LEIDSCH m DAGBLAD
Van 43 boten thans 5 gezonken
Spoorwegramp in Los Angeles
eist tientallen levens
„Eigen bazen" in Rood - China
tot socialisatie gedwongen
WEERRERICH'l
94ste jaargang
MAANDAG 23 JANUARI 1956
No. 28737
Directeur: J W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Lelden Giro No. 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.— per kwartaal; f2.35 per maand: f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Israël vraagt weer
Amerikaanse wapens
Israël heeft Amerika zaterdag weder
om om wapens gevraagd. „Onze nood
stügt snel", aldus het verzoek, dat werd
overgebracht door de Israëlische am- j,
bassadeur te Washington, Abba Eban.
Vreemd incident
boven Oostenrijk
Rus zou Hongaar hebben
neergeschoten bij poging naar
Westen te vluchten
Boven Oostenrijks grondgebied zijn
zalerdag twee Hongaarse straaljagers
tegen elkaar gevlogen, tengevolge waar
van de piloot van het ene toestel om
het leven kwam en die van het andere
erin slaagde zich met zijn valscherm te
redden. Laatstgenoemde, die een Rus
bleek te zijn. landde op Oostenrijks
gebied en is later door de Oostenrijkse
autoriteiten aan de Russische overge
dragen. Overigens heeft Oostenrijk in
dit voorval aanleiding gezien een pro
test in te dienen. Uit dit incident is
immers gebleken, dat twee Hongaarse
jagers zich op zeker ogenblik boven
Oostenrijks gebied hebben bevonden.
Er is nog een andere, niet minder be
vreemdende zijde aan dit voorval. De
Russische piloot, die met zijn valscherm
wist te dalen, beweerde namelijk, dat
hij en zijn verongelukte Hongaarse ka
meraad waren opgestegen om twee vlieg
tuigen van onbekende nationaliteit te
achtervolgen, die zich boven Hongaars
grondgebied hadden gewaagd. Bij die
jacht waren zy boven Oostenrijk ver
dwaald. Het merkwaardige is nu, dat
niemand twee „vijandelijke" vliegtuigen
heeft waargenomen. Wèl heeft men
schoten gehoord en men neigt dan ook
tot de veronderstelling, dat de Rus. die
als begeleider van de Hongaar zou zijn
opgetreden, deze heeft neergeschoten.
t<>en hij een poging deed de vruheid te
kiezen. Jammer is. dat er weinig van de
toestellen is overgebleven, zodat niet
vastgesteld kan worden of er inderdaad
door de Rus op de Hongaar is geschoten.
„Life" erkent
onvoorzichtigheid
De hoofdredacteur van het Ameri
kaanse blad „Life". Henry Luce heeft
de kop m zijn eigen blad boven het ar
tikel. waarin melding werd gemaakt van
uitlatingen van minister Dulles „onge
lukkig" genoemd. Hu zei. dat de uit
drukking „op de rand van een oorlog" in
een der koppen niet ten volle de voor
naamste strekking van Dulles" betoog
weergaf.
„Ons artikel was niet gebaseerd op
een persgesprek met de minister, doch
op een gesprek van Dulles met de secre
taris van ..Life" en op ons eigen Inzicht
met betrekking tot het besprokene. De
verantwoordelijkheid ervoor berust ge
heel bij de redactiestaf van .Life", aldus
Luce, die er voorts op wees dat de mees
te aanvallen op Foster Dulles hebben
gedraaid cm de uitdrukking „op de rand
van een oorlog".
„Wanneer men deze woorden echter
in het geheel van Dulles" gesprek be
schouwt. blijkt er niets in te schuilen,
dat in strijd is met het gezonde ver
stand. De minister heeft slechts in le
vendige bewoordingen dc gevaren van
een „bedaringspolitiek" uiteen gezet en
zijn woorden moeten toch voor alle vrije
mensen ter wereld duidelijk zijn.
De voornaamste strekking van Dul
les" langdurig gesprek met onze secreta
ris was juist dc nadruk te leggen op
het feit, dat de Amerikaanse regering
met kracht streeft naar het handhaven
van de vrede. Dat is helaas in onze pu-
blikatie onvoldoende tot uiting geko
men". aldus de hoofdredacteur van
„Life".
