E
FILMS
de beurzen
Onzekerheid beheerst
HAMEA
Stakings - comité betaalde uit
is de werk"
94ste jaargang
Zaterdag 21 januari 1956
Vierde blad no. 28736
(Ingez. Med.-Adv.)
Nieuive stimulansen zijn nodig
Hausse-factoren uitgewerkt
Meer belangstelling voor obligatieniarkt
(Van onze financiële medewerker)
Er hangt nog altijd een soort van indolentie over de beurzen, hier zowel
als in New York en Londen, omdat, gelijk we de vorige week opmerkten, een
reeks factoren een sfeer van onzekerheid schept, welke niet bevorderlijk is aan
het aanbod van risicodragend kapitaal, dat voor de aandelenmarkt de grote
stuwkracht moet zijn. Dit aanbod werd in de jaren 1954 en 1955 van twee kan
ten gestimuleerd. In de eerste plaats hadden we een periode van inflatie ach
ter de rug. waarbij de aandelenmarkt zich niet. of althans slechts in geringe
mate, had aangepast en in de tweede plaats hebben genoemde jaren zich geken
merkt door een industriële activiteit, welke in het verleden nauwelijks haar
weerga vindt.
Dit heeft er toe geleid dat kapitaal
vorming weer mogelijk werd en tegelij
kertijd het vertrouwen in de toekomst
van het bedrijfsleven toenam. En toen
allerlei beperkende overheidsmaatrege
len geleidelijk werden opgeheven,
stroomden grote bedragen risicodragend
kapitaal naar de beurzen met het be
kende gevolg dat het koerspeil van de
aandelen tot een recordhoogte kon stij
gen. Thans verkeren we in de situatie
dat beide genoemde invloeden zo al niet
uitgewerkt, dan tooh ln belangrijke mate
zijn verzwakt en plaats hebben gemaakt
voor een ganse reeks van beschouwingen
over de toekomstige ontwikkeling van
het economisch leven, waarin men te
gen elkaar overgestelde lijnen kan ont
dekken. hetgeen uiteraard een gevoel
van onzekerheid wekt.
Ir. Engel van de AKU is een optimist
en meent dat we niet van een hoog
conjunctuur moeten spreken, omdat
dit zou inhouden dat die weer voorbij
gaat. maar dat we de toestand van
vandaag als normaal moeten beschon
wen en moeten trachten haar te hand
haven. Men kan dit standpunt bij de
leider van een groot concern waarde
ren, doch hierbij mag toch niet ovei
het hoofd worden gezien dat dit con
cern het jaar 1955 met een ruim f. 4
miljoen kleinere winst heeft moeten af
sluiten ondanks een niet onbelangrij
ke stijging van de omzetten.
Het is de aanmerkelijke verhoging
van het kostenpeil, dat de AKU in de
loop van 1955 heeft parten gespeeld en
die door de grotere arbeidsproduktiviteit
niet kon worden goedgemaakt.
Het is volkomen waar als ir. Engel
zegt dat veranderingen welke van bui
ten komen en op onze export een nade
lige invloed hebben, moeten worden ge
pareerd door aanpassing ln prijs, kwali
teit of sortiment en dat de productie
mogelijkheden. ook de loon- en prijs
structuur ons daartoe moeten in staat
stellen. Het gaat er echter cm of aan
deze voorwaarde kan worden voldaan
en op deze vraag ontbreekt in deze tijd
het positieve antwoord. De textiel-ln-
dustrie maakt in verband met de ge
daalde katoenprijzen en de terugkeer
van de Japanse concurrentie een uit
zonderlijk moeilijke tijd door en is dus
voor de algemene conjunctuurontwikke
ling zeker niet nomatief. Maar ook voor
andere bedrijven geldt dat de toene
mende bedrijfskosten, ook bij een stij
gende omzet, door een vergrote arbeids-
produkiviteit moeten worden gecom
penseerd. wil men niet genoodzaakt zijn
tot een verhoging van de prijzen, welke
in dat geval een inflatoir karakter
draagt.
