25-jarig bestaan Sinologisch
Instituut sober herdacht
Wijlen prof. Duyvendak geëerd
fds grondlegger en ziel
p.fisdeM!
Ds W. A. Bijlefeld nam afscheid
van Leidse Hervormde Gemeente
Krimpen van pijn
94ste Jaargang
Maandag 19 December 1955
No. 28708
Beeltenis zal bibliotheek sieren
Tijdens een sobere plechtigheid in het Sinologisch Instituut aan de Binnen
vestgracht werd Zaterdagmiddag het 25-jarig bestaan van dit instituut gevierd.
Deze herdenking stond zeer sterk in het teken van dankbaarheid jegens
{hans wijlen prof. dr J. J. L. Duyvendak, de vorig jaar overleden Leidse hoog
leraar in het Chinees, die de grondlegger en gedurende bijna een kwart eeuw
de ziel van het instituut was. De hoogleraarszetel, die vrij kwam toen hij over
leed, is nog steeds niet opnieuw bezet.
Na afloop van de herdenkingsrede van de voorzitter van het stichtings
bestuur werd door de weduwe van de betreurde hoogleraar het ontwerp
inthuld voor een in het instituut aan te brengen plaquette met diens beeltenis.
Onder de genodigden, die Zaterdag-
niddag in de voormalige werkkamer van
prof. Duyvendak bijeen kwamen, bevon
den zich o.m. jhr mr F. Beelaerts van
Elokland. oud-voorzitter van de stich
ting. jhr mr F. H. van Kinschot, burge
meester van Leiden en curator van de
Universiteit, mr J. Nittel als vertegen
woordiger van de Minister van Onder
wijs. Kunsten en Wetenschappen, mevr.
DuyvendakAllen, de secretaris van het
college van curatoren mr N. F. Hofstee,
uiteraard de bestuurders van de stich
ting en het huidige personeel van het
instituut, benevens vele hoogleraren
waaronder de rector-magnificus. en vele
oud-studenten en oud-medewerkers.
Onverbrekelijke band
De voorzitter van de „Stichting tot
Bevordering van de Studie van het
Chinees aan de Rijksuniversiteit te Lei
den", die het instituut beheert, de heer
F. C. baron van Aerssen Beijeren van
Voshol, tevens lid van de Raad van
State, gaf in een uitvoerige rede een
overzicht van het ontstaan en de ge
schiedenis van het instituut, daarbij de
nadruk leggend op de soberheid der
herdenking, omdat men op deze dag
wel zeer het gemis voelt van prof.
Duyvendak. wiens naam onverbrekelijk
met het instituut verbonden is.
1930 geen beginpunt
De opening van het instituut in De
cember 1930 was zeker geen beginpunt
van de arbeid die er door wordt gesym
boliseerd. De markante figuur Van
Schlegel heeft in Leiden de grondslag
gelegd voor de Nederlandse academische
beoefening van het Chinees als afzon
derlijk vak. Toen Schlegel in 1875 zijn
aanvaardde bleek reeds dat het
Chinees in de Indische archipel een
steeds belangrijker rol ging spelen.
Academische studie werd daardoor niet
alleen een wetenschappelijke, doch ook
een practische eis.
Ontbrekende outillage
Schlegels opvolger De Groot, tevens
diens leerling, heeft belangrijk werk
verricht op breed terrein ten bate van j
de Nederlandse sinologie, doch hij nam 1
een beroep naar Berlijn aan. waar hem
een rijker outillage ter beschikking
stond dan in Leiden. Na zijn vertrek
trad in de Sleutelstad een stagnatie in
de sinologie in. doch onder zijn leiding
fcreeg o.a. J. J. L. Duyvendak in Berlijn
zijn wetenschappelijke ontwikkeling, die
hem voorbestemde om de Leidse leer
stoel weer te bezetten.
Op dertigjarige leeftijd werd deze in
1919 tot Leids lector benoemd, zonder
ooit een regulier academisch vakexa
men te hebben afgelegd. Een herzie
ning van het Academisch Statuut
maakte het hem in 1928 mogelijk, dit
euvel te herstellen door op één dag
candidaatsexamen en doctoraalexa
men af te leggen, waarvoor hij in
beide gevallen eum laude slaagde. Nog
in hetzelfde jaar volgde zijn promotie
en in 1930 zijn benoeming tot hoog
leraar.
