LEIDSCH DAGBLAD Twee impasses Conferentie Nederland - Indonesië op dramatische wijze mislukt Twee verdwenen Britse zitten inderdaad in diplomaten Moskou WEERBERICHT 94ste jaargang MAANDAG 13 FEBRUARI 1956 No. 28755 Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 nE tiende en de elfde februari van het Jaar 1956 zijn bepaaldelijk geen data welke door de geschiedschrij ver met gulden letters in het boek van Neerlands historie zullen worden opgete kend. Op de eerstgenoemde datum kwam een (althans voorlopig) einde aan de zegen rijke samenwerking, welke sedert de Be vrijding tussen de gezamenlijke werkge versorganisaties en de drie grote vak- centralen had bestaan en die een uniek facet bood ln het internationale econo mische beeld, dat vele landen, zowel in als buiten Europa, ons benijdden. De Stichting van de Arbeid, waarin totdusverre werkgevers en werknemers op zulk een voortreffelijke wijze samen werkten en ln goede harmonie het ge meenschappelijke belang en daarmede tevens de gehele nationale gemeenschap dienden. Is van onschatbare waarde ge weest voor de ontwikkeling van de na oorlogse verhoudingen en voor het snel le herstel van onze welvaart. Dat dit zo snel mogelijk is geweest, was voor een aanzienlijk deel te danken aan het feit, dat ons land ln de afgelopen 10 jaar voor stakingen van enige omvang ge spaard is gebleven en het economisch produktie-apparaat daardoor op het ma ximum van zijn toerental kon draaien In zekere zin ls het dubbel tragisch, dat het nu Juist het bereikte welvaartspeil moet zijn dat de oorzaak vormt van dé huidige tegenstellingen. Anderzijds ts dat ook weer logisch: in tijden van druk ls de neiging en de bereidheid tot samen werking ongetwijfeld groter dan ln een periode van economische opbloei. Inmiddels zit het Nederlandse volk met de gebakken peren. Belde partijen heb ben de regering van de wederzijdse standpunten, waarvan wij zaterdag de voornaamste bijzonderheden publiceer den, in kennis gesteld en. naar mag wor den aangenomen, zal deze hoogst ernsti ge aangelegenheid reeds vandaag ln de ministerraad onderwerp van bespreking uitmaken. Wij kunnen slechts hopen, dat de rege ring erin zal slagen beide partijen te brengen tot een voor belden aanvaard baar compromis, dat voortzetting van de samenwerking tussen werkgevers en -nemers mogelijk maakt. Ook al neemt Nederland momenteel temidden van de landen van West-Eu ropa een sterke economische positie in. geen enkele staat en geen enkel volk ts gebaat bij een verstoring van de arbelds- vrede of een herleving van de klassen strijd Gezien het Immense belang daarvan voor de gehele nationale gemeenschap, ware het misdadig uit deze botsing der meningen met het oog op de komende verkiezingen politieke munt te willen slaan. DE tweede 'tegenslag, welke ons op 11 februari trof was het mislukken van het Nederlands-Indonesische overleg te Genève. Temeer valt dit falen te betreuren, waar op zeer belangrijke onderdelen van dit overleg principiële of algehele overeenstemming was bereikt zoals ten aanzien van de opheffing van de Unie en de herziening der financleel- economische betrekkingen Zoals ln ver band met de diametraal tegenoverelkaar staande standpunten inzake Nieuw-Gui- nea te verwachten was. kwam deze kwes tie geen stap verder, maar naar uit de slotbeschouwing van minister Luns valt op te maken, koesterde de Nederlandse regering goede hoop en goed vertrouwen ten aanzien van de zaak der Nederland se arrestanten. Dit alles heeft men ten slotte moeten prijsgeven, omdat de bei de delegaties het niet eens konden wor den over de