Nederlandse sleper
redt zestien man
van Noors scliip
Ondanks hoge zeeën acn de
noordzijde van Doagersbank
De Nederlandse sleepboot „Holland"
uil Terschelling is er onder moeilijke
omstandigheden in geslaagd dc gehele
bemanning (zestien leden) van net
Noorse schip „Svanholm", dat aan de
noordzijde van de Doggersbank was lek
geslagen, aan boord te nemen. Het schip
had om onmiddellijke hulp verzocht,
nadat een groot lek was geconstateerd
en de deklading van het 869 ton metende
schip was verschoven. Ook de sleepboot
„Cycloop" uit IJmuiden was uitgeva
ren. De „Holland" slaagde er ondanks
de hoge zee en dank zij het onvolprezen
Nederlandse zeemanschap in. de zestien
opvarenden over te nemen.
De 8128 ton metende Italiaanse tan
ker „Potere" drijft stuurloos op de
Noordzee. De tros brak toen hjj door
een Britse sleepboot de rivier dc Tyne
op zou worden gesleept na motorsto
ring. Tot nu toe heeft men de tankboot
niet kunnen opsporen. Ook een vliegtuig
is onverrichterzake teruggekeerd. Za
terdagavond zijn uit Huil twee sleep
boten vertrokken om naar de tanker
te zoeken.
Hedenochtend vroeg verdween het
Britse schip „Herrlesburn" brandend in
de golven van het Skagerrak. De oe-
manning van het Deense tankschip
„Esso Nyborg" zag kans de 26 koppen
tellende bemanning aan boord te nemen.
De brand ontstond midscheeps, waar
zich een lading steenkool bevond.
Dr. van Beiimin naar
Los Angeles
Dr. Eduard van Beinum. dirigent
van het .Amsterdams Concertgebouw
orkest is geëngageerd als muziekdirec
teur van het Philharmonisch Orkest
van Los Angeles. Hij zal zijn nieuwe
functie 1 januari 1957 op zich nemen.
Dr Van Beinum zal Alfred Wallenstein
opvolgen, die de laatste 13 Jaar direc
teur van het orkest was. Wallenstein
deelde vorige zomer mee. dat het hui
dige seizoen zijn laatste zou zijn als
permanent dirigent van het Philhar
monisch Orkest, hoewel hU het volgend
seizoen als gastdirigent zal terugkeren.
Dr. Van Be.num voltooit op het ogen
blik een aantal gastdirecties met het
Philharmonisch Orkest van Los An
geles. HU maakte zün debuut in Zuid-
Californië vorige zomer, toen hu vier
concerten in de Hollywood Bowl diri
geerde.
Van de directie van het Concertge
bouw te Amstredam vernamen wi), dat
Eduard Van Beinum inderdaad een con
tract heeft afgesloten met het Philhar
monisch Orkest te Los Angeles, om voor
lopig ieder seizoen voor de tijd van
2 maanden als muziekdirecteur op te
treden. ZUn betrekkingen met het Am
sterdams Concertgebouworkest Wijven
evenwel ongewijzigd.
In dit verband merkte men op. dat
Eduard van Beinum reeds ieder jaar als
gastdirigent in een aantal plaatsen op
treedt. Dat zal van het volgend jaar
af beperkt blijven tot het Philharmo
nisch Orkest te Los Angeles.
De heer P. A. M. Speet
overleden
Directeur van de K.R.O.
Gistermorgen is plotseling overleden
de heer P. A. M. Speet, directeur van
de Katholieke Radio Omroep en finan
cieel economisch commissaris van de
Nederlandse Radio Unie.
Op een dienstreis in Italië overleed
hij in Milaan tengevolge van een hart
aanval. De heer Speet zou dit jaar 60
jaar zUn geworden. Hu werd geboren
op 8 Juli 1896 In U>25 werd hU secre
taris van de KRO, welke functie hü
zes jaar vervulde. In 1931 werd hy al
gemeen bedrijfsleider en bleef dit tot
9 november 1938. toen hij benoemd werd
tot directeur van de K.RO. en van de
Katholieke Radiogids. De heer Speet
bleef deze functie vervullen tot nu toe
met een onderbreking in de oorlogs
jaren. ZUn functie als commissaris van
de Nederlandse Radio-Unie aanvaardde
hy in 1947. Ook was hU lid van de raad
van bereer van de Nozma (Nederlandse
Omroep Zendermaatsohapp)
De heer Speet was talloze malen on
derscheiden. Zo was hy o.a. ridder in
de Orde van Oranje Nassau.