Inmiddels had prof. Duyvendak een
aanbod van de Columbia University te
New York van de hand gewezen, hoewel
hij daar sindsdien regelmatig semesters
colleges gaf. Zijn persoonlijkheid en
kennis bleven echter voor Leiden be
houden.
Inzicht en volharding
Met een levendig besef van de oorzaak
van het heengaan van prof. De Groot
heeft prof. Duyvendak er steeds naar
gestreefd de outillage van de sinologie
de Leidse Universiteit te verster-
Het gedeelte van het voormalige
Boerhaave-ziekenhuis. waarin het
Sinologisch Instituut thans is onder
gebracht.
(Foto LD./Van Vliet.)
ken. Met inzicht en volharding is hij
hiervoor werkzaam gebleven en het
Sinologisch Instituut is daarvan de
vrucht, gezaaid, gekweekt en geoogst
tegen heel wat weerstanden in.
De geldmiddelen die de stichting ter
beschikking kwamen waren in de aan
vang karig: men begon in 1930 met een
jaarlijkse subsidie van f. 2550.
Eigen publicaties
Spreker ging de verdere ontwikkeling
van het instituut na en sprak daarbij
o.a. over de uitgifte van een serie eigen
publicaties onder de naam Sinica Lei-
densis. waarin thans 9 belangrijke wer
ken zijn verschenen, meest dissertaties
waaronder niet minder dan vier van
buitenlandse doctoren.
Als eerste voorzitter van de stichting
trad op mr A. van de Sande Bakhuyzen,
die o m. nieuwe subsidie-bronnen aan
boorde. Hij werd opgevolgd door jhr
mr F. Beelaerts van Blokland, die tot
het begin van dit jaar deze functie be
kleedde. en voor wiens arbeid het insti
tuut grote dank verschuldigd is.
Verhuizing
en groeiende arbeid
In 1935 verhuisde het instituut van
het tijdelijk onderdak in Rapenburg
71 naar de tegenwoordige behuizing,
een deel van een vleugel van het voor
malige Boerhaaveziekenhuis waar
thans ook aanverwante instellingen
gevestigd zijn. Zeer ingrijpende
restauratiewerken waren daarvoor
nodig.
Spreker behandelde uitvoerig de om
vangrijke arbeid, die verzet moest wor
den op het gebied van aanwerven van
materiaal en ordenen en catalogiseren
van de boeken en geschriften. Het in
stituut bloeide steeds verder op. doch
daarmede groeide het werk zeer snel.
Wetenschappelijk
vruchtbare oorlogsjaren
In de oorlogsjaren, toen de zorgen
voor het instituut omvangrijker en
zwaarder werden, werd een eerbied
waardige hoeveelheid arbeid verzet,
doordat het een centrum van vrije
wetenschappelijke arbeid werd waarin
men zich maar al te gaarne terugtrok
uit de onvrije wereld waarin ons land
gedoemd was te leven. Nog nooit eerder
dan in die tijd hebben de studenten zich
zo intensief aan het wetenschappelijke
instituutswerk gewijd. In normale tijden
pleegt de gelegenheid tot „post graduate
work" te ontbreken, in die tijd kon men
in dat werk ontsnappen aan de zorgen
van de buitenwereld.
Na de oorlog werd het organisatori
sche werk weer met succes ter hand ge
nomen. terwijl verlichting tot stand
kwam op financieel terrein.
Vervulde verwachtingen
Bij de oprichting van het instituut
werden door prof. Vogel verwachtingen
gewekt die niet werden beschaamd. Het
aantal in het bruikleendepot van
de Universiteits-Bibliotheek veranderde
weinig en bedraagt thans 13.000 delen
(1140 Chinese werken). Het aantal eigen
boeken bedroeg in 1930 slechts 300
Europese, thans 4.000, en vrijwel geen.
thans 4.000 Chinese werken, terwijl men
thans de beschikking heeft over 1045
rollen microfilms met 2558 zeldzame
werken en handschriften.
Voorts is het wetenschappelijke werk
in en van het instituut van een verheu
gend gehalte en een bevredigende om
vang geweest. Van de zijde van handel
en industrie, op het Oosten georiënteerd,
werden belangrijke materiële bijdragen
ontvangen, zowel in geldelijke vorm als
in natura.