formulering van een tijde lijke geschillenregeling, waarover men het ln principe eens was De kern van het conflict is weer.terug te brengen tot de Indonesische vrees voor een beper king van haar soeverelniteitsrechten De Indonesische delegatie was bereid om ln afwachting van een definitieve regeling voor elk geschil een paritalr-samenge- stelde commissie ad hoe te aanvaarden, maar zij weigerde halsstarrig om daarbij op enigerlei wijze invloed toe te kennen aan enige instantie van het Interna tionale Gerechtshof. Dit laatste was een uitdrukkelijke voorwaarde van de Nederlandse delega tie. die van mening was dat zondeT de inschakeling van dit Hof de overeen komst niet het minste houvast bood en de deur wagenwijd open liet voor een stroom van misverstanden, die zonder die Inschakeling onmogelijk zouden kun nen worden opgelost. Wij kunnen begrip en waardering heb ben voor dit Nederlandse standpunt, dat terecht waarborgen verlangde, maar VTagen ons toch met bezorgdheid af welke gevolgen de mislukking dezer Geneefse conferentie zal hebben voor de nog altijd grote Nederlandse belangen in Indonesië. In het gezamenlijke communiqué dat na afloop werd uitgegeven, wordt ver klaard. dat ..de uitvoerige gedachtenwis- selingen. welke in goede sfeer plaats had den. hebben bijgedragen tot het begre pen van de wederzijdse standpunten" Dat klinkt heel aardig, maar men dient niet te vergeten, dat de politieke verhou dingen ln Indonesië heel anders liggen dan hier te lande, waar onze regering haar beleid grondt op het parlement en uiteindelijk op de volkswil, zoals deze in de samenstelling der volksvertegenwoor diging tot uitdrukking ls gekomen. De Indonesische delegatieleider, mr Anak Agoeng zinspeelde daarop toen hij na afloop verklaarde „Van Nederlandse zijde wordt de ernst van de toestand, die het gevolg ls van het mislukken der con ferentie, niet voldoende onder ogen ge zien" Gelet op het oeenbllk waarop de Indonesische bewindsman deze woorden sprak, mag men daaraan niet het karak ter van een dreleement toekennen, maar moet men daarin veeleer een erkenning zien van de labiele verhoudingen in het Indonesische kabinet en van de politieke spanningen en een politieke onrijpheid van brede massa's der Indonesische vol keren. Waarbij bovendien niet uit het oog mag worden verloren, dat de Indonesi sche delegatie te Genève was samenge steld uit de meest constructieve en goed willende vertegenwoordigers van de In donesische Republiek terwijl er maar al te velen ln en buiten Djakarta rondlo pen. die uit hoofde van een kortzichtig nationalisme van een goede samenwer king met Nederland niets willen weten. Zonder te bedoelen deze overwegingen tn het Nederlandse standpunt te willen Genève wikte, Djakarta beschikte kledine gestoken feestvierende 1 Gevolg van onoverbrugbare verschillen van inzicht Laatste verklaring zette kwaad bloed (Van onze speciale verslaggever) Ondanks de energieke, op het allerlaatste moment ondernomen po ging van minister Luns om de versleten touwtjes aan elkaar vast te knopen, is de Nederlands-Indonesische ministerconferentie toch op een débacle uitgelopen. De Nederlandse delegatie is gistermidag een illusie armer, maar een ervaring rijker naar Den Haag teruggekeerd om vanmiddag in de Ministerraad verslag te kunnen uitbrengen over de dramatische ontknoping van deze, indertijd zo hoopvol begonnen, conferentie. De delegatie-Anak Agoeng zal morgen de terugtocht naar Djakarta aanvaarden. In het sobere slotcommuniqué, dat de verzamelde Journalisten zaterdagavond, na de voltrekking van het vonnis, ls voorgelezen, wordt