidse gas
houders een bedrijfsstoring op, welke een vrijwel wegvallen van de
druk in een groot deel van het gasbuizennet in de stad veroorzaakte.
Dank zy de omstandigheid, dat in het
hogedruk-ga.-vbuizennet de druk vrijwel
Doodstraf tegen Jnngselilager
door Soenarjo geëist
De Officier van Justitie, Soenarjo, heeft tegen de Nederlander
L. Jungschlager de doodstraf geëist, tijdens de 61ste zitting in de zaak-
Jungschlager voor het Landgerecht te Djakarta. Beklaagde Jungschla-
Gistermiddag. op Baden Powell- bunde en slechtziende padvindslers ger heeft ruim 2 jaar in voorarrest doorgebracht. In het proces, dat 17
dag. heeft H.H. Koningin fuliana en kabouters. januari 1955 is begonnen, zijn 78 getuigen gehoord, waarvan 29 a
met H KH. Prinses Marijke een Op de foto zien we Prinses Marijke, charge. 38 a decharge en 11 deskundigen.
bezoek gebracht aan de ..Blauwe voor het eerst in kahoutersumform. Dc officier van Justitie zei in zijn requisitoir, dat hij beklaagde
Vogels" van de Bartimeus-groep te met een andere kabouter Het schuldig acht aan opstand in tijd van oorlog, steun aan de vijand in tijd
Zeist, een groep, bestaande uit i kaarslicht is het symbool van devan oorlog, het bezitten van wapens zonder de vereiste vergunning en
padvindersgedachte. het lid zijn van illegale organisaties.
vonden. Snel Ingrijpen van het perso
neel van de gasfabriek beperkte de duur
van de storing tot enkele minuten
Intussen werd in deze storing aanlei
ding gevonden het publiek door middel
van de mobilofoonwagens van de politie
te waarschuwen, terwijl van de zyde van
de Lichtfabrieken zoveel mogeiyk direct
contact werd opgenomen met de grotere
verbruikers van gas voor verwarm!ngs-
doelelnden
KRANEN DICHT!
De directie van de Lichtfabrieken
vindt in het gebeurde aanleiding het
publiek er op te wijzen, dat als ge
volg van de weersomstandigheden de
kans op verstoppingen In het bulzen-
net en ook in de installaties by de
verbruikers groter Is geworden. Zy
dringt er daarom op aan de gasver
bruikstoestellen (gaskachels, gasfor
nuizen. gasstellen, etc regelmatig op
hun goede werking te controleren en
mocht onverhoopt een storing worden
geconstateerd, over te gaan tot het af
sluiten van de hoofdkraan by de gas
meter en de kranen van alle gastoe-
s tellen.