Toen het er om ging de aandelen
koersen bij de Inflatie van het verle
den aan te passen en de conjunctuur
zich onmiskenbaar in opgaande rich
ting bewoog, was het begrijpelijk dat
het risicodragend kapitaal zich op dc
aandelenmarkt durfde wagen, nu dc
conjunctuur zich op een hoogtepunt
bevindt en met de mogelijkheid van
een nieuwe inflatie moet worden reke
ning gehouden, ligt het voor de hand
dat een grotere mate van voorzichtig
heid in acht wordt genomen.
Algemeen gesproken ls inflatievrees
een stuwkracht voor de aandelenmarkt,
maar terwijl deze ook thans ongetwij
feld aanwezig is, staat men voor het
feit dat de overheid in veel sterkere
mate dan voorheen de monetaire ont
wikkeling beïnvloedt en ln de toonaan
gevende landen alle krachten inspant
om de ontwikkeling van een nieuw in
flatieproces te voorkomen. Dit is reeds
duidelijk gebleken uit de maatregelen,
welke in Engeland, de V.S., West-
Duitsland en ook in ons land enige
maanden geleden werden genomen om
de kredietgeving te beperken en die tot
een, zij het nog betrekkelijk lichte stij
ging van de rentestand hebben geleid.
Hierdoor werd de aantrekkelijkheid
van belegging in de risicodragendesfeer
verminderd, terwijl aan de andere kant
door de stijging van de rentestand het
rendement in de risicomijdende sfeer,
d w z. van de obligaties in het algemeen
gestegen en het rendementsverschil met
de aandelen kleiner geworden is In
1949 was het rendement van 125 indus
triële aandelen in de V.S 616%. dat van
obligaties slechts 2%%, uit. 1955 was het
aandelenrendement, als gevolg van c;e
koersstijging tot 3.96% gedaald, dat van
de obligaties tot. 3 k 3V4% gestegen.
Houdt men er rekening mee dat obliga
ties van gemeenten en staten in de V.S
zijn vrijgesteld van de federale inkom
stenbelasting, dan is het duidelijk dat
van een rendementsvoorsprong van de
aandelen in de V.S. nog nauwelijks spra
ke is.
t
Ten onzent heeft zich, zjj het niet ln
zo sterke mate, hetzelfde verschijnsel
voorgedaan! In september 1952 be
droeg het gemiddeld rendement op Ne
derlandse aandelen 6.7%, medio 1954
nog 5H%, maar in november 1955 was
het tot 4.6% gedaald, waarop voor
december weer een klein redres tot
4.8% is gevolgd.
Dit is een gemiddelde en er zün ook
thans nog wel aandelen met een ho
ger rendement, vooral by de kleinere
industriële ondernemingen. Maar het
is dan toch lager dan enige tijd gele
den en ook hier is het rendements
voordeel van de aandelen derhalve
kleiner geworden, temeer daar ook bij
ons het obligatierendement is geste
gen.
De volgende koersvergelijking geeft
hiervan een duidelijk beeld:
33Nederland 1947 14 januari
1956. koers 99%, redement 3.53: 30 Juli
1955, koers 101%, rendement 3.43: 3V«%
Idem 1955 98%. 3.42; 100%, 3.24: 3%
Idem 1937. 96% 3.37; 997% 3.04: 3% In
vesteringscertificaten 99%. 3.10; 101%.
2.82; 3% Nederland 1962/64, 100. 3.01;
1017% 2.77: 3% Nederl. Indië 1937 A, 97%
3.38: 100. 3.01; 3% Idem 1937 I. 99. 3.21;
100%, 2.95.
In het algemeen kan dus worden ge
zegd dat het obligatierendement sinds
juli 1955 van 3 k 3%% tot 3% 3%% is
opgelopen en de het laatst uitgegeven
3%% Nederlandse staatslening is dan
ook geen succes geweest.
Nu is het niet alleen de rendements
overweging. welke de aandelenmarkt in
1954 en 1955 heeft omhoog gestuwd, ge
lijk we reeds hebben opgemerkt Door
dat de aandelenkapitalen sinds de oor
log niet of sleohts in geringe mate wa
ren verhoogd en de geldswaarde van
de bedrijfsactiva en de geldwinsten aan
merkelijk waren gestegen, moesten de
koersen van de aandelen zich daarbij
aanpassen. Bovendien nam de indus
triële bedrijvigheid, zowel ln Amerika
als in Europa nog voortdurend toe, ter
wijl voorts met name de internationale
aandelen, maar ook die van kleinere
ondernemingen de stimulerende invloed
ondervonden van verwachte of aange
kondigde bonusuitkeringen, hogere divi
denden en (in de V.S.) van aandelen-
splitsingen. De mogelijkheid om tegen
een verlaag® belastingtarief tot herka
pitalisatie over te gaan heeft voorts ook
tot de koersstijging op de aandelenmarkt
bijgedragen.
