MAGGI5
pre
soepen
14 Dagen
GfflT/Sv acantie
met Uw héle gezin
Heinrich Heine bij Duitse jeugd
van heden vrijwel onbekend
Hitier-bende deed als Jood
geboren dichter grotendeels
in het vergeetboek geraken
zijn OjClvtfL^
soepen
in de grote
prijsvraag van
pleitte
Bloemenlust II in Lisse brengt
het voorjaar tijdens de winter
gr
94ste jaargang
Donderdag 16 februari 1956
DeriJo blad no. 28758
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Op 17 februari is het honderd jaar geleden, dat de vermaarde Duitse
dichter Heinrich Heine in Parijs overleden is.
De Duitsers zijn in de laatste decennia vreemd omgesprongen met
de mensen, die hun land en hun volk in heel de wereld beroemd hebben
gemaakt. Onder het barbaarse Hitler-regime zijn veel levende geleer
den en kunstenaars wreed het land uit gejaagd, en werden doden ver
guisd. Hun boeken kwamen op brandstapels terecht en het lezen, op
voeren of ten gehore brengen van hun werken was .voorgoed' verbo
den. Geen wonder dat de jongere generatie ze ten dele niet eens meer
kent of er maar nauwelijks wat over heeft gehoord.
Ook Heinrich Heine, de dichter aan wie de wereld het lied van de
Loreley, de Wallfahrt nach Kevelaer en het ,Buch der Lieder' te dan
ken heeft, behoorde tot de „verboden" kunstenaars, omdat hij als Jood
op de wereld was gekomen, ook al is hij dan op vrij jeugdige leeftijd
tot het Protestantisme overgegaan. De laatste vijfentwintig jaar van
zijn leven heeft hij in de Franse hoofdstad doorgebracht.
Hij speelde rol in Duitse
vakbeweging en vond een
carnavalsdans uit...
De Bayerische Rundfunk, de Beierse
omroepmaatschappijdie zeer onderne
mend is, heeft enkele van haar mede
werkers naar een groot aantal scholen
gestuurd om er precies achter te ko
men, wèt het opgroeiende geslacht in
Duitsland van Heine afweet. Zij zijn
naar lagere 6cholen, nijverheidsscholen
inrichtingen van middelbaar onderwijs,
gymnasia en universiteiten toegestapt.
Het resultaat van hun onderzoek was
verpletterend. Nog veel erger dan men
had verwacht! Heinrich Heine is. tien
jaar sedert hij weer gelezen „mag" wor
den. haast volkomen onbekend!
Niet eens in de schoolbibliotheken
6tond zijn werk. Na veel moeite vond
men zijn ballade „Belsazar" ergens in
een bloemlezing van gedichten. En dan
te bedenken, dat hij tussen 1827, toen
zijn „Buch der Lieder" en zijn „Reise-
bilder" verschenen zijn, en 1933, toen de
Nazi's aan het bewind kwamen, in dit
land naast Goethe en naast Schiller ze
ker de meCst gelezen en de meest geci
teerde Duitse dichter is geweest!
Op de vraag aan de kinderen, wie
Heine was geweest, heeft men de meest
zonderlinge antwoorden gekregen Men
hoorde dat hij de uitvinder van eén bij
zondere carnavalsdans was. en ook dat
hij een rol in de Duitse vakbeweging zou
hebben gespeeld!
Actie van bruin gebroed
In Düsseldorf, waar Heine in het Jaar
1797 in de bedrijvige Bölkerstrasse (in
wat thans „de oude stad" wordt ge
noemd) werd geboren, heeft aanstaande
vrijdag een officiële plechtigheid plaats
waarop o.a. ook het West-Duitsche
staatshoofd prof. Heuss het woord zal
voeren.