geconstateerd dat de „delegaties zijn gestuit op het momen teel onoverbrugbaar gebleken verschil van Inzicht omtrent de formulering van de geschillenregeling". Om de pil wat te vergulden, wordt hieraan toegevoegd, dat de „uitvoerige gedachtenwlsseltngen, die in een goede "sfeer plaats hadden, hebben bijgedragen tot het begrijpen van de wederzijdse standpunten" Drama in afleveringen De op 10 december J.l. ln Den Haag zo verwachtingsvol gestarte conferentie is dus niet meer geworden dan een dra ma in vele afleveringen. In de twee maanden, die sindsdien zijn verstreken, ls duidelijk aangetoond, dat het volsla gen onmogelijk is om met deze delegatie tot een redelijk akkoord te komen, om nog maar te zwijgen over het streven naar „verbetering van de relaties", waar over men ln het Indonesische kamp niet uitgepraat raakte, maar waarvan in de praktijk zo bitter weinig is gebleken. „Ge nève wikte. Djakarta beschikte", zo vatte een der zegslieden het drama gis teren nog eens samen. De Nederlandse delegatie kan men deze trieste afloop moeilijk ln de schoenen schuiven, aangezien zij tot het uiterste zelfs verder nog is gegaan om het gesprek maar op gang te houden Het heeft echter niet mogen baten. Na de optimistische geluiden, die de delegatie- Anak Agoeng over het verloop van de conferentie had laten horen, kon zij zich tegenover Djakarta, niet veroorloven ook maar één stap voor- of achteruit te doen Een laatste troef Toch heeft het er zaterdag nog enige tijd naar uitgezien, dat de conferentie in het goede spoor kon worden gehou den. Toen het gesprek over de arbitra ge-regeling geheel dreigde vast te lo pen. nodigde minister Luns na te lefonisch overleg met Den Haag zijn tegenspeler Anak Agoeng opnieuw uit voor een gesprek onder vier ogen. Het was tijdens dit onderhoud, dat de Nederlandse delegatieleider zijn laat ste troef uitspeelde en een nieuw voor stel ter tafel bracht, dat op vrijwel alle essentiële punten tegemoet kwam aan de Indonesische bezwaren. Niet alleen was Nederland bereid de geschillen regeling een veel algemener karakter te geven, maar bovendien zon. volgens het nieuwe voorstel, de rol van de pre sident van het internationale Gerechts hof worden beperkt tot het aanwijzen van een opper-arbiter. Dit was een zeer belangrijke concessie, omdat Nederland tot op dat ogenblik steeds had vastgehouden aan de stel ling. dat de arbitrageregeling moest worden beperkt tot de financieel- eco nomische sector (de rechten en conces sies. de transfer van winsten, de natio nalisaties en de schuldenresellng) Ook de els. dat de president van het Inter- nationa'e Gerechtshof te Den Haas alle leden van de arbitrage-commissie zou moeten aanwijzen had men laten varen Geringe treinvertraging iSpeciale berichtgevingt in bet algemeen heeft hel treinver keer in Nederland vanmorgen door de zware sneeuwval niel al te reer ver tragingen opgeleverd Alleen door een defect aan de bovenleiding is er een 42-minuten vertraging ontstaan op de lijn NijmegenArnhem fn het alge- mpen hedragen de vertragingen niet meer dan 10 minuten. Vooral In het westen i« het treinverkeer zeer goed. Bii henaalde militaire plaatsen heeft men de soldaten en. anderen bereid gevonden dp stations en met name de wissels bij de stations sneeuwvrij te maken. Dt R hein gold expresse, die van ochtend bij het binnenkomen van Rotterdam een nloeghaas aanreed en doodde kreeg door dit ongeval een half uur vertraging De vertraging strekte zich uit over enkele achterop komende treinen De spanning ln de grote hal van het hotel .Des Bergues". waar de Journalis