Nu al deze invloeden, althans voor
een groot deel zijn uitgewerkt, de
rendementen zijn gedaald en daaren
tegen het rendement van obligaties is
gestegen, heeft de aandelenmarkt der
halve nieuwe stimulansen nodig, wel
ke vooreerst alléén kunnen worden
gevonden in een verdere, duidelijk
aanwijsbare conjunctuursopgang met
de verwachting van hogere dividen
den dan wel in de overtuiging dat het
inflatieproces, dat In ons land de
reële waarde van het geld sinds 1926
met ruim 60% heeft doen dalen, ook
in de toekomst niet te stuiten is.
Deze overtuiging is thans echter lang
niet algemeen. Er zijn economisohe
waarnemers, die van mening zijn dat we
als gevolg van de toegenomen macht
van de vakverenigingen allengs een
loonstandaard hebben gekregen, waarbij
de prijzen van de goederen zich moeten
aanoassen en die tot een verdere gelei
delijke uitholling ran do geldswaarde
zal moeten leiden. De volledige bedrijfs
bezetting en de volledige arbeidsgelegen
heid brengen ontegenzeglijk mee. dat
men geneigd is de lijn van de zwakste
weerstand te volgen en op lange termijn
is de kans groot dat bedoelde waarne
mers gelijk zullen krijgen. Maar zowel
in de V.S. als in Duitsland. Engeland en
in ons land worden, niet het minst ran
overheidswege, krachten ingezet om het
inflatieproces te keren en zoveel moge
lijk het prijspeil te stabiliseren.
Daar dit. gelijk alreeds is gebleken,
voor vele bedrijven met een vermin
dering van de winstmarges gepaard
gaat. schijnt de kans op verdere divi
dendverhogingen vooreerst gering
Terug uit de hel"
Verdiende reprise
Trianon Deze film. waarin Ame-
rika's meest gedecoreerde held uit de
Tweede Wereldoorlog zijn eigen ervarin
gen speelt (Audie Murphie is namely k
hoofdrolspeler! draait thans voor de
tweede week. Hetgeen niet behoeft te
verwonderen, omdat deze rolprent, die
de bloedige gevaren van de harde kryg
nergens onder stoelen of banken steekt,
tegelijkertijd een heroïsch beeld geeft
van het leven van hen, dank zij wier
opofferende moed de wereld bevrijd
werd van een dodelijke bedreiging.
„Gejaagd door de wind"
Elfmaal!!
Casino Het heeft er de schijn van
dat het einde van de triumfen van Clark
Gable en Vivien Leigh in de Sleutelstad
nog' steeds niet in zicht is. want de
directie van het Casino-theater kondigt
voor de komende week weliswaar de
tiende prolongatie, d wz. een ononder
broken i ertoningsduur van elf weken,
aan, maar zy maakt daarbij niet bekend,
dat het de „onherroepelijk laatste
week" zal zijn. Zodat de mogelijkheid
geenszins is uitgesloten, dat na deze
elfde week nog een twaalfde komt en
wie weet
VAIN DEZE WEEK
Mneez Med.-Adv
voor Dameshanden
H avenhwartier
Goed spel van de
hoofd rolspelers
Lido Wie zich te goed wil doen aan
romantiek van de oude soort zij het
In modern gewaad kan zijn hart op
halen, aan de Franse film „Havenkwar
tier", met niemand minder dan Jean
Gabin en Michèle Morgan in de hoofd
rollen. Een lief meisje, bedreigd door
een ook uiterlijk monsterachtige
Blauwbaard en door een troep jeugdige
losbollen, vindt te rechter tyd bescher-
lillllllllllllllillllllllllllUllllllllllillllllll!lllllllllllll!llilli;u!l
paard wordt gediskwalificeerd. Dat be
tekent ook voor hem het einde
Er ls hier vanzelfsprekend slechts
sprake van fragmenten uit het leven
van Nana, maar zij geven een uitste
kende indruk uit het Parijs van Zola's
tijd. uit die van de wereld van het
variété en alle luxe rond het Keizerlijke
hof, met de kamerheer De Muffat. ver
tolkt door een eminent spelende Char
les Boyer ln het centrum van al dit op
windend gebeuren.