105-jarige in Dordrecht
NOG VITAAL!
opoe Neeitje Van Velzen. de oudste
Ingezetene van Dordrecht en een van de
oudste inwoonsters van Nederland, is
zaterdag 105 jaar geworden
Het vrouwtje wordt verpleegd ln het
gebouw van het Leger des Hells te
Dordrecht, voorzover „verplegen" nodig
is. want zy geniet nog een redeiyke
gezondheid en kan nog aardig uit de
voeten.
Haar werd een taart met 105
kaarsjes bezorgd, een geschenk van l et
gemeentebestuur; de burgemeester, mr.
J. A. H. J. van der Dussen, bracht opoe
een bezoek.
Dulles 13 maart naar
Indonesië
De Indonesische regering zou een
bezoek van de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken. John Foster
Dulles, aan Indonesië gaarne tege-
rooetzicn, zo heeft een woordvoerder
van het Indonesische ministerie van
Buitenlandse Zaken meegedeeld.
Volgens berichten uit Washington zou
Dulles 13 maart ln Indonesië aankomen
na bywoning van de conferentie der
Zuidoostaziatische verdragsorganisalle
ln Karatsjl.
Wederom noodtoestand in Vlothaven
Tientallen personen zijn geëvacueerd
Zoals te voorzien was. nceft de Zuidwester storm, die zaterdagavond opstak,
opnieuw een noodtoestand doen ontstaan in de Vlothaven in Amsterdam West,
Nadat gelijk gemeld in de nacht van vrijdag op zaterdag drie woon
schepen in deze haven waren gezonken tengevolge van de toen heersende storm,
hebben de elementen in de daarop volgende nacht wederom toegeslagen.
Kort voor middernacht kwam van de bewoners van de woonschepen aan
de kwetsbare lage wal de eerste noodkreet. Velen durfden niet opnieuw het
geweld van wind en water te weerstaan en zochten op eigen gelegenheid een
ander onderdak. Zij verlieten hun drijvende woningen om elders bij familie in
de stad tijdelijk vaste grond onder de voeten en een beschuttend Aak te
zoeken. Doch de meesten gaven er voorlopig de voorkeur aan kü hun eigendom
te blijven. In dc loop van de nacht cliter moesten nog elf personen van zes
schepen door bemiddeling van de rampendienst van de gemeentelijke dienst
van Sociale Zaken in drie hotels worden ondergebracht.
Leed.
Veel leed heeft zich ook deze nac.it
in het duister van de onverlichte en
slecht bereikbare Vlothaven afgespeeld.
Twee oude mensjes, het echtpaar Re.'dt.
waarvan de man 68 jaar en de vrouw
66 jaar oud is. stonden ver na midder
nacht verkleumd in de beschutting ar
een wankel hutje op de wal. Op he'
water vlak voor hen slingerde nur
woonscheepje heen en weer Is ter
speelbal der golven, die met witte V op
pen onophoudelUk tegen de scheeps
wand beukten. Zij dachten er niet aan
een warmer en veiliger oord op te zoe
ken. „wy nebben ons hele leven geva
ren en laten op onze oude dag het vj:s
niet in de steek". De heer Raidt ver
telde. dat zy reeds de derde nacht wa
kend by het hutje doorbrachten. Maar
toen enkele uren later de balken, die
hun scheepje nog steeds van de drei-
gendé stenen wal hadden afgehouden,
door het raam naar binnen schoten er
de ark steeds dichter tegen de nan!
werd gestuwd, moesten de oudjes het op
geven. Door sterke en beschermende
armen werden zij van de plaats des
heils weggevoerd en naar kinderen ge
bracht, die ln de stad op een wc
schip huizen.
Eerste Indonesiër bij
Nederlandse rechterlijke
macht
Mr. Raden Oerip Kartodirdjo, juri
disch hoofdambtenaar bjj het Neder
lands Beheersinstituut is benoemd tot
rechter in de Arrondissementsrecht
bank te Roermond. Hü is de eerste In
donesiër. die een functie krügt bij de
Nederlandse rechterlijke macht.
Mr. Kartodirdjo is in 1954 bij voor
rang tot Nederlander genaturaliseerd.
Als reden daartoe is destijds aangege
ven dat hfj. hoewel Indonesiër zünde,
biyk heeft gegeven de Nederlands*- be
langen met hart en ziel voor te staan.