ten. temidden van een groep ln avond kleding gestoken, feestvierende Zwitsers, hun bivak hadden opgeslagen, steeg de spanning met het uur In het Neder landse kamp herleefde de hoop. dat de conferentie, zij het op het nippertje, kon worden gered De stemming sloeg ech ter radicaal om, toen het Indonesische voorste! werd overhandigd In plaats van op het Nederlandse aanbod ln te gaan kwam Anak Agoeng met een eigen formulering over de brug, die zo mo gelijk nóg vager en nletszeggender was dan de vroegere voorstellen van die kant Dit was de druppel, die de emmer deed overlopen. De Indonesische for mulering. dat de arbitrage moest zijn gebaseerd op de „beginselen en proce dures, tol dusverre gevolgd door de voormalige deelgenoten en van de ontbonden linie" was absoluut onaan vaardbaar voor de Nederlanders, die daarmee al hun waarborgen uit han den zouden hebben gespeeld Vandaar dat minister Luns uit zijn stoel oprees met het voorstel de conferentie maar af te hreken. omdat iedere discussie over dit onderwerp toch nutteloos zou zijn. Slot op pag. 2 Door het wegspringen van een vonk Enorme brand in Diamantbeurs veroorzaakte grote schade Speciale berichtgeving) „Groot alarm" beleefde Amsterdam gistermiddag, toen dikke dreigende rook wolken uit het dak van niet meer ol minder dan het trotse gebouw van de Diamantbeurs sloegen Het was toen hall vier in de middag. „Middelhrand" meldde de brandweer aanvankelijk, die deze brand als het ware „thuis be zorgd" krerg, omdat de hoofdkazerae van de brandweer aan de Achtergracht grenst van het aan de hoek van Achtergracht en Weesperplein. gelegen monu mentale bouwwerk Alaar nauwelijks waren de eerste stalen ladders van de brandweer uitgeschoven of loeiend en laaiend sloegen torenhoge vlamtongen uit het zwarte dak van het gebouw. Steeds meer materiaal voerde de brandweer aan meest lopend vanuit de aangrenzende kazerne .Grote brand luidde toen het alarm, dat als een lopend vuurtje door de nootdstad ging en het publiek naar het Weesperplein deed hlen Rirpne-huilend kwam de ene politiewagen nn de andere aangereden in verhand me' de grote waarde vele miljoenen ann diamanten ruw zow^l als geslepen lagen ln de kluizen van dll wereldcentrum van de diamanthandel Zorgvuldigheid was extra geboden' Een heel cordon agen'en ie voet en ie paard, mei motoren en radio-wagens zorgde voor een afzei ting Met luidspreker- autos maande de politie hei publiek aaD naar arhieren te gaan Een heel leger rechercheurs bezette posten bij alle toegangen rot de Diamantbeurs, waarvan het dak brandde als een lier De hrandweer Pracht waterkanonnen verdisconteren ls het niettemin verstan dig deze situatie als een realiteit te zien Hoe het ook zdj. de Nederlands-Indo nesische betrekkingen zijn door de mis lukking in Genève m een afschuwelijke Impasse geraakt, waaruit het bijzonder moeilijk zal 7-lln de wagen zonder al te veel schade weer te voorschijn en aan het rollen te krijgen En toch kunnen wij niet anders dan Instemmen met de woorden, waarmede minister Luns zijn slotrede te Genève be- eindlcde- „Onze beide landen moeten in beider belang tot betere onderlinge be trekkingen komen. Dat ls onze vaste overtuiging, waarvan wy niet zullen af- wijken". Onbeduidende schriftelijke verklaring aan Britse journalisten overhandigd De Sovjetrussische leiders hebben behoefte gevoeld vóór hun bezoek aan Engeland in het komende voorjaar opheldering te versohaffen over het verdwij nen in 1951 van de Britse diplomaten Guy Burgess en Donald MaeLean achter het Ijzeren gordijn. Want de Sovjetrussische premier maarschalk Boelganln en