De ongelukkige Keizerin Elisabeth van
Oostenrijk, die met deze dichter dweep
te. had al in de vorige eeuw een monu
ment voor hem laten oprichten. Ze had
dat een plaatsje op het Griekse eiland
Korfoe gegeven, waar zij graag vertoef
de. Maar pas na de eerste wereldoorlog
is in Heine's geboortestad een serieuze
actie op touw gezet om ook daar een
gedenkteken te plaatsen voor hem. Toen
een Heine-kenner, prof. Elster uit Mar
burg. in verband met die actie naar
Düsseldorf was overgekomen om er in
de Hindenburgschule een lezing over de
dichter en zijn werk te houden, dron
gen beschonken Nazi's, onder het ge
brul van „Der Jud kriegt doch kein
Denkmal") (de jood krijgt toch geen
gedenkteken) het gebouw binnen.
Geen knielende jongeling
Het monument kwam er niet. En toen
de Nazi's de macht in handen hadden
gekregen, kon er helemaal geen sprake
meer van zijn. Toch had men intussen
al door de beeldhouwer Georg Kolbe een
ontwerp, een knielende jongeling, laten
uitvoeren
Nadat Duitsland in 1945 van het Nazi-
juk bevrijd was, mocht Heinrich Heme
ook in zijn Duitse vaderland weer gaan
meetellen. Maar nu was er weer een an
dere kink in de kabel: Kolbe, de beeld
houwer had op nogal goede voet met de
Nazi's gestaan, en dat was ook niet
goed!
Hy had geregeld aan de grote tentoon
stellingen van het Derde Rijk in het
„Haus der Deutschen Kunst" in Mun-
chen deelgenomen, en de Nazi's hadden
zijn werk ook naar het buitenland ge
stuurd zoals naar de wereldtentoonstel
ling van 1937 te Parijs. Kon en mocht
men nu wel het werk van die Kolbe met
de naam van Heinrich Heine onder één
hoed brengen? Er werd een oplossing
voor het vraagstuk gevonden. De knie
lende jongeling van de inmiddels, in
1947. overleden beeldhouwer kreeg wel
iswaar een plaats in de „Ehrenhof".
maar Heinrich Heine's naam werd er
niet op vermeld
Heine had dus nog altUd geen ge
denkteken in Düsseldorf!
Een Düsseldorfse kunstenaarsvereni
ging wist toen een groot bedrag van een
schatrijke wasmiddelenfabrikant los te
krijgen, waarmee een werk van de Fran
se beeldhouwer Maillol, het torso van
een vrouwenlichaam, werd gekocht Dat
zou nu als monument voor Heine dienst
kunnen doen. hoewel Heinrich Heine in
nerlijk helemaal niet harmonisch is ge
weest en dit werk dus eigenlijk niet eens
bü zijn wezen paste.
De gemeente Düsseldorf gaf een mar-
Gymnastiekleraar tijdens les
overleden
Tijdens het geven van gymnastiek
lessen aan leerlingen van de Chr.
Kweekschool in het gymnastieklokaal
van het Willem Lode wijk Gymnasi
um te Groningen is gistermorgen plot
seling overleden de heer CBJ Ralder.
leraar in lichamelijke opvoeding bü
het middelbaar en voorbereidend ho
ger onderwijs te Groningen
De heer Balder werd tijdens de les
plotseling onwel, en onmiddellijk naar
het ziekenhuis overgebracht, maar bij
aankomst bleek hij reeds te zijn over-
ïden. HJj bereikte de leeftijd van 49
meren voetstuk en een plaatsje in de
Hofgarten. het grootste park van de
stad. En sedert twee jaar prijkt daar dit
Heine-monument.
Geboortehuis opgeknapt
Heinrich Heine heeft herhaaldelijk de
verdeeldheid en de tegenstrijdigheden
in het karakter van de Duitsers aan de
kaak gesteld, omdat zü het maar niet
met zichzelf en niet onder elkaar eens
kunnen worden Hij had een sterk ont
wikkeld gevoel voor humor en hij zou,
wanneer hij dat nog gekund had. zeker
ook over deze niet onvermakelijke, maar
toch ook weer tragische geschiedenis
van zijn eigen gedenkteken hebben moe
ten lachen.
