Acht doden en drie zwaargewonden
bij ramp in Staatsmijn te Geleen
I
I
Einde en Begin
WEERBERICHT
Vloer viel uit toren en elf
arbeiders stortten omlaag
„Mo«kou leurt met de dood
zegt minister Foster Dulles
93ste Jaargang
ZATERDAG 31 DECEMBER 1955
No. 28718
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
IN tegenstelling met de meeste Latijnse
en Angelsaksische landen, waar de
laatste avond van het jaar veelal
buitenshuis wordt gevierd temidden van
luidruchtig feestbetoon, draagt de Ou
dejaarsavond in ons land een bij uitstek
huiselijk karakter. Velen - ook onder
hen die niet tot de trouwe kerkgangers
gerekend mogen worden - gevoelen op
deze avond de behoefte om in de kerk
Gode te danken voor de in het afgelopen
jaar ontvangen weldaden, maar na af
loop van de dienst, verzamelt het ge
hele gezin in de formatie-van-alle-dag,
aangevuld door de overkomst van elders
woonachtige kinderen en kleinkinderen,
zich in de huiskamer van de ou
derlijke woning rondom de oude, ver
trouwde „grote" tafel, waarop Moeder
een schaal knappende oliebollen heeft
neergezet en Vader tegen het midder
nachtelijk uur de glazen met dampende
punch vult,
Is het al te optimistisch om dit beeld
uit onze jeugdjaren ook nog in deze tij
den met hun „ontwaarding aller waar
den" te aanvaarden als het prototype
van de sfeer op een Oudejaarsavond in
een Hollands gezin? De oliebollen mo
gen hebben plaats gemaakt voor cro-
quetten, saucijzebroodjes, zalmslaatjes
of oesters, de hete punchgroc voor Coca
cola, jus d'oranges, een glas wijn of
champagne, de radio moge sindsdien
haar intrede in de huiskamer hebben ge
daan, in grote trekken - geloven we -
komt het aspect van een Oudejaars
avond anno 1955 nog steeds overeen met
onze herinnering uit het verleden.
Waren er nog „kleintjes" thuis, dan
werden die extra-vroegtijdig onder de
wol gestopt, maar niet dan met de
plechtige belofte, dat ze over enige uren
weer gewekt zouden worden om vervol
gens met niets-ziende slaapogen en
knikkebollend enkele oliebollen te ver
orberen, een aantal malen „Gelukkig
Nieuwjaar" te stamelen en tenslotte
doodmoe in het horizontale bed-vlak te
rug te keren. De oudere kinderen, gesti
muleerd door de daadwerkelijke mede
werking van Vader en Moeder, pleegden
in de vooravond gezelschapspelletjes:
kwartetten, sjoelbakken. Zwarte Pieten,
ganzebord en/of domino. Zo tegen een
uur of tien, halfelf, de thee of anijsmelk
geconsumeerd zijnde, raakte de aardig
heid er af en begon het min of meer
medidatieve gedeelte van de avond.
Dat wil zeggen: Vader begon de krant
te lezen, waarvoor hem totdusverre de
tijd en gelegenheid had ontbroken, Moe
der verdiepte zich in het eeuwig-huis-
vrouwelijke probleem van de samen
stelling van het menu voor de eerstko
mende dagen mitsgaders de regeling der
werkzaamheden voor de een-of-twee
(dat bestond toen nog!) dienstboden en
de oudere kinderen verdiepten zich
quasi in een boek, in afwachting van het
grote moment, waarop negentienhon
derd plus x zou plaats maken voor 1900
plus x 1.
OMSTREEKS half twaalf vereist de
traditie van de Oudejaarsavond
een geconcentreerde bezinning op
het nu bijna afgelopen jaar.
Uiteraard gaan de gedachten daarbij
in de eerste plaats uit naar het wel en
wee in de naaste familiekring: men is
zich (hopelijk) dankbaar bewust van
de grote zegen van de voortreffelijke ge
zondheid, waarin alle gezinsleden zich
mogen verheugen. Men verblijdt zich in
de door hardwerken verkregen materiële
welstand, die natuurlijk voor verbetering
vatbaar blijft, doch desalniettemin re
den geeft tot gegradueerde tevredenheid.