Geen zorgen-vrije toekomst
Aan gunstige voortebenen voor de
toekomst heeft het Sinologisch Insti
tuut thans echter zeker behoefte. Vrij
van zorgen ziet de Sinoligie er zeker
niet uit, want zowel de nauwe band
met Indonesië is gestaakt, als een in
grijpende wijziging gebracht in de
opleiding voor de buitenlandse diplo
matieke en consulaire dienst waardoor
de oriëntalistiek een geheel andere
plaats kreeg bij de selectie en oplei
ding der gegadigden.
(Ingez. Med.-Adv.)
Overal ter wereld, waar stralende zonneschijn de tabak doet rijpen,
koopt Douwe Egberts het fijnste van de plantages.
En na een reeks van bewerkingen, waarbij eeuwenoud vakmanschap
en de modernste productie-methoden onafscheidelijk zijn, komt het
„edel cruydt" in Uw bezit.
Goud-gele Virginia, pittige half-zware
of geurige Amerikaanse,
Uw zelfgerolde sigaret is altijd vers!
DOUWE EGBERTS KONINKLIJKE TABAKSFABRIEK JOURE (Fr.) - UTRECHT
Vertrekt binnenkort naar Indonesië
Ds W. A. Bijlefeld. die vijf jaar aan de Leidse Hervormde Gemeente verbon
den is geweest als predikant voor buitengewone werkzaamheden ten behoeve van
het werk onder de Oosterse studenten, heeft gisteravond in de Maranatha-kerk
zijn werk neergelegd en afscheid genomen van de Leidse gemeente. Binnenkort
hoopt ds Bijlefeld met zijn gezin naar West-Java te vertrekken om zich als pre
dikant te verbinden aan de Soendanese kerk.
Onder de vele aanwezigen, die dit. af
scheid bijwoonden, waren o.m. wethou
der D. van der Kwaak als vertegenwoor
diger van het Gemeentebestuur, dr E. J.
Jansen Schoonhoven en dr G. P. H. Lo
cher namens de Raad voor de Zending
van de N.H. Kerk, zijn Leidse collegae
ds D. J. Vossers. ds J. de Wit, ds H. J.
van Achterberg, ds P. Kloek, ds J. Groot,
ds K. E. H. Oppenheimer en ds W. J.
H. Hubeek, de a s opvolger van ds Bij-
Ds XV. A. BIJ LEV ELI)
lefeld, de theol. candidaat, de heer
Blankenstein. ds W. Fyn van Draat, ge-
ref. predikant voor het werk onder de
Oosterse studenten en enkele „leerlin
gen" van de scheidende predikant.
Als tekst voor zijn afscheidspredikatie
had ds Bijlefeld gekozen de woorden uit
Joh. 14 1 „Gij gelooft in God, gelooft
ook in Mij". Spreker wees er bij de ont-
vouwmg van dit tekstwoord o.m. op, dat
het geloof in de God van Abraham,
Izaak en Jacob, geen beperking inhoudt
in het geloof in Jezus Christus, doch
veeleer een wezenlijke verruiming. Door
en in Jezus Christus wordt de boodschap
van het Oude Testament helder en
klaar de wereld ingedragen. Zijn heil
reikt tot het einde der aarde.
Vervolgens wees ds Bijlefeld er op, dat
God niet een God is van een bepaald
volk of ras, doch voor de ganse mens
heid, God is in Jezus Christus aan ons
gelijk geworden. Christus is Gods weg tot
ons en tegelijkertijd van ons tot de Va
der. Christus heeft ons Gods liefde ge
toond en is heengegaan tot de Vader om
ons plaats te bereiden. Door en in Chris
tus vallen de grenzen weg. Dit geeft een
Goddelijke verruiming. Wij hebben God
te danken, dat door Christus de uitzicht
loosheid van het leven is verdwenen en
dat wy door Hem tot de Vader kunnen
gaan.
Nadat Gezang 220 was gezongen nam
ds Bijlefeld in een persoonlijk woord af
scheid van allen, die hij in zijn Leidse
tijd en in zijn werkkring had ontmoet.