De gevel van zijn geboortehuis, waar
in thans een bakkerswinkel is gevestigd
werd een paar weken geleden opge
knapt. Er kwam een bronzen gedenk
plaat met het opschrift: „Hier werd
Heinrich Heine op 13 december 1797 ge
boren."
Er bestaat nog een ander neine-mo-
nument-affaire. Tot 1933 heeft in Ham
burg een marmeren gedenkteken voor
Heine in een park gestaan. Het was door
een Deense beeldhouwer gemaakt. De
uitgever Campe had het in zün bezit
gekregen. De Nazi's haalden het omver
en hebben het beschadigd.
Geruime tijd lag het np een binnen
plaats verscholen. In 1936 liet een doch
ter van Campe, die met een Fransman
getrouwd Is. het met andere voorwerpen
uit de nalatenschap van haar vader
naar Frankrijk brengen. Een van haar
schoonzoons schonk het aan de stad
Toulon. Sedert verleden jaar probeert
de stad Hamburg het terug te krijgen.
Maar de Fransen schijnen er niet veel
voor te voelen om het terug te sturen.
(Tngez. Med.-Adv.)
Eet se vaak!
AVRO zal Jan van Ees
huldigen
De Avro zal de acteur Jan van Ees.
die op 2 maart 60 jaar wordt, zondag
middag 4 maart tijdens een receptie, die
in de Avrostudio te Hilversum wordt ge
houden huldigen mede in verband met
zijn 40-jorig toneel jubileum. Jan van
Ees heeft o.a. voor de Avro-uitzendin-
gen de figuur van Paul Vlaanderen ge
speeld Er heeft zich een huldigings-
comite gevormd, waarin oa zitting heb
ben de directeur van de Avro, de heer
D Repko, prof. dr. E C J. Mohr, Con
stant van Kerckhoven, hoofd van
de hoorspelkern dei' Nederlandse Radio
Unie en Kommer Kleyn hoorspelregis
seur van de Avro. De jubilerende acteur
zal 5 maart de hoofdrol vertolken in een
radioscoop-hoorspel en voorts 6 maart
voor de Avro-microfoon spreken in de
rubriek „Ik geloof, dat
(Ingez Med.-Adv.)
waarheen en wanneer U wilt
het
wasmiddel
in: Zwitserland, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Engeland (15
gezinnen) of ook in België, Luxemburg (25 gezinnen) en ons eigen
land (60 gezinnen). Pré zorgt voor alles, zelfs voor „zakgeld"!
Geen invulformulier? Haal er dan een bij Uw winkelier
of zend Uw oplossing in op een gewoon velletje
papier. Enals U 5 x meedoet, Beeft U 5 kansen
Wel bij elke inzending een ander zinnetje of rijmpje
voegen. Maar haast U; want het zou jammer zijn
voor Uw hele gezin, als U deze kans miste. Doe
het dus meteen en vergeet het niet. Winnaars krijgen
uiterlijk 1 Mei 1956 bericht.
Elke wasbeurt een weldaad!
Was met polyvalent Pré en ontdek, hoe verstandig
dat is. Polyvalent Pré doet méér voor Uw wasgoed
dan prachtig wit en smetteloos schoon wassen. Poly
valent Pré wast zó donzig zacht, dat elke wasbeurt
een weldaad is.
H.B.G.-halIen —een steenwoestijn worden
omgetoverd in een bloementuin
Op dinsdag 21 februari a.s. zal de tweede Bloemlusttentoonstelling
van dit seizoen in de HBG-hallen te Lisse worden geopend. Het feit dat
het nog hartje winter is, zal niet mogen verhinderen dat men daar weer
kan genieten van een overvloed van voorjaarsbloemenals hyacinten,
tulpen, narcissen en tulipa's. De twee grote veilinghallen zullen nodig
zijn om al deze bloemen te kunnen bevatten.