En men kijkt met weemoed naar de an
dere zijde van de balans: het verlies van
een dierbaar familielid, tegenslag in het
zakenleven als gevolg van omstandighe
den, waarop men zelf generlei invloed
kon uitoefenen.
Men kijkt verder en ziet een over vrij
wel de gehele linie welvarend Nederland,
dat in 1955 voor schokkende gebeurte
nissen gespaard bleef en een periode van
hoogconjunctuur beleeft, die in steeds
beter wordende sociale voorzieningen
voor alle geledingen des volks haar
weerspiegeling vindt.
Men wendt de blik nóg verder, over
de grenzen, en ziet een wereld, waarin
ondanks plaatselijke spanningen en in
ternationale atoombom-ontwikkelingen
geen „officiële" oorlog woedt. Men be
treurt oprecht dat de „geest van Ge-
nève" niet heeft geleid tot een verdere
concretisering van de mogelijkheid tot
een blijvend „vreedzaam samengaan",
doch men blijft als Leidenaar, Neder
lander en wereldburger tenslotte in ver
trouwen hopen op de uiteindelijke vre
deswil van alle volkeren dezer aarde.
Men keert terug tot de sfeer van de
huiskamer en bespeurt dat de klok één
minuut voor twaalven aanwijst.
En d&t is dan het juiste moment om
het glas te heffen en tot allen, die van
goeden wille zijn, te zeggen:
„Ik wens U en allen, die U lief en dier
baar zijn, een in alle opzichten voor
spoedig en gelukkig Nieuwjaar. Prosit!"
Gelukwensen van dr Drees
De Nederlandse minister-president dr
Drees heeft aan de Amerikaanse gene
raal Georee Marshall (de man van het
beroemde „plan Marshall") een tele
gram met gelukwensen gezonden ter
gelegenheid van zijn 75ste verjaardag op
heden. Zaterdag. Dr Drees zegt o.m.:
..Voor ons ziit gij het symbool van die
elelmoedige gedachte waaraan uw
naam werd gegeven. Het plan-Marshall
is van het grootste belang voor het
herstel van ons land geweest. Het is
ook. zoals gil het bedoelde, een stimu
lans van onschatbare waarde geweest
voor de Europese samenwerking. Ik
wens u op uw verjaardag de verzekering
te geven, dat de regering en het volk
van Nederland met dankbaarheid en be
wondering uw initiatief gedenken"
Ook de Nederlandse ambassadeur in
Washington, dr J. H. van Roiien. heeft
Marshall gelukwensen gezonden.
Marshall brengt de winter door in
Pinehurst (North Carolina).
Tijdens het storten van beton
Weer twee floden
Belgrado ontkent
Een woordvoerder van het Joego
slavische ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft, naar aanleiding van een
bericht over leveranties van Mig-toe
stellen door de Sovjet-Unie aan Joego
slavië verklaard, dat dit bericht niet
me* «ie waarheid strookt.
Gisteravona omstreeks halfacht is de
44-jarige pater-franciscaan Gabinus van
Putten, geboortig uit Den Haag, op de
Meerssenerweg te Maastricht met zijn
fiets geslipt en gevallen. Hij is vermoe
delijk door een passerende auto aan-
I gereden en liep zware verwondingen op.
onder andere kneuzingen in de borst
kas. Hij is naar het ziekenhuis te Maas
tricht overgebracht, waar hij spoedig na
aankomst is overleden
Gistermiddag is ter hoogte van het
derde kruisdiep te Nieuw-Weerdinge de
73-jarige slager H Meijer uit Ter Apel.
die daar per bromfiets reed. aangereden,
cnar hij plotseling naar links uitweek
Hij werd gegerepen door een hem ach
terop komende bestelauto, bestuurd
door iemand uit Ruinen. De heer Meijer
liep enkele hoofdwonden op en is per
ziekenauto naar zijn woning vervoerd.
waar hij later is overleden
Dubbele bestandsschending
door Syrië. legt Burns
Het hoofd van de wapenstilstands-
ommissie in Palestina, generaal Burns,
heeft een aanvullend rapport aan d«
Veiligheidsraad gezonden over het ern
stige Syriseh-Israëlisch incident bit het
Meer van Galilea. Het is gebaseerd op
documenten, welke op een Syriër zijn
gevonden. Burns zegt. dat de Syriër*
zich op twee punten schuldig hebben ge
maakt aan schending van het bestand.
