LEIDSCH
DAGBLAD
Twee impasses
Conferentie Nederland - Indonesië
op dramatische wijze mislukt
Twee verdwenen Britse
zitten inderdaad in
diplomaten
Moskou
WEERBERICHT
94ste jaargang
MAANDAG 13 FEBRUARI 1956
No. 28755
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
nE tiende en de elfde februari van
het Jaar 1956 zijn bepaaldelijk geen
data welke door de geschiedschrij
ver met gulden letters in het boek van
Neerlands historie zullen worden opgete
kend.
Op de eerstgenoemde datum kwam een
(althans voorlopig) einde aan de zegen
rijke samenwerking, welke sedert de Be
vrijding tussen de gezamenlijke werkge
versorganisaties en de drie grote vak-
centralen had bestaan en die een uniek
facet bood ln het internationale econo
mische beeld, dat vele landen, zowel in
als buiten Europa, ons benijdden.
De Stichting van de Arbeid, waarin
totdusverre werkgevers en werknemers
op zulk een voortreffelijke wijze samen
werkten en ln goede harmonie het ge
meenschappelijke belang en daarmede
tevens de gehele nationale gemeenschap
dienden. Is van onschatbare waarde ge
weest voor de ontwikkeling van de na
oorlogse verhoudingen en voor het snel
le herstel van onze welvaart. Dat dit zo
snel mogelijk is geweest, was voor een
aanzienlijk deel te danken aan het feit,
dat ons land ln de afgelopen 10 jaar
voor stakingen van enige omvang ge
spaard is gebleven en het economisch
produktie-apparaat daardoor op het ma
ximum van zijn toerental kon draaien
In zekere zin ls het dubbel tragisch, dat
het nu Juist het bereikte welvaartspeil
moet zijn dat de oorzaak vormt van dé
huidige tegenstellingen. Anderzijds ts dat
ook weer logisch: in tijden van druk ls
de neiging en de bereidheid tot samen
werking ongetwijfeld groter dan ln een
periode van economische opbloei.
Inmiddels zit het Nederlandse volk met
de gebakken peren. Belde partijen heb
ben de regering van de wederzijdse
standpunten, waarvan wij zaterdag de
voornaamste bijzonderheden publiceer
den, in kennis gesteld en. naar mag wor
den aangenomen, zal deze hoogst ernsti
ge aangelegenheid reeds vandaag ln de
ministerraad onderwerp van bespreking
uitmaken.
Wij kunnen slechts hopen, dat de rege
ring erin zal slagen beide partijen te
brengen tot een voor belden aanvaard
baar compromis, dat voortzetting van de
samenwerking tussen werkgevers en
-nemers mogelijk maakt.
Ook al neemt Nederland momenteel
temidden van de landen van West-Eu
ropa een sterke economische positie in.
geen enkele staat en geen enkel volk ts
gebaat bij een verstoring van de arbelds-
vrede of een herleving van de klassen
strijd
Gezien het Immense belang daarvan
voor de gehele nationale gemeenschap,
ware het misdadig uit deze botsing der
meningen met het oog op de komende
verkiezingen politieke munt te willen
slaan.
DE tweede 'tegenslag, welke ons op
11 februari trof was het mislukken
van het Nederlands-Indonesische
overleg te Genève. Temeer valt dit falen
te betreuren, waar op zeer belangrijke
onderdelen van dit overleg principiële
of algehele overeenstemming was bereikt
zoals ten aanzien van de opheffing van
de Unie en de herziening der financleel-
economische betrekkingen Zoals ln ver
band met de diametraal tegenoverelkaar
staande standpunten inzake Nieuw-Gui-
nea te verwachten was. kwam deze kwes
tie geen stap verder, maar naar uit de
slotbeschouwing van minister Luns valt
op te maken, koesterde de Nederlandse
regering goede hoop en goed vertrouwen
ten aanzien van de zaak der Nederland
se arrestanten. Dit alles heeft men ten
slotte moeten prijsgeven, omdat de bei
de delegaties het niet eens konden wor
den over de formulering van een tijde
lijke geschillenregeling, waarover men
het ln principe eens was De kern van
het conflict is weer.terug te brengen tot
de Indonesische vrees voor een beper
king van haar soeverelniteitsrechten De
Indonesische delegatie was bereid om ln
afwachting van een definitieve regeling
voor elk geschil een paritalr-samenge-
stelde commissie ad hoe te aanvaarden,
maar zij weigerde halsstarrig om daarbij
op enigerlei wijze invloed toe te kennen
aan enige instantie van het Interna
tionale Gerechtshof.