Mr Raden Oerip Kartodirdjo is in
1897 te Madioen geboren. Hü studeerde
rechten te Leiden, waar hy in 1922 doc
toraal examen Nederlands recht, in 1923
doctoraal examen Indisch recht deed.
Van 1923 tot 1927 was hij advocaat te
Semarang. Tussen 1927 en 1949 vervulde
hy in Nederlands-Indië verschillende
rechterlijke betrekkingen.
Laatstelijk was hy Procureur-Generaal
by het Hoog Gerechtshof te Djakarta.
In deze functie is hy o.m. belast ge
weest met het doen executeren van te
gen extremisten uitgesproken doodvon
nissen. Zün positie werd daardoor ui
teraard zeer moeiiyk.
Na de soevereiniteitsoverdracht, in
1949, is hij naar Nederland gekomen,
waar hy in 1950 tot juridisch hoofdamb
tenaar bij het Nederlands Beheersinsti
tuut werd benoemd.
Totnutoe waren by de reohteriyke
macht in ons land wel oud-indische
ambtenaren werkzaam, die reeds de Ne
derlandse nationaliteit hadden, doch
r.og een genaturaliseerde Indonesiërs.
Door een wettelijke regeling is het mo
gelijk gemaakt, dat zij die alleen Indisch
recht gestudeerd hebben, bü de Neder
landse rechterlijke macht benoemd wor
den. mits zy ten minste zes jaar bü de
reohteriyke macht in Nederlands-Indië
hebben gediend. Voor mr. Kartodirdjo
was deze bepaling niet ter zake. aange
zien hü. zoals gezegd, zowel doctoraal
examen Nederlands redht als Indisch
recht heeft gedaan.
Burgemeester hielp mee
Met man en macht vochten de man-
ïen van de gemeente- en Rükspoilüe
te water een schier hopeloze strijd
tegen Hollands erfvuand. Hopeloos in het
begin, omdat men vrüwel geen be
schikking had over materialen en ge
reedschappen. By het licht van fch; -
mele zaklantaarns stonden de mannen
van de Rijkspolitie te water tot nun
heupen in het water om de losgeraaste
stutbalken zo goed mogelijk weer op
hun plaats te brengen. Op de wal grot-
ven de agenten van de gemeentenolitie
met hun handen gaten in het drassige
düklichaam om de balken ook daar
steun te geven.
Een der eersten, die zaterdagavond
laai de situatie er plaatse kwam rp-
nemen was de burgemeester, mr. A J-
d'Ailly. Later in de nacht, toen de
brandweer een vrachtauto vol met
balken en palen bracht, kon men de
burgemeester zün schouder zien etten
onder een zware paal. om die tezamen
met een brandweerman naar een der
meest bedreigde plaatsen te dragen.
Slot op Pa2
Toen bestuurder vaart minderde in een
scherpe bochthelde trein over
In een van de buitenwüken van Los Angeles is gisteravond een dieseltrein
ontspoord. Er zün uiteenlopende berichten over het aantal slachtoffers: sommige
spreken over twintig, andere over 31 tot 35 mensen. Aanvankelük waren er
geruchten over tachtig doden, maar dit bleek het totaal aantal slachtoffers
te zün. dus met inbegrip van de gewonden.
Het ongeluk gebeurde bü een druk kruispunt, enige kilometers van het
station van Los Angeles, vanwaar het treinstel enige minuten tevoren was
vertrokken. Volgens ooggetuigen vielen sommige reizigers uit de wagens, toen de
diesel ontspoorde. Zij werden onder de trein verpletterd, toen deze omviel en
nog enige tientallen meters doorschoot.
Vele reizigers bekneld in de
wrakstukken
Direct na het ongeluk werden alle be
schikbare ziekenauto's opgeroepen en de
radiostations onderbraken hun uitzen
dingen met verzoeken aan geesteiyken
van alle gezindten om zich naar de
plaats van de ramp te begeven.
De bestuurder en de conducteur van
de trein hebben verklaard niet te weten,
waardoor het ongeluk veroorzaakt kan
zijn De bestuurder, die al 37 jaar bij
de Santa Fe Railway company werkt,
zei. dat hu juist begonnen was de snel
heid te verminderen met het oog op
een scherpe bocht in de baan. toen hy
voelde, dat de trein ging overhellen.
Veel slachtoffers geraakten in de wrak
stukken bekneld en moesten door brand
weerlieden met snü branders bevrüd
worden. Er bevonden zich ongeveer 150
mensen in de trein. Büna de helft van
de passagiers waren militairen, die van
verlof terugkeerden naar de basis San
Diego.