Hartelijk dankte hij voor de prettige
samenwerking, die hij in Leiden van zo
vele zijden had ontvangen, niet in het
minst van zijn collega's. Tenslotte vroeg
spreker aandacht voor het werk onder de
Oosterse studenten en wees hij op de
nauwe samenhang tussen Kerk en Zen
ding, waarbij hij nog eens onder de aan
dacht bracht, dat wat er ook moge ge
beuren God getrouw is en Zijn plannen
nimmer falen.
Na het zingen van Gezang 103, was er
in één der zalen van de Maranatha-
kerk gelegenheid om van ds en mevr.
Bijlefeld afscheid te nemen. Tijdens dit
afscheid heeft ds J. de Wit namens de
Centrale kerkeraad ds Bijlefeld be
dankt voor zyn Leidse arbeid. Een zeer
bijzonder werk, dat hij met zulk grote
blijmoedigheid heeft verricht. In gelijke
geest spraken dr G. P. H. Locher namens
de Raad voor de Zending en ds W. Fijn
van Draat, die speciaal aandacht schonk
aan de samenwerking, die na een eerste
kennismaking volledig en volstrekt is ge
weest.
Behoefte zal echter steeds blijven be-1
staan aan sinologen als wetenschapsbe
oefenaren.
Niet nut in de eerste plaats
De rector magnificus, prof. dr A. E.
van Arkel herinnerde in zijn korte toe
spraak eveneens aan de figuur van prof.
Duyvendak, de ziel van het instituut
gedurende bijna een kwart eeuw. Hij
wees er op. dat niet het „nut" van de
academisch-wetenschappelijke beoefe
ning van het Chinees in de eerste plaats
de waarde van het instituut uitmaakt,
doch evenals bij iedere wetenschap
wordt in de eerste plaats de waarde
bepaald door de ernst waarmede naar
waarheid en schoonheid wordt gezoent.
Spreker wenste het instituut geluk met
zijn jubileum en sprak de hoop uit op
een grote en vruchtbare toekomst.
Onthulling
Na de toespraken werd in een van de
boekenzalen een ontwerp onthuld door
mevrouw DuyvendakAllen voor een
plaquette met de beeltenis van haar
overleden echtgenoot, die aangebracht
zal worden bij de kasten, waarin' de
bibliotheek van prof. Duyvendak in
het instituut zal worden onderge
bracht. Het ontwerp voor deze pla
quette is van de hand van de heer
Putterswqk.
Na de onthulling bleef men nog ge
ruime tijd in het instituut bijeen.
Hnjrez. Med.-adv.)
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd
en zenuwpijnen is onnodig. Togal
bevrijdt U snel en afdoende van die
pijnen. Togal baat waar andere midde
len falen. Togal zuivert door de nieren,
is onschadelijk voor hart en maag.
Bij apoth. en drog. f 0.95. f 2.40, f 8.88
Generale Synode N.H. Kerk
Herderlijke zorg aan predikanten
Synode heeft er bezwaren tegen
Eerste toneelwedstrijd-avond
van „Litteris Sacrum"
„JAN VAN BEERS" SPEELT
THRILLER.
De toneelwedstrijd, uitgeschreven door
de K.V. Litteris Sacrum bij gelegen
heid van het honderd-jarig bestaan, is
Zaterdagavond geopend door de K.V.
Jan van Beers, uit Utrecht. Het is een
verenigmg, die Litteris bykans in
ouderdom benadert, want haar oprich
tingsdatum is 1 December 1861
Jan van Beers bracht een thriller van
Philip Weathers „Welkom op Porthe-
nis", hier te lande meer bekend onder
de naam „Het Mannion-mysterie". De
grote vraag in deze thriller is: is Jane
Mannion schuldig aan moord of met?
Het antwoord zuiien wy u niet geven,
dat zullen de bezoekers zelf kunnen
distilleren bij de aanschouwing. Bij een
thriller geldt immers voor ons: mondje
toe of beter gezegd: vulpen dich of
schrijfmachine stop!
We kennen betere exemplaren in dit
genre, maar dat neemt niet weg, dat er
toch ook in deze thriller wel goede
vondsten voorkomen; speciaal beide
flash-backs, zoals dat ln vakterm heet,
de beide teruggegrepenen uit het ver
leden, doen het aardig en Jan van Beers
is er in geslaagd zonder tijdsverlies
beide aannemelijk te brengen.