Zo hadden de Syriërs de wateren van
het meer binnen 250 meter van de Syri
sche kust tot territoriale wateren ver
klaard met de opdracht om op Israëli
sche militaire boten te schieten. Ook
hadden zij een bazooka geplaatst op
terrein. dat volgens het bestand onder
Israëlische controle behoort te staan.
Dodelijke lawine neervallend materiaal
Tijdens werkzaamheden, in uitvoering bij een aannemingsmaatschappij uit
Breda, op het terrein van het stikstof bind ingsbedrijf der Staatsmijnen te
Geleen (L.), heeft zich gistermiddag een ernstig ongeluk voorgedaan bij het
storten van een betonvloer op een hoogte van ongeveer 34 meter. In een in
aanbouw zijnde granuleertoren is de ondersteuning van de bekisting bezweken,
zodat de gehele in aanbouw zijnde vloer met de daarop aanwezige elf arbei
ders naar beneden stortte. Hierbij verloren acht personen het leven. Voor het
leven van drie anderen wordt gevreesd. Alle slachtoffers waren in dienst van
de aannemingsmaatschappij. De zwaargewonden zijn opgenomen in het zieken
huis te Sittard. Naar de oorzaak van het ongeluk wordt een onderzoek ingesteld.
De slachtoffers
Voor zover thans bekend zijn om het
leven gekomen: de 37-jarige, gehuwde,
G. Mohren uit Schalbruch; de 52-jarige,
gehuwde, G. Janssens uit Breda; de 40-
jarige, gehuwde, J. H. Speetjens uit Huls
berg; de 55-jarige, gehuwde, J. Frijters
uit Geleen (deze overleed in het zieken
huis te Sittard): de 40-jarige, gehuwde,
N. J. Bouman uit Sittard; de 35-jarige,
gehuwde Th. J. Arts uit Maastricht; de
43-jarige, gehuwde, H. Penders uit
Geulle en de 28-jarige, gehuwde, P. M.
Slangen uit Sittard.
Gewond zijn de 23-jarige, ongehuwde,
M. Maas, uit Kerkdriel; de 30-jarige, ge
huwde, A. A. Blommaerts uit Susteren
en de 31-jarige, gehuwde, H. de la Cou
ture uit Spaubeek.
5 Aantal inzendingen
Kerstprijsvraag
nog met groot
Des te groter Uw kans 2
B De ervaring heeft geleerd, dat het J
B grootste aantal oplossingen van
B puzzles en prijsvragen tegen slui-
tingstijd ontvangen wordt. In het
H begin gaat het slechts druppelsge-
H wijs Zeker is dat het geval, wan- H
g neer die prijsvraag uit tien ver- B
H schillende puzzles bestaat, die wel- B
B iswaar elk een kans op een prijs B
geven, maar die toch er toe kunnen o
verleiden zo lang mogelijk het in- n
zenden van de oplossingen uit te g
2 stellen in de hoop. dat men er nog
méér zal kunnen oplossen. g
H Het aantal ontvangen oplossin- El
gen van onze Kerstpuzzles is tot a
dusverre beneden de verwachting q
5 gebleven. Er waren dan ook enkele g
2 bijzonder „harde noten" bij. Maar g
2 het is ook gebleken, dat die noten g
heus wel te kraken zijn. g
m Wij willen de puzzelaars nog eens s»
H aanmoedigen hun krachten met de g
opgaven te meten. En hoe kan dat g
2 heter dan door er op te wijzen, dat g
2 de kansen voor de deelnemers op g
2 een van de 79 prijzen, variërend van
f. 100.tot f. 2.50. tot een totaal g
van f 650.groter worden, nu het g
aantal inzendingen beslist niet aan B
de hoge kant is?
En dan: U hoeft niet alle op- g
lossingen te vinden, wilt U in aan- g
merki^g komen voor een kans op g
fj* <*en prijs. Voor iedere puzzle apart g
2 zijn prijzen uitgeloofd en hoven-
2 dien prijzen voor wie de meeste B
B goede oplossingen inzendt.