Een actrice als de canailleuse Mar-
tlne Carol maakt het begrijpelijk, dat
talloze mannen zich om haar verdrin
gen en tot haar minnaars behoren.
Een andere tijd wellicht dan deze; ro
mantischer, dramatischer, zelfs in hoge
mate melodramatisch, maar waarin de
toeschouwer zich weer onderdompelt als
in de uren toen hij Zola's romans ver
slond en ook met de karakters en ziel-;
kundige conflicten, daarin geanalyseerd,1
meeleefde.
Nana - een raam. die boekdelen spreekt,
speciaal het boek dat de grote auteur
Zola aan haar wijdde!
„De men uit Laramie"
Echte Wild West
Rex Deze film, waarin James Ste
wart. op de van hem bekende, voortref
felijke manier de hoofdrol vertolkt,
speelt zich af in liet westen ran Noord-
Amerika, waar het recht ran de sterk
ste het meeste geldt H»t ls dan ook een
voortdurende onderlinge metir?
krachten, waaraan zowel woeste India
nenstammen als ruwe cowboys en ko
lonisten deelnemen Daaromheen is een
bijzonder spannend verhaal geweven,
waarbij vanzelfsprekend ook het vrou
welijk element een rol speelt. Wie on
danks al deze factoren ran mening
mocht zijn aan romantiek tekort te
komen, zal met genoegen vernemen, dat
de film in fraaie kleuren is opgenomen,
hetgeen het effect nog verhoogt. Lief
hebbers ran Wild-West-films kunnen
deze week naar hartelust genieten.
Toenemend
elektriciteitsverbruik
Het verbruik van elektrische energie
ln ons land nam ook in 1955, mede ten
gevolge van de grote industriële activi
teit. weer aanzienlijk toe. De afgifte
ming bij een pittige koloniaal, die. we- door de centrales aan het openbare net
gens een misdaad in drift gepleegd, bedroeg dat jaar 8.6 miljard kwh tegen
achtervolgd wordt door de politie. Onder 7,9 miljard kwh ln 1954. 5 5 miljard kwh
weinig aannemelijke omstandigheden I in 1950 en 2 7 miljard kwh in 1946. De
krijgt hij de kans op een schip naar toeneming in 1955 ten opzichte van 1954
Venezuela te vluchten, maar voor het bedroeg dus bijna 10 Voor deze jaar-
laatst wil hij Nelly nog eens zien. Het preduktie was een hoeveelheid brand-
monster juist bezig zich aan het meisje stoffen nodig met een kolenequivalent
te vergrijpen, poogt de concurrent-in- van 4 miljoen ton
de-liefde te verdrijven, waarop de held ook de maximale belasting van voor
uit zelfverdediging!, een nieuwe mis- de openbare voorziening werkende cen-
.f trales nam in 1955 toe. Zij bedroeg ruim
daad begaat op straat gekomen wordt
hij zelf bet slachtoffer van een d°r
wraakzuchtige bonvivants. maar deze
naar ons gevoelen nogal drakerige film
eindigt dan toch nog op bevredigende
wfjze. Die indruk wordt althans gewekt
aan het vage slot, dat gemakshalve een
hele reeks problemen onopgelost, laat.
Bij alle zwakheden van het verhaal
ti« hulp aan de SerontwlS;
«bieden, „aarop venral de V.S. rlrh Sr,„tep?,a.k;,';„AX^,™!',ln.e„0"lb;"l:.t
toeleggen, zich verder in opgaande
richting zal bewegen.
Een en ander heeft een gevoel van
onzekerheid veroorzaakt dat aan de
belangstelling voor de obligatieniarkt
is ten goede gekomen.