Ook de sfeer van klemmende benau
wenis, die van begin tot eind over dit
mysterie hangt, was goed getroffen, ter
wijl de hoofdrol zich alleszins behoor
lijk kweet van haar taak.
Maar, goeder gewoonte getrouw, zul
len wij verder op het oordeel van de
jury niet vooruitlopen en voorlopig van
verdere beoordeling afzien.
Zoals bekend wordt deze jury gevormd
door mevr. Caroline van Dommelen en
de heren Louis Grimberg en Karl Gutt-
mann.
Jan van Beers had succes, dat bleek
uit het hartelijk applaus!
M.
In haar voortgezette vergadering
heeft de generale synode der Ned. Herv.
Kerk bepaald, dat de generale synode
bevoegd is ten behoeve van de Sohotse
gemeente te Rotterdam en de Engelse
Presbyteriaanse gemeente te Amster
dam pensioenregelingen vast te stellen,
die afwijken van de generale regeling.
De voorziening in de periodieke af
treding van de kerkvisitatoren-generaal
zal in de eerste zitting van het volgend
jaar geschieden. Nu godsdienstonder
wijzers geen ambtsdragers kunnen zijn
in een lichaam, dat hen aanstelt, heeft
de classicale vergadering van Apeldoorn
vastgesteld een commsisie van belang
hebbenden te benoemen, die zal moeten
nagaan welk karakter 'de bedieningen
hebben en hoe zij bijv. als adviseurs
kunnen functionneren in de kerke
lijke vergaderingen. De synode besloot
de beslissing hierover uit te stellen.
DOORLICHTING VAN
PREDIKANTEN ENZ.
De synode besloot voorts een com
missie te benoemen, die een wijziging
van de kerkorde aal redigeren, waar
door aan de brede moderamina der pro
vinciale kerkvergaderingen de controle
zal worden gegeven over de naleving
van de verplichting tot doorlichting van
pred i ka n t engod sdi en stonderw ij zers
jeugdleiders enz.
Naar aanleiding van een brief van de
classis 's-Hertogenbosch hield de syno
de een bespreking over het rassenvraag
stuk. zowel ten aanzien van Zuid-Afrika
als van de Ambonezen hier te lande.
Het rassenvraagstuk zal in wereldver-
band moeten worden bekeken. Het werd
verheugend genoemd, dat- de commissie
van de Nederlandse Zendingsraad deze
materie in studie heeft. Men hoopt eer
lang het rapport te ontvangen.
Van de Hervormde Vrouwendienst
was het verzoek bij de synode binnen
gekomen om deze dienst de plaats van
een instituut te geven. De synode wil
ligde dit verzoek in.
HERDERLIJKE ZORG
De raad voor de herderlijke zorg had
een rapport opgesteld over de herder
lijke zorg aan de predikanten. Het mo
denamen der synode heeft tegen dit
voorstel grote bezwaren en acht het on
uitvoerbaar. Het acht het plan te
dwangmatig. De taak van de onderlinge
zielszorg acht het moderame voor de
verantwoordelijkheid van het breed mi
nisterie (vroegere ring genoemd) te
liggen.
Uit de synode kwamen eveneens be
zwaren: is huisbezoek wel de juiste
vorm van pastorale zorg aan predikan
ten? werd gevraagd. Uitgaande van de
noodzaak van pastorale zorg voor el
kaar, die sinds de reformatie de biecht
afschafte een probleem is geworden,
kwamen uit de synode verschillende
suggesties, tussen volledig de dingen
op zijn beloop laten en dwingend voor
schrijven liggen als mogelijkheden: in
schakeling der brede ministeria (rin
gen). aanwijzing provinciale moderato
ren, opdracht aan de brede moderamina
der classes, meer aandacht aan de mo
gelijkheid van kerkvisitatie.
De praeses stelde voor een herderlijke
brief tot de predikanten te richten
waarin het ter synode besprokene wordt
vermeld, de genoemde mogelijkheden
opgegeven en uitdrukkelijk reacties wor
den gevraagd. Het voorstel werd aan
vaard. Het moderamen kreeg de mach
tiging zulk een brief te ontwerpen en
het concept ln de komende synode re
brengen.