Aan deze voorjaarstentoonstelling van
Bloemlust wordt ook wel de naam „Nar-
cissenshow" gegeven en dat vindt zijn
oorsprong in het begin van de Bloem-
lusttentoonstellingen. Voor de oorlog
werd er eenmaal per jaar een vakten
toonstelling gehouden in Sassenhelm.
waar de narcissenkwekers toonden aan
vakgenoten wat zij voor dat jaar te
bieden hadden Na de oorlog kreeg
Bloemlust de beschikking over de HBG-
hallen in Lisse en kreeg de tentoonstel
ling het decoratieve aspect dat ze nu
bezit. Behalve tentoonstelling voor de
vakmensen, is het thans ook een exposi
tie voor de belangstellende leken
Slecht broeijaar
Wanneer straks dc tentoonstelling
opengaat, wordt hier weer het bewys
geleverd dat de kwekers en broeiers
met veel geduld en enthousiasme heb
ben gewerkt. Het is door de koude
o.a. een zeer slecht broeijaar ge
weest en het heeft dan ook de grootste
moeite gekost de bloemen zo voortüdig
in bloei te krygen. „Voortüdig" dan
in deze zin, dat de bollen bloeien
voordat het in de natuur mogclqk Is.
Wat men van dinsdag 21 februari tot
en met zaterdag 25 februari (de dag
van de opening van 2.30 uur tot
10 uur nam op de andere dagen van
10 uur v.m. tot 10 uur nam.) m Lisse
kan zien, is een voorproefje van wat op
Keukenhof te zien zal zijn. Op Bloem
lust ziet men binnenshuis de bloemen,
die straks in Keukenhof te zien zullen
zijn in de open lucht
Met tuinarchitectuur heeft de ten-
toonstellingsarchitecluur niets te ma
ken. vertelde de heer v. d. Lee, want
je moet wel eens dingen doen, die je
voor geen geld van de wereld buiten
uit zou balen. De ruimte is echter
beperkt en bovendien moet men er
rekening mee houden dat de inzen
ders allen een goed plaatsje willen
hebben, zodat de bezoekers hun bloe
men goed kunnen zien. Het gaat bü
deze binnen-tentoonstellingen niet om
aardige doorkükjes en om een goede
indruk: het gaat er om dat iedere
bloem tot zün recht komt
Plan groeit
Aan de hand van wat verwacht wordt
aan inzendingen gaat de heer v. d Lee
dan zijn plan opbouwen: dit hier, dat
daar, dat weer ergens anders. Om het
geheel wat aantrekkelijker te maken
wordt er een waterpartij aangebracht
met eenvoudige hulpmiddelen, hier
wordt een kerstboom geplant en daar
een berkje. Met kisten en turfmolm
maakt men verhogingen en met gras
zoden worden de perken afgezet. Naar
schatting zijn 1000 balen turfmolm en
10.000 graszoden nodig om de onder
grond voor de bloemen te maken.
„Heksendag"
Steenwoestijn
De ontwerper van Keukenhof ls ook
de architect van deze tentoonstelling.
Reeds vele jaren heeft de heer J. van
der Lee de kale HBG-hallen herscha
pen van een steenwoestijn in een
bloementuin. De heer Van der Lee heeft
ons gisteren op een persconferentie iets
vertelt over zijn werkzaamheden in ver
band met deze tentoonstellingen. De
hallen in Lisse zijn eigenlijk verschrik
kelijke dingen, als er niets gebeurt.
Wanneer er veilingen worden gehouden,
is het cr wel levendig, maar in de stille
wintertijd zijn het eigenlijk ondingen.
En van deze hallen moet dan een ten
toonstellingsruimte worden gemaakt,
die de moeite waard is.