Dit laatste was een uitdrukkelijke
voorwaarde van de Nederlandse delega
tie. die van mening was dat zondeT de
inschakeling van dit Hof de overeen
komst niet het minste houvast bood en
de deur wagenwijd open liet voor een
stroom van misverstanden, die zonder
die Inschakeling onmogelijk zouden kun
nen worden opgelost.
Wij kunnen begrip en waardering heb
ben voor dit Nederlandse standpunt,
dat terecht waarborgen verlangde,
maar VTagen ons toch met bezorgdheid
af welke gevolgen de mislukking dezer
Geneefse conferentie zal hebben voor de
nog altijd grote Nederlandse belangen
in Indonesië.
In het gezamenlijke communiqué dat
na afloop werd uitgegeven, wordt ver
klaard. dat ..de uitvoerige gedachtenwis-
selingen. welke in goede sfeer plaats had
den. hebben bijgedragen tot het begre
pen van de wederzijdse standpunten"
Dat klinkt heel aardig, maar men dient
niet te vergeten, dat de politieke verhou
dingen ln Indonesië heel anders liggen
dan hier te lande, waar onze regering
haar beleid grondt op het parlement en
uiteindelijk op de volkswil, zoals deze in
de samenstelling der volksvertegenwoor
diging tot uitdrukking ls gekomen.
De Indonesische delegatieleider, mr
Anak Agoeng zinspeelde daarop toen hij
na afloop verklaarde „Van Nederlandse
zijde wordt de ernst van de toestand, die
het gevolg ls van het mislukken der con
ferentie, niet voldoende onder ogen ge
zien" Gelet op het oeenbllk waarop de
Indonesische bewindsman deze woorden
sprak, mag men daaraan niet het karak
ter van een dreleement toekennen, maar
moet men daarin veeleer een erkenning
zien van de labiele verhoudingen in het
Indonesische kabinet en van de politieke
spanningen en een politieke onrijpheid
van brede massa's der Indonesische vol
keren.
Waarbij bovendien niet uit het oog
mag worden verloren, dat de Indonesi
sche delegatie te Genève was samenge
steld uit de meest constructieve en goed
willende vertegenwoordigers van de In
donesische Republiek terwijl er maar al
te velen ln en buiten Djakarta rondlo
pen. die uit hoofde van een kortzichtig
nationalisme van een goede samenwer
king met Nederland niets willen weten.
Zonder te bedoelen deze overwegingen
tn het Nederlandse standpunt te willen
Genève wikte, Djakarta beschikte
kledine gestoken feestvierende 1
Gevolg van onoverbrugbare
verschillen van inzicht
Laatste verklaring zette kwaad bloed
(Van onze speciale verslaggever)
Ondanks de energieke, op het allerlaatste moment ondernomen po
ging van minister Luns om de versleten touwtjes aan elkaar vast te
knopen, is de Nederlands-Indonesische ministerconferentie toch op een
débacle uitgelopen. De Nederlandse delegatie is gistermidag een
illusie armer, maar een ervaring rijker naar Den Haag teruggekeerd
om vanmiddag in de Ministerraad verslag te kunnen uitbrengen over
de dramatische ontknoping van deze, indertijd zo hoopvol begonnen,
conferentie. De delegatie-Anak Agoeng zal morgen de terugtocht
naar Djakarta aanvaarden.