Nasser, de Egyptische premier,
kreeg een enthousiaste ovatie van
duizenden vrouwen te incasseren
tijdens een demonstratie na de be
kendmaking. dat de Egyptische
vrouwen stemrecht zullen krijgen.
In Algerijë en in
Tunesië 200 rebellen
gedood
Bij gevechten met Franse troepen zün
zaterdag in Algerüe en Tunesië büna
veertig opstandelingen gedood, waardoor
het totaal aantal gedode rebellen in de
afgelopen week ongeveer tweehonderd
bedraagt. Er werd zaterdag op vier
plaatsen in Algerije gevochten en op
één plaats in Tunesië, nabij Gafsa waar
twaalf opstandelingen werden gedood.
Volgens officiële cüfers werden aan
Franse zijde vüf man gedood en acht
gewond.
De schermutselingen op Tunesische
bodem is de vüfde in drie weken.
Bezoek aan circus
Van Koningin en Prinses
Margriet
Koningin Juliana heeft zaterdagavond
met Prinses Margriet, die vergezeld was
van een achttal vriendinnen, de voor
stelling van circus Strassburger in thea
ter Carré in Amsterdam bijgewoond Het
bezoek was bedoeld als uitgaanspartijtje
in verband met de verjaardag van de
Prinses.
Zware druk op particuliere ondernemers
noopt hen tot „samenwerking" met staat
De vorige week hebben de steden Sjanghai, Kanton. Tientsin. Peking cn
Tsjoengking bekend gemaakt, dat alle particuliere ondernemers zich hebben
uitgesproken voor socialisatie van hun bedrüven in die zin, dat deze het ge
meenschappelijk bezit van staat en particulieren worden. De kleinere steden
hebben dit voorbeeld spoedig gevolgd, aldus meldt Radio-Peking.
Deze gang van zaken wordt het doel van het eerste vyf-jarenplan van China
genoemd. Later zullen alle ondernemingen geheel staatseigendom worden. Door
deze procedure behouden geschoolde bedrijfsleiders en zakenlieden hun func
ties, zoals de bedoeling van Mao Tse Toeng is, aldus de communistische radio.
Eerst in de grote en nu ook in
de kleine steden
Bü de viering van deze socialisatie
spelen „de Ohinese kapitalisten" een be
langrijke rol. Zo namen in Sjanghai
ruim 2000 zakenlieden met hun auto's
deel aan een optocht, waarna zu zich
voegden bü de arbeiders en militairen,
die in de straten dansten. In Kanton
werd een optocht van 60.000 arbeiders
geleid door Tsjen Tsoe-Pei. de vice-
voorzitter van de plaatseiyke („kapita
listische") federatie van handel en in
dustrie, aldus Radio-Pekmg. (De slacht
offers van deze gedwongen socialisatie
moesten dus op hoog bevel nog blij zijn
óók met hun „executie". Red. L.D.)
In Sjanghai alleen al werden in de
eerste tien dagen van dit Jaar 7000 aan
vragen van ondernemers om voortaan
tezamen met de staat hun ondernemin
gen te drijven, ingewilligd
Waarnemers in Hongkong trekken
uit de spoed, waarmee de nationalisatie
wordt uitgevoerd de conclusie dat plot
seling zeer zware druk op de particulie
re ondernemers is uitgeoefend.
Kouder
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vanavond plaatselijk regen overgaand
in sneeuw, daarna opklaringen afgewis
seld door enkele regen- of sneeuwbuien.
Vrij krachtige tot matige wind tussen
zuidwest en noordwest. Kouder met
vannacht temperatuur om het vriespunt
(Opgemaakt tc 1115 uur).
24 JANUARI
Zon op: 8.35 uur: onder: 17.14 uur.
Maan op: 13.41 uur; onder 538 uur.
Hoogwater te Katwijk te -f 11.55 uur.
De nummer bestaat uit 10 pagina's
Amsterdam heeft het met de storm
zwaar te verduren gehad. In de
nacht van vrijdag op zaterdag
zonken er enkele woonschuiten, en
in de nacht van zaterdag op zondag
had de nieuwbouw het te ontgelden.
Van een in aanbouw zijnde winkel
galerij werden de nieuwgelegde
i loeren weggeblazen en op de grond
tot wrakhout geslagen.