Bij bedrijfsdiefstallen te Den Haag waren
twee Leidenaars betrokken
Tot gevangenisstraffen veroordeeld
Omstreeks 10 december j.l. kon de
Haagse politie bü de N.V. v. d. Heem
in Den Haag een grote bedrijfsdief-
stal, waarin veel personeelsleden van
de N.V. betrokken waren, ontdekken.
Deze affaire begon reeds in 1954. De
firma heeft een zgn. service-dienst
waar men beschadigde oiu^rdelen van
technische artikelen, zoals stofzuigers,
radio's enz. van de klanten terug
neemt. Deze artikelen en ook andere
onderdelen worden voor afval bestemd.
Er waren onder de arbeiders enkelen
die het niet konden aanzien dat de vol
gens hen nog goed bruikbare onderdeel
tjes vernietigd zouden worden. Men wist
deze dingen wel een betere bestemming
te geven. Er waren enkelen die de ver
leiding niet konden weerstaan en zu
namen een en ander ongevraagd mee
naar huis. Wat men in de beginperiode
als een „klem vergrijp begon werd door
de tijd een ware epidemie.
Toen men het misdrijf ontdekte, moest
men tegen tientallen mensen processen-
ierbaai opmaken waarbij enkele men
sen direct in bewaring werden gesteld.
Met acht andere verdachten in deze
zaak moesten zich ook twee Leidenaars
verantwoorden, die beide bü de N.V. in
dienst waren.
Een radiotechnikus, die op de service
afdeling een vertrouwenspositie had be
kleed. werd behalve meermalen gepleeg
de diefstal ook het schrijven van valse
repaiatiebonnen ten laste gelegd.
Voor het personeel bestond bij deze
firma gelegenheid om onderdelen te ko
pen. Verdachte bemoeide zich met deze
transacties Naast het rechtmatig ver
kochte en geboekte afvalmateriaal han
delde hij in deze artikelen ook buiten de
firma om. De Officier van Justitie bij de
Haagse Politierechter mr. dr. J. C. Ma
ns. verweet hem dat hij door gebruik
van valse reparatiebonnen, hij boekte
bijv. werkzaamheden bij zaken die bü
de NV. in geheel niet bekend waren, de
door hem gepleegde diefstal camoufleer
de.
De politierechter, mr. Gelderman, was
verontwaardigd dat juist deze man die
de zeggenschap over de meeste in deze
affaire betrokkenen had zijn vingers
niet thuis kon houden.
,.U was de plek waarvan deze epide
mie uitging" - zei hij tegen verdachte.
„De meeste dachten dat' zij niets straf
baars hebben gedaan" - meende verd.,
waarop de politierechter antwoordde
„Dan zijn ze gek"
De Officier van Justitie eiste tegen
hem zes maanden gevangenisstraf tnsl
aftrek, waarvan 4 maanden voorwaar
delijk met 3 jaar proeftud.
De raadsman, mr. M. C. de Graaf wees
er nog eens op dat de ontvreemde artike
len voor de N.V. waardeloos waren.
Het vonnis luidde vier maanden ge
vangenisstraf met aftrek, waarvan twee
maanden voorwaardelijk met een proef
tijd van drie jaar.
Een stofzuigerreparateur was de twee
de verdachte uit Leiden. Ook hem werd
meermalen gepleegde diefstal ten laste
gelegd.
Verder moest hij zich voor helmg van
een luidspreker eveneens afkomstig van
de firma v. d. Heem, verantwoorden.
Deze verdachte, pas 25 jaar oud, ver
diende wekelijks bijna 65 gulden. Hij had
dUs de verdiensten van gestolen mate
riaal niet nodig. De politierechter ech
ter begreep niet dat verdachte met de
wetenschap gestolen te hebben nog rus
tig kon slapen, mede omdat hij met bij
de categorie mensen behoort die voor de
rechter komen te staan. De Officier van
Justitie eiste tegen deze verdachte vier
maanden gevangenisstraf met aftrek
van het voorarrest, waarvan 52 dagen
voorwaardelijk met 3 jaar proeftijd.