In het sobere slotcommuniqué, dat de
verzamelde Journalisten zaterdagavond,
na de voltrekking van het vonnis, ls
voorgelezen, wordt geconstateerd dat de
„delegaties zijn gestuit op het momen
teel onoverbrugbaar gebleken verschil
van Inzicht omtrent de formulering van
de geschillenregeling". Om de pil wat
te vergulden, wordt hieraan toegevoegd,
dat de „uitvoerige gedachtenwlsseltngen,
die in een goede "sfeer plaats hadden,
hebben bijgedragen tot het begrijpen van
de wederzijdse standpunten"
Drama in afleveringen
De op 10 december J.l. ln Den Haag
zo verwachtingsvol gestarte conferentie
is dus niet meer geworden dan een dra
ma in vele afleveringen. In de twee
maanden, die sindsdien zijn verstreken,
ls duidelijk aangetoond, dat het volsla
gen onmogelijk is om met deze delegatie
tot een redelijk akkoord te komen, om
nog maar te zwijgen over het streven
naar „verbetering van de relaties", waar
over men ln het Indonesische kamp niet
uitgepraat raakte, maar waarvan in de
praktijk zo bitter weinig is gebleken. „Ge
nève wikte. Djakarta beschikte", zo
vatte een der zegslieden het drama gis
teren nog eens samen.
De Nederlandse delegatie kan men deze
trieste afloop moeilijk ln de schoenen
schuiven, aangezien zij tot het uiterste
zelfs verder nog is gegaan om het
gesprek maar op gang te houden Het
heeft echter niet mogen baten. Na de
optimistische geluiden, die de delegatie-
Anak Agoeng over het verloop van de
conferentie had laten horen, kon zij zich
tegenover Djakarta, niet veroorloven ook
maar één stap voor- of achteruit te doen
Een laatste troef
Toch heeft het er zaterdag nog enige
tijd naar uitgezien, dat de conferentie
in het goede spoor kon worden gehou
den. Toen het gesprek over de arbitra
ge-regeling geheel dreigde vast te lo
pen. nodigde minister Luns na te
lefonisch overleg met Den Haag
zijn tegenspeler Anak Agoeng opnieuw
uit voor een gesprek onder vier ogen.
Het was tijdens dit onderhoud, dat de
Nederlandse delegatieleider zijn laat
ste troef uitspeelde en een nieuw voor
stel ter tafel bracht, dat op vrijwel alle
essentiële punten tegemoet kwam aan
de Indonesische bezwaren. Niet alleen
was Nederland bereid de geschillen
regeling een veel algemener karakter
te geven, maar bovendien zon. volgens
het nieuwe voorstel, de rol van de pre
sident van het internationale Gerechts
hof worden beperkt tot het aanwijzen
van een opper-arbiter.
Dit was een zeer belangrijke concessie,
omdat Nederland tot op dat ogenblik
steeds had vastgehouden aan de stel
ling. dat de arbitrageregeling moest
worden beperkt tot de financieel- eco
nomische sector (de rechten en conces
sies. de transfer van winsten, de natio
nalisaties en de schuldenresellng) Ook
de els. dat de president van het Inter-
nationa'e Gerechtshof te Den Haas alle
leden van de arbitrage-commissie zou
moeten aanwijzen had men laten varen
Geringe
treinvertraging
iSpeciale berichtgevingt
in bet algemeen heeft hel treinver
keer in Nederland vanmorgen door de
zware sneeuwval niel al te reer ver
tragingen opgeleverd Alleen door een
defect aan de bovenleiding is er een
42-minuten vertraging ontstaan op de
lijn NijmegenArnhem fn het alge-
mpen hedragen de vertragingen niet
meer dan 10 minuten. Vooral In het
westen i« het treinverkeer zeer goed.
Bii henaalde militaire plaatsen heeft
men de soldaten en. anderen bereid
gevonden dp stations en met name de
wissels bij de stations sneeuwvrij te
maken.