de secretarisgeneraal van de communistische partij Kroestsjtef konden natuurlijk wel op hun vjjf vingers natellen, dat dit onderwerp tijdens hun bomende bezoek aan de orde zou komen. Teneinde reeds nu over dit punt Klaarheid te verschaffen hebben de beide verdwenen diplomaten zaterdag in Aioskou een „persconferentie" gehouden, die erop neerkwam, dat aan twee Britse journalisten, aan de vertegenwoordiger van het Russische persbureau Tass en aan de onder-directeur van het Sovjetrussische persbureau Tass een getekende verklaring werd overhandigd. Zij weigerden op vragen in te gaan. In de verklaring zeggen zij. naar de Sovjet linie te zijn gegaan omdat zij ervan overtuigd waren daar boter voor «je.bevordering van het wederzijds begTlp tussen Oost en West te kunnen werken. Z\j waren beide reeds in Cambridge nis student communist geweest, doch hadden hun politieke activiteit gestaakt, omdnt zij dachten hun denkbeelden beter ln overheidsdienst in praktijk te kunnen bren gen. In do verklaring wordt ontkend, dat zij ooit Sovjetrussische agenten zijn geweest. In de verklaring beet het verder, dat zij onafhankeiyk van elkaar tot de slotsom waren gekomen, dat zij de poli tiek van het Foreign Office (Britse mi nisterie van Buitenlandse Zaken) niet langer konden dienen. Toen zy elkaar na de terugkeer van Burgess uit Was hington (MaeLean was hoofd van de Amerikaanse afdeling van het ministe rie) ln Londen ontmoetten, hadden zy gezien dat zy dezellde opvattingen on derschreven Burgess was daarom op voorste) van MaeLean samen met hem naar de Sovjet-Unie gereisd Burgess had voor de geheime dienst gewerkt na dat hy een functie bij de BBC had ge had Nooit had hy verzwegen, dai hU ln Cambridge communist was geweest Beiden zeiden uit hoofde van hun di plomatieke functie het inzicht te hebben gekregen, dat de Britse politiek met ernstig - en de Amerikaanse nog min der - gericht was op het verbeteren van het begrip tussen Oost en West zy had den dit als een gevaar onderkend Reuters correspondent, Sidney Wei land werd telefonisch uitgenodigd, om een „belangryke mededeling" ln ont vangst te komen nemen in hotel „Na tionaal" Voor de aangewezen kamer had hy de twee ex-dlplomaten ontmoet en daar waren ook de andere persmensen gekomen. De andere Britse journalist was Iemand van de ..Sunday Times". In de kamer overhandigden de belde Britten hun verklaring. Burgess scheen zich best op zyn gemak te voelen. Hy zei Slot op pag. 2 Zo trokken duizenden dit week-Een beeld van de toertochten vat einde door het Hollandse polder- het Merendistrict van de Zuid- land, over vaarten, sloten en meren. holland se Ijsbond, waarover wij elaers uitvoerig schrijven. (Foto LDyVaa Vliet.) ui stelling Twee. drie vier en zelfs op een gegeven moment vijf Tonnen water werden binnen geloodst, om miljoenen aan diamanten te redden Het werd vyf our Id de namiddag en het werd half zes Onverdroten zwoegde de brandweer voort Zes uur: tóen pas kon comman dant Schuitemaker het sein brand meester' geven' De hele bovenste étage alsmede het dak van hel Beursgebouw was weg gebrand. maar nog steeds smeulde het vuur langs verkoolde balken en lussen plafonds van vierde en vijfde étage. De brand nas ontstaan door de koude. Op de vijfde etage van het Beursge bouw. naar een vijftal kantoren waren gevestigd, was In de burelen van het aldaar gevestigde reclamebureau Rl- eardo een waferleldlne bevroren Fen loodgieter was bezig ceneesl met hel ontdooien hiervan en door het n eg- springen van een vonk schijnt bet vuur ontstaan te zijn. Het vuur werd niet direct ontdekt, omdat de