E De inzendingstermijn sluit Miaan- g
2 dag 9 Januari te 12 uur
Onheilspellend
Plotseling ongeveer tien voor half-
twee voer er een siddering door de in
aanbouw zijnde vloer, waarin op dat mo
ment ca. 30 ton beton was gevloeid, zo
lezen wij in de „Tel.". Een fractie van
een seconde later bezweek onder onheil
spellend gekraak, dat de gehele schacht
van de toren leek te vullen, de bekisting,
waarin de zware dwarsijzers bogen en
knapten. Elf man tuimelden temidden
van een dodelijke lawine van materialen
omlaag.
Een gelukkige bijkomstigheid was, dat
juist toen geen der andere arbeiders of
een personeelslid der Staatsmijnen on
der in de toren liep Elders op het ter
rein staakte men ontsteld het werk
„Het was", zo vertelde ons een op
perman van de aannemingsmaat
schappij, „alsof er ergens een lang
aangehouden donderslag had weer
klonken".
Eerste hulp
Zonder direct te begrijpen wat er
gaande was, rende men naar de koker
van het granuleer gebouw.
In zijn voet trof men een reusachtige,
vormeloze heuvel natte betonspecie aan,
die als een grove brij de ineengestuikte
staketsels overdekte. Het rampzalige
massagraf van zeven hunner mede-
De foto toont op de bodem van
de granuleertoren de ravage, welke
door de noodlottige instorting werd
veroorzaakt.
arbeiders, dat tevens nog vier andere
zwaargewonden bedolf.
Binnen weinige minuten werkte de
gelukkig alom aanwezige Eerste Hul^?
dienst van de mijn Maurits op volle toe
ren, Behoedzaam en door vele handen
werden de elf tenslotte bevrijd.
Onderzoek
Vrijwel terstond daarna begon het po-
litie-onderaoek o.l.v. de commissaris der
mijnpolitie J. Th. Merkus, en later in
aanwezigheid van mr Nuis. Officier van
Justitie te Maastricht
De deskundigen van het Staatstoe
zicht hebben uiteraard nog geen vol
ledige verklaring voor deze volstrekt
ongewone bouwramp kunnen vinden.
De Bredase aannemingsmaatschappü
wordt in het gehele Zuiden des lands
als een bedrijf met een voortreffelijke
reputatie aangemerkt.
Rassen proberen onenigheid tussen
de vrije landen aan te tvakkeren
„De Russen proberen, naar het schijnt, onenigheid tussen de vrije landen
aan te wakkeren door haat op te wekken en de een hulp te beloven tegen de
ander", aldus verklaarde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken,
Foster Dulles, voor „Nations Business". Hij verwees naar de kwesties tussen
India en Portugal, India en Pakistan. Pakistan en Afghanistan. „Leuren met
internationale haat is maar weinig minder erg dan leuren met de dood", al
dus Dulles.
Washington liet nog op andere vjjze een antwoord horen op de woorden,
die in de Opperste Sovjet (het Russische „parlement") door Boelganin en
Kroejts.jef werden gesproken. De perschef van het Witte Huis gaf nameliik
gisWen een door Eisenhower en Dullec goedgekeurde verklaring uit, waarin
gezegd werd, dat „de vreedzame bevrijd ng van de onderdrukte volken'het voor
naamste doel van de buitenlandse politiek der Verenigde Staten blijft". Zoals
men weet beschuldigde Kroesjtsjef Eisenhower en Dulles van ..grove inmen
ging" in Oost-Europese zaken door middel van Kerstboodschappen tot deze
gebieden.
„Vreedzame bevrijding van
onderdrukten ons doel"
In zijn openingsrede op de conferen
tie van Genève, aldus de Amerikaanse
verklaring, zei president Eisenhower,
Afscheid dr
Paul Rijkens
Zakenleven
voortdurend genoegen
„Het komt mjj voor, dat het eigen
lijk verkeerd is, dat U mjj met een
cadeau vereert, want mjj past slechts
dankbaarheid voor alle vriendschap
en medewerking, die ik mocht onder
vinden", aldus begon dr Paul Rijkens,
de afgetreden president van de Raad
van Bestuur van Unilever N.V., zjjn
dankwoord, nadat de heer A. G. Stoon
namens de medewerkers van dr Rij
kens een fraaie antieke kist uit het
begin der 14de eeuw als afscheidsge
schenk had aangeboden.
De heer Stoon had in zijn redevoering
gewezen op hetgeen de heer Rijkens
sinds zijn in dienst treden bij Van den
Bergh's in 1910 tot stand had gebracht.