De synode heeft een beroep van de
Christelijke Raad van het Nabije Oos
ten ontvangen om mee te helpen zoeken
naar een permanente constructieve op
lossing van de Palestijnse Arabische
vluchtelingen in het Nabije Oosten.
Sinds veel jaren leven op de erens
van Israël 900.000 vluchtelingen.
Dr Emmen lichtte de situatie toe. Hij
hoopt dat de synode mee wil denken aan
een oplossing. Hij adviseerde contact op
te nemen met interkerkelijk'1 hulc.
Dr P. J. Rosoam Abbing wil inscha
keling van het diaconaat der kerk, dat
nog te veel bulten het werelddiaconaat.
staat.
De' 6ynode besloot het punt van de
oecumenische hulpverlening in de vol
gende synode aan de orde te stellen.
De praeses, ds H. J. F. Wesseldijk uit
Eindhoven, sprak vervolgens zijn laatste
slotwoord. Hij zal in 1956 geen deel
meer uitmaken van de synode.
Ds G. de Ru, sprak namens de synode
woorden van grote dank. De aftredende
praeses heeft altijd zeer veel gedaan,
tot verbazing van velen. HU dankte voor
de grote helderheid, gestrengheid, ken
nis van zaken en humor. HU hoopt dat
hU nog op vele plaatsen de Heer der
kerken zal dienen. Hierna werd de zit
ting gesloten.
Bromfietser gedood op
Rijksweg
Op de Ryksstraatweg ter hoogte van
Maaldrift is de 62-jarige bromfietser
Th. H. v. d Kerkhof uit Warmond aan
gereden door een personenauto, be
stuurd door een Engelsman, en vrUwel
op slag gedood.
De automobilist reed met ongeveer 90
km snelheid in de richting Leiden en
merkte de overstekende bromfietser te
laat op.
De bromfiets werd totaal vernield.
Eerste verkiezingsuitslagen
De eerste zeer onvolledige cijfers van
de resultaten van de verkiezingen voor
de Constituante beginnen thans bin
nen te komen. Uit drie plaatsen op
Midden-Java blijkt, dat een groot
aantal stemmen zijn uitgebracht op de
P.K.I., met de P.N.I. als goede tweede
en de Nahdatoel Oelama op de derde
en de Masjoeml op de vierde plaats.
f 1800 in zijn sokken!
Uit Berg en Dal is naar WDen Haag
waar hij woont, overgebracht 'n t
assistent steward, die onder valse naam
in dienst was getreden by een wün-
handel in Den Haag. Op zekere dag
moest hij voor deze firma f. 2400 op de
giro storten, maar hij nam met dit be
drag de wijk naar Amsterdam. Van daar
besloot hij naar Duitsland te gaan. Aan
de grens gekomen, bemerkte de mare
chaussee dat hij in zijn pas had ge
knoeid en er een valse naam in had
gezet. Bij fouillering bleek de jongeman
van de verduisterde f. 2400 nog 1800
in zijn sokken te hebben zitten
Wijziging C.A.O. koopvaardij
De Raad van Bestuur voor de zee
vaart-vertegenwoordigende de verschei
dene Bonden van werkgevers in de
koopvaardij- en de contact-commissie
van organisaties van werknemers ter
tot wijziging van de in de C.A.O. voor
de koopvaardij vastgelegde loon- en
arbeidsvoorwaarden.
Het resultaat van deze onderhandelin
gen heeft inmiddels de vereiste goed
keuring van het College van Rijksbe
middelaars verworven, waardoor met in
gang van 1 Januari a.s. de C.A.O. voor
de Koopvaardij enkele niet onbelang
rijke wijzigingen zal ondergaan.
Van Beinum naar Amerika
TOURNEE VAN ZEVEN WEKEN
Gisteravond is de dirigent van het
Concertgebouw-Orkest. Eduard "an
Beinum. van Schiphol vertrokken naar
New York. De heer Van Beinum zal een
toumée van 7 weken door Amerika en
Canada maken, en concerten dirigeren
in Cleveland, San Francisco, Los Ange
les, Rochester. Pittsburgh en Montreal.
Op de programma's staan werken van
Bach, Berlioz, Haydn. Mozart. Bart ok
en Roussel. De symphonische Étude van
Hendrik Andriessen wordt als Neder
lands werk uitgevoerd.