Staking IJmuiden
Vrijdag heeft het stakings-comité op
nieuw een uitkering aan de stakers ver
strekt, evenals vorige week f.30.— voor
ongehuwden en f.42.— voor gehuwden
met een toeslag van f.2.voor ieder
kind beneden de 16 jaar. Vrijdag heeft
het comité bovendien zijn eerste officiële
bulletin laten verschijnen, verluchtigd
met enige foto's. In dit bulletin wordt
nog eens het verloop van deze staking
geschilderd, waarbij de stakers worden
opgewekt de eenheid te handhaven en
sterk te staan in hun stryd.
Joege-Slavië krijgt twee
leningen van Moskou
Een Joegoslavische delegatie onder lei
ding van de directeur der Nationale
Bank van Joego-Slavië is naar Moskou
vertrokken voor het voeren van onder
handelingen met Sovjet-Russische auto
riteiten over een lening In buitenlandse
valuta en over een goudlcning. Het blad
„Ekonomska Politika" meldde, dat de
delegatie in Moskou overeenkomsten zal
tekenen, waarbij de Sovjet-Unie een
krediet van 54 miljoen dollar zal ver
strekken voor Joegoslavische aankopen
in de Sovjet-Unie en een krediet van 30
miljoen dollar in goud of buitenlandse
valuta.
Ook is enigermate licht geworpen op
de wijze, waarop het comité aan zijn
geldmiddelen komt. Het onafhankelijk
verbond van bedrijfsorganisaties gaf de
eerste week een bedrag van f. 11.100.—
zodat aan georganiseerden en ongeorgar
niseerden een gelijke uitkering kon wor
den verstrekt De commissie te IJmuiden
ontving op steunlijsten ongeveer f2.000.-.
Bij het O.V.B. te Rotterdam kwam aan
giften en op steunlysten reeds f. 2.500
binnen. De EV.C. deed een eerste af
dracht op steunlijsten van de commissie
ten bedrage van f. 1000.—. Het O.V.B. in
Den Helder bracht in één week ruim
f. 600.— bijeen. Verder, aldus dit bericht,
komen uit tal van plaatsen in het land
soortgelijke meldingen binnen.
Het bulletin bevat ook een oproep aan
de vissers van de loggervloot Zy varen
op een percentage van de besomming
met een garantieloon. Zy worden opge
wekt zich bij de stakers aan te sluiten
en mee te strijden om ook op hun sche
pen het systeem van vaste gage met een
percentageloon ingevoerd te krijgen.
(Ingez. Med -Adv.)
Nylons cadeau
De Bleekertje Fabriek te' Rotterdam
geeft nu op haar bekende wasmiddelen
prachtige, eerste keus nylons cadeau
voor slechts 48 bonnen, zonder enige
bijbetaling.
2 miljoen kw tegen 1.85 miljoen kw ln
1954. 1 28 miljoen lav in 1950 en 0.77 mil
joen kw in 1946.
Afwijking dienstplichtwet
Extra vergoeding van
f. 5.per dag
Verschenen is een nota van de minis
ter van Oorlog en van Marine naar
aanleiding van het verslag der Commis
sie van rapporteurs uit de Tweede Ka
mer over het wetsontwerp tot tijdelijke
afwijking van de dienstplichtwet. Hier
aan ontlenen wy:
het in deze film allerminst en de foto
grafie is dikwijls bijzonder knap.
„Nana" van Zola
Ruïnerende „liefde"
Luxor Boeiend en meeslepend is
de kleurige verfilming van de beroemde
en door miljoenen lezers stukgelezen
roman „Nana" van Emile Zola, daterend
van 1880
Het felbewogen leven van de Parijse
vrouw, aan wie de mannen zich ver- j
slingerden, zich voor haar ruïneer-
den, hun huwelijksgeluk op het spel i
zetten en ook door hun grote en tege- j
lijkertijd onbegrijpelijke liefde vóórhaar i
ze wisten immers hoe „slecht" zij J
was ey alleen haar liefde gaf voor geld
en nog eens geld en steeds méér geld j Naju-
aan haar kapot gingen, zoals de graaf zaj deze maatregel tot gevolg hebben,
De Muffat, die haar, ondanks zijn wan- dat de werkgevers door de verlengde
vm Lu! lw,urg j' I duur van de herhalingsoefeningen niet
Misschien juist omdat hy haar zo in- 2Uyen worden genoodzaakt extra finan-
tens lief had en totaal door Nana naar cièle last?n te dra„en ,n dl? vorm van
de afgrond gebracht aan geen ander „ehele of ge<jeeltelyke doorbetaling van
meer wilde gunnen Maar ook die an- foon
onr'hytanc^V^,he^!„a1^® Hij kan dan ook. zelfs in dit speciale
Zt h! geval, er niet toe overgaan om ook nog
Nana naar Venetië zal afreizen. Doch g te tre"en-
er komt iets tussen; hy gaf het paard
een „doping", de truc komt uit en zyn
Hoewel er thans geen mogelijkheid
aanwezig is tot een afgeronde regeling
te komen, is de minister bereid - afge
zien van de toé te kennen, intussen
belangrijk verbeterde kostwinnersver
goeding - aan ieder van dc dienst
plichtigen, die volgens dit wetsontwerp
langer dan 85 dagen herhalingsoefe
ningen zou moeten vervullen, een be
drag van f. 5 uit te keren voor elke
dag, waarmede- de termijn van 85 da-
gen wordt overschreden.