„Zoals men in de geschiedenis spreekt
van de tijd van Churchill, of van de tijd
van Napoleon, zo zal men bij Unilever
in de toekomst altijd blijven spreken van
dat sommige Oost-Europese volken nog
steeds niet het recht hebben een rege
ring naar eigen keuze te benoemen. Ook
na Genève is door de president in een
toespraak voor radio en televisie nog
het lot van de Oost-Europese landen en
de activiteit van het internationale
Communisme besproken.
De Israëlische minister van buiten
landse zaken, Sjaret. heeft Vrijdag de
Sovjet-Russische ambassadeur, Abra-
mof, uitgenodigd om te spreken over
opmerkingen, die de eerste secretaris
van de Communistische partij van de
Sovjet-Unie, Kroesjtsjef. Donderdag op
de bijeenkomst van de opperste Sovjet
over Israël heeft gemaakt.
Van gewoonlijk betrouwbare personen
van het departement werd vernomen,
dat Sjaret tot de ambassadeur heeft ge
zegd, dat Kroesjtsjefs opmerkingen riet
hebben bijgedragen tot de vrede in het
Midden-Oosten. Verder verzocht de mi
nister om opheldering over de Sovjet-
Russische politiek in het Midden-Oos
ten.
(Kroesjtsjef had Donderdag gezegd:
„Van de eerste dag van zijn bestaan af
heeft de staat Israël een vijandige, drei
gende houding aangenomen jegens zijn
buurlanden Er staan imperialisten ach
ter Israël, die trachten het land te ge
bruiken als een werktuig tegen de Ara
bieren voor hun eigen voordeel").
(Ingez. Med.-Adv.)
de tijd van Rijkens", verklaarde de heer
Stoon.
De scheidende president legde er de
nadruk op, dat het na 46 dienstjaren
moeilijk is om afscheid te nemen. „Ge
lukkig", aldus spr., „is het nog niet ne-
lemaal een afscheid en zeer zeker niet
in de persoonlijke sector". Nadat de
heer Rijkens dank gebracht had voor
het geschenk en aan de heer H. Das,
die een bijzonder fraai uitgevoerd al-
bum met de namen der gevers had i
samengesteld, besloot hij: „Het zaken
leven is voor mij ln die lange reeks van I
jaren een voortdurend genoegen ge- j
weest, want het gaf mij de satisfactie,
dat er zo velen waren, die met grote
toewijding met mij hetzelfde doel na-1
streefden".
Het weer van de
komende maanden
Verwacht wordt eeo ouder
wetse winter. Van dat kille
weer, waarbij - naar goede
gewoonte zo'n heerlijke
Gelderse Rookworst van
Anton Hunink past. Let op
het loodje aan de worst...
vraag alleen de allerbeste.
Hoe verser - hoe lekkerder
ANTON HUNINK
HOFLEVERANCIER - DEVENTER
De Japanse Kroonprins Akiluto,
die kort geleden zijn 22ste verjaar
dag vierde, maakt een foto van de
andere leden van de Japanse Kei
zerlijke familie in de tuin van het
Paleis t* TokioVan links naar
rechts Kroonprins Akihito. Prinses
Soega. Keizer Hirohito. Keizerin
Nagakko en Prins Joshi.
Kans op regen
De Bilt deelt mee:
Op de Oceaan ten Noorden van de
Azoren heeft zich een krachtig hoge-
örukgebied ontwikkeld waaromheen een
kleine storing van IJsland naar Zuid-
Noorwegen trok. De storing wordt ge
volgd door een gebied met opklaringen.
In verband daarmede zal vannacht de
temperatuur in het binnenland weer tot
om het vriespunt dalen. Bij de Zuidpunt
van Groenland is een nieuwe en zeer
actieve depressie verschenen die snel
naar IJsland koerst. De depressie voert
een nieuwe hoeveelheid zachte lucht in
de richting van West-Europa Het regen-
gebied. dat deze zachtere lucht vooraf
gaat zal morgen al ons land bereiken.
(Opgemaakt te 10 uur).
1 JANUARI.
Zon op: 8.51 uur; onder: 16.40 uur.
Maan op: 21.39 uur; onder: 10.23 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.30 en 17.47
uur (2 Jan. te 6.13 en 19.10 uur)
Dit nummer bestaat uit 28 pagina's.