Dt R hein gold expresse, die van
ochtend bij het binnenkomen van
Rotterdam een nloeghaas aanreed en
doodde kreeg door dit ongeval een
half uur vertraging De vertraging
strekte zich uit over enkele achterop
komende treinen
De spanning ln de grote hal van het
hotel .Des Bergues". waar de Journalis
ten. temidden van een groep ln avond
kleding gestoken, feestvierende Zwitsers,
hun bivak hadden opgeslagen, steeg de
spanning met het uur In het Neder
landse kamp herleefde de hoop. dat de
conferentie, zij het op het nippertje, kon
worden gered De stemming sloeg ech
ter radicaal om, toen het Indonesische
voorste! werd overhandigd In plaats
van op het Nederlandse aanbod ln te
gaan kwam Anak Agoeng met een eigen
formulering over de brug, die zo mo
gelijk nóg vager en nletszeggender was
dan de vroegere voorstellen van die kant
Dit was de druppel, die de emmer
deed overlopen. De Indonesische for
mulering. dat de arbitrage moest zijn
gebaseerd op de „beginselen en proce
dures, tol dusverre gevolgd door de
voormalige deelgenoten en van de
ontbonden linie" was absoluut onaan
vaardbaar voor de Nederlanders, die
daarmee al hun waarborgen uit han
den zouden hebben gespeeld Vandaar
dat minister Luns uit zijn stoel oprees
met het voorstel de conferentie maar
af te hreken. omdat iedere discussie
over dit onderwerp toch nutteloos zou
zijn.
Slot op pag. 2
Door het wegspringen van een vonk
Enorme brand in Diamantbeurs
veroorzaakte grote schade
Speciale berichtgeving)
„Groot alarm" beleefde Amsterdam gistermiddag, toen dikke dreigende rook
wolken uit het dak van niet meer ol minder dan het trotse gebouw van de
Diamantbeurs sloegen Het was toen hall vier in de middag. „Middelhrand"
meldde de brandweer aanvankelijk, die deze brand als het ware „thuis be
zorgd" krerg, omdat de hoofdkazerae van de brandweer aan de Achtergracht
grenst van het aan de hoek van Achtergracht en Weesperplein. gelegen monu
mentale bouwwerk Alaar nauwelijks waren de eerste stalen ladders van de
brandweer uitgeschoven of loeiend en laaiend sloegen torenhoge vlamtongen
uit het zwarte dak van het gebouw.
Steeds meer materiaal voerde de
brandweer aan meest lopend vanuit de
aangrenzende kazerne .Grote brand
luidde toen het alarm, dat als een
lopend vuurtje door de nootdstad ging
en het publiek naar het Weesperplein
deed hlen Rirpne-huilend kwam de ene
politiewagen nn de andere aangereden
in verhand me' de grote waarde vele
miljoenen ann diamanten ruw zow^l als
geslepen lagen ln de kluizen van dll
wereldcentrum van de diamanthandel
Zorgvuldigheid was extra geboden' Een
heel cordon agen'en ie voet en ie paard,
mei motoren en radio-wagens zorgde
voor een afzei ting Met luidspreker-
autos maande de politie hei publiek
aaD naar arhieren te gaan Een heel
leger rechercheurs bezette posten bij
alle toegangen rot de Diamantbeurs,
waarvan het dak brandde als een lier
De hrandweer Pracht waterkanonnen
verdisconteren ls het niettemin verstan
dig deze situatie als een realiteit te zien
Hoe het ook zdj. de Nederlands-Indo
nesische betrekkingen zijn door de mis
lukking in Genève m een afschuwelijke
Impasse geraakt, waaruit het bijzonder
moeilijk zal 7-lln de wagen zonder al te
veel schade weer te voorschijn en aan
het rollen te krijgen
En toch kunnen wij niet anders dan
Instemmen met de woorden, waarmede
minister Luns zijn slotrede te Genève be-
eindlcde- „Onze beide landen moeten in
beider belang tot betere onderlinge be
trekkingen komen. Dat ls onze vaste
overtuiging, waarvan wy niet zullen af-
wijken".
Onbeduidende schriftelijke verklaring
aan Britse journalisten overhandigd
De Sovjetrussische leiders hebben behoefte gevoeld vóór hun bezoek aan
Engeland in het komende voorjaar opheldering te versohaffen over het verdwij
nen in 1951 van de Britse diplomaten Guy Burgess en Donald MaeLean achter het
Ijzeren gordijn. Want de Sovjetrussische premier maarschalk Boelganln en de
secretarisgeneraal van de communistische partij Kroestsjtef konden natuurlijk
wel op hun vjjf vingers natellen, dat dit onderwerp tijdens hun bomende bezoek
aan de orde zou komen.