De raadsman, mr. H J. C. ter Kuile,
vroeg de politierechter zijn cliënt een zo
groot mogelijke reclasseringsmogelük-
heid open te willen laten; hij bepleitte
een voorwaardelijke straf met een geld
boete.
De politierechter dacht anders over
deze zaak en veroordeelde hem tot drie
maanden gevangenisstraf met aftrek,
waarvan 52 dagen voorwaardelijk met
drie Jaar proeftijd.
En dan komen zaterdag as. de in
zendingen binnen. De bollen zijn
alfe In bakjes gekweekt en de kwe
kers brengen deze bakjes naar de
HBG-hallen. Men verwacht zeker wel
een 3000 bakjes. Iedere inzending
wordt in het gangpad geplaatst en
maandag „een heksendag" moet
alles op zün plaats worden gezet.
Dinsdagmorgen in alle vroegte Is de
tentoonstelling zover gereed dat de
jury met haar omvangrijke taak kan
beginnen.
De opening zal geschieden op dinsdag
21 februari des middags om 2 30 uur
door de heer W. H. de Monchv. direc
teur van de Holland-Amerika Lijn. Het
is niet toevallig dat juist de directeur
van de H.A.L. ls uitgekozen: voor de
export op Amerika wordt zeer vaak ge
bruik gemaakt van de schepen van deze
maatschappij en zodoende zijn bloem
bollencultuur en H.A.L. nauw aan el
kaar verbonden.
De uitvoering van het door de heer
Van der Lee ontworpen plan berust
weer in handen van de firma A Buur
man te Oegstgeest en de fa. Koper te
Bennebroek.
Vragen over dossier Schokking
Het eerste kamerlid de heer Vos van
Steen wijk heeft aan de Minister van
Binnenlandse Zaken en van Justitie de
volgende schriftelijke wagen gesteld
1. Kunnen de ministers verklaren hoe
het mogelijk ls, dat het zg dossier be
treffende de burgemeester van 's-Gra-
venhage, blijkbaar In handen is geko
men van onbevoegden, althans onbe
voegden gelegenheid hebben gevond-n
daarvan inzage te krijgen of afschrift
te nemen?
2. Moet rekening worden gehouden met
de mogelijkheid, dat nog meer dossiers
uit de zuiveringstijd. als boven aange
geven. in verkeerde handen zün ge
komen?
Zijn de ministers bereid een onderzoek
naar een en ander ln te stellen en zo
nodig maatregelen te nemen, opdat
dergelijke dossiers voortaan zorgvul
diger worden bewaard, ten einde t«
voorkomen, dat daaruit publikaties
worden gedaan?
Jongens stalen f 3000.
Uit een winkel aan de Boschstraat te
Maastricht is ongeveer f. 3000— gesto
len De politie heeft de daders gear
resteerd. Het zijn twee jongens, respec
tievelijk 17 en 18 Jaar oud en afkom
stig uit Maastricht Het geld kon nog
worden achterhaald.
De ijsbrekers. die de vaargeul van
Amsterdam naar Leiden open moes-
breken hebben gisteren assistentie
gekregen van de ..Walvis".
De tocht ging niet. zoals aanvan
kelijk het plan was over de Kaag.
doch over de Ringvaart en liet
Bi aassemmermeer. De ..Walvis"
had niet de minste moeite zich door
het ijs heen te werken. Alsof er
slechts een dun vliesje het water
bedekte, vervolgde deze ijsbreker
zijn weg. tot grote woede van het
schaatsenrijdend publiek. Bij Kou
dekerk b.v. kwam dit duidelijk tot
uitingI
De foto toont de Walvis np weg
naar Leiden.
Het openbreken van de vaargeul
iras nodig in verband met een be
langrijk transport van de N.E.M,
naar Amsterdam.
IfoSO UiAu Vliet)