minister
voorkomen,
Op de Calcasieu rivier in de Ame
rikaanse staat Louisana is een vol
geladen tanker ontploft. Twee per
sonen werpen op slag gedood en
vijfentwintig moesten als vermist
worden opgegeven. Een dag na de
eerste ontploffing volgde er weer
een. het schip tot een vormeloze
massa uiteenrijtend. Op deze foto
zien we duidelijk, hoe de brandende
olie en kerosene het water inloopt
en op het water verder blijft bran
den
Radio-precisietijdsein
Zondag voor het eerst
Er komt een precisie-tijdsein in de
radio. Het bestaat uit zes korte fluitto
nen met tussen ruimten van een secon
de. Het einde van de laatste fluittoon
gééft de tyd nauwkeurig aan. Het pre-
cisde-tydsein komt in de programma's
van AVRO, VARA en VPRO om 12.00
20.00 en 23.00. In de programma's van
KRO en NCRV cm 9.00 (behalve op
zondag) 19.00 uur en 23.00 uur. Het zal
mor zen voor het eerst worden uitge
zonden.
Mislukte aanslag op een
Westberlijnse burgemeester
Willi Kressmann, de anti-communis
tische burgemeester van een Westberlyns
district, is aan een aanslag op zijn le
ven ontsnapt. De burgemeester had een
pakje ontvangen met een helse machine.
Hij kreeg argwaan omdat hij de afzen
der van het pakje niet kende en stuur
de het pakketje ongeopend naar de po
litie. Het bevatte ontplofbare poeder en
een ontstekingsapparaat en is woensdag
in een Westberlijns postkantoor afge
geven.
Kressmann is een vooraanstaande so
ciaal-democraat, die een krachtige anti
communistische activiteit heeft ont
plooid. Zyn ambtsgebied Kreuzberg
grenst aan Oost-Beriyn.
Salazar (Portugal) tegen een
Europese federatie
De Portugese premier, dr. Antonio de
Oliveira Salazar, heeft zich tegen een
federatie van Europese landen uitge
sproken.
Op een byeenkomst van de regerings
party, de „Uniao Nacional", verklaarde
hy, dat het wel lykt, of sommige landen
hun bestaan als onafhankeiyke staten
moe zyn
De Portugese regering wil wel maat
regelen voor nauwere samenwerking tus
sen de landen steunen, doch de natio
nale autonomie mag niet geschaad wor
den, zo zei hy.
Oe Sfcójd om Wt -
sooniljk óaxrkjmdpotn
icfoap ls waer beqonriea
k+G uojctfiejda. artkela.
uutt^èsondoitda Lcb"-
Stonuruin.un OS/aka.
^2 f-, rw"
Q-v.»
Dmoae. •nxnxCcfxiAjm.
zyn wesxooiri. vuil
.yuttwnyad&anQign.
.hly^icWd Handel
nasi ln den wjyjidcntwek
eenhuuditdj oe/inomit
(Janoooruiluurd U. in de.
Sbiouwbunj naar... ais
landman óxomari Vijkan.
P<m.,
32.0
R!
0
f.cd
ln <k laïdse. Rood tornt
mooridnq voorstal mock
105 Vimtn<jen»6U)InWs.