loodgieter een shock kreeg en pas later door de concierge werd ontdekt. Nog een ongeluk Is by deze brand geschied, doordat een hoog op een ladder staande brandmeester een uiteinde van een uit elkaar springende brandslang in het gelaat kreeg en. ge lukkig voor hem. door een van zijn brandswachts werd opgevangen en naar beneden gebracht, waar hij door de geneeskundige dienst werd behandeld. De schade, die ln de kantoren ls aan gericht. ls nog niet te peilen Zoals reeds gezegd, ls de nele vijfde étage, waar een vijftal firma's nun burelen hadden, uit gebrand Doch de diamantscbat lag ln de kluizen van het centrale Beursge bouw. zodat deze miljoenen ln leder geval gespaard zyn gebleven. De hele nacht hebben de eigenaren samen met de politie en de recherche zoveel mogelijk geprobeerd de schade te benaderen. Dit ls nog niet afdoende vastgesteld Volgens de voorlopige ra mingen bedraagt de schade enige hon derdduizenden guldens. Vanmorgen zal een vergadering plaats vinden van het bestuur van de Diamantbeurs. Het ge bouw van de Diamantbeurs ln zyn geheel was voor 2.4 miljoen gulden verzekerd. Toertochten afgelast in verband met sneeuw Aanvankelijk heeft het ln de be doeling gelegen, deze hele week de meren toch ten te laten ryden. en bovendien woensdag a.s. een spe ciale scbolendag te houden. Reeds hebben vele leraren en schoolhoof den belangstelling getoond voor deze mogelijkheid, om met hun leerlingen in groepsverband van de ijssport te genieten. Maar dat kan allemaal niet door gaan. AUe tochten zijn afgelast In verband met de sneeuw, die vrijwel overal tussen de vijftien en twintig centimeter dik de routes heeft be dekt. Dit heeft de tocht niet alleen te moeilijk gemaakt, maar boven dien wordt de conditie van het tfs er niet beter op. zodat zelfs hier en daar gevaren kunnen dreigen. Gaat het opnieuw flink vriezen, dan wordt die sneeuwlaag een harde korst, die het rijden vrijwel onmo gelijk maakt. Het ziet er naar uit. dat het eerst flink zou moeten dooien en daarna weer stevig opvriezen, wil er van toertochten dit winterseizoen nog Iets komen. Aanhoudende vorst Het KNMI deelt mee; Een van Groenland afkomstige sto ring. trok in de nacht van zondag op maandag ln diepte toenemend over de Noordzee naar het Zuiden De kern trok, vergezeld van veel sneeuw vlak lanes de kust van Holland en Zeeland, waar cie temperatuur gedurende enkele uren tot even boven het vriespunt steeg Na het passeren van de kern draalde de wind weer naar oosteiyke richtingen en werd weer koudere luent aangevoerd. Inmiddels steeg de luchtdruk in Noord- Scandinavië aanzleniyk en daar de de pressie-activiteit ln het Middellandse- zeegebled voortduurt, hetgeen de baro meterstanden daar laag houdt, zullen over een groot deel van Rusland en West- en Noord-Europa Noordoostelijke winden de aanv-er van koude lucht ln stand houden Er ls dan ook nog geen enkel teken, dat op een einde van de vorstperiode wyst Er werden weer zeer lage tempera turen gemeld In Noord-Finland kwam 40 graden vorst voor in Duitsland en Polen 15 tot 20 gTaden. uit Zwitserland meldde Zurich 24. en uit Noord-Itallë Turijn 20 graden vorst. Koude Noordoostenwind De Bilt verwacht tot morgenavond: Opklaringen maar ook enkele sneeuw buien Matige tot strenge vorst Matige en vooral langs de Wartder.kust tydcHJk krachtige Noordoostelijke wind (OpeemnRkt te 11 15 uur) 14 februari Zon op: 8 01 uur; onder: 17.52 uur Maan op: 8.26 uur; onder: 2117 uur Hoogwater te Katwyk te 4.59 en 17.08 uur. (Sprlngty). De nummer bestaat alt 10 pagina's

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1