Teneinde reeds nu over dit punt Klaarheid te verschaffen hebben de beide
verdwenen diplomaten zaterdag in Aioskou een „persconferentie" gehouden, die
erop neerkwam, dat aan twee Britse journalisten, aan de vertegenwoordiger van
het Russische persbureau Tass en aan de onder-directeur van het Sovjetrussische
persbureau Tass een getekende verklaring werd overhandigd. Zij weigerden op
vragen in te gaan.
In de verklaring zeggen zij. naar de Sovjet linie te zijn gegaan omdat zij
ervan overtuigd waren daar boter voor «je.bevordering van het wederzijds begTlp
tussen Oost en West te kunnen werken. Z\j waren beide reeds in Cambridge nis
student communist geweest, doch hadden hun politieke activiteit gestaakt, omdnt
zij dachten hun denkbeelden beter ln overheidsdienst in praktijk te kunnen bren
gen. In do verklaring wordt ontkend, dat zij ooit Sovjetrussische agenten zijn
geweest.
In de verklaring beet het verder, dat
zij onafhankeiyk van elkaar tot de
slotsom waren gekomen, dat zij de poli
tiek van het Foreign Office (Britse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken) niet
langer konden dienen. Toen zy elkaar
na de terugkeer van Burgess uit Was
hington (MaeLean was hoofd van de
Amerikaanse afdeling van het ministe
rie) ln Londen ontmoetten, hadden zy
gezien dat zy dezellde opvattingen on
derschreven Burgess was daarom op
voorste) van MaeLean samen met hem
naar de Sovjet-Unie gereisd Burgess
had voor de geheime dienst gewerkt na
dat hy een functie bij de BBC had ge
had Nooit had hy verzwegen, dai hU ln
Cambridge communist was geweest
Beiden zeiden uit hoofde van hun di
plomatieke functie het inzicht te hebben
gekregen, dat de Britse politiek met
ernstig - en de Amerikaanse nog min
der - gericht was op het verbeteren van
het begrip tussen Oost en West zy had
den dit als een gevaar onderkend
Reuters correspondent, Sidney Wei
land werd telefonisch uitgenodigd, om
een „belangryke mededeling" ln ont
vangst te komen nemen in hotel „Na
tionaal" Voor de aangewezen kamer had
hy de twee ex-dlplomaten ontmoet en
daar waren ook de andere persmensen
gekomen. De andere Britse journalist
was Iemand van de ..Sunday Times".
In de kamer overhandigden de belde
Britten hun verklaring. Burgess scheen
zich best op zyn gemak te voelen. Hy zei
Slot op pag. 2
Zo trokken duizenden dit week-Een beeld van de toertochten vat
einde door het Hollandse polder- het Merendistrict van de Zuid-
land, over vaarten, sloten en meren. holland se Ijsbond, waarover wij
elaers uitvoerig schrijven.
(Foto LDyVaa Vliet.)
ui stelling Twee. drie vier en zelfs op
een gegeven moment vijf Tonnen water
werden binnen geloodst, om miljoenen
aan diamanten te redden Het werd vyf
our Id de namiddag en het werd half
zes Onverdroten zwoegde de brandweer
voort Zes uur: tóen pas kon comman
dant Schuitemaker het sein brand
meester' geven'
De hele bovenste étage alsmede het
dak van hel Beursgebouw was weg
gebrand. maar nog steeds smeulde het
vuur langs verkoolde balken en lussen
plafonds van vierde en vijfde étage.
De brand nas ontstaan door de koude.
Op de vijfde etage van het Beursge
bouw. naar een vijftal kantoren waren
gevestigd, was In de burelen van het
aldaar gevestigde reclamebureau Rl-
eardo een waferleldlne bevroren Fen
loodgieter was bezig ceneesl met hel
ontdooien hiervan en door het n eg-
springen van een vonk schijnt bet
vuur ontstaan te zijn.
Het vuur werd niet direct ontdekt,
omdat de loodgieter een shock kreeg
en pas later door de concierge werd
ontdekt. Nog een ongeluk Is by deze
brand geschied, doordat een hoog op
een ladder staande brandmeester een
uiteinde van een uit elkaar springende
brandslang in het gelaat kreeg en. ge
lukkig voor hem. door een van zijn
brandswachts werd opgevangen en naar
beneden gebracht, waar hij door de
geneeskundige dienst werd behandeld.
De schade, die ln de kantoren ls aan
gericht. ls nog niet te peilen Zoals reeds
gezegd, ls de nele vijfde étage, waar een
vijftal firma's nun burelen hadden, uit
gebrand Doch de diamantscbat lag ln
de kluizen van het centrale Beursge
bouw. zodat deze miljoenen ln leder
geval gespaard zyn gebleven.
De hele nacht hebben de eigenaren
samen met de politie en de recherche
zoveel mogelijk geprobeerd de schade
te benaderen. Dit ls nog niet afdoende
vastgesteld Volgens de voorlopige ra
mingen bedraagt de schade enige hon
derdduizenden guldens. Vanmorgen zal
een vergadering plaats vinden van het
bestuur van de Diamantbeurs. Het ge
bouw van de Diamantbeurs ln zyn
geheel was voor 2.4 miljoen gulden
verzekerd.
Toertochten afgelast in
verband met sneeuw
Aanvankelijk heeft het ln de be
doeling gelegen, deze hele week de
meren toch ten te laten ryden. en
bovendien woensdag a.s. een spe
ciale scbolendag te houden. Reeds
hebben vele leraren en schoolhoof
den belangstelling getoond voor
deze mogelijkheid, om met hun
leerlingen in groepsverband van de
ijssport te genieten.
Maar dat kan allemaal niet door
gaan. AUe tochten zijn afgelast In
verband met de sneeuw, die vrijwel
overal tussen de vijftien en twintig
centimeter dik de routes heeft be
dekt. Dit heeft de tocht niet alleen
te moeilijk gemaakt, maar boven
dien wordt de conditie van het tfs
er niet beter op. zodat zelfs hier en
daar gevaren kunnen dreigen. Gaat
het opnieuw flink vriezen, dan
wordt die sneeuwlaag een harde
korst, die het rijden vrijwel onmo
gelijk maakt.
Het ziet er naar uit. dat het eerst
flink zou moeten dooien en daarna
weer stevig opvriezen, wil er van
toertochten dit winterseizoen nog
Iets komen.
Aanhoudende vorst
Het KNMI deelt mee;
Een van Groenland afkomstige sto
ring. trok in de nacht van zondag op
maandag ln diepte toenemend over de
Noordzee naar het Zuiden De kern trok,
vergezeld van veel sneeuw vlak lanes
de kust van Holland en Zeeland, waar
cie temperatuur gedurende enkele uren
tot even boven het vriespunt steeg Na
het passeren van de kern draalde de
wind weer naar oosteiyke richtingen en
werd weer koudere luent aangevoerd.
Inmiddels steeg de luchtdruk in Noord-
Scandinavië aanzleniyk en daar de de
pressie-activiteit ln het Middellandse-
zeegebled voortduurt, hetgeen de baro
meterstanden daar laag houdt, zullen
over een groot deel van Rusland en
West- en Noord-Europa Noordoostelijke
winden de aanv-er van koude lucht ln
stand houden Er ls dan ook nog geen
enkel teken, dat op een einde van de
vorstperiode wyst
Er werden weer zeer lage tempera
turen gemeld In Noord-Finland kwam
40 graden vorst voor in Duitsland en
Polen 15 tot 20 gTaden. uit Zwitserland
meldde Zurich 24. en uit Noord-Itallë
Turijn 20 graden vorst.
Koude Noordoostenwind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Opklaringen maar ook enkele sneeuw
buien Matige tot strenge vorst Matige
en vooral langs de Wartder.kust tydcHJk
krachtige Noordoostelijke wind
(OpeemnRkt te 11 15 uur)
14 februari
Zon op: 8 01 uur; onder: 17.52 uur
Maan op: 8.26 uur; onder: 2117 uur
Hoogwater te Katwyk te 4.59 en 17.08
uur. (Sprlngty).
De nummer bestaat alt 10 pagina's